Kommunedelplan trafikk Førde sentrum

Transkript

1 Kommunedelplan trafikk Førde sentrum Hornnes 8 Bergum Førdefjorden Slåtten An g e dalsve g 09 Hogane Flovegen 609 Ho Ø y rane es ve Grovene ge n 7 yr Slåttebakkane nee en eg tv Po s bø es afs t e 484 Vieåsen Vie 84 Vieåsen sør 81 Hafstad bydel Hafstad VGS e Halbrend skule Flatane skule Ytre Hafstad g An Pr ve ad 12 1 en g lsve ra Halbrend eg Presteholten v Vievegen lst lia orn Ek av ga 5 Jø ein e HalbrendsSt øyra Brattebergkvia be b Holtemyrane egen en An rn Korsav Firdavegen Ytre Øyrane Steinen Fjj Fjæ Fjærev egen Skyttarkvia Førde hotell Hafstad Fjellvegen Q Æ Sentrum sør Brulandsvellene borg bo Kronborg Sanderplassen Vie Jølstra Bruland Hafstadfjellet 7 Forprosjekt 5 fv. 481 Angedalsvegen Region vest Leikanger Mars

2 Forord Kommunedelplan Trafikk for Førde sentrum skal reviderast. Som eit ledd i arbeidet blir det utarbeida forprosjekt for tiltak innan til saman 12 tiltaksområde. Denne rapporten omhandlar tiltaka i tiltaksområde 5 fv.481 Angedalsvegen. Forprosjektet skal vurdere løysingar som aukar trafikktryggleiken til dei mjuke trafikantane langs vegen og opprusting av den eksisterande vegen. Rapporten er utarbeidd av Statens vegvesen. På nokre fagtema har Sweco utarbeidd det faglege grunnlaget. Avklaring av saksgang for vidare planlegging vil skje i samråd mellom Førde kommune, Statens vegvesen og Sogn og Fjordane fylkeskommune. Februar 2013 I

3 Innhald 1 BAKGRUNN FOR PLANARBEIDET INNHALD I FORPROSJEKTET MÅLSETTING FOR PLANARBEIDET SAMFUNNSMÅL EFFEKTMÅL FORHOLDET TIL ANNA PLANLEGGING KOMMUNALE PLANAR OG INNSPEL SITUASJONEN I DAG PLANOMRÅDE OG PLANAVGRENSING AREALBRUK VEG OG TRAFIKK Generelt Vegstandard Kollektivtrafikk Gang- og sykkelvegar Dagens trafikk Ulykker DIVERSE MILJØTEMA GEOLOGI Lausmassar Berggrunn Skred FLAUM OMTALE AV LØYSINGAR DIMENSJONERANDE TRAFIKK VEGSTANDARD FORKASTA LØYSINGAR Gåande og syklande på ei side Einvegskøyring ANDRE ALTERNATIV KONSEKVENSAR AV TILTAK/TILRÅDING KOSTNADER/PRISSETTE KONSEKVENSAR Kostnadsoverslag Nyttekostnadsanalyse Trafikale verknader Drifts- og vedlikehaldskostnader Trafikktryggleik Støy Massar IKKJE PRISSETTE KONSEKVENSAR-MILJØTEMA Metodikk nytta i vurdering av ikkje-prissette konsekvensar Landskapsbilde/bybilde Nærmiljø og friluftsliv Naturmiljø Naturressursar Kulturmiljø SAMLA SAMFUNNSØKONOMISK ANALYSE MÅLOPPNÅING TILRÅDING VIDARE ARBEID Februar 2013 II

4 1 Bakgrunn for planarbeidet Kommunedelplan Trafikk for Førde sentrum vart vedteken i 1998, vestre del av planen vart revidert i Planen skal no reviderast på nytt. Revideringsarbeidet skal føre til ein tematisk kommunedelplan. Grunnlaget for planarbeidet er gitt i planprogram som vart vedteke av Bystyret i september Planprogrammet vart utarbeida felles for dette planarbeidet og for Kommunedelplan E39 Langeland-Moskog. Det er vidare utarbeida ein Silingsrapport for Lokale gater og vegar i Førde som prioriterer kva tiltak som skal vurderast i arbeidet. Denne vart vedteken av bystyret i mars Fig. 1.1 Planprogrammet. Førde kommune har og i, samarbeid med nabokommunane og næringslivet, oppretta selskapet Førdepakken AS som skal greie ut om tiltak i Førde og på E39 forbi Førde skal gjennomførast med delvis bompengefinansiering. Prioritering av tiltak vil skje ved handsaming av kommunedelplanen og i arbeidet med Førdepakken. Februar

5 1.1 Innhald i forprosjektet Statens vegvesen er bedt av Sogn og Fjordane fylkeskommune om å sjå på Angedalsvegen. I bestillinga angåande fv. 481 Angedalsvegen er innhaldet definert: «Det skal verte utarbeidd eit forprosjekt for nytt gang- og sykkelsamband mellom Førde sentrum og Slåtten skule. Ulike alternativ til løysingar langs eksisterande fv. 481 skal vurderast, og i tillegg ny trace på sørsida av Anga og Jølstra. Forprosjektet vil inngå som ein del av kommunedelplan for trafikk i Førde.» Langs Angedalsvegen skal det byggast nytt gang- og sykkelvegnett for å auke tryggleiken for skulebarn og andre trafikantar på vegen. Det er også gjennomført ei kostnadsvurdering (ANSLAG, enkelt) av tiltaket. Vidare er løysingane dokumentert med vedlagte teikningar. Alternativ løysingar sør for Anga/Jølstra blir vurdert i eit eige forprosjekt (sjå Forprosjekt 10 Hafstad-Vie). Vi har i dette forprosjektet kort vurdert om desse løysingane vil verke inn på tiltaket langs Angedalsvegen. Fig. 1.2 Oversiktskart over planområdet. Februar

6 2 Målsetting for planarbeidet Ved utarbeiding av planprogrammet vart det utarbeida målsettingar. 2.1 Samfunnsmål Utvikle E39 på strekninga Langeland-Moskog som legg i eit effektivt nord- sørsamband på Vestlandet, innanfor dei rammer og føringar som er gjeve i NTP. Val av løysing for E39 må gi ei god tilknytting til rv. 5 mot Florø og mot anna lokalvegnett. Veg- og transportløysingar skal bidra til å skape ei god sentrumsutvikling i Førde. 2.2 Effektmål Transportkostnaden og reisetida for gjennomgangstrafikk og trafikk til/frå Førde må bli redusert. Del av trafikken i Førde som er gåande og syklande må aukast. Del av trafikk i Førde som er kollektivreisande må aukast. I dette arbeidet vil vi nytte effektmål til å evaluere tiltak. Som nemnt vart planprogrammet utarbeida felles for revisjon av Kommunedelplan Trafikk Førde sentrum, og for Kommunedelplan E39 Langeland-Moskog. Det fyrste effektmålet er mest relevant for E39, det er dei to siste effektmåla som er mest relevant for tiltak i Førde sentrum. Februar

7 3 Forholdet til anna planlegging Kap. 2.2 i planprogrammet og Del 2 i silingsrapporten for lokale gater og vegar gir ein oversikt over andre planar som er viktige å ta omsyn til ved revisjon av kommunedelplanen. Fig. 3.1 Silingsrapport for lokale vegar og gater. 3.1 Kommunale planar og innspel Når nye gater og vegar planleggast og byggast, må det takast omsyn til korleis Førde vil sjå ut i framtida. Kvar det blir bygd bustader og kvar vil tyngda av arbeidsplassane vere? Kvar skal skular og barnehagar kome? Dette skapar målpunkt for reisande og er avgjerande for kvar nye ferdselsårer. I dette arbeidet er kommuneplanen sin arealdel lagt til grunn. Den syner vedtekne arealdisponeringar fram til 2017, kvar nye næringsareal er tenkt etablert, kvar nye bustader skal byggast, landbruksområder, friluftsområder med meir. Kommunen har også vedteke retningslinjer for byutvikling som gir ei rekke haldepunkt for korleis fellesplassar, torg, parkering, gatestruktur med meir, bør organiserast, ivaretakast osv. Slike retningslinjer er også aktuelle for framtidige traseval, standard og utforming. Sykkelbyen Førde er eit sentralt omgrep som bystyret har slutta seg til og gitt føringar for. Sykkeltrasear er viktige vegval for miljøvennleg og helsemessig transport. Februar

8 Den nye traseen for E39 sett i samanheng med rv. 5 og fv. 609 er avgjerande for det lokale veg- og gatenettet. Bystyret har gitt råd om vidare planlegging. Kommunale planar er sterkt førande for dei vurderingane som er gjort. Februar

9 4 Situasjonen i dag 4.1 Planområde og planavgrensing Fv. 481 Angedalsvegen går frå Førde sentrum til Angedalen og er ca. 15 km lang. Strekninga som her er aktuell går frå Førdehuset og opp til krysset ved Skora. Denne strekninga er på ca. 2,8 km. Fig. 4.1 Den aktuell strekninga. 4.2 Arealbruk Vegen frå Førdehuset og opp til Skora er ein tofeltsveg som går gjennom eit område med busetnad, barnehagar, skular og fritidstilbod. Dagleg trafikkerast den av både mjuke trafikantar og bilistar. Dette gjeld spesielt skuleborn som skal til Førde skule og Slåtten skule. Skulegrensa mellom desse to skulene ligg midt på strekninga. Det er også mykje trafikk ned til Førdehuset og idrettsanlegget etter skuletid. Februar

10 4.3 Veg og trafikk Generelt Vegen er til dels svingete og uoversiktleg. Rundt vegen er det trongt og fleire stader har busetnaden vegen «nesten opp på dørkarmen». Fig. 4.2 Vegen ligg tett attmed busetnadane. Kjelde: ViaPhoto SVV Vegstandard Delar av fv. 481 har ikkje gul midtripe. Det vil seie at asfaltert breidde er under 6 meter. Vegbreidda i dag variera mellom 5,5 meter og 6 meter. På strekninga frå Førdehuset til kryss med fv. 484 er det etablert fartshumpar og fartsgrense 40 km/t. Langs planstrekninga er det eit kryss med fv. 484 Vievegen ved Sentralsjukehuset. I tillegg er det ein del kommunale vegar og nokre private veger i området. Kommunale veger som har avkøyring til fv. 481, og som er vesentlege i forhold til den nye utforminga av fv. 481 er: - Kyrkjevegen - Prestholtet - Hagelia - Smestad - Grovene - Flatabakken - Solvang - Skyttarkvia - Geila Kollektivtrafikk Det går i dag lokale bussruter på fv I hovudsak gjeld dette busstilkomst mellom Førde sentrum og sentralsjukehuset som ligg like i nærleiken av Vievegen, men også frå Slåtten skule og ned til Førde sentrum, via Angedalsvegen. Bybussen si rute går langs Angedalsvegen. Busshaldeplassane på strekninga er: - Førdehuset, opparbeidd busslomme på begge sidene av vegen - Hagen, opparbeidd busslomme på begge sidene av vegen. - Rusta, opparbeidd busshaldeplass på nordsida av vegen og busslomme på sørsida. - Hestebakken (Solvang), opparbeidd busslomme på sørsida av vegen. - Slåtten skule, opparbeidd busshaldeplass på nordsida av vegen. Februar

11 4.3.4 Gang- og sykkelvegar Når ein køyrer frå Førdehuset og opp mot Skora er det eit fortau på venstre sida av vegen. På store delar av strekninga er fortauet smalt (ned til 1 meter) og det kan vere vanskeleg å gå fleire i breidda, ikkje minst dersom ein møter gåande med barnevogn eller syklistar. Angedalsvegen er ein viktig skuleveg til Førde barne- og ungdomsskule og Slåtten barneskule. Like før og etter skuletid må syklistane bruke køyrevegen for å komme seg forbi dei gåande. Fortauet er til dels lågt og kantsteinen dårleg. Dekket på fortauet er også dårleg. Fig. 4.3 Fortau lang fv Kjelde: NVDB Fig. 4.4 Smalt fortau på delar av strekninga. Kjelde: ViaPhoto SVV. Februar

12 4.3.5 Dagens trafikk Årsdøgnstrafikken (ÅDT) kan ifølgje Nasjonal Vegdatabank (NVDB) delast inn i fem ulike delar: - Frå Førde sentrum og opp til Kyrkjevegen: Frå Kyrkjevegen og opp til krysset med fv. 484: Frå krysset med fv. 484 opp til Skyttarkvia: Frå Skyttarkvia og opp til Middagsteigen: Frå Middagsteigen og opp til krysset med Skora: 1100 Fig. 4.5 grøn farge ÅDT: 5000, raud farge ÅDT: 4800, blå farge ÅDT: 3000,turkis farge ÅDT: 2200 og gul farge ÅDT: Kjelde: NVDB Februar

13 4.3.6 Ulykker I Statens vegvesen sitt ulykkeregister, blir ulykker med personskade registrert, ulykker med berre materielle skader blir normalt ikkje registrert. Frå 2002 til 2012 er det registrert 8 ulykker. Alle ulykkene er med lettare skadde. I to av ulykkene er mjuke trafikantar involvert. - 3 MC-ulykker. - 1 ulykke med fotgjengar involvert - 1 ulykke med syklist involvert - 3 Bilulykke Fig. 4.6 Raud prikk: MC-ulykke, blå prikk: fotgjengar, grøn prikk: syklist og gul prikk: bilulykke. Kjelde: NVDB Februar

14 4.4 Diverse miljøtema Situasjonen i dag for desse er kort omtalt under dei einskilde tema i kap.6.2 «Ikkje prissette konsekvensar». 4.5 Geologi Lausmassar. Fig. 4.7 Lausmassane attmed vegen er: Gult: Elv og bekkeavsetning. Oransje: Breelvavsetning. Kjelde: NGUlausmasser Tidlegare geotekniske undersøkingar har vist at delar av elvebanken som går inn mot Angedalsvegen, er kvikkleire. Det er skrevet to rapportar på dette: Fv. 484 Sentrumsplassen-Botne, parsell Sentrumsplassen-Prestfoss bru Angedalsvegen i Førde. I desse rapportane kjem det fram at grunnforholdane på staden er samansett av blaut siltig leire, truleg svært sensitiv. Elva Anga grev også mot nåverande vegfylling. Dei tilrår minst mogleg utfylling i elva grunna dei dårlege grunnforholda Berggrunn Bergrunnen i området er Diorittisk til granittisk gneis, migmatitt Skred Varsemdkartet for snø- og steinskred viser at det ikkje er fare for skred heilt ned til fv. 481 på planstrekninga. Februar

15 Forprosjekt 5 fv.481 Angedalsvegen 4.6 Flaum Det er utarbeidd flaumsonekart for Jølstra og Anga gjennom Førde sentrum. Området strekkjer seg frå utløpet av Jølstra i fjorden, til Prestfossen i Anga, og Bruland i Jølstra. 200-års flaum er vist her. Fig. 4.8 Oversiktskart over 200-års flaum. Kjelde: Førebels kart frå NVE På dette kartet kan vi sjå at 200-års flaum råkar fleire område som ligg tett attmed fv. 481 Angedalsvegen, og at den nokre stader vil gå over vegen. Normalt skal ein flaum med 200-års gjentaksintervall leggast til grunn for permanente veganlegg (handbok 018 Vegbygging). For viktige vegar, der det ikkje er høve til omkøyring, kan eit høgare gjentaksintervall vere aktuelt. For mindre viktige vegar kan 50 års gjentaksintervall leggast til grunn. Avhengig av vegen sin samfunnsmessige verdig skal det takast omsyn til avvatning, drenering, erosjon og kva konsekvensar ei overfløyming kan ha. Det er i denne rapporten lagt til grunn at det vil vere høve til omkøyring for alle veglenkene når vegsystemet er ferdig utbygd i Førde. Ut i frå dette kan riks- og fylkesvegar blie bygd slik at dei toler ein 200-års flaum. Februar

16 Det vart utarbeidd flaumsonekart i Førde i år Dei er no under revidering, og kommunen har motteke førebelse kart frå NVE. Det er rådd til å legge til ein sikringsmargin på 30 cm i forhold til oppgitt flaumnivå. I tillegg legg vi til grunn at det ikkje bør vere vatn i overbygninga på vegen, og at det skal vere høgde for drenering. Overbygninga bør vere 0,7 meter tjukk. Det vil i praksis sei at ferdig vegbane bør ligge 1 meter over oppgitt flaumnivå i NVE sine flaumsonekart. Februar

17 5 Omtale av løysingar. 5.1 Dimensjonerande trafikk Det er utført berekningar for 2040, som visar eit trafikktal lågare enn dagens trafikktal. Dette er fordi trafikkmodellen ikkje er godt kalibrert i området. Når ein tek omsyn til dette vil dimensjonerande trafikk langs fv. 481 opp til krysset med fv. 484 Vievegen vere mellom 4000 og 8000 kjt/døgn (uavhengig av kva andre tiltak som blir bygd). Frå krysset med fv. 484 Vievegen og opp til Skora vil dimensjonerande trafikk vere om lag 2000 kjt/døgn. 5.2 Vegstandard Desse standardkrava er henta frå Statens vegvesen, handbok 017 Veg- og gateutforming, i tillegg til handbok 233 Sykkelhandboka (rettleiande). Sida det er knapt med areal langs strekninga, har vi valt fortau på ein side. Fortauet er plassert på nordsida, då det meste av busetnad og skular ligg på denne sida. I samsvar med handbok 233 Sykkelhandboka, har vi også oppretta eit sykkelfelt på begge sider av vegen, på 1,55 meter. Dette gjer ei vegbreidde på 11,6 meter. Tabell 5.1 Standardkrav frå handbøkene til Statens vegvesen. Dimensjoneringsklasse Sa2, C.2 i handbok 017* Kurvatur Tabell C.15 i handbok 017 er rettleiande. Vegbreidde Vegbreidde + fortau + sykkelfelt: 6 +2,5+(1,55m*2) = 11,6m. Med busslomme: 11,6m + 3m = 14,6m *Handbok 017 er for tida under revisjon. Så vidt vi har oversikt over gir dette ikkje nemneverdig endringar ved dei trafikkmengdane vi har her. Fig. 5.1 Tverrprofil vist med tosidig sykkelfelt og einsidig fortau. Februar

18 Denne løysinga gir betre tilhøve for gåande og syklande. Sjølve køyrebana vil ha om lag same breidde som i dag. Ved val av tverrprofil som vist i Fig.5.1 vil gåande ha tilbod i form av fortau. Dette er nødvendig sidan strekninga er skuleveg og har høg trafikk. På denne strekninga er det tilstrekkeleg med fortau på ei side av vegen. For syklande kan køyrebanen eller gang- og sykkelveg vera tilbodet. Er strekninga ein del av hovudnettet for syklande kan sykkelfelt vera løysinga. Vidare har utforminga av sykkelfelt, som er gjeldande for denne strekninga, blitt utforma i samsvar med krava i handbok 233 Sykkelhandboka. Fig. 5.2 Val av løysingar. Kjelde: Handbok 233 Sykkelhandboka. I handbok 233 Sykkelhandboken (rettleiande) er det oppgitt at dersom ein har ÅDT på over 4000 og i tillegg til ei fartsgrense på 40 km/t eller 50 km/t, så tilrås det eige sykkelfelt. Det Februar

19 kan og vurderast sykkelfelt ved ÅDT 2000 og fartsgrense 50 km/t på strekninga frå krysset med fv. 484 og til Skora. 5.3 Forkasta løysingar Gåande og syklande på ei side. For å redusere arealbruken langs Angedalsvegen, er eit av alternativa å ha dei gåande og syklande på ei side av vegen. Fig. 5.3 Tverrprofilet som visar gåande og syklande på ei side. Når ein skal ha dei gåande og syklande på ein side, så er det minimumskrav på 4 meter med kombinert fortau og sykkelveg. Med dette som grunnlag i fig. 5.3, så kan ein sjå at ein bare spare ca. 1,6 meter av arealet i forhold til fig Ei tradisjonell løysing med separat gangog sykkelveg vil gje større arealforbruk. Ei anna utfordring med ein slik veg, er endane på vegen. Syklande må då krysse vegen for å komme til sykkelveg. Sidan denne løysinga ikkje gjer mykje betre arealbruk, så blir den forkasta. Februar

20 5.3.2 Einvegskøyring Angedalsvegen kan einvegsregulerast mot eller frå Førde sentrum. Med dagens vegsystem er det best med einvegsregulering frå sentrum. Einvegsregulering mot sentrum vil forsterke avviklingsproblemane i sentrum i betydeleg grad og bruane over Jølstra blir overbelasta. Einvegsregulering frå sentrum vil påverke belastninga på E39 mellom Kronborg og Hafstad, og resultere i ein auking i ÅDT. Å einvegsregulere Angedalsvegen kan framskynde behovet for 4 felt på denne strekninga. Einvegsregulering vil også medføre lengre reiselengde. For trafikken til sentrum vil reiselengda bli ca. 1,5 km lengre. Størst ulempe blir for dei som bor langs strekninga og som i verste fall får ein auka reiseveg på 5 km. Denne løysinga føre også til at vegsystemet blir sårbart når det berre er ein mogleg vegforbindelse mellom sentralsjukehuset/vie og sentrum. Fig. 5.4 Tverrprofil som visar einvegskøyring. Einvegskøyring langs Angedalsvegen gjer lågare vegbreidde, vist i figur 5.5. Lågare vegbreidde gjer også lågare kostnadar. Med tverrprofilet legger vi til grunn at sykling mot køyreretninga blir tillat. Blir ikkje dette tillat vil det være behov for kombinert fortau og sykkelveg med breidda 4 meter. Ved denne løysinga blir det ikkje behov for støytiltak, noko som og gjer lågare kostnadar. Sjølv om løysinga gjer vesentleg lågare investeringskostnadar har vi forkasta den. Denne løysinga gjer store ulemper for trafikantane, spesielt dei som bur på strekninga. Løysinga kan og gje auka behov for tiltak på andre vegstrekningar. Februar

21 5.4 Andre alternativ Gang- og sykkelsamband på sørsida av Anga/Jølstra er omtalt i eige forprosjekt(sjå Forprosjekt 10 Hafstad-Vie). Vår vurdering er at etablering av slike samband ikkje verker inn på behovet for tiltaket lang Angedalsvegen. Det er mange busette på strekninga, og den brukast som skuleveg til to skular. Tiltaket er derfor nødvendig langs Angedalsvegen, med den standarden som er skissert i dette forprosjektet, uavhengig av eventuelle tilbod sør for Anga/Jølstra. Februar

22 6 Konsekvensar av tiltak/tilråding. 6.1 Kostnader/prissette konsekvensar Kostnadsoverslag I dette forprosjektet har vi ikkje utført nyttekostnadsanalyse. Investeringskostnader er berekna i ein forenkla ANSLAG-prosess. For fv. 481 Angedalsvegen er det rekna kostnader for eit tverrsnitt med vegbane på 6 meter, tosidig sykkelveg på 1,55 meter og einsidig fortau på 2,5 meter. Altså ein totalbreidde på 11,6 meter. I utrekninga av kostnadene er det lagt inn krav til nøyaktigheit på +/- 25%. Kostnadene er rekna til å vere (2012-kr): millionar kr Nyttekostnadsanalyse. Vi har ikkje rekna ny trafikk som følgje av tiltaket, og har da ikkje grunnlag for nyttekostnadsanalyse i EFFEKT Trafikale verknader Ei utbygging av Angedalsvegen, med betre fortau og sykkelfelt, vil ikkje gje nemneverdige endringar med omsyn til biltrafikken. Men det vil gje ein sikrare og betre trase for dei mjuke trafikantane. I følgje rapporten «Delrapport Trafikk Førde» får Angedalsvegen auka trafikk mot år Dette skuldast framtidig utbygging langs Angedalsvegen, og då spesielt i det nye bustadområdet like i nærleiken av Slåtten Drifts- og vedlikehaldskostnader. Eit større vegareal og ein del støytiltak vil gje auka kostnad for drifts- og vedlikehald Trafikktryggleik Tiltaka blir utforma trafikksikkert i tråd med gjeldande vegnormalar. Det å forbetre tilbodet for dei mjuke trafikantane og ikkje minst separere dei frå biltrafikken, vil gjere vegen meir attraktiv og meir trafikksikker. Eit eige sykkelfelt vil gje dei syklande betre tryggleik både ovanfor gåande og køyrande Støy Det er utført støyberekningar for det føreslåtte tiltaket. Støysonekart for nye alternativ er vist på teikninga X103. Ved utbygging vil det, for alle alternativ, bli gjennomført støytiltak i samsvar med gjeldande krav. Desse er gitt i «Retningslinjer for behandling av støy i arealplanlegging», T I ei sone der støynivået er høgare enn 65 db (sett over døgnet) bør det ikkje vere verksemd som er følsam for støy, mellom anna bustader. Denne sona er vist med raudt på vedlagt støysonekart. Februar

23 Forprosjekt 5 fv.481 Angedalsvegen Om støynivået er høgare enn 55 db er det krav om å vurdere behov for tiltak. I det vedlagte støysonekartet er denne sona markert med gult. For bustader gjeld det både skjerma plass utandørs og eventuelt tiltak på bygning, dette for å redusere støy innandørs. Totalt ligg det 80 bustader så nær vegen at det kan vere behov for støytiltak. Tiltaket som er vurderte er prisatt til ca. 37 millionar norske kroner. Fig. 6.1 Støysonekart for strekninga. Kjelde: Sweco Massar Ei utbygging vil ha underskot av gode massar. Massane kan ein eventuelt få i samband med utbygging av E39 eller mogleg tunnelar i sentrum av Førde. I Førde er det også fleire massetak, kvar ein kan få tak i massar frå. Februar

24 6.2 Ikkje prissette konsekvensar-miljøtema Metodikk nytta i vurdering av ikkje-prissette konsekvensar Konsekvensanalysane er utført med utgangspunkt i Statens Vegvesen si Handbok 140 (2006). Omtale av eksisterande situasjon er behandla tidlegare i planomtalen. Denne delen omfattar difor berre sjølve vurderinga av alle relevante fordeler og ulemper som et tiltak vil føre til for samfunnet. (HB140:61). På grunn av storleiken på undersøkingsområdet er det ikkje vurdert som hensiktsmessig å utarbeide eigne fagrapportar for kvar pakke. Utgreiingane i rapporten er vurdert med tanke på å få fram dei mest vesentlege verknadane av tiltaket. Forenkla metodikk for vurdering av ikkje-prissette konsekvensar Vurdering av konsekvensar for dei ikkjeprissette faga (landskapsbilete, nærmiljø og friluftsliv, naturmiljø, naturressursar og kulturminne) er gjennomført etter metoden slik den er omtalt i HB 140: Fig. 6.2 Konsekvensvifte frå Hb 140. Verdisettinga er gjennomført i samsvar med figur 6.16 i Handbok 140 og går etter skalaen liten, middels og stor. Omfanget er fastsett etter kriteria gitt i figur 6.17 i Handbok 140, og har en 5-delt skala. Omfangsvurderingane er eit uttrykk for kor store negative eller positive endringar det aktuelle tiltaket (alternativet) vil medføre for det enkelte området. Omfanget vurderast i forhold til alternativ 0. Konsekvensvurderingar er gjennomført som ei samanstilling av verdi og omfang i samsvar med konsekvensvifta i figur 6.5 i Handbok 140. For å gjere vurderingane oversiktlege og samanliknbare har vi valt å forenkle presentasjonen av vurderingane. Årsaken er at tiltaka i dei fleste pakkane berre har eitt alternativ som ofte gjeld enkle utbetringar av eksisterande veg. Dette inneber at linjal-skalaane som er nytta i Handbok 140 for å syne eksakt gradering av verdi og omfang, ikkje er nytta i dette forprosjektet. Vidare er dei verdisette lokalitetane presenterte på ein enklare måte enn kva som er vanleg, dersom ein følgjer metodikken i Handbok 140 fullstendig. I samråd med Statens vegvesen og Førde kommune er dette vurdert å vere ein framgangsmåte som framleis vil gje eit vedtaksrelevant resultat. Februar

25 Datagrunnlag Tiltaksområdet vart synfart 25.oktober I tillegg er Google Earth, ortofoto og flybilete nytta som visuelt grunnlag. Det er innhenta offentleg tilgjengeleg informasjon i databaser referert i litteraturlista. Vurderingane bygger og på konsekvensutgreiingar som er utarbeidd i samband med kommunedelplan for E39 Langeland-Moskog (Sweco 2012 og 2013). Dei ulike faga har nytta fagspesifikke kjelder og grunnlag i sine verdi- og omfangsvurderingar. For tema landskap, er det i skildringa lagt mest vekt på dei visuelle kvalitetane. Vurderinga av verdi er ei samanlikning med like landskapsområde innanfor same landskapsregion, etter Norsk Referansesystem for Landskap (NIJOS 2005). For tema nærmiljø, er det teke omsyn til Direktoratet for naturforvaltning sine handbøker 18 og 25, i tillegg til handbok 140. Tema naturmiljø har nytta Naturbase og Artsdatabanken (Artskart) som dei viktigaste databasane. Då Førde ikkje har lagt viltdata inn i Naturbase er det gjennomført meir omfattande synfaring inkludert viltsporing i samband med KU naturmiljø for E39 Langeland-Moskog. Dei viktigaste databasane som er nytta for vurdering av naturressursar er Skog og landskap ( og NGU sine databasar for grunnvatn (geo.ngu.no/kart/granada/) og grus- og pukk ressursar ( Dei viktigaste databasane som er nytta for kulturminne og kulturmiljø er Askeladden og Miljøstatus med kartfesting av alle bygg som er bygd før år 1900 (Sefrak-registeret). I tillegg er Førde kommune sin kulturminneplan eit viktig dokument (Førde kommune 2007). Alternativ 0 Omfanget av tiltaket samanliknast med alternativ 0. Alternativ 0 er definert som dagens situasjon. Konsekvens for tiltaket er dei fordelar og ulemper tiltaket vil føra til i forhold til alternativ 0. Februar

26 6.2.2 Landskapsbilde/bybilde I følgje Handbok 140 skal tema landskapsbilete handle om dei visuelle kvalitetane i omgjevnadene. Landskap er definert som eit område slik det er forma under påverknad frå og samspelet mellom naturlege og menneskeskapte faktorar. Fig. 6.3 Oversikt over influensområdet, landskap. Kjelde: Sweco. Influensområde Influensområdet omfattar dei tettbygde områda i Førde sentrum og dalsidene i sør og nord. Førdefjorden ligg som ei avgrensing i vest medan ein i aust får ein overgang både i fjellsidene og til områda som er meir prega av jordbruk. Kort om landskapselement i planområdet Førde sentrum ligg ved utløpet av Jølstra og ned mot Førdefjorden. Sentrum er tett utbygd med både bustadar og handels- og næringsområde. Det meste av handel og næring er lokalisert på deltaet i Førde sentrum. Bustadar er i stor grad lagt til li- og åssidene opp frå dalbotnen. Områda mot fjorden er i stor grad nytta til industri og både bygg og installasjonar er godt synleg på avstand. Sentrumsområdet er prega av bygg med 3-4 etasjer, og mykje vegareal. Det er store areal satt av til bilparkering, innimellom bygningar med industri og vare/tenestehandel. Elva Jølstra svingar seg gjennom landskapsområdet og er synleg frå delar av området. Ein anar at Førdefjorden ligg utanfor sentrum, men grunna sterk utbygging og flat dalbotn, må ein nær fjorden for å oppleva den dersom ein er i dalbotnen. Både fjorden og elva er godt synlege dersom ein oppheld seg i høgareliggande delar av området. Boligområdet nord for Februar

27 sentrum er delvis skilt frå sentrum på grunn av Løken, ei lita arm med brakkvatn som går inn i flata rundt Førde sentrum. Verdi Sjølv om dei høge fjella er sterke element i landskapet som gjer området typisk for landskapsregionen, er dei sterke utbyggingane av dalbotnen med på å dra ned opplevinga av landskapet. Totalinntrykket av Førde sentrum bli samla sett redusert på grunn av manglande bystruktur og eit fragmentert sentrum. Nærleiken til fjorden og elva Jølstra kunne ha vore ein større positiv faktor enn det er, men nærings- og industriområde hindrar visuell kontakt og lite av byen vender seg mot elva. Jølstra, fjorden og Løken ligg som meir positive element i området. Verdien for områdane rundt tiltaket i pakke 5 er vurdert til å være middels. Omfang Tiltaket er ein utbetring og utviding av eksisterande veg ved at vegen blir utvida. Resultatet av utbygginga vil i det store og det heile bli relativt lik gate som i dag, men med meir oversikt. Samstundes gjer tiltaket at Angedalsvegen går frå å være ein bustadgate til å bli noko meir lik ei bygate. Omfanget er vurdert til å være uvesentleg. Konsekvens Middels verdi og uvesentleg omfang gjev ubetydeleg konsekvens. Avbøtande tiltak Ikkje naudsynt. Februar

28 6.2.3 Nærmiljø og friluftsliv Nærmiljø definerast i Statens vegvesen si handbok 140 som mennesket sitt daglege livsmiljø. Friluftsliv definerast som opphald og fysisk aktivitet i friluft i fritida med omsyn til miljøforandring og naturoppleving. Begge desse definisjonane skildrar opphald og fysisk aktivitet i friluft knytt til bustad og tettstadnære uteområde, parkar og friluftsområde. Det ligg også to barneskular, barnehagar og ein folkehøgskole på strekninga. Veldig mange av bustadane ligg svært nær vegen, slik at dei er utsett for støy. Fig. 6.4 Oversiktskart over influensområdet, nærmiljø. Kjelde: Sweco. Influensområde Influensområdet omfattar planområdet, nærliggande areal med registrerte område nytta til leik, opphald og rekreasjon ved bustadområda, samt offentlege/felles møtestadar, uteområde, parkar og løkker som kan tenkast å bli påverka av tiltaket. Februar

29 Fig. 6.5 Langs Jølstra er det regulert tursti. Lengre framme på venstre side av vegen ligg Førdehuset. Kjelde: Sweco. Kort om nærmiljø og friluftsliv i planområdet Førdehuset ligg lengst vest i planområde for pakke 5. Det ligg busetnad på både sider av vegen, men mest på nordsida av vegen. Mange av bustadhusa ligg i dag tett inntil vegen. Det ligg skuler i kvar ende av influensområdet Førde og Slåtten skuler. Verdi Langs Jølstra er det regulert friområde og parkområde langs Angedalsvegen forbi Førdehuset og fram til krysset ved Kyrkjevegen. Dette partiet inngår også i lengre turvegar (personleg opplysning frå Arve Seger, januar 2013). Det er forholdsvis høg tettleik av bustadar. I tillegg ligg det offentlige institusjonar som Førdehuset, barnehagar og barneskular samt fotballbingar i området. Dette gjer at område har stor verdi for nærmiljøet og noko mindre for friluftsliv. Omfang Dersom vegen skal utvidast frå 8, 5 m breidde til 14, 6 meter vil det krevje at hus og hagar får redusert sine areal. Dette vil få negative konsekvensar nærmiljøet langs Angedalsvegen. Samstundes kan tiltaket betre tilgjenge mellom viktige målpunkt som til dømes bustadane langs med Angedalsvegen fram til Førde skule og Slåtten skule slik at vegen vert sikrare å nytta for mjuke trafikantar. Omfanget er difor samla satt til middels positivt omfang. Konsekvens Stor verdi og middels positivt omfang gjev middels positiv konsekvens. Avbøtande tiltak Ikkje naudsynt. Februar

30 6.2.4 Naturmiljø Naturmiljø omhandlar naturtypar og arts førekomstar som er viktige for dyr og plantar sine levegrunnlag, samt geologiske element. Omgrepet naturmiljø femnar alle terrestriske (landjorda), akvatiske/limnologiske (ferskvatn) og marine (brakkvatn og saltvatn) førekomstar, og biologisk mangfald knytt til desse. Fig. 6.6 Oversiktskart over influensområdet, naturmiljø. Kjelde: Sweco. Influensområde Influensområdet omfattar det samla området som kan bli råka av alle forprosjekta. Verdi I dette området er følgjande naturverdiar registrert: Anadrom sone i Jølstra og Anga Anadrom sone strekkjer seg opp til Brulandsfossen langs Jølstra og opp til Prestfoss langs Anga. Anadrom sone i desse to elvane utgjer eit relativt intakt elveøkosystem, sjølv om ein god del tekniske naturinngrep har funne stad i vasstrengen. Vassføringa er stor og kraftige stryk blir avløyst av rolegare parti og vatn. Dette gjev mange forskjellige livsmiljø som i sin tur aukar det biologiske mangfaldet knytt til elvestrengen med kantvegetasjon. Vassdraget har eit rikt fiske etter artar som villaks, sjøaure og aure. Nedre del av Jølstra er middels viktig som fangstområde for fisk, men svært viktig som gyte- og oppvekstområde (pers. medd. John Anton Gladsø, Fylkesmannen i Sogn og Fjordane). Funksjonsområdet frå gangbru Førde vgs-viabrua langs Jølstra Februar

31 Sonen med kantvegetasjon langs Jølstra er skilt ut som økologisk funksjonsområde. Dette skuldast den viktige rolla denne typen grenseområde mellom to økosystem spelar, både for dei artane som lever i elva og for dei artane som lever på land. Mykje av næringsproduksjonen til fisken skjer i kantvegetasjonen som også gjev skjul for dyr, både på land og i vatn. Undersøkingar langs Jølstra sommaren 2011 viste og at randsona langs elva er viktig som fluktkorridor for flaggermus under næringssøk. Den viktige funksjonen til kantvegetasjonen er også understreka i forvaltningsplanen for Jølstra. Fig. 6.7 Randsona langs Jølstra frå gangbru ved Førde vidaregåande skule til Viabrua er ein viltkorridor som har middels høg verdi i eit elles fragmentert landskap. Foto (Førde kommune). Samla vurderast desse naturområda til å ha stor verdi. Omfang Prosjektområdet er sterkt utbygd. Fv.481 med utvida fortau og sykkelfelt, vil føre til eit større arealforbruk enn langs eksisterande veg. Det skal byggjast sykkelfelt på begge sider og fortau på venstresida når ein køyre frå sentrum. Det er ikkje kjent andre naturverdiar her enn dei to elvane Jølstra og Anga. Tiltaket vil sannsynlegvis redusere verdien av randsona langs Jølstra. Om det blir utfylling mot elva vil dette være negativt for fisk. Tiltaket vurderast til å ha middels negativt omfang. Konsekvensvurdering Stor verdi og middels negativt omfang gjev middels negativ konsekvens. Avbøtande tiltak All utfylling i elvene bør reduserast til eit minimum. Februar

32 6.2.5 Naturressursar Dette deltemaet omfattar generelt ressursane som er grunnlaget for sysselsettinga innan primærproduksjonen, både når det gjeld mengde og kvalitet. Den økonomiske utnyttinga av desse ressursane er derimot ikkje eit tema i denne delutgreiinga. Naturressursar er inndelt i tre hovudkategoriar; vassressursar, jord- og skogbruksressursar samt grus- og pukk ressursar. Fig. 6.8 Oversiktskart over influensområdet, naturressursar. Kjelde: Sweco. Influensområde Influensområdet omfattar det samla området som kan bli råka av alle forprosjekta samla. Verdi Anadrom sone i Jølstra og Anga Det er registrert eit verdiområde for fiske innanfor influensområdet. Dette er ei tilleggsnæring for jordbrukseigendommar som har fiskerettar til utleige, eller som sjølve fiskar for sal. Anadrom sone i elvane Jølstra og Anga har stor verdi som gyte- og oppvekstområde for laks og sjøaure. Per i dag er ikkje fangstane i Jølstra så store som dei tidlegare har vore, men sidan biologiske ressursar alltid har naturlege svingingar må det ventast at fisket kan ta seg opp att. Jølstra er vurdert til å ha stor verdi som fiskeressurs i KU samanheng. Februar

33 Omfang Prosjektområdet er sterkt utbygd. Fv.481 med utvida fortau og sykkelfelt, vil føre til eit større arealforbruk enn langs eksisterande veg. Det skal byggjast sykkelfelt på begge sider og fortau på innsida. Tiltaket vurderast å ha lite negativt omfang. Konsekvens Stor verdi og lite negativt omfang gjev liten negativ konsekvens. Avbøtande tiltak All utfylling i elvene bør reduserast til eit minimum. Februar

34 6.2.6 Kulturmiljø Kulturminne meinast enkeltståande minne etter menneskeleg aktivitet. To eller fleire kulturminne som i form, tid eller funksjon har ein samanheng vert omtala som eit kulturmiljø. Kulturlandskap, som i denne samanhengen er definert som det menneskeskapte landskapet, vurderast under landskapsbilde. Fig. 6.9 Oversiktskart over influensområdet, kulturmiljø. Kjelde: Sweco. Influensområde Influensområdet omfattar planområdet samt nærliggande areal med registrerte kulturminne og -miljø som kan tenkast å bli påverka av tiltaket. I planområdet er det særlig fysisk påverknad som kan være aktuelt. Utover dette kan tiltaket også virke visuelt inn på de registrerte verdiane. Potensial for funn av ikkje-kjende automatisk freda kulturminne Potensial for funn vurderast ut frå registrerte kulturminne samt generell kunnskap om lokal og regional forhistorie (der ein kan forvente å finne automatisk freda kulturminne og kva funnkategoriar en kan regne med å finne). Sjølv om store deler av Angedalsvegen går gjennom moderne bustadområde, er her og ein del tradisjonell jordbruksdrift med jordbruksland og tun som ligg attmed vegen. Dette gjeld særleg frå Presteholten og vidare nordaustover. Tiltak i dette området kan gje middels-lite potensial for funn av ikkje-kjende automatisk freda kulturminne. Verdi Februar

35 Førdehuset (C09) lengst vest i Angedalsvegen er vurdert å vere bevaringsverdig av Førde kommune (2007). På Smestad på Skei (gnr 22/10) er det registrert eit tun tett attmed vegen med eit våningshus og ei løe frå byrjinga av 1900-talet. Utover dette er det ikkje registrert kulturminne eller -miljø i Askeladden eller på Miljøstatus. Førdehuset er vurdert å ha stor verdi. Kulturmiljøet på Smestad er vurdert å ha middels verdi. Samla er området vurdert å ha middels verdi. Omfang Plasseringa av tiltaket er ikkje heilt fastsatt. Det bør vere mogleg å unngå dei registrerte kulturminna og -miljøa som er registrert. Konsekvens Middels verdi og ikkje noko omfang gjev ubetydeleg konsekvens. Avbøtande tiltak og naudsynte undersøkingar Låg konsekvensgrad gjer at det ikkje er naudsynt med avbøtande tiltak. Sogn og Fjordane fylkeskommune vil truleg krevje 9-undersøkingar av område som ikkje er prega av moderne tekniske inngrep. Februar

36 6.3 Samla samfunnsøkonomisk analyse Vurderingane for dei ikkje prissette konsekvensane er: Tabell 6.1 Ikkje prissette konsekvensar Tema Landskap Nærmiljø og friluftsliv Naturmiljø Naturressursar Kulturmiljø Konsekvens Ubetydeleg Middels positiv Middels negativ Liten negativ Ubetydeleg Tiltaket har samla for dei ikkje prissette konsekvensane ubetydeleg til liten negativ konsekvens. På grunn av bygging gjennom eit etablert bustadområde med dei kostnadene det gir til mellom anna grunnerverv og støytiltak blir kostnadene høge. Nærleiken til Jølstra/Anga og dårlege grunnforhold på delar av strekninga bidreg og til høge kostnader. Investeringskostnadene er vurdert til å vere mill. kr. (prisnivå 2012). Bygging av tiltaket vil gi litt auke i drifts- og vedlikehaldskostnader, medan trafikktryggleiken blir betra, slik at ulykkeskostnadene vil gå ned. 6.4 Måloppnåing Jfr. kap. 2.2 skal tiltaket vurderast opp mot desse måla: Del av trafikken i Førde som er gåande og syklande må aukast. Del av trafikk i Førde som er kollektivreisande må aukast. Bygging av sykkelfelt og breiare fortau langs Angedalsvegen vil bidra til eit meir samanhengande nett for gåande og syklande, og vil venteleg gi god måloppnåing med tanke på gåande og syklande. Betre samband for mjuke trafikantar til Slåtten og Førde skule vil venteleg gi mindre kjøring av born til skule. Tiltaket vil ikkje verke inn på kollektivreiser. Februar

37 6.5 Tilråding Tiltaket har god måloppnåing og gir tryggare skuleveg. Det er derfor eit viktig tiltak for mjuke trafikantar, spesielt sett i samband med at det i kommuneplanen blir lagt til rette for ei større utbygging av bustader i området ved Slåtten. Utbygging av dette tiltaket vil redusere bilbruk frå dette utbyggingsområdet. Tiltaket gir svært små negative konsekvensar for miljø. Men kostnadene ved tiltaket er svært høge, slik at det må vurderast opp mot andre aktuelle tiltak i Førde som og kan gi betra tilhøve for mjuke trafikantar. Med tanke på konsekvensar i anleggsfasen bør dette tiltaket bli bygd etter at ein har etablert samband frå Angedalsvegen til E39 over Jølstra gjennom Hafstad bydel. Evt. tiltak meir direkte frå Hafstad bydel mot Vieåsen/Sentralsjukehuset (sjå Forprosjekt 10) sør for Jølstra/Anga vil ikkje redusere behovet for tiltak langs Angedalsvegen. Det er mange busette langs vegen, og tiltak sør for elva vil ikkje gi trygg skuleveg. Februar

38 7 Vidare arbeid I løpet av arbeidet med forprosjektet har vi sett ein del tilhøve, som bør vurderast i det vidare arbeidet med veglinja: Flaumfare Tilkomst til Sentralsjukehuset i krisetid Støyvurderingar. Geotekniske undersøkingar. Vurdering av anleggsperioden, blant anna behovet for mellombelse tiltak. Vurderingar rundt lågare standard aust for Slåtten skule. Vurderingar av krysset med fv. 484 ved Prestfossen bru. Februar

39

40 Førde kommune