HORDALAND FYLKESKOMMUNE Samferdselsavdelinga Arkivsak 201305721-4 Arkivnr. 811 Saksh. Midtgård, Bjørn Inge Saksgang Samferdselsutvalet Fylkesutvalet Fylkestinget Møtedato 18.11.2013 21.11.2013 10.12.2013 HØYRINGSUTTALE - HANDLINGSPROGRAMMET FOR RIKSVEGNETTET 2014-2017(23) SAMANDRAG Statens vegvesen Region vest har i brev frå 22.9.2013 sendt utkast til Handlingsprogram 2014 2017 (2023) 1 på høyring. Handlingsprogrammet er ei konkretisering av første fireårsperiode i Nasjonal transportplan 2014 2023, og handlar mykje om fordeling på programområda. Det er teke atterhald om at Statsbudsjettet for 2014 vil kunna medføra endringar i handlingsprogrammet. Statens vegvesen kjem også til å supplera handlingsprogrammet med utdjupingar og konkretiseringar innanfor einskilde område. Fylkeskommunane er inviterte til å koma med uttalar innan 20.12.2013. Fylkeskommunen har innhenta uttalar frå kommunane (sjå vedlegg 3), som grunnlag for saksframlegget og den politiske handsaminga i fylkeskommunen. Handlingsprogrammet for riksvegnettet skal vera ferdigstilt til 1.2.2014 Fylkesrådmannen vil i merknadane sine leggja til grunn hovudprioriteringane og dei økonomiske rammene som er vedtekne for Nasjonal transportplan 2014 2023. Innafor desse rammene bør tiltak som er ferdigregulerte og som gjev god trafikktryggleik, miljøvenleg transport og god framkome prioriterast tidlegare i handlingsprogramperioden. Store investeringstiltak som startar opp i andre del av NTP perioden og som ikkje er fullfinansierte, vel fylkesrådmannen ikkje å kommentera i merknadene til handlingsprogrammet. Fylkesrådmannen viser her til NTP uttalen frå fylkestinget frå 12.6.2012. Innanfor programområda er det store behov for midlar til tiltak på alle riksvegane i fylket. Men fylkesrådmannen ønskjer primært at Statens vegvesen prioriterer utbygging av kollektivinfrastruktur og opprusting av E16 og E39. 1 Sjå: http://www.vegvesen.no/_attachment/529047/binary/851422?fast_title=handlingsprogram+2014-2017%282023%29+.pdf
FORSLAG TIL INNSTILLING 1. Fylkestinget viser til hovudprioriteringane og dei økonomiske rammene som er vedtekne for Nasjonal transportplan 2014 2023. Det er store behov for midlar til tiltak på alle riksvegane i fylket. Tiltak som er ferdigregulerte og som gjev god trafikktryggleik, miljøvenleg transport og god framkome må prioriterast tidlegare i handlingsprogramperioden. 2. Fylkestinget ber om at Statens vegvesen primært prioriterer utbygging av kollektivinfrastruktur og opprusting av E16 og E39. 3. For å sikra kollektivtrafikken si konkurransekraft må staten i langt større grad bidra med midlar til kollektivinfrastruktur, også for terminalar og haldeplassar som ikkje ligg direkte ved riksvegane, men som funksjonelt er knytta til riksveg slik som Osøyro, Flatøy, Knarvik og Leirvik. 4. Fylkestinget ber om at det vert prioritert midlar til kollektivfelt Straume - Knarrevik på Rv 555 og til opprusting av haldeplassar langs Rv 555 i Bergen. Ein føresetnad for etableringa av kollektivfeltet må vera at det gjev ei god og varig kollektivtrafikkløysing i høve til det nye Sotrasambandet. 5. Arbeidet med å trafikksikra og skredsikra E16 mellom Arna og Vaksdal må forserast. Fylkestinget ber om det vert løyvd midlar til skredsikring/ /utbetring frå post 30.4.2 allereie i 2014 og at heile den naudsynte løyvinga vert løyvd i perioden 2014 2017. 6. Voss knutepunkt ved E16 er ferdig regulert og siktemålet er byggjestart hausten 2014. Fylkestinget ber om at Statens vegvesen i handlingsprogrammet set av 10 mill. kr. i 2015 til Voss knutepunkt. 7. Fylkestinget ser det som aktuelt å driva utbygginga av E16 Oppheim - Skulestadmo samstundes med at E16 i Nærøydalen vert skredsikra. Fylkestinget ber om dette arbeidet får høg prioritet og startar opp i 2018. 8. I påvente av Hordfast må strekningane på E39 mellom fjordkryssingane utbetrast. Det er planlagt ny vegtrase for E39 forbi Leirvik på Stord. Prosjektet vil eventuelt kunna delfinansierast med bompengar gjennom ein Stordpakke, men det er likevel store behov for å sikra statlege løyvingar til dette prosjektet. 9. Fylkestinget er nøgd med at det i handlingsprogrammet er prioritert midlar til skredsikring på Rv13 Deildo i perioden 2014-2017, men fylkestinget ber og om at strekninga Odda - Tyssedal vert prioritert i perioden 2014 2017 og starta opp seinast i 2015. 10. Knutepunkt Seljestad er eit viktig korrespondansepunkt i høve til Rv13 og E134. Fylkestinget ønskjer at dagens korrespondansepunkt vert flytta frå Seljestad vektstasjon til Kløvet (kryss Rv13 E134) og blir oppgraderet med venterom. Rune Haugsdal fylkesrådmann Vedlegg: 1. Høyringsbrev frå Statens vegvesen frå 22.9.2013. 2. Handlingsprogram 2014 2017(2023) høyringsframlegg. 3. Uttalar frå kommunane. Håkon Rasmussen fylkesdirektør samferdsel 2
FYLKESRÅDMANNEN, 4.11.2013: Bakgrunn Statens vegvesen Region vest har i brev frå 22.9.2013 sendt utkast til Handlingsprogram 2014 2017 (2023) 2 på høyring. Handlingsprogrammet er ei konkretisering av første fireårsperiode i Nasjonal transportplan 2014 2023. Det er teke atterhald om at Statsbudsjettet for 2014 vil kunna medføra endringar i handlingsprogrammet. Statens vegvesen kjem også til å supplera handlingsprogrammet med utdjupingar og konkretiseringar innanfor einskilde område. Fylkeskommunane er inviterte til å koma med uttalar innan 20.12.2013. Fylkeskommunen har innhenta uttalar frå kommunane (sjå vedlegg 3), som grunnlag for saksframlegget og den vidare politiske handsaminga i fylkeskommunen. Handlingsprogrammet for riksvegnettet skal vera ferdigstilt til 1.2.2014 Hovudprioriteringar og økonomiske rammer Prioriteringane i handlingsprogrammet for 2017 2024 er i store trekk gjeve i Nasjonal transportplan. Handlingsprogrammet handlar mykje om fordeling på programområda. I storbyane skal dei mest miljøvenlege transportformene prioriterast. Veksten i persontransporten skal her takast med kollektivtransport, gange og sykkel. Utanfor byane skal trafikksystemet tilpassast auka trafikk. Det er føresett at persontrafikken nasjonalt aukar med 1,32 pst. kvart år. Post Handlingsprogrammet 2014-2017, utvalde postar i mill. 2014 kr. 2014 2015 2016 2017 Sum Post 23 Drift og vedlikehald av riksvegar, trafikant og køyretøytilsyn m.m. 9381 9609 9 837 10 064 38 891 23.1 Forvaltning av riks- og og fylkesveg 2 060 2 130 2 160 2 200 8 550 23.6 Drift av riksvegar 3 020 3 060 3 150 3 250 12 480 23.7 Vedlikehald av riksvegar 2 035 2 153 2 261 2 458 8 907 Post 30 Riksveginvesteringar 10 790 12 687 14 698 16 199 54 374 30.1 Store prosjekt 6690 7442 8 512 8 847 31 491 30.4.1 Bymiljøavtalane 0 625 980 1 520 3 125 30.4.2 Utbetringstiltak 696 574 532 629 2 431 30.4.3 Tilrettelegging for gåande og syklande 564 598 538 675 2 375 30.4.4 Trafikktryggleikstiltak 942 1 025 1 172 1 072 4 211 30.4.5 Miljøtiltak 60 94 118 128 400 30.4.6 Kollektivtrafikk tiltak og universell utforming 110 132 173 180 595 30.4.7 Servicetiltak 39 50 75 108 272 SUM programområde 2411 3098 3 588 4 312 13 409 30.6 Fornying 356 926 1 281 1 597 4160 Post 31 Skredsikring riksveg 1100 848 744 1 030 3722 Sum post 23,30 og 31 21 271 23 144 25 279 27 293 96 987 Programområda Det er i handlingsprogramperioden sett av 3,1 mrd. kr. til bymiljøavtalar kroner innanfor ramma for programområda, som hovudsakleg skal nyttast til kollektivtransport og universell utforming - både i statleg og fylkeskommunal regi. Det er lagt opp til ei gradvis opptrapping av rammene for drift og vedlikehald (frå 9,4 mrd. kr. i 2014 til 10,1 mrd. kr i 2017), og det er lagt til grunn at veksten i forfallet vil stoppa tidleg i perioden 2014 2023. Dagens driftsstandard skal oppretthaldast, medan standarden for vinterdrift, drenering og vegoppmerking vil bli noko høgare. Vedlikehald av tunellar er prioritert innanfor ramma, mellom anna på kostnad av dekkelegging. Tunelloppgradering er prioritert innanfor post 30.6 Fornying. Statens vegvesen legg til grunn at krava i tunnelforskrifta kan innfriast for tunellame på TEN-T vegnettet 3 innan utgangen av 2019, men med unnatak for nokre tunellar. 2 Sjå: http://www.vegvesen.no/_attachment/529047/binary/851422?fast_title=handlingsprogram+2014-2017%282023%29+.pdf 3 I Hordaland er det berre riksvegane E16 og E39 som er ein del av TEN-T nettet. 3
Store investeringsprosjekt som i NTP er føresett skal starta opp i perioden 2014 2017, legg SVV inn i handlingsprogrammet med oppstartsløyving i første fireårsperioden. Prioriteringa av ferjefri E39 vert følgd opp gjennom anleggsstart på Rogfast og utbetringar på strekningane mellom fjordkryssingane. Det er også sett av 100 mill.kr. til å dekka utviklingskostnader innan prosjektet Ferjefri E39. Prosjekt i Hordaland 4 I handlingsprogrammet er tiltaka sorterte i tabellar rutevis på postar og ikkje per fylke. I tabellane nedanfor er Hordalandstala trekte ut. For fleire detaljar og omtale av prosjekta sjå dei rutevise omtalane og tabellane i kapittel 16 i handlingsprogrammet. I tillegg til statlege midlar kjem «annen» finansiering, som stort sett er bompengar. Store prosjekt (post 30.1) Frå den nasjonale ramma på 31,5 mrd. kr på post 30.1 er det prioritert om lag 2,3 mrd. kroner til bruk i Hordaland i perioden 2014-2017. E39 Vågsbotn - Hylkje vert ferdigstilt i perioden og det er planlagt oppstart for to andre store prosjekt E39 Svegatjørn Rådal og Rv 555 Sotrasambandet. Sætre og Bjørkhaugtunnelane på E16 får også oppstartsløyving i denne perioden. Store prosjekt, mill.kr.- stalege midlar NTP 2014-2023 Handlingsprogram 2014-2017 (23) K.overslag Rute Rv Prosjekt 2014-2017 2018-2023 1.1.14 2014 2015 2016 20172014-20 17 2018-2023 4a E39 Jektevik - Sandvikvåg X 20 20 20 20 4a E39 Nyborgkrysset,refusjon X 31 30 10 10 10 30 4a E39 Vågsbotn - Hylkje X 113 108 108 108 4a E39 Svegatjørn - Rådal 1331 2150 3480 50 400 400 430 1280 2200 4a Rv55 Sotrasambandet 205 1843 2050 50 150 200 1850 4a E39 Nyborg - Klauaneset 410 1160 0 400 4a E39 Eikefet - RomarheimBru 1362 1360 0 1360 4c Rv 13 Hardangerbrua X 61 57 57 57 4c Rv13 Hardangerbrua, refusjon 60 4 4 4 4 16 44 4c Rv13 Vossapakken X 20 19 19 19 4c Rv13 Vikafjellet 102 0 100 5a E134 Stordalstunnelen 184 230 25 120 70 15 230 5a E134 Haukelitunnelane 922 5500 0 750 5b Rv7 Bugjelet - Bu, refusjon 72 77 30 47 77 5c E16 Omlegging ved Voss X 51 77 68 9 77 5c E16 Omlegging ved Voss, refusjon X 123 118 50 68 118 5c E16 Opheim - Skulesatdmo (start delstrekning) 236 1800 230 5c E16 Sætre og Bjørhaugtunnelane 123 500 70 70 430 SUM: 2334 7025 16646 312 612 631 747 2302 7364 Bindingar I siste seksårsperiode legg ein opp til å starta bygginga av nye tunellar på E134 over Haukelifjell mellom Vågslid og Seljestad, E39 Nyborgtunnelen, E16 Opheim Voss og tunell på Rv13 gjennom Vikafjellet. Desse prosjekta er ikkje fullfinansierte i NTP 2014 2023. Ny veg på E39 Eikefet Romarheim legg ein opp til skal byggast og fullfinansierast i andre halvdel av NTP peioden. Skredsikring på riksvegnettet (post 31) For heile landet er det sett av 3,72 mrd. kr. til skredsikring på riksvegnettet på post 31 i handlingsprogrammet 2014-2017. Av dette er det sett av 623 mill.kr. til prosjekt i Hordaland. Berre 4 mill.kr, skal nyttast i Hordaland i 2014. Det er til ei sluttløyving på prosjektet Rv13 Bugjelet - Brimnes. Rv13Joberget vert skredsikra og Rv13 Deildo vert langt på veg skredsikra i perioden. Skredsikring, mill.kr.- statlege midlar NTP 2014-202 Handlingsprogram 2014-2017 (23) Rute Rv Prosjekt K.ove r sl 2014-2018-20 ag 1.1.14 2014 2015 2016 2017 2014-20 17 2018-2023 4c Rv13 Skjervet, refusjon X 92 94 40 54 94 4c Rv13 Deildo 297 290 50 120 100 270 20 4c Rv13 Joberget (Øvre Vassenden) 276 220 90 90 40 220 4c Rv13 Jøsendal - Odda - Tyssedal 594 520 0 420 5b Rv13 Bugjelet - Brimnes - andre byggetrinn X 4 4 4 5b Rv13 Bugjelet - Brimnes - refusjon X 41 35 35 35 5b Rv7 Kyskredo, utvida overbygg 61 60 0 60 5c E16 Nærøydalen (Start) 850 1270 0 850 SUM: 706 1505 2493 4 215 264 140 623 1350 Bindingar Det er ikkje foreslått skredsikringsmidlar til E16 Nærøydalen i perioden 2014-2017. I NTP er det sett av 850 mill.kr. til rassikring i Nærøydalen etter 2017. Kostnadoverslaget for å skredsikra E16 i Nærøydalen er sett til 1270 mill.kr. per 1.1. 2014. Det er heller ikkje sett av midlar til rassikring av 4 Også sentrale fylkeskryssande prosjekt er teke med (Vikafjellet, Nærøydalen og Haukelifjell). 4
Rv13 Jøsendal - Odda -Tyssedal i perioden 2014 2017. Det er også planlagt midlar til «skredsikring» under post 30.4.2 «Utbetringstiltak». På E16 Arna - Voss er det sett av 12 mill.kr. i 2016, 14 mill.kr. i 2017 og 67 mill.kr. etter 2017. Det er sett av 4 mill.kr. på Rv7 Storlia på Hardangervidda i 2017. Behovet etter år 2017 er her på 14 mill.kr. Kollektivtrafikk (post 30.4.6) Mesteparten av kollektivtrafikkmidlane i perioden 2014-2017 er bundne opp i refusjonar. Det er ikkje lagt inn nye større kollektivtrafikktiltak. Binding Kollektivtrafikk i mill.kr. Handlingsprogram 2014-2017 (23) Rute 2014 2015 2016 2017 4a E39 opprusting haldeplassar Hordaland 0,5 0,5 4a X E39 Bergen busstasjon, refusjon 30 30 4a X Rv555 Breivikskiftet - Drotningsv., felt 8 4a X Rv555 Breivikskiftet - Drotningsv., refusjon 50 50 4a Rv580 Tilpasning buss/bybane ved Lagunen 5,8 4a Rv 555 Olsvik- Storavatn, kollektivfelt 5,8 4a E39 Os - Nesttun, kollektivtraffikk og TS 0,5 4c Rv13 Haldeplass Bjørgum 1 4c Rv13 Haldeplass Buplatået Tyssedal 0,5 0,5 5a E134 Oppgradering haldeplassar Hordaland 1 5a E134 knutepunkt Seljestad 1 5a E134 Meieriplassen knutepunkt., Etne 1 5c E16 Terminal Voss 1 Det er berre lagt inn 1 mill. kr. til oppgraderinga av Voss terminal i perioden 2014 2017. Restbehovet er sett til 14 mill.kr. etter 2017. På Rv134 knutepunkt Seljestad er det lagt inn 1, mill.kr. i 2017. Restbehovet er sett til 4 mill.kr. etter 2017. Gange og sykkel (post 30.4.3) Mykje av midlane til gange- og sykkel er bundne i prosjekt som er starta opp eller ferdigstilte. Det gjeld E39 undergang på Grov på Stord, gang og sykkelveg på Rv580 Kokstad Flesland, E39 Ulvenvegen og på E39 Minde alle Fabrikkgaten. Tabellen under viser planlagde løyvingar til dei største gange og sykkelprosjekta på riksvegnettet i fylket: Binding Gange og sykkel dei største tiltaka mill.kr. Handlingsprogram 2014-2017 (23) Rute 2014 2015 2016 2017 4a X E39 undergang Grov 14,9 4a X RV 580 Kokstad - Flesland 11,5 4a X E39 Ulvenvegen 14 4a X E39 Minde alle - Fabrikkgaten 33 16 4a Rv555 Gyldepriskrysset/Carl K. 34 50 4a E39 kryss. Fjøsangerv. vsolheim. 27 16 4a Rv580 Osbanen, Nestunbrekka Skjold 45 5b Rv7 GS- veg langs Eidfjord vatnet 5,6 5c E16 Skulestadmoen Voss 38 5c E16 Dalegården, gangtunnel 17,4 Andre postar 5
På post 30.4.4 Trafikktryggleik er det mellom anna sett av midlar til: Midtrekkverk på E39 Tuft Flatøy, finansiert med 20 mill.kr. i 2014 og 33,6 mill.kr. i 2015. Forsterka midtoppmerking E16 Skulestadmoen Lundarosen med 65. mill. kr. i åra 2014 2015. Trafikksikring av Rv13 Berget Kinsarvik med 20 mill.kr. i 2017, og 60 mill.kr etter 2017. På post 30.4.2 Utbetringstiltak er det mellom anna sett av: 60 mill. kr. til Rv 580 Sandslikrysset i åra 2015 2016. 17,1 mill.kr. til E134 Mørklikrysset i åra 2015 2016. På post 30.6 Fornying er det sett av 40 mill. kr. til Nordhordlandsbrua. Elles er det sett av fleire mindre løyvingar til post 30.4.5 miljøtiltak (støytiltak og oppfølging av vassdirektivet) og til post 30.4.7 servicetiltak (rasteplassar og kvileplassar) sjå handlingsprogrammet. Fylkesrådmannen sine merknader Fylkesrådmannen vil i merknadane sine leggja til grunn hovudprioriteringane og dei økonomiske rammene som er vedtekne for Nasjonal transportplan 2014 2023. Innanfor desse rammene bør tiltak som er ferdigregulerte og som gjev god trafikktryggleik, miljøvenleg transport og god framkome prioriterast tidlegare i handlingsprogramperioden. Store investeringstiltak som startar opp i andre del av NTP perioden og som ikkje er fullfinansierte, vel fylkesrådmannen ikkje å kommentera i merknadene til handlingsprogrammet. Fylkesrådmannen viser her til NTP uttalen frå fylkestinget frå 12.6.2012. Innanfor programområda er det store behov for midlar til tiltak på alle riksvegane i fylket. Men fylkesrådmannen ønskjer primært at Statens vegvesen prioriterer utbygging av kollektivinfrastruktur og opprusting av E16 og E39. For å sikra kollektivtrafikken si konkurransekraft må staten i langt større grad bidra med midlar til kollektivinfrastruktur som ligg ved eller er nært knytta til riksvegane, slik som Osøyro, Flatøy, Knarvik og Leirvik. Bygginga av nytt Sotrasamband gjer det viktig å sikra framkome for buss på heile strekninga mellom Bergen og Sotra. Kollektivfelt Straume Knarrevik på Rv 555 er eit prosjekt som har kome langt i planlegginga, men som heller ikkje denne gongen er blitt prioritert i handlingsprogrammet. I fylkestinget sin uttale frå 9.6.2009 til SVV sitt Handlingsprogram 2010-2013 (2019), sak 47/09, ba fylkestinget «om at anlegg for innfartsparkering og kollektivfelt på RV 555 i Fjell og i Bergen kommune samt at anlegg for innfartsparkering langs E 39 i kommunane Lindås, Meland, Bergen og Os vert teke inn i handlingsprogrammet og sikra statleg finansiering.» Kollektivfelt Straume Knarrevik på Rv 555 vil truleg kosta om lag 200 mill.kr. Fylkesrådmannen ønskjer at det vert prioritert midlar til kollektivfelt Straume - Knarrevik på Rv 555 og til opprusting av haldeplassar langs Rv 555 i Bergen. Ein føresetnad for etableringa av kollektivfeltet må vera at det gjev ei god og varig kollektivtrafikkløysing i høve til det nye Sotrasambandet. Det er også behov for ei generell oppgradering av haldeplassane som ligg langs Rv 555 i Bergen. Voss knutepunkt ved E16 er ferdig regulert og siktemålet er byggjestart hausten 2014. Sjølve bussterminalen er grovt kostnadsrekna til 20 mill. kr. og er føresett finansiert med halvparten statlege midlar og halvparten fylkeskommunale midlar. Fylkesrådmannen ber om at Statens vegvesen set av 10 mill. kr. i handlingsprogrammet i 2015 til Voss knutepunkt. E16, særleg mellom Bergen og Voss, er ein svært trafikkert og ulukkesutsett strekning, som på lengre sikt må leggjast om /byggast ny. På kort sikt må arbeidet med å trafikksikra og skredsikra E16 mellom Arna og Vaksdal forserast. Fylkesrådmannen rår til det vert løyvd midlar til skredsikring/utbetring frå post 30.4.2 allereie i 2014 og at heile den naudsynte løyvinga vert løyvd i perioden 2014 2017. 6
Det kan vera gunstig å sjå nærliggjande prosjekt i samanheng. Fylkesrådmann ser det som aktuelt å driva utbygginga av E16 Oppheim - Skulestadmo samstundes med at E16 i Nærøydalen vert skredsikra. Fylkesrådmannen ber om dette arbeidet får høg prioritet og startar opp i 2018. I påvente av Hordfast må strekningane på E39 mellom fjordkryssingane utbetrast. Statens vegvesen held på med ein kommunedelplan for E39 frå kryss til Sagvåg og fram til nordre kryss mellom E39 og Fjellgardsvegen. Føremålet er å laga ny vegtrase for E39 forbi Leirvik. Prosjektet vil eventuelt kunna delfinansierast med bompengar gjennom ein «Stordpakke», men det er likevel store behov for å sikra statlege løyvingar til dette prosjektet. Knutepunkt Seljestad er eit viktig korrespondansepunkt i høve til Rv13 og E134. Fylkesrådmannen ønskjer at dagens korrespondansepunkt vert flytta frå Seljestad vektstasjon til Kløvet (kryss Rv13 E134) og blir oppgraderet med venterom. Det er store behov for skredsikring mange stadar langs Sørfjorden. Fylkesrådmannen er nøgd med at det i handlingsprogrammet er prioritert midlar til skredsikring på Rv13 Deildo i perioden 2014-2017, men ber og om at delstrekninga Odda - Tyssedal vert prioritert i perioden 2014 2017 og starta opp seinast i 2015. 7