Marknadsføring av spel i regi av Norsk Rikstoto

Transkript

1 Marknadsføring av spel i regi av Norsk Rikstoto TILSYNSRAPPORT første halvår ei evaluering av marknadsføring frå januar til og med juni månad 2012 Tilsynsrapport marknadsføring nr Lotteritilsynet Tilsynsrapport marknadsføring nr Side 1

2 Lotteritilsynet TILSYNSRAPPORT Rapport nr Saksnr: 12/00280 Føretak: Norsk Rikstoto Kontaktperson: Trude H. Felde Innhald: Tilsynsrapport er ei evaluering av marknadsføringa av pengespel i regi av Norsk Rikstoto frå januar til og med juni månad Rapporten beskriv eventuelle avvik som er funne. Hovudkonklusjon: Ser vi samla på marknadsføringa som Norsk Rikstoto har hatt i første halvår 2012 er dette i hovudsak informativ reklame. Informasjonen er gitt på ein sakleg og nøytral måte. Tilsynet har ikkje funne avvik i denne perioden, men har to merknader. Utarbeidd dato: 1. desember 2012 Sign.: Sign.: Elna Berge avdelingsdirektør Trude H. Felde seniorrådgjevar Lotteritilsynet Tilsynsrapport marknadsføring nr Side 2

3 Innhald 1. Innleiing 4 2. Dokumentunderlag Myndigheitskrav Marknadsføringsoversikt frå Norsk Rikstoto Spelprodukt i Noreg i regi av Norsk Rikstoto Medium 5 3. Omfang av reklamen Reklameomsetning Medieforbruk pr. spel og mediekanal 5 4. Avvik 6 5. Merknader 6 6. Klager 7 7. Forbrukarombodet 7 Lotteritilsynet Tilsynsrapport marknadsføring nr Side 3

4 1. Innleiing Denne tilsynsrapporten er eit resultat av vår halvårlige evaluering av marknadsføring av pengespel i regi av Norsk Rikstoto. Med heimel i lov 28. august 1992 nr. 103 om pengespel m.v. 3 tredje ledd, vedtok regjeringa ved Kongeleg resolusjon 10. juni 2005 retningslinjer for marknadsføring av statlege kontrollerte pengespel. Retningslinjene for marknadsføring av statleg kontrollerte pengespel vart utforma som ei direkte oppfølging av Regjeringens handlingsplan mot pengespillproblemer som kom i april Eitt av hovudmåla i handlingsplanen var at færre skulle utvikle eit pengespelproblem. Bruk av ulike regulatoriske verkemiddel er viktige tiltak for å nå dette målet. Retningslinjene er såleis eitt av fleire verkemiddel for å førebyggje og avgrense uheldig speleåtferd. I tillegg til retningslinjene gjeld lov av 16. juni 1972 om kontroll med marknadsføring og avtalevilkår (marknadsføringslova). Det er Forbrukarombodet som fører tilsyn med at marknadsføringa av varer og tenester skjer i samsvar med marknadsføringslova. Når det gjeld forholdet mellom marknadsføring og speleåtferd, viser vi til kommentarane i tilsynsrapporten for første halvår 2006 (vedlegg 1). Det er likevel viktig å merke seg at omfanget av marknadsføringa, og kor ofte pengespel vert omtala i media generelt, er faktorar som påverkar folks speleåtferd like mykje som form og innhald i enkeltreklamar. Når Lotteritilsynet har vurdert marknadsføringsmaterialet frå Norsk Rikstoto, har vi sett konkret på utforming og innhald, og til ein viss grad på kva inntrykk marknadsføringa skaper hjå dei ulike målgruppene. Vi har prøvt å måle materialet opp mot krava som er sette i retningslinjene. Tilsynsrapporten beskriv avvik og merknader som er registert under evalueringa. - AVVIK er forhold som tilsynet meiner er i strid med krav fastsett i lov eller i medhald av lov. - MERKNADER er forhold som ikkje er i strid med krav fastsett i lov eller i medhald av lov, men der tilsynet finn grunn til å påpeike forhold som er uheldige. Lotteritilsynet skal evaluere marknadsføringa av spel i regi av Norsk Rikstoto med rapportering til Landbruks- og matdepartementet to gongar i året, og elles ved særskilt behov. I samband med evalueringa skal Lotteritilsynet ha dialog med Forbrukarombodet. Lotteritilsynet har lagt opp til ein såkalla negativ rapportering. Det vil seie at tilsynsrapporten i hovudsak gjeld forhold som vi meiner er i strid retningslinjene. Forhold der krava er tilfredstillande oppfylt er normalt ikkje beskrivne. Marknadsføringa er evaluert med bakgrunn i informasjon/dokumentasjon som tilsynet har motteke frå Norsk Rikstoto. Rapporten bør lesast med dette i minne. Lotteritilsynet Tilsynsrapport marknadsføring nr Side 4

5 2. Dokumentunderlag 2.1 Myndigheitskrav Følgjande krav er basis for evalueringa: Retningslinjer for marknadsføring av statleg kontrollerte pengespel, fastsett ved kgl.res. 10. juni 2005 med heimel i lov 28. august 1992 nr. 103 om pengespel m.v. 3 tredje ledd og lov av 1. juli 1927 nr. 3 om veddemål ved totalisator Marknadsføringsoversikt frå Norsk Rikstoto Etter retningslinjene skal Norsk Rikstoto melde all marknadsføring til Lotteritilsynet. Med marknadsføring meiner ein betalt kommunikasjon eller aktivitet som fremjar spel i regi av selskapet, men omfattar og ei kvar offentleg kunngjering eller aktivitet som fremjar selskapets varemerke. 2.3 Spel i regi av Norsk Rikstoto V75 V65 V5 V4 Dagens dobbel Trippel Duo Vinner/Plass 2.4 Media Norsk Rikstoto har brukt følgjande media i si marknadsføring; aviser radio TV Internett kommisjonærar fagpresse vekepresse 3. Omfang av reklamen 3.1 Reklameomsetning første halvår 2012 samanlikna med første halvår 2011 Første halvår 2012 har reklameomsetninga til Norsk Rikstoto minka med meir enn 19 % samanlikna med same periode i Medieforbruk per mediekanal Norsk Rikstoto brukte flest annonsekroner på marknadsføring i fjernsyn (i overkant av 70 %). Lotteritilsynet Tilsynsrapport marknadsføring nr Side 5

6 4. Avvik Ser vi samla på marknadsføringa som Norsk Rikstoto har hatt for første halvår 2012 er det meste informativ reklame. Informasjonen er gitt på ein sakleg og nøytral måte. Lotteritilsynet har ikkje funne avvik for første halvår Merknader Lotteritilsynet har to merknader til marknadsføringa for denne perioden. Norsk Rikstoto har fått same, eller liknande merknader tidlegare. Tilsynet minner om at ein merknad vert skriven når vi under evalueringa finn forhold som ikkje er i strid med krav fastsett i lov eller i medhald av lov (retningslinjene), men der tilsynet finn grunn til å peike på forhold som er uheldige og kanskje ligg tett opp til grensa for kva som ville vere eit avvik. Ein merknad peiker på eit område der spelselskapet har eit forbetringspotensiale, og må forståast som ei oppmoding om å unngå slike uheldige forhold i framtida. Sjansen for å vinne Denne merknaden er i stor grad lik ein av merknadene i evalueringsrapporten for andre halvår Sjå til dømes reklamen for V75 (Superpott.mov) veke I all marknadsføring der ein marknadsfører ei bestemt premieutbetaling skal dei statlege pengespela i følgje retningslinjene ha med opplysningar om kor sannsynleg det er å oppnå denne gevinsten, og datoen for siste utbetaling av denne. Lotteritilsynet har registrert at denne teksten er særs liten i ein del av marknadsføringa. Dette gjer bodskapen vanskeleg å oppfatte for lesaren. Når dei statlege pengespela marknadsfører ei bestemt premieutbetaling og skal ha med opplysningar om sjansen for å vinne førstepremien er det viktig at denne informasjonen har like mykje eller tilnærma like mykje merksemd som den bestemte premieutbetalinga. Lotteritilsynet har sett at informasjonen om vinnarsjansen ofte er plassert langt nede i marknadsføringa. På plakatar som heng ute hos kommisjonæren blir denne teksten ofte dekt til av bilderamma kommisjonæren plasserer plakaten i. Vi har og sett tilfelle der vi ikkje kan sjå at vinnarsjansen er oppgitt. Vi minner om at det er dei statlege pengespelselskapas ansvar at kommisjonærane følgjer retningslinjene for marknadsføring av statlege pengespel. Lotteritilsynet ser det som viktig at teksten som marknadsfører den bestemte premieutbetalinga og teksten som informerer om sjansen for å vinne er plassert nær kvarandre, slik at lesaren får med seg heile bodskapen. Alternativt kan lesaren bli gjort merksam på at det er informasjon knytt til den bestemte premieutbetalinga, til dømes ved bruk av teikn som markerar fotnote ( Laurdagens jackpot x millionar* ), men da må teksten i fotnoten vere godt synleg og lett leseleg. Det er og eit viktig poeng at teksten er synleg så lenge at lesaren rekk å få med seg det som står der. Aggressiv marknadsføring Denne merknaden gjeld bruk av uttrykk som «Tør du la være?» og «Spiller du ikke, vinner du ikke» i marknadsføringa. Av retningslinjene for marknadsføring av statleg kontrollerte Lotteritilsynet Tilsynsrapport marknadsføring nr Side 6

7 pengespel punkt 3 går det fram at marknadsføringa av spill ikkje må vere urimeleg påtrengjande eller aggressiv. I marknadsføringa av V75 Lyntoto blir setninga «Spiller du ikke, vinner du ikke» brukt i fleire tilfelle, sjå t.d. bannerreklame veke 25 og veke 19. Vi har ikkje funne setninga «Tør du la være?» i marknadsføring første halvår 2012, men ser ho har vore brukt i marknadsføringa for V75 seinare i 2012 (mellom anna i veke 33) og vel difor å kommentere det her. Bruk av slike uttrykk i marknadsføringa fell ikkje innanfor omgrepet «aggressiv marknadsføring», og vert difor ikkje notert som avvik. Likevel ligg det tett opp til grensa for kva som vert rekna som aggressiv marknadsføring. Lotteritilsynet ber Rikstoto vere varsam med å nytte slike uttrykk i marknadsføringa, og påpeiker at det er uheldig om forbrukarane oppfattar marknadsføringa som aggressiv. 6. Klager Lotteritilsynet har ikkje motteke klager på marknadsføringa til Norsk Rikstoto i denne perioden. 7. Forbrukarombodet I kgl.res. av som omhandlar retningslinjer for marknadsføring av statlege kontrollerte pengespel går det fram at tilsynet skal ha dialog med Forbrukarombodet i samband med evalueringa. Forbrukarombodet har ikkje hatt saker som gjeld Norsk Rikstotos marknadsføring i første halvår Lotteritilsynet Tilsynsrapport marknadsføring nr Side 7