E39 Stord-Os KONSEKVENSUTGREIING. Høyringsutgåve STATLEG KOMMUNEDELPLAN

Transkript

1 STATLEG KOMMUNEDELPLAN Høyringsutgåve Asplan Viak E39 Stord-Os KONSEKVENSUTGREIING Ikkje-prissette tema DELRAPPORT 2: NÆRMILJØ OG FRILUFTSLIV Kommunar: Stord, Fitjar, Tysnes og Os Statens vegvesen Region vest Juni 2016

2 2 DOKUMENTINFORMASJON Rapporttittel: E39 STORD-OS. KOMMUNEDELPLAN Dato: Utgåve: 03 KONSEKVENSUTGREIING NÆRMILJØ OG FRILUFTSLIV Filnamn: Oppdragsgivar: Kontaktperson SVV: Utførar: Prosjektleiar: Utarbeida av: Sidemannskontroll: E39 Stord-Os.KU Nærmiljø og friluftsliv_03.docx Statens Vegvesen Region vest Lilli Mjelde Asplan Viak as Guro Steine Andresen, Trygve; Boge, Fredrik; Steine, Guro Nina Rieck Godkjent av: Framsidefoto: Stupetårnet i Kobbavågen. Asplan Viak AS januar 2016 Foto er tekne av Asplan Viak AS der ikkje anna er oppgitt. Still-foto av tiltaket i kap. 6 er tatt frå 3d-visualisering utført av Statens vegvesen.

3 3 INNHALD FORORD 5 0 Samandrag Bakgrunn Metode Dagens situasjon for nærmiljø og friluftsliv Konsekvensutgreiing Avbøtande tiltak 10 1 Bakgrunn Bakgrunn for E39 Stord Os Plan- og influensområdet for E39 Stord Os Skildring av tiltaket 14 2 Innleiing Om tema nærmiljø og friluftsliv Utdrag frå planprogrammet Gjeldande rammer og premissar 28 3 Metode og datagrunnlag Generelt Avgrensing av plan- og influensområde Registreringskategoriar og delområde Avgrensing mot andre utgreiingstema Kriterium for verdi Kriterium for omfang Vurdering av konsekvens Datagrunnlag og kjelder Støyvurdering i tema Nærmiljø og friluftsliv 35 4 Dagens situasjon for nærmiljø og friluftsliv Overordna trekk Nærmiljø Friluftsliv 41 5 Verdivurdering Verdivurdering av delområde Oppsummeringstabell 76

4 4 6 Omfang og konsekvens Generelt Delstrekning 1 Ådland Agdestein Delstrekning 2 Agdestein Gjøvåg Delstrekning 3 Gjøvåg Røtinga Delstrekning 4 Røtinga Svegatjørn Samla konsekvens Vurderte alternativ Nasjonale mål Uvisse (usikkerhet) Konsekvensar i anleggsperioden Framlegg til avbøtande og kompenserande tiltak Behov for supplerande undersøkingar (miljøoppfølging) Kjelder og referansar 151 VEDLEGG 152 Vedlegg 1: Verdikart 153 Vedlegg 2: Registreringskart delstrekning Vedlegg 3: Registreringskart delstrekning Vedlegg 4: Registreringskart delstrekning Vedlegg 5: Registreringskart delstrekning Vedlegg 6: Faktaark Kalneset Naturbase 158

5 5 FORORD Denne temautgreiinga er utarbeidd som ein del av arbeidet med statleg kommunedelplan med konsekvensutgreiing for ny E39 på strekninga mellom Ådlandsvatnet på Stord og Svegatjørn i Os. Utgreiinga tek for seg temaet nærmiljø og friluftsliv i samsvar med fastsett planprogram. Tiltakshavar og ansvarleg for utgreiinga er Statens vegvesen Region vest. Formålet med kommunedelplanen er å avklare vegtrasé, og fastlegge tilknytingspunkt/kryss langs den nye vegen. Formålet med konsekvensutgreiinga er å få fram dei vesentlege konsekvensane dei ulike vegalternativa vil føre til for miljø, naturressursar og samfunn, og peike på eventuelle skilnader mellom alternativa som grunnlag for vedtak av kommunedelplan. Prosjektleiar hos Statens vegvesen Region vest er Signe Eikenes. Knut Ekseth er planleggingsleiar med Lilli Mjelde som assisterande planleggingsleiar. Fagansvarleg for temautgreiing nærmiljø og friluftsliv er Asplan Viak as ved Guro Steine og Nina Rieck. Juni 2016 Bergen

6 6 0 Samandrag 0.1 Bakgrunn Parsellen Stord Os er ein del av E39, som går mellom Kristiansand og Trondheim og som er den viktigaste transportåra langs Vestlandskysten. Ny E39 på denne strekninga inngår i konseptvalsutgreiinga (KVU) for E39 Aksdal Bergen. Planprogrammet for statleg plan på kommunedelplannivå vart fastsett i desember 2015, etter å ha vore på høyring sommaren Planområdet for ny E39 Stord Os ligg i kommunane Stord, Fitjar, Tysnes og Os. Av desse er det berre Tysnes som ikkje har E39 frå før. Den ca. 55 km lange strekninga vert planlagt som 4-felts motorveg med skilta fart 110 km/t og ein tverrprofil på minst 20 meter. Nye bruer over Langenuen og Bjørnafjorden skal erstatte dagens ferje mellom Sandvikvåg og Halhjem. Avhengig av val av alternativ kan det også verte bru over Søreidsvika på Tysnes. Framlegg til statleg plan med konsekvensutgreiing skal leggjast ut til høyring sommaren Metode Konsekvensutgreiinga er bygd opp om ein tretrinns prosedyre som følgjer Statens vegvesens metodikk for konsekvensanalysar (handbok V712). I metodikken vert plan- og influensområdets verdiar registrert, avgrensa i delområde og vurdert opp mot positive og negative verknader av tiltaka i dei ulike alternativa i planen (omfang), for så å verte samanstilt til ei samla vurdering av alternativa sin konsekvens. Dei ulike alternativa er så vurdert opp mot kvarandre og rangert for tema nærmiljø og friluftsliv. Nærmiljø er definert som mennesket sitt daglege livsmiljø; område og ferdselsårer som ligg nær der folk bur, og som bør vere tilgjengelege til fots og/eller med sykkel. Friluftsliv er definert som opphald og fysisk aktivitet i friluft i fritida med sikte på miljøforandring og naturoppleving. Begge definisjonane skildrar opphald og fysisk aktivitet i friluft. Sentralt i temaet står helse, trivsel, sosialt liv og fysisk aktivitet. Motoriserte aktivitetar inngår ikkje i tema nærmiljø og friluftsliv. Dei to store fjordkryssingane over Bjørnafjorden og Langenuen er derfor halde utafor utgreiinga, då dei i hovudsak er knytt til motorisert båtferdsel. Planprogrammet har skildra nærare kva forhold som skal vurderast særskilt i utgreiing av temaet. For nærmiljø og friluftsliv er det gjort registrering og verdivurdering av alle område som ligg i influensområdet for ny E39. Forholda for barn og unge er vigd særskilt merksemd. I vurdering av verknader er det gjort vurdering av ny sykkeltrase mellom Leirvik på Stord og Osøyro når dagens ferjer vert borte. Støyutgreiing er nytta som grunnlag for vurdering av endra støyforhold i uteopphalds- og friluftsområde innafor influensområdet.

7 7 0.3 Dagens situasjon for nærmiljø og friluftsliv Planområdet ligg mellom dei to kommunesentera Leirvik i sør og Osøyro i nord. Ved desse to kommunesentra ligg planområdet i overgangen mellom større friluftsområde og tette bustadområde med viktige anlegg for nærmiljø, skule og idrett. Planområdet omfattar også kommunesenteret Uggdal med offentlege funksjonar og område for barneskule og idrett på Tysnes. Mellom dei tre kommunesentera er planområdet prega av vekslinga mellom skjergard og opne fjordkryssingar, store samanhengande skogsområde, og spreiddbygde kulturlandskap/grender med blanding av gardsmiljø, eldre og nyare bustader og fritidsbustader. Friluftsliv og tilgang til sjø og fjell er ein viktig kvalitet ved det å bu i Sunnhordland. Planområdet har store friluftsinteresser, med fleire store verdifulle regionale friluftsområde knytt til kystfjell med skiog turterreng, vassdrag, strandsone og sjø. På Stord og Os ligg mange av friluftsområda i stor grad i tilknyting til bustadkonsentrasjonar og har heilårsbruk. Områda er til ein viss grad støypåverka av dagens E39 og annan aktivitet. Tysnes har eit meir variert og spreitt bygd landskap. Kommunen har svært mange hytter og får mange tilreisande om sommaren. Bruken av friluftsområda er i større grad knytt til sommargjester på hytter og i båt. På Tysnes er det stille og urørte preget i stor grad ein kvalitet ved friluftslivet. Dagens E39 er både ein barriere for fri ferdsel i nærmiljø og friluftsområde, og ein viktig tilkomstveg for friluftsliv når vegen vert nytta som transportåre og innfallsport for å komme seg til områda. I tillegg reduserer trafikkstøy opphalds- og opplevingskvalitetane i nærområda til vegen. I alt er det verdivurdert 45 delområde innafor plan- og influensområdet. For friluftsliv er dei største verdiane knytt til område med høg regional verdi. Kobbavågen og Søre Øyane i Os er sentrale, i tillegg til Bårdsundet, Flatråkervassdraget og Søreidsvika på Tysnes. Friluftsområde med få brukarar og liten grad av tilrettelegging er gitt lågast verdi. For nærmiljø er område med tettare bustadmiljø, mange brukarar og viktige funksjonar og uteområde for barn og unge som skular, barnehagar og idrett gitt høgast verdi. Områda Ådland/Tyse på Stord, Uggdal på Tysnes og Kuventræ i Os er sentrale. Nærmiljø med blanda arealbruk, få bustader og få eller ingen nærmiljøtilbod er gitt lågast verdi, men er likevel svært sårbare; tap av bustader og barriereverknader som følgje av eit stort vegtiltak kan føre til oppløysing og fragmentering av spreitt bygde nærmiljø og bygder. 0.4 Konsekvensutgreiing Nærmiljø og friluftsliv er overlappande tema som vert utgreidd saman, men i nokre tilfelle kan dei også stå i motsetnad til kvarandre. Tiltak som er negative for det eine, kan ha positive verknadar for det andre. I konsekvensutgreiinga av det enkelte delområde er verknader for nærmiljø og verknader for friluftsliv søkt skildra kvar for seg, for så å få ein samla konsekvensvurdering. Det er utgreidd i alt 4 traséalternativ, 2 hovudalternativ ( Bog D) og 2 kombinasjonsalternativ (E og F). Over Bjørnafjorden er det utgreidd 4 ulike brukonsept. Tiltaket er omtalt i kapittel 1. Med omsyn til nærmiljø har alle alternativa positiv konsekvens for avlasta bustadmiljø langs dagens E39 på Stord, Fitjar og Halhjem-Moberg som ikkje får dobbel vegføring i ny situasjon. Tilsvarande har alle alternativ negativ konsekvens for bustadmiljø og uteområde på Tysnes, som ikkje er belasta av E39 i dag. Alle alternativ har også lik, men noko lågare, negativ konsekvens for områda kring Ådland/Tyse og Kuventræ/Ulvenvatnet, der dobbel vegføring gir auka barriereverknad og støy ved mykje nytta nærfriluftsområde og aktivitetsområde for barn og unge.

8 8 Med omsyn til friluftsliv er alternativa tilnærma like for friluftsområde på Stord og Fitjar, og lengst i nord frå Liafjelltunnelen til Svegatjørn i Os. Alle vegalternativa møtest i eitt felles punkt nord på Tysnes, ved Gjøvåg på Reksteren. Nord og sør for dette punktet kan alle alternativa kombinerast. Mellom Ådland på Stord og Gjøvåg er alternativ D vurdert å ha størst negative konsekvensar for både nærmiljø og friluftsliv. Konsekvensane er i hovudsak knytt til kryssing av Uggdal (område med viktige nærmiljøfunksjonar) og Flatråkervassdraget (store inngrep i større samanhengande friluftsområde med stille som viktig kvalitet). Det spelar også inn at alternativ D kryssar Langenuen i sør, slik at alternativet råkar fleire spreitt bygdeområde på Tysnes enn i alternativa som kryssar Langenuen lengre nord. Alternativ B er vurdert å ha minst negative konsekvensar for både nærmiljø og friluftsliv mellom Ådland og Gjøvåg. Alternativet har midtre kryssing av Langenuen, og gir noko mindre avlasting på Stord-sida, men er vurdert som minst konfliktfylt fordi alternativet unngår Uggdal og råkar færrast nærmiljøområde på Tysnes. Samstundes er dei negative verknadene ved kryssing av Bårdsundet lågare enn ved kryssing av Flatråkervassdraget. Alternativ B2 med seinketunnel er svakt betre fordi det ikkje råkar Bårdsundet friluftsområde i det heile tatt. Mellom Gjøvåg og Svegatjørn er konsekvensgraden i stor grad knytt til verknadene på nordsida av bru over Bjørnafjorden, dvs. i Os kommune. Sjølve brukryssinga har lite å seie for nærmiljø og friluftsliv, men ilandføring av brua og vidareføring av E39 til Svegatjørn har store negative konsekvensar for friluftslivsområde i Søre Øyane. Hengebru-konsepta K1 og K2 er vurdert å vere mest negative for bruk og attraktivitet, knytt til omfang av inngrep, fyllingar og visuelle verknader ved ilandføring på Røtinga. Alternativ B har lengst tunnelstrekning, unngår Ytterøya og Innerøya, og er vurdert som mykje betre enn alternativ D som går i daglinje frå Røtinga til Halhjem. Alternativ D råkar mellom anna det statleg sikra friluftsområde Kalneset, og vert vurdert å stride mot nasjonale mål om at område av verdi for friluftslivet skal sikrast og forvaltast slik at naturgrunnlaget blir teke vare på. I tråd med metodikken er alternativ D gitt særs stor negativ konsekvens for friluftsliv, og alle brukombinasjonane med alternativ D er rangert sist. For nærmiljø og friluftsliv er samla vurdering for ny E39 at: Alternativ B på strekninga Ådland Gjøvåg kombinert med alternativ K7/K8+B på strekninga Gjøvåg Svegatjørn er vurdert å ha minst negative verknader for nærmiljø og friluftsliv.

9 9 Tabell 0-1 Samanstilling og rangering av for tema nærmiljø og friluftsliv delstrekning 1 og 2, Ådland - Gjøvåg. Alternativ Konsekvens Delstrekning 1 Konsekvens Delstrekning 2 Samla konsekvens Rangering B Middels negativ (--) Middels negativ (--) Middels negativ (--) 1 B2 Middels negativ (--) Liten til middels negativ (-) Liten til middels negativ (-/--) 1 D Middels negativ (--) Stor negativ (---) Stor negativ (---) 4 E Middels negativ (--) Middels til stor negativ (--/---) Middels til stor negativ (--/---) 2 F Middels negativ (--) Middels til stor negativ (--/---) Middels til stor negativ (--/---) 3 Tabell 0-2 Samanstilling og rangering av for tema nærmiljø og friluftsliv delstrekning 3 og 4, Gjøvåg - Svegatjørn. Alternativ Konsekvens Delstrekning 3 Konsekvens Delstrekning 4 Samla konsekvens Rangering K1/K2+B Stor negativ (---) Liten til middels negativ (-/--) Middels negativ (--) 3 K1/K2+D Stor negativ Særs stor negativ Særs stor negativ 6 (---) (----) (----) K7+B Stor negativ (---) Liten til middels negativ (-/--) Middels negativ (--) 1 K7+D Stor negativ Særs stor negativ Særs stor negativ 4 (---) (----) (----) K8+B Stor negativ (---) Liten til middels negativ (-/--) Middels negativ (--) 1 K8+D Stor negativ Særs stor negativ Særs stor negativ 5 (---) (----) (----)

10 Avbøtande tiltak Framlegg til avbøtande tiltak som vil gjere situasjonen for nærmiljø og friluftsliv betre må vurderast nærare i neste planfase. Framlegg til avbøtande og kompenserande tiltak i permanent situasjon Generelt: Støyskjerming av bustader, uteområde for barn og unge og friluftsområde Bruk av overskotsmassar til god terrengforming kan bidra til å redusere både støy og fysiske og visuelle barriereverknader Undergangar og overgangar for å minske barrierverknad mellom busetnad og friluftsområde, kombinere med skogsvegar og kryssingar vilt/vatn - dess fleire dess betre Gang- og sykkelvegar der det vert omvegar til næraste kryssingspunkt i overgang/kulvert Gang- og sykkelvegar langs tilknytingsvegar til kryss/kollektivhaldeplassar Spesielle område: Ådland Agdestein det bør etablerast gang og sykkelvegar og kulvertar under ny E39 med tilgang langs avlasta veg/lokalvegnett, for å gjere barriereverknaden av dobbel vegføring mindre og auke framkomst. Vestlivegen ved Ådland er særleg viktig. Tilrettelegge for ny badeplass i Flatråkervatnet i alternativ D og F Støyskjermingtiltak ved Flatråkervassdraget i alternativ D og F Uggdal i alternativ D og E: flytte/kompensere areal og aktivitetar mista i skule/idrettsområdet, fortrinnsvis nærare bustadkonsentrasjonen på Uggdalseidet Gang- og sykkelveg langs lokalveg til kryss/kollektivterminal på Tysnes i alle alternativ Kompensere Kobbavågen med tilrettelegging av ny badeplass Røtinga erstatning/istandsetting/omforming tilkomst frå land viktig kvalitet å sørgje for Sikre / leggje til rette for samanhengande turveg under ny bru rundt Ulvenvatnet Støyskjerme mot frilufts- og uteområde for opphald og aktivitet kring Ulvenvatnet og idrettsanlegg på Kuventræ. (Det er lagt til grunn for utgreiinga at dei 2 barnehagane nærast E39 får ny lokalisering). Avbøtande tiltak i anleggsperioden Sikre tilgjenge til friluftsområde som ikkje er ein del av anleggsområdet i heile anleggsperioden. Det gjeld særleg mykje nytta nærfriluftsområde med tilkomst til fots eller på sykkel. (For friluftsområde der ein er avhengig av bil- eller båttilkomst vil det ofte finnast alternativ.) Viktige innfallsportar til større og mykje nytta friluftsområde som den på Børtveit bør sikrast i heile perioden. Sikre trygge forhold for gåande og syklande i heile anleggsperioden. Det kan bety at det ved mykje anleggstrafikk på lokalvegnett over lang tid bør byggjast gang- og sykkelveg, sjølv om det ikkje er tenkt som ein del av tiltaket i utgangspunktet Støyskjermingstiltak, for eksempel nytte mellombels lagring av massar til støyvollar kring anlegget

11 11 1 Bakgrunn 1.1 Bakgrunn for E39 Stord Os Parsellen Stord Os er ein del av E39 som går mellom Kristiansand og Trondheim. E39 inngår i det overordna transportnettet i Noreg og i det europeiske TEN-T vegnettet (Trans European Network- Transport). Via ferje Kristiansand- Hirtshals går E39 vidare til Ålborg, og derifrå går E45 sørover til Hamburg. E39 er den viktigaste transportåra langs Vestlandskysten. Store delar av eksportinntektene i Noreg er frå Vestlandet, også utanom olje og gass. Næringslivet er avhengig av eit funksjonelt transportsystem for også i framtida kunne utnytte dei ressursane som ligg til landsdelen. I dag tek det ca. 4 ½ time å køyre E39 frå Stavanger til Bergen. Ved å bygge ut E39 med ein betre standard og erstatte dei to ferjesambanda på strekninga; Figur 1-1 E39 Kristiansand - Trondheim kopla til Europa Mortavika Arsvågen og Sandvikvåg Halhjem, kan vi kome ned i mot 2 timars reisetid på strekninga. Det samsvarar med standarden vi har bygt og bygger på E6 og E18 på Sør- og Austlandet, og i Midt- Norge. På grunn av lang reisetid og høge kostnader med bompengar og ferje er det i dag ein sterkt undertrykt trafikk mellom Stavanger og Bergen. På ferjestrekninga Sandvikvåg Halhjem er det ei dagleg trafikkmengde på 2650 køyretøy, medan den ved Ådland på Stord er ca.3900, og på Moberg i Os ca Trafikkmengdene ligg til dels langt under det som vi kunne forvente mellom landets nest største og fjerde største by. Figur 1-2 E39 Stavanger - Bergen

12 12 Med ny E39 ventar vi difor ein stor trafikkauke. For personreiser, både i arbeidssamanheng og privat, ynskjer vi ei utvikling der kollektive reiser med buss vil bli det føretrekte alternativet. Vi legg difor til rette for dette. Det har vore gjennomført ei konseptvalutgreiing (KVU) for strekninga Aksdal Bergen. I denne utgreiinga vart det vurdert om E39 mellom Stord og Bergen skulle følgje ein ytre trasé via Austevoll, ein indre trasé via Fusa eller ei midtre linje med bru mellom Tysnes (Rekstern) og Os. Den faglege tilrådinga frå Statens vegvesen vart den midtre linja, og den eksterne kvalitetssikringa støtta opp om dette (KS1). I desember 2013 bestemte regjeringa at vi skulle gå vidare med planlegging av denne linja med ein statleg plan på nivå med kommunedelplan. Det vart lagt til grunn at det skulle vere ein tett dialog med regionale- og lokale myndigheiter. Figur 1-3 Ytre-, midtre- og indre konsept i KVU for E39 Aksdal - Bergen Statens vegvesen har utarbeidd planprogram for Stord Os, strekninga Ådland Svegatjørn. Dette låg ute til offentleg høyring i tida 19.mai til 30.juni Det kom inn 35 høyringsuttalar. 17.desember 2015 fastsette Kommunal- og moderniseringsdepartementet planprogrammet. Samfunnsmålet for KVU E39 Aksdal Bergen vart godkjent av Samferdselsdepartementet og vert vidareført for E39 Stord-Os: Haugalandet og Sunnhordland skal i 2040 vere knytt nærare saman med Midthordland Stavanger og Bergensområdet skal i 2040 vere knytt nærare saman Vidare har vi desse effektmåla sett for E39 Stord - Os: Kortare reisetid og reduserte reisekostnader mellom Stord og Os Betre mobilitet mellom dei involverte kommunane Ingen møteulukker og lågare ulukkesfrekvens Ei føremålstenleg løysing for gåande og syklande over Langenuen og Bjørnafjorden Ei løysing som gir minst mogleg negative verknader for naturmangfald, friluftsområde og kulturminne. Ei løysing som vektlegg god arkitektur for omgjevnadene, for dei reisande og vegen som attraksjon.

13 Plan- og influensområdet for E39 Stord Os Figur 1-4 viser planområdet og traséalternativa

14 14 Planområdet ligg i kommunane Stord, Fitjar, Tysnes og Os. I sør grensar planen mot kommunedelplan for E39 Heiane Ådland /Nordre Tveita. I nord grensar planen mot utbyggingsprosjektet E39 Svegatjørn Rådal. I sør og nord er planområdet relativt smalt sidan vi her har felles løysing for dei ulike alternativa. Frå kryssing av Langenuen til brua over Bjørnafjorden omfattar planområdet alternative løysingar for ny E39 over Tysnes. Det bur lite folk innanfor sjølve planområdet. På Stord ligg dei folketette områda i sør, i Fitjar er det flest busette kring kommunesenteret i nordvest. I Os vil vegen gå i tunnel under, eller utanom, områda med busetnad knytt til kommunesenteret Osøyro. På Tysnes bur det ca personar. Dei fleste bur i området nord på øya frå Uggdal til Våge. Uggdal er kommunesenteret. 1.3 Skildring av tiltaket Standard I arbeidet med NTP er det laga rutevise utgreiingar for det overordna vegnettet. For E39 er det bestemt at ein skal legge motorvegstandard med firefelts veg til grunn i planlegginga av strekningane mellom Stavanger og Bergen. For strekninga mellom Stord og Os samsvarar dette godt med vegnormalane (N100). Val av standard er avhengig av den funksjonen vegen skal ha, områdetype og trafikkmengder 20 år fram i tid etter vegopning. E39 er ein overordna nasjonal veg utanom tettbygde strøk. Trafikkmengda vil ligge i intervallet for motorvegklasse med ÅDT (gjennomsnittleg døgntrafikk over året) mellom og Denne vegklassa har eit tverrprofil på minimum 20 m, sjå figur 2. Dette profilet stettar kravet om 110 km/t. Minste horisontalkurveradius vil vere 800 m. Figur 1-5 Tverrprofil for frie-felts motorveg. Det er ein diskusjon om vegbreidda skal vere 20,0 eller 23,0 m. Med krav om 110 km/t må tunnelane byggast med profil T10,5, det vil seie ei køyrebanebreidde på 10,5 m. Tunnelane må ha doble løp, og avstanden mellom løpa varierer, men kan typisk vere 13 m.

15 15 Figur 1-6 Tunnelprofil 2 x 10,5 m alternativet referansealternativet Vi legg til grunn at 0-alternativet er dagens situasjon med dei oppgraderingar som ville blitt gjennomført i løpet av dei komande 20 åra utan utbygging. Vegnettet meiner vi er «godt nok» med den utbetringa som nå blir gjennomført i Fitjar. 0-alternativet omfattar E39 frå nordenden av Ådlandskrysset og vidare nordover gjennom Stord og Fitjar til Sandvikvåg. Derifrå går ferja til Halhjem i Os. Frå Halhjem går E39 nordover til Moberg og Svegatjørn der dagens hovudkryss i Os ligg. Frå Svegatjørn vert E39 kopla inn på ny motorveg vidare nordover mot Bergen. På ferjestrekninga mellom Halhjem og Sandvikvåg går det i dag tre LNG (gass)-ferjer. Overfartstida er 40 min. Ferjetilbodet kan bli endra, både i høve til frekvens /reisetid og krav til utslepp. Ferjene går i dag med høg fart, noko som medfører eit stort energiforbruk og tilsvarande utslepp. Ut frå dagens tekniske løysingar er ferjesambandet for langt og vèrutsett til at det er aktuelt med el-ferjer. Det vil krevje store energimengder på land dersom ein skal gå over til hybrid-ferjer som skal gå delvis på straum. Det kan vere aktuelt å bygge ut dette dersom ferjesambandet også i framtida skal vere ein del av E39. Det blir lyst ut nytt ferjeanbod, og frå 2020 skal det gå fire ferjer på sambandet. Ferjene til Tysnes; Halhjem Våge og Jektevik Hodnanes vil også vere ein del av referansealternativet. Her vil det kapasiteten truleg vere god nok med dagens ferjeopplegg i berekningsperioden. Figur 1-7 Dagens veg- og ferjesamband i planområdet

16 16 Nordsjøsykkelruta er resultat av eit internasjonalt samarbeid og knyt saman sju land. Ruta går gjennom Stord, Fitjar og Os og er eit spennande tilbod for ferieturar. Ruta går på eksisterande fylkesvegnett på vestsida av Stord, men nyttar ferjetilbodet på E39 frå Sandvikvåg til Halhjem. Frå Halhjem og nordover til Bergen vert sykkeltilbodet delvis ivareteke av gang- og sykkelvegar, delvis lokalt vegnett. Gjennom planområdet vårt er Nordsjøsykkelruta ein del av Nasjonal sykkelrute 1. Dagens gjennomgåande kollektivtilbod mellom Stavanger og Bergen er Kystbussen som dagleg har avgangar kvar veg. I tillegg er hurtigbåt eit viktig kollektivtilbod mellom Kvinnherad, Stord, Austevoll og Bergen Ny E39 - Alternativ B Frå Ådland til Jektevik er det ca. 10 km. Vegen vil gå for det meste i dagen. Mellom Agdestein og Jektevik er det lagt inn ein tunnel på ca. 1,5 km. Det ligg inne eit kryss på Førland. Vidare nordover til bru over Langenuen ved Raunholm er det ca. 9 km. Det er lagt inn ein tunnel på ca. 3 km på det bratte og rasutsette partiet nord for Mehammar. På Mehammar er det mogleg å legge eit kryss. Brua over Langenuen kryssar frå Raunholm til Nese, og total brulengde er 1910 m. Bruspennet er på 1235 m. Seglingshøgda er 75 m. Frå Nese /Kongsvik til Drange går vegen i dagen. Hovudkrysset på Tysnes blir i dette alternativet lagt på Drange med ny lokalveg til Søreide /Uggdal. Figur 1-8 Bru over Langenuen, alternativ B og E Vidare frå Drange er det lagt inn ein 2 km lang tunnel mot Færavåg, og ein mindre tunnel derifrå mot Bårdsundet. Vegen ligg relativt tungt i terrenget på denne strekninga for å skjerme områda rundt med omsyn til støy. Bårdsundet blir kryssa med ei 450 m lang bru vest for dagens bruer. Brua ligg i overgangssona mellom Langenuen og Bårdsundet. Alternativt kan vegen leggast i ein senketunnel under Bårdsundet. Samla lengde på tunnel /senketunnel ned, under og opp frå sundet vil vere ca. 2,2 km. Figur 1-9 Bru over Bårdsundet, sett mot aust

17 17 Mellom Bårdsundet og Gjøvåg er det lagt inn to tunnelar med til saman knapt 3 km lengde. På Gjøvåg har vi lagt inn eit fellespunkt for alle vegalternativa og brukonsepta. Det ligg godt til rette for å legge eit kryss nord for Gjøvåg. Ei framtidig innkorta ferjestrekning frå Austevoll kan ha tilkomst til E39 her. Det kan også vere aktuelt å legge ein rasteplass nord på Rekstern. Brua over Bjørnafjorden når land på ein utfylt holme sør for Røtinga. Derifrå blir det ein overgang med senketunnel til ein når det faste fjellet og tunnel vidare til Moberg. Frå tunnelmunning på Moberg går vegen i bru over Ulvenvatnet vest for Mobergbrua. Dagens veg blir kopla opp i eit felles kryss sør for Svegatjørn. Frå dette krysset er det muleg å etablere ein ny direkte tilkomst til Os sentrum. Sør for Moberg, ved Lekven, vil det vere tenleg å bygge av- og påkøyringsrampar mot sør. Dette vert i tilfelle bygd som kryss i fjell og krev fråvik frå vegnormalane.

18 18 Figur 1-10 Ny E39 - alternativ B

19 Ny E39 Alternativ D Alternativ D følgjer alternativ B nordover til Agdestein. I staden for kryss på Grov har vi i dette alternativet lagt krysset på Agdestein. Frå Agdestein ligg vegen i tunnel fram til brufestet på Jektevik der brua går over Langenuen til Hodnanes. Brua har ei total lengde på 1720 m og eit bruspenn på 1220 m. På Hodnanes går vegen direkte inn i ein kort tunnel og vidare, etter ei kort dagstrekning, inn i ein ca. 2,5 km lang tunnel til Økland. På Økland er det muleg å legge eit kryss. Vidare nordover kryssar vegen Nordbustadvatnet med bru før den går inn i ein knapp 2 km tunnel mot Uggdalsdalen. Gjennom Uggdalsdalen er vegen lagd i vestre dalside til Uggdal. Hovudkrysset til Tysnes er lagt på Uggdal, ved skulen. Vidare vestover går vegen i tunnel til Søreidsvika der den kryssar fjorden med ei 1400 m lang hengebru. På Rekstern kjem brua i land ved Ersvær, og vegen går eit kort stykke i dagen før den går inn i ein vel 5 km lang tunnel til fellespunktet på Gjøvåg. I Os har vi lagt inn ei dagløysing i dette alternativet. Det inneber kortare tunnelar, bruer og veg i dagen frå Røtinga til Halhjem. Vidare frå Halhjem til Moberg går vegen i tunnel. Frå Moberg til Svegatjørn følgjer D alternativ B.

20 20 Figur 1-11 Ny E39 - alternativ D

21 Ny E39 - Alternativ E Alternativ E er ein kombinasjon av alternativ B og D. Det følgjer alternativ B til Kongsvik. Frå Kongvik til Uggdal går vegen vekselvis i tunnel og i dagen, og den kryssar Drangevågen med ei 500 m lang bru. Vidare vert Søreid kryssa på langs av dalformasjonen før vegen vert ført vidare i ein ca. 1300m lang tunnel til Uggdal. Som i alternativ D er hovudkrysset på Tysnes lagt i Uggdal. Alternativ E er som alternativ D fram til Røtinga på Os. Derifrå er alternativ E likt med B Ny E39 - Alternativ F Alternativ F er også ein kombinasjon av B og D. Det følgjer alternativ D til Økland. Som i alternativ D er det i alternativ F mogleg å legge inn eit kryss der. Vidare går vegen mot Søreid der den kryssar over dalformasjonen og dagens veg i ei høg bru. Hovudkrysset for Tysnes blir i dette alternativet lagt ved Søreidstjørna. Mot Færavåg og Bårdsundet går vegen i dagen, men med ein kort tunnel ved Færavåg. Vidare nordover i /gjennom Bårdsundet er alternativ F likt med alternativ B.

22 22 Figur 1-12 Ny E39 - alternativ E

23 23 Figur 1-13 Ny E39 - alternativ F

24 Alternative brukonsept for Bjørnafjorden Frå fellespunktet på Gjøvåg og over Bjørnafjorden til Røtinga har vi ulike traséar avhengig av brukonsept. Nedanfor har vi lista opp aktuelle brukonstruksjonar i Bjørnafjorden. K1/K2 gjer seg nytte av teknologi frå off-shore. Dette er hengebru i tre spenn der to av brutårna er plasserte på flytande plattformer ute i fjordbassenget. K7 og K8 er flytebru med seglingsleid i sør ved Svarvhellaholmen. Figur 1-14 Veg- og brulinjer mellom Gjøvåg på Tysnes og Røtinga i Os K1/K2 Multispenn hengebru med tårn på stål- eller betongflytarar K7 Endeforankra flytebru m/seglingsleid i sør K8 Sideforankra flytebru m/seglingsleid i sør K1 og K2 Multispenn hengebru med tårn på flytarar (TLP): Figur 1-15 Fleirspenna hengebru med tårn på flytarar

25 25 K7 Endeforankra flytebru med seglingsleid i sør: Dette er ein brukonstruksjon etter tilsvarande prinsipp som Nordhordlandsbrua. Brua er fast innspent i begge endar og ligg i ein boge mellom Svarvhellaholmen på Tysnes og Flua sør for Røtinga i Os. Seglingsleida er plassert i sør med ei skråstagbru på Svarvhellaholmen. Seglingshøgda der er 45 m. Mindre fartøy kan passere under brua i heile fjordbassenget. K8 Sideforankra flytebru med seglingsleid i sør: Medan endeforankra flytebru er fast innspent i kvar ende, er sideforankra flytebru forankra med forankringsliner frå pontongar til botn. Brua vil ligge i ei rett linje. Seglingstilhøva vil vere dei same som for endeforankra flytebru. Figur 1-16 Endeforankra flytebru med seglingsleid i sør

26 Avlasta vegnett Med ny E39 vil delar av dagens veg bli avlasta. Dette gjeld vegen over Stord frå Ådland til Sandvikvåg, og frå Halhjem ferjekai til Moberg. Desse strekningane vil i framtida få ein lokal funksjon. Tabell 1 viser framskriven trafikk i 2045 med og utan ny E39. Dagens E39 frå Fitjar må koplast på ny E39 i kryss sør for brua over Langenuen, avhengig av alternativ. Sidan det er få busette på strekninga mellom dei to alternativa for bruplassering, vil det vere liten skilnad mellom alternativa i høve til lokaltrafikk nord for brufestet. Lokaltrafikken frå Halhjem og nordover mot Moberg kan koplast på ny E39 i krysset på Svegatjørn. Det vert også vurdert av- og på-rampar mot sør på Moberg. Tabell 1-1 Berekna trafikk i 2045 på dagens veg, med og utan ny E39 Strekning ÅDT i alternativet ÅDT 2045 Med ny E39 Ådland Førland /Agdestein Førland /Agdestein brufeste Brufeste - Sandvikvåg Halhjem - Moberg Ferjestrekningane Halhjem Sandvikvåg, Våge Sandvikvåg og Jektevik Hodnanes blir alle erstatta av faste samband med ny E39. Hordaland fylkeskommune har ansvaret for ferjesambanda Sandvikvåg Husavik og Jektevik Huglo, og det vil vere opp til fylkeskommunen å vurdere korleis desse skal driftast i framtida.

27 27 2 Innleiing 2.1 Om tema nærmiljø og friluftsliv I Statens vegvesens handbok V712 vert nærmiljø definert som mennesket sitt daglege livsmiljø. I dette ligg område og ferdselsårer som ligg nær der folk bur, ca meter avhengig av aldersgruppe. Desse områda bør vere tilgjengelege til fots og/eller med sykkel. Friluftsliv vert definert som opphald og fysisk aktivitet i friluft i fritida med sikte på miljøforandring og naturoppleving (Handbok V712, Statens vegvesen, 2014). Begge definisjonane skildrar opphald og fysisk aktivitet i friluft knytt til bustad og arbeidsplass, samt tettstadnære utområde, parker (byrom) og friluftsområde. Sentralt i temaet står helse, trivsel, sosialt liv og fysisk aktivitet. Motoriserte aktivitetar inngår ikkje i tema nærmiljø og friluftsliv. Fjordkryssingane over Bjørnafjorden og Langenuen er vurdert å liggje utafor utgreiinga, då dei i hovudsak er knytt til motorisert ferdsel med båt/ferje. Skjergard med strandlinjer og sjøområde som vert nytta til badeområde, fritidsfiske, padling etc er elles med. Tilgrensande fagområde/utgreiingstema er landskap, kulturminne, støy og naturmiljø, som er viktige for vurdering av attraktivitet og opplevingskvalitetar i nærmiljø og friluftsliv. Nærmiljø og friluftsliv er overlappande tema, men i nokre tilfelle kan dei også stå i motsetnad til kvarandre. Tiltak som er negative for det eine, kan ha positive verknadar for det andre. For eksempel kan det vere positivt for nærmiljøet at dagens E39 vert lagt lengre frå eksisterande bustader med støybelastning, medan den same omlegginga fører til arealbeslag, barriereverknad og støy i tidlegare urørte friluftsområde. I desse tilfella skal motsetnadane mellom verknader for nærmiljø og verknader for friluftsliv komme tydeleg fram, og ikkje skildrast som eintydig positivt eller. 2.2 Utdrag frå planprogrammet I fastsett planprogrammet ( ) er fokus for utgreiinga definert som endringar i tilgjenge til, brukshøve og barriereverknad for nærmiljø og friluftsområde som følgje av vegtiltaket. I dette inngår Arealinngrep, oppstykking (fragmentering) av viktige område Samanhengande nett for syklande og gåande, og tilgjenge til viktige målpunkt i dagleglivet (jf. folkehelse) Barn og unge og viktige areal for desse Omlegging/stenging av avkøyrsler, støyskjermar, rekkverk og eventuelt andre tiltak kan gi dårlegare/betre tilgang til nærmiljø- og friluftsområde Eventuelle konsekvensar for nærmiljø- og friluftsområde av støy og luftureining Utgreiingsbehovet er definert som Identifisere influensområdet for nærmiljø og friluftsliv Viktige målpunkt og areal brukt av barn og unge skal kartleggjast, og tilgjenge i høve til desse (irekna barriereverknad) skal vurderast:

28 28 Barriereverknad vurderast m.a. opp mot framlegg til nye gang- og sykkelvegsamband og koplingar til lokalvegnett for gåande og syklande Konsekvensar for friområde og friluftsområde skal vurderast i høve tilgjenge og endra støy(belastning). Dette skal utførast på bakgrunn av støyberekningar, og ikkje ev. oppleving av støy. Konsekvensar for barn og unges bruk av areal Konsekvensane av ny trase, breiddeutviding og trafikkauke skal vurderast med omsyn til busetnad og busetnaden sitt nærmiljø, t.d. barnehage, skule, idrettsanlegg og leikeplassar Planprogrammet definerer effektmål for vegprosjektet. Av desse er følgjande to særleg viktige for temaet nærmiljø og friluftsliv: Ei føremålstenleg løysing for gåande og syklande over Langenuen og Bjørnafjorden. Ei løysing som gir minst mogleg negative verknader for naturmangfald, friluftsområde og kulturminne. Effektmåla vil ikkje verte vurdert spesielt i deltemarapport for nærmiljø og friluftsliv, men verte nytta i samanstilling av ikkje prissette konsekvensar. 2.3 Gjeldande rammer og premissar Det er eit overordna mål at alle skal ha høve til å drive friluftsliv som er helsefremjande, trivselsskapande og miljøvenleg, samt drive fysisk aktivitet i nærmiljøet og i naturen elles. Nasjonale forventninger til regional og kommunal planlegging, MD Det skal gjennom planlegging leggjast til rette for fysisk aktivitet for heile befolkninga, blant anna ved å sikre grøne område som er lett tilgjengelege og tilrettelagde for friluftslivsaktivitet, idrett, leik og avkopling, og som er fri for ureining og støy. Barn og unge i planlegging etter plan og bygningsloven T-1513 og Rikspolitiske retningslinjer for å ivareta barn og unges interesser i planleggingen T-2/08 Det skal særleg leggast til rette for å sikre barn gode oppvekstvilkår, og gjere det mogleg å utvikle ferdigheiter i friluftsliv. Rikspolitiske retningslinjer framhevar at oppvekstmiljø skal gje barn og unge tryggleik mot fysiske og psykiske skadeverknader, og kvalitetane på areala skal til ei kvar tid vere i tråd med eksisterande kunnskap om kva som gir gode område. I planlegginga skal ein ivareta det offentlege sitt ansvar for å sikre barn og unge areal som er sikra mot ureining, støy, trafikkfare og annan helsefare. Retningslinjene gir kommunane ansvar for at det vert skaffa fullverdige erstatningsareal ved omdisponering av areal nytta av barn og unge. Folkehelsemeldinga (St.meld. nr. 34, ) understrekar at eit helsefremmende miljø er ein føresetnad for god helse. Gode stadar og lokalsamfunn har stor betyding for livskvalitet, trivsel og helse. Miljødirektorates rettleiar M "Kartlegging og verdsetting av friluftsområder" peikar på kommunane sitt ansvar for å sikre friluftsområde for dagens og framtidig bruk, ivareta og sikre god tilgang til friluftsområda og sikre god tilrettelegging. Miljødirektoratet 2015, M-462 "Friluftsliv for alltid" omtalar statleg sikring og forvaltning av friluftsområde.

29 29 Støyretningslinje T-1442/2012. Miljøverndepartementets retningslinje for behandling av støy i arealplanlegging stiller krav om støynivå i bustad- og uteområde. Retningslinje for behandling av luftkvalitet i arealplanlegging, T Føremålet med retningslinja er å førebygge helseeffektar av luftforureining gjennom god arealplanlegging. Friluftsliv - Natur som kilde til helse og livskvalitet, Meld. St. 18 ( ) peikar på friluftsliv som ein levande og sentral del av norsk kulturarv og nasjonale identitet, og som ei viktig kjelde til livskvalitet og helse for alle. Hovudmålsettinga i friluftslivspolitikken er at ein stor del av befolkninga driv aktivt med friluftsliv. Friluftsliv i nærmiljøet skal prioriterast i det offentlege friluftslivsarbeidet. Kulturminne skal synleggjerast og formidlast som opplevingsverdi og motivasjonsfaktor i friluftsliv. Nasjonal strategi for eit aktivt friluftsliv satsing på friluftsliv i kvardagen. Fylkesdelplanen for Sunnhordland (ny plan under arbeid) har som føring at det skal sikrast samanhengande grøntstruktur som gir tilgang til regionale friluftsområde. Regionalt viktige friluftsområde. Kartlegging og verdisetting (2008) Regional plan for folkehelse ; tema 2 Lokalsamfunn, nærmiljø og bustader har delmål gode, trygge og aktive nærmiljø for befolkninga, samt gode friluftsområde for alle. Kommuneplanane for dei enkelte kommunane Registreringar av lokale friluftsområde i samband med Friluftsåret 2015 med grunnlag i M (I liten grad gjort digitalt tilgjengelege i kartdatabasar, informasjon via møte med kommunane og tilsende rapportar.)

30 30 3 Metode og datagrunnlag 3.1 Generelt Konsekvensutgreiinga er bygd opp omkring ein tre trinns prosedyre som følgjer Statens vegvesens Handbok V712: Trinn 1 omfattar skildring og vurdering av status og verdi for temaet innafor influensområdet. Med verdi er meint ei vurdering av kor verdifullt eit område eller miljø er Trinn 2 omfattar ei vurdering av omfang (positivt eller ) det planlagde tiltaket fører til. Med omfang er meint ei vurdering av korleis eit område vert påverka av tiltaket. Trinn 3 omfattar ei vurdering av konsekvens for dei temaspesifikke verdiane. Med konsekvens er meint fordelar og ulemper tiltaket vil føre til i forhold til alternativ 0. Konsekvens kjem fram ved samanstilling av områdets verdi og omfanget av påverknad på området. Verdivurderinga gjeld for samanlikningsåret, medan endringar vert vurdert i forhold til referansesituasjonen (0-alternativet), sjå kap alternativet er samanlikningsgrunnlaget for vurderinga av konsekvensane av alternativa. Konsekvensen er basert på samanstilling av verdi og omfang. Vurderinga vert først gjort for alle verdsette delområde, deretter for kvart alternativ. Alle tiltak som inngår i investeringskostnadene skal leggast til grunn ved vurderinga av omfang. Andre tiltak som fagutgreiinga foreslår skal omtalast som framlegg til avbøtande eller kompenserande tiltak. For utdjupande gjennomgang av metoden for ikkje-prissette tema vert det vist til Hb.V712 kap Avgrensing av plan- og influensområde Planområdet er likt for alle utgreiingstema, og går fram av karta i rapporten. Alle område innafor planområdet er vurdert for verdiar for nærmiljø og friluftsliv. Planområdet er delt inn i heilskaplege delområde som er avgrensa, nummerert, kartfesta og verdisett i samsvar med metodikken skildra i Hb.V712. Dei delane av planområdet som er vurdert å ikkje ha betyding for plantiltaka sin innverknad på nærmiljø og friluftsliv er vist med grått i verdikartet, for eksempel fjordområda med ferjestrekning Halhjem Sandvikvåg og Halhjem Våge. Influensområde vil variere med utgreiingstema. Influensområdet for tema nærmiljø og friluftsliv er avgrensa og definert på bakgrunn av kvar tiltaka i planen er forventa å få verknader, både positivt og. Verknader kan vere arealbeslag, barriereverknad, støy og visuell verknad, samt endring i bruk, attraktivitet, opplevingskvalitet og tilgjenge. Influensområdet kan såleis omfatte både areal innanfor planområdet og område utanfor planområdet der nærmiljø og friluftsliv kan verte påverka av dei føreslåtte tiltaka i planen. Desse tiltaka omfattar, i tillegg til ny E39, også kryss og tilkoplingsvegar til lokalvegnettet, samt eventuelle omleggingar av lokalvegar der det er nødvendig. Influensområdet for nærmiljø vil naturleg vere meir avgrensa enn influensområdet for større samanhengande friluftsområde. Som grunnlag for å identifisere influensområdet er det innleiingsvis kartfesta verdiar og arealkategoriar frå tilgjengelege databasar for friluftsliv og kommuneplanane i dei fire kommunane. Støyberekningane for friluftsområde (støykote 40 db) utgjer yttergrensene for

31 31 influensområdet, sjå vurdering av støyverknader i friluftsområde i kap og Sinus-rapport R01, E39 Stord-Os. Vurdering av støy frå ny veg dagsett Registreringskategoriar og delområde Handbok V712 tabell 6-9 legg til grunn følgjande registreringskategoriar for temaet Nærmiljø og friluftsliv: Bustadområde Andre bygde område (funksjonsblanda område som ikkje i hovudsak er bustadområde) Offentlege/felles møtestadar og andre uteområde (plassar, parkar, løkker mm) Friluftsområde Veg og stinett for gåande og syklande Identitetsskapande område/element Registreringskategoriane er grunnlaget for inndeling av plan- og influensområdet i heilskaplege delområde for nærmiljø og friluftsliv. Med heilskapleg vert meint at delområdet har karaktertrekk/kjenneteikn som verkar samlande på oppfatninga av arealet. Hb.V712 legg til grunn at inndeling i delområde kan gjerast på fleire nivå, tilpassa plannivå og formålstenleg inndeling for å kunne skilje mellom alternativ. På kommunedelplannivået der målet er å velje mellom ulike traséalternativ, vil eit heilskapleg delområde ofte kunne omfatte fleire registreringskategoriar. I verdivurderinga av delområde i kapittel 5 er aktuelle registreringskategoriar oppgitt. Delområde som i hovudsak fungerer som nærmiljø er gitt bokstavkoden N+nummerering. Delområde som i hovudsak fungerer som område for friluftsliv er gitt bokstavkoden F+nummerering. Avgrensing av delområda går fram av verdikarta. Nummerering og skildring er gjort frå sør mot nord. 3.4 Avgrensing mot andre utgreiingstema Avgrensing mot andre fagtema går fram av Tab. 6-1 i V712. For nærmiljø- og friluftsliv er brukshøve og opplevingskvalitetar knytt til landskap, naturmiljø, kulturmiljø særleg relevant. Endringar i brukshøve og opplevingskvalitet/opphaldskvalitet som følgjer av støy og luftureining vert vurdert under nærmiljø og friluftsliv, medan innløysing av hus/hytter/bygningar i linja vert vurdert under prissette konsekvensar. 3.5 Kriterium for verdi Alle delområde er verdisett etter ein glidande skala der verdien vert markert med pil, sjå Figur 3-1. Figur 3-1 Skala for verdivurdering. (Statens vegvesen, HbV712).

32 32 Verdien er vurdert etter fastlagde verdikriterium for kvar av dei ulike registreringskategoriane. Samla verdi for det enkelte delområde er skildra og grunngitt med utgangspunkt i kriteria, og nummerert og kartfesta i verdikartet. Verdi vert normalt fastsett med utgangspunkt i regional målestokk, med utgangspunkt i at det typiske eller vanlege har middels verdi. For bustadområde og andre bygde område er tettleik og tal på bustader vesentleg, medan friluftsområde og andre uteområde har tal på brukarar og tilrettelegging for barn og unge som viktige kriterium. Begge deler gjer at spreiddbygde område skårar noko lågare på verdiskalaen både for nærmiljø og friluftsliv. Tabell 3-1 Verdikriterium for tema Nærmiljø og friluftsliv etter handbok V712

33 Kriterium for omfang Omfangsvurdering er eit uttrykk for korleis vegtiltaket påverkar det enkelte delområdet. Påverknaden kan vere positiv eller negativ og vert vurdert i forhold til endring frå nullalternativet. Omfanget vert vurdert etter ein glidande skala som går frå stort til stort positivt omfang, sjå figur 3-2 som viser gradering av endring i delområdet frå øydelagt til stor forbetring. Stort Middels Lite Intet Lite positivt Middels positivt Stort positivt Figur 3-2 Skala og kriterium for vurdering av omfang av endring som følgje av tiltaket I konsekvensutgreiinga er det dei varige verknadene og endringane som følgjer av vegtiltaket som vert vurdert. Verknader av anleggsperioden er berre ein del av konsekvensutgreiinga i den grad dei fører til varige endringar, for eksempel ein anleggsveg som vert permanent. Dei viktigaste endringane for nærmiljø og friluftsliv er knytt til Arealbeslag: Områder som vert bygd ned, nærmiljø som blir ramma av at areal vert omdisponert, for eksempel at enkelte funksjonar/hus/innbyggjarar i nærmiljøet kan forsvinne. Uteområde og friluftsområde som blir direkte råka. Nærføring: Opplevingskvalitetane vert endra gjennom graden av opplevd nærføring av veganlegget. Støy og luftforureining er ein konkret konsekvens av nærføring, og kan målast. (sjå under). I tillegg har ein forhold som vert vurdert meir skjønnsmessig, og som kan opplevast ulikt for ulike personar eller grupper, slik som visuelle verknader. Barriereverknad: Eit større veganlegg vil ha både konkret/målbar barriereverknad (redusert fysisk tilgjenge) og ein meir subjektiv barriereverknad (visuell, opplevd) Støy og luftforureining: Støy og luftforureining vert berekna som prissette tema, men inngår i tema nærmiljø og friluftsliv dersom det har verknader for aktivitet, opphalds- og opplevingskvalitet i eit nærmiljø eller friluftsområde. Arealbeslag er vurdert i forhold til ei buffersone på 100 meter frå senterlinje veg, som er lik normal byggjegrense frå motorveg. Hus/bygningar i linja som vert innløyst vert rekna i prissette konsekvensar, men konsekvensar for nærmiljøet av at dei forsvinn vert vurdert som ikkje prissett. Nærføring til både nærmiljø og friluftsområde er vurdert ut frå støykotekart, men også visuelle konsekvensar. For bustader/hytter er tilrådd minsteavstand tunnelmunning bustad på 150 m (omsynssone luftkvalitet). I dei tettast bygde områda er det gjort digitale analysar av tilgjenge langs eksisterande veg- og stinett jf avstandskriterium for nærmiljø i Hb.V712 som supplement for vurdering av barriereverknad.

34 Vurdering av konsekvens Samanstilling av verdivurdering og omfangsvurdering gir konsekvensgraden. Til samanstillinga vert konsekvensvifta nytta, sjå figur 3-3. Konsekvens vert først vurdert for det enkelte delområde, deretter samanstilt for kvart alternativ, så vert samla konsekvens vurdert og alternativa rangert. I samla vurdering vert talet på delområde, grad av konflikt og samla belasting lagt til grunn. Figur 3-3 Konsekvensvifta (til venstre) og konsekvensskalaen med symbol og fargebruk. (Statens vegvesen, HbV712). 3.8 Datagrunnlag og kjelder Utgreiinga er basert på informasjon og kunnskap frå tilgjengelege databasar, kart, ortofoto, nettsider, bakgrunnsinformasjon frå planprogrammet, kommuneplanar for dei 4 kommunane, tidlegare utgreiingar og rapportar, og utgreiingar for dei tilgrensande parsellane av E39 i nord (Svegatjørn Rådal) og sør (Heiane Ådland/Nordre Tveita). Dei fleste større, regionale friluftsområda innafor planområder vart kartlagt og verdisett i regi av Hordaland fylkeskommune og Fylkesmannen i Hordaland i samband med «Friluftslivets år» 2005 (sluttført i 2008). Denne regionale verdivurderinga er nytta som støtte i avgrensing og verdisetting av delområde i registreringskategorien "friluftsliv". I 2015 var det igjen "Friluftslivets år", ei nasjonal markering av norsk friluftsliv som ein del av Nasjonal strategi for eit aktivt friluftsliv. Nærmiljøet er eit viktig satsingsområde for at friluftslivet skal vere enkelt og tilgjengeleg, og fleire kommunar starta registrering av lokale friluftsområde i samband med markeringa. Ikkje alle registreringar er ferdigstilte eller tilgjengelege i digitalt format for

35 35 kartfesting endå. Kommunane i planområdet har stilt kart og rapporter til rådevelde så langt som mogleg og formidla informasjon i møte og på e-post. Stord kommune har gjennomført barnetråkk i samband med kommuneplanarbeidet og kartlegginga Grøntstruktur, turvegar og gang-sykkelvegar på Stord i Dei andre kommunane har ikkje barnetråkk-registreringar. Som forenkla metode for å innhente kunnskap om barn og unge sin bruk av område er det halde møte med representantar for kommunane (unntak Fitjar) og gjennomført synfaring. I tillegg er lokale informantar og nokre av skulane og barnehagane i området kontakta og intervjua på telefon. For meir utførleg liste over datagrunnlag, sjå kjeldeliste sist i rapporten. 3.9 Støyvurdering i tema Nærmiljø og friluftsliv Planprogrammet slår fast at konsekvensar for friområde og friluftsområde skal vurderast i forhold til tilgjenge og endra støy(belastning), og at dette skal utførast på bakgrunn av støyberekningar. Sinusrapport R01, E39 Stord-Os. Vurdering av støy frå ny veg dagsett , med tilhøyrande støykart, er det viktigaste grunnlaget for vurderingane av støy i tema Nærmiljø og friluftsliv. Støy er i handbok V712 ein prissett konsekvens. Prissette konsekvensar gjeld innandørs støy, og støyrapporten inneheld detaljerte støykotekart og oversikt over støyforhold for bygningsmiljøa langs alle alternativ, inklusive 0-alternativet. For detaljar omkring støyutsette bustader i den enkelte kommunen, sjå støyrapporten. Vurderinga i temaet nærmiljø og friluftsliv gjeld utandørs støy for bustader, skular og barnehagar, idrettsanlegg og friluftsliv. Endring i støyforhold er omtalt for det enkelte delområdet, og vurdert på bakgrunn av støykotekarta og tilrådde grenseverdiar i Rettleiaren til Retningslinje for handsaming av støy i arealplanlegging (T-1442/2012). Rettleiaren inneheld tilrådde støygrenser som skal nyttast ved planlegging av ny verksemd og konsekvensvurdering av ny veg. Tabell 3-2 Støygrenser for ulike typar friområde, frilufts- og rekreasjonsområde. Raud sone er ikkje eigna for støyfølsame bygningsmiljø (bustad, institusjonar). I gul sone kan slike bygningar tillatast dersom det vert gjort tilfredsstillande støyreduserande tiltak. Rettleiaren har ikkje grenseverdiar for natur- og friluftsområde som ikkje ligg i tilknyting til by/tettstad, og som gjerne er område der ro og stille er ein av kvalitetane ein oppsøker. Om desse områda seier rettleiaren:

36 36 I større upåvirkede naturområder, som for eksempel nasjonalparker, naturområder i fjellet og kjerneområder i bymarker er all hørbar fremmed lyd i prinsippet uønsket. Støyende virksomhet i eller ved natur- og friluftsområder: Ved etablering av ny støyende virksomhet bør det synliggjøres i hvilken grad virksomheten vil berøre natur og friluftsområder støymessig: hvor stor del av tiden/hvor ofte vil natur- og friluftsområder i de ulike kategoriene bli utsatt for støynivåer over de anbefalte grenseverdiene. når den støyende virksomheten pågår

37 37 4 Dagens situasjon for nærmiljø og friluftsliv 4.1 Overordna trekk Planområdet ligg mellom dei to kommunesentera Leirvik i sør og Osøyro i nord. Ved desse to kommunesentra ligg planområdet i overgangen mellom større friluftsområde og tette bustadområde med viktige anlegg for nærmiljø, skule og idrett. Planområdet omfattar også kommunesenteret Uggdal med offentlege funksjonar og område for skule og idrett på Tysnes. Mellom dei tre kommunesentera er planområdet prega av vekslinga mellom skjergard og opne fjordkryssingar, store samanhengande skogsområde, og spreiddbygde kulturlandskap/grender med blanding av gardsmiljø, eldre og nyare bustader og fritidsbustader. Planområdet/influensområdet inneheld i liten grad område for forretningar og næringsverksemd. Unntaket er Os, der planområdet overlappar med parsellen Svegatjørn - Rådal i næringsområdet Kolskogen ved Svegatjørn. Friluftsliv og tilgang til sjø og fjell er ein viktig kvalitet ved det å bu i Sunnhordland. Planområdet har store friluftsinteresser, med fleire store verdifulle regionale friluftsområde knytt til kystfjell med skiog turterreng, vassdrag, strandsone og sjø. På Stord og Os ligg langt dei fleste friluftsområda i nær tilknyting til tette bustadkonsentrasjonar og har i stor grad heilårsbruk. Områda er til ein viss grad støypåverka av dagens E39 og annan aktivitet. Tysnes har eit meir variert og spreitt bygd landskap. Kommunen har svært mange hytter / fritidsbustader og får mange tilreisande om sommaren. Bruken av friluftsområda er i større grad knytt til sommargjester på hytter og i båt. For Tysnes er det stille og urørte preget i stor grad ein kvalitet ved friluftslivet. Figur 4-1 Langenuen med Kattnakkjen, Grov og Agdestein i bakgrunnen.

38 38 Dagens E39 er både ein barriere for fri ferdsel i nærmiljø og friluftsområde, og ein viktig tilkomstveg for friluftsliv når vegen vert nytta som transportåre og innfallsport for å komme seg til områda. Dagens E39 er ikkje stengd av midtdelarar eller viltgjerder, og på dei spreiddbygde strekningane der det i liten grad finst støyskjerming er det oftast mogleg å krysse vegen i plan. For friluftsliv har ikkje dagens E39 ein spesielt stor barriereverknad. For nærmiljø har vegen langt større barriereverknad som hinder for ferdsel og tilgjenge til målpunkt i nærområda. I tillegg reduserer trafikkstøy opphalds- og opplevingskvalitetane i nærområda til vegen. Figur 4-2 Oversiktskartet viser planområdet frå Leirvik i sør og Osøyro i nord.

39 Nærmiljø Busetnad På Stord startar planområdet på Ådland nord for Leirvik sentrum. I Leirvik ligg bustadområda på austsida av dagens E39, medan det vest for vegen i hovudsak er friluftsområde og spreiddbygde område. Viktige målpunkt i nærmiljøet som skular, barnehagar og idrettsanlegg ligg i tilknyting til bustadområda på austsida, medan dei større friluftsområda (unntatt sjø) ligg på vestsida av E39. Det gjer at tilgang til nærmiljøanlegg generelt er god, mens barriereverknaden av E39 mot marka og fjellområda er vesentleg allereie i dag. I området mellom Ådland og Rommetveit (Nordbygdo) ligg dei fleste av bustadområda vendt mot sjøen, og utanfor plan- og influensområdet. Unntaket er det nye bustadfeltet Tysemarkjo. I gjeldande kommuneplan ligg det i tillegg inne nye bustadområde på Ådland og i Ådlandsskogen og Tyse som vil liggje innafor influensområdet for ny E39. Det ligg også tettare bustadområde på Grov. Vidare nordover på Stord og Fitjar er det i hovudsak spreiddbygde område med blanding av bustader, fritidsbustader og gardsbruk. Dagens E39 går utanom Tysnes. Barriereverknaden av dagens vegnett er i hovudsak knytt til låg standard og manglande tryggleikskjensle/trafikktryggleik. Planområdet er her prega av spreidd busetnad med gardsmiljø, heilårs- og fritidsbustader fordelt på mange små grender. Tysnes er ei "ferieøy" med mange fritidsbustader og store frilufts- og båtutfartsområde, og om sommaren vert det sagt at folkesetnaden er nær tredobla. Her er nærare 1400 feriehus, og i høve til talet på fastbuande er Tysnes den største hyttekommunen i Sunnhordland. Den tettaste busetnaden, handel og service finn ein på Våge. Innafor planområdet er kommunesenteret Uggdal og Uggdalseidet det tettaste området. På Uggdalseidet er det dei siste åra bygt fleire nye hus i nytt bustadfelt. Det er forventa vidare vekst i Uggdalsområdet, og utviding av bustadområda på Uggdalseidet ligg inne i gjeldande kommuneplan. I Os kommune omfattar plan- og influensområdet busetnad i Søre Øyane, på Søre Neset med grendene Halhjem, Haugland, Lunde og Lekven, samt dei tettbygde områda på Moberg og Kuventræ, der planområdet vert avslutta i krysset på Svegatjørn. Søre Øyane omfattar skjergarden kring Ytterøya, Innerøya og Røtinga og er eitt av kommunens viktigaste friluftsområde. Ytterøya og Innerøya har enkelte fritidsbustader, og det ligg inne hyttefelt på Ytterøya i kommuneplanen. Røtinga har tett, fast busetnad med nye bustadfelt under utbygging. Dagens E39 går i ferje forbi Søre Øyane og vidare i veg frå ferjekaien på Halhjem. Halhjem er i vekst med nye bustadområde i Halhjemsmarkjo. Det er også fleire nyare felt bygt ut i områda Lekven og Moberg. På strekninga Halhjem Moberg er dagens E39 ein vesentleg barriere for busetnaden, trass mange og gode planskilde kryssingar og eit godt utvikla lokalvegnett. På Moberg og Kuventræ ligg dagens E39 som ein barriere mellom busetnaden og viktige friluftsområde for heile Os sentrum.

40 40 Figur 4-3 Ulvenvatnet og Kuventræ barnehagar ligg tett på dagens E Barn og unge Ådland/Tyse-området på Stord er eit svært viktig område for barn og unge i Nordbygdo, med fleire barnehagar (Tyse Fus 5 avdelingar ved hestesportsenteret, Prestagardsskogen Fus 3 avdelingar ved idrettshallen, Furuly), Hystad barneskule, Nordbygdo ungdomsskule, og Prestagardsskogen idretts- og nærmiljøanlegg, samt hestesportsenter alt i gang- og sykkelavstand for dei tettbygde områda nord for Leirvik sentrum. I tillegg er det tilbod for barn og unge på gardane Nordre Tveita (besøksgard) og Lundstræet (utandørs leik og trening) som ligg heilt inntil dagens E39. Området har eitt godt nettverk av fortau, gang- og sykkelvegar til skule og andre aktivitetar på vestsida av E39, men manglar planskilde kryssingar over E39, noko som gjer vegen til ein vesentleg barriere for bruken av nære friluftsområde på austsida. Særleg gjeld dette Ådlandsvatnet, som vert mykje nytta av skulane og barnehagane. Også på Rommetveit ligg det barneskule, barnehage og idretts- og nærmiljøanlegg, desse vert rekna å liggje utanfor influensområdet for ny E39. Vidare nordover på Stord og Fitjar er det ingen skular, barnehagar eller nærmiljøanlegg. På Tysnes ligg eitt av dei viktigaste områda for barn og unge i kommunesenteret på Uggdal. Her ligg kommunen sitt idrettsanlegg med kunstgrasbaner, Uggdal skule med elevar frå klasse, og Stjernereiso barnehage med 5 avdelingar samla. Til saman har skulen og barnehagen om lag 175 barn. Det er nyleg bygt gang- og sykkelveg mellom skulen og Uggdalseidet, noko som sikrar trygg skuleveg for størsteparten av dei som bur i kommunesenteret. Frå 5. klasse må barna til Tysnes skule på Våge. Sidan heile kommunen berre har tre skular (Onarheim er den tredje), har skulane eit stort opptaksområde der mange elevar treng skuleskyss, og Tysnes kommune praktiserer fri skuleskyss til elevar i småskulen når dei har meir enn 3 km skuleveg. I tillegg til skule, barnehage og idrett har Uggdal kulturhus med kinosal som er eit viktig møtepunkt for barn og unge. Reksteren skule vart lagt ned i 2011.

41 41 Figur 4-4 Uggdal med barneskulen lengst til høgre i kanten av biletet. Foto: Kuventræ er i følgje Os kommune sjølve hjartet i aktivitetar for barn og unge i kommunen. Her ligg Os idrettsanlegg med hall og idrettsbaner, Osbadet og Kuventræ barneskule. Det ligg 4 barnehagar innafor planområdet (Flåten naturbarnehage, Varhaug barnehage, Espira Kuventræ og Espira Ulvenvatnet), i tillegg til vidaregåande skular og viktige nærfriluftsområde omkring Ulvenvatnet som vert nytta av alle. Dagens E39 kryssar Ulvenvatnet og ligg inntil skule- og idrettsområdet med vesentleg støy- og barriereverknad. Det er etablert turveg under brua og ei overgangsbru ved skule/idrettsområdet. Halhjem har idrettsanlegg og barneskule med klasse. Frå 5. klasse går elevane på Lunde skule (tidlegare Søre Neset). Søre Neset Fus barnehage ligg i nærleiken av Lunde skule. På Moberg ligg Kuvågen barnehage. Søre Øyane i Os har eigen barneskule og barnehage. Søre Øyane skule er ein fulldelt 1.-7.klasse skule med 127 elevar som ligg på Sunnøya. Her ligg også idrettsbane/nærmiljøanlegg. Søre Øyane naturbarnehage ligg tett på turområde og badeplassar på Røtinga. I Os er planområdet nokså godt utbygt med fortau eller gang- og sykkelveg som sikrar trygg tilkomst til skule og idrettsanlegg, og sykkelvegnettet er satsingsområde i kommunen. 4.3 Friluftsliv Friluftsområde Dei fleste større, regionale friluftsområda innafor planområder vart kartlagt og verdisett i regi av Hordaland fylkeskommune og Fylkesmannen i Hordaland i samband med «Friluftslivets år» 2005 (sluttført i 2008). Denne regionale verdivurderinga er nytta som støtte i avgrensing og verdisetting av delområde i registreringskategorien "friluftsområde". Registreringa er basert på metode utvikla av Miljødirektoratet (tidlegare Direktoratet for naturforvaltning) henta frå Handbok , medan sjølve kartlegginga er i stor grad utført av lokalkjente. Som del av arbeidet er områda gitt karakter 1-5 innanfor 9 registreringskategorier. Dersom eit område har fått karakter 5 i ein kategori tilfredsstiller det til verdisettinga «A: Svært viktig». Karakter 4 eller lågare gir verdi «B: Viktig» eller «C: Registrert». DN handboka foreslår følgjande oppfølging/konsekvens for arealforvaltning og bruk:

42 42 A: Svært Viktig - Områder der det ikkje bør skje inngrep eller utbygging B: Viktig Områder der det ikkje bør skje inngrep som fører til at funksjonen som friluftsområde vert forringa. C. Registrert Områder der delar kan omdisponerast eller fortettast etter grundige vurderingar av rekreasjonsverdiane. Planområdet har ei lang kystlinje, men mykje av strandsona er bratt og lite tilgjengeleg, noko som gjer tilgjengelege og tilrettelagte friluftsområde ved sjøen svært verdifulle. Mange av desse vert drifta av Bergen og Omland friluftsråd. Innafor influensområdet er det også fleire statleg sikra friluftsområde. Alle desse er registrerte og nytta som støtte for verdisetting av delområde, sjå omtale av det enkelte delområdet i kap. 6. På Stord og Fitjar er dei viktigaste regionale friluftsområda i influensområdet Ådlandsvatnet og Midtfjellet/Mehammarsåto-Kattnakkjen. Ådlandsvatnet er saman med dei lokale friluftsområda Ådlandsskogen og Hundsåsen viktige og svært mykje brukte nærfriluftsområde for busetnaden nærast Leirvik, og fungerer som innfallsport til Midtfjellet-området. Ein annan viktig innfallsport til Midtfjellet ligg ved dagens E39 mellom Børtveit og Langenuen motell. Langs Langenuen ligg det fleire badeplassar, mellom dei mest brukte/tilrettelagte er Kvernaneset på Stord, rasteplassen ved ferjekaien i Jektevik, og Færøysund ved Sandvikvåg i Fitjar. Elles er det lokale turstiar, fiske- og badeplassar nytta av dei som bur langs dagens E39 i heile planområdet. Dei viktigaste regionale friluftsområda i influensområdet på Tysnes er Bårdsundet, Søreidsvika og Flatråkervassdraget. Vernøyane og Tysnessåto friluftsområde ligg så vidt innafor utgreiingsområdet/plangrensa, men er vurdert å liggje utafor influensområdet for nærmiljø og friluftsliv. Bårdsundet er viktigast for båtutfart og hyttefolk. Søreidsvika friluftsområde er også viktig for båtutfart, men omfattar også området Tømmeråsen / Myklestadskogen. Myklestadskogen og badeplassen i Kjevika er Uggdal og Uggdalseidet sitt viktigaste nærfriluftsområde. Saman med badeplassen tilrettelagt ved utløpet av Flatråkervassdraget er Kjevika ein av få badeplassar i kommunen som er tilgjengeleg utan båt. Eit anna svært viktig nærfriluftsområde er dei nære skogsområda omkring skule, barnehage og idrettsanlegg i Uggdal. På Reksteren er det merka turløyper turløyper rundt Frøkjedalsvatnet, til Dalstuva og til Gjøvågsvarden. Den spreiddbygde øya har elles lokale turområde i heile planområdet, i tillegg har dei store skogsområda på øya eit omfattande skogsvegnett som gir gode turhøve. Søre Øyane med Røtinga, Innerøya og Ytterøya i Os er eitt av fleire svært viktige regionale friluftsområde i skjergarden i Os. Øyane er også viktige nærfriluftsområde for busetnad og hyttefolk i området. Røtinga har vegsamband, medan Innerøya og Ytterøya berre er tilgjengelege med båt. Kalneset på Ytterøya er statleg sikra friluftsområde som vert drifta av BOF. På fastlandet er det i kommuneplan sett av friområde langs sjøen meir eller mindre heile vegen frå Halhjem til Mobergsvikjo. Halhjemsmarka og Kuvågen er statleg sikra, og Halhjemsmarka er saman med Mobergsvikjo drifta av BOF. Nærare Osøyro er Liafjellet og Ulvenvatnet viktige tur- og nærfriluftsområde for heile Osøyro. Områda er lett tilgjengelege, grensar til skule og idrettsområdet på Kuventræ og vert svært mykje nytta heile året. Dagens E39 er både ein barriere for fri ferdsel i nærmiljø og friluftsområde, og ein viktig tilkomstveg for friluftsliv når vegen vert nytta som transportåre og innfallsport for å komme seg til områda. Dagens E39 er ikkje stengd av midtdelarar eller viltgjerder, og på dei spreiddbygde strekningane der det i liten grad finst støyskjerming er det oftast mogleg å krysse vegen i plan. For friluftsliv har ikkje dagens E39 ein spesielt stor barriereverknad.

43 43 Figur 4-5 Oversiktskartet viser regionale friluftsområde med verdisetting og nasjonal sykkelrute 1

44 Sykkel Planområdet har i dag ikkje samanhengande strekningar tilrettelagt for sykkel/tursykling. Langs dagens E39 på Stord er det etter vegutbetring seinare år nesten samanhengande, separat gang- og sykkelveg på heile strekninga langs Langenuen, men enkelte korte delstrekningar står att. På Tysnes finst det ikkje separate gang- og sykkelvegar med unntak av ein 2 km lang strekning mellom barneskulen på Uggdal og Uggdalseidet. I Os er det gang- og sykkelvegar på delstrekningar langs lokalvegnettet. Nasjonal sykkelrute 1, som i overordna trekk følgjer E39 langs kysten, går frå Leirvik til Osøyro, sjå kart i førre kapittel. Ruta er til dels samanfallande med Nordsjøsykkelruta, North Sea Cycle Route, ei rute basert på nasjonale, regionale og lokale sykkelruter frå Hordaland i aust til Skottland, Shetlandsøyene, i vest. Frå Leirvik går ruta på vestsida av Stord-øya, gjennom Fitjar til Sandvikvåg, med ferje over til Halhjem, og vidare om Osøyro til Ulven. Vidare mot Bergen om Lysekloster og Fanafjellet. Turen byr på en fin kombinasjon av kystlandskap og innland / fjellandskap, og det meste av ruta går på asfalterte vegar med lite trafikk og parsellvis smale vegar. "Syklistenes landsforening" sine nettsider tilrår turen for vaksne, kulturinteresserte syklistar, men peikar på at ruta har forbetringspotensial/alternativ på tungvinte og/eller trafikkfarlege strekningar. Mellom anna vert ruta om Osøyro og Leirvik sentrum skildra som tungvint og trafikkfarleg, og det vert føreslått å sykle om Austvoll for å sleppe Osøyro og Fanafjellet på veg til Bergen. Det vert også peika på at fjordkryssingar på bru er vind- og vêrutsette. På Stord vert strekninga frå Leirvik via Rommetveitvegen og Fjellgardsvegen mykje nytta til tur- og treningssykling. Ruta er med i kommunens plan for grøntstruktur, tur- og sykkelvegar. I Os er sykkelvegnettet lite og usamanhengande utbygd, og kommunen har dette som satsingsområde. Sykkelvegnett, status og behov er kartlagt for heile kommunen. Frå Halhjem til Ulven er det meir eller mindre samanhengande rute med varierande kvalitet. Manglande lenker er prioritert for tiltak. Strekninga over Søre Øyane er vist som mangelfull med middels (Lepsøy) og låg (Røtinga) prioritet Jakt og fiske Plan- og influensområdet har store skogsområde, fjellområde og sjø og vatn/vassdrag som er eigna for jakt og fritidsfiske, og det er ein viktig del av friluftsliv og friluftskultur i influensområdet. Det er mykje hjort og mange hjortevald i området, spesielt på Tysnes. Statistikken tyder på at jakta er aukande i kommunen (Hjorteviltregisteret). Temaet jakt og fiske er overlappande med utgreiingstemaa naturmiljø (vilt) og naturressursar (næringsfiske i sjø), og leveområde, funksjonar og ressursar vert kartlagt i desse tilgrensande utgreiingane. Jakt som del av ressursgrunnlag/næringsgrunnlag er ein del av prissette konsekvensar. I tema nærmiljø og friluftsliv er fritidsfiske omtalt for dei delområda der det er registrert kjente og/eller spesielt tilrettelagde plassar for fritidsfiske innafor influensområdet. Jakt er ikkje omtalt spesielt, men det er lagt til grunn at jakta i hovudsak er friluftsaktivitet og ikkje næringsgrunnlag i området. Verknader som barriereverknader og endringar i tilgjenge er omtalt under dei ulike delområda, og vil også gjelde for jakt som friluftsliv. Eventuelle endringar i leveområde og trekkvegar for vilt vil vere omtalt under tema naturmangfald.

45 45 5 Verdivurdering

46 46 I alt er det vurdert heile 45 større og mindre delområde for nærmiljø og friluftsliv. Avgrensing av delområda går fram av verdikartet. Det kan vere ulik verdi for nærmiljø og for friluftsliv innafor eitt delområde. Dette er skildra for det enkelte delområdet, og det går fram av vurderinga kva som har vore utslagsgivande for verdisettinga. Nærmiljøområde gitt stor verdi er i stor grad knytt til tettare busetnad og viktige uteområde og funksjonar for barn og unge. Det gjeld område på Ådland/Tyse på Stord, Uggdal på Tysnes og Kuventræ i Os (sjå også kapittel 4.2.2). Berre eitt område er gitt liten verdi for nærmiljø, Kolskogen ved Svegatjørn som er dominert av veg og næringsareal. Dei mest spreitt bygde områda med få bustader og lang avstand til vanlege nærmiljøfunksjonar er definert som nærmiljø, men gitt liten til middels verdi. Friluftsområde som er gitt stor verdi er i hovudtrekk større samanhengande og mykje nytta friluftsområde som er gitt stor verdi i regional kartlegging. Friluftsområde som er gitt liten verdi er i hovudtrekk "vanlege" utmarksområde som grensar til spreitt bygde område der vi ikkje kjenner til særlege tilretteleggingstiltak, men reknar med at utmarka har verdi for lokal bruk. Mellom desse i verdi ligg friluftsområde med varierande kvalitetar og grad av bruk og tilrettelegging. Tabell 5-1 Oversikt over verdivurderte delområde Nærmiljø N2 Ådland / Tyse N4 Nordre Tveita / Lunde N5 Fjellgardane N7 Grov Agdestein N8 Jektevik Vistvik N9 Vistvik Sandvikvåg N11 Hodnaneset Økland N13 Flatråker N16 Uggdalsdalen N18 Uggdal Uggdalseidet N20 Heie N22 Haukafær Gjelland N24 Gjøvåg / Kaldafoss N25 Neshamn N26 Drangsbygda N27 Søreid N29 Beltestad N30 Amland N32 Flygansvær N34 Røtinga N36 Halhjem N37 Haugland N38 Moberg N41 Kuventræ N42 Varåsen N43 Kolskogen / Svegatjørn Friluftsliv F1 Ådlandsvatnet F3 Hundsåsen F6 Mehammarsåto-Kattnakkjen/ Midtfjellet F10 Færøysund F12 Salsborg F14 Flatråkervassdraget F15 Stølafjellet F17 Tysnessåto F19 Dallandsfjellet F21 Søreidsvika / Tømmeråsen F23 Gjøvågsfjellet F28 Nesvarden F31 Bårdsundet F33 Kobbavågen / Røtinga F35 Innerøya / Søre Øyane F39 Liafjellet F40 Ulvenvatnet F44 Vernøya F45 Nordsjøsykkelruta

47 Verdivurdering av delområde F1 Ådlandsvatnet Registreringskategori: Friluftsområde Ådlandsvatnet er eit sentralt og viktig lokalt friluftsområde for innbyggjarane i Leirvik og Nordbygdo. Vatnet ligg på vestsida av den tette busetnaden i og rundt Leirvik, med dagens E39 som ein markant barriere mellom bustadområde og friluftsområde. Den einaste planskilde kryssinga av E39 er på sti under Ådland bru ved utløpet mot Frugardselva. Vatnet med turstiar langs Frugardselva og strandsona omkring vert også nytta av folk elles i regionen, og er i regional kartlegging av friluftsområde gitt A- verdi. Den austre delen av strandsona som ligg inntil E39, er statleg sikra friluftsområde. Området er tilrettelagt med tursti og badeplass med toalett. Parkeringsplass ligg ved Sagneset med avkøyring frå E39. Ådlandsvatnet og Frugardselva er også mye brukt til fritidsfiske (avhengig av fiskekort). Knausar og sva gir gode høve for fiske og bading. Sjølve vatnet vert nytta til padling i sommarhalvåret og til skøyteis om vinteren. Skulane og barnehagane i nærområda nyttar området mykje til tur og utflukter, og Tyse og Prestagardsskogen barnehagar har kano liggjande. Kommunen har Ådlandsvatnet som satsingsområde for nærfriluftsliv og folkehelse, og er i ferd med å opparbeide samanhengande turveg rundt heile vatnet (ca. 6 km). Ådlandsvatnet er innfallsport til turvegane i Vatnadalen og vidare over Prestestegen til Fitjar. Støy: Ådlandsvatnet er støybelasta frå E39. Utslagsgivande for verdisetting er at friluftsområdet har heilårsbruk med høg bruksfrekvens og god tilrettelegging for mange brukargrupper. Skular og barnehagar i nærområda brukar området aktivt, og det er del av ein samanhengande struktur som strekker seg frå sjøen via Frugardselva og Ådlandsvatnet og vidare mot større tur- og friluftsområde inn og over fjellet. Verdivurdering: N2 Ådland/Tyse Registreringskategori: Andre bygde område, felles møtestader og uteområde Figur 5-1 Tyse FUS barnehage og Prestagardsskogen idrettspark ligg i influensområdet til ny E39

48 48 Nærmiljø: Delområdet er funksjonsblanda og ligg på austsida av dagens E39 mellom Ådlandsvatnet og dei tette bustadområda i området Ådland, Hystad og Tyse. Området er karakterisert ved ei stor samling av innandørs og utandørs møteplassar og aktivitetsområde for barn og unge, som omfattar Ådlandsskogen, Idrettparken, Nordbygdo ungdomsskule, Hystad barneskule, Prestagardsskogen og Tyse barnehagar, i tillegg til Stord hestesportsenter som ligg inntil E39 lengst nord mot Nordre Tveita. Tysemarkjo er eit heilt nytt bustadfelt med Tyse barnehage sentralt i feltet. Det er avsett ytterlegare byggjeområde for bustad og næring her. I tillegg er det vist nytt bustadområde i Ådlandsskogen vest for Idrettsparken. Vegane rundt bustadområde og idretts/nærmiljøanlegg, skular og barnehage har fortau og gangvegar med varierande standard, medan tilkomstvegane Ådlandsvegen og Vestlivegen mot E39 er utan eige tilbod for gåande og syklande. Analysar av tilgjenge viser at det er gangavstand (<1000m) langs eksisterande vegar og stiar innafor heile delområdet, og tyngda av bustadområda lengre aust også har gangavstand til målpunkta i området. Friluftsliv: Ådlandsskogen ligg mellom Ådlandsvatnet og kulturlandskap på Ådland. Det er eit viktig nærområde for skulane og barnehagane. På toppen av høgdedraget i skogen er det tilrettelagt møteplass med gapahuk, lavvo, benkar og bord. Stien gjennom skogen tener som grøntkorridor mot Ådlandsvatnet for heile nærområdet. Når stien når E39 må vegen må kryssast i plan. Prestagardsskogen Idrettspark ligg like ved Nordbygdo ungdomsskule og Ådlandsskogen. Her er fleire baner for handball og fotball, løpebane og lengdegrop for friidrett, og nærmiljøanlegg med sandvolleyballbane, Tarzanjungel, turnbasseng, aktivitetsanlegg og skateboardbane. I tillegg er her lyssett turløype/helsesportløype på 1,4 km og fleirbrukshall. Støy: Areala nærast E39 er støybelasta. Utslagsgivande for verdisetting er eit fleirfunksjonelt nærmiljøområde med gode tilbod for barn og unge, med nærfriluftsområde med høg bruksfrekvens og god tilrettelegging. Området har gangavstand til tette bustadområde aust for influensområdet, og potensiale for auka bruk med nye bustadområde som skal byggjast i nærområdet. Verdivurdering: F3 Hundsåsen Registreringskategori: Friluftsområde Friluftsliv: Delområdet ligg på vestsida av dagens E39 og er eit mykje brukt nærturområde for busetnaden på austsida av vegen. Skogen vert nytta av Lundstræet aktivitetsgard til tur og trening. Området har eit omfattande nett av turstiar, og knyter seg mot Ådlandsvatnet. Området er innfallsport til dei store regionale friluftsområda i fjellet, inklusive turområda Vatnadalen, Stovegolvet, Midtfjellet og Kattnakkjen. Det er tilrettelagt med parkeringsplassar og infotavler innover Lundsetervegen mot skianlegg og kraftstasjon på Lundseter (sjå delområde 6). Støy: Områda nærast vegen er støybelasta frå E39.

49 49 Utslagsgivande for verdisetting: Mykje nytta skogsområde. Veg- og stinett og samanhengen med større samanhengande friluftsområde er med på å trekke verdien opp. Verdivurdering: Figur 5-2 Utsnittet frå kartvedlegg til rapporten Grøntstruktur, turvegar og gang-sykkelvegar på Stord syner turvegar og stiar i områda Ådlandsvatnet og Hundsåsen. Stord kommune/plan vest 2010 N4 Nordre Tveita / Lunde Registreringskategori: Andre bygde område, felles møtestader og uteområde Nærmiljø: Ope landbruksområde / kulturlandskap med spreidd busetnad som strekker seg i daldrag frå Nordre Tveita til strandsona i Kyvikjko Fuglavikjo nord for Rommetveit. Området har fleire attraktive aktivitetsområde som har både nærmiljø- og friluftsliv-funksjon. Nordre Tveita fungerer som besøksgard for barnehagane i området. Gardsvegane i området er viktige turvegar mellom dei tette bustadområda aust for E39 og skog- og friluftsområde vest for dagens E39. Det finst to eldre landbruksundergangar under E39 i delområdet. Desse er for små til å fungere for dagens maskinpark, og er berre i liten grad nytta til turbruk, det vanlegaste er å krysse i plan. Friluftsliv:

50 50 Prestagarden har golfbane med turstiar som vert nytta både sommar og vinter. På Lundstræet vert det drive aktivitetsgard med organiserte grupper som nyttar utmarka på garden som treningsområde i friluft. Delområdet vert nytta til orienteringsløp, og inngår i eige orienteringskart for områda på austsida av E39. I Kyvikjo, Fuglavikjo og på Kvernaneset er det badeplassar. Støy: Areala nærast vegen er støybelasta frå E39. Utslagsgivande for verdisetting: Nærmiljø med opplevingsrikt og variert kulturlandskap, der veg- og stinett fungerer som turkorridor mellom tette bustadområde og friluftsområde. Fleire gode aktivitetstilbod for barn og unge er med på å trekke verdien opp. Verdivurdering: Figur 5-3 Utsyn mot Hundsåsen og hestesportsenteret frå Prestagarden golfbane N5 Fjellgardane Registreringskategori: Andre bygde område Nærmiljø: Ope landbruksområde / kulturlandskap med spreidd busetnad som omfattar Fjellgardsvegen og det vakre kulturlandskapet kring Fjellgardane, og ligg mellom E39 og friluftsområda i fjellet. Som bustadområde er området spreiddbygd og vert vurdert å ha vanleg godt bumiljø med gode høve til friluftsaktivitet. Friluftsliv: Rundturen frå Ådland via Rommetveit og Førlandskrysset over Fjellgardsvegen og tilbake ned mot Ådlandsvatnet er ei mykje brukt løype for tur- og treningssykling. Støy: Areala nærast vegen (Førland) er støybelasta frå E39.

51 51 Utslagsgivande for verdisetting: Spreidd busetnad med låg tettleik. Samla grendemiljø og god tilgang til større samanhengande friluftsområde er med på å trekke verdien opp. Verdivurdering: F6 Mehammarsåto Kattnakkjen/Midtfjellet Registreringskategori: Friluftsområde, identitetsskapande område Friluftsliv: Stort samanhengande fjellområde som utgjer heile den sentrale delen av Stord og bind saman kommunane Stord og Fitjar. Mykje brukt heilårs turområde med stort løypenett og mange innfallsportar i begge kommunane. Opplevingsverdiar knytt til variasjon mellom skogsterreng og opne fjellområde med storslåtte utsyn. Mykje brukt innfallsport frå E39 er via Hundsåsen og Fjellgardsvegen til Lundseter, der det er tilrettelagt vegtilkomst, fjellstove, skianlegg og parkeringsplass i tilknyting til kraftanlegg. Frå denne innfallsporten kan ein gå ruter som Stovegolvet, Kattnakkjen og Midtfjellet på langs. Området er gitt regional A-verdi. Inngrepa knytt til vindmølleparken på Midtfjellet og kraftutbyggingar trekker ned opplevingsverdiane i naturlandskapet, men har samtidig gitt nye tilkomstar og innfallsportar som gir auka tilgjenge. Støy: Areala nærast vegen er støybelasta frå E39. Midtfjellet har støy frå vindmøllepark. Utslagsgivande for verdisetting:høg heilårs bruksfrekvens, mange og varierte turløyper og at området utgjer eit stort samanhengande friluftsområde. Verdivurdering: Figur 5-4 Kyvikjo med Fjellgardane og Mehammarsåto i bakgrunnen sett frå Langenuen.

52 52 N7 Grov Agdestein Registreringskategori: Bustadområde, friluftsområde Nærmiljø: Delområdet omfattar strekninga langs dagens E39 frå Førlandskrysset til Agdestein, og omfattar grenda Grov og noko meir spreidde bustadområde i området nordover mot Agdestein. Det er sett av areal til eit mindre bustadfelt som ikkje er bygd ut endå på Grov. Bustadene ligg i hovudsak på austsida av vegen, med E39 som barriere mellom friluftsområde i fjellet vest for vegen. Førlandskrysset er viktig tilkomst for kryssing mellom bustadområda og turområda. Det er gang- og sykkelveg langs E39 på strekninga med unntak av eit kort stykke der gamlevegen mellom Grov og Boravik må nyttast. Friluftsliv: Like nord for avkøyringa til Grov er startpunkt på ein mykje brukt tursti mot Eskelandslia og Lundseter. Det er badeplassar i Ørevikjo og Boravikjo på Grov som i hovudsak vert nytta lokalt. Støy: Områda nærast vegen er støyutsett frå E39. Utslagsgivande for verdisetting: Området har vanleg godt bustadmiljø med god tilgang på grøntareal og kort veg til tur- og friluftsområde i fjell og sjø. Verdivurdering: N8 Jektevik - Vistvik Registreringskategori: Andre bygde område Nærmiljø: Delområdet omfattar dagens E39 på strekninga frå Jektevik ferjekai til Sandvikvåg ferjekai, og er eit samanhengande men spreitt bygd område langs Langenuen som mellom anna omfattar bygdene Børtveit og Mehammar i Stord kommune, og Raunholm og Eide i Fitjar kommune. Bygdene i delområdet har eit heilskapleg preg med låg tettleik av bustader og småskala kulturlandskap med gardsbruk. Hovudtyngda av busetnaden ligg mellom E39 og fjorden, men Børtveit og Eide har bustadhus på begge sider av vegen. Nyleg utbetring av vegen har samla avkøyrsler, gitt planskilde kryssingar og samanhengande gang- og sykkelveg langs E39. E39 er ein vesentleg barriere for nærmiljøet i området. Friluftsliv: Utmarksområde mellom grendene og ved sjøen vert i hovudsak nytta av dei relativt få som bur eller har hytter i området. Unntak er innfallsporten til Midtfjellet via Børtveitdalen frå Børtveit, som er mykje nytta trass dårlege parkeringsforhold ved E39. Ved ferjekaien i Jektevik er det tilrettelagt rasteplass med høve til bading og fiske. Langenuen motell like nord for Børtveit tilbyr utleige av båt og fiskeutstyr. Ved kommunegrensa går det ein skogsveg som er nytta som innfallsport til fjellet. Støy: Området er støyutsett frå E39. Utslagsgivande for verdisetting: Låg tettleik av bustader, men med god tilgang og kort veg til tur- og friluftsområde i fjell og ved sjø. Støy og barriereverknad frå E39 trekker verdien noko ned.

53 53 Verdivurdering: Figur 5-5 Viktig innfallsport til fjellet ligg ved Langenuen motell nord for Børtveit. N9 Vistvik - Sandvikvåg Registreringskategori: Andre bygde område Nærmiljø: Delområdet omfattar dagens E39 på strekninga frå Vistvik til Sandvikvåg ferjekai, og omfattar bl.a. bygdene Vistvik, Hovland, Levåg og Engevik i Fitjar kommune. Bygdene har eit heilskapleg preg med låg tettleik av bustader og småskala kulturlandskap med gardsbruk. Det ligg bustadhus på begge sider av vegen. Nyleg utbetring av vegen har samla avkøyrsler, gitt planskilde kryssingar og samanhengande gang- og sykkelveg langs E39, men også ført til innløysing av hus. E39 er ein vesentleg barriere for nærmiljøet i området. Friluftsliv: Friluftsområde i skog og fjell og ved sjøen vert i hovudsak nytta av dei relativt få som bur eller har hytter i området. Det går fleire stiar til fjells. Ved Vistvik startar ein merka turveg til fjells. Støy: Området er støyutsett frå E39. Utslagsgivande for verdisetting: Låg tettleik av bustader, men med god tilgang og kort veg til tur- og friluftsområde i fjell og ved sjø. Støy og barriereverknad frå E39 trekker verdien noko ned. Verdivurdering:

54 54 Figur 5-6 Dagens E39 ved Sandvikvåg. Utsyn mot Færøysund friluftsområde, Langenuen og Reksteren. Foto: F10 Færøysund Registreringskategori: Friluftsområde Friluftsliv: Færøysund friluftsområde ved Sandvikvåg har attraktive natur- og kulturopplevingar med holmar, badeplassar og gode fiskeplassar, samt Færøysund handels- og gjestgivarstad, som er ein av dei gamle handels- og gjestgjevarstadene langs kysten i Hordaland. Tilgjengeleg frå land, men mest attraktivt med båt. Området er gitt regional C-verdi. Støy: Støybelasta frå E39. Utslagsgivande for verdisetting: Området er godt eigna for friluftsliv og tilgjengeleg både med båt og frå land. Låg bruk trekker verdien noko ned. Verdivurdering: N11 Hodnaneset - Økland Registreringskategori: Andre bygde område, friluftsområde Nærmiljø: Spreidd busetnad i kulturlandskap mellom fjorden og eksisterande veg mellom Hodnaneset og Flatråker. Omfattar grendene/gardane Skår og Tornes og fritidsbustader og hytter. Få/ingen tilbod til barn og unge, men god tilgang til friluftsaktivitet i nærområdet. Ikkje tilbod for gåande og syklande og lange avstandar mellom bustader. Friluftsliv: Områda vert i hovudsak nytta av dei relativt få som bur eller har hytter i området. Utslagsgivande for verdisetting: Låg tettleik av bustader, men med god tilgang og kort veg til tur- og friluftsområde i fjell og ved sjø.

55 55 Verdivurdering: F12 Salsborg Registreringskategori: Friluftsområde Friluftsliv: Fjell- og skogsområde mellom Flatråkervassdraget og Skårafjellet på sørspissen av Tysnes-øya. Området er relativt lite brukt i forhold til andre større friluftsområde på Tysnes. Den mest nytta turstien går til utsiktspunktet Salsborgjo på 409 m. Turen har startpunkt aust for Hodnaneset og gir fantastisk utsyn over Hardangerfjorden og Sunnhordland. Utslagsgivande for verdivurdering: Friluftsområde med turstiar brukt til friluftsliv og rekreasjon, særlege opplevingskvalitetar. Verdivurdering: N13 Flatråker Registreringskategori: Andre bygde område Nærmiljø: Spreidd busetnad i bygdene Økland og Flatråker ved utløpet av Flatråkervassdraget. Busetnaden består av gardsbruk og spreidde bustader/fritidsbustader. På Flatråker er det eit mindre område der kommuneplanen opnar for nye bustader, i tillegg til næringsområde (settefiskanlegg) ved sjøen. På Flatråker er det også småbåthamn. Få/ingen tilbod til barn og unge, men god tilgang til friluftsaktivitet i nærområdet. Ikkje tilbod for gåande og syklande. Utslagsgivande for verdisetting: Området har vanleg godt bustadmiljø for det spreiddbygde Tysnes, og det er sett av areal for ny spreidd busetnad. Nærleik til friluftsområde både ved sjø og i fjell, samt Flatråkervassdraget. Verdivurdering: F14 Flatråkervassdraget Registreringskategori: Friluftsområde Friluftsliv: Flatråkervatnet er eit stort samanhengande friluftsområde med fleire samanhengande store vatn (Flatråkervatnet, Midtvatnet, Nordbustadvatnet og Breidavatnet med kanalar mellom). Tilkomst frå Flatråker eller Nordbustad. Vatna er omgitt av store skogsområde og lengst i aust også opne kulturlandskap. På vestsida av utløpet av Flatråkervatnet er det opparbeida badeplass med strand. Badeplassen er ein av få tilrettelagte badeplassar i kommunen der ein ikkje er avhengig av båt. Badeplassen og skog og mark vert i hovudsak nytta av dei som bur i området, mens dei store vatna er attraktive padle- og fiskeområde også for meir langvegsfarande (fiskekort). Det finst leirplassar ved

56 56 Nordbustavatnet og Midtvatnet. Det stille og urørte preget vert framheva som ein kvalitet ved området, trass i at det ligg skytebane i skogen mellom Nordbustadvatnet og Flatråkervatnet. Flatråkervassdraget er gitt regional B-verdi. Utslagsgivande for verdisetting: Friluftsområde med opplevingskvalitetar brukt til friluftsliv og rekreasjon både lokalt og regionalt, og som er særleg eigna for padling. Tilrettelegging i regi av kommunen og grunneigarlaget er med på å trekke verdien opp. Verdivurdering: Figur 5-7 Flatråkervassdraget, Midtvatnet. Foto: F15 Stølafjellet Registreringskategori: Friluftsområde Friluftsliv: Fjellområde mellom Uggdalsdalen og Søreidsdalen som i hovudsak vert nytta av dei som bur i nærområdet, mellom anna på stiar og skogsvegar frå Uggdal, Uggdalsdalen og Nordbustad. Den mest nytta turstien går frå Uggdal til toppen av Stølafjellet på 455 m med vidt utsyn. Området er relativt lite brukt i forhold til andre større friluftsområde på Tysnes, og er gitt regional C-verdi. Utslagsgivande for verdivurdering: Friluftsområde med turstiar og opplevingskvalitetar brukt til friluftsliv og rekreasjon i hovudsak lokalt. Låg bruk trekker litt ned. Verdivurdering: N16 Uggdalsdalen Registreringskategori: Andre bygde område Nærmiljø:

57 57 Landbruksbygd med spreidde gardstun i dalføret mellom Uggdal og Onarheim. Området grensar mot dei større friluftsområda Stølafjellet og Tysnessåto. Vanleg gode nærmiljøkvalitetar for Tysnes og relativt nær (3-4 km) frå barneskule, barnehage og idrettsplass i Uggdal. Ikkje tilbod for gåande og syklande. Friluftsliv: I dalen går historiske vegfar der delar vert nytta som tursti og er tilrettelagt med skilting og informasjon. Området har svært mange kulturminne som er ein del av kulturlandskap og opplevingsverdi. Utslagsgivande for verdisetting: Området har vanleg godt bustadmiljø for det spreiddbygde Tysnes. Få bustader trekker ned. Verdivurdering: Figur 5-8 Uggdalsdalen, kulturlandskap med spreitt gardsbusetnad. Foto: Atle Jenssen, Statens vegvesen. F17 Tysnessåto Registreringskategori: Friluftsområde, identitetsskapande område Friluftsliv: Det sentrale fjellområdet nord på Tysnes, med Tysnessåto som største målpunkt på 752 moh. Fjellet er synleg og eit landmerke på langt hald, og toppen gir flott utsyn over fjordlandskapet. Området er tilgjengeleg med stiar frå nær sagt alle bygdene rundt. Den årlege Såtetrimmen samlar fleire hundre folk. Viktigaste innfallsport frå vest er frå parkeringsplassen på Dalen (BOF-drifta) dit ein kjem ved å ta av inn vegen forbi skulen på Uggdal. I vestre del av fjellmassivet ligg Uggdalsvarden over Uggdalsdalen, men det går ikkje turstiar opp her. Området er det mest kjente og brukte turmålet på Tysnes-øya, og er gitt regional A-verdi. Utslagsgivande for verdivurdering: Friluftsområde med turstiar og store opplevingskvalitetar brukt til friluftsliv og rekreasjon lokalt og regionalt. Verdivurdering:

58 58 N18 Uggdal-Uggdalseidet Registreringskategori: Andre bygde område, felles møtestader og uteområde, bustadområde Nærmiljø: Uggdal er kommunesenteret på Tysnes, her ligg fleire anlegg og uteareal med felles funksjonar og møteplassar for heile kommunen samla. Uggdal barneskule og Stjernereiso barnehage har til saman ca 175 barn, og ligg samlokalisert med kommunens idrettsanlegg som har både hall, grasbane og kunstgrasbane. Skulen har elevar frå Uggdalseidet, Uggdalsdalen, Flatråker, Neshamn, Amland, Heie og Tysnesbygda (1.-4. klasse). Andre viktige målpunkt i Uggdal er rådhuset, kulturhus/kino, kyrkja og sjukeheimen, som ligg samla midt mellom skuleområdet og Uggdalseidet. Med unntak av sjukeheimen som ligg på Uggdal, ligg bustadkonsentrasjonen på Uggdalseidet. På Uggdalseidet er det dei siste åra bygt fleire nye hus. Det er forventa vidare vekst i Uggdalsområdet, og utviding av bustadområda på Uggdalseidet ligg inne i gjeldande kommuneplan. Nyleg ferdigstilt gang- og sykkelveg på den ca. 2 km lange strekninga frå skuleområdet til Uggdalseidet gjer at barn frå bustadfelta vil ha trygg gangvegtilkomst til skulen. Friluftsliv: Skogsområdet mellom skuleområdet og kommunesenteret er mykje brukt av barnehagen og skulen til tur og leik. I vest grensar delområdet til fine turområde i Tømmeråsen/Myklestadskogen og badeplass i Kjevika, dette er friluftsområde som vert mykje brukt både av dei som bur i området og tilreisande. Uggdalseidet har småbåthamn med gjesteplassar og er innfallsport til Søreidsvika som friluftsområde. Frå Uggdal går det veg til Håheim og Dalen, der det er golfbane og startpunkt for turar til Tysnessåto (utanfor plan- og influensområdet). Utslagsgivande for verdisetting: Tettare busetnad og konsentrasjon av funksjonar sett i forhold til resten av plan- og influensområdet generelt og Uggdal spesielt. Fleire viktige målpunkt for barn og unge, med bygningar og uteareal med offentlege/felles funksjonar som vert brukt av mange. Nær friluftsområde med høg bruksfrekvens og god tilrettelegging. Verdivurdering: Figur 5-9 Uggdal kyrkje ved kommunesenteret.

59 59 F19 Dallandsfjellet Registreringskategori: Friluftsområde Friluftsliv: Skogs- og fjellområde mellom Heie, Uggdal og Våge som i hovudsak vert nytta av dei som bur i nærområdet, mellom anna på stiar og skogsvegar frå Uggdal og Heie. Her går det mellom anna å følgje traktorveg nordover mot Siglevik (utanfor plan- og influensområdet).området er relativt lite brukt i forhold til andre friluftsområde på Tysnes, og er gitt regional C-verdi. Utslagsgivande for verdivurdering: Friluftsområde med turstiar og opplevingskvalitetar brukt til friluftsliv og rekreasjon i hovudsak lokalt. Låg bruk trekker litt ned. Verdivurdering: N20 Heie Registreringskategori: Andre bygde område Nærmiljø: Heie ligg vest for Uggdal og er ei spreiddbygd landbruksbygd mellom Uggdal og Søreidsvika. Blanding av gardstun, bustader og fritidsbustader med vanlege gode nærmiljøkvalitetar for Tysnes. Heie grensar mot Søreidsvika friluftsområde og har godt tilgang til friluftsområde i sjø og Tømmeråsen/Myklestadskogen (delområde 14). Frå Heie er det ca. 3 km til barneskule og idrettsplass på Uggdal, noko som er "nært" på Tysnes. Det er ikkje eige gang- og sykkeltilbod langs vegen. Utslagsgivande for verdisetting: Området har vanleg godt bustadmiljø for det spreiddbygde Tysnes, med nærleik til friluftsområde i skog og fjell og relativt kort veg til barnehage, skule og idrettsområde. Få bustader trekker ned. Verdivurdering: F21 Søreidsvika/Tømmeråsen Registreringskategori: Friluftsområde Friluftsliv: Søreidsvika er eit stort samanhengande friluftsområde i sjø, med lang strandlinje med mange vikar og innfallsportar til friluftsliv. Området har fått regional B-verdi. Søreidsvika er ein del av båtleia gjennom Bårdsundet, som vert nytta av både padlarar og båtfolk. Delområdet omfattar ein del hytter og naust ved sjøen. Småbåthamna ved Uggdalseidet er både målpunkt og innfallsport til friluftsområda. Turområdet Tømmeråsen/Myklestadskogen og Kyrkjevatnet ligg innafor delområdet, og er eit mykje brukt nærturområde med heilårsbruk for Uggdal og Uggdalseidet. Her er tilrettelagt med turløyper og skilting. Kjevikjo badeplass er tilrettelagt med parkering og toalett, og har tilkomst og baderampe tilrettelagt for HC. Tilkomst på veg frå Uggdalseidet eller på sti/skogsveg gjennom skogen frå Myklestad. Det er fortøyningsboltar langs svaberga, og sandvolleyballbane i bakkant av grasbakken bak den grunne vika. Kjevikjo er ein del nytta som utgangspunkt for padleturar mot Bårdsundet. Området er drifta av BOF.

60 60 Utslagsgivande for verdivurdering: Friluftsområde i sjø/strandsone som vert brukt til friluftsliv og rekreasjon både lokalt og regionalt, med særleg høg bruksintensitet om sommaren. Området Tømmeråsen/Myklestadskogen/Kjevikja er særleg tilrettelagt med opplevingskvalitetar og aktivitetstilbod og er med på å trekke opp verdien. Verdivurdering: Figur 5-10 Turvegkart Tømmeråsen/Myklestadskogen. Figur 5-11 Turveg til Kjevikjo. N22 Haukafær - Gjelland Registreringskategori: Andre bygde område Nærmiljø: Spreiddbygd område langs Rekstravegen på austsida av Reksteren, med blanding av gardar, bustader og fritidsbustader. Det er regulert eit hyttefelt på Gjelland, og det meste av området er sett av til spreidd busetnad i gjeldande kommuneplan. Som både hytte- og bustadområde har området vanleg gode nærmiljøkvalitetar for Tysnes. Det er ikkje gang- og sykkeltilbod langs vegen. Friluftsliv: Nærleik til store regionale friluftsområde i sjø (Vernøyane,Bårdsundet, Søreidsvika) og turområde i Gjøvågsfjellet gir gode friluftskvalitetar. Utslagsgivande for verdisetting: Området har vanleg godt bustadmiljø for det spreiddbygde Tysnes, med nærleik til gode friluftsområde i skog og fjell. Det er opna for fleire hytter og bustader i området, noko som gir potensial for fleire busette og brukarar i området.

61 61 Verdivurdering: F23 Gjøvågsfjellet Registreringskategori: Friluftsområde Nærmiljø: Spreidd busetnad og gardsmiljø i Frøkjedal er ein del av området og innfallsport til skogsområda. Det er opna for spreidd bygging i tilknyting til eksisterande bygde miljø. Friluftsliv: Stort og kupert skogsåsområde som utgjer hovudparten av øya Reksteren. Det er tilrettelagt med merka turløyper med god tilkomst og parkeringshøve rundt Frøkjedalsvatnet, til Dalstuva og til Gjøvågsvarden. Turane til Frøkjedal og Dalstuva har utgangspunkt frå parkeringsplass ved gravplassen på Haukafær. Frøkjdelasvatnet rundt byr på kulturlandskap og fiskeplassar, medan turen til Dalstuva går til det høgaste fjellet på Reksteren (336 moh) med vidt utsyn i alle retningar frå toppen. Turane er mykje brukte og lett tilgjengelege nærmiljøturar med heilårsbruk for fastbuande og hyttefolk på Reksteren. Dei merka rutene tiltrekker seg også turgåarar lengre ifrå. Området har ein meir urørt karakter i indre delar. Området er gitt regional C-verdi. Figur 5-12 Kart over merka stiar rundt Frøkjedalsvatnet, til Dalstuva og til Gjøvågsfjellet. (kart: Tysnes kommune/hordaland fylkeskommune/gjensidigestiftelsen) Utslagsgivande for verdisetting: Godt eigna friluftsområde med fine opplevingskvalitetar og veksling mellom skog og fjell. Merka og tilrettelagde turløyper gir potensiale for auka bruk og med på å trekke verdien opp.

62 62 Verdivurdering: N24 Gjøvåg/Kaldafoss Registreringskategori: Andre bygde område, friluftsområde Nærmiljø: Spreitt bygd område lengst nord på Reksteren med litt opnare karakter enn resten av den skogkledde øya. Noko dyrka mark og spreidd busetnad/gardar ved Gjøvåg og Kaldafoss, og ein del fritidsbustader og hytter. Eit større hytteområde er planlagt på Svarvhella lengst i nord, med båthamn mot Svarvhelleholmen. Friluftsliv: Offentleg hamn på Gjøvåg med gjestehamn for småbåt (den einaste på vestsida av Reksteren). Starten på sti til Gjøvågsvarden går frå vegkrysset der dagens ved deler seg mot Kaldafoss og Svarvhella eller mot Gjøvåg. Krigsminnesmerke på Kaldafoss er ein av attraksjonane i området. Sti mot Eldholm og Rindalskulten aust for området. Utslagsgivande for verdisetting: Spreidd busetnad og låg tettleik, nærleik til attraktive friluftsområde ved sjøen og i skog og fjell trekker opp verdien. Verdivurdering: Figur 5-13 Gjøvåg har den einaste offentleg tilgjengelege småbåthamna på vestsida av Reksteren. N25 Neshamn Registreringskategori: Andre bygde område Nærmiljø:

63 63 Spreiddbygde, funksjonsblanda område i grendene Nese og Kongsvik. Blanding av gardsmiljø og spreidde bustader/fritidsbustader med vanleg gode nærmiljøkvalitetar for Tysnes. Det er opna for fleire bustader gjennom spreidd bustadbygging i eit mindre område på Nese. Det er ikkje eige gangog sykkeltilbod langs vegen. Friluftsliv: God tilgang og nærleik til friluftsområde i skog og ved sjø, med fine område kring Kongshamn. Det er skilta turstiar frå gardstunet Øvrebø på Nese. Kongsviktjørna vert nytta til skøyteis om vinteren. Områda vert i hovudsak nytta av dei som bur eller har hytter i området. Utslagsgivande for verdisetting: Området har vanleg godt bustadmiljø for det spreiddbygde Tysnes, med nærleik til friluftsområde ved sjøen og i skog og fjell. Få bustader trekker verdien noko ned. Verdivurdering: Figur 5-14 Gardstun på Nese. Foto: N26 Drangsbygda Registreringskategori: Andre bygde område Nærmiljø: Spreiddbygde, funksjonsblanda område kring grendene Drange og Kleppa. Blanding av gardsmiljø og spreidde bustader/fritidsbustader med vanleg gode nærmiljøkvalitetar for Tysnes, men mindre tettleik enn Neshamn. Det er opna for fleire bustader gjennom spreidd bustadbygging i eit mindre område på Drange. Det er ikkje eige gang- og sykkeltilbod langs vegen. Friluftsliv: God tilgang og nærleik til friluftsområde i skog og ved sjø, med fine område kring Drangsvågen. Områda vert i hovudsak nytta av dei som bur eller har hytter i området.

64 64 Utslagsgivande for verdisetting: Området har vanleg godt bustadmiljø for det spreiddbygde Tysnes, med nærleik til friluftsområde ved sjøen og i skog og fjell. Få bustader og låg bruksintensitet trekker ned. Verdivurdering: N27 Søreid Registreringskategori: Andre bygde område Nærmiljø: Spreiddbygde landbruksbygd mellom Søreidsvika og Søreidsvågen. Blanding av gardsmiljø og spreidde bustader/fritidsbustader med vanleg gode nærmiljøkvalitetar for Tysnes. Det er ikkje eige gang- og sykkeltilbod langs vegen. Friluftsliv: God tilgang og nærleik til friluftsområde i skog og ved sjø. Områda vert i hovudsak nytta av dei som bur eller har hytter i området. Utslagsgivande for verdisetting: Området har vanleg godt bustadmiljø for det spreiddbygde Tysnes, med nærleik til friluftsområde i skog og fjell. Få bustader trekker verdien ned. Verdivurdering: Figur 5-15 Kulturlandskap med spreitt gardsbusetnad i Søreidsdalen. Foto: F28 Nesvarden Registreringskategori: Friluftsområde

65 65 Friluftsliv: Skogsåsområde som er felles utmark mellom Neshamn, Drangsbygda, Søreid og Beltestad og som i hovudsak vert nytta av dei som bur i nærområdet. Det går stiar og traktorvegar inn i området frå alle bygdene. Høgast i vest Nesvarden (291 moh) og Kleppavarden (295 moh), og lågast i aust mot Søreidstjørna (50 moh). Området er relativt lite brukt i forhold til andre friluftsområde på Tysnes. Utslagsgivande for verdivurdering: Friluftsområde med turstiar og opplevingskvalitetar brukt til friluftsliv og rekreasjon, i hovudsak lokalt. Verdivurdering: N29 Beltestad Registreringskategori: Andre bygde område Nærmiljø: Spreiddbygd område melom Amlandsvegen og Søreidsvika. Blanding av gardstun og spreidde bustader, fritidsbustader og naust som gir vanleg gode nærmiljøkvalitetar for Tysnes. Det er opna for spreidd bustader/bygningar i området. Det er ikkje eige gang- og sykkeltilbod langs vegen. Friluftsliv: God tilgang til friluftsområde i skog og ved sjø (Søreidsvika, Bårdsundet). Områda vert i hovudsak nytta av dei som bur eller har hytter i området. Utslagsgivande for verdisetting: Området har vanleg godt bustadmiljø for det spreiddbygde Tysnes, med nærleik til friluftsområde i skog og fjell. Få bustader trekker verdien noko ned. Verdivurdering: N30 Amland Registreringskategori: Andre bygde område, friluftsområde Nærmiljø: Spreiddbygde område med grendene Amland, Færavåg og Håland. Blanding av gardstun og spreidde bustader/fritidsbustader med vanleg gode nærmiljøkvalitetar for Tysnes. Det er opna for fleire bustader gjennom spreidd bustadbygging i tilknyting til eksisterande bygde område i området Amland- Håland. Færavåg har mest fritidshus. Regulert hyttefelt i Hillesvik. Det er ikkje eige gang- og sykkeltilbod langs vegen Friluftsliv: God tilgang og nærleik til friluftsområde i skog og ved sjø (Søreidsvika, Bårdsundet), med fine område med opplevingsverdiar knytt til kulturmiljø i Færavåg. Områda vert i hovudsak nytta av dei som bur eller har hytter i området. Utslagsgivande for verdisetting: Området har vanleg godt bustadmiljø for det spreiddbygde Tysnes, med nærleik til friluftsområde i skog og fjell. Få bustader og låg bruksintensitet trekker verdien noko ned.

66 66 Verdivurdering: F31 Bårdsundet Registreringskategori: Friluftsområde, identitetsskapande område Friluftsliv: Stort samanhengande frilufts- og hytteområde for båtutfart, fritidsfiske og bading, som er ei mykje nytta og opplevingsrik ferdselsåre med båt mellom Søreidsvika og Langenuen. Det er spreidde bustader og hytter/fritdsbustader i området. Lang og variert strandlinje med mange viker, holmar og skjer som gjer området attraktivt for oppankring og padling. Padlerute kan lastast ned frå nett. Området er best tilgjengeleg med båt, dersom ein ikkje bur eller har hytte i området. Kubbervik gamle handelsstad er eit kulturmiljø som driv utleige av båt, og organiserer turar. Marøyskaret er fint turområde på land. Området vert i hovudsak nytta sommarstid. Bårdsundet er gitt regional A-verdi som utfartsområde. Utslagsgivande for verdisetting: Friluftsområde med fine opplevingskvalitetar som er mykje nytta både lokalt og regionalt, med særleg høg bruksintensitet om sommaren. Verdivurdering: Figur 5-16 Bårdsundet sett austover frå brua på dagens fylkesveg. Foto: N32 Flygansvær Registreringskategori: Andre bygde område Nærmiljø: Spreiddbygd område på vestsida av Reksteren mellom Bårdsundet og Langenuen. Blanding av gardar, bustadar og fritidsbustadar. Områda langs eksisterande veg er ein del av eit samanhengande belte for spreidd bygging i gjeldande kommuneplan. Det er ikkje gang- og sykkeltilbod langs vegen. Friluftsliv:

67 67 Nærleik til store friluftsområde og opplevingskvalitetar knytt til viktige kulturminne. Kulturlandskap og kulturminne (krigsminne) på Flygansvær er ein av opplevingskvalitetane i området. Utslagsgivande for verdisetting: Låg tettleik og manglande nærmiljøtilbod vert oppvegd av gode kvalitetar i natur og kulturlandskap og tilgjenge til attraktive turområde i sjø og fjell. Verdivurdering: F33 Kobbavågen / Røtinga Registreringskategori: Friluftsområde, identitetsskapande område Friluftsliv: Området er eit skjergardsområde mykje brukt til båtliv, padling, bading og fritidsfiske, og omfattar Kobbholmane, Kobbavågen og ubygde delar av Røtinga med sjøområda rundt. Området har flotte kvalitetar med både lune viker og småskala skjergard og storslåtte utsyn mot Bjørnafjorden. Området er både lokalt og regionalt viktig og har stor identitetsverdi for Os. I kartlegginga av regionale friluftsområde er Røtinga gitt A-verdi. Røtinga har spreidde fritidsbustader. Kobbavågen og Kobbholmen på Røtinga tilrettelagt med badeplassar og turstiar og er tilgjengeleg frå parkeringsplassen ved Røtingavegen, og frå bussnuplassen ytterst ved Skitnevågen. Området er eitt av få tilrettelagde badeområde i skjergarden som tilgjengeleg utan båt, og vert derfor rekna som særs viktig. Vågen og skogen på Røtinga har i tillegg stor verdi som nærturområde for befolkninga året rundt, og vert nytta av Søre Øyane barneskule og Søre Øyane barnehage som turområde. Flua utafor Kobbholmane er eit viktig område med fiskeplassar for fritidsfiske. Figur 5-17 Stupetårnet i Kobbavågen og Eventyrløypa på Røtinga.

68 68 Utslagsgivande for verdisetting: Friluftsområdet har stor bruksintensitet, er særleg attraktivt for rekreasjon og opphald, og vert nytta av barn og unge. Verdivurdering: N34 Røtinga Registreringskategori: Andre bygde område, bustadområde, Nærmiljø: Delområdet utgjer den bygde delen av øya Røtinga, samt Sunnøya, Bruarøya og Brattholmen i Søre Øyane. Området er tettbygd med ei blanding av eldre busetnad og kulturmiljø, fast busetnad og fritidsbustader, og nye bustadfelt under utbygging. Dei nye felta har fortau, elles er det ikkje eige tilbod for gåande og syklande. Friluftsliv: Røtinga har særleg gode kvalitetar knytt til nærleiken til dei attraktive friluftsområda i og ved sjø, og fine merka turløyper på land som trekker opp. Søre Øyane barneskule med idrettsbane ligg på Sunnøya og Søre Øyane barnehage på Røtinga. Det er gangavstand med maks 2 km til alle viktige målpunkt og område for aktivitet og uteopphald i delområdet. Utslagsgivande for verdisetting: Nærmiljø med vanleg gode bustadområde. Nærleik til barneskule, barnehage og gode friluftsområde trekker opp. Verdivurdering: F35 Innerøya / Søre Øyane Registreringskategori: Friluftsområde, identitetsskapande område Friluftsliv: Området er eit skjergardsområde mykje brukt til båtliv, padling, bading og fritidsfiske, og omfattar øyene Ytterøya og Innerøya og sjøområda rundt. Området har flotte kvalitetar med både lune viker og småskala skjergard og storslåtte utsyn mot Bjørnafjorden. Området er både lokalt og regionalt viktig og har stor identitetsverdi for Os. Innerøya og Ytterøya er gitt regional A-verdi, medan Bjørnarosen mellom Røtinga og Ytterøya er gitt regional B-verdi. Området har tilkomst berre med båt. Øyene har spreidd fritidsbusetnad. På Ytterøya er det regulert eit hyttefelt. Kalneset på Ytterøya er statleg sikra friluftsområde som vert drifta av BOF. Området er tilrettelagt med toalett og har to grunne badeviker som er bundne saman av ei 60 m lang plankebru, her er fleire stupebrett og ei romsleg grasslette for opphald og telting.

69 69 Figur 5-18 Bjørnarøyosen sett frå Røtinga mot Ytterøya. Utslagsgivande for verdisetting: Friluftsområdet har stor bruksintensitet om sommaren, og er særleg attraktivt for rekreasjon og opphald både lokalt og regionalt. Identitetsverdi for Os. Verdivurdering: N36 Halhjem Registreringskategori: Andre bygde område, bustadområde Nærmiljø: Delområdet omfattar bustadområde og nærmiljø kring Halhjem ferjekai. Områda nærast ferjekaien og E39 er støybelasta, her ligg ein del einebustader, i tillegg til naust og kaiar i Naustvågen. Halhjem barneskule og idrettsanlegg ligg i Halhjemsmarka aust for ferjekaien, omkransa av tette bustadfelt med hovudsakleg einebustader og småhus. Eit nytt stort felt er under utbygging i søraust mot Bjørnaåsen, med flott utsyn over Bjørnafjorden og Søre Øyane. I Halhjemsmarka er det fortau langs vegane og fleire snarvegar/gangvegar gjennom området. Friluftsliv: Bjørnevatnet med Halhjemsmarka friluftsområde grensar til skule og bustadområdet. Det fine området med furuskog og slake svaberg har tilkomst frå idrettsanlegget og skulen frå sti over skuletomta, og vert drifta av BOF. Nasjonal sykkelrute/nordsjøsykkelruta følgjer E39 med ferja. Det manglar eige gang/sykkeltilbod på første del av ruta over ferjekaien. Aust for delområdet ligg friluftsområde på land og i sjø som er vurdert å liggje utanfor influensområdet. Støy: Området er støyutsett frå E39 og ferje.

70 70 Utslagsgivande for verdisetting: Funksjonsblanda område med bustadområde med vanleg gode kvalitetar. Barneskule, barnehage og idrettsanlegg i nærmiljøet trekker verdien opp. Verdivurdering: Figur 5-19 Området Halhjem Moberg sett frå Halhjemsmarka mot Liafjellet N37 Haugland Registreringskategori: Andre bygde område, bustadområde Nærmiljø: Delområdet omfattar bustadområde og nærmiljø langs dagens E39 på strekninga frå Halhjem til Moberg som omfattar grendene Haugland, Lunde og Lekven. Grendene har eit heilskapleg preg med veksling mellom bustadfelt og opne kulturlandskap, ein godt utvikla grøntstruktur og god tilgang til nærfriluftsområde. Tettast busetnad er rundt Lunde barneskule. Både skulen og Søre Neset barnehage ligg nokså tett på dagens E39. Det er parallell lokalveg til E39 med godt utbygd nett av over- og undergangar som avbøter barriereverknaden av E39. Det er fortau eller gang/sykkelveg på mykje av lokalvegnettet. Friluftsliv: Nasjonal sykkelrute/nordsjøsykkelruta følgjer E39 på lokalvegnettet gjennom området. Aust for delområdet ligg fleire større friluftsområde på land og i sjø som er vurdert å liggje utanfor influensområde Støy: Heile delområdet er støybelasta i områda nærast vegen. Utslagsgivande for verdisetting: Funksjonsblanda område med bustadområde med vanleg gode kvalitetar. Barneskule og barnehage i nærmiljøet trekker verdien opp. Verdivurdering:

71 71 N38 Moberg Registreringskategori: Andre bygde område, bustadområde Nærmiljø: Delområdet omfattar bustadområde og nærmiljø langs dagens E39 gjennom Mobergsområdet, som ligg tett på Osøyro. Området er tettbygd med både eldre bustadfelt og nye regulerte bustadfelt under utbygging, og godt utvikla grøntstruktur med god tilgang til nærfriluftsområde. Lokalvegnettet er godt utbygd med over- og undergangar som avbøter barriereverknaden av E39. Det er fortau eller gang/sykkelveg på mykje av lokalvegnettet. Kuvågen barnehage ligg på Moberg, som elles er nær sentrum/osøyro og skule- og idrettsområdet på Kuventræ. Friluftsliv: Området har god tilgang på friluftsområde, mellom anna fine og lett tilgjengelege og tilrettelagde badeplassar i Kuvågen og Mobergsvikjo (drifta av BOF). Det er også gangavstand til Liafjellet og områda kring Ulvenvatnet. Nasjonal sykkelrute/nordsjøsykkelruta følgjer E39 på lokalvegnettet gjennom området. Det manglar eige gang/sykkeltilbod på strekninga Moberg Osøyro. Støy: Heile delområdet er støybelasta i områda nærast vegen, og det er støyskjermar langs vegen på lange strekningar. Utslagsgivande for verdisetting: Funksjonsblanda område med bustadområde med gode kvalitetar. Nærleik til Osøyro, skule- og idrettsområdet på Kuventræ og friluftsområde trekker opp verdien. Verdivurdering: F39 Liafjellet Registreringskategori: Friluftsområde Friluftsliv: Liafjellet på 259 moh er eitt av dei mest brukte turområda i Os, med heilårsbruk og fleire innfallsportar til godt merka stiar. Frå toppen Storevarden er det vidt utsyn til skjergarden i Os og øyrika Austevoll, Tysnes og Sotra, fjella i Sunnhordland og Folgefonna i aust. Lengre nord ligg det idylliske Havreitjørna. Viktige innfallportar i plan- og influensområdet er via turvegar på Moberg og Mobergslia (parkeringshøve). Den skogkledde åsen er eit viktig nærfriluftsområde som ligg i tilknyting til Ulvenvatnet og har god tilkomst via turvegar frå busetnaden i og rundt Osøyro, sjølv om dagens E39 ligg mellom busetnaden og turområdet. Området er med i kartlegginga av regionale friluftsområde, der det er gitt A-verdi. Opplevingsverdiar knytt til natur og kulturminne. Støy: Liafjellet er støybelasta frå dagens E39 og frå forsvarets skytefelt på Ulven. Utslagsgivande for verdisetting: Heilårsbruk, høg bruksintensitet, godt tilgjenge, god variasjon i opplevingsverdiar og potensiale for auka bruk med vidare utbygging og fortetting i nærområda. Verdivurdering:

72 72 Figur 5-20 Ulvenvatnet vert nytta både sommar og vinter! F 40 Ulvenvatnet Registreringskategori: Friluftsområde Friluftsliv: Ulvenvatnet er eit viktig heilårs turområde som ligg nær busetnaden i og rundt Osøyro og har godt tilgjenge via turvegar på Kuventræ og Moberg. Området ligg i nær tilknyting til turstiar i Liafjellet og Kuventræ. Sjølve vatnet vert nytta til robane, og til skøyteis og skiløyper om vinteren. På nordsida av vatnet ligg Os yrkesskule, Os roklubb med klubbhus, og banene til Os Mc og Mx Klubb, som alle er viktige møtestader (motorport tel ikkje med i verdivurderinga). Det er etablert badeplass i tilknyting til roklubben. Strandsona og vatnet har elles store naturverdiar som gir mangfald og variasjon i opplevingsverdiar. Kommunen har planar om samanhengande tursti rundt heile vatnet, som saman med Kuventræ er eit satsingsområde for nærfriluftsliv og folkehelseaktivitet på Osøyro. Dagens E39 kryssar vatnet i Mobergsbrua. På nordsida er det tilrettelagt tursti frå Kuventrævegen ved gravplassen, under brua og vidare på utsida av vegfyllinga mot yrkesskulen. Støy: Ulvenvatnet er sterkt støybelasta frå E39 og frå forsvarets skytefelt på Ulven. Det er ikkje støyskjerma mot vatnet. Utslagsgivande for verdisetting: Heilårsbruk, høg bruksintensitet, godt tilgjenge, god variasjon i opplevingsverdiar og potensiale for auka bruk gjennom vidare tilrettelegging. Verdivurdering:

73 73 N41 Kuventræ Registreringskategori: Andre bygde område, felles møtestader og uteområde Nærmiljø: Kuventræ aust for E39 og Ulvenvatnet er sjølve hjartet for organisert og uorganisert idrett på Osøyro, og er ein viktig møteplass for alle aldersgrupper. Her ligg Os idrettsanlegg med hall og idrettsbaner, Osbadet og Kuventræ barneskule. Det ligg 3 barnehagar innafor delområdet (Flåten naturbarnehage, Espira Kuventræ og Espira Ulvenvatnet), i tillegg til vidaregåande skule (Os gymnas). Os yrkesskule ligg vest for E39, mot Ulvenvatnet. Espira-barnehagane ligg begge heilt inntil dagens E39 og er omgitt av støyskjermar. Sør for idrettsområdet ligg eit mindre bustadfelt, gardsbruk og ny gravplass for Osøyro. Friluftsliv: Den mykje brukte gangvegen frå Osøyro til idrettsområdet via grøntdraget langs Kvernelva (Likbrekkjo) kjem opp her og går gjennom området på Kuventrævegen. Nasjonal sykkelrute/nordsjøsykkelruta kjem frå Moberg og går gjennom området før den kryssar E39 og går vidare gjennom Kolskogen mot Lyseklostervegen. Støy: I vest grensar delområdet mot E39. Området er i tillegg støyutsett frå forsvarets skytefelt frå Ulven og ei betongverksemd som ligg inntil E39. Det er sett opp støyskjermar mot skulane og barnehagane. Utslagsgivande for verdisetting er at delområdet inneheld viktige målpunkt for folkehelseaktivitet, fritidstilbod og uteområde som vert nytta av mange og er svært viktige for barn og unge. Aktivitetane og turvegane i området har heilårsbruk, høg bruksintensitet, godt tilgjenge for alle brukargrupper, god variasjon og høg grad av tilrettelegging. Verdivurdering: Figur 5-21 Fotballbana ved skulen på Kuventræ.

74 74 N 42 Varåsen Registreringskategori: Bustadområde Nærmiljø: Bustadområde med hovudsakleg einebustader og rekkehus nord for Kuventræ. Varhaug barnehage i området. Omkransa av hovudvegane E39 og veg til Osøyro. Nær Osøyro og skule- og idrettsområdet på Kuventræ. Fortau langs bustadvegane og langs Idrettsvegen til skule og idrett på Kuventræ. Støy: Området nærast E39 mot Ulvenkrysset og langs Byvegen er støybelasta. Utslagsgivande for verdisetting: Bustadområde med vanleg gode kvalitetar. Nærleik til Osøyro, skuleog idrettsområdet på Kuventræ og friluftsområde trekker opp. Verdivurdering: N43 Kolskogen / Svegatjørn Registreringskategori: Andre bygde område Nærmiljø Samansett område nord for Ulvenvatnet som er dominert av dagens E39 og Kolskogen næringsområde med industri, bygg/anlegg, transport- og lagerbedrifter. E39 er under ombygging med nytt vegkryss for parsellen Svegatjørn Rådal. Os yrkesskule ligg i sør mot Ulvenvatnet. Nasjonal sykkelrute/nordsjøsykkelruta går gjennom området. Støy: Området er støybelasta frå forsvarets skytefelt på Ulven og frå dagens E39. Støyskjermar langs delar av E39. Utslagsgivande for verdisetting: Få bustader og nærmiljøtilbod, støy og trafikk trekker verdien ned. Verdivurdering: F44 Vernøya Registreringskategori: Friluftsområde Attraktivt skjergardsområde med holmar og øyar nordaust på Reksteren, i overgangen mellom Bjørnafjorden og Søreidsvika. Vernøya landfast med bru over Hopesundet, elles båttilkomst. Ein del fritidshus/hytter. Utslagsgivande for verdisetting: Friluftsområde med store opplevingskvalitetar som er gitt regional verdi. Verdivurdering:

75 75 F45 Nordsjøsykkelruta Registreringskategori: Friluftsområde, veg og stinett Nordsjøsykkelruta, North Sea Cycle Route, er til dels samanfallande med nasjonal sykkelrute 1. Nordsjøsykkelruta er basert på nasjonale, regionale og lokale sykkelruter frå Hordaland i aust til Skottland, Shetlandsøyene, i vest. Frå Leirvik går ruta på vestsida av Stord-øya, gjennom Fitjar til Sandvikvåg, med ferje over til Halhjem, og vidare til Ulven. Nordsjøsykkelruta går via Osøyro, medan nasjonal sykkelrute 1 også er skilta over Kuventræ. Turen byr på en kombinasjon av kystlandskap og innland / fjellandskap. Det meste av ruta går på asfalterte vegar med lite trafikk og utan eigen sykkeltrasé. Gjennom Leirvik og på strekninga Halhjem - Os er ruta samanfallande med lokalt gangog sykkelvegnett som har større bruksfrekvens enn resten av ruta. Utslagsgivande for verdisetting: Standard og tilrettelegging er varierande, og ruta vert vurdert til samla middels verdi. Verdivurdering: Figur 5-22 Nasjonal sykkelrute 1 kryssar E39 ved Ulven/Kuventræ, der ruta er samanfallande med lokalt gang- og sykkelvegnett gjennom området.

76 Oppsummeringstabell Tabell 5-2 Oppsummering av verdivurdering av delområde i influensområdet Oppsummering: Verdivurdering av delområde i influensområdet Område Eigenskapar/kvalitetar utslagsgivande for verdi Verdivurdering Alt. Nr. Namn F1 Ådlandsvatnet Registreringskategori: Friluftsområde Viktig nærfriluftsområde med høg bruksfrekvens og god tilrettelegging for eit mangfald av brukargrupper. Skular og barnehagar i nærområda brukar området aktivt. Stor regional verdi. N2 Ådland/Tyse Registreringskategori: Andre bygde område, felles møtestader og uteområde Viktige målpunkt for barn og unge og nærfriluftsområde med høg bruksfrekvens og god tilrettelegging, samt nye bustadfelt. Nær/gangavstand frå tette bustadområde. F3 Hundsåsen Registreringskategori: Friluftsområde Turstinett vest for dagens E39 mykje brukt av busetnaden på austsida av vegen. Skogen nytta av Lundstræet aktivitetsgard til tur og trening.. Innfallsport til større friluftsområde i fjellet. B D E F B D E F B D E F N4 Nordre Tveita Registreringskategori: Andre bygde område B D / Lunde Landbruksområde med spreidd busetnad nær tettare E F bustadkonsentrasjonar. Viktige målpunkt for barn og unge med bl.a.nordre Tveita besøksgard, Lundstræet aktivitetsgard, orienteringskart, badeplassar ved sjøen. N5 Fjellgardane Registreringskategori: Andre bygde område Landbruksområde med spreidd busetnad. Innfallsport til større friluftsområde i fjellet. Sykkelrundløype Ådland- Rommetveit-Fjellgardsvegen B D E F F6 Mehammarsåt Registreringskategori: Friluftsområde, identitetsskapande B D o område E F Kattnakkjen / Midtfjellet Stort samanhengande fjellområde med stor regional verdi. Viktig heilårs turområde med stort løypenett og fleire innfallsportar i begge kommunane som er mykje brukt. N7 Grov Registreringskategori: Bustadområde, andre bygde område B D Agdestein Vanleg godt bustadmiljø, kort veg til friluftsområde i fjell og E F sjø. Gang- og sykkelveg til viktige målpunkt som skular og barnehagar lengre sør. N8 Jektevik Registreringskategori: Andre bygde område B D Vistvik Spreiddbygd område med låg tettleik av bustader og mindre E F gardsbruk langs dagens E39. Innfallsport til Midtfjellet på Børtveit. Støy og barriereverknad av eksisterande E39 trekker ned.

77 77 N9 Vistvik - Registreringskategori: Andre bygde område B D Sandvikvåg Spreiddbygd område med låg tettleik av bustader og mindre E F gardsbruk langs dagens E39. Støy og barriereverknad av eksisterande E39 trekker ned. F10 Færøysund Registreringskategori: Friluftsområde Regionalt friluftsområde C-verdi. Liten bruksfrekvens samanlikna med andre friluftsområde i området. B D E F N Hodnaneset Registreringskategori: Andre bygde område D F 11 Økland Spreiddbygd område med låg tettleik av gardsbruk og bustader/fritidsbustader. Vanleg godt nærmiljø for Tysnes, med nærleik til friluftsområde i sjø og fjell. F12 Salsborg Registreringskategori: Friluftsområde Fjell- og skogsområde mellom Flatråkervassdraget og Skårafjellet på sørspissen av Tysnes-øya. Attraktiv tur til Salsborgjo. D F N Flatråker Registreringskategori: Andre bygde område D F 13 Spreiddbygd område med gardsbruk og bustader/fritidsbustader, med nærleik til friluftsområde i sjø og fjell. Arbeidplassar knytt til industrikai og settefiskanlegg. F14 Flatråker- Registreringskategori: Friluftsområde, andre bygde område D F vassdraget Stort samanhengande friluftsområde med fleire vatn, omgitt av skogsområde. Stilla viktig kvalitet ved området. Gardsbruk på Nordbustad. Regional B-verdi. Viktig nærfriluftsområde og særleg eigna for padling trekker opp. F15 Stølafjellet Registreringskategori: Friluftsliv Fjellområde mellom Uggdalsdalen og Søreidsdalen. Tursti til toppen på 455 m frå Uggdal. Relativt lite brukt i forhold til andre friluftsområde i influensområdet. Regional C-verdi. D F E N Uggdalsdalen Registreringskategori: Andre bygde område D 16 Spreiddbygd landbruksbygd med låg tettleik, 3-4 km frå barneskule og idrettsplass på Uggdal. F17 Tysnessåto Registreringskategori: Friluftsliv Stort samanhengande fjellområde med stor regional verdi. Viktig heilårs turområde med stort løypenett og fleire innfallsportar som er mykje brukt. D N Uggdal Registreringskategori: Andre bygde område, felles D E 18 Uggdalseidet møtestader og uteområde Kommunesenter med viktige målpunkt for både vaksne, barn og unge og uteområde med høg bruksfrekvens og god tilrettelegging, bustad- og næringsområde. F19 Dallandsfjelle Registreringskategori: Friluftsområde D F t Fjell- og skogsområde mellom Heie og Våge. Relativt lite brukt i forhold til andre friluftsområde i influensområdet. Regional C-verdi.

78 78 N Heie Registreringskategori: Andre bygde område D F 20 Spreiddbygd landbruksbygd med låg tettleik mellom Uggdal og Søreidsvika. Nær turområde i Dallandsfjellet (regional C- verdi), og Søreidsvika med Tømmeråsen/Myklestadskogen. Ca. 3 km til barneskule og idrettsplass på Uggdal. F21 Søreidsvika / Registreringskategori: Friluftsområde D F Tømmeråsen Stort samanhengande friluftsområde i sjø, lang strandlinje E med mange innfallsportar til friluftsliv, ein del hytter og naust, småbåthamn med gjestehamn, Kjevikjo badeplass. Regional B-verdi og viktig lokalt friluftsområde. N Haukafær - Registreringskategori: Andre bygde område D E 22 Gjelland Spreiddbygd område med gardar og bustader / fritidsbustader. Regulert område for fritidsbustader/ hytter mot Bruntveit gir noko høgare tettleik enn elles på Reksteren. Nærleik til fleire store regionale friluftsområde. F23 Gjøvågs- Registreringskategori: Friluftsområde B F fjellet Stort og kupert skogsåsområde som utgjer hovudparten av D E øya Reksteren. Merka turløyper med parkeringshøve rundt Frøkjedalsvatnet, til Dalstuva og til Gjøvågsvarden nye sidan området vart gitt regional C-verdi. Urørt karakter, naturverdiar og storslått utsyn trekker opp. N Gjøvåg / Registreringskategori: Andre bygde område B F 24 Kaldafoss Spreiddbygd område med gardar og hytter, låg tettleik og D E lang avstand til målpunkt og funksjonar for nærmiljø. Større hytteområde under planlegging på Svarvhella lengst i nord. N Neshamn Registreringskategori: Andre bygde område B E 25 Spreiddbygd landbruksbygd. Vanleg gode nærmiljøkvalitetar for Tysnes, nær turområde i skog og ved sjø, turstiar. Område for spreidd bustadbygging i KPA. N Drangsbygda Registreringskategori: Andre bygde område D F 26 Spreiddbygd landbruksbygd med låg tettleik, nær turområde i skog og ved sjø, mindre område for spreidd bustadbygging i KPA. N Søreid Registreringskategori: Andre bygde område D E 27 Spreiddbygde landbruksbygd med låg tettleik. Gardsmiljø og F spreidd busetnad/fritidsbusetnad. F28 Nesvarden Registreringskategori: Friluftsområde Fjell- og skogsområde mellom Neshamn, Drangsbygda og Beltestad, i hovudsak lokal bruk av busette/hytteigarar i området. N Beltestad Registreringskategori: Andre bygde område 29 Spreiddbygd område med bustader, naust og hytter, nær gode friluftsområde. Få bustader / låg tettleik.

79 79 N Amland Registreringskategori: Andre bygde område, friluftsområde B F 30 Spreiddbygd landbruksbygd som ma inkluderer grendene Amland og Håland. Nær gode friluftsområde i skog og ved sjø. Område for spreidd bustadbygging i KPA i belte langs eksisterande veg og regulerte hyttefelt trekker opp. F31 Bårdsundet Registreringskategori: Friluftsområde, identitetsskapande område Stort samanhengande friluftsområde for båtutfart, fiske og bading, viktig ferdselsåre mellom Søreidsvika og Langenuen. Lang strandlinje med mange holmar og skjer som gjer området attraktivt for båt, padling og hytteliv. Spreidd busetnad/hytter, store natur- kultur- og landskapsverdiar trekker opp. Regional A-verdi og mange brukarar. B F N Flygansvær Registreringskategori: Andre bygde område 32 Spreiddbygd landbruksbygd nær særleg attraktive turområde i skog og ved sjø. Område for spreidd bustadbygging i KPA. F33 Kobbavågen/ Registreringskategori: Friluftsområde B D Røtinga Mykje brukt friluftsområde som omfattar Kobbavågen, E F Kobbholmane og ubygde delar av Røtinga. Både lokalt og regionalt viktig friluftsområde (regional A-verdi) med stor identitetsverdi for Os. Mykje nytta av Søre Øyane barneskule og Søre Øyane barnehage. N Røtinga / Registreringskategori: Andre bygde område B D 34 Søre Øyane Tettbygd område med eldre og nyare bustader og gode E F nærmiljøkvalitetar i gangavstand. Søre Øyane barneskule med idrettsbane på Sunnøya og Søre Øyane barnehage på Røtinga. Nærleik til attraktive friluftsområde i og ved sjø og turområde på land. F35 Innerøya / Registreringskategori: Friluftsområde, identitetsskapande B D Søre Øyane område E F Både lokalt og regionalt viktig friluftsområde (regional A- verdi) med stor identitetsverdi for Os. Spreidd hyttebusetnad, hyttefelt på Ytterøya. Kalneset på Ytterøya er statleg sikra friluftsområde og drifta av BOF. N Halhjem Registreringskategori: Andre bygde område, bustadområde 36 Funksjonsblanda område med attraktive, tette bustadområde nær sjøen og barneskule, barnehage og idrettsanlegg i nærmiljøet. Nær E39 og trafikkstøy trekker litt ned. N Haugland Registreringskategori: Andre bygde område, bustadområde 37 Funksjonsblanda område med attraktive bustadområde og barneskule og barnehage i nærmiljøet. Nær E39 og trafikkstøy trekker litt ned.

80 80 N Moberg Registreringskategori: Andre bygde område, bustadområde B D 38 Funksjonsblanda område med attraktive, tette E F bustadområde nær fri- og friluftsområde i sjø og fjell. Nærleik til viktige målpunkt på Osøyri og Kuventræ trekker opp for E39 og trafikkstøy. F39 Liafjellet Registreringskategori: Friluftsområde Heilårs turområde med fleire innfallsportar frå plan- og influensområdet, viktig nærfriluftsområde i tilknyting til Ulvenvatnet med god tilgang frå busetnaden i og rundt Osøyro. Regional A-verdi. Støybelasta frå dagens E39. F40 Ulvenvatnet Registreringskategori: Friluftsområde Viktig heilårsturområde for busetnaden i og rundt Osøyro med nær tilknyting til turstiar i Liafjellet og idrettsanlegget på Kuventræ. Skøyteis og skiløyper om vinteren. Planlagt samanhengande tursti rundt vatnet. Roklubb med baner i vatnet og Os Mc og Mx Klubb. Satsingsområde for nærfriluftsliv og folkehelseaktivitet på Osøyro. Støybelasta frå dagens E39. B D E F B D E F N Kuventræ Registreringskategori: Andre bygde område, felles B D 41 møtestader og uteområde E F Os idrettshall og baner, Osbadet, Kuventræ barneskule, Kuventræ, Ulvenvatnet, Varhaug og Flåten barnehagar, bustadområde. Viktige målpunkt for barn og unge med høg bruksfrekvens og god tilrettelegging. Nær/gangavstand frå tette bustadområde. Støybelasta frå dagens E39. Nasjonal sykkelrute 1 går gjennom området. N Varåsen Registreringskategori: Bustadområde B D 42 Bustadområde med vanleg gode kvalitetar, nær skular og E F barnehagar og andre viktige målpunkt på Osøyri og Kuventræ. Nær E39 og større kryssområde og trafikkstøy, trekker litt ned. N Kolsskogen / Registreringskategori: Andre bygde område B D 43 Svegatjørn Område prega av næringsbygg og veganlegg, med unntak E F av Os yrkesskule som ligg mot Ulvenvatnet. Støybelasta frå dagens E39. Nasjonal sykkelrute/nordsjøsykkelruta går gjennom området. F44 Vernøya Registreringskategori: Friluftsområde Regionalt viktig friluftsområde med landskaps- natur- og kulturverdiar. Fritidsbustader. Regional A-verdi. F45 Nordsjøsykkel Registreringskategori: Friluftsområde, veg- og stinett for B D ruta gåande og syklande E F Samanhengande rute med varierande standard og grad av tilrettelegging. Bruksintensitet høgast i Os, der ruta fell saman med lokalt nett. Nordsjøsykkelruta.

81 81 6 Omfang og konsekvens 6.1 Generelt Inndeling i delstrekningar I vurdering av omfang og konsekvens er planområdet delt i fire delstrekningar. Fjordkryssinga over Bjørnafjorden er delstrekning 3. Tabellane under og kart på neste side gir oversikt over namn og nummer på delstrekningane i alle vegalternativ. Delstrekningar og delområde er skildra frå sør mot nord. Tabell 6-1 Oversikt over delstrekningar og alternativ DELSTREKNINGAR VEGALTERNATIV B D Ådland-Agdestein (Langenuen midt) Ådland-Agdestein (Langenuen sør) Agdestein-Færavåg-Gjøvåg Agdestein-Uggdal-Gjøvåg Røtinga Svegatjørn (lang tunnel) Røtinga Svegatjørn (daglinje Søre Øyane) E Som B Agdestein-Uggdal-Gjøvåg Som B F Som D Agdestein-Færavåg-Gjøvåg Som B BRUKONSEPT 4 K1, K2, K7, K8 Gjøvåg-Røtinga Tabell 6-2 Oversikt over brukonsept i delstrekning 3 BRUKONSEPT Kryss Gjøvåg. Fylling frå "flua" gjennom K1 Multispenn hengebru med tårn på stålflytarar Kobbholmane til Røtinga K2 Multispenn hengebru med tårn på betongflytarar Som K1. K7 K8 Endeforankra flytebru med seglingslei i sør Kryss Gjøvåg. Bua linjeføring på brua. Fylling frå "flua"gjennom Kobbholmane til Røtinga Sideforankra flytebru med seglingslei i sør Kryss Gjøvåg. Rett linjeføring på brua. Fylling frå "flua"gjennom Kobbholmane til Røtinga Illustrasjonane som er nytta i kapittel 6 er stillfoto henta frå 3d-modell av vegalternativa utarbeidd av Statens vegvesen. Modellen er ein skissemodell utarbeidd som eit arbeidsverkty for vegprosjektet og konsekvensutgreiinga. Skissene er grove og basert på vegberekningane, og er meint for bruk i omfangsvurderinga. Dei er ikkje bearbeidd for presentasjon med tanke på detaljar, landskapsforming og eventuell revegetering, som vil vere ein del av seinare planfasar.

82 82 Figur 6-1 Oversiktskartet viser vegalternativa med inndeling i delstrekning 1-4 og lokalisering av kryss.

83 Støyverknader i nærmiljø Støyrapporten viser at alle vegalternativa gir netto positiv utvikling for støyforhold for bustader langs E39, og dermed også uteområde ved bustad. Dette skuldast dei lange strekningane langs dagens trasé med eksponert busetnad som blir støymessig avlasta av ny veg, noko som særleg kjem til utrykk på strekninga Halhjem Os, der vegen vert lagt i tunnel, og i nordleg del av Stord og Fitjar. Endringar i støyforhold vil vere negativ for nærmiljø på Tysnes i alle alternativ. På Stord og Fitjar er den støyutsette bygningsmassen i stor grad støyutsett allereie i dag, noko som ikkje er tilfelle på Tysnes. Det vil ikkje vere mogleg å skjerme fullstendig, derfor vil støyskjerming på Stord og Fitjar kunne gje forbetring i støy, mens støyskjerming på Tysnes uansett vil føre til forverring i høve til dagens situasjon. Dette er omtalt for kvart delområde i omfangsvurderinga i kapittel Støyverknader i friluftsområde For å sjå kor grensa for stille sone (Lden = 40 db) omtrentleg går er det laga modellar for strekningane Ådland-Bjørnafjorden i alle alternativ. Støykoten er etablert på grunnlag av svært grove berekningar. Resultata er omtrentlege og grensa for stille sone i karta må ikkje vurderast som absolutt, men som orienterande. Dess større avstand til veg dess meir usikre vert berekningane, fordi dei ikkje tek omsyn til andre støykjelder. Mange av dei større friluftsområda i influensområdet ar allereie påverka av støy frå eksisterande E39 eller andre støykjelder i området, som skytebaner, vindmøllepark og båttrafikk. Fleire av dei mest verdifulle regionale friluftsområda er knytt til båtliv, som er støykjelde i seg sjølv. Støykote 40 db strekker seg til dels langt innover i områda, særleg over sjø og vassoverflater. Den største negative endringa i støy gjeld for Tysnes, som i praksis mest ikkje har støybelasting i dag, og som har store stille område. For dei delane av Stord/Fitjar og Os som får trafikkavlasting langs dagens E39, vil det vere reduksjon i støy. Tabellen under gir ein oversikt over støy i dei regionale friluftsområda basert på Sinus-rapporten E39 Stord-Os. Vurdering av støy frå ny veg med tilhøyrande støykart. Støyverknader er omtalt for kvart delområde i omfangsvurderinga i kapittel Tabell 6-3 Oversikt over støyverknader i regionale friluftsområde i planområdet Område Regional verdi Type Støyvurdering STORD Baståsen-Grimsåsen B: Viktig Marka Utanfor støysone Ådlandsvatnet A: Svært viktig Strandsona Heile i grå støysone, raud og gul støysone nærast E39 Mehammarsåto- Kattanakken FITJAR A: Svært viktig Utfartsområde Støyreduksjon. Marginale delar i grå støysone i alle alternativ. Færøysund C: Registrert Strandsona Støyreduksjon. Utanfor støysone i alt. E og D. Grå støysone i alt. B og F Midtfjellet A: Svært viktig Utfartsområde Støyreduksjon. Marginale delar i grå støysone i alle alternativ. TYSNES Søreidsvika Nord C: Registrert Strandsona Delar innafor 40 db støysone i alternativ D, E og F

84 84 Flatrakervassdraget B: Viktig Strandsona Delar innafor 40 db støysone i alt. B og E Delar innafor gul og raud støysone i alt. D og F Stølafjellet C: Registrert Marka Delar innafor 40 db støysone i alt. B, D og F Delar innafor gul støysone i alt. D og E Vestrefjellet (Dallandsfjellet) C: Registrert Marka Delar innafor 40 db støysone i alt. D og E Tysnessåta A: Svært viktig Utfartsomride Delar innafor gul støysone i alt. D og 40 db støysone i alt. E Gjøvågsvarden C: Registrert Marka Delar innafor 40 db støysone i alt. E og D. Delar i gul og raud støysone i alt. B og F Vernøya A: Svært viktig Strandsona Nordsida ligg i 40 db støysone i alle brukonsept unntatt røyrbru. Sørsida i 40 db støysone i alt. D og E. Søreidsvika B: Viktig Strandsona Innafor 40 db støysone i alt. D, E og F, marginalt i B Bårdsund A: Svært viktig Strandsona Innafor 40 db støysone i alt. B, F, raud og gul støysone nærast ny veg. Tømmeråsen B: Viktig Marka Delar i 40 db støysone i alt. D, E og F OS Bjørnetrynet B: Viktig Marka Utanfor støysone / influensområde Innerøya A: Svært viktig Strandsonen Store delar i raud og gul støysone i alternativ med veg i dagen, hele innafor 40 db Lepsøya-Skeisosen A: Svært viktig Strandsonen Utanfor støysone / influensområde Os-indre skjergard B: Viktig Strandsonen Utanfor støysone / influensområde Røtingja A: Svært viktig Strandsonen Raud, gul og 40 db støysone i alternativ med flytebru -veg i dagen Liafjellet A: Svært viktig Utfartsområde Delar innafor 40 db, gul og raud støysone i alle alternativ Osøyro-havneområde C: Registrert Strandsonen Utanfor støysone / influensområde Oselvvassdraget A: Svært viktig Særleg kvalitetsområde Utanfor støysone / influensområde Bjørnafjorden og Langenuen er ikkje registrert som friluftsområde. Det er ikkje registrert spesielle verdiar, og fjordkryssing skjer i hovudsak gjennom motorisert ferdsel som ikkje er ein del av friluftstemaet. Seglingsleier og høgder er ivaretatt i bruene, og er ikkje til hinder for ferdsel/bruk. Sjøområda ved brukryssinga vil verte støybelasta, og støysone 40 db vil få stor utstrekning ut over fjordrommet. Fjordkryssingane er støybelasta av trafikk frå før og endringa vil ikkje føre til endringar i brukshøve eller attraktivitet.

85 Delstrekning 1 Ådland Agdestein Kort omtale av delstrekninga og alternativa Delstrekninga går frå starten av prosjektet i Ådlandskrysset til Agdesteinstunnelen på Stord. Alternativ B og E går frå Agdesteinstunnel vidare mot Mehammar og er like på strekninga. Alternativ D og F går frå tunnelen mot brukryssing Jektevik Hodnaneset. Alternativ B / E: Ny E39 på austsida av dagens E39 ved Ådland, kryssar over til vestsida om lag ved ridesenteret på Tyse. Lokalveg frå Ådland (Vestlivegen) vert ført under E39 og får planskilt kryssing, men vert ikkje kopla til ny hovudveg. Vidare på vestsida av dagens veg i fjellsida fram til Agdesteinstunnelen. Nytt toplanskryss på Førland, og vegarm ned til framtidig ny ferjekai i Buvika (Førlandskrysset). Alternativ D / F: Ny E39 på austsida av dagens E39 ved Ådland, kryssar over til vestsida om lag ved ridesenteret på Tyse. Lokalveg frå Ådland (Vestlivegen) vert ført under E39 og får planskilt kryssing, men vert ikkje kopla til ny hovudveg. Vidare på vestsida av dagens veg i fjellsida fram til Agdesteinstunnelen. Nytt toplanskryss med dagens veg på Agdestein (Agdesteinskrysset). Figur 6-2 Verdikart for delstrekning 1

86 Omfang og konsekvens alternativ B og E Omfangsvurdering alternativ B og E Tabell 6-4 Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 1 Ådland Agdestein, alternativ B og E Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 1 alternativ B og E Delområde kategori/nr Nr. Namn Omfang F1 Ådlandsvatnet Ny E39 vert lagt aust for dagens veg, som vert oppretthalde som lokalveg. Ingen nye inngrep i friluftsområdet, men det ligg ikkje inne gang-/sykkeltiltak som lettar tilgjenge, og barriereverknaden mot busetnaden aust for E39 må reknast som forsterka. Heile friluftsområdet er støybelasta frå før, men gul støysone vil få auka utbreiing ut over vatnet. N2 Ådland/Tyse Ny E39 vert lagt aust for dagens veg. Arealbeslag i Ådlandsskogen og direkte konflikt med Stord hestesportsenter, begge viktige uteområde og møteplassar for barn og unge. Auka støybelasting; Tyse barnehage og det nye bustadfeltet Tysemarkjo og store delar av Ådlandsskogen vil kome innafor utbreiing av gul støysone. Auka barriereverknad mot Ådlandsvatnet. Auka nærføring til skular og idrettsanlegg og arealbeslag i uteområde nytta av dei. Reduksjon i attraktivitet og brukshøve. F3 Hundsåsen Ny E39 kryssar vest for dagens veg ved Stord hestesportsenter og ligg parallelt på heile strekninga mot Førlandskrysset. Arealbeslag i mykje nytta turområde, og auka barriereverknad. Turvegar mellom aust- og vestsida av dagens E39 vert avskorne, då ny veg vil vere vesentleg vanskelegare å krysse og ein vert vist til kryssing i Ådlandskrysset eller Førlandskrysset. Auke i støy frå gul til raud sone i områda langs ny veg. Bruksverdien av Hundsåsen som turområde vert sterkt forringa. N4 Nordre Tveita/ Lunde Alternativ B og E vert flytta vest for dagens E39, som vert oppretthalde som lokalveg. Ingen direkte inngrep, men auka barriereverknad mot turområda i Hundsåsen, med avskjering av mykje nytta turvegar. Gardstuna nærast dagens veg, med Nordre Tveita og Lundstræet gard (uteaktivitet for barn og unge), får noko redusert støy. Auke i samla utbreiing av gul støysone, samt at det meste av bustader og gardstun, badeplassar og opphaldsareal ved sjøen og Prestagarden golfbane vil ha støy > 50dB. Avskjeringa av turstiane gir reduserte brukshøve, medan støy gir redusert opphaldskvalitet i uteområda. N5 Fjellgardane Delområdet får ingen direkte inngrep. Ein liten del vert påverka av støy frå nytt toplanskryss

87 87 som vil auke utbreiinga av raud og gul støysone for busetnaden på Førland og gje redusert opphaldskvalitet i nærmiljøet. F6 Mehammarsåto Kattnakkjen Midtfjellet Ytterområda av friluftsområdet ned mot E39 vert råka i alternativa, som ligg vest for og høgare enn dagen veg. Turveg med startpunkt nord for Førlandskrysset vert avskoren. Auka støy med raud og gul støysone i nærområda til vegen. Støy >40 db i områda kring attraktive målpunkt og turruter som Stovegolvet og Kattnakkjen. Området er støypåverka frå før og endringa er liten. N7 Grov Agdestein Alternativ B og E ligg vest for og høgare enn dagens E39, og får auka avstand til tyngda av busetnaden i delområdet. Reduksjon i tal på hus i raud og gul støysone gir betre opphaldskvalitet i uteområda. Store arealbeslag og auka støy og nærføring til dei relativt få bustadene på vestsida, med sannsynleg innløysing av hus ved Førlandskrysset. Auka barriereverknad av E39 mellom busetnaden og turvegar i friluftsområda i fjellet. F45 Nordsjøsykkelruta Dagens sykkelrute ligg på vestsida av Stordøya, der den i all hovudsak følgjer fylkesveg utan eige sykkeltilbod. I alternativ B og E er det lagt til grunn å leggje hovudsykkelrute 1 mot ny fjordkryssing Langenuen på austsida av Stord, mens Nordsjøsykkelruta ikkje nødvendigvis må følgje E39. Alternativ som følgjer E39 vil kunne følgje lokalvegnett frå Leirvik til Rommetveit og Førlandskrysset, og vidare langs eksisterande gang- og sykkelveg. Tilgjenge og brukshøve er noko betre grunna betre sykkelveg, attraktivitet og opplevingskvalitet i forhold til ei ytre kystrute kan oppfattast som noko dårlegare.

88 88 Figur 6-3 Førlandskrysset i alternativ B og E Figur 6-4 Ny E39 Ådland Førland sett frå nord mot Ådlandsvatnet, lik i alle alternativ.

89 89 Konsekvensar Tabell 6-5: Omfang og konsekvens av verdivurderte delområde på strekninga Ådland Agdestein i alternativ B og E Omfangsvurdering og konsekvens Ådland - Agdestein alternativ B og E Nr. Delområde/ element Verdi Omfang Vurdering Konsekvens F1 Ådlandsvatnet S Lite Støy og barrierverknad i område påverka av dagens E39 Liten negativ (-) N2 Ådland/Tyse S Middels til stort Arealbeslag, nærføring, støy og barriereverknad i nærområdet til bustader, barnehage, skular og idrettsanlegg. Stor negativ (---) F3 Hundsåsen M Middels til stort Arealbeslag, støy og barriereverknad i nærturområde. Middels negativ (--) N4 Nordre Tveita/ M Lite Støy og barrierverknad frå dobbel vegføring ny Liten negativ Lunde og dagens E39 (-) N5 Fjellgardane M Lite Støy for busetnad på Førland. Liten negativ (-) F6 Mehammar- S Intet til lite Støy og verknad for turvegar i ytterkant av Liten negativ såto større friluftsområde. (-) Kattnakkjen Midtfjellet N7 Grov M Lite Auka avstand til E39 og redusert støy for delar Liten negativ Agdestein av nærmiljø, men råkar hus på strekninga. (-) auka barriereverknad. F45 Nordsjøsykkel M Lite Gang- og sykkelveg på strekninga, men Liten negativ ruta mindre attraktivt å sykle langs E39. (-) Samla vurdering Overvekt av negative verknader for både nærmiljø og friluftsliv knytt til arealbeslag, barriereverknad og støy på delstrekning som får dobbel vegføring. Betre for enkelte bustader som får auka avstand til hovudveg. Avbøtande og kompenserande tiltak mogleg gjennom støyskjerming, gang og sykkelvegar og over/undergangar. Førlandskrysset nærast tyngda av busetnaden. Liten til middels negativ -/---

90 Omfang og konsekvens alternativ D og F Omfangsvurdering alternativ D og F Tabell 6-6 Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 1 Ådland Agdestein, alternativ D og F Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 1 alternativ D og F Delområde kategori/nr Nr. Namn Omfang F1 Ådlandsvatnet Som alternativ B og E N2 Ådland/Tyse Som alternativ B og E. F3 Hundsåsen Som alternativ B og E. N4 Nordre Tveita/ Lunde Som alternativ B og E. N5 Fjellgardane Delområdet får ingen direkte inngrep, men ein liten del får auka nærføring og vert påverka av støy som vil auke utbreiinga av raud og gul støysone for busetnaden på Førland, og gje redusert opphaldskvalitet i nærmiljøet. Ikkje kryss på Førland i alternativ D og F. F6 Mehammarsåto Kattnakkjen Midtfjellet Som alternativ B og E. N7 Grov Agdestein Alternativ D og F ligg vest for og høgare enn dagens E39, og går inn i Agdesteinstunnelen litt lengre sør og høgare i terrenget enn alternativ B og E. Nytt toplanskryss (Agdesteinskrysset) med nærføring til busetnad på Hetleseter. Auka avstand til tyngda av busetnaden i delområdet. Reduksjon i tal på hus i raud og gul støysone. Store arealbeslag og auka støy og nærføring til dei relativt få bustadene på vestsida, med sannsynleg innløysing av hus. Auka barriereverknad av E39 mellom busetnaden og turvegar i friluftsområda i fjellet.

91 91 F45 Nordsjøsykkelruta Som alternativ B og E.

92 92 Konsekvensar Tabell 6-7: Omfang og konsekvens av verdivurderte delområde på strekninga Ådland Agdestein i alternativ D og F Omfangsvurdering og konsekvens Ådland - Agdestein alternativ D og F Nr. Delområde/ element Verdi Omfang Vurdering Konsekvens F1 Ådlandsvatnet S Lite Som alternativ B og E. Liten negativ (-) N2 Ådland/Tyse S Middels til stort Som alternativ B og E. Stor negativ (---) F3 Hundsåsen M Middels til stort Som alternativ B og E. Middels negativ (--) N4 Nordre Tveita/ M Lite Som alternativ B og E. Liten negativ Lunde (-) N5 Fjellgardane M Lite Støy for busetnad på Førland. Liten negativ (-) F6 Mehammar- S Lite Som alternativ B og E. Liten negativ såto / (-) Midtfjellet N7 Grov M Lite Ny E39 får auka avstand til tyngda av Liten negativ Agdestein busetnad, men råkar hus på vestsida og gir for (-) nokon auke i støy og barriereverknad grunna dobbel vegføring. F45 Nordsjøsykkel M Lite Som alternativ B og E. Liten negativ ruta (-) Samla vurdering Overvekt av negative verknader for både nærmiljø og friluftsliv knytt til arealbeslag, barriereverknad og støy på delstrekning som får dobbel vegføring. Betre for enkelte bustader som får auka avstand til hovudveg. Avbøtande og kompenserande tiltak mogleg gjennom støyskjerming, gang og sykkelvegar og over/undergangar. Agdesteinskrysset lengst frå tyngda av busetnad. Liten til middels negativ -/--

93 Delstrekning 2 Agdestein Gjøvåg Kort omtale av delstrekninga og alternativa Delstrekninga går frå Agdesteinstunnelen på Stord til Gjøvåg på Reksteren via Færavåg eller Uggdal avhengig av alternativ. Alternativ B og D er hovudalternativ. Alternativ E og F er kombinasjonar av dei to hovudalternativa. Alternativ B: Frå Agdesteinstunnelen til toplanskryss på Mehammar, vidare i tunnel mot Langenuen bru frå Raunholm til Nese. Toplanskryss på Drange, vidare i Kleppatunnelen til Færavåg. Frå Færavåg til bru over Bårdsundet. Vidare mot kort tunnel aust for Flygansvær, daglinje gjennom Flygansværbotn og tunnel under Gjøvågsfjellet mot kryss på Gjøvåg. Variant B2: Som B, men med senketunnel under Bårdsundet. Alternativ D: Frå Agdesteinstunnelen til Langenuen bru frå Jektevik til Hodnaneset. Vidare i tunnel mot Skår og daglinje til toplanskryss på Økland. Brukryssing Flatråkervatnet og Nordbustadvatnet, vidare i Uggdalstunnelen til Uggdalsdalen og toplanskryss Uggdal. Vidare mot Søreidsvika bru og lang tunnel under Reksteren mot kryss på Gjøvåg. Alternativ E: Lik alternativ B til Nese. Bru over Drangevågen, vidare i Drangetunnelen til Søreidsdalen. Tunnel bak Uggdalseidet til toplanskryss på Uggdal. Vidare mot Søreidsvika bru og lang tunnel under Reksteren mot kryss på Gjøvåg. Alternativ F: Lik alternativ D til Flatråkervatnet. Vidare gjennom tunnel til Søreidbrua over Søreidsdalen mot toplanskryss ved Søreidstjørna. Daglinje til Færavåg. Frå Færavåg til bru over Bårdsundet. Vidare mot kort tunnel aust for Flygansvær, daglinje mellom Flygansværbotn og Frøkjedal, og tunnel under Gjøvågsfjellet mot kryss på Gjøvåg.

94 94 Figur 6-5 Verdikart for delstrekning 2

95 Omfang og konsekvens alternativ B Omfangsvurdering alternativ B Agdestein Færavåg Gjøvåg Tabell 6-8 Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 2 Agdestein - Færavåg, alternativ B Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 2 alternativ B Delområde kategori/nr Nr. Namn Omfang F6 Mehammarsåto Kattnakkjen Midtfjellet Ytterområda av friluftsområdet mot E39 får auka støynivå og barriere mot busetnaden langs vegen. Området er støypåverka frå før og endringa vil i liten grad føre til endringar i brukshøve eller attraktivitet. Innfallsporten til fjellområdet ved dagens E39 nord for Børtveit vert råka, men vert rekna oppretthalde i bru/kulvert over Børtveitelva og veg til kraftanlegg i fjellet. N8 Jektevik Vistvik Vegalternativ B ligg på høge fyllingar i bakkant av busetnaden langs dagens E39. Sterk nærføring på Børtveit og Mehammar, der fleire bustadhus kjem innafor 100m sona. Veg og nytt kryss på Mehammar vil føre til store terrengendringar, arealbeslag og auka barriereverknad i grenda. Etter krysset går alternativet inn i tunnel mot Langenuen bru som kryssar frå Raunholm søre til Nese. Brua kryssar høgt over Raunholm, men det må reknast med at bygningar og uteareal på Søre Raunholm søre vert råka av tiltak / brua. Auka støybelastning med støynivå >55 db på uteareal i nærmiljøet på strekninga Jektevik - Raunholm. Avlasta veg gir redusert støybelastning for busetnad og hytter på Eide og strekninga Raunholm nordre Vistvik, slik at omfang i nordre del er positivt. N9 Vistvik Sandvikvåg Spreiddbygd område der redusert trafikk på dagens E39 fører til redusert barriereverknad og støybelastning og på uteareal i nærmiljøet. Framleis veg og støy på strekninga. F10 Færøysund Betydeleg redusert støy i regionalt friluftsområde nær dagens ferjekai på Sandvikvåg gir auka attraktivitet og opphaldskvalitet i friluftsområdet. N25 Neshamn Langenuen bru kjem inn på høg fylling som råkar garden Øvrebø på Nese og tunet sør for Kongsviktjørna. Vegen vil liggje i overgangen mellom busetnaden og skogsterrenget opp mot Nesvarden og krysse Nesøyvegen. Arealbeslag, nærføring og barriereverknad mellom busetnad og friluftsområde og avskjering av turvegar/traktorvegar gir redusert tilgjenge, brukshøve og attraktivitet. Støy> 55 db i uteområde ved tuna på Øvrebø.

96 96 N26 Drangsbygda Delområdet får nytt toplanskryss like nord for Kongsviktjørna før E39 går vidare i tunnel under Kleppa. Tilknyting til lokalvegnettet krev omfattande tiltak langs eksisterande veg som vil gje ytterlegare arealbeslag og inngrep. Det er vurdert ulike alternativ for lokalvegen. Tiltaka på lokalvegnett vil ha størst nærføring og innverknad på dei relativt få bustadene i området, slik at alternativ som går delvis i tunnel mot Søreid er best. F28 Nesvarden Ytterområda av friluftsområdet mot E39 får støybelastning og ny barriere mot busetnaden på Neshamn. Området er ikkje støypåverka frå før, og alternativ B vil gje barriereverknad og støy som reduserer tilgjenge og attraktivitet. N30 Amland Alternativ B kjem ut av Kleppatunnelen ved Sætratjørna og vidare på høg fylling mot Liatjørna før den kryssar Amlandsvegen/fv.83 om lag ved avkøyringa til Færavåg. Vidare i tunnel gjennom Beltehaug til Landrøyo. Veglinja kryssar dagens fylkesveg to gonger og ligg i vekslande høg skjering og fylling som vil leggje beslag på stort areal og verte ein vesentleg visuell og fysisk barriere i nærmiljøet. Avskjering av skogsvegar som vert nytta til turar i nærmiljøet. Nokre bustader/fritidsbustader og delar av område avsett til spreidd bustadbygging i KPA får støybelastning i uteområde > 55 db. Ingen bustader vert direkte råka av 100m sona. F31 Bårdsundet Alternativ B kryssar Bårdsundet i bru i utløpet mot Langenuen lengst vest i friluftsområdet og på utsida av eksisterande brukryssing til Reksteren. Fysiske endringar råkar ytterkanten av friluftsområdet. Tett skog og bratt strandline gjer at denne delen er lite nytta til opphald og oppankring. Seglingshøgde vert ca. 30 meter, med dagens bru er på 17 meter vert det ingen nye ferdselsrestriksjonar. Støybelastning for dei næraste hyttene. Området mellom bruene vil få støy over 55dB. Støykote 40dB breier seg ut over store delar av friluftsområdet og vil vere største endring, knytt til attraktivitet og opplevingskvalitet. Konsekvensar for landskap, kultur- og naturmiljø vil spele inn på opplevingsverdiane i området. F31 Bårdsundet i variant B2 senketunnel I variant B2 med senketunnel vert Bårdsundet ikkje råka.

97 97 N32 Flygansvær Gardsmiljøet Flygansvær ligg vest for alternativet og vert ikkje påverka av alternativet, men området mellom Flygansvær og Bårdsundet vert dominert av ny veg. Ny E39 kryssar eksisterande fylkesveg fleire gonger og ligg i vekselvis høg skjering/fylling. Vegen vil leggje beslag på stort areal og verte ein vesentleg visuell og fysisk barriere. Det er ikkje busetnad i denne delen i dag, men området langs dagens veg er sett av til spreidd busetnad i KPA. Området vil verte støyutsett og lite eigna for ny busetnad. F23 Gjøvågfjellet Alternativ B går i daglinje frå Orefjellstunnelen gjennom Flygansværbotn til vestsida av Reksteren før veglinja går inn i tunnel under Gjøvågsvarden, og råkar vestre / ytre del av friluftsområdet. Alternativet ligg med fylling ned mot nordenden av Frøkjedalsvatnet. Merka tursti rundt vatnet og inn til Gullgruvene i Flygansværbotn vert råka av veglinja, og må ev leggjast om. Turområdet Frøkjedalsvatn/Flygansværbotn og relativt urørte delar av friluftsområdet inn mot Gjøvågtunnelen vert sterkt støybelasta (gul og raud støysone). Alternativet råkar også startpunkt for merka tursti til Gjøvågsvarden. N24 Gjøvåg / Kaldafoss Alternativ B går frå Gjøvågtunnelen mot Kaldafosskrysset og kryssar over Gjøvågsvegen og Kaldafossvegen. Sterk nærføring til gardstun og område avsett til spreidd busetnad i KPA. Delar vil liggje i gul og raud støysone. Barriereverknad mellom busetnad og utmark, arealbeslag og støy gir redusert brukshøve, tilgjenge og attraktivitet, men gjeld svært få hus. F45 Nordsjøsykkelruta I alternativ B er det lagt til grunn å leggje hovudsykkelrute 1 mot ny fjordkryssing Langenuen på austsida av Stord, og vidare på lokalvegnettet over Tysnes og Reksteren. Dersom Nordsjøsykkelruta skal følgje same rute, vil den få vesentleg lengre strekning og reisetid. på Stord og over Langenuen bru vil det vere separat gang- og sykkeltilbod, medan ruta over Tysnes vil vere utan. Store høgdeskilnader og krevjande stigningsforhold mot Langenuen bru. Attraktivitet og opplevingskvalitet i forhold til ei ytre kystrute kan oppfattast som dårlegare, samstundes som Tysnesøya og Reksteren har store opplevingskvalitetar knytt til natur- og kulturmiljø. Sjå kap. 7.2.

98 98 Konsekvenstabell alternativ B Tabell 6-9: Omfang og konsekvens av verdivurderte delområde på strekninga Agdestein Færavåg Gjøvåg i alternativ B Omfangsvurdering og konsekvens Agdestein Færavåg Gjøvåg i alternativ B Nr. Delområde/ element Verdi Omfang Vurdering Konsekvens F6 Mehammarsåto S Lite Støypåverknad i randsonene. Råkar Liten negativ Kattnakkjen innfallsport på Børtveit. (-) Midtfjellet N8 Jektevik LM Middels Lite busetnad, i sør auka støy og store inngrep Liten til Vistvik ved Mehammarkrysset og nærføring, i nord middels avlasta veg og mindre støy. negativ (-/--) N9 Vistvik LM Lite Spreidd busetnad får redusert støy og trafikk. Liten positiv Sandvikvåg middels (+) positivt F10 Færøysund LM Middels positivt Regionalt friluftsområde ved Sandvikvåg får redusert støy og trafikk frå veg og ferjesamband. Lite til middels positiv (+/++) N25 Neshamn M Middels - stort Landbruksbygd der busetnad vert direkte råka av tiltak. Barriereverknad og støy. Middels negativ (--) N26 Drangsbygda LM Middels Spreidd busetnad får støy, arealbeslag og nærføring frå e39 og lokalvegtilknyting. Liten til middels negativ (-/--) F28 Nesvarden LM Lite Lokalt skogsområde for friluftsliv får støy og barriereverknad mot busetnad/brukarar. Liten negativ (-) N30 Amland M Lite - middels Stor barriere verknad i grenda, noko støy i uteområde/nærområde. Liten til middels negativ (-/--) F31 Bårdsundet S Middels Regionalt friluftsområde får nye inngrep i ytterkant av området (seglingsløp/innfallsport). Støy, reduksjon i landskaps-, natur- og kulturminneverdiar får konsekvensar for opplevingsverdi. Middels stort negativ (--/---)

99 99 F31 Bårdsundet i variant B2 senketunnel S Intet Tunnel under sundet. Ingen (0) N32 Flygansvær M Lite Område for framtidig spreidd busetnad vert omfatta av støysone og byggjegrense. Ingen eksisterande bustader råka. Liten negativ (-) F23 Gjøvågfjellet M Middels Alternativet råkar 2 opparbeida og merka turruter i lokalt viktig turområde. Støy i stille område. Middels negativ (--) N24 Gjøvåg / LM Lite - Gardstun og mindre område for spreidd Liten negativ Kaldafoss middels busetnad får nærføring og støy. (-) F45 Nordsjø- M Lite Auka lengde, krevjande stigningsforhold ved Liten til sykkelruta middels Langenuen bru, og lange strekningar utan eige middels sykkeltilbod. negativ (-/--) Samla vurdering alternativ B Positivt for bustader i nærmiljø langs avlasta E39 Stord og Fitjar, elles overvekt av negative verknader for både nærmiljø og friluftsliv, knytt til område på Tysnes som ikkje er belasta av veg frå før. Mest for nærmiljø i Neshamn, og for friluftsliv i samband med kryssing av Bårdsundet. Samla middels negativ konsekvens. Middels negativ (--) Samla vurdering alternativ B2 Alternativ B2 med seinketunnel er noko betre for friluftsliv enn alternativ B fordi det ikkje råkar regionalt friluftsområde med stor verdi Bårdsundet. Liten til middels negativ (-/--)

100 100 Figur 6-6 Toplanskryss mellom dagens E39 og ny E39 på Mehammar i alternativ B. Figur 6-7 Langenuen bru ved Raunholm. alternativ B. Dagens E39 under. Brutårn og ev.pilarar vil kome i tillegg.

101 101 Figur 6-8 Nytt toplanskryss ved Kongsviktjørna mellom Neshamn og Drange i alternativ B. Figur 6-9 Kryssing av Bårdsundet med bru i alternativ B og F. Figur 6-10 Kryssing av Bårdsundet med senketunnel i alternativ B2.

102 102 Figur 6-11 E39 ved Frøkjedalsvatnet - Flygansværbotn i alterrnativ B. Figur 6-12 Kaldafosskrysset nord for Gjøvåg med sidearm vestover mot Kaldafosstjørna.

103 Omfang og konsekvens alternativ D Omfangsvurdering alternativ D Tabell 6-10 Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 2 Agdestein - Færavåg, alternativ D Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 2 alternativ D Delområde kategori/nr Nr. Namn Omfang N8 Jektevik Vistvik Vegalternativ D kjem frå Agdesteinstunnelen rett ut på Langenuen bru sør for ferjekaien på Jektevik. Brua har 75 m seglingshøgde og vil liggje meter over eksisterande terreng. Auka støybelastning i uteområde på Jektevik, medan delområdet får redusert støybelastning i uteområde på strekninga Børtveit - Vistvik. Betydeleg mindre støy langs dagens E39 aukar attraktivitet og opphaldskvalitet i nærmiljøet. Barriereverknad av dagens veg uendra. N9 Vistvik Sandvikvåg Redusert trafikk på dagens E39 fører til redusert støy på uteareal i nærmiljø langs vegen. Auka attraktivitet og opphaldskvalitet i nærmiljøet. Barriereverknad av vegen uendra. F10 Færøysund Betydeleg redusert støy i regionalt friluftsområde nær dagens ferjekai på Sandvikvåg gir auka attraktivitet og opphaldskvalitet i friluftsområdet. N11 Hodnaneset - Økland Langenuen bru kjem inn på Hodnaneset ca. 50 meter over dagens veg og går vidare rett i tilnærma samanhengande tunnel (Skarkulttunnelen, Skorsåtatunnelen) forbi Skår til den kjem ut i dagen i skogsområdet aust for busetnaden på Tornes. Vegen vil liggje i overgangen mellom busetnaden og skogsområdet opp mot Såtefjellet og Salsborg. Daglinje vidare mot Økland, med parallell omlegging av fylkesveg 49 på vestsida av E39. Arealbeslag og barriereverknad mellom svært spreidd busetnad/fritidsbusetnad og friluftsområde, ingen direkte råka. F12 Salsborg Alternativ D går i tunnel under Skorsåta. Frå Tornes til Økland følgjer E39 i daglinje om lag i eksisterande fylkesveg, med nytt toplanskryss. Skogsvegar frå Økland og Flatråker er innfallsportar og turvegar til området. Arealbeslag, barriereverknad, avskjering av turvegar/traktorvegar og støy gir redusert tilgjenge og attraktivitet i nærområda til ny veg. Dei mest attraktive turmåla Salsborg og Såtefjellet i aust vert ikkje råka.

104 104 N13 Flatråker Alternativ D ligg aust for busetnaden på Økland og Flatråker. 2-4 hus/hytter mellom Økland og Flatråkervatnet vert direkte råka av veg og nytt toplanskryss. Ny E39 fører i hovudsak til sterk barriereverknad mellom busetnaden og friluftsområdet Flatråkervassdraget, som vert mykje nytta lokalt. Nokre bustader og fritidsbustader kjem i gul støysone. F14 Alternativ D kryssar utløpet av Flatråkervassdraget i lang bru og går vidare gjennom skogsområda til ny brukryssing over Nordbustadvatnet. Vidare på høg fylling som råkar gardstun og kryssar lokalvegen på Nordbustad før alternativet går i tunnel mot Uggdalsdalen. Tuna som ikkje vert direkte råka kjem i gul støysone. Ny veg fører til oppdeling av større samanhengande friluftsområde og avskjering av skogsvegar og turstiar. Badeplassen ved utløpet vert liggande mellom bru og land, avskoren frå resten av Flatråkervatnet. Leirplass ved Nordbustadvatnet vert direkte råka. Raud og gul støysone breier seg ut med særleg store utslag ut over vatna. Heile området, som i liten grad er støypåverka frå før, vil ha støy > 40 db. Øydelegging av og sterk nærføring til viktige målpunkt, støy og barriereverknad vil i stor grad føre til reduserte brukshøve, opplevingskvalitet og attraktivitet. F15 Stølafjellet Alternativ D går inn i tunnel under friluftsområdet ved Nordbustad og kjem ut i Uggdalsdalen. Randsonene av friluftsområdet og turstiar og skogsvegar nær vegalternativet får auka støy (gul sone),og støysone 40 db breier seg heilt opp mot toppunktet. Nærføring, støy og barriereverknad gir redusert tilgjenge og attraktivitet. N16 Uggdalsdalen Alternativ følgjer vestsida av dalføret frå Uggdalstunnelen til Uggdalskrysset. Alternativet fører til arealbeslag og barriereverknad mellom busetnaden og skogsområda på vestsida. Den spreidde busetnaden ligg i hovudsak på austsida av dalføret. 3 gardstun på vestsida får sterk nærføring. Store delar av dalen kjem i gul støysone. Arealbeslag, støy og nærføring vil dominere og redusere nærmiljøkvalitetane i den spreidde landbruksbygda. F17 Tysnessåto Vestre og marginal del av det store friluftsområdet får auka støynivå opp mot Uggdalsvarden. Området er ikkje støypåverka frå før. Støybelastninga vil ikkje føre til endringar i brukshøve eller attraktivitet for friluftsområdet som heilskap. N18 Flatråkervassdraget Uggdal- Uggdalseidet Alternativ D kryssar i nordre del av området, medan søre del med Uggdalseidet ikkje vert påverka. Stor nærføring til Uggdal barneskule, barnehage og idrettsanlegg. Nytt toplanskryss i overgangen mot Uggdalsdalen, der alternativet knyter seg direkte til eksisterande lokalveg mot Uggdalsdalen og Uggdalseidet. Ny E39 vil gå gjennom Idrettsparken og uteareala til

105 105 Stjernereiso barnehage ved Uggdal barneskule. Alternativet øydelegg viktige område for barn og unge. Barneskulen og attverande delar av uteområde/idrettsområde vil liggje i gul og raud støysone. Barnehagen vil liggje i raud støysone. I dette alternativet må det finnast erstatningsareal for desse funksjonane. Bustadhus nord for skulen vert direkte råka av ny veg, medan få bustader vil liggje i gul og raud støysone. Lokaltrafikk vert ført gjennom kommunesenteret. F19 Dallandsfjellet Alternativ D går inn i tunnel under Daurmålshaugen vest for Reisetjørna og rett i bru over Søreidsvika. Ved Reisetjørna vert traktorveg nytta som turveg råka, elles ingen påverknad på friluftsområdet. N20 Heie Alternativ D går i tunnel forbi grenda og får ingen verknader for gardsbusetnad og hytter. F21 Søreidsvika / Tømmeråsen Alternativ D kryssar Søreidsvika i overgangen mellom ytre og indre del. Seglingshøgde vil vere ca. 50 meter høg og vil ikkje leggje restriksjonar på ferdsel. Støykote 40 db har utbreiing som omfattar heile Søreidsvika og Tømmeråsen, og breier seg nordover mot Vernøya. Kjevikjo badeplass vert ikkje påverka. Området er i liten grad støypåverka frå før. Alternativet vert vurdert å ha liten verknad for friluftsområdet. N22 Haukafær - Gjelland Alternativ D går frå Søreidsvika bru og inn i skjering i området mellom Ersvær og Gjelland i begrensa del av det spreiddbygde delområdet, før det går under Reksterenvegen og vidare i tunnel mot Gjøvåg. Alternativet råkar eller får sterk nærføring til eksisterande hus og hytter nær veglinja på Ersvær. Lokale vegar/traktorvegar vert avskorne og nærområda vert støyutsett. Delområdet er avsett til spreidd bygging, og veglinja vil påverke brukshøve og tilgjenge i eit avgrensa område. F23 Gjøvågfjellet Alternativ D går i tunnel under heile friluftsområdet, med unntak av at det råkar startpunkt for merka tursti til Gjøvågsvarden.

106 106 N24 Gjøvåg / Kaldafoss Som alternativ B. F45 Nordsjøsykkelruta I alternativ D er det lagt til grunn å leggje hovudsykkelrute 1 mot ny fjordkryssing Langenuen på austsida av Stord, og vidare på lokalvegnettet over Tysnes og Reksteren. Dersom Nordsjøsykkelruta skal følgje same rute, vil den få vesentleg lengre strekning og reisetid (Sjå kap. 8.2). På Stord og over Langenuen bru vil det vere separat gang- og sykkeltilbod, medan ruta over Tysnes vil vere utan, unntatt Søreidsvika bru og kort strekning mellom Uggdalseidet og Uggdal. Store høgdeskilnader og krevjande stigningsforhold mot Langenuen bru, delvis i tunnel både på Jektevik og på Hodnanes. Attraktivitet og opplevingskvalitet i forhold til ei ytre kystrute kan oppfattast som dårlegare, samstundes som Tysnesøya og Reksteren har store opplevingskvalitetar knytt til natur- og kulturmiljø. Figur 6-13 Øklandskrysset i alternativ D. Veglinja er lagt mellom busetnaden på Økland/Flatråker og friluftsområde/utmark i aust

107 107 Figur 6-14 Kryssing av Flatråkervatnet og Nordbustadvatnet i alternativ D vil få store konsekvensar for friluftsliv i Flatråkervassdraget.

108 108 Figur 6-15 E39 i alternativ D følgjer vestsida av Uggdalsdalen. Uggdalskrysset vil råke bustadmiljø i nordenden av dalen. Linja ligg høgt og heile dalføret vert støypåverka. Figur 6-16 Uggdalskrysset råkar bustadmiljø og anlegg for skule, idrett og barnehage på Reiso i alternativ D.

109 109 Konsekvenstabell alternativ D Tabell 6-11: Omfang og konsekvens av verdivurderte delområde på strekninga Agdestein Uggdal Gjøvåg i alternativ D Omfangsvurdering og konsekvens Agdestein Uggdal Gjøvåg i alternativ D Nr. Delområde/ element Verdi Omfang Vurdering Konsekvens N8 Jektevik LM Lite Spreidd busetnad får redusert støy og trafikk. Liten negativ Vistvik middels (-) positivt N9 Vistvik LM Lite Som B. Liten positiv Sandvikvåg middels (+) positivt F10 Færøysund LM Middels positivt Som B. Lite til middels positiv (+/++) N11 Hodnaneset - LM Lite Lite og spreidd busetnad/fritidsbusetnad, Ubetydeleg til Økland ingen direkte råka. liten negativ (0/-) F12 Salsborg M Lite Randsoner og skogsvegar til skogs- /fjellområde for lokalt friluftsliv råka. Liten negativ (-) N13 Flatråker M Lite middels Støy og sterk barriereverknad mellom busetnad og nærfriluftsområde. I liten grad direkte råka. Liten til middels negativ (-/--) F14 Flatråkervass- MS Stort Regionalt friluftsområde får sterkt reduserte Stor negativ draget brukshøve og opplevingskvalitetar pga store (---) arealbeslag, barriereverknad og støy. Oppdeling av gardsmiljø på Nordbustad. F15 Stølafjellet LM Lite Regionalt friluftsområde medhovudsakleg lokal bruk får støy og barriereverknad som gir redusert tilgjenge og attraktivitet. Liten negativ (-) N16 Uggdalsdalen LM Middels stort Arealbeslag, støy og nærføring vil dominere og redusere nærmiljøkvalitetane i den spreidde landbruksbygda. Middels negativ (--) F17 Tysnessåto S Intet - lite Støy i ytterkant av regionalt friluftsområde med stor verdi. Ubetydeleg til liten negativ (0/-)

110 110 N18 Uggdal- S Stort Viktig område for barn og unge vert direkte Stor til særs Uggdalseidet råka og øydelagt. Barriereverknad i stor kommunesenterfunksjonar. Sterkt reduserte (---/----) brukshøve og attraktivitet. F19 Dallandsfjellet LM Intet-lite Alternativ D går i tunnel under regionalt friluftsområde, liten endring.. Ubetydeleg (0) N20 Heie LM Intet Lita landbruksbygd ikkje påverka, alternativ D i tunnel forbi. Ubetydeleg (0) F21 Søreidsvika / MS Intet-lite Regionalt friluftsområde vert kryssa i høg bru, Ubetydeleg til Tømmeråsen støypåverknad, liten konsekvens for bruk og liten negativ attraktivitet. (0/-) N22 Haukafær - M Lite- Nærmiljø og eksisterande hus og hytter på Liten negativ Gjelland middels Ersvær vert råka. Barriereverknad og støy i (-) avgrensa del av delområdet. F23 Gjøvågfjellet M Intet-lite Alternativ D går i tunnel under friluftsområdet, nordre tunnelpåhogg i startpunkt for merka tursti til Gjøvågsvarden. Ubetydeleg til liten negativ (0/-) N24 Gjøvåg / LM Lite - Som B. Liten negativ Kaldafoss middels (-) F45 Nordsjø- M Lite Auka lengde, krevjande stigningsforhold og Liten negativ sykkelruta tunnelstrekningar ved Langenuen bru, og (-) lange strekningar utan eige sykkeltilbod. Kortare enn alternativ B. Samla vurdering alternativ D Positivt for bustader i nærmiljø langs avlasta E39 Stord og Fitjar, elles overvekt av negative verknader for både nærmiljø og friluftsliv. Samla stor negativ konsekvens i hovudsak knytt til talet på delområde på Tysnes som ikkje er belasta frå før. Øydelegging av delar av Flatråkervassdraget for friluftsliv og Uggdal for nærmiljø / barn og unge er vektlagt. Stor negativ (---)

111 Omfang og konsekvens alternativ E Omfangsvurdering alternativ E Tabell 6-12 Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 2 Agdestein Uggdal - Gjøvåg, alternativ E Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 2 alternativ E Delområde kategori/nr Nr. Namn Omfang F6 Mehammarsåto Kattnakkjen Midtfjellet Som alternativ B. N8 Jektevik Vistvik Som alternativ B N9 Vistvik Sandvikvåg Som alternativ B. F10 Færøysund Som alternativ B. N25 Neshamn Langenuen bru kjem inn på høg fylling som råkar gardstun på Øvrebø på Nese. Vegen vil liggje i overgangen mellom busetnaden og skogsterrenget opp mot Nesvarden. Arealbeslag og barriereverknad mellom busetnad og friluftsområde og avskjering av turvegar/traktorvegar gir redusert tilgjenge, brukshøve og attraktivitet. Støy> 55 db i uteområde ved tun/fritidshus på Øvrebø. Vidare i tunnel forbi Kongsvik mot Drangevåg bru, råkar tunet sør for Kongsviktjørna. Sårbart nærmiljø for å misse bustader. N26 Drangsbygda Alternativ E kryssar Drangsvågen i Drangevågen bru før det går inn i Drangetunnelen mot Søreid. Alternativet råkar ikkje bustadmiljø på Drange direkte, men gir støybelastning i lokale uteområde og naustmiljø kring vågen. Visuelt dominerande i nærmiljøet. F28 Nesvarden Ytterområda av friluftsområdet mellom grendene Neshamn, Drangsbygda og Søreid får støybelastning og ny barriere mot busetnaden på Neshamn. Området er ikkje støypåverka frå før, og alternativ E vil gje ny barriereverknad og støy som i nokon grad reduserer tilgjenge, brukshøve og attraktivitet.

112 112 N27 Søreid Alternativ E kjem ut av Drangetunnelen og kryssar Søreidsdalen på fylling før det går inn i tunnel mot Uggdal på Støle. Vegalternativet råkar fleire gardstun og vil dominere og dele landbruksbygda i to. Attverande busetnad vil vere støybelasta, og alternativet vil verke sterkt forringande på Søreidsdalen. Busetnaden langs Søreidsvågen vert ikkje råka. F15 Stølafjellet Alternativ E kjem ut frå Uggdalseidtunnelen i nordre del av friluftsområdet, og vil avskjere lokale stiar/skogsvegar som fungerer som innfallsportar til turområdet frå Uggdal. Den mest nytta turstien ligg lengre aust og vert ikkje råka, men vil få auka støybelasting opp mot toppunktet. Noko redusert tilgjenge og attraktivitet. N18 Uggdal- Uggdalseidet Alternativ E kryssar Uggdal med nytt toplanskryss midt mellom dei offentlege tenesteområda for barneskule- og idrett, og rådhus og sjukeheimen, slik at skulen vert liggande på austsida for E39 medan bustadtyngdepunktet mot Uggdalseidet vert liggande på vestsida. Alternativet knyter seg direkte til eksisterande lokalveg mot Uggdalsdalen og Uggdalseidet, noko som gir auka trafikk gjennom kommunesenter/helsetun. Kollektivterminal her vil kunne gje gang- og sykkelavstand frå arbeidsplassar og bustadområde i delområdet, dersom det vert lagt til rette for gode tilkomstar. Alternativet råkar skogsområdet vest for skulen og barnehagen som vert mykje nytta til nærtur og leik. I tillegg kryssar det Reisetjørna, som vert nytta som skøyteis om vinteren, og traktorveg nord for tjørna som vert nytta som turveg. Attverande delar av desse områda for barn og unge vil liggje gul og raudstøysone. Idrettsparken vil liggje i gul støysone. 2 gardstun på Reiso vert råka av ny veg, medan nokre bustader vil liggje i gul støysone. F19 Dallandsfjellet Som alternativ D. N20 Heie Som alternativ D. F21 Søreidsvika / Tømmeråsen Som alternativ D.

113 113 N22 Haukafær - Gjelland Som alternativ D. F23 Gjøvågfjellet Som alternativ D. N24 Gjøvåg / Kaldafoss Som alternativ B og D. F45 Nordsjøsykkelruta I alternativ E er det lagt til grunn å leggje hovudsykkelrute 1 mot ny fjordkryssing Langenuen på austsida av Stord, og vidare på lokalvegnettet over Tysnes og Reksteren. Dersom Nordsjøsykkelruta skal følgje same rute, vil den få vesentleg lengre strekning og reisetid (Sjå kap. 8.2). På Stord, over Langenuen bru og Søreidsvika bru vil det vere separat gang- og sykkeltilbod. Ruta over Tysnes vil vere utan, med unntak av kort strekning mellom Uggdalseidet og Uggdal. Store høgdeskilnader og krevjande stigningsforhold mot Langenuen bru. Attraktivitet og opplevingskvalitet i forhold til ei ytre kystrute kan oppfattast som dårlegare, samstundes som Tysnesøya og Reksteren har store opplevingskvalitetar knytt til natur- og kulturmiljø.

114 114 Figur 6-17 Uggdalskrysset vil få nærføring til kommunesenteret på Uggdal i alternativ E. Figur 6-18 Ny E39 i bru over Søreidsvika vil gå gjennom Ersvær på Reksteren i alternativ D og E.

115 115 Konsekvenstabell alternativ E Tabell 6-13: Omfang og konsekvens av verdivurderte delområde på strekninga Agdestein Uggdal Gjøvåg i alternativ E Omfangsvurdering og konsekvens Agdestein Uggdal Gjøvåg i alternativ E Nr. Delområde/ element Verdi Omfang Vurdering Konsekvens F6 Mehammarsåto S Lite Som alternativ B Liten negativ Kattnakkjen (-) Midtfjellet N8 Jektevik LM Middels Som alternativ B Liten negativ Vistvik (-) N9 Vistvik LM Lite Som alternativ B Liten positiv Sandvikvåg middels (+) positivt F10 Færøysund LM Middels positivt Som alternativ B Lite til middels positiv (+/++) N25 Neshamn M Middels Nærføring, støy og tap av bustader/hytter gir reduserte nærmiljøkvalitetar i spreiddbygd grend. Middels negativ (--) N26 Drangsbygda LM Lite Støy og visuell dominans gir reduserte nærmiljøkvalitetar i grend med lite busetnad. Liten negativ (-) F28 Nesvarden LM Lite Barriereverknad mot Neshamn, støy, redusert tilgjenge og attraktivitet. Ubetydeleg til liten negativ (0/-) N27 Søreid LM Stort Arealbeslag, barriereverknad, nærføring, støy og tap av bustader gir sterkt reduserte nærmiljøkvalitetar i spreiddbygd grend. Middels negativ (--) F15 Stølafjellet LM Lite Arealbeslag, barrierverknad og støy i utkant/innfallsområde til regionalt friluftsområde. Liten negativ (-) N18 Uggdal- S Middels Arealbeslag, barriereverknad, nærføring, støy Stor negativ Uggdalseidet stort og reduserte nærmiljøkvalitetar i (---) kommunesenter med eldrebustader og område for barn og unge.

116 116 F19 Dallandsfjellet LM Intet-lite Som alternativ D. Ubetydeleg (0) N20 Heie LM Intet Som alternativ D. Ubetydeleg (0) F21 Søreidsvika / MS Intet-lite Som alternativ D. Ubetydeleg til Tømmeråsen liten negativ (0/-) N22 Haukafær - M Lite- Som alternativ D. Liten negativ Gjelland middels (-) F23 Gjøvågfjellet M Intet-lite Som alternativ D. Ubetydeleg til liten negativ (0/-) N24 Gjøvåg / LM Lite - Som alternativ D. Liten negativ Kaldafoss middels (-) F45 Nordsjø- M Lite Lengde tilnærma lik alternativ D. Kryssing Liten negativ sykkelruta Langenuen som i alternativ B. (-) Samla vurdering alternativ E Positivt for bustader i nærmiljø langs avlasta E39 Stord og Fitjar, elles overvekt av negative verknader for både nærmiljø og friluftsliv. Størst for nærmiljø på Uggdal spesielt og Tysnes generelt, knytt til konsekvensar for område for barn og unge, direkte arealbeslag, barriereverknader, støy og oppløysande effekt på spreiddbygde nærmiljø. Friluftsområde vert i mindre grad råka. Middels til stor negativ (--/---)

117 Omfang og konsekvens alternativ F Omfangsvurdering alternativ F Tabell 6-14 Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 2 Agdestein Færavåg Gjøvåg, alternativ F Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 2 alternativ F Delområde kategori/nr Nr. Namn Omfang N8 Jektevik Vistvik Som D. N9 Vistvik Sandvikvåg Som D. F10 Færøysund Som D. N11 Hodnaneset - Økland Som D. F12 Salsborg Som D. N13 Flatråker Som D. F14 Flatråkervassdraget Alternativ F kryssar utløpet av Flatråkervassdraget i lang bru og går vidare i daglinje nordover gjennom skogsområda i vestre del av friluftsområdet til Holmentunnelen mot Søreid. Ny veg fører til oppdeling av større samanhengande friluftsområde og avskjering av skogsvegar og turstiar. Badeplassen ved utløpet vert liggande mellom bru og land, avskoren frå resten av Flatråkervatnet. Raud og gul støysone breier seg ut med særleg store utslag ut over

118 118 Flatråkervatnet. Austre del av vassdraget vert ikkje rørt. Flatråkervatnet og Midtvatnet vil få støy > 40 db. Øydelegging av badeplassen, støy og barriereverknad vil føre til reduserte brukshøve, opplevingskvalitet og attraktivitet. F15 Stølafjellet Alternativet råkar ikkje Stølafjellet. Austre delar av friluftsområdet vil få støybelastning støysone 40 db. Støykote 50 db breier seg opp mot toppunktet. Støy gir noko redusert opplevingskvalitet og attraktivitet. N27 Søreid Alternativ F kryssar Søreidsdalen i høg bru/viadukt over tuna lengst i sør og går vidare mot toplanskryss ved Søreidstjørna. Dei få gardstuna i nærområdet og naustområde ved Søreidsvågen vil verte støybelasta. Ny E39 avskjer traktorvegar mellom tun, beite og utmark på begge sider av dalen. Alternative tilknytingsvegar kan føre til ytterlegare arealbeslag og oppdeling av dalføret. Tiltaket vil dominere i nærmiljøet. F28 Nesvarden Alternativ F vil gå gjennom nordre delar av området og liggje som ein barriere mellom utmarka og busetnaden på Beltestad og Søreid. Nytt stort toplankryss er lagt til Søreidstjørna, med framlegg til 3 alternative tilknytingsvegar til lokalt vegnett. Veg og kryss vil føre til stort arealbeslag, landskapsinngrep og barriereverknad, som saman med støy vil redusere brukshøve, tilgjenge og opplevingskvalitetar i område hovudsakleg i lokal bruk. N29 Beltestad Alternativ F ligg i vekslande høg skjering og fylling som vil leggje beslag på stort areal i overgangen mellom busetnaden langs Amlandsvegen og skogsområde nytta til turområde lokalt. Avskjering av skogsvegar/turvegar. Ingen bustadmiljø vert direkte råka, men alternativ med lokalvegstilknyting frå kryss ved Søreidstjørna nordover mot dagens kryss mellom Amlandsvegen og Uggdalsvegen vil gje auka nærføring og trafikkstøy for gardstun i området. N30 Amland Alternativ F følgjer Amlandsvegen som vert kryssa i høg fylling om lag ved avkøyringa til Færavåg. Vidare i tunnel gjennom Beltehaug til Landrøyo. Veglinja kryssar Amlandsvegen og ligg i vekslande høg skjering og fylling som vil leggje beslag på areal og verte ein vesentleg visuell og fysisk barriere i nærmiljøet. Avskjering av skogsvegar som vert nytta til turar i nærmiljøet. Ingen bustadmiljø vert direkte råka. Nokre bustader/fritidsbustader og delar av

119 119 område avsett til spreidd bustadbygging i KPA får støybelastning i uteområde > 55 db. F31 Bårdsundet Som alternativ B. N32 Flygansvær Som alternativ B. F23 Gjøvågfjellet Som alternativ B. N24 Gjøvåg / Kaldafoss Som alternativ B. F45 Nordsjøsykkelruta I alternativ F er det lagt til grunn å leggje hovudsykkelrute 1 mot ny fjordkryssing Langenuen på austsida av Stord, og vidare på lokalvegnettet over Tysnes og Reksteren. Dersom Nordsjøsykkelruta skal følgje same rute, vil den få vesentleg lengre strekning og reisetid.( Sjå kap. 8.2). på Stord og over Langenuen bru vil det vere separat gang- og sykkeltilbod, medan ruta over Tysnes vil vere utan. Store høgdeskilnader og krevjande stigningsforhold med tunnelstrekningar mot Langenuen bru. Attraktivitet og opplevingskvalitet i forhold til ei ytre kystrute kan oppfattast som dårlegare, samstundes som Tysnesøya og Reksteren har store opplevingskvalitetar knytt til natur- og kulturmiljø.

120 120 Figur 6-19 Søreidsbrua over Søreidsdalen i alternativ F Figur 6-20 Søreidskrysset sett i fugleperspektiv frå Søreidsvika i alternativ F

121 121 Konsekvenstabell alternativ F Tabell 6-15: Omfang og konsekvens av verdivurderte delområde på strekninga Agdestein Færavåg Gjøvåg i alternativ F Omfangsvurdering og konsekvens Agdestein Færavåg Gjøvåg i alternativ F Nr. Delområde/ element Verdi Omfang Vurdering Konsekvens N8 Jektevik LM Lite Som alternativ D Liten negativ Vistvik middels (-) positivt N9 Vistvik LM Lite Som alternativ D Liten positiv Sandvikvåg middels (+) positivt F10 Færøysund LM Middels positivt Som alternativ D Lite til middels positiv (+/++) N11 Hodnaneset - LM Lite Som alternativ D Ubetydeleg til Økland liten negativ (0/-) F12 Salsborg M Lite Som alternativ D Liten negativ (-) N13 Flatråker M Lite middels Som alternativ D Liten til middels negativ (-/--) F14 Flatråkervass- MS Middels- Arealbeslag,støy og barriereverknad vil føre til Stor negativ draget stort reduserte brukshøve, opplevingskvalitet og (---) attraktivitet i regionalt og lokalt friluftsområde. F15 Stølafjellet LM Intet lite Støy i ytterkant av regionalt friluftsområde. Ubetydeleg til liten negativ (0/-) N27 Søreid LM Middels stort Arealbeslag, støy, visuell dominans, nærføring gir reduserte nærmiljøkvalitet. Få bustader. Middels negativ (--) F28 Nesvarden LM Middels Arealbeslag, barriereverknad, støy vil redusere brukshøve, tilgjenge og opplevingskvalitetar i lokalt skogs og beiteområde. Liten til middels negativ (-/--)

122 122 N29 Beltestad LM Lite Barriereverknad og støy i spreiddbygd nærmiljø. Liten negativ (-) N30 Amland M Lite - middels I hovudtrekk lik alternativ B. Liten til middels negativ (-/--) F31 Bårdsundet S Lite - middels Som alternativ B. Middels stort negativ (--/---) F31 Bårdsundet i variant B2 senketunnel S Intet Tunnel under sundet. Ingen (0) N32 Flygansvær M Lite Som alternativ B. Liten negativ (-) N32 Flygansvær i M Lite - Som alternativ B. Liten til kombinasjon middels middels med K3 og K4, negativ røyrtunnel (-/--) F23 Gjøvågfjellet M Middels Som alternativ B. Middels negativ (--) N24 Gjøvåg / LM Lite - Som alternativ B. Liten negativ Kaldafoss middels (-) F45 Nordsjø- M Lite Som alternativ B. Liten til sykkelruta middels negativ (-/--) Samla vurdering alternativ F Positivt for bustader i nærmiljø langs avlasta E39 Stord og Fitjar, elles overvekt av negative verknader for både nærmiljø og friluftsliv. Samla stor negativ konsekvens i hovudsak knytt til talet på delområde på Tysnes som ikkje er belasta frå før. Størst negativ for friluftsliv, råkar regionale friluftsområde Flatråkervassdraget, Bårdsundet og Gjøvågsfjellet. Middels stort negativ (--/---)

123 Delstrekning 3 Gjøvåg Røtinga Kort omtale av delstrekninga og alternativ Alternativ som er utgreidd er multispenn hengebru (K1 og K2) og flytebru (K7 og K8). Alle brualternativa er planlagt med 400 meter breitt seglingsspenn og 45 m seglingshøgde i hovudleia. Utanfor hovudleia er brua ca. 20 meter høg, noko som er tilstrekkeleg til å ivareta dei fleste fritidsbåtar sine behov ved kryssing av Bjørnafjorden (merk: motorisert ferdsel inklusive båt er ikkje ein del av friluftstemaet). Alle bruene kan vidareførast tunnel (alternativ B) eller daglinje (alternativ D) i delstrekning 4 Røtinga - Svegatjørn. Det er lagt til grunn at alle bruene får 3 meter gang- og sykkelfelt på austsida, vendt inn mot Bjørnafjorden og fysisk skilt frå køyredelen av brua. Brukonsept Kort skildring K1 Multispenn hengebru med tårn på stålflytarar Kryss Gjøvåg. Rett linjeføring og ilandføring frå "flua" på fylling gjennom Kobbholmane til Røtinga. K2 Multispenn hengebru med tårn på betongflytarar Som K1. K7 K8 Endeforankra flytebru med seglingslei i sør Sideforankra flytebru med seglingslei i sør Kryss Gjøvåg. Bua linjeføring på brua. Fylling frå "flua"gjennom Kobbholmane til Røtinga Kryss Gjøvåg. Rett linjeføring på brua. Fylling frå "flua"gjennom Kobbholmane til Røtinga Figur 6-21 Verdikart for delstrekning 3

124 Omfang og konsekvens brukonsept K1 / K2 (hengebru) Omfangsvurdering Tabell 6-16 Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 4 Gjøvåg - Røtinga, brukonsept K1 / K2 (hengebru) Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 4 Gjøvåg Røtinga, brukonsept K1-K2 (hengebru) Delområde kategori/nr Omfangsvurdering Nr. Namn N24 Gjøvåg / Kaldafoss Alternativa omfattar veg i dagen frå Gjøvågstunnelen, toplanskryss aust for Kaldafosstjørna, og anleggsveg/lokalveg frå Kaldafoss-krysset vestover til anleggskai/framtidig ferjekai i Håkrevika. Frå krysset nordover mot bru aust for gardstun og fritidsbustader på Kaldafoss og tunnel aust for hyttefelt på Svarvhella. Ingen råka bustader/hytter. Brua vil krysse rett over Svarvhelleholmen, kai og småbåthamn. Traktorveg som fungerer som turveg mellom Gjøvåg og Hope vert broten. Støy og barriereverknad mellom busetnad og utmark i området Eldholm/Hope og Gjøvåg/Kaldafoss, som elles er relativt upåverka. F44 Vernøya Regionalt friluftsområde med stor verdi vert ikkje direkte påverka, men vil få støy >40 db på nordsida i alle brukonsept. Området må reknast som støypåverka frå båtferdsel og ferjetrafikk allereie. F33 Kobbavågen / Røtinga Regionalt og lokalt viktig friluftsområde. I kopling mot alternativ B mot Svegatjørn vil ilandføring av hengebru K1 og K2 vil skje tvers gjennom sentrale delar av Kobbavågen friluftsområde sør på Røtinga. I overgangen bru/land vert veg lagt på omfattande fylling i sjø mellom Kobbholmane og flua utanfor før den går inn under Kobbavågen i tunnel. Holmane og fiskeplassar vert øydelagt. Fragmentering av friluftsområde, redusert tilgjenge frå land og med båt og høg støybelasting vil redusere brukshøve og opplevingskvalitet sterkt. I kopling mot alternativ D daglinje over Søre Øyane vil ilandføring av brua skje over Fløholmen og spare meir av Kobbavågen. Utsynet mot Bjørnafjorden vil verte dominert av brua. Ny gangog sykkelveg frå fjordkryssinga vert ført gjennom friluftsområdet frå Kobbholmane til eksisterande parkeringsplass ved Røtingavegen. Gang- sykkelveg vil i hovudsak følgje eksisterande tursti. Sjølv med ny opparbeiding som del av prosjektet må tiltaket reknast som stort. N34 Røtinga Busetnaden langs Skitnevågen vert noko støyutsett. Nærfriluftsområde Kobbavågen råka. F45 Nordsjøsykkel ruta Sykkelruta følgjer lokalvegen frå Gjøvåg til Kaldafoss og vert ført i eigen trase opp mot brua. Kryssing av Bjørnafjorden i eige sykkelfelt på brua før den vert leidd i eigen trase gjennom

125 125 friluftsområdet Kobbavågen / Røtinga til lokalveg på Røtinga. Ruta gir høve til å sykle tidlegare ferjestrekning og oppleve landskapet, godt tilgjenge og tryggleik på delstrekninga. Støy, nærføring til motorveg, auka lengde og verutsett kryssing trekker ned. Figur 6-22 Ilandføring av K1 hengebru mot vegalternativ B, lang tunnel mot Svegatjørn. Figur 6-23 K1 over småbåthamna ved Svarvhelleholmen på Reksteren.

126 126 Konsekvensar Tabell 6-17: Omfang og konsekvens av verdivurderte delområde på strekninga Gjøvåg - Røtinga i brukonsept K1/K2 Omfangsvurdering: og konsekvens Gjøvåg - Røtinga brukonsept K1 / K2 (hengebru) Nr. Delområde/ element Verdi Omfang Vurdering Konsekvens N24 Gjøvåg / LM Middels Arealbeslag, støy og barriereverknad i område Liten - Kaldafoss med spreidd busetnad og hytter. middels negativ (-/--) F44 Vernøya S Lite Støy frå bru over Bjørnafjorden. Liten negativ (-) F33 Kobbavågen / S Stort Kobbavågen friluftsområde med stor lokal og Stor negativ Røtinga regional verdi vert sterkt påverka/øydelagt av (---) direkte arealbeslag, nærføringsulemper og støy. N34 Røtinga M Lite Noko støy i tilgrensande nærmiljø. Misser Kobbavågen som nærfriluftsområde. Liten negativ (-) F45 Nordsjøsykkel M Lite Kryssar Bjørnafjorden i separat sykkelfelt på Liten negativ ruta bru. Støy, nærføring til motorveg, auka (-) lengde. Samla vurdering K1/K2 Negative verknader for både nærmiljø og friluftsliv. Samla stor negativ konsekvens med vektlegging av negative verknader for friluftsområde Kobbavågen på Røtinga. Kopling mot alternativ B, lang tunnel mot Svegatjørn er mest negativ for sjølve Kobbavågen, men ikkje for friluftsområdet som heilskap. Stor negativ (---)

127 Omfang og konsekvens brukonsept K7 og K8 (flytebru) Omfangsvurdering Tabell 6-18 Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 4 Gjøvåg - Røtinga, brukonsept K7-K8 (flytebru) Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 4 Gjøvåg Røtinga, brukonsept K7-K8 (flytebru) Delområde kategori/nr Omfangsvurdering Nr. Namn N24 Gjøvåg / Kaldafoss Alternativa omfattar veg i dagen frå Gjøvågstunnelen, toplanskryss aust for Kaldafosstjørna, og anleggsveg/lokalveg frå Kaldafoss-krysset vestover til anleggskai/framtidig ferjekai i Håkrevika. Frå krysset nordover mot bru aust for gardstun og fritidsbustader på Kaldafoss og Svarvhella. Ingen råka bustader/hytter. Brua vil krysse rett over Svarvhelleholmen, kai og småbåthamn. Traktorveg som fungerer som turveg mellom Gjøvåg og Hope vert broten. Støy og bariereverknad mellom busetnad og utmark i området Eldholm/Hope og Gjøvåg/Kaldafoss, som elles er relativt upåverka. F44 Vernøya Friluftsområdet vert ikkje direkte påverka, men vil få støy >40 db på nordsida i alle brukonsept. Området må reknast som støypåverka frå båtferdsel, og ferjetrafikk allereie. F33 Kobbavågen / Røtinga Ilandføring av flytebru vil skje tvers gjennom Kobbavågen friluftsområde sør på Røtinga. I kopling med alternativ B vidare vert overgangen bru/land lagt på omfattande fylling i sjø mellom land/kobbholmane og flua utanfor før den går inn under Kobbavågen i tunnel. Holmane og fiskeplassar vert øydelagt. Fragmentering, redusert tilgjenge frå land og båt og høg støybelasting vil redusere brukshøve og opplevingskvalitet sterkt. Utsynet mot Bjørnafjorden vil verte sterkt prega av brua. Ny gang- og sykkelveg frå fjordkryssinga vert ført gjennom friluftsområdet frå Kobbholmane til eksisterande parkeringsplass ved Røtingavegen. Gang- sykkelveg vil gje auka arealbeslag og inngrep i friluftsområdet. Dersom bru går vidare mot dagløysing over Søre Øyane kjem fyllingane kring ilandføringa aust for Kobbholmane og sentrale delar av Kobbavågen. Alternativ K8 er rettlinja bru som vil få ilandføring over Fløholmen. Alternativ K7 får ilandføring noko lengre austom lag midt mellom Kobbholmane og Gullholmane. Alternativa vil gje gul støysone i store delar av området. N34 Røtinga Busetnaden langs Skitnevågen vert støyutsett. F45 Nordsjøsykkel ruta Sykkelruta følgjer lokalvegen frå Gjøvåg til Kaldafoss og vert ført i eigen trase opp mot brua. Kryssing av Bjørnafjorden i eige sykkelfelt på brua før den vert leidd i eigen trase gjennom friluftsområdet Kobbavågen / Røtinga til lokalveg på Røtinga. Ruta gir høve til å sykle tidlegare ferjestrekning og har gode opplevingskvalitetar og same flotte utsyn som ferja, godt

128 128 tilgjenge og tryggleik på delstrekninga. Støy, nærføring til motorveg, auka lengde og verutsett kryssing trekker litt ned. Figur 6-24Flytebru K7 med bua linjeføring ved ilandføring mot lang tunnel Røtinga - Svegatjørn (alternativ B) Figur 6-25 Flytebru K7 med bua linjeføring får ilandføring aust for Kobbavågen, over Fløholmen ved ilandføring mot daglinje mot Halhjem ( alternativ D).

129 129 Konsekvensar Tabell 6-19: Omfang og konsekvens av verdivurderte delområde på strekninga Gjøvåg - Røtinga brukonsept K7-K8 Omfangsvurdering: og konsekvens Gjøvåg - Røtinga brukonsept K7 K8 (flytebru) Nr. Delområde/ element Verdi Omfang Vurdering Konsekvens N24 Gjøvåg / LM Middels Arealbeslag, støy og barriereverknad i område Liten til Kaldafoss med spreidd busetnad og hytter. middels negativ (-/--) F44 Vernøya S Lite Støy frå bru over Bjørnafjorden. Liten negativ (-) F33 Kobbavågen / S Stort Kobbavågen friluftsområde med stor lokal og Stor negativ Røtinga regional verdi vert sterkt påverka/øydelagt av (---) direkte arealbeslag, nærføringsulemper og støy. N34 Røtinga M Lite Noko støy i tilgrensande nærmiljø. Misser Kobbavågen som nærfriluftsområde. Liten negativ (-) F45 Nordsjøsykkel M Lite Kryssar Bjørnafjorden i separat sykkelfelt på Liten negativ ruta bru. Støy, nærføring til motorveg, auka (-) lengde. Samla vurdering K7-K8 Negative verknader for både nærmiljø og friluftsliv. Samla stor negativ konsekvens med vektlegging av negative verknader for friluftsområde Kobbavågen på Røtinga. Kopling mot alternativ B, lang tunnel mot Svegatjørn, er mest øydeleggjande for sjølve Kobbavågen. Ved vidareføring i alternativ D, daglinje til Halhjem, er K7 med bua linjeføring svakt betre enn K8, fordi det ligg lengst aust for sjølve Kobbavågen. Stor negativ (---)

130 Delstrekning 4 Røtinga Svegatjørn Kort omtale av delstrekninga og alternativ Delstrekninga går frå avslutning av fjordkryssinga i delstrekning 3 på Røtinga og til krysset på Svegatjørn. Det er 2 alternativ på strekninga: Alternativ B, alternativet er identisk med E og F: lang tunnel frå Røtinga til Ulvenvatnet, ny bru parallelt med dagens bru over vatnet, og nytt kryss på Svegatjørn. Dagens E39 vert lokalveg til Ulvenkrysset. Alternativ D: daglinje frå Røtinga til Halhjem, med bru over Bjørnarøyosen, Kvalsundet og Halhjemsosen, og veg over Ytterøya og Innerøya. Tunnel frå Halhjem til Ulvenvatnet. Vidare lik alternativ B. Figur 6-26 Verdikart for delstrekning 4

131 Omfang og konsekvens alternativ B Omfangsvurdering alternativ B (lang tunnel Røtinga - Svegatjørn) Tabell 6-20 Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 5 Røtinga - Svegatjørn, alternativ B, E, F lang tunnel Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 5 Røtinga - Svegatjørn, alternativ B, E, F lang tunnel Delområde kategori/nr Nr. Namn Omfangsvurdering F33 Kobbavågen / Røtinga I delstrekning 4 går alternativet frå Kobbavågen og inn i tunnel under skogsområda i bakkant av Kobbavågen, slik at inngrepa i delområdet vert minimale. Ny gang- og sykkelveg frå fjordkryssinga vert ført gjennom friluftsområdet frå fylling over Kobbholmane til eksisterande parkeringsplass ved Røtingavegen. Mindre arealbeslag, støy og inngrep i turområdet. N34 Røtinga Alternativ B går i tunnel under busetnaden på Røtinga. I kombinasjon med hengebru eller flytebru: Uteområda til nokre få bustadane langs Skitnavågen kjem i gul støysone og får redusert kvalitet for opphald og rekreasjon. I kombinasjon med røyrbru ingen verknader. F35 Innerøya / Søre Øyane Alternativ B går i tunnel og vil ikkje råke friluftsområdet. Nedlegging av ferjene frå Sandvikvåg og Våge vil gje redusert støy på Innerøya i områda nærast ferjekaien. N36 Halhjem Alternativ B går i tunnel og vil ikkje råke busetnad og nærmiljøfunksjonar på Halhjem. Nedlegging av ferjene frå Sandvikvåg og Våge vil gje redusert trafikk og betydeleg støyreduksjon i områda nær veg, ferjelei og kai. Avlastinga vil gje delområdet betre tilgjenge og auka høve til bruk, og leggje til rette for utvikling av nærmiljøet. Stor auke i attraktivitet for ferdsel, aktivitet og opphald i området. N37 Haugland Alternativ B går i tunnel utanom området og vil gje redusert trafikk og støyreduksjon i områda Haugland og Lekven. Avlastinga vil gje delområdet auka høve til bruk langs avlasta veg, og leggje til rette for utvikling av nærmiljøet. Auke i attraktivitet for ferdsel, aktivitet og opphald i området. N38 Moberg Alternativ B går i tunnel utanom området og vil gje redusert trafikk og støyreduksjon for nærmiljøet i Mobergsområdet, med hovudvekt på områda nærast dagens E39. Avlastinga vil

132 132 kunne gje auke i tryggleikskjensle langs dagens vegnett og auka attraktivitet for ferdsel, aktivitet og opphald i området, med positiv verknad for ferdselsårene frå Moberg til Osøyri og Kuventræ. Av- og påkøyringsramper i tunnelramper frå ny rundkøyring på Moberg gjer at trafikken framleis vil vere høg. F39 Liafjellet Alternativ B går i tunnel under Liafjellet og kjem ut i dagen like nord for dagens tunnel. Området er støyutsett frå før, men utbreiing av raud og gul støysone frå E39 inn i turområdet på nordsida av fjellet aukar, auke i støy er på inntil 10 db i delar av området. Støybelasting og arealbeslag fører til noko reduksjon i områdets attraktivitet for ferdsel og opphald. Det er lagt til grunn at tilgjenge til stiar og ferdselsårer vert oppretthalde i ny situasjon. F40 Ulvenvatnet Alternativ B kryssar Ulvenvatnet parallelt med dagens Mobergsbru. Ulvenvatnet et sterkt støyutsett frå før, men utbreiing av raud og gul støysone frå E39 aukar på nordsida av vegen. På sørsida vert det svak reduksjon i støy. Auka støybelasting, barriereverknad og arealbeslag fører til reduksjon i områdets attraktivitet og opplevingskvalitet for ferdsel og opphald. Det er lagt til grunn at tilgjenge til stiar og ferdselsårer langs vatnet under og langs E39 vert oppretthalde i ny situasjon, men doble bruer og auka utbreiing av støysone fører til at turvegkryssing under bru vert noko lengre og mindre attraktiv. NF41 Kuventræ Alternativ B følgjer parallelt på nordsida av dagens E39, som vert lokalveg. Auka barriereverknad mellom Kuventræ og Ulvenvatnet. 2 barnehagar vert direkte råka av ny tilknytingsveg til kryss/lokalvegnett. Det er lagt til grunn for utgreiinga at dei 2 barnehagane får ny lokalisering. Kuventræ er støyutsett frå før, men ny veg vil gje ytterlegare støy og auka utbreiing av raud og gul støysone. Nokre bustader nærast vegen vil ha uteområde som ligg i raud støysone. Delar av barneskulens uteområde, idrettsbanene, gravplassen og bustadene i området mellom desse og vegen vil liggje i gul støysone. Arealbeslag, auka barriereverknad og støybelastning vil gje reduksjon i attraktivitet og opplevingskvalitet, men ikkje vesentleg endring i områdets brukshøve. N42 Varåsen Delområdet vert ikkje direkte råka av tiltak, men uteområda får auke i støybelasting som følgje av trafikkauke langs eksisterande veg. Uteområda til bustader nær veg vil liggje i gul støysone. Uteområda til Varhaug barnehage vil liggje i raud og gul støysone og få noko dårlegare attraktivitet og brukshøve. N43 Kolsskogen / E39 får endra linjeføring og kryssplassering før tunnel Svegatjørn Rådal. Alternativet fører til

133 133 Svegatjørn auka arealbeslag og nærføring til næringslokale og Os yrkesskule. Nokre bustader på Svegane får auka støybelasting på uteområda sine. Barnehagar må flyttast. F45 Nordsjøsykkel ruta Alternativ B fører til at sykkelruta må leggjast om til å følgje fylkesveg 158 frå Røtinga til Moberg. Frå Moberg til Kolskogen kan dagens trase nyttast. På Kolskogen følgjer ruta ny planskilt kryssing over E39 før den kan følgje eksisterande trase vidare over Fanafjellet. Strekninga Røtinga Moberg manglar separat sykkelveg og har dårlegare trafikktryggleik enn dagens trase via Halhjem, noko som kan føre til auka barriereverknad og redusert sykkeltrafikk. Strekninga har større opplevingskvalitetar i landskap og nærleik til friluftsområde i sjø enn dagens trase. Konsekvensar Tabell 6-21: Omfang og konsekvens av dei verdivurderte delområda på strekninga Røtinga Svegatjørn i alternativ B Omfangsvurdering og konsekvens Røtinga - Svegatjørn alternativ B, E, F Nr. Delområde/ element Verdi Omfang Vurdering Konsekvens F33 Kobbavågen / S Lite Mindre arealbeslag, støy og inngrep i Liten negativ Røtinga turområdet. (-) N34 Røtinga M Lite Støypåverka. Ubetydeleg til liten negativ (0/-) F35 Innerøya / S Lite Ikkje direkte påverka. Noko redusert støy når Liten positiv Søre Øyane positivt ferjetrafikk vert borte. (+) N36 Halhjem M Stort positivt Redusert trafikk, støy og ureining, auka attraktivitet og tilgjenge. Frigjering av trafikkareal gir høve til utvikling. Stor positiv (+++) N37 Haugland M Middels positivt Auke i attraktivitet for ferdsel, aktivitet og opphald. Middels positiv (++) N38 Moberg MS Lite positivt Auke i attraktivitet for ferdsel, aktivitet og opphald Liten positiv (+) F39 Liafjellet S Lite Auka arealbeslag og støybelasting i friluftsområdet. Barriereverknad. Liten negativ (-)

134 134 F40 Ulvenvatnet S Middels Auka støy, barriereverknad og arealbeslag i friluftsområde som er sterkt påverka frå før. Middels negativ (--) N41 Kuventræ S Middels Auka støy, barriereverknad og arealbeslag i viktig område for friluftsliv og nærmiljø som er sterkt påverka frå før. Middels negativ (--) N42 Varåsen M Lite Auka støybelastning i område påverka frå før. Liten negativ (-) N43 Kolskogen / L Lite Auka støybelastning i område påverka frå før. Ubetydeleg til Svegatjørn 2 barnehagar er rekna med flytta, desse er liten negativ vurdert under prissette konsekvensar. (0/-) F45 Nordsjøsykkel M Lite Endring av trase til lokalveg med låg standard Liten negativ ruta utan eige gang/sykkelveg. (-) Samla vurdering alternativ B, E, F Alternativet har positive verknader for avlasta strekning Halhjem- Moberg. For nærmiljø og friluftsliv kring Ulvenvatnet og Kuventræ som får dobbel vegføring, fører alternativet til auka belastning. Desse områda er allereie påverka, men har stor verdi for Os og arealbeslag og støy vil føre til noko reduserte kvalitetar. Det er vidare lagt til grunn for utgreiinga at dei 2 barnehagane nærast E39 får ny og betre lokalisering. Samla konsekvens er derfor vurdert til liten til middels negativ. Liten til middels negativ (-/--) Figur 6-27 Ny kryssing av Ulvenvatnet og Svegatjørn toplanskryss vil råke friluftsområde og nærmiljø med skular, barnehagar og idrettsanlegg likt i alle alternativ.

135 Omfang og konsekvens alternativ D Omfangsvurdering alternativ D (daglinje - kort tunnel ) Tabell 6-22 Omfangsvurdering av delområde i delstrekning 5 Røtinga - Svegatjørn, alternativ D daglinje kort tunnel Omfangsvurdering av delområde i alternativ D Delområde kategori/nr Nr. Namn Omfangsvurdering F33 Kobbavågen / Røtinga I delstrekning 4 går alternativet direkte i tunnel under Ternhaugen på Røtinga mot Bjørnarøyosen, slik at inngrepa i delområdet vert minimale. Ny gang- og sykkelveg frå fjordkryssinga vert ført gjennom friluftsområdet til eksisterande parkeringsplass ved Røtingavegen. Gang- sykkelveg vil i hovudsak følgje eksisterande tursti med auka arealbeslag. Noko støy N34 Røtinga Alternativ D går aust for busetnaden på Røtinga. Uteområda til nokre bustader langs Skitnavågen kjem i gul støysone og får redusert kvalitet for opphald og rekreasjon. F35 Innerøya / Søre Øyane Alternativ D går i daglinje gjennom Søre Øyane, i regionalt friluftsområde med stor verdi som vert delt i to. Fleire fritidsbustader vert råka. Store delar av statleg sikra friluftsområde Kalneset, som har høg tilretteleggingsgrad og er mykje brukt, vert råka. Resterande delar av Kalneset vil liggje i raud og gul støysone. Statleg sikra friluftsområde Halhjemsøy vil liggje i gul støysone. Eksisterande hytter på Ytterøya samt Kvalsundet vil liggje i raud og gul støysone. Søre Øyane har i dag berre båttilkomst, tilgjenge frå sjø vert lite påverka. Bjørnarøyosen, Kvalsundet og Halhjemsosen vert kryssa i bruer med seglingshøgder som vil tilfredsstille dei fleste fritidsbåtar. Holmane lengst i nord og sør i delområdet ligg utanfor tiltaks- og støysone og vert mindre påverka. Store arealbeslag, barriereverknad på tvers av øyane og støy vil likevel ha stor negativ verknad på dei sentrale og mest nytta delane av friluftsområdet, og redusere brukshøve, attraktivitet og opplevingskvalitetar. N36 Halhjem Alternativ D går inn tunnel under dagens E39 like nord for dagens ferjekai. 3-4 bustader vert direkte råka av vegen medan dei andre bustadene kring tunnelmunninga får nærføring og vil liggje i gul støysone, i tillegg til at området kring tunnelmunning er utsett for luftforureining. Nedlegging av ferjene frå Sandvikvåg og Våge vil gje redusert trafikk og betydeleg støyreduksjon i delområdet. Avlastinga vil gje delområdet betre tilgjenge og auka høve til bruk, og leggje til rette for utvikling av nærmiljøet. Auke i attraktivitet for ferdsel, aktivitet og opphald i området. Positive verknader for området som heilskap.

136 136 N37 Haugland Som alternativ B. N38 Moberg Som alternativ B. F39 Liafjellet Som alternativ B. F40 Ulvenvatnet Som alternativ B. NF41 Kuventræ Som alternativ B. N42 Varåsen Som alternativ B. N43 Kolsskogen / Svegatjørn Som alternativ B F45 Nordsjøsykkel ruta Som alternativ B.

137 137 Figur 6-28 Ilandføring av bru over Bjørnarøyosen på Ytterøya. Daglinje vidare over Innerøya KALNESET Figur 6-29 Ny E39 i alternativ D over Ytterøya og Innerøya råkar delar av friluftsområde Kalneset, statleg sikra og drifta av Bergen og Omland Friluftsråd.

138 138 Konsekvensar Tabell 6-23: Omfang og konsekvens av dei verdivurderte delområda på strekninga Røtinga Svegatjørn i alternativ D Omfangsvurdering: og konsekvens Røtinga - Svegatjørn alternativ D Nr. Delområde/ element Verdi Omfang Vurdering Konsekvens F33 Kobbavågen / S Lite Mindre arealbeslag, støy og inngrep i Liten negativ Røtinga turområdet. (-) N34 Røtinga M Lite Støypåverka. Ubetydeleg til liten negativ (0/-) F35 Innerøya / S Stort Store arealbeslag, barriereverknad på tvers av Særs stor Søre Øyane øyane og støy gir reduserte brukshøve, negativ attraktivitet og opplevingskvalitetar. Statleg (----) sikra friluftsområde råka. N36 Halhjem M Middels positivt Nedlegging av ferje og redusert trafikk gir positive verknader for området som heilskap, trass negative verknader for bustadmiljø ved kaien som vert råka av ny veg og tunnelpåhogg. Middels positiv (++) N37 Haugland M Middels positivt Auke i attraktivitet for ferdsel, aktivitet og opphald. Middels positiv (++) N38 Moberg MS Lite positivt Auke i attraktivitet for ferdsel, aktivitet og opphald. Liten positiv (+) F39 Liafjellet S Lite Auka arealbeslag, barriereverknad og støy i friluftsområde. Middels negativ (--) F40 Ulvenvatnet S Middels Auka støy, barriereverknad og arealbeslag i friluftsområde som er sterkt påverka frå før. Middels negativ (--) N41 Kuventræ S Middels Auka støy, barriereverknad og arealbeslag i viktig område for friluftsliv og nærmiljø som er sterkt påverka frå før. Middels negativ (--) N42 Varåsen M Lite Auka støybelastning i område påverka frå før. Liten negativ (-) N43 Kolskogen / L Lite Auka støybelastning i område påverka frå før. 2 barnehagar er rekna med flytta, desse er Ubetydeleg til liten negativ

139 139 Svegatjørn vurdert under prissette konsekvensar. (0/-) F45 Nordsjøsykkel M Lite Endring av trase til lokalveg med låg standard Liten negativ ruta utan eigen gang/sykkelveg. (-) Samla vurdering alternativ D Alternativet har positive verknader for avlasta strekning Halhjem - Moberg. For nærmiljø og friluftsliv kring Ulvenvatnet og Kuventræ som får dobbel vegføring, fører alternativet til noko auka belastning. For Søre Øyane med Ytterøya, Innerøya og statleg sikra friluftsområde Kalneset har alternativet store negative verknader. Alternativet vert vurdert å vere i strid med nasjonale mål om sikring av friluftsområde. Særs stor negativ (----)

140 140 7 Samla konsekvens 7.1 Vurderte alternativ Delstrekning 1 Ådland Agdestein Tabell 7-1 Samanstilling av konsekvensar og rangering av alternativa for tema nærmiljø og friluftsliv i delstrekning 1 Nærmiljø og friluftsliv Konsekvens Alternativ B Konsekvens Alternativ D Konsekvens Alternativ E Konsekvens Alternativ F Delstrekning 1 Liten - middels negativ (-/--) Liten - middels negativ (-/--) Liten - middels negativ (-/--) Liten - middels negativ (-/--) Rangering delstrekning 1 Strid mot nasjonale mål * * * * * grenseverdiar jf. Rettleiaren til Retningslinje for handsaming av støy i arealplanlegging (T-1442/2012) og støyskjerming må vurderast i neste planfase. Delstrekninga er påverka av støy og barrierverknad frå dagens E39. Ny E39 vil føre til dobbel vegføring og ha overvekt av negative verknader for både nærmiljø og friluftsliv, sjølv om enkelte bustadmiljø får lengre avstand til hovudvegen og betre støyforhold. For nærmiljø er dei største negative verknadene knytt til arealbeslag og auka nærføring til møteplassar og uteområde for nærmiljøaktivitetar, barnehage og område nytta av barn og unge i området Ådland/Tyse. Det inkluderer nytt bustadfelt på Tyse (Tysemarkjo), som får auka støynivå på uteareala. Elles på delstrekninga vil ny veg verte flytta lengre frå hovudtyngda av bustadene. Førlandskrysset i alternativ B og E har nærføring på Førland, medan Agdesteinskrysset i alternativ D og F har tilsvarande nærføring på Hetleseter. Det er berre små skilnader mellom alternativa, og dei vert vurdert til å ha lik konsekvens. For friluftsliv er dei største negative verknadene knytt til arealbeslag i friluftsområdet Hundsåsen på vestsida av dagens E39, samt auka barriereverknad mellom bustader og nærmiljø på austsida av vegen og friluftsområde på vestsida av vegen. Hundsåsen vil få auka støybelastning og redusert bruks- og opplevingskvalitet, spesielt i område nærast vegen. Det er berre små skilnader mellomalternativa, og dei vert vurdert til å ha lik konsekvens. Alternativ B og E har planskilt kryss på Førland. Med tilrettelegging for gåande og syklande her, vil denne krysslokaliseringa i størst grad kunne redusere barrierverknaden av ny veg for ferdsel og friluftsliv. Alternativ B og E vert derfor rangert før D og F.

141 141 Delstrekning 2 Agdestein - Gjøvåg Tabell 7-2 Samanstilling av konsekvensar og rangering av alternativa for tema nærmiljø og friluftsliv i delstrekning 2 Nærmiljø og friluftsliv Konsekvens Alternativ B Konsekvens Alternativ D Konsekvens Alternativ E Konsekvens Alternativ F Delstrekning 2 Middels negativ B (--) Liten til middels negativ B2 (-/--) Stor negativ (---) Middels til stor negativ (--/---) Middels til stor negativ (--/---) Rangering delstrekning Strid mot nasjonale mål * * * * * grenseverdiar jf. Rettleiaren til Retningslinje for handsaming av støy i arealplanlegging (T-1442/2012) og støyskjerming må vurderast i neste planfase. Alle alternativa har positive verknader for nærmiljø og friluftsområde langs dagens E39 på Stord og Fitjar som får avlasting og redusert trafikk og støy. Områda langs dagens E39 som får dobbel vegføring fram mot Langenuen bru får auka ulemper. Positive konsekvensar for nærmiljø langs avlasta del av dagens E39 Stord/Fitjar kan likevel ikkje vege opp negative konsekvensar for E39-alternativa på Tysnes, som frå før ikkje er påverka av veg. Alternativ B og E følgjer Stordøya lengst før kryssing av Langenuen, medan alternativ D og F kryssar Langenuen i sør og såleis får verknader for ein større del av Tysnes. For nærmiljø er det knytt størst negative verknader til alternativ D og E, der ny E39 og toplanskryss vil råke skule, barnehage og idrettsanlegg på Uggdal, og få nærføring til kommunesenteret med bl.a. kommuneadministrasjon og sjukeheim. Tap av bustader og barriereverknader bidrar til oppløysing og fragmentering av småskala og spreiddbygde nærmiljø og bygder. Byggjegrense 100 meter bidrar til dette. Trass store negative verknader for delområda ved Langenuen bru, er alternativ B vurdert som minst konfliktfylt, fordi alternativet både unngår Uggdal og råkar færrast nærmiljøområde elles. For friluftsliv er også alternativ D vurdert å gje størst negative verknader, med særleg stor konsekvensgrad knytt til kryssing av friluftsområdet Flatråkervassdraget. Alternativ B kryssar Bårdsundet i bru i utløpet mot Langenuen lengst vest i friluftsområdet og på utsida av eksisterande brukryssing til Reksteren. Fysiske endringar råkar ytterkanten av friluftsområdet, og fører ikkje til nye bruks- eller ferdselsrestriksjonar. Sjølv om Bårdsundet er gitt høgare verdi enn Flatråkervassdraget, er verknadene og konsekvensgraden lågare for kryssing av Bårdsundet enn for kryssing av Flatråkervassdraget. Alternativ B2 unngår Bårdsundet heilt og vil derfor ha svakt lågare konsekvensgrad enn alternativ B. Alternativ F råkar også Flatråkervassdraget, men i mindre grad enn alternativ D. F er lik alternativ B gjennom Bårdsundet og i vestre del av friluftsområde Gjøvågsfjellet, der alternativa råkar merka turløyper. Alternativ E har ingen særlege verknader for friluftsliv, men store ulemper for nærmiljø i Søreidsdalen og Uggdal.

142 142 Delstrekning 3 Gjøvåg - Røtinga Tabell 7-3 Samanstilling av konsekvensar og rangering av alternativa for tema nærmiljø og friluftsliv i delstrekning 3 Nærmiljø og friluftsliv K1 K2 K7 K8 Delstrekning 3 Stor negativ (---) Stor negativ (---) Stor negativ (---) Stor negativ (---) Rangering delstrekning Strid mot nasjonale mål * * * * * grenseverdiar jf. Rettleiaren til Retningslinje for handsaming av støy i arealplanlegging (T-1442/2012) og støyskjerming må vurderast i neste planfase. For nærmiljø og friluftsliv ligg skilnaden mellom brukonsepta hengebru og flytebru i omfang av varige inngrep kring ilandføring. For Kobbavågen er det også skilnad på om brua har rett linjeføring som K1, K2 og K8, eller bua linjeføring som K7. Alle bruene kan vidareførast i tunnel (alternativ B) eller daglinje (alternativ D) i neste delstrekning 4, Røtinga - Svegatjørn. Verknader for nærmiljø er i hovudsak knytt til Reksteren og delområdet Gjøvåg/Kaldafoss. K7 har lengst dagstrekning og størst negativ verknad Gjøvåg/Kaldafoss, medan K1 og K2 med hengebru har tunnel forbi hytteområdet på Svarvhella. På Røtinga vert hytter og bustader nærast veg støypåverka, i tillegg til at Kobbavågen som nærtur/nærfriluftsområde vert sterkt råka. Negative verknader for Kobbavågen friluftsområde på Røtinga er utslagsgivande for konsekvens. Hengebrua er vurdert å vere meir dominerande inngrepsmessig og visuelt enn flytebru-alternativa, knytt til omfang av fylling og konstruksjonar. Vidare er det val av daglinje eller tunnel i Søre Øyane som utgjer hovudskilnaden mellom alternativa sine konsekvensar. Med vidareføring i tunnel (alternativ B) i delstrekning 4 er alle alternativa øydeleggjande for Kobbavågen, då ilandføringa skjer på fylling gjennom sentrale delar av Kobbavågen. Ved vidareføring i alternativ D med daglinje over Søre Øyane, kjem dei største inngrepa litt aust for Kobbavågen, med ilandføring som råkar området ved stupetårnet. I alternativ K7 har flytebrua bua linjeføring og får ilandføring endå noko lengre aust, over Fløholmen. Det er knytt stor uvisse til varige verknader av gjennomføringsfasen, og særleg til plassering av overskotsmassar frå tunnel. Det er sannsynleg at Kobbavågen vil verte varig endra og omforma i alle alternativ. Tilgrensande utgreiingstema som landskap og arkitektur tek for seg skilnader mellom brukonsepta som kan innverknad for nærmiljø og friluftsliv, som attraktivitet og opplevingskvalitet. Det er også utgreidd forhold i sjø som kan få innverknad på fritidsfiske som ikkje er omtalt her.

143 143 Delstrekning 4 Røtinga Svegatjørn Tabell 7-4 Samanstilling av konsekvensar og rangering av alternativa for tema nærmiljø og friluftsliv i delstrekning 4 Nærmiljø og friluftsliv Konsekvens Alternativ B Konsekvens Alternativ D Konsekvens Alternativ E Konsekvens Alternativ F (lik B) (lik B) Delstrekning 4 Liten til middels negativ (-/--) Særs stor negativ (----) Liten til middels negativ (-/--) Liten til middels negativ (-/--) Rangering delstrekning Strid mot nasjonale mål Ja * grenseverdiar jf. Rettleiaren til Retningslinje for handsaming av støy i arealplanlegging (T-1442/2012) og støyskjerming må vurderast i neste planfase. Alle alternativ har positive konsekvensar for bustadområde og nærmiljø langs dagens E39 som vert avlasta på strekninga Halhjem-Moberg. Alternativ B, E, F har lengst tunnelstrekning og er betre enn alternativ D, som gir nærføring og støyulemper på Halhjem, i tillegg til barriereverknad, arealbeslag, nærføring og støy i uteområde for fritidsbustader i Søre Øyane. Frå Liafjelltunnelen til Svegatjørn er alle alternativ like. Ny E39 parallelt med dagens veg vil gje noko auka barriereverknad, arealbeslag, nærføring og støy i nærmiljø og uteområde i alle alternativ. Området er allereie sterkt påverka av dagens E39, og endringa er mindre enn den elles ville vore. Alle alternativ har store negative konsekvensar for friluftslivsområda i Søre Øyane. Alternativ B, E, F som går inn i tunnel i Kobbavågen på Røtinga, skånar mest av skjergarden for inngrep, sjølv om det er meir øydeleggande for sjølve Kobbavågen enn alternativ D som ligg i ytre delar av området. I tillegg til å råke Kobbavågen ligg alternativ D i ytterkanten av det statleg sikre friluftsområde Kalneset. Heile Kalneset vil liggje i støysone. Dette vert vurdert å stride mot nasjonale mål om at område av verdi for friluftslivet skal sikrast og forvaltast slik at naturgrunnlaget blir teke vare på. I tråd med handbok V712 er alternativ D derfor gitt særs stor negativ konsekvens for friluftsliv.

144 144 Heile strekninga Tabell 7-5 Samanstilling og rangering av for tema nærmiljø og friluftsliv delstrekning 1 og 2, Ådland - Gjøvåg. Alternativ Konsekvens Delstrekning 1 Konsekvens Delstrekning 2 Samla konsekvens Rangering B Middels negativ (--) Middels negativ (--) Middels negativ (--) 1 B2 Middels negativ (--) Liten til middels negativ (-/--) Liten til middels negativ (-/--) 1 D Middels negativ (--) Stor negativ (---) Stor negativ (---) 4 E Middels negativ (--) Middels til stor negativ (--/---) Middels til stor negativ (--/---) 2 F Middels negativ (--) Middels til stor negativ (--/---) Middels til stor negativ (--/---) 3 Alternativ D er vurdert å ha størst negative konsekvensar for både nærmiljø og friluftsliv. Konsekvensgraden er i hovudsak knytt til kryssing av Uggdal (sentralt område for viktige nærmiljøfunksjonar) og Flatråkervassdraget (store og dominerande inngrep i større samanhengande frikuftsområde med stille som viktig kvalitet). Det spelar også inn at alternativ D kryssar Langenuen i sør, slik at alternativet råkar mange spreitt bygde delområde på Tysnes som frå før ikkje er påverka av E39. Alternativ B er vurdert å ha minst negative konsekvensar for både nærmiljø og friluftsliv. Alternativet har midtre kryssing av Langenuen, og gir noko mindre avlasting på Stord-sida, men er vurdert som minst konfliktfylt fordi alternativet unngår Uggdal og råkar færrast nærmiljøområde på Tysnes, samstundes som dei negative verknadene ved kryssing av Bårdsundet er lågare enn ved kryssing av Flatråkervassdraget. Alternativ B2 med seinketunnel er svakt betre fordi det ikkje råkar Bårdsundet som friluftsområde i det heile tatt. Kombinasjonsalternativa E og F er gitt same konsekvensgrad. Konsekvensane i alternativ E er knytt til nærmiljø, medan konsekvensane i alternativ F i hovudsak er knytt til friluftsliv. I E39 Stord Os er det knytt effektmål til minst mogleg negative verknader for friluftsliv, men ingen effektmål til nærmiljø. Alternativ E er derfor rangert før alternativ F.

145 145 Tabell 7-6 Samanstilling og rangering av for tema nærmiljø og friluftsliv delstrekning 3 og 4, Gjøvåg - Svegatjørn. Alternativ Konsekvens Delstrekning 3 Konsekvens Delstrekning 4 Samla konsekvens Rangering K1/K2+B Stor negativ (---) Liten til middels negativ (-/--) Middels negativ (--) 3 K1/K2+D Stor negativ Særs stor negativ Særs stor negativ 6 (---) (----) (----) K7+B Stor negativ (---) Liten til middels negativ (-/--) Middels negativ (--) 1 K7+D Stor negativ Særs stor negativ Særs stor negativ 4 (---) (----) (----) K8+B Stor negativ (---) Liten til middels negativ (-/--) Middels negativ (--) 1 K8+D Stor negativ Særs stor negativ Særs stor negativ 5 (---) (----) (----) Sør for Bjørnafjorden bru er verknadene av veg- og brualternativa likevel vurdert som tilnærma like, sjølv om hengebru (K1/K2) har tunnel forbi hyttefeltet på Svarvhella og er svakt betre enn flytebru (K7/K8) lokalt. Konsekvensgraden er i stor grad knytt til verknadene på nordsida av brua, dvs. i Os kommune. Alle alternativ har positive konsekvensar for bustadområde og nærmiljø langs dagens E39 som vert avlasta på strekninga Halhjem-Moberg. Alternativ B har lengst tunnelstrekning og er betre enn alternativ D. Frå Liafjelltunnelen til Svegatjørn er alle alternativ like. Alle alternativ har store negative konsekvensar for friluftslivsområda i Søre Øyane. Alternativ B som går inn i lang tunnel frå Kobbavågen på Røtinga mot Svegatjørn, er øydeleggjande for Kobbavågen, men unngår inngrep i områda kring Ytterøya og Innerøya. Alternativ D i daglinje får negative verknader for Ytterøya og Innerøya, og råkar det statleg sikre friluftsområde Kalneset. Dette vert vurdert å stride mot nasjonale mål om at område av verdi for friluftslivet skal sikrast og forvaltast slik at naturgrunnlaget blir teke vare på. I tråd med handbok V712 er alternativ D derfor gitt særs stor negativ konsekvens for friluftsliv, og alle brukombinasjonane med alternativ D er rangert sist. Alternativa er rangert etter verknader for Kobbavågen og Røtinga, der hengebru-konsepta er vurdert å gje størst reduksjon i brukshøve og attraktivitet, knytt til omfang av inngrep, fyllingar og visuelle verknader. For alternativ B er også hengebru-konsepta vurdert å ha størst negativ verknad. Rett flytebru K8 og bua flytebru K7 er vurdert å ha nokså lik konsekvens for friluftsliv og er rangert likt. Konklusjon: Alternativ B på strekninga Ådland Gjøvåg kombinert med alternativ K7 / K8+B på strekninga Gjøvåg Svegatjørn er vurdert å ha minst negative verknader for nærmiljø og friluftsliv. Alternativ D på strekninga Ådland Gjøvåg kombinert med alternativ K1/K2+D på strekninga Gjøvåg Svegatjørn er vurdert å ha størst negative verknader for nærmiljø og friluftsliv.

146 Nasjonale mål Handbok V712 definerer ikkje kva påverknader og konsekvensar som bryt med nasjonale mål for tema nærmiljø og friluftsliv, men viser til at det må relaterast til brot på lover, forskrifter og nasjonale retningslinjer. Planprogrammet har framheva utgreiing av endra støy(belastning) som ein konsekvens for friområde og friluftsområde. For nærmiljø og friluftsliv er endring i støyforhold omtalt og vurdert på bakgrunn av utarbeida støykotekart og tilrådde grenseverdiar i Rettleiaren til Retningslinje for handsaming av støy i arealplanlegging (T-1442/2012). Støykarta er utarbeidd utan støyskjermingstiltak, og det er knytt uvisse til omfanget av støyskjerming for bustadmiljø, hytter, friluftsområde og nærmiljøfunksjonar langs vegalternativa (sjå kap. 8.4). Omsynet til barn og unges oppvekstvilkår er ein del av formålsparagrafen til plan- og bygningslova (PBL 1-1). Vi vil særleg peike på delområda Ådland/Tyse, Uggdal og Kuventræ, som alle har viktige nærmiljøfunksjonar og område for barn og unge som anten vert direkte råka av vegalternativ, eller som kan komme i raud og gul støysone. I tillegg til støyforskriftene må tiltaka i desse delområda vurderast i høve til Rikspolitiske retningslinjer for barn og planlegging og det offentlege sitt ansvar for å sikre barn og unge areal som er sikra mot ureining, støy, trafikkfare og annan helsefare. Retningslinjene gir kommunane ansvar for at det vert skaffa fullverdige erstatningsareal ved omdisponering av areal nytta av barn og unge. Støytiltak og eventuelle erstatningsareal for barn og unge må handsamast i seinare planfasar. Det er på dette planstadiet ikkje grunnlag for å seie om alternativa er i strid med nasjonale mål for omsyn til barn og unge eller støy og luftforureining. Det er eit nasjonalt mål at område av verdi for friluftsliv skal sikrast og forvaltast slik at naturgrunnlaget vert teke vare på. Ein av indikatorane for måloppnåing er talet på friluftsområde sikra med statleg medverknad (Miljødirektoratet, miljøstatus.no). Vi vil særleg peike på alternativ D, som har store negative konsekvensar for Flatråkervassdraget på Tysnes, Kobbavågen på Røtinga i Os, og Søre Øyane. På Søre Øyane er alternativ D i konflikt med statleg sikra friluftsområde Kalneset. Alternativ D vert vurdert å vere i konflikt med nasjonale mål for friluftsliv. 7.3 Uvisse (usikkerhet) Dei viktigaste årsakene til uvisse er i handbok V712 oppgitt som kunnskapsmangel om verdiane, om måten tiltaket påverkar verdiar i ulike delområde (omfang), og om utforming/lokalisering av tiltaket. Fastsetting av verdi Det er på kort tid gjennomført eit omfattande registreringsarbeid med innhenting av informasjon, kartstudiar og analysar, synfaringar og møte med kommunane for å utarbeide faktagrunnlag og registreringskart. Registreringane er grunnlaget for verdisetting etter objektive kriterium fastsett i handboka. I forhold til plannivået kommunedelplan vert kunnskapsgrunnlaget vurdert som tilstrekkeleg, men det vil ikkje seie at fagutgreiar er kjent med alle lokalitetar med verdiar for dei som bur i eller nyttar det enkelte området. Å verdisette bustadområde er særleg vanskeleg, og då spesielt område med spreidd busetnad, slik store delar av planområdet er. Handbok V712 framhevar at stort sett vanlege bustadmiljø bør ha middels verdi. Område med spreidd busetnad/låg tettleik av bustader og manglande tilbod som skular og

147 147 barnehage skal i følgje handboka ha lågare verdi. Dette siste går særleg ut over verdisetting av nærmiljø på Tysnes. Sjølv om ei bygd eller grend er både idyllisk og har gode oppvekstvilkår med leike- og friluftsområde og gode sosiale forhold, er det på grunn av låg tettleik av hus og lang avstand til viktige nærmiljøfunksjonar som skule og barnehage gitt liten middels verdi for mange av delområda. I enkelte delområde i Os og på Stord / Fitjar er det også gitt lågare verdi på grunn av støy og barriereverknad langs eksisterande E39. I verdisetting av område for friluftsliv er også talet på brukarar eit av dei viktigaste kriteria. Det gjer at dei tettstadnære områda får høg verdi fordi dei har stor verdi for mange, medan andre og meir urørte friluftsområde kan få lågare verdi fordi dei er mindre brukt sjølv om det i seg sjølv er ein kvalitet for mange. På Tysnes kan ein sjå føre seg at vegtiltaket på sikt vil gje endring i tilgjenge og busetnadsmønster som vil auke verdien til friluftsområde som i dag er mindre brukt. Vurdering av omfang I vurdering av omfang er det uvisse knytt til at ulike delar av befolkning og ulike brukargrupper kan ha ulik oppfatning av korleis tiltaket påverkar område dei bryr seg om. For eksempel at enkelte ikkje er opptatt av auka støy på uteareala sine, men ønskjer å få betre tilgjenge på tvers av E39, så dei kan komme seg trygt til nærfriluftsområde på andre sida av vegen. Andre kan vere meir opptatt av sitt eige hus og støyskjerming. Det kan vere utfordrande å estimere korleis tiltaket påverkar dei registrerte verdiane, både fordi tiltaket på kommunedelplannivå ikkje er planlagt i detalj, og fordi det kan vere fagleg utfordrande å vurdere varige verknader for eit tema som er så knytt til menneske sin (endra) bruk. Avbøtande og / eller kompenserande tiltak kan for eksempel gje auka attraktivitet og bruk av område som vert påverka av varige endringar som elles vert oppfatta som negative. Utforming og lokalisering av tiltaket Utgreiinga er gjort på eit overordna plannivå. Dei alternative veglinjene, kryss og brukonsepta er teikna ut, men mange delar av anlegget som naturleg vil følgje av eit så stort samferdselstiltak er ikkje avklart på utgreiingstidspunktet. Uavklarte delar av tiltaket som særleg kan ha betyding for nærmiljø og friluftsliv er: Varige endringar som følgjer av anleggsverksemd/gjennomføring av tiltaket, særleg uvisse knytt til brukonsepta i delstrekning 3 og dei sårbare friluftsområda Kobbavågen/Røtinga Eventuell etterbruk som gir varige endringar i område for anlegg / rigg som her er handsama som konsekvensar i anleggsperioden (må ev. handsamast i ny plan for den aktuelle etterbruken) Omfang av under- og overgangar som kan redusere barrierverknader Omfang av støyskjerming for bustadmiljø, hytter, friluftsområde og nærmiljøfunksjonar Omfang av tiltak for gåande og syklande ut over dei store brukryssingane 7.4 Konsekvensar i anleggsperioden Konsekvensar for nærmiljø er særleg knytt til ekstra arealbeslag, støy og støv i anleggsperioden. Barriereverknad og omlegging av tilkomstar mellom bustadmiljø og nærturområde og andre uteområde med nærmiljøfunksjonar er også viktig, og det bør gjennomførast tiltak som sikrar både tilgjenge og tryggleikskjensle i heile anleggsperioden. Lengda på anleggsperioden i eit så stort anlegg er i seg sjølv ei belasting.

148 148 Konsekvensar for friluftsliv er også knytt til støy, støv og barriereverknad. Det må sikrast/erstattast parkeringsplassar og innfallsportar til friluftsområde i anleggsperioden. I alle alternativ må det reknast med fleire rigg- og anleggsområde i og ved linja. Det er skissert behov for riggområde knytt til dei fleste brufeste og tunnelmunningar, men omfang og storleik er på dette planstadiet ikkje detaljert. Fortrinnsvis bør rigg- og deponiområde kunne leggjast til areal omfatta av sjølve veglinja, som vil gje store areal i seg sjølv for ein 4-felts veg, og ikkje føre til auka arealbeslag. Rett lokalisering og utforming av riggområde er viktigaste faktor for å gjere ulempene for omgjevnadene minst mogleg. Behov for mellombelse og varige deponiområde er ein ukjent faktor på dette planstadiet. Det bør søkjast massebalanse i linja. Overskotsmassar bør så langt som mogleg nyttast til god terrengforming langs linja som kan bidra til støyreduksjon, eventuelt i form av konkrete støytiltak som vollar. Mellombelse terrengvollar kan fungere både som deponi og skjermande tiltak for innsyn og støy kring anleggsområde og riggar. Fjordkryssinga over Bjørnafjorden vil uansett brualternativ krevje ein mellombels lokalitet for samanstilling i sjø i ein periode på om lag 2-2 ½ år. Søreidsvika og Fusafjorden kan vere moglege lokalitetar for samanstilling. Samanstillingsområdet vil kunne få konsekvensar for friluftsliv og nærmiljø i form av støy, arealbeslag, redusert tilgjenge mm støy som ikkje er med i konsekvensutgreiinga her. Anleggsperioden for bru over Langenuen vert vurdert å ha noko større negative konsekvensar i alternativ B og E enn i alternativ D og F, fordi midtre brukryssing i større grad råkar nærmiljø med bustader (Raunholm og Neshamn). Det får ikkje utslag for samla vurdering av alternativa i varig situasjon.

149 149 8 Framlegg til avbøtande og kompenserande tiltak Framlegg til avbøtande tiltak som vil gjere situasjonen for nærmiljø og friluftsliv betre må vurderast nærare i neste planfase. Framlegga lista nedanfor er ikkje uttømmande. Framlegg til avbøtande og kompenserande tiltak i permanent situasjon Generelt: Støyskjerming av bustader, uteområde for barn og unge og friluftsområde Bruk av overskotsmassar til god terrengforming kan bidra til å redusere både støy og fysiske og visuelle barriereverknader Undergangar og overgangar for å minske barrierverknad mellom busetnad og friluftsområde, kombinere med skogsvegar og kryssingar vilt/vatn - dess fleire dess betre Gang- og sykkelvegar der det vert omvegar til næraste kryssingspunkt i overgang/kulvert Gang- og sykkelvegar langs tilknytingsvegar til kryss/kollektivhaldeplassar Spesielle område: Ådland Agdestein det bør etablerast gang og sykkelvegar og kulvertar under ny E39 med tilgang langs avlasta veg/lokalvegnett, for å gjere barriereverknaden av dobbel vegføring mindre og auke framkomst. Vestlivegen ved Ådland er særleg viktig. Tilrettelegge for ny badeplass i Flatråkervatnet i alternativ D og F Støyskjermingtiltak ved Flatråkervassdraget i alternativ D og F Uggdal i alternativ D og E: flytte/kompensere areal og aktivitetar mista i skule/idrettsområdet, fortrinnsvis nærare bustadkonsentrasjonen på Uggdalseidet Gang- og sykkelveg langs lokalveg til kryss/kollektivterminal på Tysnes i alle alternativ Kompensere Kobbavågen med tilrettelegging av ny badeplass Røtinga erstatning/istandsetting/omforming tilkomst frå land viktig kvalitet å sørgje for Sikre / leggje til rette for samanhengande turveg under ny bru rundt Ulvenvatnet Støyskjerme mot frilufts- og uteområde for opphald og aktivitet kring Ulvenvatnet og idrettsanlegg på Kuventræ. (Det er lagt til grunn for utgreiinga at dei 2 barnehagane nærast E39 får ny lokalisering). Avbøtande tiltak i anleggsperioden Sikre tilgjenge til friluftsområde som ikkje er ein del av anleggsområdet i heile anleggsperioden. Det gjeld særleg mykje nytta nærfriluftsområde med tilkomst til fots eller på sykkel. (For friluftsområde der ein er avhengig av bil- eller båttilkomst vil det ofte finnast alternativ.) Viktige innfallsportar til større og mykje nytta friluftsområde som den på Børtveit bør sikrast i heile perioden. Sikre trygge forhold for gåande og syklande i heile anleggsperioden. Det kan bety at det ved mykje anleggstrafikk på lokalvegnettet over lang tid bør byggjast gang- og sykkelveg sjølv om det ikkje er tenkt som ein del av tiltaket i utgangspunktet Støyskjermingstiltak, for eksempel nytte mellombels lagring av massar til støyvollar kring anlegget

150 150 9 Behov for supplerande undersøkingar (miljøoppfølging) Konsekvensutgreiinga for kommunedelplanen er gjort på overordna nivå, der kunnskapsgrunnlaget slik det er skildra her er vurdert å vere tilstrekkeleg for val av alternativ. Når val av traséalternativ er gjort, bør det sikrast at kunnskapsgrunnlaget kring valt alternativ vert forsterka, for eksempel gjennom barnetråkk i nærmiljøområde meir detaljert kartlegging av bruk og kvalitetar for friluftsområde Eit forsterka og meir detaljert kunnskapsgrunnlag vil igjen vere grunnlag for Val av avbøtande og kompenserande tiltak Utforming av tiltaka i planen, inkl. omfang av gang og sykkelvegar Risikovurdering og tiltak for sikring av friluftsområde og nærmiljø i anleggsfasen I følgje Forskrift om konsekvensutgreiingar kan planstyresmakt bestemme at det skal utarbeidast eit eige Miljøoppfølgingsprogram (MOP) med sikte på å overvåke og avbøte vesentlege negative verknader av prosjektet. Vegprosjektets plan for Ytre miljø (YM-plan) skal sikre dette behovet. Friluftsliv og nærmiljø skal vere eige tema i miljøoppfølgings-programmet i byggefasen.

151 Kjelder og referansar Fitjar kommune, kommuneplanens arealdel Kommunedelplan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv , Stord kommune Miljødirektoratet 2015, M-462 Friluftsliv for alltid Opptur Hordaland. Anne Rudsengen, Finn Loftesnes Selja forlag/bergen Turlag Os kommune, kommuneplanens arealdel Fylkesdelplanen for Sunnhordland (ny plan under arbeid) Regionalt viktige friluftsområde. Kartlegging og verdisetting (Hordaland fylkeskommune/fylkesmannen i Hordaland 2008) Regional plan for folkehelse , Hordaland fylkeskommune Sinus as, Rapport R01, E39 Stord-Os. Vurdering av støy frå ny veg dagsett Statens vegvesen Vegdirektoratet 2014, Håndbok V712 Konsekvensanalyser Statens vegvesen Region vest 2014, Planprogram E39 Stord Os Statens vegvesen Region vest/rambøll Norge AS 2015, E39 Heiane-Ådland/Nordre Tveita, deltemarapport nærmiljø og friluftsliv Stord kommune/plan vest 2010, Grøntstruktur, turvegar og gang-sykkelvegar på Stord. Stord kommune, kommuneplanens arealdel Stord kommune 2015, kommunedelplan for idrett og friluftsliv Tysnes kommune, kommuneplanens arealdel T-1442/2012 Retningslinje for behandling av støy i arealplanlegging Munnlege kjelder: Ove Kvalnes, fagansvarleg plan, Stord kommune (møte ) Sylve Rusten, rådgjevar idrett og friluftsliv, Stord kommune (møte ) Anne Kristin Aaseth, leiar Nordbygdo FUS barnehage, avd. Prestagardsskogen og avd. Tyse (telefonsamtale ) Åshild Rygg Tonning, leiar Lundstre Gard AS (telefonsamtale ) Laila Jane Hope, leiar forvalting, Tysnes kommune (møte ) Vibeke Øxnevad Stolz, kultur, folkehelse, friluftsliv, Tysnes kommune, (møte ) Gerd Kongsvik, leiar Stjernereiso barnehage (møte ) Aina Tjosås, plan og utviklingssjef, Os kommune (møte ) Asle Andås, leiar plan, Os kommune, (møte ) Tom Leonsen, kulturkontoret, Os kommune, (møte ) Arne Richard Stadaas, planavdelinga, Os kommune, (møte ) Henning Wenaas Ribe, planavdelinga, Os kommune, (møte ) Brukarar og turgåarar møtt på synfaring Nettstader: kommunane sine nettstader

152 152 VEDLEGG

153 153 Vedlegg 1: Verdikart

154 E39 STORD-OS KOMMUNDELPLAN Vedlegg 2: Registreringskart delstrekning 1 154

155 155 Vedlegg 3: Registreringskart delstrekning 2

156 156 Vedlegg 4: Registreringskart delstrekning 3

157 E39 STORD-OS KOMMUNDELPLAN Vedlegg 5: Registreringskart delstrekning 4 157

158 158 Vedlegg 6: Faktaark Kalneset Naturbase