Endeleg rapport frå tilsyn med fylkesvise partnarskap for karriererettleiing Møre og Romsdal,

Endeleg rapport frå tilsyn med fylkesvise partnarskap for karriererettleiing Møre og Romsdal, 21.11.2017

MANDAT 2 Mandat Det går fram av Kunnskapsdepartementet sitt tildelingsbrev til Kompetanse Noreg for 2016 at: Kompetanse Norge skal gjennomføre kontroll med et utvalg tilskuddsmottakere og rapportere om gjennomført kontroll i henhold til departementets rutiner for dette. Ein viser vidare til bevillingsreglementet 10, andre ledd sikring av kontrolltilgang, vedteke av Stortinget 26. mai 2005. Rapport frå gjennomført tilsyn blir sendt til Kunnskapsdepartementet og Riksrevisjonen og blir gjort offentleg på Kompetanse Noreg si heimeside. Oslo, 14.02.2018

INNHALD 3 Innhald Mandat... 2 Innhald... 3 1. Innleiing... 4 1.1 Formålet med tilsynet... 4 1.2 Tilsegn om tilskot... 4 1.3 Grunnlagsdokument for tilsynet... 4 1.4 Gjennomføringa av tilsynet... 4 2. Organisering... 5 2.1 Vilkår for tildeling av tilskot... 5 2.2 Oppgåver og aktivitetar... 5 2.3 Økonomi og rapportering... 7 3. Karrieresenteret... 10 3.1 Karrieresenteret...10 3.2 Gjennomføring av karrieresamtale...10 3.3 Karriererettleiarane...10 3.4 Marknadsføring...11 4. Oppsummering og konklusjon... 12

INNLEIING 4 KAP 1 1. Innleiing 1.1 Formålet med tilsynet Formålet med tilsynet er å kontrollere at tilskotet er nytta i tråd med føresetnadene. Hovudelementa er å føre kontroll med grunnlaget for tildelinga, og kontrollere at tilskotet blir nytta i samsvar med utlysing, tilsegnsbrev og økonomisk rapport. 1.2 Tilsegn om tilskot Møre og Romsdal fylkeskommune fekk under tildelinga for 2016 tilsegn om grunntilskot på i alt kr 1 891 125. 1.3 Grunnlagsdokument for tilsynet Kompetanse Noreg varsla i brev 18.10.2017 tilsyn med Partnarskap for karriererettleiing i Møre og Romsdal. Vi ba om å få følgjande dokumentasjon i forkant av møtet Vedlegg som utgjer grunnlaget for prosjektrekneskapet for 2016 Gyldig partnarskapsavtale Referat frå møte i fylkesvise partnarskap Dokumentasjon på gjennomførte tiltak Informasjonsmateriell om tilbodet Dokumentasjon på rutine for internkontroll 1.4 Gjennomføringa av tilsynet Tilsynet blei halde på Fylkeshuset i Molde. Frå partnarskapet, som har nemninga «Karriere Møre og Romsdal», deltok partnarskapskoordinator Hilde Meringdal, tidlegare partnarskapskoordinator og no seksjonsleiar i utdanningsavdelinga, Rose Mari Skarset og karriererettleiar Arvid Sørlie. Frå Kompetanse Noreg, seksjon for forvaltning, deltok Sigrun Røstad, Åsa Astrup Bustad og Pablo Espinoza. Åsa Astrup Bustad orienterte om bakgrunnen for tilsynet, prosessen fram til endeleg tilsynsrapport og at denne blir publisert på Kompetanse Noreg si heimeside og blir sendt i kopi til Kunnskapsdepartementet og Riksrevisjonen. Partnarskapskoordinator Hilde Meringdal orienterte kort om verksemda. Karriere Møre og Romsdal har kontor på Fylkeshuset i Molde og har ein formell samarbeidsavtale mellom Møre og Romsdal fylkeskommune og NAV Møre og Romsdal.

ORGANISERING 5 KAP 2 2. Organisering 2.1 Vilkår for tildeling av tilskot Grunntilskotet blir gitt til fylkeskommunar med fylkesvise partnarskap for karriererettleiing som har: ein signert partnarskapsavtale mellom minimum fylkeskommunen og Nav-fylke. ein koordinerande funksjon som styrker samarbeid og samordning mellom rettleiingsaktørane i fylket minimum eitt karrieresenter per fylke som tilbyr gratis karriererettleiing til alle vaksne over 19 år, bidrar til kompetanseutvikling for karriererettleiar i grunnskulen, vidaregåande opplæring og Nav og kvalitetssikrar arbeidet gjennom bruk av brukarundersøking og årsrapportering til Kompetanse Noreg. Fylkeskommunen og NAV inngjekk 01.02.2017 skriftleg partnarskapsavtale for perioden 01.02.2017 31.12.2019. Dei har tilsett ein partnarskapskoordinator som har ansvaret for samarbeidet mellom fylkeskommunen, NAV fylke og karriererettleiarane. Møre og Romsdal har eitt karrieresenter, som ligg på Fylkeshuset i Molde. Rettleiinga rundt i fylket er organisert med å kjøpe tenester frå ulike attføringsverksemder, på bakgrunn av ein anbodskonkurranse. Verksemdene stiller med rettleiarar etter behov og partnarskapet betaler for medgått rettleiingstid. Rettleiarane har ulik utdanning og fleire har rettleiingskompetanse. Det at dei har kjennskap til lokalt næringsliv er og viktig for ei god rettleiing. Den desentraliserte ordninga med attføringsverksemdene gjer at ein vegsøkar aldri treng å reise meir enn ein time for å nytte seg av rettleiingstilbodet. Partnarskapet kjøper ein 25 prosent stillingsressurs frå attføringsverksemda Astero (Svetlana). Ho tek i mot alle bestillingane som kjem om karriererettleiing. Bestillingane er ei nettbasert teneste. Ho fordeler ønska karriererettleiing vidare til rettleiaren på den aktuelle staden. Svetlana har, i samarbeid med Hilde Meringdal og Rose Mari Skarset, ansvaret for å sile ut dei spørsmåla som ikkje er direkte knytte til karriererettleiing, og som blir sende til utdanningsavdelinga. Det kan til dømes gjelde opptakskrav til høgre utdanningar, personar som er i introduksjonsprogrammet eller i vidaregåande opplæring. Om bestillinga er uklar, tek dei kontakt med vegsøkaren for å få avklart kva bestillinga gjeld. Samarbeidet med NAV og spesielt arbeidslivssenteret er godt. Representantar frå NAV sit i arbeidsgruppa til Karriere Møre og Romsdal, som har møte ein gong i månaden. Kompetanse Noreg si vurdering Ingen merknad. 2.2 Oppgåver og aktivitetar Formålet med tilskotsordninga er at unge og vaksne i alle livsfasar får eit likeverdig tilbod om karriererettleiing. Tilskotet til dei fylkesvise partnarskapa for karriererettleiing skal bidra til å styrke kvaliteten og sikre tilgang til karriererettleiing i heile landet. Tilskotet skal

ORGANISERING 6 KAP 2 vidare bidra til å samordne informasjon og kunnskap hos alle rettleiingsaktørane i fylka, slik at brukaren får eit heilskapleg rettleiingstilbod. Tilskotsordninga skal bidra til: å utvikle arbeidet med karriererettleiing i dei ulike sektorane i fylket å auke samarbeid om og koordinering av karriererettleiing mellom dei ulike aktørane i fylket å heve kvaliteten og profesjonaliteten i karriererettleiinga likeverdig tilbod for karriererettleiing mellom fylka Det fylkesvise partnarskapet for karriererettleiing er eit ikkje-lovpålagt tilbod til vaksne over 19 år. Tilbodet skal vere gratis, og vere eit tillegg til dei karriererettleiingstiltaka som følgjer av opplæringslova. Partnarskapskoordinatoren i Karriere Møre og Romsdal held i alt som skjer. Grunna knappe ressursar kjøper fylkeskommunen inn tenester frå Astero og karriererettleiarar frå lokale attføringsverksemder. Karriererettleiinga har i dag ikkje ventetid. Ut frå gjeldande rutinar for karriererettleiinga, skal ein vegsøkar som søkjer kontakt, bli kontakta av ein rettleiar innan maksimum ei veke. Rettleiaren og vegsøkaren blir då einige om tid for rettleiingssamtale. Ein rettleiingssamtale er sett til to timar inklusive førebuingsarbeid. Vegsøkaren får ei «heimelekse» til samtalen. Karriere Møre og Romsdal held seg strengt til føremålet som går fram av tilsegna om tilskot. Vidare skal all karriererettleiing skje på norsk, og dei godtek ikkje bruk av tolk. Rettleiinga skal vere for vaksne, og fylle den ikkje-lovpålagte karriererettleiinga. Karriere Møre og Romsdal driv kompetanseheving og andre tiltak retta mot skulane. Dei har tiltak retta mot karriererettleierane i skulane, men driv ikkje med rettleiing av elevar i skulen. Partnarskapet er veldig klare på at karrieresentret og rettleiarane ikkje skal overta det lovpålagte ansvaret. Det skal ikkje vere ei samanblanding med utdanningsinstitusjonane og det skal skiljast mellom lovpålagte og ikkje-lovpålagte oppgåver. Møre og Romsdal har allereie eit system for vaksenopplæring og realkompetansevurdering. Dette skal ikkje inn på karriererettleiinga. Karrieresenteret skal tilby kompetanse og vere sparringpartnara, men skal ikkje ta over deira jobb. Karriererettleiarane har fått forsøke seg som rettleiarar for elevar på andre trinnet på vidaregåande skule (vg2) som skal søke lærlingplass. Då bruker ein vg2 litt som læringsarena for rettleiarane. Lærarane skal vera til stades, slik at dei også kan ta i bruk dette seinare. Når partnarskapet har vore på møte hos Kompetanse Noreg, har det vore mykje rettleiingsprat. Det kan synast som at andre fylke har ei samanblanding av dei forskjellige ansvarsområda og kva dei rapporterer som karriererettleiing. Møre og Romsdal fylkeskommune har det veldig åtskilt, men med godt samarbeid. Derfor ligg dei lågt på statistikken. Over 50 prosent av dei som melder behov for rettleiing, gjer det på grunnlag av å ha vore på tiltak i NAV. Rettleiarane hos arbeidslivssenteret i NAV tilrår rettleiing hos karriererettleiar gjennom partnarskapet. Karriere Møre og Romsdal legg og til rette for karriererettleiing i fengsel, som har vist seg å vere svært vellukka. Dei har eit veldig godt samarbeid med fengsla i fylket, og får tilbakemelding på at dei som har motteke karriererettleiing har ein

ORGANISERING 7 KAP 2 mykje betre retning når dei kjem ut av fengselet. Det har i hovudsak vore rettleia i Hustad fengsel i Molde. No har også fengselet i Ålesund teke kontakt, men dei har fleire utanlandske innsette, og då blir ikkje tilbodet like interessant. Det er berre to av rettleiarane som har hatt rettleiingsoppdrag i fengsla per i dag, grunna dei særlege krava til kontakten med innsette. Partnarskapet bruker midlane dei rår over til kompetanseheving og karriererettleiing. Dei årlege karrieredagane blir haldne samen med opplæringskontor, bransjar, næringsforum, høgskular, universitetet og vidaregåande skular. Dette skjer på fem plasser rundt i fylket. Samarbeidet med høgskular og universitet i fylket er godt, men føresetnadene er endra etter omorganiseringa som knytte Høgskulen i Ålesund til NTNU. Med omsyn til å marknadsføre tilbodet om karriererettleiing for målgruppa, vedgjekk dei at heimesida ikkje er god nok, men at det skuldast overordna policy. Dei har derfor laga plakatar som ein kan sjå på bussar, helseinstitusjonar og dei vidaregåande skulane. Dei er og aktive med artiklar i avisene og deltek på NAV sine rekrutteringsmesser. Partnarskapet ga tilbakemelding på at det er vanskeleg å sjå kva som blir forventa av karrieresentra og kva dei eigentleg skal drive med. I følgje framlegg i NOUen, og dersom karriererettleiinga blir lovpålagt, må det utarbeidast ein klarare retning for kva som skal ligge i oppgåva og kva aktivitetar som skal rapporterast. Uklare omgrep og ulik forståing gjer at statistikken i dag gir eit veldig skeivt bilete av arbeidet i dei ulike fylka Karriere Møre og Romsdal uttrykte og at rapporteringa til Kompetanse Noreg har vore ei kjelde til frustrasjon. Partnarskapet driv med mykje, og det er tidkrevjande å rapportere aktivitet gjennom questback og midtvegs rapport slik Kompetanse Noreg ber om. Med omsyn til rekneskapen er det uklart korleis tilskotet frå Kompetanse Noreg skal skiljast ut på eigne postar, i høve til eigne midlar i ei total omsetning på 3,2 mill. kr. Kompetanse Noreg si vurdering Kompetanse Noreg har merka seg tilbakemeldinga om mangel på klare retningsliner, og utfordrande rapporteringskrav til dei fylkesvise partnarskapa. Vi har elles ingen merknad. 2.3 Økonomi og rapportering Det fylkesvise partnarskapet for karriererettleiing skal rapportere til Kompetanse Noreg, på gjennomførte aktivitetar. Det fylkesvise partnarskapet for karriererettleiing skal sende inn ein rekneskapsrapport til Kompetanse Noreg. Det må førast ein prosjektregnskap. Prosjektregnskapet skal signerast av næraste økonomiansvarleg i fylkeskommunen. Det skal framkomme i notar til prosjektrekneskapen kva aktivitet som har utløyst kostnaden. Tilskottet skal så langt det er mogeleg disponerast og brukast i 2016. Det er ikkje høve til å overføre større deler av tilskotet til påfølgjande år. Dersom tildelinga ikkje er nytta fullt ut skal årsaka til dette også gå fram av eige note. Kompetanse Noreg skal vurdere korleis tilskotsmidlane er brukt, for å kontrollere om gjennomførte tiltak er i samsvar med føresetnadene for tilskotet.

ORGANISERING 8 KAP 2 Karriere Møre og Romsdal har levert inn rapport på aktivitet. I 2016 tok partnarskapet i mot 299 vegsøkarar og gjennomførte totalt 324 individuelle karriererettleiingssamtalar med desse. På spørsmål frå Kompetanse Noreg, bekrefta partnarskapet at det berre er førespurnader om rein karriererettleiing som blir registrerte. Dei har ingen statistikk på totalt tal på førespurnader som blir sila ut og vidaresendt til utdanningsavdelinga. Det er sendt inn prosjektrekneskap. Prosjektrekneskapet og opplysningane motteke på tilsynet, viser følgjande: Rekneskapsperiode for prosjektet: 01.01.2015-31.12.2016 Partnarskap for karriererettleiing 2015-2016 INNTEKTER : Tilskot frå Kompetanse Noreg 2015 Tilskot frå Kompetanse Noreg 2016 Eigne fylkeskommunale midlar SUM INNTEKTER Kr. Kr. Sum 1 357 840 1 357 840 1 891 125 1 891 125 315 066 315 066 0 0 3 248 965 315 066 3 564 031 KOSTNADER : Samla utgifter 2015 og 2016 SUM KOSTNADER 3 179 665 3 179 665 0 0 3 179 665 0 3 179 665 Resultat av prosjektet 69 300 315 066 384 366 Prosjektrekneskapet viser at 69 300 utbetalt frå Kompetanse Noreg ikkje er brukt, og blir overført til 2017. Dokumentasjonen viser at fylkeskommunen nyttar eit fond for å administrere mellom anna mottekne midlar frå Kompetanse Noreg. Ut frå denne oversikten forstår vi at kr. 384 366 blei overført til fond per 31.12.2016, og som inkluderer kr 69 300. Karriere Møre og Romsdal lagrar ingen personopplysningar, då dette ikkje er naudsynt for deira arbeid. Dei lokale rettleiarane slettar og personopplysningane. Det er ulikt frå fylke til fylke kva NAV bidreg med. I Møre og Romsdal bidreg NAV med ressursar, men ikkje økonomisk. Dei er med å arrangere fagdagen, bidreg med kompetanse, planlegging og på fagmøte. Denne innsatsen er ikkje kvantifiserbar. Fylkeskommunen gjer mykje på karriererettleiingsområdet. Totalt budsjett for området, inklusive kompetanseheving for rådgjevarar og fagprogram inn mot tiandeklasse, er på 3,2 millionar kroner. Kompetanse Noreg si vurdering

ORGANISERING 9 KAP 2 Kompetanse Noreg vil oppmode Karriere Møre og Romsdal til å synleggjere alle førespurnader dei tek i mot. Vi har også merka oss at det er stor skilnad på partnarskapa i kva dei rapporterer på, og vil bringe dette vidare i Kompetanse Noreg. Kr. 69 300 av Kompetanse Noreg sine midlar blei overført til 2017. Vi har elles ingen merknad. Det er store forskjellar på oppbygginga av dei fylkesvise partnarskapa i Noreg. Karriere Møre og Romsdal har ei klart avgrensa rolle mot dei lovpålagte oppgåvene fylkeskommunen har ansvaret for. Kompetanse Noreg ser at retningslinene for kva som er forventa av partnarskapa, kva dei skal rapportera på og korleis rapporteringa skal brukast, ikkje er tydelege nok. Dette gjeld også kven som skal vere målgruppa for karrieresentra, og korleis tilskotet frå Kompetanse Noreg er forventa nytta opp mot målgruppa. Rapporteringa på tal av førespurnadar og korleis desse førespurnadane skal teljast, varierer stort frå fylke til fylke. Kriteria fastsett ikkje kva som skal sjåast å vere ein karriererettleiingssamtale, eller førespurnad om karriererettleiing. Dette skapar ulik forståing av kva som ligg i den koordinerande funksjonen, og kva som ligg i den utøvande funksjonen. Samla gjer retningslinene, og variasjonen i rapportering, at statistikken får liten verdi som grunnlag for politisk utvikling på karrierefeltet.

KARRIERESENTERET 10 KAP 3 3. Karrieresenteret 3.1 Karrieresenteret Det følgjer av tildelingsbrevet at fylkeskommunar med fylkesvise partnarskap for karriererettleiing har minimum eitt karrieresenter per fylke som tilbyr gratis karriererettleiing til alle over 19 år. Møre og Romsdal har eit karrieresenter, som ligg på fylkeshuset i Molde. Karriererettleiing rundt omkring i fylket, skjer med hjelp av innleidde rettleiarar frå attføringsverksemder. Møre og Romsdal fylkeskommune sette rettleiinga ut på anbod, og opna for at alle arbeids- og inkluderingsverksemdene i fylket kunne melde interesse. Alle karriererettleiarane har eigen epostadresse frå Møre og Romsdal fylkeskommune. Det er ikkje lov til å kommunisere med vegsøkjerane utanom den fylkeskommunale epostadressa. Kompetanse Noreg si vurdering Karriere Møre og Romsdal er det einaste partnarskapet som har satt rettleiinga ut på anbod. Kompetanse Noreg finn at organiseringa ikkje er i strid med føresetnadane for tilskot. 3.2 Gjennomføring av karrieresamtale Karriererettleiarane skal som hovudsak nytta to timar på rettleiinga. Dette inkluderer for- og etterarbeid. Det er viktig at vegsøkaren har eit klart mål med samtalen, og at dette går fram av bestillinga. Rettleiaren mottar skjema frå Svetlana og tek kontakt med vegsøkaren for å avtale time. Etter at timen er avtalt, sender rettleiaren ei interessekartlegging til vegsøkaren, som skal fyllast ut før rettleiingstimen. Det er varierande kva, og kor mykje folk svarer på dette skjemaet. Noen er ute etter å få bekrefta det dei har tenkt, medan andre kjem og er heilt blanke på kva dei tenker og vil. Noen treng motivasjon, andre treng hjelp til CV. Fleirtalet av vegsøkarane kjem ein gong. Noen ringer, eller sender mail i etterkant av samtalen. Dersom det skal gjennomførast fleire samtalar, brukar vegsøkaren å få ei heimelekse til neste samtale. Dette kan vere å tenke gjennom kva ein vil, skrive CV, skrive søknad og liknande. Det er ope for at ein vegsøkar kan ha med seg rettleiar frå NAV dersom det er naudsynt, men partane er klare på å ikkje trakke i kvarandre sine bed. 3.3 Karriererettleiarane Karriererettleiarane arbeider til vanleg i attføringsverksemder, og arbeider mykje med rettleiing. Rettleiarane har variert bakgrunn. Det er ein rettleiar i fylket som har master i karriererettleiing frå Nederland. Alle som er tilsette i Astero, må på rettleiingskurs før dei får starte som karriererettleiar.

KARRIERESENTERET 11 KAP 3 Karriere Møre og Romsdal har lagt vekt på betydninga av nærleik til det lokale arbeidslivet. Det er viktig at dei attføringsverksemdene som arbeider med karriererettleiing har god lokalkunnskap. To gonger i året blir det arrangert fagdagar for karriererettleiarane. Rettleiarane blir oppmoda om å foreslå aktuelle tema. I tillegg reiser koordinator rundt på besøk, og forsøker å besøke alle rettleiarane ein til to gonger kvart år. Ho har leiardialog med rettleiarane, samt får høyre om eventuelle utfordringar som må følgjast opp. 3.4 Marknadsføring Karriere Møre og Romsdal har eigen brosjyre, og har hatt mykje reklame på kino, bussar og ferjer. Dei har også hatt annonser i avisene. Rettleiarane knytte til attføringsverksemdene skal marknadsføre seg i sitt lokalmiljø. Vidare ligg det visittkort på dei vidaregåande skulane. Karriererettleiarane er til stades på NAV sine rekrutterings- og jobbmesser. Karriererettleiinga har merka seg at i delar av fylket blir rettleiingstenestene meir nytta enn andre stader. Dette kan skuldast manglande marknadsføring, men også tilstanden i arbeidsmarknaden. Karriererettleiinga marknadsfører seg mot lærlingkontoret og andre som har tilhald på fylkeshuset, slik at alle der skal vite at dei finst. Kompetanse Noregs vurdering Kompetanse Noreg merkar seg at Karriere Møre og Romsdal ikkje har eiga nettside, men er litt bortgøymt på fylkeskommunen sine felles sider. Vi har elles ingen merknad.

OPPSUMMERING OG KONKLUSJON 12 KAP 4 4. Oppsummering og konklusjon Kompetanse Noreg finn at det fylkesvise partnarskapet for karriererettleiing i Møre og Romsdal ligg innanfor rammene for tildelinga når det gjeld målgruppe, innhald og oppbygning av karriererettleiinga. Kommentarane under punkt 2.3 vil bli tatt vidare internt i Kompetanse Noreg. Vi har elles ingen merknad.

Karl Johans gate 7, Postboks 236 Sentrum, 0103 Oslo Telefon: 23 38 13 00 postmottak@kompetansenoreg.no kompetansenoreg.no