Planlegging og politikk Rådmannsamplan Bodø Professor og ordførar Jørgen Amdam 6.4.16 1
Jørgen Amdam Professor HVO - IPAS Jordskiftekandidat - utdanning, forsking Master i samfunnsplanlegging og leiing Kommunal og regional planlegging Planleggingsteori Regional og lokal utvikling Virkemiddel- og forvaltningssystem Evaluering regionalt folkevalgt nivå Ordførar Volda 2015-2
Master i samfunnsplanlegging og leiing Samansetting av emne til 120 p Relevante valfrie emne 30 p ved HVO Leiing i helse- og sosialsektoren, 30p Helse i plan. KS. 15p Samplan 30p Valfrie emne til saman 45 p Regional planlegging og utvikling, 15p Obligatoriske emne 75 poeng Offentleg organisering og leiing, 15p Forskingsmetode, 15p MA-oppgåve 30-45p Andre emne Relevante valfrie emne 15 p ved HVO Leiing og personalutvikling, 15p Samfunnsarbeid og prosessleiing, 15 p Livsløp, velferd og planlegging, 15 p Lokal og regional historie, del 1, 15 p Helsepedagogikk og pasientinformasjon, del 1 eller 2, 15 p 3
Planlegging kva er det? Kvar står vi? Sterke og svake sider så langt behov Kvar bør vi gå? (Visjon) Kva er det behov for å gjere for å nå visjonen (Strategi) substans, prosess? 4
10
ARBEIDSMÅTAR Tilnærming - metode SKRIV FØRST SMAKK ETTERPÅ Instrumentell analyse fag Substans å analysere seg fram til løysing DAD Decide, Announce, Defend SNAKK FØRST SKRIV ETTERPÅ Kommunikativ dialog politikk Prosess å leite/drøfte seg fram til løysing DIAD Diversity, Interdependence, Authentic Dialogue 11
PROSESSLEIING SAMTALE PROBLEMLØYSING KALKYLE 12
Livsrom Territorium Offentleg administrasjon Folkevalde styringsorgan Det sivile samfunn Privat verksemd J. Friedmann 1993. EMPOWERMENT Det globale rommet 13
Politikk som sektorsamordning - kunnskaps- og målkonflikt SAMORDNINGSPROBLEMET I DET SEGMENTERTE SAMFUNNET STYRINGSNIVÅ Internasjonalt Statsnivå Fylke Kommune Individ Byråkrati Demokrati Marknad OFFENTLEG Andre org. PRIVAT STYRINGSSYSTEM n MILJØVERN VEGLOVORGAN DISTRIKTSUTBYGGING INDUSTRI - NÆRING LANDBRUK - BYGDEUTVIKLING PLANLOVORGAN - AREAL - SAMORDNING SEGMENT SEGMENTERING 14
Stat Fylke Kommune Org. Marked Byråkrati Politikk Fragmentering av segment
Korleis få til god fellesstyring samarbeid - kommunikasjon? Aktørar roller Arenaer møteplassar Prosessar Relasjonar Reglar MAKT 17
Lineær innovasjon Grunnforsking Dynamisk innovasjon Anvendt forsking Produktutvikling Kompetanse Produksjon Produksjon Krevjande kunde Marknadsføring Samfunnsmiljø rammevilkår Kunde FORVALTNINGSMODELL EINV EGSKOMMUNIKASJON UTVIKLINGSMODELL SAMRØRE, SAMKOMMUNIKASJON 18
INSTRUMENTELL KOMMUNIKATIV 19
Lineær - Instrumentell planlegging Utfordring - konkret, målbar, forutseibar Målformulering - kvantitativ Innsats - respons (plan) bygd på kunnskap om årsak/virkning - kalkyle Resultat - måling av måloppfylling Må forenkle problemet til det kalkulerbare - enkle og målretta virkemiddel - substansretta. 20
POLITIKKANALYSE 1. Situasjonsanalyse 2. Målformulering 3. Alternativsøking 4. Konsekvensvurdering 5. Valg 21
INSTRUMENTELL PROSESS DYNAMISK PROSESS Utfordring - konkret, målbar, forutseibar Målformulering - kvantitativ Innsats - respons (plan) bygd på kunnskap om årsak/virkning - kalkyle Resultat - måling av måloppfylling Må forenkle problemet til det kalkulerbare - enkle og målretta virkemiddel - substansretta. 22
23
24
PLANLEGGINGSDIALOG - PROSESS FOR PROBLEMLØYSING Avgrensa kommunikativ planlegging avgrensa sak, aktørar 25
26
Utviklings- og planleggingsvariablar Mobiliseringsvariabelen Organisasjonsvariabele n Gjennomføringsvariabelen Læringsvariabelen Kontekstvariabelen Mobilisering Gjennomføring Organisering Kontekst Læring 27
28
TRENDER Politiske Økonomiske Sosiale Teknologiske INNBYGGER KLIENTER KUNDER BETALERE KONKURRENTER Konkurransestyrke SAMARBEIDS- PARTER Samarbeidsstyrke EKSTERNT MILJØ (Scenario) ENIGHET OM STARTGRUNNLAG (Plan for planlegging) MANDAT FORVENTNING/ VERDIER Interessenter Muligheter/Trusler STRATEGISKE SPØRSMÅL Styrke/Svakheter STRATEGIER Praktiske alternativ Barrierer Viktige forslag Handling Handlingsprogram BESKRIVELSE AV ORGANI- SERING I FRAMTIDEN (Visjon av suksess) HANDLING RESULTAT INTERNT MILJØ RESSURSER Folk Økonomi Informasjon Kompetanse EKSISTER- ENDE STRATEGIER Helhetlige Sektorvise BETEENDE Resultat Historie STRATEGIFORMULERING IMPLEMENTERING 29
8 7 6 5 4 3 2 1 Borgarkontroll Delegert makt Partnerskap Neddemping Konsultasjon Informasjon Terapi Manipulering Grader av borgarmakt Grader av symbolisme Ikkjedeltaking Arnstein 1969. 30
Strategisk mobilisering Behov for Få tak i Lett å få kontakt med Middels Meget viktig HURRA!!!!! SETT I GANG!! Viktig Lite viktig BRUK FOR Å FÅ FART (jfr. GAP) Vanskelig å få kontakt med JOBB MED STRETEGI! BRUK IKKE ENERGI PÅ DISSE. 31
ADMINISTRATIV VURDERING - kalkyle KLAR KUNN- SKAP KLARE MÅL PROGRAM- MERING UKLARE MÅL FORHANDLING UKLAR KUNN- SKAP EKSPERIMENT- ERING GJENNOM- FØRING KAOS HESTE- HANDEL PRØVING OG FEILING POLITIKK- UTVIKLING POLITISK VURDERING - samtale 32