Side 1 av 6 Saksframlegg Saksbehandlarar: Stig Vattekar/Daniel Gåsemyr, Fylkesrådmannen Sak nr.: 14/2214-1 Årsrapportering 2013; Konsesjonskraft- og finansportefølje Fylkesrådmannen rår fylkesutvalet til å gje slik tilråding: Fylkesutvalet rår fylkestinget til å gjere slikt vedtak: Fylkestinget tek årsrapporteringane for 2013 på konsesjonskraft- og finansporteføljen til orientering. Vedlegg: 1. SF revisjon IKS Uavhengig attestasjonsrapport om intern kontroll av finansiell risiko SAKSFRAMSTILLING 1. Bakgrunn I tråd med gjeldande rutinar vert det no lagt fram årsrapportar for konsesjonskraft- og finansforvaltninga for rekneskapsåret 2013. 2. Konsesjonskraftforvaltninga Gjeldande strategidokument for konsesjonskraftomsetjinga seier at det skal rapporterast til fylkesutval/fylkesting for kvart tertial. For tredje tertial rapporterer vi på resultat for heile året, samt at vi ser på utsiktene framover. 2.1 Året 2013 Resultatet på konsesjonskraftomsetjinga i 2013 kan framstillast slik, samanlikna med oppnådd resultat i 2012: Tal i 1000 2012 2013 Revidert budsjett -64 000-68 600 Innkjøpskostnader 49 913 47 825 Forvaltning/omkostningar 1 027 1 079 Oppgjer Nasdaq - -13 Sikringssal -52 566-63 554 Spotsal -59 904-58 825 Kurstap 850 Resultat -60 680-73 488 Avvik Budsjett Rekneskap -3 320 +4 888 2012 2013 Volum omsett kraft (GWh) 392,0400 402,3875
Side 2 av 6 - Her av selt gjennom avtale med SFE 61,1230 39,9550 Kostnad kjøp kraft inkl. innmating (øre/kwh) 12,73 11,89 Sikrings% av eigen omsetning 50,4 59,2 Oppnådd pris på samla volum (øre/kwh) 28,7 30,4 Oppnådd pris på sikringsvolumet -ekskl. SFE (øre/kwh) 34,0 29,7 Volum Totalt volum konsesjonskraft i 2013 var om lag 402 GWh. Sjølv om kommunane har auka sitt uttak til alminneleg forsyning noko, fekk vi om lag 10 GWh meir enn året før. Årsaka til dette er at NVE har rekna ut nye totale konsesjonskraftvolum for anlegga til Statkraft (Hove og Leirdøla) og Svelgen kraft. Sikringsstrategi I følgje sikringsstrategien skal 60 % av volumet vere sikra i 2013. Vi tilpassar sikringa best mogleg etter månadsblokkmodellen slik at vi for kvar månad skal ha sikra om lag 60 % av volumet. Denne tilpassinga vert ikkje heilt nøyaktig då vi berre kan gjennomføre sikringshandlar i heile MW. Den totale sikringa for 2013 vart 59,2 % av volumet. Valutasikring/Agio Parallelt med all prissikring av kraftsalet, sikrar vi også valutakursen på EURO mot. Det betyr at vi i 2013 har valutasikra om lag 60 % av omsetninga. Dei resterande 40% som vert selt i spotmarknaden er såleis utsett for valutakurssvingingar. I tillegg har vi valutarisiko på dei Euro som vi har ståande på våre tre Euro-kontoar gjennom året. Valutakursen på mot EUR endra seg mykje i løpet av 2013. Frå ei veldig sterk krone tidleg på året (7,38 i januar), gjekk kursen opp mot 8,40 i desember. Vi har derfor fått ein urealisert valutagevinst på 3,3 mill. kr som er balanseført. Resultat I tertialrapport 2/13 rekna vi med å få eit resultat for 2013 på 68,4 mill. kr. Dette samsvarte godt med budsjettert nivå på 68,6 mill. kr. Samanliknar vi dette med endeleg resultat, har vi fått eit positivt avvik på ca. 5 mill. kr. Avviket skuldast lågare innmatingskostnader enn budsjettert. Dette vart først fanga opp når vi gjorde opp rekneskapen ved årsslutt. For å få betre samanstilling mellom prognosar og faktisk resultat gjennom året vil vi frå 2014 gjennomføre tertialvise rekneskapsoppgjer. Netto resultat i 2013 vart om lag 73,5 mill. kr. I høve til resultatet for 2012 har vi ei betring på nesten 13 mill. kr. Resultatforbetringa skuldast fleire faktorar. Vi fekk som tidlegare nemnt eit høgare volum tilgjengeleg, men også betre prisar på det volumet vi selte i spotmarknaden samt lågare kjøps- og innmatingskostnader enn i 2012. 2.2 Utsikter framover Marknadsprisane for framtidig sal av kraft er no låge i høve prisføresetnadane i økonomiplanen. I tillegg får vi eit mindre volum tilgjengeleg frå 2014 enn vi har hatt. Dette fører til at foreløpige prognosar er svake. Held dagens prisnivå seg framover, kan det bli naudsynt å redusere budsjettert nivå i 2014 med i storleiksorden 8 mill. kr og åra 2015-18 med 3-12 mill. kr årleg. Det vert lagt fram nye oppdaterte prognosar for resten av 2014 og perioden 2015 2017 i samband med tertialrapport 1/14. 3. Finansforvaltninga Gjeldande finansreglement seier at fylkesrådmannen 3 gonger i året legg fram for fylkestinget rapport for finansforvaltninga. Rapporteringa skal skje i samband med tertialrapportering pr. 30. april, 31.august og ved utgangen av kvart år. Fylkesrådmannen legg no fram rapport om
Side 3 av 6 finansporteføljen per 31. desember 2013. Dette er tredje tertialrapportering og den første årlege rapportering i høve dette reglementet. Reglementet omhandlar tre ulike forvaltningstypar: Forvaltning av ledig likviditet og andre midlar berekna for driftsføremål Forvaltning av gjeldsporteføljen og øvrige finansieringsavtalar Plassering og forvaltning av langsiktige finansielle aktiva. Når det gjeld langsiktige finansielle aktiva har ikkje finansreglementet plasseringsrammer for dette. Fylkesrådmannen har såleis ingenting å rapportere på denne forvaltningstypen. Finansreglementet sitt punkt 6.4 og 7.7 gjev fylkesrådmannen føringar for kva rapporteringa, som eit minimum, skal innehalde om kulepunkta 1 og 2. Dei ulike elementa vert presentert i eit tabellverk. Fylkesrådmannen gjev i tillegg ei kort tekstleg omtale av føremålet med dei ulike elementa i tabellane. 3.1 Forvaltning av ledig likviditet og andre midlar berekna for driftsføremål Følgjande tabell viser fylkesrådmannen si rapportering på forvaltninga av ledig likviditet og andre midlar berekna for driftsføremål: 31.12.2012 30.4.2013 31.8.2013 31.12.2013 Mill. Innskot hovudbank 400,9 42,7 412,2 40,7 216,3 25,8 292,2 29,9 Innskot i andre banker 537,9 57,3 600,2 59,3 623,4 74,2 684,1 70,1 Delar i pengemarknadsfond Samla kortsiktig likviditet 938,8 100% 1 012,4 100 % 839,7 100 % 976,3 100% Største enkeltbinding på plassering 100 mill. 100 mill. Avkastning i perioden 8,3 mill. 9,6 mill. 9,2 mill. 9,4 mill. Akkumulert i rekneskapsåret 24,5 mill. 9,6 mill. 18,8 mill. 28,2 mill. Avkastning benchmark (gj.sn. 3 mnd nominell Nibor) i perioden Stadfesting på enkelteksponering 2 % av forvaltningskapital Stadfesting på at alle plasseringar er gjort med 20 % BIS-vekt Stadfesting på fondseksponering 5 % av forvaltningskapital 4,8 mill. 6,2 mill. 5,7 mill. 5,1 mill. OK OK OK OK Ikkje aktuelt pt Ikkje aktuelt pt Ikkje aktuelt pt Ikkje aktuelt pt Ikkje aktuelt pt Ikkje aktuelt pt Ikkje aktuelt pt Ikkje aktuelt pt % I tillegg har fylkeskommunen om lag 31 mill. kr inneståande på eigen bunden skattetrekkskonto. Første del av tabellen viser samla kortsiktig likviditet fordelt etter plasseringsalternativ. Vi har funne det føremålstenleg å splitte bankinnskot i 2; hovudbank (banken vi har eigen bankavtale med) og andre bankinnskot. Oppsettet viser at per 31.12.2013 er all kortsiktig likviditet plassert i bankinnskot; fordelt med 29,9% i hovudbank og 70,1 % i andre bankar. Innskota i andre bankar er i hovudssak i Danske Bank der konsesjonskraftinntektene p.t er inneståande og i Sparebanken Vest. Finansreglementet har ei avgrensing på at kvar enkeltbinding ikkje skal utgjere meir enn 100 mill. kr. Per 31.desember 2013 har ikkje fylkeskommunen bindingar på likviditeten. I andre del av tabellen viser vi dei parameter finansreglementet pkt. 6.4 krev rapportering på. Tabellen gjev her ei samanlikning av eigne rentevilkår mot marknadsrenter, samt stadfesting på at fylkeskommunen sine plasseringar er innafor finansreglementet si ramme. Fylkesrådmannen har i si samanlikning med marknadsrenter brukt gjennomsnittleg 3 mnd. Nibor som referanserente,
Side 4 av 6 samt nytta eit gjennomsnitt av samla kortsiktig likviditet i perioden som grunnlag for berekningane. Oppsettet viser at fylkeskommunen har fått 28,2 mill. kr i renteinntekter i 2013 og 9,4 mill. kr i løpet av siste tertial. Renteinntektene for 2013 er noko høgare enn budsjettert beløp på 24,3 mill. kr. Årsaka til dette ligg i høgare likviditet samt betre rente enn føresett i budsjettet. Avkastninga i 3. tertial viser ein liten auke i høve 2. tertial, og dette har samanheng med ein noko høgare likviditet. Det vart teke opp lån på om lag 280 mill. kr i perioden, noko som er med på å forklare høgare snitt-likviditet. Berekna renteinntekter med grunnlag i referanserenta i perioden er 5,1 mill. kr. Referanserenta har gått ned i perioden, mens fylkeskommunen framleis har fått relativ god avkastning sett i lys av rentenivået. Fylkesrådmannen er nøgd med ei meiravkastning på 4,3 mill. kr samanlikna med referanserenta. Fylkesrådmannen har i løpet av 2013 ikkje inngått nye rentebindingsavtalar. Avtaleperioden på tre rentebindingar er utløpt i 2013. Fylkesrådmannen har valt å overføre desse til ein særvilkårskonto utan tidsbinding. Det er ikkje gjort andre plasseringar/bindingar av likviditet. Fylkesrådmannen føretek fortløpande vurderingar av fylkeskommunen sin likviditet og eventuelle nye plasseringar/ bindingar. Oppsettet viser vidare at våre plasseringar/innskot er under 2 % av dei aktuelle bankane sin forvaltningskapital. Dei to neste stadfestingane i oppsettet er knytt til eventuelle plasseringar i pengemarknadsfond. Fylkeskommunen har ikkje hatt slike plasseringar i 2013. Ved førre rapportering vart det meldt at signala frå marknaden tyda på ei uendra styringsrente på 1,5%. Styringsrenta ligg framleis på 1,5%, og det er vidare signal om låge renter. Marknaden forventar no at styringsrenta ikkje vert heva i 2014. I rapporteringsperioden har det kortsiktige rentenivået gått ytterlegare ned. Også rentene på lang sikt, 5-10 år fram i tid, ligg på historisk låge nivå. Svak utvikling i verdsøkonomien og tendensar til avtakande vekst i norsk økonomi er hovudårsaker til dei låge rentene per 31.12.13. Fylkeskommunen har ikkje hatt andre endringar, utover renterisiko, i si risikoeksponering i rapporteringsperioden. 3.2 Forvaltning av gjeldsporteføljen og øvrige finansieringsavtalar Følgjande tabell viser fylkesrådmannen si rapportering på gjeldsporteføljen og øvrige finansieringsavtalar: 31.12.2012 30.04.2013 31.8.2013 31.12.2013 Mill. Lån med pt rente 302,2 15,3 291,7 14,9 284,2 14,8 199,2 9,2 Lån med NIBOR basert rente 369,5 18,7 367,8 18,8 352,7 18,4 829,5 38,2 Lån med fast rente Rentebytteavtalar: 1297,2 65,7 1293,8 66,0 1278,8 66,5 1137,1 52,4 Finansiell leasing 6,4 0,3 6,4 0,3 6,5 0,3 5,2 0,2 Samla langsiktig gjeld 1975,3 100% 1959,7 100 % 1922,1 100% 2171,0 100% Rentekostnad i perioden 17,1 mill. 19,5 mill. 19,1 mill. 18,9 mill. (snittrente) Rentekostnad benchmark i 11,0 mill. 12,2 mill. 11,2 mill. 11,5 mill. perioden (gj.sn 3 mnd nominell Nibor) Betalte renter i året 53,8 mill. 9,1 mill. 26,6 mill. 58,2 mill. Tal lån 21 20 20 19 Største enkeltlån 483,6 mill. 483,6 mill. 483,6 mill. 483,6 mill. % Første del av tabellen viser samla gjeldsportefølje fordelt på ulike rentevilkår/-avtalar.
Side 5 av 6 Oppsettet viser at per 31.12.2013 hadde fylkeskommunen ein gjeldsportefølje på nærare 2,2 milliardar kr. Oppsettet viser vidare at 47,4 % er på flytande vilkår og 52,6 % er på faste vilkår/avtalar om rentebytte. Finansreglementet gjev minimumsrammer for plassering på flytande og faste vilkår på 1/3 kvar av porteføljane. Siste 1/3 skal vurderast ut frå marknadssituasjon. Oppsettet viser at dagens portefølje er innafor minimumsrammene i reglementet. Delen som er plassert på faste vilkår er gått ned frå førre rapportering, og fylkesrådmannen vil vurdere behovet for nye rentebytteavtalar opp i mot det låge nivået på flytande renter fortløpande. Andre del av tabellen viser: ei samanlikning av eigne rentevilkår (snittrente) mot marknadsvilkår i rapporteringsperioden kor mykje fylkeskommunen har betalt i renter i perioden og i løpet av året. kor mange lån, samt størrelsen på det største lånet i porteføljen. Eit gjennomsnitt av låneporteføljen i perioden er nytta som grunnlag for berekningane. Fylkesrådmannen har i si samanlikning med marknadsrenter brukt gjennomsnittleg 3 mnd. Nibor som referanserente. Oppsettet viser at rentebelastninga i rapporteringsperioden utgjer ca. 18,9 mill. kr. Samanlikna med referanserenta har vi ein meirkostnad på 7,4 mill. kr i perioden. Oppsettet viser vidare at fylkeskommunen har betalt 58,2 mill. kr i renter i løpet av året. Rekneskapen for 2013 viser ei innsparing på om lag 0,6 mill. kr i høve budsjetterte kapitalutgifter. Fylkeskommunen har mottatt rentekompensasjon for skulebygg og fylkesveg på høvesvis 3,5 mill. kr og 9,8 mill. kr. Dette er om lag som forventa. Meirkostnaden i høve referanserenta (flytande vilkår) er forsikringspremien fylkeskommunen betalar for å redusere risikoen i høve renteendringar på kort og mellomlang sikt. I tillegg har bankane auka marginen dei tek på sine utlån. Denne auken slår ikkje ut i referanserenta vi samanliknar oss med. Auken i marginar i 2013 skuldast i hovudsak krav om oppbygging av eigenkapital. Snittrenta for heile porteføljen er berekna til 2,77 %. Dette er 1,09 %-poeng høgare enn referanserenta som er berekna til 1,68 %. Dette skuldast at nokre av dei eldste rentebindingane er dyre sett i høve til det historisk låge rentenivået vi no har. Ved kontraktsinngåinga vart desse rentebindingane vurdert som fordelaktige for fylkeskommunen. Den auka marginen spesielt på serielån i Kommunalbanken gjev også eit høgare rentenivå samanlikna med 3mnd Nibor. Den meirkostnaden vi no ser er det teke høgde for i budsjettet. Fylkesrådmannen meiner at likviditetsforvaltninga og låneforvaltninga sett under eitt gjev eit tilfredsstillande resultat. Det vert teke opp lån tilsvarande justert budsjett i løpet av året. Tidspunkt for låneopptak vert til ei kvar tid vurdert mot tilgjengeleg ledig likviditet samt at det vert gjort vurderingar knytt til differansen mellom låne- og innskotsrenta. Fylkeskommunen har 19 enkeltlån der det største lånet er på 483,6 mill. kr. I tillegg kjem leigeavtalen mellom Nes Eigedom ANS og fylkeskommunen om undervisningsbygg på Hafslo som rekneskapsmessig vert definert som ein finansiell leasingavtale. Ved avslutning av rekneskapen for 2013 er også forskoterte midlar frå kommunane Luster, Aurland og Lærdal på samla 129,3 mill. kr blitt klassifiserte som langsiktig gjeld. Det er i rapporteringsperioden teke opp lån på samla på 283,9 mill. kr. Dette er fordelt på to obligasjonslån og ei utviding av eit eksisterande sertifikatlån. Låneopptaka er i høve til budsjettert låneopptak for 2013. I tillegg har fylkesrådmannen refinansiert tre lån på tilsaman 136,8 mill. kr. Ytterlegare tre sertifikatlån er rullert i perioden. Det er ikkje inngått nye rentesikringar i rapporteringsperioden.
Side 6 av 6 Fylkeskommunen har per 31.12.2013 berre rentebytteavtalar (renteswap) som rentesikring. Ein kort definisjon av ein rentebytteavtale er at dette er ein avtale mellom bank og kunde om bytte av framtidige renteutbetalingar. Som hovudregel vil den eine parten betale fast rente i heile perioden, medan den andre parten betalar flytande Nibor rente. I gjeldande rentebytteavtalar er det fylkeskommunen som betalar fast rente medan banken betalar flytande Nibor rente. Det er ikkje inngått avtalar om framtidige renteavtalar, renteopsjonar eller finansiell leasing i 2013. For 2013 sett under eitt er det teke opp to nye lån, hovudstolen på eit sertifikat har blitt auka og tre lån er refinansiert. Det er inngått ein rentebytteavtale med start fram i tid. Sikringsgraden har i løpet av året gått ned frå 66% til eit nivå på om lag 53%. Nedgangen kan forklarast med at dei nye låneopptaka er på flytande vilkår. I tillegg vert eit stort sertifikatlån rekna som lån med flytande vilkår då attståande sikringstid er under eitt år. Gjennomsnittleg løpetid for låneporteføljen er 11,4 år. Vekta attståande rentebindingstid på låneporteføljen er berekna til 2 år. Dette er innafor finansreglementet sitt intervall på 1-5 år. Fylkeskommunen sin låneportefølje har i rapporteringsperioden auka med om lag 250 mill. kr til om lag 2,2 mrd. kr. Det er såleis eit stort beløp som er eksponert for mellom anna renterisiko. Fylkesrådmannen har hatt som målsetting å ha ein høg del av låneporteføljen på fastrentevilkår når det er forventing om stigande rentenivå. Det vert difor vurdert nye rentebindingar framover, både på kort og lengre sikt. Fylkesrådmannen ser at risikoeksponeringa på lånegjelda på kort sikt har auka, men vurderer risikoen for ein renteoppgang på finansporteføljen samla sett som handterbar. I løpet av 2013 er også ein større del av gjeldsporteføljen finansiert i form av sertifikat- og obligasjonslån. Dette medfører at fylkeskommunen er utsett for ein noko høgare refinansieringsrisiko. Fylkesrådmannen skal i løpet av 2014 ta opp lån i høve budsjettert låneopptak. Marknaden forventar ikkje store endringar i rentenivået i 2014, og styringsrenta til Noregs Bank er framleis på 1,5 %. Fylkesrådmannen trur fylkeskommunen vil få konkurransedyktige vilkår på det føreståande finansieringsbehovet og at dette kan gjerast innafor gjeldande budsjettrammer. 3.3 Risikovurdering I finansreglementet punkt 10.2 står det at det skal gjerast ei risikovurdering i høve renterisikoen ved ei generell endring i renta på 1 % -poeng. Berekninga viser at med gjeldande portefølje per 31.12.2013 vil fylkeskommunen få ein vinst på 0,5 mill. kr ved ein renteoppgang på 1 %. Dette skuldast at den rentebærande likviditeten er om lag på same storleik som dei låna som ville fått ein renteauke. I følgje berekninga vil ei endring i renta få forholdsvis liten innverknad på økonomien i fylkeskommunen på kort sikt. Dette er ei teoretisk uttrekning. I praksis vil det faktiske rentenivået på likviditeten ikkje vere så volatilt som rentenivået på flytande lån. Dette har samanheng med at lånevilkåra er direkte knytt mot endringar i Nibor-renta. Når ein tek omsyn til storleiken på finansporteføljen vil fylkesrådmannen likevel konkludere med at risikoeksponeringa per 31.12.2013 er innafor eit akseptabelt nivå. 3.4 Intern kontroll Punkt 6 i vedtekne rutinar for finansforvaltninga omhandlar internkontroll. Fylkeskommunen sin eksterne revisor skal årleg foreta ein ekstern kontroll av fylkeskommunen sine rutinar for finansforvaltninga. SF revisjon IKS har utført denne kontrollen for 2013. Dei konkluderer med at fylkeskommunen har dokumentert forsvarlege rutinar for å vurdere og handtere finansiell risiko i samsvar med lov, forskrift og gjeldande reglement. SF revisjon IKS sin uavhengige attestasjonsrapport er vedlagt saka, jf. vedlegg 1.