Handlingsprogram

Transkript

1 Handlingsprogram Vedlegg til Regional transportplan Hordaland Høyringsframlegg april Høyringsfrist 30. juni 2012.

2

3 UTGREIINGSOPPGÅVER Handlingsprogram til regional transportplan Handlingsprogrammet er delt i to delar. Den eine delen er ei opplisting av tiltak for vidare utgreiingar og planlegging som er naudsynt for å gjennomføra planen. Den andre delen er ei oversikt over prioritering og finansiering av fysiske tiltak knytt til fylkesvegnettet. Begge delar skal reviderast årleg i samband med budsjett og økonomiplan for fylkeskommunen. DEL 1 UTGREIINGSOPPGÅVER Utgreiingsoppgåvene er knytt opp mot deltema og strategiar i samsvar med omtale i planen. Dei einskilde tiltaka er nærare omtala nedanfor. Deltema 4.1: Strekningsvise utbetringstiltak Tiltak Strekningsvise utgreiingar for overordna fylkesvegnett Tiltak Tiltak på fylkesvegar som ikkje inngår i overordna vegnett. Det skal gjennomførast strekningsvise utgreiingar om standard for det overordna og høgtrafikkerte vegnettet. Utgreiinga skal konkludere med framlegg om aktuelle utbetringsstandardar og praktiske etappar prosjektavgrensingar for gjennomføring. Hordaland fylkeskommune. Statens vegvesen Fylkesvegar som ikkje inngår i overordna vegnett skal kartleggjast med særleg fokus på å fjerna vektrestriksjonar og stogga vedlikehaldsetterslep. Hordaland fylkeskommune. Statens vegvesen Deltema 4.2: Drift og vedlikehald Tiltak Drifts- og vedlikehaldsstrategi årleg rapportering Status for drift og vedlikehald skal rapporterast årleg til fylkesutvalet, mellom anna som grunnlag for budsjettprosessen. Hordaland fylkeskommune. Statens vegvesen. Årleg. Deltema 4.3: Regionsentra som trafikale knutepunkt Tiltak Utvikling av regionsentra som trafikale knutepunkt Oppstart av arbeidet med ei breiare utgreiing av behov og aktuelle tiltak for dei viktigaste transportknutepunkta i fylket for å oppfylla måla om effektive knutepunkt og positiv sentrumsutvikling. (Samsvar med tiltak 5.2.1) Hordaland fylkeskommune,statens vegvesen. Aktuelle kommunar.

4 2 UTGREIINGSOPPGÅVER Deltema 4.4: Gang- og sykkelvegar Tiltak Tiltak Gang- og sykkeltiltak i distrikta I regionale knutepunkt og tettstader over 5000 innbyggjarar skal det gjennom planlegging leggjast betre til rette for bruk av sykkel som transportmiddel. Statens vegvesen. Hordaland fylkeskommune og aktuelle kommunar Kontinuerleg arbeid. Gang- og sykkeltiltak kring skular og andre målpunkt Sikre oppfølging av kommunale trafikksikringsplanar, særleg ved skular og andre målpunkt for barn og unge. Statens vegvesen og Hordaland fylkeskommune. Aktuelle kommunar, politiet, trygg trafikk mfl Kontinuerleg arbeid. Deltema 4.6: Trafikksikring Miljøvenleg steknologi for ferjer Statens vegvesen. Er i gang. Ferdig innan utlysing av nye ferjeanbodspakkar. Tiltak Handlingsplan for trafikksikring Handlingsplan for trafikksikring skal rullerast for perioden Hordaland fylkeskommune. Tiltak Deltema 4.7: Skredsikring Fylkestrafikksikringsrådet (FTR) og aktuelle kommunar Tiltak Samordning av drift og vedlikehald av gang- og sykkelvegar Rutinar for betre samordning av drift og vedlikehald av viktige gang- og sykkel strekningar, uavhengig av vegeigar. Tiltak Styrking av innsatsen knytt til skredsikring Hordaland fylkeskommune skal arbeida aktivt politisk mot statlege organ for å sikre meir midlar til skredsikringstiltak. Hordaland fylkeskommune. Statens vegvesen. Hordaland fylkeskommune og kommunane Statens vegvesen. Kontinuerleg arbeid. Deltema 4.5: Ferjedrift Tiltak Servicenivå og krav til ferjedrifta Før neste anbodsrunde skal det leggjast fram ei utgreiing om konsekvensar av auka servicenivå og ein høgare standard på ferjemateriell (lågare snittalder) og med universell tilrettelegging. Hordaland fylkeskommune. Statens vegvesen. Ferdig innan utlysing av nye ferjeanbodspakkar. Tiltak Betre kartlegging av skredfare Framtidige rulleringar av skredsikringsplanen må gjere risikovurderingar med omsyn til klimaendringar og ekstremvêr i tillegg til bruk av historiske skreddata. Statens vegvesen. Hordaland fylkeskommune. Kvart 4. år. Deltema 5.1: Overordna rutestruktur mellom regionsentra og Bergen Tiltak Miljøvenleg steknologi for ferjer Vidareføre utgreiing om meir miljøvennleg steknologi som skal innarbeidast i neste anbodsrunde. Hordaland fylkeskommune. Tabellen held fram på neste side. Tiltak Ny kollektivstrategi for Hordaland Arbeidet med ny kollektivstrategi for Hordaland må ferdigstillast tidleg nok til at strategien kan leggjast til grunn for overordna rutestruktur i nye anbodspakkar. Hordaland fylkeskommune / Skyss. Tabellen held fram på neste side.

5 UTGREIINGSOPPGÅVER Tiltak Ny kollektivstrategi for Hordaland Statens vegvesen, aktuelle kommunar Ferdig innan utlysing av nye anbodspakkar i Samordna takst- og billetteringssystem Hordaland fylkeskommune / Skyss vil ta initiativ til å utgreie mogelegheit for betre samordning av takst- og billetteringssystem for kollektivtrafikksystema i fylket. Hordaland fylkeskommune / Skyss. NSB Deltema 5.2: Infrastruktur for kollektivtrafikken Tiltak Tiltak Tiltak Tiltak Utbetring av knutepunkt Oppstart av arbeidet med ei breiare utgreiing av behov og aktuelle tiltak for dei viktigaste transportknutepunkta i fylket for å oppfylla måla om effektive knutepunkt og positiv sentrumsutvikling. (Samsvar med tiltak 4.3.1) Statens vegvesen. Hordaland fylkeskommune / Skyss og aktuelle kommunar Kontinuerleg. Utbetring av haldeplassar Kartlegge behov for opprusting av viktige haldeplassar med stor trafikk. Haldeplassar med mindre trafikk, men som er trafikkfarlege eller har andre kritiske manglar, skal også vurderast. Krav til standard kan i slike tilfelle reduserast. Statens vegvesen. Hordaland fylkeskommune / Skyss og aktuelle kommunar Planar for knutepunkt Gjennom ordinære planprosessar skal fylkeskommunen bidra aktivt til å sikre framtidig arealbehov for knutepunkt i kollektivnettet. Hordaland fylkeskommune. Statens vegvesen og aktuelle kommunar. Kontinuerleg, og i samband med aktuelle planprosessar. Deltema 5.3: Skuleskyss og alternativ ruteproduksjon Tiltak Utgreiing om alternativ ruteproduksjon I arbeidet med kollektivstrategi må alternativ ruteproduksjon, som til dømes tingingsruter, vurderast. Hordaland fylkeskommune / Skyss. Aktuelle kommunar Ferdig innan utlysing av nye anbodspakkar i Deltema 5.4: Kollektivtilbod og reiseliv Tiltak Tiltak Informasjon og marknadsføring Aktivt arbeid for betra marknadsføring og informasjon om det eksisterande rutetilbodet. Skyss. Ruteselskapa, reiselivsorganisasjonar/ destinasjonsorganisasjonar. Kontinuerleg. Rutetilbod i reiselivssamanheng Det skal leggjast til rette for nye rutetilbod som kan vera interessante i reiselivssamanheng. Slike tilbod skal vurderast som sjølvfinansierande ruter. Reiselivs- og destinasjonsorganisasjonar, aktuelle kommunar. Hordaland fylkeskommune / Skyss. Etter behov. Deltema 6.: Transport i Bergensområdet Tiltak Tiltak Samordna areal- og transportplan Utarbeiding av Regional plan for utbyggingsmønster, arealbruk og transport i Bergensområdet. Hordaland fylkeskommune. Ulike nasjonale, regionale og kommunale etatar. Planarbeidet er starta opp. Kollektivstrategi Utarbeiding av Kollektivstrategi for Hordaland. Jf. tiltak Hordaland fylkeskommune / Skyss. Tabellen held fram på neste side.

6 4 UTGREIINGSOPPGÅVER Kollektivstrategi Statens vegvesen og aktuelle kommunar Deltema 7.1: Riksvegnettet Tiltak Tiltak Deltema 7.2: Jernbane Regionpakke Bergen Utarbeiding av Regionpakke Bergen. Hordaland fylkeskommune. Statens vegvesen og dei aktuelle kommunane Strekningsvise prioriteringar på riksvegnettet For å synleggjera behovet for strekningsvise prioriteringar på riksvegnettet skal Hordaland fylkeskommune gjennom fylkespolitiske organ, Vestlandsrådet, Stamvegutvalet E16, Haukelivegen AS, IS Rv. 13 og IS rv. 7, delta aktivt i planlegging og handsaming av NTP med tilhøyrande budsjettprosessar. Hordaland fylkeskommune. Statens vegvesen. Kontinuerleg i NTP-arbeidet. Kollektivtiltak, gang- og sykkeltiltak og miljøtiltak i Bergen og regionsentra Delta i planlegging og synleggjere behovet for kollektivtiltak, gang- og sykkeltiltak og miljøtiltak i Bergen og i dei ulike regionsentra. Hordaland fylkeskommune. Statens vegvesen, aktuelle kommunar Knytt til NTP-handlingsprogram og statsbudsjett. Tiltak Tiltak Tiltak Tiltak Større utbetringstiltak langs Bergensbanen Arbeide aktivt for at Ringeriksbanen vert prioritert i første fireårspriode av handlingsprogrammet for NTP og at Takvam - Trengereid vert prioritert i siste del av handlingsprogramperioden. Hordaland fylkeskommune. Jernbaneverket, Forum Nye Bergensbanen. Kontinuerleg i NTP-arbeidet. Finansiering av kollektivterminal i Voss trafikknutepunkt Gjennomføring av kollektivterminalen i Voss Trafikknutepunkt skal finansierast med ei 50/50 kostnadsdeling mellom stat og fylkeskommune. Hordaland fylkeskommune, Statens vegvesen. Voss kommune, Jernbaneverket, NSB. Kontinuerleg i NTP-arbeidet. Togmateriell Arbeide aktivt for at NSB set inn moderne togmateriell på Vossebanen og Arnalokalen, tilrettelagt med internettsamband og mobiltelefoni. Hordaland fylkeskommune. NSB, Forum Nye Bergensbanen. Oppstart Samordning buss - bane Kollektivstrategi for Hordaland skal vurdere korresponderande buss- og togruter i særleg viktige knutepunkt som Arna og Voss. Hordaland fylkeskommune / Skyss. NSB Deltema 7.3: Luftfart Tiltak Tiltak Tiltak Tiltak Finansiering av dobbeltspor Arna - Bergen Sikre fullfinansiering av dobbeltspor Arna Bergen med oppstart av prosjektet i Hordaland fylkeskommune. Jernbaneverket, Forum Nye Bergensbanen. Kontinuerleg i NTP-arbeidet. Bergen lufthavn Flesland - tilbringarteneste Det skal arbeidast for at tilbringartenesta vert meir attraktiv. Bybanen byggjetrinn 3 til Flesland må gjennomførast i samsvar med vedteke Bergensprogram. Hordaland fylkeskommune. Avinor, Bergen kommune. Tabellen held fram på neste side.

7 UTGREIINGSOPPGÅVER Tiltak Bergen lufthavn Flesland - tilbringarteneste Deltema 7.4: Sjøtransport Tiltak Farleier Synleggjera behovet for planlegging og prioritering av ny innseglingslei til Bergen. Hordaland fylkeskommune. Kystverket. Kontinuerleg i NTP-arbeidet.

8 6 HANDLINGSPROGRAM FYLKESVEGNETTET 2013/ DEL 2 HANDLINGSPROGRAM FYLKESVEGNETTET 2013/ Oppfølging handlingsprogram Gjeldande handlingsprogram (19) for fylkesvegnettet er grunnlaget for nytt handlingsprogram for perioden 2013/ Ettersom Regional transportplan vert lagt fram no og har eit tidsperspektiv frå vil nytt handlingsprogram overlappe med eitt år i høve til gjeldande program. I framstillinga av nytt handlingsprogram er derfor prioriteringar i 2013 tatt med, med nødvendige oppdateringar. Gjeldande handlingsprogram er so langt i hovudsak følgt opp med omsyn til gjennomføring av tiltak. Nokre prosjekt har likevel vore forseinka i høve til opphavleg splan, og fleire prosjekt har blitt dyrare enn føresett. På same tid er andre prosjekt (Jondalstunnelen) framskunda i høve til opphavleg splan, og ser ut til å bli rimelegare enn føresett. Finansieringsmessig er det i handlingsprogrammet ei overoppfylling av fylkeskommunale løyvingar i åra på om lag 160 mill kroner. Dette skuldast primært forseringa av Jondalstunnelen, samt innføringa av 30 mill kroner i årleg ekstraløyving til forsterka vedlikehald. Det er samtidig nytta om lag 500 mill kroner mindre enn føresett av eksterne midlar. Dette er hovudsakeleg på bakgrunn av utsett oppstart av dei to store prosjekta i Bergensprogrammet, Ringveg vest II og Bybanen II. Desse prosjekta ser i tillegg ut til å bli rimelegare enn føresett i prognosane. Innanfor drift og vedlikehald er det i handlingsprogrammet føresett ein årleg auke som ikkje er følgt opp gjennom dei årlege budsjetta. Dette må sjåast i samanheng med den omtalte ekstraløyvinga til forsterka vedlikehald over investeringsbudsjettet. 2. Økonomiske rammer ny fireårsperiode Vi har vore inne i ein periode med store investeringar på fylkesvegnettet. Dette gir utfordringar for komande periode, både med omsyn til det store og aukande låneopptaket i fylkeskommunen og med omsyn til store bindingar på igangsette prosjekt. Dei økonomiske utsiktene som er presentert i gjeldande økonomiplan for fylkeskommunen tilseier at det ikkje er rom for å auke rammene for fylkesvegar i åra framover, verken innanfor investeringar eller drift. Bindingane i perioden er knytt til vidareføring og realisering av fylkeskommunale forpliktingar i pågåande bompengeprosjekt eller bompengeprosjekt som er i ferd med å starte opp (Bergensprogrammet, Bømlopakken, Kvammapakken, Askøypakken, Stord vestside), fullføring av oppstarta/vedteke strekningsvise tiltak (til dømes tunnel bak Tysse), samt faste postar (programområda). I tillegg inneber gjeldande drifts- og vedlikehaldsstrategi bindingar med omsyn til sterkare satsing for å stoppe veksten i forfallet på vegnettet, sjå nærmare omtale under. Det vert foreslått å vidareføre investeringsramma på om lag 600 mill kroner (2014-kroner) i fylkeskommunale midlar per år for perioden Det vert og foreslått å vidareføre ramma til drift/vedlikehald på om lag 400 mill kroner per år (2012-kroner). Samtidig vert det peikt på at delar av investeringsramma vil bli foreslått nytta til forsterka vedlikehald/ standardhevingstiltak, jf. nedanfor. Tabell 1: Økonomisk ramme fylkesvegnettet Mill kroner Pr år Investeringar Drift/vedlikehald Sum er og tatt med i hovudoversikten (tabell 2) for å følgje tidsperioden for Regional transportplan ( ). Det er

9 HANDLINGSPROGRAM FYLKESVEGNETTET 2013/ viktig å understreke at dei økonomiske rammene på 600 mill kroner per år ikkje gjeld for Dette er siste året i perioden som sett under eitt har hatt tilsvarande økonomiske rammer, men der produksjonen har vore høgare dei første åra i perioden mot ein reduksjon i I 2013 har ein likevel gjort nokre mindre endringar i høve til det som ligg inne i gjeldande handlingsprogram Det er lagt inn to nye prosjekt, høvesvis utbetring av fv 6 Buavåg-Sveio i Haugalandspakken og midlar til bompengepakken Stord vestside. Det vert vist til nærmare omtale av prosjekta under punkt 4. I tillegg er nokre prosjekt som tidlegare har vore budsjettert under programområda løfta opp som strekningsvise prosjekt. 3. Profil/satsingsområde ny fireårsperiode Forslag til prioriteringar i komande fireårsperiode kan oppsummerast slik: Markert styrking av tiltak for å ta vare på det eksisterande vegnettet. Gjennomføring av allereie prioriterte prosjekt Opptrapping av tilbakebetaling (refusjonar) av tidlegare godkjente forskotteringar. Drifts- og vedlikehaldsstrategi for fylkesvegnettet i Hordaland vart vedteke i fylkestinget i oktober Målsetjingane om å stogge auken i forfallet innan 2017 inneber behov for kraftig auke i løyvingar til vedlikehald. Dei siste åra har løyvingane til drift og vedlikehald av fylkesvegnettet vore på om lag 400 mill kroner per år. Ut frå Statens vegvesen sine berekningar tilseier behovet for å ta vare på vegkapitalen løyvingar på om lag 550 mill kroner per år. På bakgrunn av utsiktene for den fylkeskommunale økonomien i åra som kjem er det ikkje rom for å auke driftsbudsjettet, det er derfor behov for å nytte større delar av investeringsbudsjettet til investeringar med vedlikehaldskarakter (standardhevingstiltak). I perioden vert det foreslått ei gradvis auke av den årlege ramma til standardhevingstiltak opp til 125 mill kroner i Med eit slikt opplegg vil ein i 2017 vere på om lag det nivået som er signalisert som behov frå Statens vegvesen for å drifte og vedlikehalde vegnettet på tilfredsstillande vis. Forslag til prioritering av midlar i perioden er i all hovudsak å rekne som bindingar. Av strekningsvise investeringar inkludert bompengepakkar er det berre forslaget om å leggje inn 5 mill kroner til tiltak i Sveio i Haugalandspakken i 2013 som ikkje er å rekne som ei binding. Vidare er den kraftige auken til sokalla standardhevingstiltak å forstå som ei binding, ettersom dette er nødvendig oppfølging av vedteke drifts- og vedlikehaldsstrategi. Den foreslåtte auken til refusjonar er ikkje formelt sett ei binding, men er sett på som nødvendig for å gjere noko med det store omfanget av fylkeskommunal gjeld til kommunar og private som har forskottert store summar til prosjekt på fylkesvegnettet. Summen av godkjente forskotteringar som ikkje er refundert utgjer per 1. mars 2012 om lag 850 mill kroner. Det vert foreslått å auke refusjonstakten for å redusere omfanget av desse bindingane, samstundes som ein vert meir restriktive med å godkjenne nye forskotteringar. Det vert foreslått å auke omfanget av refusjonar til 50 mill kroner for ordinære forskotteringar per år i perioden Prioriterte forskotteringar kjem i tillegg. Dette er forskotteringar på prosjekt som allereie er prioritert for gjennomføring gjennom fylkespolitiske vedtak. I perioden gjeld dette tunnel bak Tysse med refusjon av 100 mill kroner i forskottering gjennom refusjon i åra og parsellen Bakervågflaten på Fv 563 i Askøy med refusjon av 30 mill kroner i forskottering i åra Sistnemnde er eit prioritert prosjekt i Askøypakken som er føresett starta opp i 2014 og der fylkestinget allereie har gjort prinsippvedtak om delfinansiering av pakken med 200 mill kroner i fylkeskommunale midlar. Refusjonen på 30 mill kroner er lagt inn i og kjem til fråtrekk frå denne fylkeskommunale ramma. Liste over refusjonar i perioden ligg ved handlingsprogrammet. Denne viser samla refusjonar på 50 mill kroner i 2014, 80 mill kroner i 2015, 90 mill kroner i 2016 og 90 mill kroner i 2017 totalt 310 mill kroner. Den store ramma i 2016 og 2017 skuldast at dei nemnde prioriterte forskotteringane vert foreslått refundert desse åra i tillegg til ramma til ordinære forskotteringar på 50 mill kroner per år. Ramma på 80 mill kroner i 2015 skuldast at ein her har teke med refusjon av skredsikringsmidlar til Ulvik kommune (Eddagjelet- Torgilsberget) på 30 mill kroner i tillegg til ordinær ramme på 50 mill kroner. I tabell 2 i dette dokumentet er denne refusjonen synleggjort under skredsikringsmidlar med eigen linje i tabellen og ikkje teke med i ramma til refusjonar. Forskotteringsregimet, slik det fungerer i dag, er eit lite egna verktøy for å prioritere og finansiere prosjekt på fylkesvegnettet. Hovudgrunnen til dette er at lokal finansieringsevne vert avgjerande for å få prioritert eit vegprosjekt. I tillegg utgjer omfanget i seg sjølv, med attståande refusjonar i størrelsesorden 850 mill kroner, ei stor utfordring i mange

10 8 HANDLINGSPROGRAM FYLKESVEGNETTET 2013/ år framover. For kommunar eller andre som forskotterar fylkeskommunale investeringar på vegnettet, vil ein normalt måtte vente om lag 20 år før ein får refundert midlane. Samtidig har forskotteringsregimet og positive sider generelt er det ei fleksibel ordning som gir rom for å gjennomføre tiltak som elles ikkje ville vore mogleg å realisere på kort sikt. Det vert foreslått å nytte følgjande konkrete kriteria for å avgrense omfanget av forskotteringar frå 2013: Ordninga med å skilje mellom ordinære og prioriterte forskotteringar vert vidareført. Ordinære forskotteringar vil framleis ha ei maksimal grense på 15 mill kroner. Totalt omfang skal ikkje overstige 35 mill kroner per år for ordinære forskotteringar. Forskotteringar skal primært inngå som del av spleiselag med lokale tilskot eller anna form for lokal medfinansiering. Forskotteringar skal normalt ikkje godkjennast i saker der tiltak inngår som rekkjefølgjekrav mot private utbyggarar i samband med realisering av reguleringsplanar. Nye prosjekt i handlingsprogrammet er avgrensa til strekningsvise tiltak i pågåande bompengeprosjekt (Bømlopakken, Kvammapakken) og oppstart av nye/utvida bompengeprosjekt, jf. Bergensprogrammet, Askøypakken og Stord vestside. På bakgrunn av punkta over er det ikkje rom for å starte opp nye enkeltståande strekningsvise investeringsprosjekt i perioden. Innretninga på forslaget til handlingsprogram for perioden vert sett som riktig og nødvendig etter at det i mange år har vore løyvd for lite midlar til drift og vedlikehald av vegnettet. Med opplegget som er foreslått for perioden vil ein unngå at forfallet på vegnettet held fram, og prioritere trafikksikkerheit, framkomst og regularitet på fylkesvegnettet i Hordaland. Forslaget til prioriteringar har klare likskapstrekk med etatsforslaget til Nasjonal transportplan og strategien for utviklinga av riksvegnettet. Samtidig peikar forslaget til Regional transportplan på behovet for ei meir heilskapleg tilnærming til utviklinga av fylkesvegnettet. Dette gjeld både klassifiseringa av vegnettet etter funksjon som eit grunnlag for å prioritere knappe midlar i åra framover, og forslaget om å vurdere gjennomføring av tiltak på lengre strekningar og med bruk av ulike typar midlar (strekningsvise tiltak, programområdetiltak og standardhevingstiltak, samt eventuelle eksterne midlar). Ein er førebels ikkje i posisjon til å gjennomføre tiltak etter ein slik tankegang. Dette skuldast både dei nemnte bindingane som gir eit særs avgrensa handlingsrom, men også ufullstendig kunnskapsgrunnlag. For å starte oppfølginga av den strategien som er lagt til grunn i forslaget til RTP, vert det foreslått å gjennomføre strekningsvise utgreiingar på (primært) det overordna vegnettet i handlingsprogramperioden. Dette har to hovudføremål: Nytte midlar innanfor programområda og standardhevingstiltak på heilskapleg vis - til tiltak som er i tråd med forslag som kjem ut av strekningsvise utgreiingar. Kome i posisjon til å foreslå nye investeringstiltak på fylkesvegnettet for perioden For å få til dette er det forslag om å auke rammene for programområdet planlegging i perioden Prioriteringar 2013/ Tabell 2 under viser forslag til prioritering av investeringstiltak på fylkesvegnettet i Hordaland i perioden 2013/ Totalt viser tabellen investeringar i perioden på om lag 7,25 milliardar kroner (løpande), fordelt med om lag 2,5 mrd kroner i fylkeskommunale midlar og om lag 4,75 mrd kroner i anna finansiering. I tillegg er det vist forslag til årleg ramme til drift og vedlikehald med utgangspunkt i dagens rammer.

11 HANDLINGSPROGRAM FYLKESVEGNETTET 2013/ Framlegg til handlingsprogram Løpende kroner Alle tall i kr 2014 kr 2015 kr 2016 kr 2017 kr Prosjekt Løyving Anna Sum Løyving Anna Sum Løyving Anna Sum Løyving Anna Sum Løyving Anna Sum Løyving Anna Sum Bergensprogrammet Bybanen. Byggjesteg Bybanen. Byggjesteg Ringveg vest. Byggjesteg Skansentunnelen Programområde Refusjonar i Bergensprogrammet Utanom Bergensprogrammet Fv 7/fv 49 Kvammapakken Fv 541/542 Bømlopakken Fv 48 Tunnel bak Tysse Askøypakken Storskaret - Arefjordspollen Fv 158 Grindavoll - Lepsøy Fv 122 Venjaneset - Strandvik Fv 545 Stord vestside Haugalandspakken (Fv 6 Sveio-Buavåg) Fv 567 Hosanger sentrum Fv 57 Konglevoll Fv 49 Uggdal-Uggdalseidet Fv 546 Austevollbrua, ferjetilskot Programområde Refusjonar utanom Bergen Standardhevingstiltak Skredsikringstiltak Fv 572 Eddagjelet/Torgilsberget Fv 572 Eddagjelet/Torgilsberget (forskot Ulvik) Fv 7 Haukanesberget Fv 7 Kattadalen Fv 7 Lussandberget Mindre tiltak Sum investeringar Drift og vedlikehald Totalsum fylkesvegar Programområde utanfor Bergen, detaljering Kollektivtiltak Trafikksikring Gang- og sykkelvegar Miljøtiltak Mindre utbetringar/til rådvelde Innløysing av hus Planlegging SUM

12 10 HANDLINGSPROGRAM FYLKESVEGNETTET 2013/ Omtale av prioriterte prosjekt Bybanen I perioden vert det lagt opp til sluttfinansiering av etappe II Nesttun-Rådal, samt bygging av etappe III mellom Rådal og Flesland. Andre byggetrinn skal etter planen vere ferdigstilt ved årsskiftet 2012/2013. Etter test- og prøvedrift første halvår skal banen vere klar for ordinær drift sommaren Tredje byggetrinn frå Rådal til Flesland omfattar utbygging av 7 km banetrasé. Av dette vil om lag 2,85 km vere i tunnel. Det vil og bli bygd gang- og sykkelveg. Reguleringsplan for tiltaket vart godkjent i Bergen bystyre i oktober Prosjektering og grunnerverv er starta opp. Det ligg føre bompengesøknad som er vedteke i Bergen bystyre og fylkestinget, og det er forventa godkjenning i Stortinget i løpet av hausten Kostnadsanslag for byggetrinn 3 er sett til totalt 3,35 mrd kroner, inkludert depot/verkstad for om lag 900 mill kroner. Sluttføring av anlegget er planlagt i 2016, parallelt med ferdigstilling av ny passasjerterminal på Flesland lufthamn Ringveg vest Føremålet med prosjektet er å gi betre framkomst mellom Bergen vest og Sandsli/Kokstad-området. Samstundes vil ein betre tilhøva for fotgjengarar og syklistar og redusera miljøproblema. 2. byggesteg omfattar: Ny firefeltsveg i tunnel mellom Sandeide og Liavatnet. Ca. 4,1km med to løp. Rampetunnelar mot Sandeide med tilkopling til hovedtunnelane. Ca 0,7 km. Sluttføring av krysset på Sandeid Nytt toplanskryss med tilkopling til vestre innfartsåre ved Liavatnet. Oppgradering av sikkerheitsutstyret i Lyderhorntunnelane. Kostnadsoverslag med 2. byggesteg var på ca 1.5 mrd 2008-kr. Det er venta at dei totale kostnadane vert om lag 200 mill. kr. lågare enn dette. Ringveg vest er eit av prosjekta i Bergensprogrammet og kostnadene vert i hovudsak dekka med bompengar. Ferdigstilling av anlegget er planlagt sommaren Tiltaket ligg på det overordna fylkesvegnettet Skansentunnelen Skansentunnelen er eit prosjekt som skal avlaste Bergen sentrum for biltrafikk. Det ligg føre ein eldre kommunedelplan for prosjektet, men foreslåtte løysingar og traséval i denne planen vert ikkje sett som aktuelle i dag. Det er behov for å gjennomføre nytt planarbeid for å realisere prosjektet, som ligg inne med om lag 700 mill kroner og oppstart i 2016 i bompengesøknaden som for tida er til handsaming i Vegdirektorat/Samferdselsdepartementet Kvammapakken Kvammapakken er eit bompengeprosjekt for å utbetre og trafikksikre delar av vegnettet i Kvam herad. Pakken omfattar tiltak på fylkesvegnettet i Kvam herad (fv 7 og fv 49), samt eitt tiltak i Granvin. Det er lagt til grunn at utbygginga skal gjennomførast i løpet av åtte år eller raskare dersom økonomien tillet dette. Bompengeinnkrevjinga starta hausten 2010 og bompengeperioden er om lag 19 år. Tiltaka ligg på det overordna fylkesvegnettet. Revidert bompengesøknad for Kvammapakken vart godkjent i fylkestinget 10. desember Samla kostnadsramme for prosjekta i Kvammapakken er sett til 440 mill 2009-kroner. Om lag 90 % av finansieringa skjer gjennom bompengeinnkreving, og resterande 10 % gjennom fylkeskommunale midlar. Bompengefinansieringa er lagt fram i St.prp. nr. 77 ( ). I handlingsprogrammet er det lagt opp til å ha fullfinansiert pakken i løpet av Bømlopakken Bømlopakken er eit bompengeprosjekt for å utbetre og trafikksikre delar av vegnettet i Bømlo kommune. Pakken omfattar tiltak på fylkesvegnettet (fv 541 og 542), samt mindre tiltak på andre delar av fylkesvegnettet i kommunen. Tiltaka ligg altså både på overordna og øvrig fylkesvegnett. Det er lagt opp til at bompengeinnkrevjinga skal starte når Trekansambandet er nedbetalt, ca 2012/2013. Det er planlagt bomstasjon på fv 542 Spissøy og på ferja Langevåg Buavåg. Innkrevjingsperioden er sett til 15 år. Revidert bompengesøknad for Bømlopakken vart godkjent i fylkestinget 18. mars Samla kostnadsramme for prosjekta i Bømlopakken er sett til mill 2009-kroner. Om lag 65 % (642 mill kroner) av finansieringa vert sikra gjennom bompengeinnkreving, medan fylkeskommunale midlar utgjer om lag 15 % (141 mill kroner). I tillegg utgjer lokale midlar (kompensasjonsmidlar og kommunale tilskot) om lag 20 %. Bompengefinansieringa er lagt fram i St.prp. nr. 78 ( ). I handlingsprogrammet er det lagt opp til ein årleg produksjon på mill kroner. Fylkeskommunale midlar er i hovudsak lagt inn mot slutten av perioden Tunnel bak Tysse (Samnanger kommune) Føremålet med prosjektet er å avlaste Tysse sentrum for gjennomgangtrafikken og utbetre og trafikksikre vegen.

13 HANDLINGSPROGRAM FYLKESVEGNETTET 2013/ I tillegg er det et mål å betre tilhøva for gåande- og syklande mellom den kommande tunnelen og Frølandsvatnet. Prosjektet vart endeleg godkjent i fylkestinget 13. mars 2012, på bakgrunn av nytt kostnadsoverslag på om lag 430 mill 2011-kroner. Denne summen inkluderar bygging av gangog sykkelveg langs Frølandsvatnet, eit delprosjekt som har kome til i etterkant av at prosjektet vart prioritert gjennom Handlingsprogram (19) for fylkesvegnettet. Prosjektet vert finansiert av fylkesvegmidlar. Lokale kreftar har forskottert 100 mill kroner som vert nytta i starten av byggeperioden. Fylkeskommunale midlar vert føresett hovudsakeleg i 2014 og Det er vidare lagt opp til refusjon av forskotterte midlar frå 2016 (25 mill kroner per år i fire år). Prosjektet skal vere ferdigstilt ved årsskiftet 2014/2015. Tiltaket ligg på det overordna fylkesvegnettet Askøypakken Askøypakken er eit bompengeprosjekt for å utbetre og trafikksikre delar av vegnettet i Askøy kommune. Pakken omfattar tiltak på ulike delar av fylkesvegnettet i kommunen, med hovudvekt på fv 562 og 563 (i hovudsak overordna vegnett). Det er i tillegg lagt opp til å styrke vilkåra for kollektivtrafikken gjennom framkomsttiltak og oppgradering av terminal. Fylkestinget slutta seg til prinsippa i Askøypakken 15. mars Førebels kostnadsramme for prosjektet er sett til 1,3 mrd kroner. Finansiering er føresett gjennom 1,1 mrd kroner i bompengar og 200 mill kroner i fylkeskommunale midlar. Bompengepakken har ikkje vore handsama i Stortinget, og det er usikkert når prosjektet kan kome i gang. I handlingsprogrammet vert det føresett oppstart med bompengar i Fylkeskommunale midlar er lagt inn frå 2016, med refusjon av godkjent forskottering til parsellen Bakervågflaten på fv 563 (30 mill kroner fordelt på 2016 og 2017) Storskaret-Arefjordpollen (Fjell kommune) Føremålet er å avlaste Straume senter og lokalvegnettet for tungtrafikk samt betre forholda for mjuke trafikantar. Tiltaket omfattar bygging av 1 km ny veg frå Rv 555 ved Arefjordpollen til fv 209 ved Storeskaret. Det er og planlagt å bygge samanhengande gang og sykkelveg. Prosjektet vart prioritert gjennom handlingsprogram (19) for fylkesvegnettet, med planlagt oppstart i Planlegginga (oppdatering av eldre reguleringsplan) har blitt forseinka, og det er ikkje aktuelt med fysisk oppstart før i Tidlegare kostnadsoverslag på 60 mill kroner (2008-kroner) var tufta på den opphavlege reguleringsplanen og er oppdatert i høve til ny informasjon og nye krav. Etter nytt anslag gjennomført i 2011 er kostnad oppjustert til 162 mill kroner. Hordaland fylkeskommune har bedt Statens vegvesen om å gjennomføre nytt anslag med sikte på å få ned kostnadene. Førebels har vegvesenet kutta prosjektet ned til 135 mill kroner, og det er dialog med kommune, Skyss og Statens vegvesen for å få redusert omfanget av prosjektet ytterlegare. I handlingsprogrammet vert det føresett ei totalramme til prosjektet på 110 mill kroner, med gjennomføring primært i 2014 og Det vert teke sikte på å oppdatere informasjon om prosjektet og resultata av ytterlegare kutt til endeleg handsaming av handlingsprogrammet hausten Grindavoll-Lepsøy (Os kommune) Føremålet er å trafikksikre vegen (skoleveg) med gang og sykkelveg og gje betre framkomst for næringstransporten. Tiltaket er å utbetre eksisterande veg til to felt og samstundes bygge gang og sykkelveg. Strekninga er ca 3,5 km. Prosjektet vart prioritert gjennom handlingsprogram (19) for fylkesvegnettet, med planlagt oppstart i Planlegginga (oppdatering av eldre reguleringsplan) har blitt forseinka, og det er ikkje aktuelt med oppstart før tidlegast Utbetring av strekninga er ikkje kostnadsrekna, men ein førebels stipulert kostnad er sett til ca. 56 kroner. Strekninga kan og byggast ut stegvis. I handlingsprogrammet vert det lagt til grunn ei ramme på 60 mill kroner til prosjektet. Denne ramma vil vere styrande for kva tiltak som kan bli gjennomført på strekninga. Dersom planarbeidet viser at prosjektet vert meir omfattande, må ein leggje til rette for enklare løysingar og/eller etappevis utbygging. Tiltaket ligg på det øvrige fylkesvegnettet Venjaneset-Strandvik (Fusa kommune) Føremålet er trafikksikring og betre trafikale tilhøve gjennom utbetring av eksisterande veg med etablering av ny gang- og sykkelveg. Parsellen er 2300 meter lang og er siste del av opprustinga av strekninga Venjaneset Strandvik (med unntak av 300 meter ved Jordmorsvingen). Tiltaket ligg på det øvrige fylkesvegnettet. Fylkestinget godkjente i 2007 ei forskottering frå Fusa kommune, Fusa kraftlag og Frank Mohn Fusa på 15 mill kroner til dette tiltaket. Tiltaket vart prioritert med oppstart i 2013 gjennom fylkestinget si handsaming i mars 2010 (sak 1/10) av plan- og byggeprogram for 2010 med tiltaksplan for perioden Kostnadsanslag for prosjektet er 35 mill kroner, og det er derfor behov for ei løyving på 20 mill kroner. I tillegg er det behov for å løyve opp meirforbruk frå tidlegare arbeid på strekninga (jf over) på 10 mill kroner. I handlingsprogrammet er det ført opp totalt 45 mill kroner fordelt på åra 2013 og Tiltaket er ferdig prosjektert og er klart til oppstart. Det vert vurdert å tilrå oppstart av prosjektet allereie i 2012 med bruk av forskotterte midlar, jf. over. Eventuell framskunda oppstart vil bli teke opp i samband med revidert budsjett i fylkestinget i juni Etter gjennomføring av dette tiltaket har ein fått god standard på heile strekninga Venjaneset-Strandvik, ei strekning på om lag 1,1 mil. Det har vore sterkt lokalt engasjement for prosjektet, med forskotteringar på totalt 51 mill kroner.

14 12 HANDLINGSPROGRAM FYLKESVEGNETTET 2013/ Stord vestside Fylkestinget slutta seg til utviding av bompengeinnkrevjinga på ferjesambandet Halhjem - Sandvikvåg til finansiering av opprusting av E39 på austsida av Stord i oktober Med dette vert det lagt opp til å utvide bompengeinnkrevinga med omlag to år, dvs. 40 mill kroner, for å finansiere opprusting av fv 545 mellom Sagvåg og Fitjar (overordna vegnett). I finansieringsgrunnlaget ligg det og inne 10 mill kroner i forskottering frå Midtfjellet Vindmøllepark og 7,5 mill kroner i fylkeskommunale midlar, slik at totalramma for prosjektet er 57,5 mill kroner. Det er lagt opp til handsaming av saka i Stortinget i løpet av vårsesjonen I handlingsprogrammet vert det lagt opp til å gjennomføre tiltaka i løpet av 2013 og Haugalandspakken (Haugesund, Karmøy, Bokn, Tysvær, Vindafjord, Etne og Sveio) Utbetring av Fv 6 Sveio- Buavåg ligg inne i Haugalandspakken. Det er lagt inn 10 mill kroner (bompengar) til utbetringar av vegen, men tidspunkt for gjennomføring av tiltak er ikkje sett. Summen er ikkje tilstrekkeleg til å utbetre heile strekninga. I handlingsprogrammet vert det lagt opp til gjennomføring av tiltaket i 2013, og ramma til tiltaket vert styrka med 5 mill kroner i fylkeskommunale midlar. Innanfor denne ramma må det leggjast opp til punktvis utbetring av strekninga, som ligg på øvrig fylkesvegnett Hosanger sentrum (Osterøy kommune) Føremålet med prosjektet er å avlaste Hosanger sentrum for gjennomgangstrafikk og utbetre/trafikksikre vegen. Tiltaket er prioritert gjennom plan- og byggeprogram (programområdet Mindre utbetringar/til rådvelde ) i 2011 og 2012 (endeleg handsaming i fylkestinget 13. mars 2012), men vert foreslått flytta opp som strekningsvis prosjekt i handlingsprogrammet for 2013/ på grunn av størrelsen. Tiltaket, som ligg på det øvrige fylkesvegnettet, har ei ramme på 16 mill kroner og det er forventa anleggsstart i løpet av Konglevoll (Lindås kommune) Føremålet med prosjektet er å betre tilhøva for gåande og syklande på strekninga ved Konglevoll i Lindås kommune. Tiltaka gjeld etablering av om lag 500 meter lang gang- og sykkelveg, kanalisering av kryss på fv 57 (overordna vegnett), etablering av to busslommer samt undergang med kopling til kommunal veg. Tiltaket er prioritert gjennom plan- og byggeprogram programområdet ( Gang- og sykkelvegar ) i 2011 og 2012 (endeleg handsaming i fylkestinget 13. mars 2012), men vert foreslått flytta opp som strekningsvis prosjekt i handlings-programmet for 2013/ på grunn av størrelsen. Tiltaket er kostnadsrekna til 25 mill kroner, og vart starta opp ved årsskiftet 2011/ Uggdal-Uggdalseidet (Tysnes) Føremålet med tiltaket er å trafikksikre vegen med gang og sykkelveg for skulebarn. Tiltaket gjeld bygging av ny gang- og sykkelveg på ei strekning på til saman 2 km. Samstundes vil ein gjere nokre utbetringar på vegen. Kostnadstala er tidlegare sett til 18 mill kr, men dette er usikre tal. I samband med prosjektering av tiltaket vil det bli utarbeidd oppdaterte kostnadstal. Tiltaket er prioritert med oppstart i 2013 gjennom fylkestinget si handsaming i mars 2010 (sak 1/10) av plan- og byggeprogram for 2010 med tiltaksplan for perioden I handlingsprogrammet vert det lagt inn 20 mill kroner til prosjektet, med gjennomføring i 2013 og Tiltaket ligg på det overordna fylkesvegnettet Austevollsbrua (innsparte ferjetilskot) I samband med Stortinget si handsaming av St.prp. nr. 30 ( ) vart det gjort vedtak om at prosjektet i ein femtenårsperiode skulle tilførast ein årleg sum på vel 9 mill kroner i innsparte ferjesubsidiar. Delar av tilskotet vert prisjustert med 2,5 % pr. år Programområde På same måte som tidlegare vert det sett av ei ramme til ulike programområde for gjennomføring dei enkelte åra i handlingsprogramperioden. Dette gjeld tiltak innanfor kollektiv, gang- og sykkel, trafikksikring, miljøtiltak og mindre vegutbetringar. I Bergen (Bergensprogrammet) er det sett ei årleg ramme til programområda i tråd med bompengesøknad som er handsama i Bergen bystyre og fylkestinget og som er oversendt Samferdselsdepartementet. Fordeling av årleg ramme på dei ulike programområda i Bergen vert å kome tilbake til gjennom prosessar med dei involverte etatar i Bergensprogrammet og deretter gjennom dei årlege budsjetta. For resten av fylket utanom Bergen er det på same måte sett av ei årleg ramme til programområda, og detaljering av tiltak vert å kome tilbake til i samband med dei årlege budsjetta. I utgangspunktet er det i liten grad bindingar på dei årlege rammene til programområda. Likevel er det slik at fylkestinget i mars 2010 (sak 1/10) vedtok plan- og byggeprogram for 2010 med tiltaksplan for perioden Her la ein inn aktuelle prosjekt for heile handlingsprogramperioden. Dette inneber at det i nokon grad vil vere bindingar ved at prosjekt har vore synleggjort med gjennomføring og finansiering i

15 HANDLINGSPROGRAM FYLKESVEGNETTET 2013/ Samtidig er fleire av desse tiltaka løfta opp som strekningsvise tiltak i nytt handlingsprogram (jf. over). Gjennomføring av handlingsprogram for radiosamband i tunnelar, jf. vedtak i fylkesutvalet 13. oktober 2011, bør vurderast gjennom bruk av midlar innanfor programområda i perioden. Eit anna mogleg tiltak som bør nemnast særskilt, er vurdering av behov for utviding av oppstillingsplassar på ferjekaien i Jondal. I samband med opninga av Jondalstunnelen hausten 2012, er det viktig å ha ei fortløpande vurdering av behovet for å gjennomføre tiltak som kan auke kapasiteten i sambandet. Det vert sett på ulike løysingar dersom dette behovet skulle melde seg, slik at ein på relativt kort varsel kan iverksetje tiltak med finansiering frå programområda. Frå perioden vert det lagt opp til å sjå gjennomføring av tiltak på fylkesvegnettet i samanheng, uavhengig av kva post midlar vert henta frå. Dette inneber at ein legg opp til å prioritere midlar innanfor programområda saman med strekningsvise tiltak og standardhevingstiltak (sjå under) i samanheng, på bakgrunn av planlagde strekningsvise utgreiingar. Generelt skal lokal medfinansiering til prosjekt gjennom kommunale eller private tilskot eller innsparingar knytt til samordna utbygging av infrastruktur telle positivt i årleg prioritering av tiltak innanfor programområda. Det er lagt opp til å styrke planleggingsposten noko for å ta høgde for kostnader knytt til dei nemnde strekningsvise utgreiingane Standardhevingstiltak Sidan 2011 har det vore nytta 30 mill kroner per år til investeringar med vedlikehaldskarakter. Bakgrunnen for at denne posten vart oppretta var det store behovet for å styrke tiltak av typen tyngre vedlikehald for å forsøke å stoppe veksten i forfallet på vegnettet i Hordaland. Drifts- og vedlikehaldsstrategi for fylkesvegnettet i Hordaland vart vedteke i fylkestinget i oktober Ei av målsettingane i strategien er å stoppe veksten i forfallet innan I 2012 utgjer drifts- og vedlikehaldsbudsjettet for fylkesvegane om lag 400 mill kroner. Statens vegvesen anslår det årlege behovet til om lag 550 mill kroner. Ettersom det ikkje er rom for å auke driftsbudsjettet til fylkeskommunen, vert det lagt opp til å nytte delar av investeringsbudsjettet til tyngre vedlikehald med investeringskarakter for å auke innsatsen på området. I handlingsprogrammet er det lagt opp til å auke denne posten kvart år, opp til 125 mill kroner i Med eit slikt opplegg vil ein oppfylle den nemnde målsettinga i drifts- og vedlikehaldsstrategien. På bakgrunn av omfanget denne posten vil få i åra framover med det skisserte opplegget, er det behov for å utarbeide ei innretting på prioritering, bruk og rapportering av midlane som synleggjer i kva grad ein når målet om å styrke vedlikehaldet av vegane. Både tidlegare rapport om forfallet på vegnettet utarbeidet av Statens vegvesen og framtidige strekningsvise utgreiingar vil vere viktig bakgrunnsmateriale for ei systematisk oppfølging av dette temaet. Konkret forslag til innretting vert å kome tilbake til ved rullering av handlingsplanen i Skredsikringstiltak Prosjekta som ligg inne under skredsikringstiltak er dei som allereie er prioritert for gjennomføring i samband med handlingsplan for skredsikring Grunnlag for ny skredsikringsplan er framleis under arbeid i regi av Statens vegvesen, og det vil bli lagt fram eige sak om nye prioriteringar av skredsikringstiltak på fylkesvegnettet for perioden så snart prioriteringsgrunnlaget er klart. Den nye handlingsplanen for skredsikring vil deretter bli innarbeidd i handlingsprogrammet for fylkesvegnettet ved rullering i Refusjonar I samsvar med omtale under punkt 3 vert det lagt opp til å auke refusjonstakten til 50 mill kroner per år til ordinære refusjonar. Dei prosjekta som vert lagt inn med refusjon i perioden er dei med lengst forskotteringstid, i tillegg til prosjekt der ein har særskilte avtalar/vedtak om refusjon innanfor perioden. Prioriterte refusjonar kjem i tillegg. Dette inneber at sum refusjonar i 2016 og 2017 er 90 mill kroner. Her ligg refusjonar til tunnel bak Tysse og Bakervågflaten på Fv 563 i Askøy kommune inne. I tillegg vert det lagt opp til å refundere 30 mill kroner til Ulvik kommune i 2015 over skredsikringsmidlane, jf. tidlegare omtale. Fullstendig oversikt over forslag til refusjonar i perioden er vist i vedlegg Perioden Handlingsprogrammet for fylkesvegnettet gjeld perioden 2013/ På same måte som tidlegare ønskjer ein samtidig å synleggjere nokre ytre rammer og moglege prosjekt for resten av planperioden. Med omsyn til den økonomiske ramma legg ein opp til ei vidareføring av nivået frå handlingsprogramperioden. Dette gir ei slik ramme for resten av planperioden (fylkeskommunale midlar):

16 14 HANDLINGSPROGRAM FYLKESVEGNETTET 2013/ Tabell 3: Økonomisk ramme Mill kroner Per år Investeringar Drift/vedlikehald Sum Bindingar I oversikten er det vist forslag til fordeling på dei enkelte år av bindingar avgrensa til fylkeskommunale midlar. Føremålet med oversikten er å vise omfanget av bindingar samanlikna med den økonomiske ramma som er foreslått for perioden. Det vil naturleg nok bli justeringar av dei årlege løyvingane når ein kjem nærmare I tillegg til dei bindingane som er vist, vil det kunne kome ytterlegare bindingar gjennom nye bompengeprosjekt som vert vedteke i løpet av perioden Dette kan gjelde til dømes Nordhordlandspakken, Sotrapakke (inkludert fylkesvegar), etc. Tabell 4: Bindingar Løpande kr Prosjekt Sum Bergensprogrammet Bømlopakken Askøypakken Austevollsbrua Programområde utanfor Bergen Standardhevingstiltak Refusjonar Sum Aktuelle prosjekt I perioden etter 2017 vert det lagt opp til å prioritere bruk av midlar på fylkesvegnettet i samsvar med mål og strategiar som er foreslått i Regional transportplan. Dette inneber ei særskilt satsing på dei vegstrekningane som er definert som overordna vegnett på bakgrunn av strekningsvise gjennomgangar. Storparten av midlane er allereie bundne opp, slik det er vist i tabell over. Dei fleste nye tiltaka også i perioden etter 2017 vil derfor kome gjennom prioriterte bompengeprosjekt. Nye strekningsvise prosjekt er avgrensa til tilgjengelege midlar innanfor strekningsvise tiltak, samt bruk av midlar innanfor programområda og posten standardhevingstiltak. Under vert det vist til aktuelle vegprosjekt i alle kommunane i Hordaland. Det vert understreka at dette er meir eller mindre aktuelle enkeltprosjekt, og at framtidig prioritering gjennom årlege rulleringar av handlingsprogrammet vil måtte sjåast i samanheng med nemnde strekningsvise gjennomgangar. Utvalde prosjekt som vert lista opp i den kommunevise gjennomgangen kan vere aktuelle som del av ei større strekningsvis utbetring, i tråd med strategien som er foreslått i Regional transportplan. Prosjekta som er omtalt under gir ikkje eit heilskapleg bilete av alle utfordringane på fylkesvegane i dei enkelte kommunane. Mellom anna er mindre investeringsprosjekt i liten grad omtalt. Nokre mindre prosjekt som er omtalt som spesielt aktuelle i enkelte kommunar kan og kome til realisering i perioden gjennom programområda, som ikkje er detaljert over (i handlingsprogramperioden). Aktuelle skredsikringstiltak i perioden er heller ikkje omtalt over, og tiltak i kommunane som vert sett som aktuelle for prioritering i komande skredsikringsplan er kommentert særskilt i den kommunevise gjennomgangen.

17 HANDLINGSPROGRAM FYLKESVEGNETTET 2013/ Kommunevis omtale av aktuelle prosjekt for gjennomføring etter 2017 Askøy kommune Askøypakken inneheld dei mest aktuelle prosjekta i denne kommunen. Fylkeskommunale løyvingar til pakken vil i hovudsak kome i perioden , jf. tabell 4 over. Det vert elles vist til eige prosjektark om bompengepakken. Tverrsambandet. Sjå eigen omtale. Austevoll kommune Fv 153 Ny bru over Torangsvåg med tilstøytande veg er høgt prioritert i kommunen. Dagens bru er smal og er vanskeleg å trafikkere med større køyretøy. Det ligg føre godkjent reguleringsplan for ny bru med tilstøytande veg, til saman 1500 meter. Det er i planen føresett gang- og sykkelveg eller fortau på heile parsellen. Den nye brua er 95 meter lang og vil tillate større fartøy inn i vågen enn dagens bru. Samla kostnad var i 2008 rekna til 38 mill. kr. Ein må rekne med ein vesentleg høgare kostnad i dag. Tiltaket ligg på det øvrige vegnettet, men bør vurderast realisert i perioden Fv 546 frå rundkøyring ved Eidsbøen til Fiskarfagskulen (Bjellandsvegen). Dette partiet på 3,7 km har ein særs låg standard og kommunen har fått utarbeidd eit forprosjekt i to alternativ. Forprosjektet konkluderer med at ein bør gå vidare med planlegging av eit alternativ med ein 280 meter lang tunnel. Dette alternativet vil korte inn strekninga med 550 meter og kostnadsoverslaget er på 122 mill kr. Tiltaket ligg på det øvrige vegnettet. Tiltaket som er under planlegging på Bjellandsvegen er omfattande og realisme for gjennomføring må sjåast i samanheng med tilgjengelege midlar. Det vert ikkje sett som realistisk å prioritere tiltaket i perioden Austrheim kommune Vidare opprusting av vegnettet vil vere del av Nordhordlandspakken. Eksisterande fylkesvegar i Austrheim har til dels låg standard med behov for punktvis utbetring. Bergen kommune Bybanen, byggesteg IV og V Det er ei målsetting å vidareføre bybaneutbygginga, i første rekkje frå Bergen sentrum til Åsane og deretter frå Haukeland sjukehus til Fyllingsdalen. Planarbeid for fjerde byggesteg til Åsane er starta opp, og i planlegginga legg ein til grunn ambisjonane om kontinuerleg utbygging. Eventuell vidare utbygging av Bybanen (og Ringveg vest, sjå under) er avhengig av revidering av bompengeavtale utover søknaden som no er til handsaming i Vegdirektoratet/ Samferdselsdepartementet. Fv 557 Ringveg vest -3.byggetrinn Føremålet er å gi betre framkomst mellom Dolvik og Flyplassvegen. Det vil gi ei betre og meir trafikksikker kopling mellom Flyplassvegen og Ringveg vest. Rundkjøring blir erstatta med eit planskilt kryss. 3. byggetrinn omfattar ein kombinasjon av tunnel og veg i dagen. Total veglengde ca m. Kostnadsoverslag 800 mill.kr. (2011-kr.) Det føreligg godkjent reguleringsplan. Eventuell realisering er avhengig av revidering av bompengeavtale utover søknaden som no er til handsaming i Vegdirektoratet/Samferdselsdepartementet. I 2018 er det og lagt opp til sluttføring av Skansentunnelen med bompengefinansiering, jf. bompengesøknaden. I tillegg er det sett av årlege midlar til tiltak innanfor programområda som vert prioritert gjennom årlege budsjettvedtak i Bergen kommune og Hordaland fylkeskommune. I bompengesøknaden som no er til handsaming er denne posten foreslått auka frå 150 mill kroner per år til om lag 200 mill kroner per år. Bømlo kommune Bømlopakken inneheld dei mest aktuelle prosjekta i denne kommunen. Det vert vist til eige prosjektark om bompengepakken. I perioden frå 2018 er det lagt opp til sluttfinansiering av det fylkeskommunale bidraget på totalt 141 mill 2009-kroner til pakken. Eidfjord kommune Fv 103 til Simadalen er einaste fylkesveg i Eidfjord kommune. Denne vegen er svært skredutsett og skredsikringstiltak vil bli vurdert i komande skredsikringsplan for perioden Tiltaket ligg på det øvrige fylkesvegnettet. Etne kommune Fv 48 E134 Skånevik (Ny trase i tunnel/opprusting eksisterande veg). For strekninga Vad Skånevik ligg det føre ein godkjend kommunedelplan. Prosjektet er 8,3 km langt og av dette er 7,0 km tunnel og 1,3 km veg i dagen. Kostnadsoverslaget er på 700 mill kr. Statens vegvesen har på oppdrag frå Hordaland fylkeskommune fått utarbeidd eit forprosjekt for opprusting av eksisterande fv 48 frå Håland x E134 Skånevik (0-alternativet). Dette alternativet er 12,85 km langt og er kostnadsrekna til 303 mill 2011-kr. Etne kommune har i etterkant av utgreiinga av 0-alternativet etterspurt vurdering av delvis omlegging av trase på spesielt vanskjelege parsellar. Dette vil bli gjennomført av Statens vegvesen. Vurdering av prosjektet ut frå behov og føremålstenleg bruk av tilgjengelege midlar, tilseier at det er mest aktuelt å gå inn for punktvis utbetring av eksisterande veg med utgangspunkt i gjennomført utgreiing, jf. over. Tiltaket ligg på det øvrige fylkesvegnettet. Fylkeskommunen har tidlegare bidratt med planleggingsmidlar til prosjektet fv 520 ny veg mellom Sauda og Etne. Prosjektet inkluderar mellom anna ei tunnel på om lag 11

18 16 HANDLINGSPROGRAM FYLKESVEGNETTET 2013/ km og er eit stort og kostnadskrevjande tiltak. Prosjektet vert sett som lite aktuelt for gjennomføring, også fordi det ikkje er høgt prioritert i Rogaland fylkeskommune. Etne kommune er ein av to kommunar i Hordaland som er med i Haugalandspakken. Etter at Stordalen vart teke ut av Haugalandspakken ligg ikkje Etne inne med større konkrete prosjekt. Det er likevel aktuelt å tildele midlar over programområda, men så langt er tiltak på riksvegen peika på som mest aktuelt. Fedje kommune Mindre tiltak vil bli vurdert innarbeidd under programområda i perioden. Vegnettet på Fedje er del av det øvrige fylkesvegnettet, men lenka til fastlandet er på det overordna fylkesvegnettet. Fitjar kommune I tillegg til opprustinga av fv 545 som er prioritert i perioden , peikar kommunen på behov for opprusting og forsterking av fv 75 på vestsida av Storavatnet og fv 72 (Dåfjordvegen) fram til Sælevik. Tiltaka ligg på det øvrige fylkesvegnettet. Fjell kommune Vidare utbygging av fv 561 til Ågotnes og fv 555 forbi Fjell gard og vidare sørover er omtalt som eigne prosjekt i samband med Sotrapakken. Tiltaka ligg på overordna fylkesvegnett. Fusa kommune Fv 48 Mundheimsdalen Holdhus. Dette partiet har parsellvis ein lågare standard enn resten av fv 48. Det hadde vore ønskjeleg med ei opprusting til tofelts standard, men det er ikkje planar for dette og kostnaden er heller ikkje kjent. Tiltaket ligg på det overordna fylkesvegnettet. Granvin herad Fv 7 frå Granvin sentrum til grensa mot Kvam ligg på overordna vegnett og er ein viktig fylkesveg. Sjølv om deler av dei dårlegaste partia vert utbetra gjennom skredsikringsplanen, så er det framleis mange parti som treng opprusting/utviding. Jondal kommune Fv 107/fv550 Jondal ferjekai er det mest aktuelle prosjektet for utbetring/utviding. Statens vegvesen har på oppdrag frå Hordaland fylkeskommune utarbeidd forslag til reguleringsplan for framtidige løysingar på ferjekaien (og tilsvarande for Tørrvikbygd ferjekai). Planutkastet som er i sluttfasen, viser omfattande utvidingar som i ei transportsamanheng må vurderast i eit langsiktig perspektiv. Planen for ny kai i Jondal føreset at kaien vert l iggjande i sentrum, fleire hus må rivast og oppstillings plassen vert plassert på ei fylling i sjø. Kostnad full utbygging er anslått til 133 mill kroner (2011). Ei eventuell realisering av ein slik plan vil og ha omfattande konsekvensar for tettstaden Jondal. På kortare sikt vert det vurdert som mest aktuelt å vurdere enklare tiltak for å auke kapasiteten på ferjesambandet med mellom anna utviding av kapasitet for oppstillingsplassar. Behovet for slike utvidingar vil bli vurdert fortløpande etter opninga av Jondalstunnelen og kan bli aktuelt allereie i perioden , jf. omtale under programområda. Tiltaket ligg på det overordna fylkesvegnettet. Kvam herad På sikt vil det vere behov for vidare opprusting av fv 49 Vikøy Mundheim. Det ligg føre ein gamal reguleringsplan på deler av strekninga. Tiltaket ligg på det overordna fylkesvegnettet. Tørvikbygd ferjekai. Planforslag som føreset ombygging av eksisterande ferjekai og oppstillingsplass. Kostnadsoverslag 40 mill kr. (Sjå og omtale Jondal kommune). Det er mest aktuelt med enklare tiltak innanfor rammene av reguleringsplanen, jf. omtale over om Jondal ferjekai. Behova på denne sida av ferjesambandet vert vurdert som mindre enn behova på Jondalssida. Tiltaket ligg på det overordna fylkesvegnettet. Gang- og sykkelvegsystem fv 7 på Kvamskogen. Kommunen har satt krav til dette i kommunedelplanen. Dette er ikkje kostnadsrekna, men ligg på det overordna fylkesvegnettet. Fv 7 Hardangertunnelen (Kvamskogtunnelen) Det er utarbeidd eit forprosjekt for ein tunnel under Kvamskogen. Tunnelen som vil bli 12 km går frå Neteland i Steinsdalen til Høysæter i Samnanger. Tunnelen vil korte inn fv 7 med 8 km og spare 400 høgdemeter. Kostnadsestimat: 1 milliard kroner. Hardangertunnelen er eit stort og ambisiøst prosjekt som ligg fram i tid og som er avhengig av anna finansiering for å kunne bli realisert. Tiltaket ligg på det overordna fylkesvegnettet. Fv 7 Håfjellstunnelen (Fyksesund Øystese). I Kvammapakken er det innarbeidd ei opprusting av fv 7 frå Skarpasvingen (Laupsa) til Øystese. Kvam herad har vedteke at det skal utarbeidast ein plan for ei tunnelløysing på strekninga Fyksesund til Øystese som alternativ til opprustinga av eksisterande veg. Kostnad for tunnelløysinga er ikkje utarbeidd, men vil ligge over kostnaden med opprusting. Finansiering av tunnelløysinga kan vanskeleg innarbeidast i den vedtekne Kvammapakken. Tiltaket ligg på det overordna fylkesvegnettet. Kvinnherad kommune Fjelbergsambandet: Det er utarbeidd ein kommunedelplan for å knyte saman Fjellbergøy og Borgundøy med ei bruløysing. På grunn av arkeologiske funn i området har den tilrådde traseen ein svært høg kostnad (137 mill kr) og ei motsegn frå riksantikvaren må opphevast før endeleg vedtak. Tiltaket sitt omfang og realisme med omsyn til gjennomføring må sjåast i samanheng med tilgjengelege midlar. Det vert ikkje sett som realistisk å prioritere tiltaket i perioden Tiltaket ligg på det øvrige fylkesvegnettet.

19 HANDLINGSPROGRAM FYLKESVEGNETTET 2013/ Ferjekai Varaldsøy. Det er teke initiativ til å få utarbeidd ein kommunedelplan for eit nytt ferjeleie på Varaldsøy. Bakgrunnen er at dagens ferjekai berre er tillaten for mindre ferjer og at ei flytting av kaien vil gi eit kortare samband både til Gjermundshamn og Årsnes. Spørsmålet om flytting av ferjekaien må vurderast nærmare når kommunedelplanen er gjennomført. På det eksisterande vegnettet er det trong for vidare opprusting av vegen mellom Løfallstrand og Austrepollen. Det same gjeld vegen frå Austrepollen til Nordrepollen, sjølv om den får ei viss opprusting og skredsikring som del av Jondalstunnelprosjektet. Vegen vidare frå Nordrepollen til Gjetingsdalen er og svært skredutsett. Med unnatak av sistnemnte parsell ligg tiltaka på det overordna fylkesvegnettet. Fv 551 Furebergfossen bru. Det vert utarbeidd reguleringsplanforslag med ny bru for turistvennleg tilpassing forbi fossen. Ved høg vassføring sprutar stein og vatn over brua og vegen er stengd ved fleire høve grunna dette. Tiltaket ligg på overordna vegnett og kan vere aktuelt i skredsikringsplanen Lindås kommune Det vert arbeidd med å få planlagt ei oppgradering av fv 57 frå Skodvin til Austrheim grense kombinert med samanhengande gang- og sykkelveg. Ny veg frå Hagelsundet bru til Isdalstø er høgt prioritert i Nordhordlandspakken. Kommunen planlegg og prosjektet er estimert å koste ca. 400 mill.kr. Ei realisering av dette prosjektet er avhengig av delvis bompengefinansiering. Tiltaka ligg på det overordna fylkesvegnettet. Fleire av dei eksisterande fylkesvegane i Lindås har særs dårleg standard i høve trafikkmengda, mellom anna Fv 404 Lygra-Feste, gjennom Seim. Det vil vere aktuelt med punktvis utbetring av dei vegstrekningane der behovet er størst. Tiltaka ligg på det øvrige fylkesvegnettet. Nytt Alversundsamband Alversund bru på fv 565 sto ferdig i 1958 og er i dag ein flaskehals på denne ruta. Brua er lysregulert med berre ei køyrebane. I kommuneplanen for Lindås er det skissert inn ein ny brutrase nord for eksisterande bru. Men alternativ med undersjøisk tunnel kan og bli aktuelt å vurdere. Planar og overslag er ikkje utarbeidd. Tiltaket ligg på det overordna fylkesvegnettet. Tiltaket er omfattande og realisme for gjennomføring må sjåast i samanheng med tilgjengelege midlar. Det vert ikkje sett som realistisk å få gjennomført prosjektet i perioden utan ekstern finansiering. Masfjorden kommune Opprusting av parsellar på fv 570 Austfjordvegen. Denne vegen er svingete, smal og ulykkesutsett med større standardsprang. Det har over fleire år vore sett av planmidlar til utbetringstiltak på strekninga som ligg på det overordna vegnettet, og det er aktuelt med punktvis utbetring i perioden Prosjektet ligg på det overordna fylkesvegnettet. Bru over Masfjorden, Etablering av fast samband frå Sandnes/ Masfjordnes-Duesundøy. Kommunen har arbeidd med tilrettelegging for dette prosjektet i lengre tid og har på eige initiativ gjennomført seismiske grunnundersøkingar. Prosjektet vil ha størst verdi for det interne sambandet i kommunen, men vil og betre transporttilbodet i beredskapsøyemed ved stengingar på E39. Tiltaket ligg på det øvrige fylkesvegnettet. Det er gjennomført kostnadsanslag for broløysingar, og totalkostnadene for prosjektet vil vere i størrelsesorden 1 mrd kroner. Vurdering av tiltaket ut frå behov og føremålstenleg bruk av tilgjengelege midlar, tilseier at prosjektet ikkje vert prioritert for gjennomføring. Meland kommune Ei opprusting av vegen på austsida av øya frå Krossnessundet bru til Moldekleiv er prioritert i Nordhordlandspakken. Tiltaket ligg i hovudsak på det øvrige fylkesvegnettet. Sjå eigen omtale av bompengepakken. Tverrsambandet. Sjå eigen omtale. Modalen kommune Kommunen prioriterer deler av fv 569, m.a. Mo Slottet. Opprusting av Modalstunnelen kan verte aktuelt i perioden. Tunnelen er ein av dei lågaste med ei høgd på 3,40. Tunnelen ligg på det øvrige fylkesvegnettet. Odda kommune I denne kommunen er det svært lite fylkesvegar, men den delen av fv 550 som ligg i Odda har behov for ei vidare opprusting på grunn av den store lokal og gjennomgangstrafikken. Kommunen peikar på partiet ved Egne Hjem og ved Edna. Tiltaket ligg på det overordna fylkesvegnettet. Fv 550 Oddapakken Plan for omlegging av riks og fylkesvegnettet i Odda sentrum. Planarbeidet er i gong. Kommunen jobbar i lag med konsulent for å finne fram til ulike løysingar for det totale transportsystemet i Odda. Os kommune Vidareføring av den nye fylkesvegen frå ny E39 til Lysefjorden (Åsen Helleskaret) er høgast prioritert i kommunen.dersom denne parsellen kan byggjast samtidig med E39 Svegatjørn Rådal vil ein kunne utnytta overskotsmasse frå E39. Med ei slik samtidig utbygging vil prosjektet kunne realiserast for 32 mill kroner. Bygging uavhengig av E39 prosjektet er kalkulert til 44 mill kroner. Tiltaket ligg på det øvrige fylkesvegnettet. Gitt planlagt for prosjektet på E39 er det utfordrande å få til ei samtidig utbygging av vegen mellom Åsen og Helleskaret. Det er ikkje funne rom for prosjektet i perioden , og det er eit ope spørsmål om tiltaket er av ein slik karakter at det er naturleg med prioritering innanfor knappe midlar etter Osterøy kommune Fv 566 Vesetgjelet. Kommunen utarbeidar reguleringsplan

20 18 HANDLINGSPROGRAM FYLKESVEGNETTET 2013/ for prosjektet. Parsellen har dårleg lineføring og fleire fårlege avkøyrsler. Etter ein silingsprosess av aktuelle alternativ er det tilrådd å gå vidare med eit alternativ som er 2 km langt og kostnadsrekna til 110 mill kr. På grunn av dårleg fjell og liten overdekning har ein valt ei dagline for prosjektet. Prosjektet er høgt prioritert av Osterøy kommune som vurderer ulike finansieringsopplegg. Prosjektet ligg på overordna vegnett og kan vere aktuelt for prioritering i perioden Fv 360 Bruvikvegen. Det er utarbeidd eit forprosjekt for ny veg på strekninga, som er 6,1 km lang, kostnadsoverslag 237 mill kr. Det vert sett som mest aktuelt å vurdere punktvis utbetring. Tiltaket ligg på det øvrige fylkesvegnettet. Radøy kommune Fv 565 over Radøy. Bygging av ny trase forbi Sletta er innarbeidd i Nordhordlandspakken med 280 mill kr. Dette prosjektet vil etablere fv 565 saman med fv 57 som ei rundkøyring i Nordhordland av rimeleg god standard. Ei fullgod kopling av Manger til fv 565 vil kunne innarbeidast i Tverrsambandet (sjå eigen omtale). Tiltaket ligg på det overordna fylkesvegnettet. Samnanger kommune Når tunnelen bak Tysse står ferdig vil hovudvegnettet i kommunen ha ein rimeleg god standard. Det vil vere trong for opprusting av det sekundære fylkesvegnettet, men det ligg ikkje føre konkrete planar for dette. Stord kommune Ferjekailokalisering. Det mest aktuelle planprosjektet på Stord er plasseringa av ei ferjekai til avløysing for Skjersholmane. Planarbeidet vart starta i regi av Statens vegvesen medan sambandet var statleg ansvar (riksvegferjesamband), og det er Hordaland fylkeskommune som er tiltakshavar etter Dei ulike alternativa som er utgreidd er grovt kostnadsrekna til mellom 200 og 400 mill kroner. Førebels er Stord og Kvinnherad kommune sine synspunkt på lokalisering ikkje avklart. Tiltaket ligg på det overordna fylkesvegnettet. Ei eventuell realisering av prosjektet vil truleg vere avhengig av ekstern finansiering. Fastlandsamband Huglo, frå Tysnes til Huglo Stord kommune har teke initiativet til å utarbeide ein plan for eit fast samband frå Huglo til Tysnes. Dette prosjektet er lite aktuelt før det vert vedteke å byggje bru over Langenuen. Med eit fast samband til Tysnes utan bru over Langenuen vil ein framleis måtte nytte ferje for å kome til resten av Stord kommune. Ferjesambandet mellom Tysnes og Huglo ligg på det øvrige fylkesvegnettet. Stordpakken. Det kan bli aktuelt med ein framtidig Stordpakke. Sjå omtale av bompengepakkar. Sund kommune Fastlandssamband for Lerøy og Bjelkarøy. Sund kommune har vedteke ein plan for å knyte saman desse to øyane. Kostnadsoverslaget som inkluderer opprusting av ferjekaier og opprusting eksisterande veg er på knapt 200 mill kr. Det er vidare planarbeid i gang for eit fastlandsamband til Bergen. Planprogrammet inneheld både tunnel- og bruløysingar og val av alternativ er ikkje avgjort. Kostnadsoverslag frå 180 til 345 mill 2011-kr. Tiltaket ligg på det øvrige fylkesvegnettet. Fastlandssamband for Lerøy-Bjelkarøy er eit stort prosjekt utan tilsvarande regional betydning. Det vert ikkje sett som realistisk å gjennomføre prosjektet innanfor dei rammene som er presentert i planarbeidet so langt. Omtale av utbygging av fv 555 Fjell gr Austefjorden, sjå omtale av Sotrasambandet. Tiltaket ligg på det overordna fylkesvegnettet. På grunn av dagens fylkesveg 555 som går kloss i drikkevasskjelda Kørelen, ønskjer Sund kommune å sjå realisering av parsellen Hammersland Eide uavhengig av resten av fv 555. Prosjektet er kostnadsrekna til 150 mill kr. Dersom realisering av Sotrasambandet skulle bli utsett vil det vere naturleg å vurdere realisering av dette prosjektet i perioden Sveio kommune Fv 47 Fagerheim-Ekrene. Sveio er ein av to kommunar i Hordaland som er med i Haugalandspakken. Det største prosjektet i Sveio kommune er strekninga Fagerheim Ekrene på Fv 47. Dette er ei strekning som ligg på grensa mellom Rogaland og Hordaland. Realisering av dette tiltaket ligg truleg etter Strekninga ligg på overordna vegnett. Det høgast prioriterte prosjektet i Sveio kommune er etablering av gang- og sykkelveg langs fv 541 Ekrene-Vikse skule. Dersom dette tiltaket ikkje vert gjennomført med midlar frå programområda i perioden , bør det vere aktuelt for gjennomføring frå Tysnes kommune Fv 49 mellom Flatråker og Søreide har parsellvis ein svært låg standard og det hadde vore ønskjeleg med ei opprusting på dette partiet. Planar er ikkje utarbeidd og heller ikkje kostnadsoverslag. Tiltaket ligg på det overordna fylkesvegnettet. Det vil og vere aktuelt med punktvis utbetring av andre fylkesvegstrekningar i kommunen gjennom midlar frå programområda. Ullensvang herad På fv 550 mellom Odda og Utne står det framleis att eit parti som har markert dårlegare standard enn resten av strekninga, Kråkevik Syreflot. Reguleringsplanutkast vert lagt fram våren 2012 det tilrådde alternativet vil truleg bli ein tunnel på 1500 meter pluss ei dagline. Kostnadsoverslag 237 mill kr. Fv 550 ligg på det øvrige vegnettet, men vil vere viktig i beredskapsøyemed. Tiltaket er omfattande og realisme for gjennomføring må