Makrorapport Juni 2018 Side 1
Makrobiletet Regionalt Nettverk frå Norges Bank indikerte at vi er på rett veg og bedriftene meldte om god tru på framtida. Produksjonsveksten har vært litt svakare enn bedriftene såg føre seg i januar, men dei ventar samstundes at veksten skal tilta framover. Kontaktane viser til aukande aktivitet i oljenæringa og det er utsikter til høgare igangsetjing i bustadmarknaden. Det er framleis vekst i etterspurnaden frå offentleg sektor. Fleire bedrifter har fått utfordringar knytt til kapasitetsutnytting og heile 34 prosent av dei spurte seier dei har full kapasitetsutnytting. Som tidlegare har president Trump også utmerka seg i månaden som gjekk. Denne gang i G-7 møtet kor han forlèt møtet med instruksjonar om at avtala ikkje skulle signerast. Handelskrigen mellom Kina og USA blussa opp igjen, etter at vi trudde ballen var lagt død. Trump har no godkjend ei liste over produkt med nye tollsatsar på kinesiske varer. Kina svarar som venta med trugslar om å gjere det same. Spørsmålet er om det er ein handelskrig på trappene eller om det er gjort som førebuing til forhandlingar. I Norge fortset arbeidsløysa å falle. I følgje SSB sine tal som kom mot slutten av månaden er arbeidsløysa no på 3,7 prosent. Dette er ned frå 4,5 prosent frå eitt år tilbake. Frå januar til april gjekk antal sysselsette opp med 19.000 personar. Tala frå NAV viste uendra arbeidsløyse på 2,2 prosent. Talet for heilt ledige falt med 400 personar frå mai til juni. Side 2
Valutamarknaden Juni månad brukar å være av dei svake månadane for den norske krona. I år har heller vært eit unntak frå regelen. Handelsvekta har krona styrka seg med i overkant av 1,5 prosent. Dette har skjedd sjølv om oljeprisen er ganske lik frå starten av månaden, sjølv om det har vært store svingingar undervegs. Svingingar har det og vært i kronekursen med bakgrunn i ein del marknadsstøy. Spesielt har den usikre situasjonen med etablering av ny regjering i Italia og president Trump sin trugsel om handelskrig påverka kursane denne månaden. Når dei nemnde situasjonane har eskalert ser vi at det har vært ei flyt av valuta mot dei trygge hamnene (CHF, JPY og USD). Det vart store endringar i valutamarknaden i etterkant av ECB sitt rentemøte. I timane etter rentemøtet og pressekonferansen svekka euroen seg med om lag to prosent mot dollar. Norges Bank sitt rentemøtet i juni styrka krona umiddelbart, men det tok ikkje lang tid før den korrigerte seg tilbake til nivået frå starten av dagen. Alt i alt var det ikkje signalisert store endringar i rentebana, og det er fortsatt knytt usikkerhet til om rentehevinga kommer i september eller desember. Norges Bank valde å ned justere kronekjøpet sitt frå juni til juli frå 750 millionar dagleg til 600 millionar. Vi lyt tilbake til 2015 for å finne eit tilsvarande lågt beløp. Det er dei auka oljeinntektene som er bakgrunnen for reduksjonen. Side 3
Renter Fed auka som venta styringsrenta i midten av juni. Dette var andre gangen i år, og dei legg opp til ytterlegare to rentehevingar. Valet å setje opp renta var einstemmig. Samstundes ser det ut til, gitt dagens situasjon, at det skal bli tre rentehevingar neste år. Marknadsreaksjonane var små. Børsane i USA trakk litt nedover i etterkant, sjølv om utfallet var venta. ECB hadde rentemøte påfølgande dag. Det vart det som venta ingen endring i renta. Bankens innskotsrente er framleis -0,4 prosent. Dei ser føre seg at QEprogrammet (kvantitative lettingar) skal avviklast mot slutten av året. Det er eit program som dei har hatt gåande sidan 2015. I motsetnad til rentemøtet i USA var det litt større reaksjonar frå marknaden. Rentene trakk nedover i etterkant og euroen svekka seg. Slik situasjonen er no ser ikkje ECB for seg at det skal bli oppgang i renta før tidlegast sommaren 2019. Norges Bank heldt som venta renta uendra. Rentebana vart tatt ned litt i den korte enden, og tatt opp iden lange. Usikkerheten om verknaden av auka rente taler for å gå forsiktig fram i rentesettinga. Det som var nytt i dette rentemøtet var at sentralbanken var litt meir på framfoten. Dei gjekk langt i å love ein renteoppgang i september, gitt at faktorar utvikla seg slik dei ser for seg. Dei påpeikar den auka kapasitetsutnyttinga som ein faktor. Risikobiletet er at den internasjonale veksten kan bli svakare enn lagt til grunn. Det er og usikkerhet rundt den auka proteksjonismen som pregar internasjonal økonomi (handelskrig). Dei lange rentene reagerte med å stige i etterkant av rentedommen. På det meste var 10-åringen opp 6,5 bp. men den trakk tilbake i timane etter. Side 4
Olje og råvarer OPEC-møtet var fredag 22. juni. Det vart det semje om å auke den daglege produksjonen med om lag ein million fat. Om den faktiske auka blir så mykje er usikkert då ein del av landa ikkje er i stand til å auke produksjonen. Innad i OPEC er det usemje om manglande auke frå nokon land kan kompenserast av andre. Oljeprisen steig i etterkant. Noko av grunnen til det er at det blir produsert veldig lite olje i Venezuela då landet etter OPEC-avtala skulle produsere om lag 2 millionar fat dagleg. Venezuela er i krise og dei greier ikkje å produsere meir enn 1,4 millionar fat dagleg. Dette talet er fallande. Uttalelsar frå President Trump skapte stor oppgang i oljeprisen mot slutten av månaden. I sitt korstog mot Iran har han truga resten av verda med sanksjonar om dei ikkje sluttar å importere olje frå Iran. Dette fekk oljeprisen til å stige med to dollar fatet. Samstundes forfektar han at oljeprisen er for høg, og då vil det ikkje hjelpe å ta noko av tilbodet vekk frå marknaden. Ein boikott av Iran fjerne 1,5 millionar fat frå marknaden. For at oljeprisen skal holde seg stabil, må resten av produsentane aukar sitt tilbod. Ser vi på samanhengen mellom dei to faktorane så forsvinn det om lag to millionar fat frå marknaden, og OPEC tilfører maksimalt ein million fat, så forsvinn det netto ein million fat dagleg. Det kan gje grobotn for ei auke i oljeprisen framover. I tillegg aukar gjerne oljeetterspurnaden etter olje i andre halvår. Dei siste 5-6 åra har etterspurnaden etter olje vore 1,5-1,8 millionar fat dagleg høgare i andre halvår enn i første. Kontaktinfo Jan Arne Aasen T: 5782 9747 E: jan.arne.aasen@ssf.no Torgeir Strandenes T: 5782 9793 E: torgeir.strandenes@ssf.no Sivert Roti T: 5782 9769 E: sivert.roti@ssf.no Andreas Campbell Pedersen T: 5782 9768 E: andreas.campbell.pedersen@ssf.no Meklarbordet T: 5782 9640 E: valuta@ssf.no Side 5
DISCLAIMER Rapporten må sjåast på som marknadsføringsmateriale med mindre den er utarbeidd i samsvar til krav for investeringsanalyse, jfr. Forskrift til verdipapirhandellova 2007/06/29 nr. 876. Rapporten er utarbeidd av Sparebanken Sogn og Fjordane (SSF). Denne baserer seg på kjelder som vert vurdert som truverdige, men SSF garanterer ikkje at informasjonen er presis, eller fullstendig. Uttalelsane i rapporten reflekterer SSF si oppfatning på det tidspunktet rapporten vart utarbeidd, og SSF tar atterhald om retten til å endre oppfatning utan varsel. Rapporten skal ikkje sjåast som eit tilbod, eller tilråding om kjøp, eller sal av finansielle instrument, eller deltaking i nokon form for investeringsstrategi. SSF tar ikkje på seg ansvar for verken direkte, eller indirekte tap, eller utgifter som skuldast forståinga av og/eller bruken av denne rapport. Informasjon om SSF sine Alminnelege forretningsvilkår er tilgjengeleg på vår heimeside www.ssf.no. Denne rapporten er berre meint å være til bruk for våre klientar, ikkje for offentleg publikasjon. SSF har org.nr 946670081 i Føretaksregisteret, er medlem av Norges Fondsmeglerforbund og underlagt tilsyn av Finanstilsynet i Noreg. Ytterlegare informasjon om SSF finn ein på www.ssf.no. Side 6