MØTE B OK. Møtebok Fylkesutvalet Fylkesutvalet. Møtestad Leikanger - fylkeshuset, møterom Sygna. Møtedato Kl.

Møtebok Fylkesutvalet 18.04.2016 MØTE B OK Organ Fylkesutvalet Møtestad Leikanger - fylkeshuset, møterom Sygna Møtedato 18.04.2016 Kl. 18 :00 18:30 Faste medlemer til stades: Jenny Følling, Sp Sigurd Reksnes, Sp Aleksander Øren Heen, Sp Trude Brosvik, KrF Åshild Kjelsnes, Ap Hilmar Høl, Ap Helen Hjertaas, Ap Bjørn Erik Hollevik, H Gunhild Berge Stang, V Til stades med møte - og talerett: Tore Eriksen Sekretariat for møtet: Svein Hågård og Marit Silje Husabø Ingen merknader til innkalling og sakliste. Møtebok frå 13.april 2016 vart godkjend utan merknader. Side 1 av 4

Møtebok Fylkesutvalet 18.04.2016 SAK 35 / 16 Regionreforma - status og framdrift Frå fylkesrådmannen låg det føre slik tilråding til vedtak: 1. Fylkesutvalet tek føreliggjande orientering om det pågåande regionreformarbeidet til vitande. 2. Sogn og Fjordane fylkeskommune held fram dialogen og eit felles utgreiingsarbeid med Hordaland og Rogaland for å vurder e moglegheitene for ein intensjonsplan, sjølv om Møre og Romsdal så langt ikkje har respondert på førespurnaden frå fylkesordføraren i Sogn og Fjordane. 3. Fylkesutvalet er innforstått med at arbeidet vidare vert organisert slik: a) Fylkesrådmannen/fylkesrådme nnene står for føresett utgreiing. b) Det vert etablert ei politisk styringsgruppe og eit forhandlingsutval. c) Fylkesutvalet vert politisk styringsgruppe. Gruppa vil bli laupande informert, og vil kunne kome med innspel og føringar undervegs i den vidare proses sen. d) Det vert oppnemnd eit forhandlingsutval samansett av fylkesordførar, fylkesvaraordførar, ein representant frå den politiske opposisjonen og fylkesrådmannen. Dei hovudtillitsvalde vert inviterte til å delta med ein representant i forhandlingsutvalet. e) F orhandlingsutvalet skal, basert på utarbeidd utgreiing, sjå om det er grunnlag for å kome fram til ein felles intensjonsplan med Hordaland og Rogaland fylkeskommunar. f) Ein eventuell intensjonsplan må godkjennast i fylkestinget hausten 2016. Endringsframlegg: Fylkesutvalet sette fram slikt framlegg til kandidatar i fylkesrådmannen si tilråding punkt 3d: Frå opposisjonen: Noralv Distad Vara medlem : Trude Brosvik Fylkesutvalet sette fram slikt framlegg som tillegg i fylkesrådmannen si tilråding punkt 3c: Fylkesutvalet vert politisk styringsgruppe med tillegg av gruppeleiarane i FrP, SV og M DG. Avrøysting: Fylkesutvalet sine framlegg vart samrøystes vedtekne. Punkt 1 og 2 i fylkesrådmannen si tilråding vart samrøystes vedtekne. Punkt 3 i tilrådi nga frå fylkesrådmannen vart vedteken mot Aleksander Øren Heen si røyst. Dette gir følgjande VEDTAK : 1. Fylkesutvalet tek føreliggjande orientering om det pågåande regionreformarbeidet til vitande. 2. Sogn og Fjordane fylkeskommune held fram dialogen og eit felles utgreiingsarbeid med Hordaland og Rogaland for å vurdere moglegheitene for ein intensjonsplan, sjølv om Møre og Romsdal så langt ikkje har respondert på førespurnaden frå fylkesordføraren i Sogn og Fjordane. 3. Fylkesutvalet er innforstått med at arbeidet vidare vert organisert slik: Side 2 av 4

Møtebok Fylkesutvalet 18.04.2016 a) Fylkesrådmannen/fylkesrådmennene står for føresett utgreiing. b) Det vert etablert ei politisk styringsgruppe og e it forhandlingsutval. c) Fylkesutvalet vert politisk styringsgruppe med tillegg av gruppeleiarane i FrP, SV og M DG. Gruppa vil bli laupande informert, og vil kunne kome med innspel og føringar undervegs i den vidare prosessen. d) Det vert oppnemnd eit forhandlingsutval samansett av fylkesordførar, fylke svaraordførar, Noralv Distad (H) som representant frå den politiske opposisjonen og fylkesrådmannen. Trude Brosvik (KrF) er varamedlem. Dei hovudtillitsvalde vert inviterte til å delta med ein representa nt i forhandlingsutvalet. e) Forhandlingsutvalet skal, basert på utarbeidd utgreiing, sjå om det er grunnlag for å kome fram til ein felles intensjonsplan med Hordaland og Rogaland fylkeskommunar. f) Ein eventuell intensjonsplan må godkjennast i fylkestinget hau sten 2016. -------------------------------------------------------- Side 3 av 4

Møtebok Fylkesutvalet 18.04.2016 Side 4 av 4

Side 1 av 1 MØTEIN N KALLIN G Organ: FYLKESUTVALET Møtestad: Leikanger - fylkeshuset, møterom Sygna Møtedato: 18.04.2016 Tid: 18:00 Medlemene blir med dette kalla inn til møte t. Ev entuelt forfall må meldast til utvalssekretæren straks. Varamedlem e r møter berre etter særskild innkalling. Saksnr. Arkivsaksnr. / Tittel SAKLISTE 35 / 16 16 / 3228 Regionreforma - status og framdrift

Side 1 av 8 Saksframlegg Saksbehandlar: Ole I. Gjerald, Fylkesrådmannen Sak nr.: 16/3228-1 Regionreforma status og framdrift Fylkesrådmannen rår fylkesutvalet til å gjere slikt vedtak: 1. Fylkesutvalet tek føreliggjande orientering om det pågåande regionreformarbeidet til vitande. 2. Sogn og Fjordane fylkeskommune held fram dialogen og eit felles utgreiingsarbeid med Hordaland og Rogaland for å vurdere moglegheitene for ein intensjonsplan, sjølv om Møre og Romsdal så langt ikkje har respondert på førespurnaden frå fylkesordføraren i Sogn og Fjordane. 3. Fylkesutvalet er innforstått med at arbeidet vidare vert organisert slik: a) Fylkesrådmannen/fylkesrådmennene står for føresett utgreiing. b) Det vert etablert ei politisk styringsgruppe og eit forhandlingsutval. c) Fylkesutvalet vert politisk styringsgruppe. Gruppa vil bli laupande informert, og vil kunne kome med innspel og føringar undervegs i den vidare prosessen. d) Det vert oppnemnd eit forhandlingsutval samansett av fylkesordførar, fylkesvaraordførar, ein representant frå den politiske opposisjonen og fylkesrådmannen. Dei hovudtillitsvalde vert inviterte til å delta med ein representant i forhandlingsutvalet. e) Forhandlingsutvalet skal, basert på utarbeidd utgreiing, sjå om det er grunnlag for å kome fram til ein felles intensjonsplan med Hordaland og Rogaland fylkeskommunar. f) Ein eventuell intensjonsplan må godkjennast i fylkestinget hausten 2016. Vedlegg: 1. Fylkesordføraren sin førespurnad til Hordaland, Rogaland og Møre og Romsdal (19.01.2016). 2. Forventningsbrev til Kommunal- og moderniseringsdepartementet (15.03.2016). 3. Referat frå møte mellom Sogn og Fjordane, Hordaland og Rogaland fylkeskommunar (29.03.2016). Andre relevante dokument som ikkje ligg ved: 1. Invitasjon til å delta i reformprosessen. Brev frå kommunalministeren, datert 02.07.2016. 2. Fylkestingssak 65/2015 i Sogn og Fjordane fylkeskommune: «Regionreforma». 3. Fylkesordførarkollegiet si faggruppe (2014): «Oppgavefordeling ved en kommune- og regionreform». 4. Regjeringa sitt ekspertutval (2014): «Kriterier for god kommunestruktur». 5. St.meld. 14 (2014-15) «Kommunereforma nye oppgåver til større kommunar».

Side 2 av 8 SAKSFRAMSTILLING 1. Samandrag Med bakgrunn i Stortinget si handsaming av St.meld. 14 (2014-15) «Kommunereforma nye oppgåver til større kommunar» vart fylkeskommunane 02.07.15 inviterte til å vurdere om det er aktuelt å slå seg saman med nabofylke. I invitasjonen frå KMD er det presisert at eit fleirtal i Kommunal- og forvaltningskomiteen støttar regjeringa sitt framlegg om at det regionale folkevalde nivået skal utviklast gjennom oppgåver og ansvar som styrkar rolla som samfunnsutviklar og rolla som tenesteprodusent. Komiteen støttar også at nye oppgåver til det regionale folkevalde nivået føreset færre fylkeskommunar/regionar. Fylkeskommunane er oppmoda om å vedta ev. strukturendringar innan utgangen av 2016. Kommunal- og moderniseringsministeren har vinteren 2016 varsla ei stortingsmelding knytt til regionalt fokevalt nivå og fordeling av oppgåver. Meldinga vart lagt fram 05.04.16, og gjev grunnlag for handsaming både i fylkeskommunane, i kommunalkomiteen og i Stortinget som heile. Saka om kommune- og regionreform skal slutthandsamast i Stortinget vårsesjonen 2017. Fylkestinga i Sogn og Fjordane, Hordaland og Rogaland har alle handsama sentrale spørsmål knytt til regionreforma. I Sogn og Fjordane gjorde fylkestinget 09.12.15 vedtak om at ein ønskjer at dei fire vestlandsfylka Rogaland, Hordaland, Sogn og Fjordane og Møre og Romsdal greier ut ein handlekraftig, folkevald landsdelsregion på Vestlandet. Fylkestinget i Rogaland gjorde 01.03.16 vedtak om at ein er positiv til ein innleiande naboprat med Vestlandet (Møre og Romsdal, Sogn og Fjordane og Hordaland) og Agder-fylka, med mål om å forhandle fram ein intensjonsavtale for ein utvida region. I Hordaland oppnemnde fylkestinget 09.03.16 eit forhandlingsutval med mynde til å setje i verk samtalar med dei andre vestlandsfylka, med mål om å forhandle fram ein intensjonsavtale for ein utvida vestlandsregion. Fylkesrådmannen ønskjer i denne saka å orientere fylkesutvalet om regionreformarbeidet som er i gang i Sogn og Fjordane og på Vestlandet, og gjer samstundes framlegg om organisering av det vidare arbeidet. 2. Bakgrunn for saka Kommune- og regionreforma: Køyreplan og prosessen så langt Fylkesrådmannen legg til grunn at det er fleirtal på Stortinget for at vi også i framtida skal ha tre folkevalde nivå, men at oppgåvedelinga mellom nivåa samt kommune- og regiongrensene er oppe til vurdering. Kommunane skal gjere vedtak knytt til ev. samanslåingar innan 01.07.16. Fylkeskommunane er oppmoda om å gjere tilsvarande vedtak innan utgangen av året. Regjeringa tek sikte på å leggje fram forslag til ein ny kommune- og regionstruktur for Stortinget våren 2017. Samanslåingar som vert vedtekne av Stortinget skal tre i kraft 01.01.2020. Den politiske samansetjinga i dei nye einingane vert fastsett gjennom kommune- og fylkestingsvalet hausten 2019. Så langt har kommune- og regionreforma vore forma gjennom følgjande milepelar: 14.05.2014 Kommuneproposisjonen for 2015 vart lagt fram for Stortinget. I ein eigen meldingsdel presenterte regjeringa rammene for kommunereforma. 12.06.2014 I samband med Stortinget si handsaming av kommunereforma gav Kommunal- og forvaltningskomiteen følgjande tilråding: Stortinget ber regjeringen gjennomgå oppgavene til fylkeskommunene/ et regionalt nivå

Side 3 av 8 parallelt med arbeidet med å gi flere oppgaver til kommunene. Dette kan gjøres med utgangspunkt i en sammenstilling fra tidligere utredninger. Stortinget imøteser en melding til Stortinget om dette våren 2015. 18.06.2014 Stortinget vedtok komiteen si tilråding. 03.07.2014 Regjeringa gav Fylkesmannen i oppgåve å ta ei sentral rolle i gjennomføringa av kommunereforma, men ikkje i regionreformdelen. Regjeringa inviterte samstundes KS til å delta aktivt i eit samarbeid om gjennomføringa regionalt. 18.08.2014 Kommunal- og moderniseringsdepartementet starta eit utgreiingsarbeid av eit regionalt folkevalt nivå som del av kommunereforma. 01.12.2014 Regjeringa sitt ekspertutval la fram sluttrapporten om kriterium for ein god kommunestruktur. 05.12.2014 Fylkesordførarkollegiet og KS sitt hovudstyre (12.12.14) vedtok samstemde uttalar i høve oppgåvefordeling m.m. ved ei ev. regionreform basert på eigne utgreiingar. 20.03.2015 Regjeringa la fram St.meld. 14 (2014-15) «Kommunereforma nye oppgåver til større kommunar». 12.05.2015 Kommuneproposisjonen for 2016 vart lagt fram for Stortinget. 02.07.2015 Kommunal- og moderniseringsdepartementet sende ut ein formell invitasjon til alle fylkeskommunar om å ta del i kommune- og regionreformprosessen. 09.12.2015 Fylkestinget i Sogn og Fjordane vedtok å starte dialog med andre vestlandsfylke. 01.03.2016 Fylkestinget i Rogaland vedtok å starte dialog med andre vestlandsfylke (+ Agderfylka). 09.03.2016 Fylkestinget i Hordaland vedtok å starte dialog med andre vestlandsfylke. 3. Status for regionreformarbeidet på Vestlandet Fylkestingsvedtaka Fylkestinget i Sogn og Fjordane handsama 09.12.15 si sak og gjorde då slikt vedtak: 1. Fylkestinget i Sogn og Fjordane ønskjer at dei fire vestlandsfylka Rogaland, Hordaland, Sogn og Fjordane og Møre og Romsdal greier ut ein handlekraftig, folkevald landsdelsregion på Vestlandet. 2. Eit slikt arbeid bør vere ferdigstilt så tidleg i 2016 at eventuelle vedtak om fylkessamanslåingar vert gjorde i fylkestinga seinast hausten 2016. 3. Sogn og Fjordane fylkeskommune set som vilkår for å vere med på ei landsdelsløysing at Stortinget gjennomfører ei regionreform der det regionale folkevalde nivået får eit tungt ansvar for oppgåver som er både utviklingsorienterte og innretta mot tenesteyting overfor eit stort tal innbyggarar. 4. Fylkestinget meiner alternativet til ein landsdelsregion på Vestlandet er at dagens fylkeskommunar får ein styrkt regionalpolitisk posisjon som samfunnsutviklar og tenesteleverandør. 5. Dersom ein folkevald landsdelsregion på Vestlandet ikkje kan realiserast, går fylkestinget inn for at vi gjennom kommune- og regionreforma vidareutviklar, styrkar og effektiviserer Sogn og Fjordane fylkeskommune innanfor dagens norske forvaltningsmodell. Fylkestinget i Rogaland handsama 01.03.16 ei tilsvarande sak, og gjorde for sin del slikt vedtak: 1. Rogaland fylkeskommune er positiv til innledende naboprat med Vestlandet (Møre og Romsdal, Sogn og Fjordane og Hordaland) og Agderfylkene med mål om å forhandle fram en intensjonsavtale for en utvidet region. 2. Under følgende forutsetninger innledes det forhandlinger med sikte på utvidet formalisert samarbeid eller etablering av nye regioner:

Side 4 av 8 a. Stortinget i juni 2016 delegerer oppgaver til det regionale nivået med et omfang og en karakter som er på nivå med det fylkestinget vedtok i februar 2015. b. At nye oppgaver blir knyttet opp mot rollene som samfunnsutvikler og tjenesteprodusent. c. Dagens grenser til fylkeskommunene ikke er førende eller begrensende for nye regioner. d. Statlig inndeling følger den nye regionale inndelingen. 3. Uavhengig av Stortingets vedtak i juni 2016 gjennomføres det våren/sommeren 2016 et utredningsarbeid av mulige samarbeidskonstellasjoner mellom de nevnte fylkeskommuner. En slik utredning må også ta opp i seg en sammenlignende vurdering av dagens oppgaveportefølje og geografiske inndeling. 4. Fylkesutvalget holdes løpende orientert om dialogen mellom fylkeskommunene. Intensjonsavtalen skal godkjennes av fylkestinget. Fylkestinget i Hordaland handsama 09.03.16 ei tilsvarande sak og gjorde slikt vedtak: 1. Fylkestinget oppnemner eit forhandlingsutval som får mynde til å iverksetje samtalar/naboprat med dei andre vestlandsfylka, med mål om å forhandle fram ein intensjonsavtale for ein utvida vestlandsregion. Som grunnlag for dette arbeidet skal det gjennomførast eit utgreiingsarbeid av mogelege samarbeidskonstellasjonar mellom fylka. Intensjonsavtalen skal godkjennast av fylkestinget. Forhandlingsutvalet skal fortløpande gjennom prosessen rapportera til ei politisk styringsgruppe beståande av fylkesutvalet sine medlemmer og gruppeleiar for dei partia som ikkje er representerte i fylkesutvalet. 2. Ein ny vestlandsregion, med folkevald forankring, vil styrke demokratiet og fremje maktspreiing. Etablering av ein ny vestlandsregion føreset tildeling av oppgåver både som samfunnsutviklar og tenesteprodusent, med eit omfang og karakter som er i tråd med fylkestinget sitt vedtak av 10. mars 2015. 3. Forhandlingsutval og styringsgruppe får slik samansetjing; Forhandlingsutval: Fylkesordførar Anne Gine Hestetun (AP) Vara: Sveinung Valle (A) Fylkesvaraordførar Pål Kårbø (KrF) Vara: Benthe Bondhus (Sp) Opposisjonen Terje Søviknes (FrP) Vara: Mona R. Strømme (H) Fylkesrådmann Rune Haugsdal Vara: Fylkesdirektør regional utvikling Bård Sandal Hovudtillitsvald: Vara: Politisk styringsgruppe: Fylkesutvalet + gruppeleiar Rødt. Vara møter ved forfall. Drøfting mellom Sogn og Fjordane, Hordaland og Rogaland fylkeskommunar Sogn og Fjordane, Hordaland og Rogaland fylkeskommunar orienterte 15.03.16 Kommunal- og moderniseringsdepartementet og Stortinget sin kommunal- og forvaltningskomité i eit eige forventningsbrev om at det er innleia drøftingar for å sjå på moglegheiter og utfordringar ved ei samanslåing (jf. vedlegg 2). Fylkesordførarane varsla gjennom brevet at fylkeskommunane stiller tydelege krav om overføring av nye, tunge samfunnsoppgåver dersom ei regionreform skal realiserast. Brevet signaliserte at det vert sett som vilkår at Stortinget vedtek ei reform der det regionale folkevalde nivået får eit betydeleg ansvar for både utviklingsorienterte oppgåver og oppgåver innretta mot tenesteyting overfor eit stort tal innbyggarar. I tilknyting til Stortinget si handsaming av regionreforma, vil fylkeskommunane spele inn framlegg til overføring av konkrete oppgåver og ansvarsområde.

Viktige fellesprinsipp for vestlandsfylka Side 5 av 8 Dei tre fylkeskommunane legg generalistprinsippet til grunn for regionreforma. Alle fylkeskommunar/ regionar bør, uavhengig av innbyggartal, busetnadsstruktur og demografiske forhold, imøtekome same krav til tenester, planleggings- og utviklingsoppgåver, rolla som myndigheitsutøvar og ivaretaking av demokratiske funksjonar. Einskapleg oppgåvefordeling medverkar til eit likeverdig lokalt sjølvstyre, og samstundes til ei oversiktleg offentleg forvaltning for innbyggarane ein premiss for demokratiet. Fylkesordførarane meiner at regionreforma må vere ei demokrati og desentraliseringsreform. Eit viktig prinsipp er at ein flyttar makt og ansvar til større regionar, som gjennom dette vert meir handlekraftige og sjølvstendige i høve samfunnsutviklinga. Målet er eit lokal- og regionaldemokrati som ivaretek velferd og sikrar utvikling, verdiskapning og trivsel for heile regionen basert på vår lokale og regionale kunnskap. Dagens fylkeskommunale oppgåver Sogn og Fjordane, Hordaland og Rogaland fylkeskommunar er samde om å framheve sentrale funksjonar som bør vere i sentrum når framtidig rolle og oppgåveportefølje skal fastsetjast. Også i framtida bør fylkeskommunane ivareta rollene som tenesteytar, forvaltningsorgan, regional utviklingsaktør og direkte folkevalt organ. I dette biletet bør dagens kjerneoppgåver førast vidare med den demokratiske meirverdien eit direkte folkevalt regionalt organ tilfører desse tenesteområda: - Vidaregåande opplæring - Samferdsle (veg- og kollektivtrafikktilbodet) - Kultur - Regional utvikling og planlegging - Næringsutvikling Fylkesordførarane meiner særleg vidaregåande opplæring og samferdsle utgjer omfattande samfunnsoppgåver som begge er for krevjande for kommunane å handtere. Oppgåvene krev ei spesialisert regional koordinering og leiing, og vil samstundes vere for detaljerte og arbeidskrevjande å styre direkte frå statleg nivå. Dette synet samsvarer med Stortinget si handsaming av St.meld. 14 (2014-15) «Kommunereforma nye oppgåver til større kommunar», der Stortinget slo fast at det regionale folkevalde nivået framleis bør ha hand om desse oppgåvene. Tre andre viktige samfunnsoppgåver, som også er i spel, er styringa av Innovasjon Noreg, ansvaret for den offentleg tannhelseteneste og fagskuleutdanninga. Fylkesordførarane vurderer grepa som er føreslegne for desse områda til ikkje å vere i tråd med ei reell demokrati- og desentraliseringsreform. Oppgåveforventningar nye samfunnsoppgåver som reformpremiss Utgreiinga fylkesrådmennene er i gang med vil utgjere eit nødvendig kunnskapsgrunnlag for ein ev. vidare politisk prosess fram mot ein mogleg intensjonsplan. Utgreiinga tek utgangspunkt i at kjernen i fylkeskommunen sitt ansvar er å ivareta tenesteproduksjonen og skape ei heilskapleg og ønskt samfunnsutvikling for lokalmiljø og regionar. Både utviklingsarbeid og tenesteproduksjon handlar om å sjå koplingar mellom sektorar og å utvikle strategiar for å fremje den samfunnsutviklinga vi ønskjer i regionane. Ein Vestlandsregion vil, slik fylkesrådmannen ser det, på same måten ha ambisjonar om å utvikle og forme Vestlandet som region, og vil samstundes tilpasse seg og samordne nasjonal politikk. I Noreg er det behov for eit sterkt regionalt nivå underlagt direkte folkevald styring som kan ta ein leiarskap i samarbeid med kommunar, næringsliv og statleg forvaltning. Fylkesordførarane meiner at det regionale nivået difor bør ha eit klart definert ansvar for oppgåver og sektorar som er viktige for den regionale utviklinga, og for samordning av desse oppgåvene med kommunane og staten si verksemd.

Side 6 av 8 Fylkesordførarane varsla difor i brevet til KMD 15.03.16 at ein forventar at ein Vestlandsregion m.a. får tilført oppgåver og ansvar innanfor følgjande område: - Statens vegvesen sitt regionapparat, med tilhøyrande fylkesfunksjonar. - Kulturrådet og tildelingar til regionale formål frå Kulturdepartementet. - Kjøp av regionale jernbanetenester. - Deler av Noregs forskingsråd sine programområde. - Konsesjons- og rettleiingsoppgåver frå NVE og anna regional naturressursforvalting. - Dei delane av BUF-etat som ikkje kan leggjast til kommunane. - Regionale miljøvern- og landbruksforvaltningsoppgåver som ikkje inneber kontroll og tilsyn. - Integrerings- og mangfaldsdirektoratet (IMDi) sine regionale funksjonar. Dei tre fylkesordførarane meiner i tillegg dei statlege høgskulane bør vurderast overførte til regionane. Dei meiner det også bør greiast nærare ut i kva grad ansvar, eigarskap og finansiering av heile eller delar av spesialisthelsetenestene bør leggjast til dei nye regionane. Dei signaliserer vidare at det tener den norske forvaltningsmodellen at staten i større grad organiserer si verksemd slik at ho korresponderer med den folkevalde regionstrukturen som vert etablert. Stortingsmelding om det framtidige regionale folkevalde nivået (jf. St.meld. 05.04.16) Kommunal- og moderniseringsministeren har vinteren 2016 varsla ei stortingsmelding knytt til regionalt fokevalt nivå og fordeling av oppgåver. Meldinga vart lagt fram 05.04.16, og gjev grunnlag for handsaming både i fylkeskommunane, i kommunalkomiteen og i Stortinget som heile. Denne saka vart ferdigstilt før nemnde stortingsmelding låg føre. Fylkesrådmannen vil difor vurdere å leggje fram (ettersending) eit tilleggsnotat som gjev eit bilete av innhaldet i denne meldinga. 4. Konklusjon: Framdrift og organisering for regionreformarbeidet Aktivitetar etter fylkestinget sitt vedtak 09.12.16 Etter fylkestinget sitt vedtak 09.12.15, har det vore to innleiande drøftingsmøte mellom dei tre fylkeskommunane leia av fylkesordførarane: 11.03.2016 Møte mellom fylkesordførarane, fylkesvaraordførarane og fylkesrådmennene i Rogaland, Hordaland, Sogn og Fjordane. 29.03.2016 Møte mellom fylkesordførarane, fylkesvaraordførarane og fylkesrådmennene i Rogaland, Hordaland, Sogn og Fjordane, sjå referat - jf. vedlegg 3. Møta har vore mellom dei tre fylkeskommunane, då Møre og Romsdal så langt ikkje har respondert på førespurnaden frå fylkesordføraren om å delta i eit felles utgreiingsarbeid. Fylkesrådmennene i Sogn og Fjordane og Rogaland legg etter desse møta opp til at fylkesutvala i dei respektive fylkeskommunane (13.04. og 19.04.) gjer vedtak om oppretting av politisk styringsgruppe og forhandlingsutval slik ein har gjort i Hordaland. Fylkesrådmannen rår såleis i denne saka til at arbeidet knytt til regionreforma i Sogn og Fjordane fylkeskommune framover vert organisert slik: a) Fylkesrådmannen/fylkesrådmennene står for føresett utgreiing. b) Det vert etablert ei politisk styringsgruppe og eit forhandlingsutval.

Side 7 av 8 c) Fylkesutvalet vert politisk styringsgruppe. Gruppa vil bli laupande informert, og vil kunne kome med innspel og føringar undervegs i den vidare prosessen. d) Det vert oppnemnd eit forhandlingsutval samansett av fylkesordførar, fylkesvaraordførar, ein representant frå den politiske opposisjonen og fylkesrådmannen. Dei hovudtillitsvalde vert inviterte til å delta med ein representant i forhandlingsutvalet. e) Forhandlingsutvalet skal, basert på utarbeidd utgreiing, sjå om det er grunnlag for å kome fram til ein felles intensjonsplan med Hordaland og Rogaland fylkeskommunar. f) Ein eventuell intensjonsplan må godkjennast i fylkestinget hausten 2016. Fylkesrådmannen meiner det er viktig å klargjere arbeidsdelinga mellom den politiske styringsgruppa og forhandlingsutvalet. Den politiske styringsgruppa bør overlate den politiske styringa av prosessen til forhandlingsutvalet når vi har ei avklarande og gjennomarbeidd fellesutgreiing å leggje i botnen for konkrete forhandlingar om t.d. vår arbeids- og funksjonsdeling med Rogaland og Hordaland (og ev. statleg nivå). På dette tidspunktet vil det truleg også vere kjent kva for oppgåver og ansvarsområde Stortinget vedtek å overføre til det framtidige regionale, folkevalde nivået. Fylkesrådmannen gjer merksam på at Hordaland fylkeskommune har vald å ta det einaste partiet som der ikkje sit i fylkesutvalet (Rødt) med i styringsgruppa. I Rogaland er det pr. dato ikkje avgjord om ein vil gjere tilsvarande, men det er semje om at dette må avgjerast i det einskilde fylket. Dersom vi skal leggje oss på Hordaland si linje, inneber det at styringsgruppa vår må utvidast frå 9 til 12 (Frp, MDG, SV). Hordaland har gjennom sitt vedtak utvida frå 15 til 16. Fylkesrådmannen meiner fylkesutvalet vårt må avgjere korleis ein vil handtere dette. Fylkesrådmennene sitt utgreiingsarbeid Fylkesrådmannen har så langt innleia eit felles utgreiingsarbeid med fylkesrådmennene i Rogaland og Hordaland med utgangspunkt i klarsignal frå fylkesordføraren. Førebels arbeider fylkesrådmennene med utgangspunkt i ei skisse (utgreiingsdisposisjon) der ein ser nærare på følgjande hovudpunkt: a) Styreform, valordning og politisk representasjon. b) Fakta om fylka og fylkeskommunane samfunnsdata og nøkkeltal. c) Organisering og styring av eksisterande fylkeskommunale oppgåveportefølje. d) Organisering og styring av nye, regionale oppgåver og ansvarsområde. e) Framdrift og formelle avklaringar i og mellom fylkeskommunane (prosessplanlegging). Utgreiinga tek utgangspunkt i fakta knytt til dagens samla oppgåveportefølje og tenesteyting i dei tre fylkeskommunane. Dagens tenestetilbod og struktur vert framstilt etter ein felles mal (tal vidaregåande skular, elevtal/lærlingar, kilometer veg, kollektivtrafikktilbod, passasjertal m.m.), og vi nyttar nøkkeltal frå m.a. KOSTRA. Den faglege og faktabaserte delen vert driven fram av fylkesrådmennene. Dei delane av utgreiingsarbeidet som vurderer nærare eit framtidsbilete for dei ulike fagområda innanfor det nye folkevalde regionale nivået, vil i større grad krevje medverknad og deltaking frå politisk styringsgruppe. Her vil ei felles plattform for tenestetilbodet og tilbodsstrukturen som landsdelsregionen skal yte overfor innbyggjarane kunne leggjast. Plattforma legg føringar også på utforminga av intensjonsplanen mellom fylkeskommunane. Fylkesrådmannen ønskjer at denne delen vert handsama i dei respektive fylkeskommunane sine politiske styringsgrupper undervegs i utgreiingsarbeidet. Fylkesordførarane si rolle i høve regionreformarbeidet våren 2016 vil for ein stor del innebere å arbeide mot politisk nivå og Stortinget i høve overføring av nye, viktige samfunnsoppgåver som både er utviklingsorienterte og innretta mot tenesteyting overfor eit stort tal innbyggarar.

Framdrift Side 8 av 8 Fylkesrådmennene i Sogn og Fjordane, Hordaland og Rogaland legg etter dei to innleiande drøftingsmøta opp til at dei tre forhandlingsutvala held eit fellesmøte fredag 27.05.16. Dette vil reint praktisk vere kopla opp mot eit møte i Vestlandsrådet (1-dagsmøte 26.05.16). Agendaen for møtet vil m.a. innehalde ein samla gjennomgang av problemstillingane fylkesrådmennene føreslær å drøfte under dei ulike overskriftene/hovudpunkta i intensjonsplanen. Det vert vidare lagt opp til fylkestingshandsaming av statusrapportering for regionreformarbeidet i juni 2016. Fylkesrådmennene ønskjer at det vert fremja eit felles saksframlegg til fylkestinga i Sogn og Fjordane, Hordaland og Rogaland på dette tidspunktet. Eit hovudelement i saka vil vere eit felles administrativt framlegg til kva for hovudpunkt som skal inngå i intensjonsplanen (som vedtaka frå Hordaland og Rogaland omtalar som intensjonsavtalen). Fylkesrådmennene vil i samband med hovudpunkta gjere framlegg om framdrift for forhandlingsarbeidet mellom dei tre forhandlingsutvala (til kva tid bør dei ulike forhandlingspunkta i intensjonsplanen avklarast/forhandlast om). Forhandlingsutvala startar forhandlingar for konkretisering av ein intensjonsplan mellom dei tre fylkeskommunane etter fylkestingshandsaminga i juni. På ettersommaren 2016 er det førebels avtalt eit fellesmøte for dei politisk styringsgruppene 23.08.16. Dette vil for vår del vere kopla opp mot møte i eige FU 24.08. Sjølve intensjonsplanen er det tanken at skal kunne vedtakast i FU og FT i september/oktober, dette med tanke på ev. endeleg vedtak i fylkestinga i desember 2016. Det må takast atterhald om at det kan bli justeringar.

Side 1 av 2 Fylkesordføraren Hordaland fylkeskommune Møre og Romsdal fylkeskommune Rogaland fylkeskommune Sakshandsamar: Ole I. Gjerald E - post: Ole.Inge. Gjerald@sfj.no Tlf. : 40857025 Vår ref. Sak nr.: 15 / 11992-5 Gje alltid opp vår ref. ved kontakt Internt l.nr. 2132 / 16 Dykkar ref. Dato LEIKANGER, 1 9.01.2016 Regionreforma førespurnad frå Sogn og Fjordane fylkeskommune Med bakgrunn i Stortinget si handsaming av St.meld. 14 (2014-15) «Kommunereforma nye oppgåver til større kommunar» vart fylkeskommunane 02.07.2015 inviterte til å innleie prosessar for å avklare om det er aktuelt å slå seg saman med eitt eller fleire nab ofylke. Kommunal - og moderniseringsdepartementet understreka i invitasjonen at fleirtalet i Kommunal - og forvaltningskomiteen støttar regjeringsframlegget om at det regionale folkevalde nivået skal utviklast gjennom oppgåver som både styrkar rolla som samf unnsutviklar og tenesteprodusent. Komiteen støttar også framlegget om at nye oppgåver føreset færre fylkeskommunar/regionar av ein viss storleik. Det vart i invitasjonen vidare presisert at målet er å sikre ei heilskapleg samfunnsutvikling, samt at innbygg arane i heile landet skal ha likeverdige tenester. Fylkestinget i Sogn og Fjordane handsama 09.12.2015 ei eiga sak om regionreforma og den framtidige oppgåve - og rollefordelinga mellom forvaltningsnivåa. Fylkestinget gjorde i FT - sak 65/15 «Regionreforma» følgjande vedtak: 1. Fylkestinget i Sogn og Fjordane ønskjer at dei fire vestlandsfylka Rogaland, Hordaland, Sogn og Fjordane og Møre og Romsdal greier ut ein handlekraftig, folkevald landsdelsregion på Vestlandet. 2. Eit slikt arbeid bør vere ferdigstilt så tidleg i 2016 at eventuelle vedtak om fylkessamanslåingar vert gjorde i fylkestinga seinast hausten 2016. 3. Sogn og Fjordane fylkeskommune set som vilkår for å vere med på ei landsdelsløysing at Stortinget gjennomfører ei regionreform der det regionale fol kevalde nivået får eit tungt ansvar for oppgåver som er både utviklingsorienterte og innretta mot tenesteyting overfor eit stort tal innbyggarar. 4. Fylkestinget meiner alternativet til ein landsdelsregion på Vestlandet er at dagens fylkeskommunar får ein st yrkt regionalpolitisk posisjon som samfunnsutviklar og tenesteleverandør. 5. Dersom ein folkevald landsdelsregion på Vestlandet ikkje kan realiserast, går fylkestinget inn for at vi gjennom kommune - og regionreforma vidareutviklar, styrkar og effektiviserer Sogn og Fjordane fylkeskommune innanfor dagens norske forvaltningsmodell. Fylkestinget i Sogn og Fjordane understrekar at ein føresetnad for å gå vidare med planane om å etablere ein større folkevald landsdelsregion, er at det regionale nivået gjennom re gionreforma får overført eit tungt ansvar for oppgåver som er både utviklingsorienterte og innretta mot tenesteyting overfor innbyggarane. Fylkeskommunane vart i brevet frå KM D oppmoda om å gjere vedtak om strukturendringar seinast hausten 2016. Tida er såleis ein kritisk faktor dersom vi skal ha ambisjonar om å følgje regjeringa sitt reformopplegg. Fylkeshuset Askedalen 2 6863 LEIKANGER Tlf.: 57638000 Bankgiro: 4212 02 02000 postmottak.sentraladm@sfj.no www.sfj.no Org.nr.: NO 941 388 841 MVA

Side 2 av 2 Fylkesordføraren i Sogn og Fjordane ønskjer på bakgrunn av fylkestinget sitt vedtak ei tilbake - melding frå fylkesordførarane i Hordaland, Møre og Romsdal og Rogaland på følgjande tre spørsmål : 1. Ønskjer Hordaland, Rogaland og Møre og Romsdal fylkeskommunar å delta i ei felles utgreiing saman med Sogn og Fjordane fylkeskommune, der vi ser nærare på mulegheit er og avgrensingar knytt til ei etablering av ein handlekraftig, folkevald landsdelsregion? 2. Har de synspunkt eller merknader til vedtakspunkt 2. og 3. i FT - vedtaket frå Sogn og Fjordane? 3. I kva grad inngår dykkar fylkeskommune i ein eller fleire andre akt uelle prosessar der samanslåing er tema? Kommunal - og moderniseringsdepartementet vil gje støtte til fylkeskommunar som gjer fo rpliktande vedtak om å greie ut ei samanslåing, og vil vidare gje kompensasjon for nødvendige eingongskostnader som følgje av samanslåinga. Vi må i starten av eit ev. utgreiingsarbeid drøfte desse elementa. Særleg grad av forplikting i hø ve utgreiingsarbeidet bør avklarast nærare. Fylkestinget i Sogn og Fjordane vil avhengig av den respons vi her får kunne få seg førelagt e i eiga sak i april 2016 om status og vegen vidare for regionreforma. Med helsing Jenny Følling Fylkesordførar Tore Eriksen Fylkesrådmann Brevet er elektronisk godkjent og er utan underskrift. Mottakar(ar): 1. Hordaland fylkeskommune ved fylkesordførar 2. Møre og Romsdal fylkeskommune ved fylkesordførar 3. Rogaland fylkeskommune ved fylkesordførar Kopi til: 1. Fylkesutvalet i Sogn og Fjordane Vedlegg: 1. Kommunal - og moderniseringsdepartementet (02.07.15): «Invitasjon til å delta i reformprosessen». 2. Regionreforma fylkesrådmannen si saksutgreiing til fylkestinget 09.12.2015. 3. KS/Jørgen Amdam (2015): «Opplegg for samtalar om regionalpolitisk reform».

Side 1 av 4 Sogn og Fjordane fylkeskommune Hordaland fylkeskommune Rogaland fylkeskommune Kommunal - og moderniserings departementet Dato: 15.03.2016 Postboks 8112 Dep. 0032 Oslo REGIONREFORMA: STATUS OG FORVEN TNIN GAR F R Å SOGN OG FJORDANE, HORDALAN D OG ROGALAN D 1. Innleiing Med bakgrunn i Stortinget si handsaming av St.meld. 14 (2014-15) «Kommunereforma nye oppgåver til større kommunar» vart fylkeskommunane 02.07.15 inviterte til å vurdere om det er aktuelt å slå seg saman med nabofylke. I invitasjonen frå K MD er det presisert at eit fleirtal i Kommunal - og forvaltningskomiteen støttar regjeringa sitt framlegg om at det regionale folkevalde nivået skal utviklast gjennom oppgåver og ansvar som både styrkar rolla som samfunnsutviklar og rolla som tenesteprodusent. Komiteen støttar også at ev. nye oppgåver til det regionale folkevalde nivået føreset færre fylkeskommunar /regionar. Fylkeskommunane er oppmoda om å gjere vedtak om ev. strukturendringar seinast hausten 2016. Statsråden har varsla at ei stortingsmelding knytt til regionalt fokevalt nivå og fordeling av opp - gåver vil bli lagt fram i april i år. Meldinga vil gje grunnlag for behandling både i fylk eskommunane, i k ommunalkomiteen og i Stortinget som heile. Sak a om kommune - og regionreform skal slutt - handsamast i Stortinget vårsesjonen 2017. 2. Drøftingar mellom tre fylkeskommunar i gang Sogn og Fjordane, Hordaland og Rogaland fylkeskommunar vil no orientere KMD om at dei tre fylkeskommunane har innleia drøftingar for å sjå på mulegheiter og utfordringar ved ei ev. saman - slåing. Vi vil også orientere om status i kvart fylke. Eit ledd i drøftingane er at vi har initiert eit utgreiingsarbeid som grunnlag for ein ev. vidare politisk prosess fram mot ein intensjonsavtale. Målet er at arbeidet skal vere avslutta innan 01.07.16. Vi vil alt no varsle a t vi vil stille tydelege krav om overføring av nye, tunge samfunnsoppgåver for at ei regionreform skal ha noko føre seg. Vi set som vilkår at Stortinget vedtek ei reform der det regionale folkevalde nivået får eit betydeleg ansvar for både utviklingsorienterte oppgåver og oppgåver innretta mot tenesteyting overfor eit stort tal innby ggarar. I tilknyting til Stortinget si handsaming av regionreforma, vil fylkeskommunane våre spele inn framlegg til overføring av konkrete oppgåver og ansvarsområde.

Side 2 av 4 3. Viktige prinsipp for vestlandsfylka Sogn og Fjordane, Hordaland og Rogaland fylkeskommunar legg generalistprinsippet til grunn for region reforma. Alle fylkeskommunar/regionar bør, uavhengig av innbyggartal, busetnadsstruktur og demografiske forhold, imøtekome same krav til tenester, planleggings - og utviklingsoppgåver, rolla som m yndigheitsutøvar og ivaretaking av demokratiske funksjonar. R egionr eforma bør såleis gje dei same rammen e for organisering og styring over heile landet. Einskapleg oppgåvefordeling medverkar til eit likeverdig lokalt sjølvstyre, og samstundes til ei oversi ktleg offentleg forvalt ning for innbyggarane ein premiss for demokratiet. Dette bidreg også til mindre sektorisering og færre gråsoner samanlikna med eit meir differensiert ansvarssystem. Fylkes ordførarane meiner at r egion reforma må vere ei demokrati og desentraliseringsreform. Eit viktig prinsipp er at ein gjennom reforma flyttar makt og ansvar til større regionar, som gjennom dette vert meir handlekraftige og sjølvstendige i høve samfunnsutviklinga. M ålet er eit lokal - og regional demokrati som kan i varet a velferd og sikre utvikling, verdiskapning og trivsel for heile regionen basert på lokal og regional kunnskap. 4. Regionreforma status i tre fylkeskommunar per 11.03.2016 Fylkestinget i Sogn og Fjordane handsama 09.12.15 si sak og gjorde då slikt vedtak: 1. Fylkestinget i Sogn og Fjordane ønskjer at dei fire vestlandsfylka Rogaland, Hordaland, Sogn og Fjordane og Møre og Romsdal greier ut ein handlekraftig, folkevald landsdelsregion på Vestlandet. 2. Eit slikt arbeid bør vere ferdigstilt så tidleg i 2016 at eventuelle vedtak om fylkessamanslåingar vert gjorde i fylkestinga seinast hausten 2016. 3. Sogn og Fjordane fylkeskommune set som vilkår for å vere med på ei landsdelsløysing at Stortinget gjennomfør er ei regionreform der det regionale folkevalde nivået får eit tungt ansvar for oppgåver som er både utviklingsorienterte og innretta mot tenesteyting overfor eit stort tal innbyggarar. 4. Fylkestinget meiner alternativet til ein landsdelsregion på Vestlande t er at dagens fylkeskommunar får ein styrkt regionalpolitisk posisjon som samfunnsutviklar og tenesteleverandør. 5. Dersom ein folkevald landsdelsregion på Vestlandet ikkje kan realiserast, går fylkestinget inn for at vi gjennom kommune - og regionreforma vid areutviklar, styrkar og effektiviserer Sogn og Fjordane fylkeskommune innanfor dagens norske forvaltningsmodell. Fylkestinget i Hordaland handsama 0 9.03.16 ei tilsvarande sak og gjorde slikt vedtak: 1. Fylkestinget oppnemner eit forhandlingsutval som får mynde til å iverksetje samtalar/naboprat med dei andre vestlandsfylka, med mål om å forhandle fram ein intensjonsavtale for ein utvida vestlandsregion. Som grunnlag for dette arbeidet skal det gjennomførast eit utgreiingsarbeid av mogelege samarbeidskonste llasjonar mellom fylka. Intensjonsavtalen skal godkjennast av fylkestinget. Forhandlingsutvalet skal fortløpande gjennom prosessen rapportera til ei politisk styringsgruppe beståande av fylkesutvalet sine medlemmer og gruppeleiar for dei partia som ikkje e r representerte i fylkesutvalet. 2. Ein ny vestlandsregion, med folkevald forankring, vil styrke demokratiet og fremje maktspreiing. Etablering av ein ny vestlandsregion føreset tildeling av oppgåver både som samfunnsutviklar og tenesteprodusent, med eit omfa ng og karakter som er i tråd med fylkestinget sitt vedtak av 10. mars 2015. 3. Forhandlingsutval og styringsgruppe får slik samansetjing; Forhandlingsutval : Fylkesordførar Anne Gine Hestetun (AP) Vara: Sveinung Valle (A) Fylkesvaraordførar Pål Kårbø (KrF) Vara: Benthe Bondhus (Sp) Opposisjonen Terje Søviknes (FrP) Vara: Mona R. Strømme (H) Fylkesrådmann Rune Haugsdal Vara: Fylkesdirektør regional utvikling Bård Sandal Hovudtillitsvald: Vara: Politisk styringsgruppe : Fylkesutvalet + gruppeleiar Rødt. Vara møter ved forfall.

Side 3 av 4 Fylkestinget i Rogaland handsama 0 1.0 3.16 ei tilsvarande sak, og g jorde for sin del slikt vedtak: 1. Rogaland fylkeskommune er positiv til innledende naboprat med Vestlandet (Møre og Romsdal, Sogn og Fjordane og Hordaland) og Agderfylkene med mål om å forhandle fram en intensjonsavtale for en utvidet region. 2. Under følgende forutsetninger innledes det forhandlinger med sikte på utvidet formalisert sama rbeid eller etablering av nye regioner: a. Stortinget i juni 2016 delegerer oppgaver til det regionale nivået med et omfang og en karakter som er på nivå med det fylke stinget vedtok i februar 2015. b. At nye oppgaver blir knyttet opp mot rollene som samfunnsutvikler og tjenesteprodusent. c. Dagens grenser til fylkeskommunene ikke er førende eller begrensende for nye regioner. d. Statlig inndeling følger den nye regionale inndelingen. 3. Uavhengig av Stortingets vedtak i juni 2016 gjennomføres det våren/somm eren 2016 et utredningsarbeid av mulige samarbeidskonstellasjoner mellom de nevnte fylkeskommuner. En slik utredning må også ta opp i seg en sammenlignende vurdering av dagens oppgaveportef ølje og geografiske inndeling. 4. Fylkesutvalget holdes løpende orien tert om dialogen mellom fylkeskommunene. Intensjonsavtalen skal godkjennes av fylkestinget. 5. Dagens fylkeskommunale oppgåver Fylkesordførarane vil framheve dei sentrale funksjonane som bør vere i sentrum når framtidig rolle og oppgåveportefølje skal fastsetjast for det r egionale nivået. Vi bør også i framtida ivareta rollene som tenesteytar, forvaltningsorgan, regional utvikl ingsaktør og direkte folkeval t organ. I dette biletet bør dagens fylkeskommuna le kjerneoppgåver førast vidare med den demok ratiske meir - verdien eit direkte folkevalt regionalt organ tilfører tenesteområda : a) Vidaregåande opplæring b) Samferdsle ( veg - og kollektivtrafikktilbodet ) c) Kultur d) Regional utvikling og planlegging e) Næringsutvikling. Fylkesordførarane meine r særleg vidaregåande opplæring og samferdsle utgjer to omfattande samfunnsoppgåver som begge er for krevjande for kommun a ne å h andtere. Oppgåvene krev ei spes ialisert regional koordinering og leiing, og vil samstundes v ere for detaljert e og arbeids - krev jande å st yre direkte frå statleg nivå. Dette synet samsvarer med Stortinget si handsaming av St.meld. 14 (2014-15) «Kommunereforma nye oppgåver til større kommunar», der Stortinget slo fast at det regionale folkevalde nivået framleis bør ha hand om desse oppgåven e. Tre andre viktige samfunnsoppgåver, som også no er i spel gjennom kommune - og regionreforma, er styringa av Inn ovasjon Noreg, ansvaret for offentleg tannhelseteneste og fagskuleutdanningane. Fylkesordførarane vurderer grepa som er føres legne for desse fag områda til ikkje å vere i tråd med ei reell demokrati - og desentraliseringsreform på regionalt nivå. 6. Oppgåveforventningar tunge samfunnsoppgåver som reformpremiss U tgreiinga vi no førebur vil utgjere eit nødvendig kunnskapsgrunnlag for ein ev. vidare politisk prosess fram mot ein mogleg intensjonsavtale. Dei tre fylkeskommunane set som vilkår for å gå vidare med planane at Stortinget gjennomfører ei regionreform der det regionale folkevalde nivået får eit betydeleg ansvar for både utviklings oppg åver og tenesteyting. Gjennom utgreiinga er dei tre fylkeskommunane innstilte på å setje eit målretta søkjelys på oppgåveløysing ar overfor innbyggjarane og ei ønskt samfunnsutvikling for Vestlandet. Fylkeskommunane er tenesteprodusentar og samfunnsutvik larar. Kjernen i fylkeskommunen sitt ansvar er å ivareta tenesteproduksjonen og skape ei heilskapleg og ønska samfunnsutvikling for lokalmiljø og regionar. Ulike deler av landet og ulike fylke har eigne, unike føresetnader, behov, ønske og prioriteringar. Dette krev ein politikk tilpassa dei lokale og regionale forholda. Både

Side 4 av 4 regionalt utviklingsarbeid og regional tenesteproduksjon handlar om å sjå koplingar mellom sektorar og å utvikle strategiar for å fremje d en tenesteyting a og den samfunnsutvikling a vi ønskjer. Som politisk organ skal fylkeskommunen forme ein heilskapleg politikk for eit geografisk område. Ein Vestlandsregion vil på same måten ha ambisjonar om å utvikle og forme Vestlandet som region, og vil samstundes tilpasse seg og samordne nasjonal politikk. I Noreg er det behov for eit sterkt regionalt nivå underlagt direkte folkevald styring som kan ta ein leiarskap i samarbeid med kommunar, næringsliv og statleg forvaltning. Det regionale nivået må di for få eit klart de finert ansvar for dei oppgåvene og sektorane som er viktige for den regionale utviklinga, og for samordninga av desse oppgåvene med kommunane og staten si verksemd. Vi vil difor alt no varsle at vi forventar at ein Vestlandsregion m.a. f år tilført oppgåver og ansvar innanfor følgjande område: a) Statens vegvesen sitt regionapparat, med tilhøyrande fylkesfunksjonar. b) Kulturrådet og tildelingar til regionale formål frå Kulturdepartementet. c) Kjøp av regionale jernbanetenester. d) Del e r av Noregs forskingsråd sine program område. e) Konsesjons - og rettleiingsoppgåver frå N VE og anna regional na turressursforvalting. f) Dei delane av BUF - etat som ikkje kan leggjast til kommunane. g) Regionale miljøvern - og landbruksforvaltningsoppgåver som ikkje inne ber kontroll og tilsyn. h) Integrerings - og mangfa ldsdirektoratet (IM Di) sine regionale funksjonar. I tillegg bør dei statlege høgskulane vurderast overført til regionane. Vi meiner vidare at det tener den norske forvaltningsmodellen at staten i større grad organisere r si verksemd slik at ho korresponderer med den folkevalde regionstrukturen som vert etablert. Vi meiner det også bør greiast nærare ut i kva grad ansvar, eigarskap og finansiering av heile eller delar av spesialisthel setenestene bør leggjas t til dei nye region ane. Vi kjem attende med supplerande synspunkt og forventningar knytt til framtidig oppgåveportefølje for det regiona ne før Stortinget vil handsame den komande stortingsmeldinga om region reforma. Med helsing Jenny Følling Fylkesordførar Sogn og Fjordane Anne Gine Hestetun Fylkesordførar Hordaland Solveig Ege Tengesdal Fylkesordførar Rogaland (sign) (sign) (sign) Mottakar(ar): Kom munal - og moderniseringsdepartementet Kopi til: Stortinget sin kommunal - og forvaltningskomité

Referat fra møte tirsdag 29. mars 2016 kl 10.00-14.30 på Clarion Hotel Bergen Airport Tema: R egionreformen - nabosamtale Til stede: Hordaland fylkeskommune: Fylkesordfører Anne Gine Hestetun, fylkesvaraordfører Pål Kårbø, fylkesrådmann Rune Haugsdal, fylkesordførers rådgiver Rasmus Laupsa Rasmussen Sogn og Fjordane fylkeskommune: Fylkesordfører Jenny Følling, fylkesvaraordfører Åshild Kjelsnes, fylkesrådmann Tore Eriksen, seniorrådgiver Ole Inge Gjerald Rogaland fylkesk ommune: Fylkesordfører Solveig Ege Tengesdal, fylkesvaraordfører Marianne Chesak Fylkesordfører Solveig Ege Tengesdal ledet møtet. Innkalling til møtene er offentlige. Møtene er drøftings - og forhandlingsmøter utenom kommunale folkevalgte organ, og er derfor ikke åpne. 1. Orientering om status i de tre fylkeskommunene Fylkesordførerne orienterte om status i fylkeskommunene når de t gjelder nabosamtaler og regionreformen, herunder tilbakemeldinger og reaksjoner, blant annet i media, på forventningsbrevet som de tre fylkesordførerne sendte sammen til KMD og med kopi til Stortingsbenkene. Framover er det fortsatt viktig å oppdatere stortingsrepresentantene direkte og via de ulike Stortingsbenkene. Omfanget av nye oppgaver til regionene avgjøres av Stortinget. Når den bebudede stortingsmeldingen kommer, vil kontakten mot Stortinget være spesielt viktig. Viktigheten av flere oppgaver til fylkeskommunene/regionene ble understreket. Det må være en demokratireform med flere oppgaver til et regionalt folkevalgt nivå. 2. Regionreforma på Vestlandet - Prosess og status så langt - og vidare prosess og arbeidsdeling Innlegg ved fylkesrådm ann Tore Eriksen. Tore Eriksens presentasjon vedlegges referatet. De ulike spørsmål ble drøftet.

3. Regionreform på Vestlandet. Formelle rammer - I ntensjonsplan Innlegg ved fylkesrådmann Rune Haugsdal. Rune Haugsdals presentasjon vedlegges referatet. De ulike spørsmål ble drøftet. 4. Arbeidet videre - oppsummering Hordaland fylkeskommune har opprettet forhandlingsutvalg og intern styringsgruppe. Rogaland f ylkeskommune og Sogn og Fjordane fylkeskommune vil behandle sak om dette i sine respektive organ er i løpet av april 2016. Tillitsvalgte vil bli invitert til å delta i forhandlingsutvalgene, jf r. vedtak i Hordaland. Fylkesrådmennene lager et utkast til forslag når det gjelder hovedstrukturen i intensjonsplanen i løpet av april 2016. Fylkesrådmennene vurderer ekstern bistand i forbindelse med punktet «Hvorfor ønsker vi sammenslåing, og hva vil vi oppnå?» ' Det søkes om økonomisk bidrag fra KMD. To oppgaveutredninger fra 2014 ( «Oppgav efordelingen ved en kommune - og regionreform» under ledelse av Tore Eriksen, datert 17. juni, og «Nye folkevalgte organer. Mål, prinsipper og oppgaver» under ledelse av R une Haugsdal, datert 8. desember ) samt vedtak i fylkesordfører - /rådslederkollegiet 5. desember 2014 og vedtak i Hovedstyret i KS 12. desember 2014 sendes møtedeltakerne Forhandlingsutvalgene møtes på Gardermoen 27. mai 2016. Tema vil være hovedpunkter i en intensjonsplan og tidsplan for forhandlinger. Det avholdes felles møte for fylkesutvalgene på Flesland 23. august 2016. Trond Nerdal r eferent

Side 1 av 7 Fylkesrådmannen Notat Sakshandsamar: Ole I. Gjerald E-post: ole.inge.gjerald@sfj.no Tlf.: 40857025 Vår ref. Sak nr.: 16/3228-2 Gje alltid opp vår ref. ved kontakt Internt l.nr. 12195/16 Dykkar ref. Dato LEIKANGER, 08.04.2016 Frå: Til: Fylkesrådmannen Fylkesutvalet, møte 13.april 2016. Vedlegg til FU-sak 24/16 om Regionreforma Nye folkevalde regionar rolle, struktur og oppgåver 1. INNLEIING Regjeringa la 05.04.16 fram Stortingsmelding 22 (2015-16) «Nye folkevalde regionar rolle, struktur og oppgåver». Regjeringa føreslær å gjennomføre regionreforma med verknad frå 2020, samstundes med kommunereforma. Regjeringa ser det som eit utgangspunkt for reforma at Stortinget har vedteke at det skal vere tre folkevalde nivå i Noreg. Det er ønskjeleg med ein heilskapleg forvaltningsstruktur som legg til rette for utvikling og vekst i alle delar av landet ut frå regionale moglegheiter og fortrinn. Det er også ei målsetjing med betre samordning mellom sektorar og meir heilskaplege prioriteringar. Regjeringa legg særleg vekt på rolla som samfunnsutviklar. Regioninndelinga bør omfamne større funksjonelle regionar, som betre samsvarer med samfunnsutfordringane eit regionalt folkevalt nivå skal medverke til å løyse. Fylkesrådmannen gjev her greie for innhald og argumentasjon i stortingsmeldinga, og stiller i denne framstillinga ikkje spørsmål ved ho utover det. I kap. 3 ser fylkesrådmannen kort stortingsmeldinga i lys av forventningane som vart framlagde i fylkesordførarane på Vestlandet sitt brev til KMD av 15.03.2016. 2. SAMANDRAG AV MELDINGA Regionane som samfunnsutviklarar Stortinget har bede om ei regionreform som går samstundes med kommunereforma. Med regionreforma vil regjeringa byggje vidare på dei roller, oppgåver og funksjonar fylkeskommunen har i dag, men særleg utvikle dei folkevalde regionane som samfunnsutviklarar. Stortingsmeldinga føreslær endringar både i regionstruktur og i regionane sine verkemiddel og oppgåver. Reforma skal leggje til rette for ei positiv samfunnsutvikling i alle delar av landet, basert på regionale moglegheiter, fortrinn, føresetnader og prioriteringar. Reforma skal leggje til rette for ei meir samordna oppgåveløysning og for sektorovergripande initiativ i regionane. Reforma skal også medverke til forenkling og tydelegare ansvarsdeling. Regjeringa meiner endringane vil medverke til redusert byråkrati og auka effektivitet. Regionreforma skal også styrke lokaldemokratiet regionalt. At dei folkevalde har eit ansvar for å leggje til rette for samfunnsutvikling, har ein demokratisk eigenverdi. Dette inneber også maktspreiing. Grunngjevinga for eit regionalt folkevalt nivå fell såleis saman med målet om å spreie makt og byggje samfunnet nedanfrå. Besøksadresse: Postadresse: E-post: post@sfj.no Fylkeshuset Askedalen 2 Heimeside: 6863 LEIKANGER www.sfj.no Telefon: 57638000 Bankgiro: 4212 02 02000 Org.nr : NO 941 388 841 MVA

Side 2 av 7 Samfunnsutvikling krev heilskapsperspektiv. Heilskapleg samfunnsutvikling er viktig for å kunne nå dei mange og ofte motstridande måla for samfunnet. Regjeringa meiner at det regionale folkevalde nivået vil ha eit godt utgangspunkt for å ivareta eit heilskapssyn på tvers av sektorar og kommunegrenser. Forvaltninga er sektorinndelt, med ulike målsetjingar som ikkje alltid fell saman i konkrete saker. Sektororganiseringa gjev gode føresetnader for effektivisering og spesialisering internt i dei enkelte sektorane, men gjer det samstundes utfordrande å løyse oppgåver på tvers. Statlege regionale strukturar som ikkje samsvarer med fylkesgrensene, og som varierer frå sektormyndigheit til sektormyndigheit, forsterkar samordningsutfordringa. For å utvikle strategiar og tiltak retta mot samansette utfordringar som t.d. klimatilpassing, kompetansepolitikk, omstilling i næringslivet og folkehelse, er det naudsynt med koordinert innsats. For mange av problemstillingane er kommunane for småe til å gjere heilskaplege vurderingar. Statlege etatar har ikkje mandat til å ivareta sektoroverskridande politikkutvikling. Regionane varierer i storleik, geografi, befolkning, næringsstrukturar og ressursgrunnlag, og vil ha ulike strategiar for å nå sine mål. Også nasjonale målsetjingar og prioriteringar må vurderast i lys av regionale særtrekk og utfordringar. Med ulike føresetnader og ulike moglegheiter og avgrensingar, vil kjennskap til regionen sine særtrekk, styrkar og svakheiter vere sentral når politikk skal omsetjast i konkrete planar, verkemiddel og handling. Regjeringa meiner folkevalde regionar skal ta initiativ retta mot område som: samfunns- og arealplanlegging klima og miljøvern folkehelse kompetanse kultur ressursforvaltning samferdsle næringsutvikling. Å vere samfunnsutviklar inneber å formulere mål og skape oppslutnad om strategiar for å nå måla. Samfunnsutviklingsarbeidet krev samarbeid med offentlege styresmakter som regionalt folkevalt nivå ikkje har instruksjonsmynde over, samt å mobilisere private aktørar og lokale og regionale interesser. Det gjeld å ha ein langsiktig og heilskapleg plan for eigen region. For å lukkast med dette, er det fleire aktørar som må bli samde om felles mål og strategiar, og deira innsats og verkemiddel må trekkje i same retning. Difor er det behov for ein strategisk, mobiliserande og koordinerande aktør med eit tydeleg politisk regionalt leiarskap. Politisk nivå må gje føringar for utviklinga, og gjere klåre regionale prioriteringar. Gjennom ein heilskapleg regional strategi for korleis offentlege midlar best kan nyttast til nærings- og samfunnsutvikling, kan regionane setje i verk gode løysingar på tvers av kommune- og sektorgrenser. Samspel mellom aktørar og nivå i forvaltninga Utgangspunktet for regionreforma er dagens fylkeskommunar. Regjeringa vil byggje vidare på dei roller, oppgåver og funksjoner fylkeskommunen har i dag. Eit kjenneteikn ved fylkeskommunen si arbeidsform er samhandling og samarbeid med kommunane, regional statsforvaltning, kompetanseinstitusjonar og frivillige og private aktørar. Fylkeskommunen deltek i, eller leier, eit breitt spekter av regionale partnarskap, nettverk og samarbeidskonstellasjonar. Regjeringa ønskjer eit folkevalt mellomnivå som spelar på lag med stat og kommune. Dette inneber også at staten vurderer si rolle overfor regionane. Betre sektorsamordning krev at regional statsforvaltning deltek aktivt til felles prioriteringar og løysingar i den regionale partnarskapen. Regional planlegging Regional planlegging er det sentrale verkemidlet for å utøve samfunnsutviklarrolla. Her bringar det regionale folkevalde nivået saman aktørar, og synleggjer samanfallande og motstridande mål. Gjennom regionale planprosessar vert ulike interesser prøvd mot einannan, og regionale planar skal leggjast til

Side 3 av 7 grunn for regionale aktørar si verksemd, for kommunal planlegging og for statleg planlegging. Regjeringa vil forbetre statlege styresmakter sin medverknad i regional planlegging. Det er i dag ei stor utfordring at staten, kommunane og fylkeskommunane sjølve i for lita grad følgjer opp dei regionale planane. Verkemidlane i plan- og bygningslova vert i dag ikkje nytta fullt ut. Departementet meiner regional planlegging bør gjerast meir forpliktande, og vil i lys av dette pålegge sine underliggjande etatar aktiv og forpliktande deltaking i regionale planprosessar, og å delta som aktive partnarar ved oppfølging av desse. Gi strategisk retning til samfunnsutvikling Mobilisere ulike aktører med ressurser Samordne og koordinere offentlig innsats og virkemiddelbruk Avdekke og skape konsensus om regionens utfordringer Etablere felles mål Prioritere strategisk retning for utviklingen ut fra regionale og lokale forhold Forankre hos alle relevante aktører Bruke samfunns- og arealplanlegging som verktøy Mobilisere aktører med ressurser privat sektor, kulturliv og lokalsamfunn Etablere mobiliserende (plan)prosesser Stimulere til samarbeid, etablere arenaer og møteplasser Fungere som nettverksnode, fasilitere og lede samarbeid/arenaer Ha insentivordninger som stimulerer til samarbeid Samordne og forplikte ulike sektormyndigheter Samordne egne sektorer og planer Benytte regional plan til å gi retning for og samordne offentlige aktører Fungere som bindeledd mellom forvaltningsnivåer Veilede Tabell: Dimensjonar ved den regionale samfunnsutviklarrolla og kva desse inneber for utøvinga av rolla (St.meld. 22 (2015-16) «Nye folkevalde regionar rolle, struktur og oppgåver» s. 20). Utvikling av den politiske dialogen mellom stat og region For å sikre tidleg og forpliktande statleg involvering, vil departementet leggje til rette for regelmessige møte mellom regionalt folkevalt nivå, aktuelle departement og relevante underliggjande etatar i førebuinga av arbeidet med dei regionale planstrategiane. Etter å ha hausta erfaring med byutviklingsavtalar, vil det bli vurdert å opne for at rammeverket for slike avtalar kan sikre meir forpliktande oppfølging av regionale planar også på andre samfunnsområde og utanfor dei største byane. Den overordna politiske dialogen og samhandlinga mellom staten og regionane bør utviklast slik at denne støttar opp om dei nye regionane sine rolle og oppgåver. Større folkevalde regionar For å utvikle eit framtidsretta regionalt folkevalt nivå med ei forsterka samfunnsutviklarrolle, meiner regjeringa det er nødvendig med større regionar. Stortingsfleirtalet framhevar også at nye oppgåver til regionalt folkevalt nivå føreset færre fylkeskommunar/regionar av ein viss storleik, jf. Innst. 333 S. Dagens fylkesinndeling er relativt uendra sidan 1800-talet. Stortingsmeldinga understrekar at fylkesgrensene i dag delvis går på tvers av reisemønster, bustad- og arbeidsmarknadsregionar og næringsstrukturar. Samstundes har grensene til viktige regionale statlege samarbeidspartnarar blitt endra, og desse fell såleis ikkje lenger saman med dei politiske regiongrensene. Ti nye folkevalde regionar prosessen vidare Større regionar vil leggje til rette for breie fagmiljø med kapasitet og kompetanse til å ivareta både noverande og framtidige roller og oppgåver. Ti regionar vil styrke potensialet for samhandling og dialog mellom regionale statlege styresmakter og folkevalde regionar. Departementet ber fylkeskommunane om å gjere sine vedtak innan 01.12.2016. Departementet vil i samarbeid med KS leggje til rette for dialog mellom fylkeskommunar, slik at ulike strukturmodellar blir drøfta før fylkeskommunane skal gjere vedtak. Etter at fylkeskommunane har gjort sine vedtak hausten 2016, vil regjeringa gjere ei samla vurdering av regionstrukturen i lys av måla for reforma og kriteria for regioninndelinga.

Side 4 av 7 Regjeringa tek sikte på å presentere eit framlegg for Stortinget til ny struktur for det regionale folkevalde nivået våren 2017, basert på fylkeskommunane sine vedtak og regjeringa sine samla vurderingar. Regjeringa har som mål å gjennomføre kommunereforma og endringar i regionalt folkevalt nivå samstundes, slik at nye kommunar og nye regionar kan tre i kraft frå 01.01.2020. Gjennomgang av staten sine regionale strukturar Manglande samanfall mellom fylkes-/regioninndelinga og staten sine regionale inndelingar skapar store utfordringar for samhandling og samordning av innsats som byggjer opp om samfunnsutviklinga i ein region. Ei endring i inndelinga av dei folkevalde regionane i retning større og færre regionar vil redusere fleire av utfordringane. Ein regionstruktur i storleiken ti regionar vil forbetre føresetnadane for å ivareta samhandling og dialog mellom regionale statlege styresmakter og folkevalde regionar. For å styrke samhandlinga mellom staten og regionalt folkevalt nivå, vil regjeringa også gå igjennom dei statlege regiongrensene i lys av dei nye grensene for folkevalde regionar. Nye oppgåver og funksjoner til større folkevalde regionar Oppgåver og ansvar som i dag ligg til fylkeskommunen vil førast vidare i nye folkevalde regionar, med unntak av oppgåver som er vedtekne å overføre til kommunar som del av kommunereforma. Med utgangspunkt i retningslinene for oppgåvefordeling mellom forvaltningsnivåa og stortingsfleirtalet sine føringar, jf. Innst. 333 S (2014 15), har departementet vurdert endringar i oppgåveporteføljen for folkevalde regionar. I dei følgjande avsnitta syner vi her meldinga sine vurderingar av verkemidlar og roller innan ulike sektorar som skal medverke til å styrke regionane i samfunnsutviklarrolla: Infrastruktur Hovudmodellen for vegansvar mellom fylkeskommune og stat skal oppretthaldast. Dette inneber at regionalt folkevalt nivå framleis skal vere ein vesentleg vegeigar, med ansvar for fylkesvegar. I arbeidet med rullering av Nasjonal transportplan vil det bli vurdert å omklassifisere enkelte vegstrekningar med sterke næringsinteresser noko Stortinget har bede om. Ansvaret for ordninga med tilskot til private lufthamner vert elles føreslegne overførte til dei nye folkevalde regionane som har slike lufthamner. Dette vil gje ei styrka moglegheit til å sjå det regionale transporttilbodet i samanheng, og til å gjere avvegingar mellom ulike transporttiltak. Det vil bli greidd nærare ut i kva grad ordninga med kjøp av innanlandske flyruter kan overførast til regionalt folkevalt nivå. Det vil også vurderast om nye folkevalde regionar kan få eit koordineringsansvar for utbygging av digital infrastruktur. Nye folkevalde regionar kan medverke til raskare utbygging og reduserte kostnader gjennom å sikre betre koordinering mellom regionale aktørar. Som del av gjennomgangen av tilskot og finansieringsordningane til fiskerihamner og forslag til nye ordningar som Stortinget har bede om, jf. Innst. 13 S (2015 2016), vil det også bli vurdert alternative modellar for både organisering av eigarskap og ansvar for tilskots- og finansieringsordningar for fiskerihamnene. Modellen med regional folkevald eigarskap og/eller ansvar for finansieringsordningar vil inngå i dei samla vurderingane her. Tilrettelegging for næringsutvikling Det vert i meldinga føreslege at nye folkevalde regionar får ansvar for utforming og oppfølging av regionale oppdrag til nasjonale verkemiddelaktørar for forsking, innovasjon og næringsutvikling. Samstundes må dei nasjonale verkemiddelaktørane si gjennomføring av regionale oppdrag tilpassast dei nye regiongrensene. Forslaget legg grunnlaget for at éin folkevald region samstundes blir éin region for regionale forskingsfond, og at program for mobilisering til forskingsinnsats vert organisert på same måte. Dette vil seie at regioninndelinga og organiseringa av verkemiddelinnsatsen skal vere samanfallande. Kunnskapsdepartementet vil føre vidare ordninga med regionale forskingsfond innanfor dei endra rammene for forvaltninga av midlane som regionreforma kan medføre. Dei økonomiske rammene for

Side 5 av 7 ordninga vert vurderte i den årlege budsjettbehandlinga. Andre relevante departement vil i samband med dette vurdere å nytte regionale forskingsfond som verkemiddel for forskingsretta innsats. Det vert ikkje sett på som aktuelt å overføre landbruksoppgåver frå fylkesmannen til nye folkevalde regionar. Det vert gjort framlegg om eit toårig forsøk der ein folkevald region får ansvaret for regionale næringsprogram for landbruket som i dag vert forvalta av fylkesmannen. Forsøket vil omfatte ansvaret for strategiske føringar til Innovasjon Noreg for dei bedriftsretta verkemidlane til landbruket, samt ansvaret for forvaltninga av dei fylkesvise midlane til utgreiings- og tilretteleggingstiltak. Målet er å sjå om det er mogleg å utvikle ei forvaltning som tek omsyn til gjennomføringa av ein nasjonal landbrukspolitikk, samstundes som det vert opna for auke innverknad frå regionalt folkevalt nivå. Med eit slikt forsøk vil ein vurdere moglege vinstar av å samle ansvaret for utforming av regionale næringsstrategiar, planar og næringsretta verkemidlar hjå regionalt folkevalt nivå, inkludert strategiske føringar til Innovasjon Noreg. Fylkeskommunen koordinerer og gjer i dag vedtak i saker om akvakultursøknader, ei oppgåve som vart overført frå Fiskeridirektoratet i 2010. Det vil greiast ut om det er føremålstenleg å delegere mynde til større folkevalde regionar frå dei ulike sektorstyresmaktene ved behandling av akvakultursøknader. Utdanning og kompetanse Ordninga med «Råd for samarbeid med arbeidslivet» (RSA) ved universitet og høgskular vil bli evaluert. Større folkevalde regionar og regionale kompetansestrategiar si rolle overfor RSA vert vurderte som del av dette. I styringsdialogen med universitets- og høgskulesektoren vil det tydeleg bli formidla klare forventningar om at sektoren deltek i utforminga av regionale kompetanseplanar i tråd med vedtekne nasjonale forventningar til regional planlegging. Det vert føreslege å gje nye folkevalde regionar ansvar for å leggje til rette for samarbeid mellom arbeidsliv og utdannings- og opplæringsaktørar om behov og tilrettelegging for etter- og vidareutdanning. I stortingsmeldinga om fagskular som vert framlagt i løpet av 2016, vert det teke stilling til finansieringsordning og forvaltning av offentlege fagskular. Ansvaret og oppgåvene til det regionale folkevalde nivået på fagskuleområdet vil her bli vurdert og avklara. I stortingsmeldinga om oppfølging av Kunnskapsløftet som er planlagt framlagt våren 2017, vil større folkevalde regionar sitt ansvar og rolle i samband med rettleiing og kvalitetsutvikling innanfor grunnopplæringa bli vurdert, inkludert ansvaret for prosjektmidlar på området. Kultur Eit større regionalt handlingsrom innanfor kulturpolitikken kan leggje grunnlag for meir heilskaplege vurderingar på tvers av politikkområde. Forvaltninga av tilskot innan kulturområdet vil bli gjennomgått med sikte på overføring til regionalt folkevalt nivå. Kulturdepartementet vil også gå igjennom ansvarstilhøve og finansiering av kulturinstitusjonar og tiltak som i dag har delt finansiering, med sikte på å overføre oppgåver og ansvar til større folkevalde regionar. Regjeringa ønskjer å reindyrke Riksantikvaren som direktorat. Stortingsmeldinga føreslær å overføre fleire oppgåver som i dag ligg til Riksantikvaren til regionalt folkevalt nivå. Det vert føreslege å overføre oppgåver knytt til kulturminnelova, der eit mål er å byggje sterkare kompetansemiljø regionalt. Det inneber å overføre eit større ansvar for dei fleste automatisk freda kulturminna. Regionane sitt ansvar for å forvalte vedtaksfreda kulturminne vert utvida til også å omfatte dei fleste forskriftsfreda statleg eigde bygningane. Forvaltninga av særleg viktige forskriftsfreda statleg eigde bygningar skal framleis liggje til Riksantikvaren. Oppgåver knytt til forvaltninga av verna farty som er «listeførte» vert overførte regionvis. Klima, miljø og friluftsliv Fylkeskommunen har ansvaret for dei fleste oppgåvene innan friluftsliv på regionalt nivå. Det vert føreslege å overføre fylkesmannen sitt ansvar og rolle innan friluftsliv til nye folkevalde regionar, og fylkesmannen sitt ansvar for statleg eigde og sikra friluftsområde vil bli vurdert med sikte på overføring til

Side 6 av 7 større folkevalde regionar. Det vert ikkje vurdert som aktuelt å føreslå ytterlegare overføring av klima- og miljøoppgåver frå fylkesmannen til nye folkevalde regionar. Integrering Å nytte innvandrarar sine ressursar er avgjerande for å lukkast med ei god integrering. Dette er også viktig for å dekke det regionale arbeidslivet sine kompetanse- og arbeidskraftsbehov. Regionalt folkevalt nivå sitt ansvar for vidaregåande opplæring, næringsutvikling, kultur, folkehelse og frivilligheit er sentralt i integreringsarbeidet. Regionane sitt planleggingsansvar er eit viktig verktøy i denne samanhengen. Det vil bli vurdert korleis nye folkevalde regionar kan ta ei sterkare rolle i integreringsarbeidet gjennom dei oppgåver og ansvar som fylkeskommunane har i dag. Det vert ikkje vurdert som aktuelt å føreslå endringar i ansvar for oppgåver som i dag ligg til Integrerings- og mangfaldsdirektoratet (IMDi). Statleg lokaliseringspolitikk Statleg lokaliseringspolitikk er eit verkemiddel for utvikling av vekstkraftige regionar med velfungerande regionsentra. Regional statsforvaltning utgjer ein viktig del av sysselsetjinga i mange regionar. Regionalt folkevalt nivå kan medverke med viktige vurderingar av ulike lokaliseringsalternativ for statlege arbeidsplassar. Større regionar vil forenkle ein slik medverknadsprosess, og like eins medverke til at vurderingane vert gjort i ein større geografisk og funksjonell samanheng. Det vil bli vurdert nærare i «Retningsliner for lokalisering av statlege arbeidsplassar og statleg tenesteproduksjon». Prosjektmidlar Stortingsfleirtalet bad i si innstilling (jf. Innst 333 S (2014 2015)) om vurderingar av moglegheita for overføring av relevante prosjektmidlar til regionalt folkevalt nivå. I meldinga vert endringar i ansvar for prosjektmidlar (tilskotsmidlar) innan fiskerihamner, kultur, kulturminne og friluftsliv varsla vurdert. Val og endra regioninndeling Ved val til nytt regionalt folkevalt nivå regionting vil det vere naturleg å basere seg på dei hovudprinsipp som i dag gjeld for fylkestingsvala (sjå kap. 8 i meldinga). I dag utgjer eitt fylke éin valkrins. Éin region og éin valkrins vil frå starten av gje gode moglegheiter for å byggje opp ein ny region og ei ny felles regiontilhøyrsle. Fram mot lokalvalet i 2019 vil det bli greidd nærare ut kva for administrative og praktiske konsekvensar endringar i regionstrukturen får for gjennomføringa av vala, samt korleis dette kan møtast. Kva for konsekvensar endringane i regionstruktur får for stortingsval, vil vurderast særskilt. Dersom det må gjerast endringar i Grunnlova, vil ei ny valordning til Stortinget kunna tre i kraft først i 2025. Regjeringa vil sjå nærare på korleis stortingsvalet i 2021 kan gjennomførast ved endringar i regionstrukturen, og vil kome attende til Stortinget om dette samstundes med det konkrete forslaget til ny regionstruktur våren 2017. Her vil det også bli gjort greie for moglegheita til å behalde dagens fylkesgrenser som valkrinsar til Stortinget. 3. STORTINGSMELDINGA OG FYLKESORDFØRARANE SITT FORVENTNINGSBREV Fylkesrådmannen har gjort ei førebels samanlikning av stortingsmeldinga sine signal om oppgåveoverføring til større folkevalde regionar med fylkesordførarane i Rogaland, Hordaland og Sogn og Fjordane sine skisserte forventningar til Kommunal- og moderniseringsdepartementet av 15.03.16. Fylkesordførarane får medhald frå regjeringa i at dei fleste av dagens fylkeskommunale kjerneoppgåver vert førte vidare i nye folkevalde regionar. Vidaregåande opplæring og samferdsle/veg vert i meldinga omtala som to omfattande samfunnsoppgåver som skal liggje til dei nye regionane. Stortingsmeldinga er elles tydeleg på at oppgåver som er vedtekne å overføre til kommunar som del av kommunereforma, skal overførast kommunane. Tannhelsetenesta er døme på ei slik oppgåve.

Side 7 av 7 Endringer i fylkeskommunens oppgaver som følge av kommunereformen I Meld. St. 14 (2014-15) Kommunereformen nye oppgaver til større kommuner foreslo regjeringen at fylkeskommunens ansvar for tannhelse og myndighet til å fastsette utvidet jakttid for enkelte fremmede/ introduserte arter etter 2 i forskrift og jakt- og fangsttider, kan overføres til kommunene. I tillegg ble det foreslått at de største kommunene kan få overført fylkeskommunens ansvar for videregående opplæring og kollektivtransport, etter nærmere angitte kriterier. Bortsett fra videregående opplæring, sluttet Stortinget i Innst. 333 S (2014-15) seg til at større kommuner kan overta fylkeskommunens ansvar på disse områdene. Regjeringen tar sikte på å fremme en lovproposisjon om nye oppgaver til kommunene våren 2017. Boks: Endringar i fylkeskommunen sine oppgåver som følgje av kommunereforma (St.meld. 22 (2015-16) «Nye folkevalde regionar rolle, struktur og oppgåver» s. 25). Fylkesordførarane la i forventningsbrevet vekt på at det i Noreg er behov for eit sterkt regionalt nivå underlagt direkte folkevald styring, og som kan ta ein leiarskap i samarbeid med kommunar, næringsliv og statleg forvaltning. Den overordna samfunnsutviklarrolla vert framheva som viktig også i meldinga. Ein gjennomgang av St.meld. 22 (2015-16) syner elles følgjande signal på område som fylkesordførarane omtala i forventningsbrevet av 15.03.2016: 1. Statens vegvesen sitt regionapparat, med tilhøyrande fylkesfunksjonar: Oppgåva er ikkje vurdert overført til nye folkevalde regionar. 2. Kulturrådet og tildelingar til regionale formål frå Kulturdepartementet: Eit større regionalt handlingsrom innanfor kulturpolitikken kan leggje grunnlag for meir heilskaplege vurderingar på tvers av politikkområde. Forvaltninga av tilskot innan kulturområdet vil bli gjennomgått med sikte på overføring til regionalt folkevalt nivå. Kulturdepartementet vil også gå igjennom ansvarstilhøve og finansiering av kulturinstitusjonar samt tiltak som i dag har delt finansiering. Det vert også føreslege å overføre oppgåver knytt til kulturminnelova for å byggje sterkare/større kompetansemiljø regionalt. 3. Kjøp av regionale jernbanetenester: Oppgåva er ikkje vurdert overført til nye folkevalde regionar. 4. Deler av Noregs forskingsråd sine programområde (sjå kap. 7.3.2 i meldinga): Det vert i meldinga føreslege at nye folkevalde regionar får ansvar for utforming og oppfølging av regionale oppdrag til nasjonale verkemiddelaktørar for forsking, innovasjon og næringsutvikling. 5. Konsesjons- og rettleiingsoppgåver frå NVE og anna regional naturressursforvalting: Oppgåva er ikkje vurdert overført til nye folkevalde regionar. 6. Dei delane av BUF-etat som ikkje kan leggjast til kommunane: Oppgåva er ikkje vurdert overført til nye folkevalde regionar. 7. Regionale miljøvern- og landbruksforvaltningsoppgåver som ikkje inneber kontroll og tilsyn: Det vert ikkje vurdert som aktuelt å føreslå overføring av klima- og miljøoppgåver frå fylkesmannen til nye folkevalde regionar. Det vert heller ikkje sett på som aktuelt å overføre landbruksoppgåver frå fylkesmannen til nye folkevalde regionar. 8. Integrerings- og mangfaldsdirektoratet (IMDi) sine regionale funksjonar: Det vert ikkje vurdert som aktuelt å føreslå endringar i ansvaret for oppgåver som i dag ligg til IMDi (sjå kap. 7.7 i meldinga). Elles er korkje dei statlege høgskulane eller ansvar, eigarskap og finansiering av heile eller delar av spesialisthelsetenestene vurderte nærare i høve utgreiing eller overføring til dei nye regionane. Stortingsmeldinga støttar at det tener den norske forvaltningsmodellen at staten i større grad organiserer si verksemd slik at ho korresponderer med den folkevalde regionstrukturen (sjå kap. 6.4 i meldinga).

Saksprotokoll Organ: Fylkesutvalet Møtedato: 18.04.2016 Sak nr.: 16/3228-4 Internt l.nr. 13526/16 Sak: 35/16 Tittel: Regionreforma - status og framdrift Behandling: Frå fylkesrådmannen låg det føre slik tilråding til vedtak: 1. Fylkesutvalet tek føreliggjande orientering om det pågåande regionreformarbeidet til vitande. 2. Sogn og Fjordane fylkeskommune held fram dialogen og eit felles utgreiingsarbeid med Hordaland og Rogaland for å vurdere moglegheitene for ein intensjonsplan, sjølv om Møre og Romsdal så langt ikkje har respondert på førespurnaden frå fylkesordføraren i Sogn og Fjordane. 3. Fylkesutvalet er innforstått med at arbeidet vidare vert organisert slik: a) Fylkesrådmannen/fylkesrådmennene står for føresett utgreiing. b) Det vert etablert ei politisk styringsgruppe og eit forhandlingsutval. c) Fylkesutvalet vert politisk styringsgruppe. Gruppa vil bli laupande informert, og vil kunne kome med innspel og føringar undervegs i den vidare prosessen. d) Det vert oppnemnd eit forhandlingsutval samansett av fylkesordførar, fylkesvaraordførar, ein representant frå den politiske opposisjonen og fylkesrådmannen. Dei hovudtillitsvalde vert inviterte til å delta med ein representant i forhandlingsutvalet. e) Forhandlingsutvalet skal, basert på utarbeidd utgreiing, sjå om det er grunnlag for å kome fram til ein felles intensjonsplan med Hordaland og Rogaland fylkeskommunar. f) Ein eventuell intensjonsplan må godkjennast i fylkestinget hausten 2016. Endringsframlegg: Fylkesutvalet sette fram slikt framlegg til kandidatar i fylkesrådmannen si tilråding punkt 3d: Frå opposisjonen: Noralv Distad Varamedlem: Trude Brosvik Fylkesutvalet sette fram slikt framlegg som tillegg i fylkesrådmannen si tilråding punkt 3c: Fylkesutvalet vert politisk styringsgruppe med tillegg av gruppeleiarane i FrP, SV og MDG. Avrøysting: Fylkesutvalet sine framlegg vart samrøystes vedtekne. Punkt 1 og 2 i fylkesrådmannen si tilråding vart samrøystes vedtekne. Punkt 3 i tilrådinga frå fylkesrådmannen vart vedteken mot Aleksander Øren Heen si røyst.

Dette gir følgjande endeleg vedtak: 1. Fylkesutvalet tek føreliggjande orientering om det pågåande regionreformarbeidet til vitande. 2. Sogn og Fjordane fylkeskommune held fram dialogen og eit felles utgreiingsarbeid med Hordaland og Rogaland for å vurdere moglegheitene for ein intensjonsplan, sjølv om Møre og Romsdal så langt ikkje har respondert på førespurnaden frå fylkesordføraren i Sogn og Fjordane. 3. Fylkesutvalet er innforstått med at arbeidet vidare vert organisert slik: a) Fylkesrådmannen/fylkesrådmennene står for føresett utgreiing. b) Det vert etablert ei politisk styringsgruppe og eit forhandlingsutval. c) Fylkesutvalet vert politisk styringsgruppe med tillegg av gruppeleiarane i FrP, SV og MDG. Gruppa vil bli laupande informert, og vil kunne kome med innspel og føringar undervegs i den vidare prosessen. d) Det vert oppnemnd eit forhandlingsutval samansett av fylkesordførar, fylkesvaraordførar, Noralv Distad (H) som representant frå den politiske opposisjonen og fylkesrådmannen. Trude Brosvik (KrF) er varamedlem. Dei hovudtillitsvalde vert inviterte til å delta med ein representant i forhandlingsutvalet. e) Forhandlingsutvalet skal, basert på utarbeidd utgreiing, sjå om det er grunnlag for å kome fram til ein felles intensjonsplan med Hordaland og Rogaland fylkeskommunar. f) Ein eventuell intensjonsplan må godkjennast i fylkestinget hausten 2016.

Saksprotokoll Organ: Fylkesutvalet Møtedato: 13.04.2016 Sak nr.: 16/3228-3 Internt l.nr. 13095/16 Sak: 24/16 Tittel: Regionreforma - status og framdrift Behandling: Frå fylkesrådmannen låg det føre slik tilråding til vedtak: 1. Fylkesutvalet tek føreliggjande orientering om det pågåande regionreformarbeidet til vitande. 2. Sogn og Fjordane fylkeskommune held fram dialogen og eit felles utgreiingsarbeid med Hordaland og Rogaland for å vurdere moglegheitene for ein intensjonsplan, sjølv om Møre og Romsdal så langt ikkje har respondert på førespurnaden frå fylkesordføraren i Sogn og Fjordane. 3. Fylkesutvalet er innforstått med at arbeidet vidare vert organisert slik: a) Fylkesrådmannen/fylkesrådmennene står for føresett utgreiing. b) Det vert etablert ei politisk styringsgruppe og eit forhandlingsutval. c) Fylkesutvalet vert politisk styringsgruppe. Gruppa vil bli laupande informert, og vil kunne kome med innspel og føringar undervegs i den vidare prosessen. d) Det vert oppnemnd eit forhandlingsutval samansett av fylkesordførar, fylkesvaraordførar, ein representant frå den politiske opposisjonen og fylkesrådmannen. Dei hovudtillitsvalde vert inviterte til å delta med ein representant i forhandlingsutvalet. e) Forhandlingsutvalet skal, basert på utarbeidd utgreiing, sjå om det er grunnlag for å kome fram til ein felles intensjonsplan med Hordaland og Rogaland fylkeskommunar. f) Ein eventuell intensjonsplan må godkjennast i fylkestinget hausten 2016. Endringsframlegg: Fylkesutvalet sette fram slikt framlegg til vedtak: Saka vert utsett og fremja på ny til fylkesutvalet 18. april. Avrøysting: Fylkesutvalet sitt framlegg vart samrøystes vedteke. Dette gir følgjande endeleg vedtak: Saka vert utsett og fremja på ny til fylkesutvalet 18. april.