Saksnr Utval Møtedato Fylkesutvalet Fylkestinget

Transkript

1 saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2016 Gro Kosberg Saksnr Utval Møtedato Fylkesutvalet Fylkestinget Revisjon av finansreglement Bakgrunn Møre og Romsdal Fylkeskommune vedtok i sak T-73/01, Reglement for Møre og Romsdal Fylkeskommunes finansforvaltning. Reglementet vart utarbeid med bakgrunn i forskrift om kommunar og fylkeskommunars finansforvaltning av 1. april Forskrifta vart gitt med heimel i kommunelovas 52. Fylkestinget vedtok så revidert finansreglement i sak T-53/08. Forskrift nr. 635 av 9. juni 2009 trådde i kraft frå og medførte behov for nokre endringar i finansreglementet, fylkestinget vedtok revidert finansreglement den i sak T-38/10. Finansreglementet vart sist revidert i sak T- 32/13. Vedtatt finansreglement tilseier at reglementet skal leggjast fram for politisk behandling minst ein gong kvar fylkestingsperiode. Krava til rapportering til fylkestinget er styrka, og forskrifta presiserer ansvarsdelinga mellom fylkestinget og administrasjonen samt kravet til risikovurderingar og risikohandtering. Finansreglement har ikkje vore lagt fram for politisk behandling i inneverande fylkestingsperiode, vi nyttar no og anledninga til å gjere nokre små revisjonar av reglementet. 5 i Forskrift nr. 635 Kommunars og fylkeskommunars finansforvaltning, lyder slik: «Kommunestyret og fylkestinget skal påse at uavhengig instans med kunnskap om finansforvaltning vurderer om finansreglementet legger rammer for en finansforvaltning som er i tråd med kommunelovens regler og reglene i denne forskrift. Vurderingen skal skje før reglementet vedtas i kommunestyret og fylkestinget.» Kommunal- og moderniseringsdepartementet sendte ut forslag til endring i «Forskrift om kommuners og fylkeskommuners finans- og gjeldsforvaltning» den med høringsfrist Tidlegare heitte forskrifta berre «Forskrift om kommuners og fylkeskommuners finansforvaltning», men i det nye forslaget har omtale og rapportering av risiko knytt til gjeld blitt meir tydeleggjort. Dette har samanheng med at kommunesektorens andel av gjeld tatt opp i sertifikatmarknaden har auka kraftig, samtidig som den samla gjelda har auka. Vi har i vårt forslag til endring av finansreglement tatt omsyn til nokon av dei mest sentrale endringane som blir foreslått i høyringsutkastet, men det kan bli behov for

2 ein ny revidering av finansreglementet etter at eventuell endring i forskrifta er vedteke av Stortinget. Som eit tillegg til finansreglementet er det etablert «Rutinar for forvaltning av ledig likviditet og andre midlar berekna for driftsformål, innlån og gjeld og langsiktige finansielle aktiva». Desse vart kvalitetssikra av Finøk AS i Vi har ikkje sett behov for å gjere endringar i rutinane i samband med revisjon av finansreglementet i 2013 og heller ikkje no i Eksisterande rutinar følgjer vedlagt. Vurdering Vi har fått vedlagte forslag til nytt finansreglement vurdert av uavhengig kompetanse, Finøk AS ved Jan Petter Jørgensen. Konklusjonen frå Finøk AS sin vurdering var: «Det er vår oppfatning at Finansreglement for Møre og Romsdal fylkeskommune legger rammer for en finansforvaltning som er i tråd med kommunelovens regler og rammer og retningslinjer i finansforskriften. Endelig vurdering av reglements samlete risikorammer må imidlertid fylkestinget gjøre selv og vurdere disse opp mot fylkeskommunens økonomiske evne til å bære risiko.» På bakgrunn av eiga vurdering samt innspel frå Finøk AS, vert følgjande punkt i finansreglementet foreslått endra: mill kr er endra til mill. kroner gjennomgåande i heile reglementet. 1.1.a. Møre og Romsdal fylkeskommune har aldri hatt behov for å gjere nytte av trekkrettighet (kassekreditt) hos sin hovudbankforbindelse. Dette behovet kan oppstå i framtida, vi har difor inkludert trekkrettigheit i finansreglementet slik: Det kan gjerast avtale om trekkrettigheitar for inntil 200 mill. kroner. 2.a.1 I eksisterande reglement gjeld følgjande: Ledig likviditet kan plasserast som innskot i norske bankar. Dette er endra til: Ledig likviditet kan plasserast som innskot i bankar med kontor i Noreg. Vidare er ordlyden i same avsnitt endra frå: Desse bankane skal ha hovudkontor i Noreg eller i ein stat som er medlem av EU, til: Desse bankane skal ha hovudkontor i Noreg eller i ein stat som er knytt til EUs finanstilsynssystem, her under Den europeiske banktilsynsmyndighet (EBA). Endringane i avsnitt 2.a.1 skuldast at Stortinget den 13. juni 2016 ga sitt samtykke til at Noreg blir innlemma i det europeiske finanstilsynssystem, og at dei samtidig vedtok lov om EØS-finanstilsyn (LOV ). EU etablerte i kjølvatnet av finanskrisen eit nytt og meir omfattande system for samarbeid om tilsyn av bankar og andre finansføretak. Noreg er ein del av den indre europeiske marknaden gjennom EØS-avtalen og må vere knytt til EUs finanstilsynssystem.

3 2.b.2 I eksisterande reglement gjeld følgande: Ved opptak av lån skal det hentas inn tilbod frå minst to låneinstitusjonar. Dette er endra til: Ved opptak av lån skal gjeldande reglar for offentlege anskaffingar følgjast. Denne endringa kjem som følgje av Lenvik-dommen. I 2012 hadde Lenvik kommune behov for eit låneopptak og gjorde ein førespurnad direkte til Kommunalbanken og KLP Kommunekreditt, utan å kunngjere dette etter reglane for offentlege anskaffingar. Dette blei klaga inn for «Klagenemda for offentlige anskaffelser» (KOFA). KOFA meinte dette var grovt uaktsamt og at låneopptaket var ei ulovleg direkte anskaffing, og gav kommunen eit gebyr på 1,2 mill. kroner. Lenvik kommune gikk rettens veg og sommaren 2015 vart Lenvik kommune i Senja tingrett dømt til å betale gebyret på 1,2 mill. kroner. Det er grunn til å tro at kunngjeringsplikt for ordinære låneopptak vil forsvinne i samband med revisjon av regelverk for offentlege anskaffingar. 2.b.5 2.b.6 2.b.7 Minimumsandel i fastrentelån (dvs. rentebinding lenger enn 12 månadar) er auka frå 20% til 30%. Finansreglementet til Møre og Romsdal fylkeskommune har hatt ein svært låg minimumsandel i fastrentelån samanlikna med andre kommunar og fylkeskommunar. Nytt pkt. 2.b.6: Lån med forfall inntil 12 månader fram i tid skal maksimalt utgjere 30% av den samla låneportefølje. Tidlegare 2.b.6 er no blitt 2.b.7 3 Under Finansiell risiko er det tatt med ein ny definisjon, refinansieringsrisiko: Refinansieringsrisiko representerer risikoen for at ein ikkje får ta opp nye lån når dei gamle låna forfell, eller at ein må ta opp lån til vesentleg dårlegare vilkår. Som følgje av at Møre og Romsdal fylkeskommune no har fleire lån i sertifikatmarknaden p.g.a lågare rentevilkår og ønskje om spreiing av låneporteføljen, er vi no eksponert for refinansieringsrisiko. Sertifikatlån forfell og må innfriast ved utgangen av sertifikatperioden. Refinansieringsrisikoen blir forsøkt redusert gjennom å spreie tidspunkt for renteregulering/forfall. 6 Rapportering av finansforvaltninga: Her har vi tatt inn eit nytt kulepkt.: Verdi av lån som forfell og må refinansierast innan 12 månader Å operere i finansmarknaden vil alltid innebere ein viss finansiell risiko. Det er ofte ein samvariasjon mellom graden av risiko og avkastningspotensialet på plasseringa. For å avgrense den finansielle risikoen er det viktig med risikospreiing ved at midlane blir fordelte på fleire aktivaklassar, debitorgrupper og utstedarar. Dette for å gi ei meir stabil og forutsigbar avkastning over tid. Stresstest: Eit uttrykk for den faktiske risiko for Møre og Romsdal Fylkeskommune er den verdiendring som kjem fram ved gjennomføring av ein såkalla stresstest. Det er tatt utgangspunkt i balanseførte aktiva og passiva pr og dei risikorammer

4 som er lagt til grunn i forslag til nytt finansreglement for Møre og Romsdal fylkeskommune. Stresstesten er eit verktøy for å måle tapspotensialet på aktiva og passiva dersom gitte føresetnader slår til. Finanstilsynet sitt (tidlegare Kredittilsynet sitt) rundskriv 30/2001 beskriver standardiserte minimumskrav som ein slik stresstest må innehalde for å oppfylle nødvendige krav til målinga av marknadsrisiko. Vi ser på utfall som erfaringsmesseg kan oppstå statistisk sett ein til to gangar i tiåret. Finanstilsynet (tidlegare Kreditttilsynet) anbefaler i rundskriv 30/2001 følgjande føresetnader for ein stresstest: - Eit fall i hovudindeksen ved Oslo Børs på 30 % - Eit fall på 20 % på tilsvarande indeksar i den internasjonale marknaden - Ein renteauke på 2 % i den norske marknaden - Dersom det er nødvendig skal testen også omfatte ei vurdering av valutarisiko Aktiva/passiva Balanse Balanse Endrings Durasjon Utrekna % MNOK parameter tap Gjeld med flytande rente 80 % % -59,8 Gjeld med fast rente 20 % % 0,0 Finanspassiva 100 % ,8 Kortsiktig likviditet, flytande rente 100 % % 23,1 Kortsiktig likviditet, fast rente 0 % 0 2 % 0,0 Kortsiktig likviditet 100 % % 23,1 Pengemarknad 30 % 22 2 % 1-0,4 Obligasjonar/obligasjonsfond 40 % 55 2 % 3,5-3,9 Norske aksjar 30 % % -9,9 Utanlandske aksjar 0 % 0-20 % 0,0 Netto valutaposisjon 0-20 % 0,0 Langsiktig aktiva 100 % ,2 Samla finansaktiva Mogleg tap vil utgjere -50,9 Stresstesten tar for seg det verst tenkelige scenario. Nemleg at renta stig samtidig som aksjekursane fell og valutakursane endrar seg negativt. Dette medfører eit mogleg tap på 50,9 mill. kroner, gitt same verdi på aktiva og passiva som pr Stresstesten føresett dessutan at vi har maksimal durasjon (løpetid) på heile renteporteføljen og at berre 20 % av gjelda har fast rente. Stresstesten føresett også at vi er maksimalt eksponert i obligasjonsmarknaden og i aksjemarknaden, jf. finansreglementet. Dersom stresstesten baserar seg på faktisk fordeling mellom fast og flytande gjeld, faktisk fordeling når det gjeld langsiktige aktiva, samt faktisk durasjon pr vil eit mogleg tap utgjere 33,9 mill. kroner.

5 Aktiva/passiva Balanse Balanse Endrings Durasjon Utrekna % MNOK parameter tap Gjeld med flytande rente 63 % % -47,1 Gjeld med fast rente 37 % % 0,0 Finanspassiva 100 % ,1 Kortsiktig likviditet, flytande rente 100 % % 23,1 Kortsiktig likviditet, fast rente 0 % 0 2 % 0,0 Kortsiktig likviditet 100 % % 23,1 Pengemarknad 61 % 67 2 % 0,25-0,3 Obligasjonar/obligasjonsfond 16 % 18 2 % 1,63-0,6 Norske aksjar 8 % 9-30 % -2,6 Utanlandske aksjar 15 % % -3,2 Netto valutaposisjon % -3,2 Langsiktig aktiva 100 % 110-9,9 Samla finansaktiva Mogleg tap vil utgjere -33,9 Forslag til vedtak: Fylkestinget vedtek fylkesrådmannens framlegg til revisjon av finansreglement, slik det går fram av saksutgreiinga med vedlegg. Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann Vedlegg 1 Forslag til revidert finansreglement 2 Finansrutiner 3 Kvalitetssikring av nytt finansreglement Gro Kosberg spesialrådgivar