HORDALAND FYLKESKOMMUNE Økonomiavdelinga Eigedomsseksjonen Arkivsak 201208708-1 Arkivnr. 171 Saksh. Haavardtun, Helge Saksgang Samferdselsutvalet Fylkesutvalet Fylkestinget Møtedato 14.11.2012 21.11.2012-22.11.2012 11.12.2012-12.12.2012 BYSTASJONEN AS TERMINAL SØR SAMANDRAG Fylkesutvalet i Hordaland handsama sak om felles plangrunnlag for utvikling av terminalområdet Nonneseter/Bystasjonen på møte 3. desember 2007 og fatta følgjande vedtak: 1. Fylkesutvalet sluttar seg til forprosjektet om utvikling av terminalområdet på Bystasjonen/Nonneseter. 2. Fylkesutvalet ber om at det snarast vert sett i gang detaljprosjektering av terminalområdet. 3. Fylkesutvalet ber om at det vert lagt fram eiga sak om finansiering av den planlagde ombygginga av terminalområdet. Fylkestinget godkjente forprosjektet for terminal nord i møte 14. desember 2010. Arbeidet vart sett i gang i november 2011 og terminalen skal takast i bruk 1. februar 2013. I denne saka føreslår fylkesrådmannen å sluttføre arbeida på terminal sør. Første byggesteg på terminal sør vart fullført i april 2010. Dette var ei midlertidig løysing som måtte etablerast før opning av bybanen. Når terminal nord tas i bruk 1. februar 2013 kan ein starte sluttføringa til endeleg utforming. Det er no utarbeid et kostnadsoverslag med ei samla kostand for midlertidig og endeleg løysing. Prosjektet har ei ramme på 60 mill. kr. Det er lagt opp til statlig finansiering. Fylkeskommunen må påta seg å forskotere med refusjon frå staten i handlingsplanperioden 2014-17. Det er en føresetnad at ein får positivt svar frå statens vegvesen på forskoteringssøknaden om statlege tilskott på 60 mill. kr.
FORSLAG TIL INNSTILLING Fylkestinget godkjenner kostnadsoverslag/forprosjekt for terminal sør på Bystasjonen med ei kostnadsramme på 60 mill. kr. Det er ei føresetning av statens vegvesen gir tilsegn om statleg løyving på 60 mill. kr Fylkestinget godkjenner forskotering av 60 mill. kr for mellombels finansiering. Paul M. Nilsen Fylkesrådmann Johnny Stiansen Økonomidirektør Vedlegg: Teikning av ferdig terminal Kostnadsoverslag/forprosjekt Søknad om forskotering 2
FYLKESRÅDMANNEN, 31.10.2012: Bakgrunn Hordaland fylkeskommune, Bergen kommune, Statens Vegvesen og AS Nygårdstangen utarbeidde i 2007 eit felles plangrunnlag for utvikling av terminalområdet på Nonneseter/ Bystasjonen i Bergen sentrum, nemnt: Forprosjekt for utvikling av terminalområde Nonnester/Bystasjonen. Forprosjektet tilrådde ei delt løysning knytt til bybanen sin haldeplass under Bygarasjen, ein nordre del for lokale og dels regionale ruter basert på ei sentral øy med plattformer på 3 av 4 sider og ein søre del primært for fjernruter og dels regionale ruter, basert på ei docking-løysing. Komite for miljø og byutvikling i Bergen kommune handsama sak om felles plangrunnlag for utvikling av terminalområdet Nonneseter/Bystasjonen på møte 17. januar 2008 og fatta følgjande vedtak: Komite for miljø og byutvikling gir sin tilslutning til prinsippene for utvikling av Nonneseter/Bystasjoner slik disse fremgår av vedlagte rapport Nonneseter/Bystasjonen - forprosjektet om utvikling av terminalområdet fra november 2007. Rapporten legges til grunn for videre detaljprosjektering og utvikling av prosjektets finansieringsgrunnlag. Fylkesutvalet i Hordaland handsama sak om felles plangrunnlag for utvikling av terminalområdet Nonneseter/Bystasjonen på møte 3. desember 2007 og fatta følgjande vedtak: 1. Fylkesutvalet sluttar seg til forprosjektet om utvikling av terminalområdet på Bystasjonen/Nonneseter. 2. Fylkesutvalet ber om at det snarast vert sett i gang detaljprosjektering av terminalområdet. 3. Fylkesutvalet ber om at det vert lagt fram eiga sak om finansiering av den planlagde ombygginga av terminalområdet. Terminal nord Fylkestinget godkjente forprosjektet for terminal nord i møte 14. desember 2010. Arbeidet vart sett i gang i november 2011 og terminalen skal takast i bruk 1. februar 2013. Terminalen vil då framstå som ei moderne kollektivterminal bygd på prinsippa om universell utforming. Sentralt på terminalen ligg busshaldeplassane rundt eit publikumsbygg som inneheld toalett, kiosk, ruteinformasjon og venteareal. Der vert totalt 12 avgangsplassar og nokre reguleringsplassar for ventande bussar. Dei fleste reguleringsplassane vert lagt til terminal sør. Kjøp av Nonneseterterminalen frå Bergen kommune inngår også i prosjektkostnaden for terminal nord. Her skal det etablerast kundesenter for Skyss som erstatning for dagens lokalar inne i Bergen Storsenter. I tillegg vert det hittegodsmottak i bygget og areal for driftspersonale. Totalkostnaden for terminal nord er 110 mill. kr. inkl. kjøp av Nonneseterterminalen for 20 mill. kr. Terminal sør Første byggesteg på terminal sør vart fullført i april 2010. Dette var ei midlertidig løysing som måtte etablerast før opning av bybanen. Bussar som skulle mot sør kunne ikkje lenger nytta terminal nord då dei ved utkjøring frå terminalen måtte krysse bybanesporet. Sidan arbeidet ved terminal nord vart sett i gang har dei flest bussane som har avgang frå Bergen Busstasjon nytta terminal sør. I dei endelege planane skal terminal sør tene fjernruter og nokre regionale ruter. 3
Endringar til forprosjekt I forprosjektet frå 2007 var det vist ei docking løysing for terminal sør. Denne løysinga inneber at bussane kjørar inn i båsar mot passasjerområdet. Avstiging skjer på fortauspir mellom bussane. Docking er ei løysing der alle plattformane er samla på eit kompakt område. Dette gjer ei enkel orientering for å finne riktig bussrute. Ein treng heller ikkje kryssa kjørefelt for å komme til og frå haldeplassen. Ulempa er knytt til sikkerheit når bussane skal ryggja ut frå haldeplassen. Sjølv om bussane kan utstyrast med ryggekamera kan det likevel skje uønska hendelser knytt til personar og bussar i kjørebanen. Personar på terminalpiren kan også vere utsette når bussane kjørar inn. Løysinga på terminal sør gjer det uråd å sikre at ikkje gåande beveger seg i kjørebana for bussane. Eit anna moment er at søylene som bærer Bygarasjen vert ståande på fortaustungane som skil dockingplattformane, og vil då vere utsett for påkjørsel når bussane skal køyre/svinge inn og ut av plattforma. Etter ei samla vurdering har ein valt å gå bort frå dockingløysinga og heller føreslå ei løysing der bussane står etter ein annan langs fortauskant. Vi får rettnok ei fotgjengarkryssing av kjørebanen fram til terminaløya, men med opphøya gangfelt er farta for bussane redusert. I tillegg ligg gangfeltet i ein venstresving for bussen. Sjåføren vil då ha godt oversyn over forgjengarfeltet og tilstøytane område. Den nye løysinga for terminal sør er vist i vedlegg. Den har 10 busshaldeplassar og 14 reguleringsplassar. I forprosjektet frå 2007 var det teikna inn 10 busshaldeplassar og 17 reguleringsplassar. Reguleringsplassane var plassert i same område som no, men der det var plassert 3 bussar mellom søylene ser vi no at det berre er plass til to. Dette gjev ein reduksjon på 5 plassar til 12 effektive plassar. Arealet for publikumsbygget er redusert frå ca. 600 m2 til 256 m2. Kiosk er sløyfa då ein kiosk på terminal nord er vurdert som tilstrekkeleg. Eksisterande terminalbygg for ekspressbussar var tidlegare ikkje del av bussterminalen. Som del av terminal nord er denne overtatt frå Bergen kommune og vil romme hittegodssentral som var planlagt på terminal sør. Areala knytt til publikum er også redusert. Det er heller ikkje avsett areal for ekspressbussgods. Forprosjekt Bergen kommune har no sendt planforslag for ny reguleringsplan for Nygårdstangen til offentleg ettersyn. Den nye planen har til føresetnad at parkeringshuset og kollektivterminalen rives og at det vert bygt opp att ny kollektivterminal i same område. Planane indikerer at den nye terminalen vil ha avgrensa levetid. Vi har difor senka ambisjonsnivået noko knytt til materialar og størrelsen på terminalbygget. Det må likevel presiserast at krava til universell utforming er følgde. Utbygging av terminal sør er skildra i vedlagte kostnadsoverslag. Haldeplassane er organisert med parkering langs to øyar. Her er det plass for 8 bussar. I tillegg er det 2 haldeplassar langs Østre Strømkai/Lungegårdskaien. Det er 14 plassar for regulering, og to av desse kan også nyttast som haldeplassar. Det er og plass for taxi og «kiss and ride». Terminalbygget inneheld venterom med toalett for dei reisande. Sjåførane får eige pauserom med toalett og kjøken. I venterommet vert det automatar for mat og drikke. Venterommet vil også ha infoskjermar som mellom anna visar bussrutene. I bakkant mot rampa til parkeringshuset vert der garasje/reiskapsrom for driftspersonale, avfallssentral for hele kollektivterminalen og tekniske rom. Den endelege løysinga for terminal kan nytte mykje av den midlertidige terminalen. Gang og kjøreareal vert stort sett liggande på same høgde, og mykje av grunnarbeida er difor utført. Delar av dei asfalterte kjørearela vil nyttast utan ombygging og berre med eit tynt slitedekke på toppen av gamal asfalt. Taxihaldeplassen vert uendra. På gangareala er det i dag asfalt. På terminal nord er det nytta skifer på gangareala. Med tanke på universell utforming er skifer som dekke på gangareala å føretrekke. Asfalt gir lita kontrast til ledelinjer av støypejern som ein planlegg å bruke. Det gjer også dårleg gjenkjenning, og samanhenga 4
mellom terminal nord og sør og bybanestopp tilseier same standard. I kostnadsoppstillinga er meirprisen med skifer synleggjort. Ved haldeplassane er det tatt med utemøblar kor dei reisande kan kvile når dei ventar. Der vert og sett opp vindskjermar for å hindre trekk. Framdrift Terminal nord opnar 1. februar 2013. Etter dette kan ein starte arbeidet på terminal sør. Før bygginga kan starte må ein gjennomføra prosjektering og det må hentast inn tilbod. Ei realistisk plan seiar byggestart i juni 2013 med 6-8 månaders byggetid. Opning av terminalen kan då skje rundt årsskiftet 2013/2014. Kostnader Midlertidig terminal Kostnad for endeleg utførelse Prosjektkostnad Reduksjon Skifar på gangareal byttes med asfalt: 15,0 mill. kr 48,7 mill. kr 63,7 mill kr. -5,5 mill. kr Byggearbeida vil skje i regi av Bystasjonen AS som har frådrag for inngåande meirverdiavgift. Meirverdiavgift er difor ikkje tatt med i prosjektkostnaden. Prosjektramma ut frå finansiering er satt til 60 mill. kr. Ein vil difor søke om dispensasjon frå gjeldane reguleringsplan når det gjeld kvalitet på uteområda. Ved å redusere frå skifar til asfalt på gangareala, viser kostnadsoverslaget at prosjektkostnaden vert under ramma på 60 mill. kr. Endeleg kostnad kommer først fram etter at tilbod er henta inn. I tilbodet vil vi få inn alternative prisar som kan nyttast for å styre kostanden mot prosjektramma. Då skifar på gangareala gjer best resultat for universell utforming, ønskjer vi å prioritere dette innanfor ramma. Finansiering Det er søkt om 60 mill. kr i statlege midlar til prosjektet. Det er lagt opp til finansiering gjennom forskotering frå fylkeskommunen med refusjon frå staten i handlingsplanperioden 2014-17. Brev til Statens vegvesen om forskotering er vedlagt. Det vart gjeve eit lån frå fylkeskommunen til Bystasjonen AS på 20 mill. kr for finansiering av midlertidig løysing. Dette lånet vert innløyst som del av den statlege finansieringa. 5