Brukarundersøking for rus- og psykiatritenester Vaksdal kommune 2016 Foto: Brith Kydland 1
I år gjennomførte Vaksdal kommune for første gang ei brukarundersøking for rus- og psykiatritenester. Vi nytta malen til Kommuneforlaget, bedrekommune.no. Resultatene «på eit blikk» Skalaen fungerar med verdiar frå 1 til 4, og dess høgare verdien er, jo betre er vurderinga. Gjennomsnitt per temabolke eller kategori gir ein pekepinn på korleis vi ligg an som kommune sett opp mot landssnittet. På dei følgjande sidane vil vi gå igjennom svarfordelinga på dei enkelte spørsmåla for eit meir nyansert bilde. Meir om metode og svarprosent finn du mot slutten av dokumentet. Snitt Vaksdal Snitt Norge Tilgjengelighet 3,4 3,6 Informasjon 3 3,2 Personalets kompetanse 3,7 3,7 Samarbeid med andre tenester 3,6 3,6 Brukermedvirkning 3,3 3,5 Respektfull behandling 3,7 3,8 Resultat for brukeren 3,3 3,4 Helhetsvurdering 3,5 3,7 Snitt totalt 3,4 3,5 Vi kan presentere eit godt resultat i brukerundersøkinga, der Vaksdal kommune ligg på landssnittet i samtlege kategorier. Brukarane er nøgde med tiden det tar å møte tenesta og med lokalane vi har til rådighet. Vi får eit godt skår på kompetanse, samarbeid og respektfull behandling. Det virkar også som om brukarane er generelt nøgde med effekten av å være under behandling, og deres høve til å påvirke tenesta. Hovedfokus i arbeidet med denne rapporten vil ligge på tilgjengelighet av tenesta på telefon, og informasjon som brukarane får hjå oss. Det er spesielt informasjon om brukaranes rettigheitar vi får tilbakemelding om at vi kan bli betre. Det er godt å få tilbakemelding om at tenesta oppfyllar sin rådgjevande og rettleiande funksjon i nokre av dei tilfellane der det brått blir behov for oss. 2
Svarfordeling og snitt i dei einskilde spørsmål Tilgjengelighet Vi ser av svarfordelinga at heile spekteret av svar er i bruk. Mens mellom 70 og 90% av brukarane er enig eller helt enig med påstandane, er det nokre stemmer som er misnøgde med både ventetid, tal timer til behandling og møtestedet. Det er likevel eit svar som utmerkar seg negativt, og det er moglegheita for å få kontakt med tenesta på telefon. Mens vel halvparten er godt nøgd, svarar eit fjerdedel på dei to negative skår. Det gjennomføres mange individuelle samtaler hjå oss, og det er vanskeleg å bryte disse når telefonen ringer. Ein måte å komme rundt dette på er å henvende seg til innbyggjarservicen istadenfor. Eit annet tiltak vi no har oppretta er ein direkte epost til teamet vårt: psykiatri@vaksdal.kommune.no. Siden undersøkinga vart gjennomført anonymt, er det ikkje mogleg å sjå på den einskilde saka. Vi har ein ambisjon om at dei som henvender seg til oss skal få ein tilbakemelding innan ei veke. 3
Informasjon Svarfordelinga er nokså jamt og «informasjon» er tydeleg vår svakaste kategori. Kommentarar (se bakerst i dokumentet) og verdiar overfor visar at tenesta er lite kjent i kommunen. Dette tar vi tak i: Meir informasjon om tenesta, om kurs og aktivitetar, samt om søknadsprosessen kjem på heimesida vår om kort tid. Det er spesielt påstanden «Eg får god informasjon om rettighetane mine» som visar til utfordringar vi har i Vaksdal kommune. Vårt snitt på 2,8 er 0,4 poeng under landssnitt, og svarfordelinga syner at vel ein tredel av brukarane er ueinige. Dette er eit komplekst tema, der brukaranes rettigheiter kan gjelde både kommunale tenester ytt av oss, og NAV, og denne informasjonen er i stadig endring. Vi er på saka og jobber med ein ny brosjyre som skal vera til hjelp under førsteorienteringa i kontakt med oss. 4
Personalets kompetanse Det er tryggjande at brukarane våre i det store og heile opplevar at dei får god hjelp hjå oss. Vi held oss oppdatert på nye, sentrale krav og kompetanseheving er ei pågåande satsing. Samarbeid med andre tenestar Rus- og psykiatritenesta samarbeider mellom anna med NAV, helsestasjonen og spesialisthelsetenesta. Mens fire av fem brukarar opplever eit godt samarbeid med disse tenestane, er ca 10% misnøgde, og tre brukarar er enten usikre eller opplever spørsmålet som ikkje relevant. Med mange tenester samlokalisert på heradshuset, og i ein oversiktlig kommune elles, skal vi også jobbe med dette temaet for å sjå korleis vi kan betre samarbeidet rundt dei som ventar hjelp hjå oss. 5
Brukarmedverknad Eit tidligare spørsmål om informasjon rundt brukarmedverknad ga eit blanda resultat (se s4), mens svarfordelinga rundt brukarmedverknad i praksis er positiv. Dei fleste meinar å kunne påvirke tenesta, og at deiras ønskjer blir hørde. Det er også verdt å merke seg ein høg andel svar på «vet ikkje», nokre som tydar på at spørsmåla ikkje var relevante for ein del brukarar. Vi jobber også med ei brosjyre som skal vera til hjelp med temaet brukarmedverknad og som bl.a. vil forklare kva eit vedtak er og korleis klagemoglegheitar den einskilde brukar har. 6
Respektfull behandling Eit særs viktig tema også knytt til førre side er spørsmål om respektfull behandling. Her skårar vi tett opp mot ekstremverdien 4, og får ingen sterk kritikk i form av svar på 1. Spesielt påstanden «de tilsette behandlar meg med respekt» skårar svært bra, med eit snitt på 3,9 over landssnitt. Det er 4 utrygge svar på spørsmål om taushetsplikt. Det er eit uhyre alvorleg tema i ein profesjonell teneste, men i ein anonym undersøking har vi ikkje høve til å finne ut kva for ei tolkning eller hending som ligg til grunn for svara her. Ein moglegheit er at ansvarsgruppemøter med brukar og relevante instanser treng ein betre avklart informasjonsflyt. Her skal vi gå i dialog med brukarane. 7
Resultat for brukaren Påstandane omkring brukaranes subjektive opplevingar i kvardagen gir eit generelt positivt bilde av tenestas effekt. Ca 80% av svar er plassert på dei to positive verdiane i dei fleste spørsmål. Spørsmål om rusrelatert problemet bærar preg av få svar og 30,8% «vet ikkje», da dette ikkje er relevant for alle brukarane. 8
Helheitsvurdering Dei fleste brukarar er nøgde med tenesta, men igjen er det ca 10% som, i varierende grad, sier seg uenig i påstanden. Kommentarar frå brukarane Helt ok teneste, men skulle vert bedre opplyst til folket. Mange "vet ikke" da dette er 2 møte. Jeg ønsker flere timer støttekontakt! Og timer og dager til ferieturer. Håper å få mere tid med min støttekontakt. Synes også at det blir lagt liten vekt på medisiner og eventuelle bivirkninger. Er begynt i jobb igjen no. Kan takke min psykolog delvis for det, har fått god hjelp i en vanskelig periode og har fortsatt en grei dialog med henne. Eg er under rus, narkotika og alkoholbehandling, men eg får aldri det gode livet som sosialbruker og min leilighet er for dårlig. Og er ikkje fornøyd. [kommentaren var vanskeleg å lese, dette er ei tyding] Kva for tenestar nyttar brukarane? Hvilke av disse tjenester mottar du fra kommunen? Du kan sette flere kryss. Svar 1. Psykisk helsetjeneste 35 2. Rustjeneste 3 3. NAV 16 4. Hjemmesykepleie 7 5. Hjemmehjelp 8 6. Aktivitetstilbud/Dagsenter 8 7. Fastlege 27 8. Støttekontakt 7 9. Fritidstilbud 0 10. Skole 0 11. PP-tjeneste 1 12. Barnevernstjeneste 0 9
Tabellen på førre side visar kva for tenestar som brukarane i utvalet har nytta. Metode & svarprosent Vaksdal kommune har ca 70 brukarar av rusrelaterte og psykiatriske helsetenester. Alle har fått høve til å svare på skjemaet i ro for seg sjøl ved oppmøte på heradshuset, eller i form av tilsendt skjema med returkonvolutt det er altså ikkje blitt tatt eit utval. 39 respondenter returnerte skjemaet, noe som gir oss en svarprosent på 56%. Dette er meget bra 1, og vi er nøgde med fremgangsmåten som ved størst mogleg personleg kontakt førte med seg at vi fekk verdifulle tilbakemeldingar. Det gir eit solid grunnlag til å optimere tenesta. Matematisk sett vil ein slik høg svarprosent gje oss ein feilmargin på 9%, ved eit konfidensintervall på 90%. Dette betyr at usikkerheita rundt svara er på maksimalt 0,9 poeng opp eller ned skalaen vår. Undersøkinga er bygd opp rundt ei Likert-skala frå 1 («helt uenig») til 4 («helt enig») med ei moglegheit til å krysse av for «vet ikkje». Skalaen har altså ikkje eit nøytralt midtpunkt. Vi samanlikner oss med 43 kommuner som har gjennomført undersøkinga i år. 1 På landsbasis er det planlagt 6084 svar med eit gjennomsnittleg svarprosent på 26%. 10