Uttale til Rullering av kommuneplanen sin arealdel Førde kommune

Transkript

1 Side 1 av 7 Saksframlegg Saksbehandlar: Svein Arne Skuggen Hoff, Plan- og samfunnsavdelinga Sak nr.: 13/ Uttale til Rullering av kommuneplanen sin arealdel Førde kommune Fylkesrådmannen rår fylkesutvalet til å gjere slikt vedtak: 1. Fylkesutvalet gjev si støtte til Førde kommune sitt arbeid med arealdelen til kommuneplanen, som tek tak i viktige utfordringar for å utvikle Førde som ein viktig bu- og arbeidsmarknadsregion i fylket. 2. Fylkesutvalet reserverer seg mot dei formuleringane som er nytta i administrasjonen si uttale, datert , når det gjeld.. Fylkesutvalet vil på desse områda ikkje overprøve vurderingane kommunen har gjort. 3. Ut over desse merknadane sluttar fylkesutvalet opp om dei faglege råda som ligg i den administrative uttalen frå fylkeskommunen. Vedlegg: Svar Førde Kommuneplanen sin arealdel Høyring og offentleg ettersyn Andre dokument som ikkje ligg ved: SAKSFRAMSTILLING 1. Bakgrunn for saka Grunnen for at saka er fremja I FU vart det stilt spørsmål til fylkesrådmannen ved den administrativ uttalen til arealdelen av kommuneplanen for Førde kommune. Frå politisk hald var det eit ynskje om at saka vart lagt fram for FU til handsaming. Denne saka er ei oppfølging av dette ønsket. Det vart i FU i liten grad konkretisert kva synspunkt FU ev. ville fremje. Fylkesrådmannen har sjekka med rådmannen i Førde kommune, som stadfester at ein uttale frå FU i møte vil bli med i vurderingane. Planutvalet i kommunen skal ha eit møte på saka Historikk - tidlegare vedtak

2 Side 2 av 7 Fylkeskommunen, ved fylkesdirektør Svein Arne Skuggen Hoff, gav ein administrativ uttale til arealdelen til kommunedelplanen for Førde. Sentrale problemstillingar Delegasjonsreglementet, vedteke av fylkestinget , i sak 43/12, klargjer ansvaret for å gje uttalar til ulike kommunale planar. Tekst som er streka under er fylkesrådmannen si vidaredelegering, datert I pkt. 3.37, heiter det mellom anna: Fylkeskommunen sitt mynde etter 5-4 til å kome med motsegn til kommuneplanen sin arealdel er delegert til fylkesutvalet. Fylkeskommunen sitt mynde etter 11-14, jf. 11-4, til å gi fråsegn til kommuneplanen sin samfunnsdel med handlingsdel er delegert til fylkesutvalet. Fylkeskommunen sitt mynde etter til å gi fråsegn til kommuneplanen sin arealdel er delegert til fylkesrådmannen. Fylkesrådmannen har delegert myndet til fylkesdirektøren for plan og samfunn. Fylkesutvalet skal likevel som hovudregel gi fråsegn i følgjande saker: - Saker som er i strid med fylkeskommunen sine eigarinteresser når det gjeld eigedommar - Saker som vedkjem regionale interesser. 2. Vurderingar og konsekvensar 2.1 Vurdering av administrativ uttale i høve reglementet Fylkesrådmannen meiner administrasjonen har gitt uttale i høve delegert mynde. Fylkesrådmannen har vanskeleg for å sjå at arealdelen til Førde kommune er i strid med fylkeskommunen sine eigarinteresser når det gjeld eigedommar. Om arealdelen rører ved regionale interesser, er heller ikkje openbart. Førde er eit viktig kommunesenter og det er viktig for fylket at det vert utvikla ein god bu- og arbeidsregion rundt Førde. Arealdelen til kommuneplanen skal følgje opp samfunnsdelen, og bidra til ein effektiv og god arealplanlegging som sikrar god utvikling av byen. I dokumenta frå Førde kommune seier dei mellom anna om bakgrunn for saka: Arealdelen skal vere eit verkty for å bidra til å nå måla i kommuneplanen sin samfunnsdel, som vert vedteken sommaren 2014, samstundes som planen skal ta i vare dei sentrale, regionale og lokale føringane. Arealdelen skal også vere eit godt styringsverkty for detaljplanlegging og byggesakshandsaming. Arealdelen skal syne hovudtrekk i arealdisponeringa, samt gje råmer og vilkår for kva for nye tiltak og ny arealbruk som kan setjast i verk, samt kva for viktige omsyn som må takast vare på ved disponering av areala. Gjennom den administrative uttalen har fylkeskommunen vurdert kommuneplanen i høve regional plan for arealbruk, lovverket knytt til kulturminne, og gitt faglege råd om utvikling av byen. Administrasjonen har ikkje gjort framlegg om å gå til motsegn mot heile eller delar av planen. I dokumentet står det og: I arbeidet har det vore lagt vekt på ein open prosess gjennom dialog. Arbeidet har vore presentert og diskutert i regionalt planforum, og det vart halde ei rekkje møte med forslagsstillarar og andre, både internt og eksternt. Dialogen har gitt verdifull

3 Side 3 av 7 informasjon og kunnskap som er implementert i det vidare arbeidet så langt det har vore høveleg. Gjennom møte i regionalt planforum gav fylkeskommunen og uttrykk for dei synspunkt som ligg i uttalen frå administrasjonen. Fylkesrådmannen ser at Førde kommune er kome «bakpå» med arealplanlegginga si, og prøver no gjennom arealdelen til kommuneplanen å rydde opp i dette og legge tydelege strategiar og vegval for den vidare arealbruken. Fylkesrådmannen trur arealdelen vil svare på dette behovet og ser det som svært viktig at den største bykommunen i fylket har ein tydeleg og føreseieleg strategi for arealbruken. Førde er ein kommune med stort press på areala og må ta krevjande val for å styrke kommunen som fylkessenter. 2.2 Vurderingar knytt til den administrative uttalen Planfaglege vurderingar generelle merknadar Den administrative uttalen sa følgjande: Det har vore gjennomført møte i regionalt planforum , og Dei to førstnemnde møta handla om handelspark på Brulandsvellene. Det sistnemnde møtet gjaldt arealdelen og vart gjennomført i høyringsperioden. Referat frå dei to førstnemnde møta ligg ute på Kommuneplanens samfunnsdel har målsettingar og strategiar for å utvikle Førde som attraktiv by og eit regionalt handelssenter: Førde skal vere kjent som ein kompakt by med urbane kvalitetar, pulserande kulturliv og internasjonalt mangfald. Dette er mål som fylkeskommunen støttar fullt ut, og som vi tek utgangspunkt i ved vår vurdering av framlegg til arealdel. Samfunnsdelen skal få si praktiske gjennomføring gjennom arealdelen. Fylkesrådmannen kan ikkje tru det er grunnlag for politiske merknadar til denne delen av uttalen. Handelspark på Bruland, fylkesdelplan for arealbruk, og RPR for kjøpesenter Administrativt vart det gitt uttale knytt til: At kommunen sine ynskje om å styrke Førde som eit regionalt handelssenter, vert støtta, men at dette må skje med basis i grundige vurderingar av samfunnsøkonomiske konsekvensar. At det i plan og føresegner er ein forvirrande bruk av omgrep. Noko som gjer det vanskeleg å samanlikne føresegnene i utkastet med retningslinene i Fylkesdelplan for arealbruk. At etablering av handelssenter som planlagt på Brulandsvellene vil vere i strid med retningslinene i fylkesdelplanen, jf. bokstav a. og g., når det gjeld detaljhandel, og at vi difor med heimel i fylkesdelplanen rår frå ei slik etablering. Derimot opnar retningslinene for definerte areal- og transportkrevjande handelsverksemder. Men at slike verksemder ikkje skal «medføre nedbygging av produktivt landbruksareal.» At erfaringar frå andre byar viser at etablering av kjøpesenter ofte bidreg til å utarme bysentrum. Fylkesrådmannen kan sjå at det kan vere ulike vurderingar av etableringar av handelssenter og større kjøpesenter. Fylkesrådmannen meiner det har vore rett å peike på dei retningslinene som ligg i fylkesdelplan for arealbruk, og kome med tydelege råd i å tolke

4 Side 4 av 7 desse. Fylkesrådmannen meiner dette ikkje er å overprøve dei kommunale vurderingane, men er ei viktig vurdering som bør inn i den vidare administrative og politiske handsaminga av saka. Utvikling av sentrum Administrativt vart det gitt uttale knytt til: Koplinga mellom kommuneplanen sin samfunnsdel og arealdel at arealdelen følgjer opp intensjonane i samfunnsdelen. At arealdelen bygger på gode analyser og kartlegging omkring natur og kulturverdiar At arealdelen legg vekt på å utvikle ulike strukturar som utfyller kvarandre, med vekt på å utvikle allmenne strukturar for bebuarane. Det er her vist særleg til kvalitetar for born og unge og ferdsel for mjuke trafikkantar. Å konkretisere kvalitetar som er viktige for å forme eit attraktivt bysentrum. Fylkesrådmannen ser på uttalen som klargjerande i høve faglege vurderingar for å utvikle Førde som eit aktivt sentrum. Høyringsfasen i planarbeidet har som føremål å få inn ulike perspektiv og syn som samla kan gje den beste vurderinga og handsaminga i etterkant. Som ei oppsummering av dei planfaglege vurderingane ovanfor har administrasjonen konkludert på følgjande måte: Fylkeskommunen meiner at etablering av ein handelspark på Brulandsvellene som planframlegget legg opp, vil vere i strid med målsettingane i samfunnsdelen om å byggje ein tett og attraktiv by. Vi meiner også at etableringa her er i strid med intensjonane i fylkesdelplanen om å konsekvent styre detaljhandel til bysentrum, slik det går fram av dei faglege vurderinga ovanfor. Arealdelen og vidare område- og detaljregulering må i større grad sikre allmenn tilgang til felles natur- og kulturverdiar i Førde sentrum og ta omsyn til føresetnader som klima, landskap, historie og bruk. Planarbeidet må sikre staden særpreg og eigenkarakter. Dersom kommunen ønskjer det, kan vi vere ein diskusjonspart i det vidare planarbeidet. Fylkesrådmannen ser at det kan bli gjort ulike politiske vurderingar og konklusjonar om utbyggingane av handelspark på Brulandsvellene, og kva for effektar dette vil kunne ha på resten av utviklinga i Førde. Ut frå ei fagleg vurdering meiner fylkesrådmannen likevel det er grunnlag for konklusjonen i den administrative uttalen. Kulturminnefaglege vurderingar av «Automatisk freda kulturminne» I den administrative uttalen er det ei rad konkrete synspunkt omkring kart og korleis kommunen bør vise automatisk freda kulturminne på ein betre måte. Dei konkrete synspunkta er knytt til: Automatisk freda kulturminne som ikkje tilstrekkeleg synleggjort på kart Dei mest kjende automatisk freda kulturminna, som gravfeltet på Vie og Bøbakkane, og mellomalderkyrkjegrunn på Vie og ved Haukedalen og Holsen kyrkje bør få undernummer i tillegg til H730-standarden slik nyare tids kulturminne har fått. At det i føresegna til planen bør stå at Haukedalen kyrkje ligg på areal som er automatisk freda mellomaldergrunn.

5 Side 5 av 7 Plassering av ny kyrkje på Vie der mellomalderkappellet har stått, eller i nærleiken av dette området. Fylkeskommunen rår frå dette framlegget. I den administrative uttalen står det: «Eitt av alternativa som Sweco har vurdert er ei plassering på Vie. Heile Kyrkjebakkereina er i dag eit automatisk freda kulturminne. Forslaget om plasseringa av ny gravplass i nærleiken av dette kulturminnet, har òg kome opp tidlegare. Fylkeskommunen råda i si tid sterkt i frå forslaget. Det same gjer vi òg i samband med denne rulleringa. Landskapet rundt det freda området der mellomalderkappellet har stått, er i dag eit ope jordbrukslandskap. I lov om kulturminne 3 som omhandlar forbod mot inngrep i automatisk freda kulturminne at det ikkje er lov til å «utilbørlig skjemme automatisk freda kulturminne eller framkalle fare for at dette kan skje». Det vil seie at sjølv om eit automatisk freda kulturminne ikkje direkte vert råka av eit tiltak, så kan tiltaket likevel verke utilbørlig skjemmande for omgjevnadane til kulturminnet. Ved å etablere ei kyrkje i dette freda kulturminneområdet meiner fylkeskommunen at tiltaket vil vere utilbørleg skjemmande. Fylkeskommunen rådar derfor sterkt i frå forslaget om å plassere ei kyrkje på Vie og ber kommunen om å vurdere andre alternativ.» Fylkeskommunen er positiv til at det ikkje er framlegg om bustadfelt på Løland, og at sandtaket ikkje går inn over det automatisk freda aktivitetsområdet. Fylkeskommunen rår frå hyttefeltet ved Rørvikefjellet som vi meiner kjem i konflikt med eit gamalt vegfar til Haukedalen og «Likhelleren». Fylkeskommunen rår i frå det nye byggefeltet B5 Viebøen av di vi meiner at sjansane er høge for at det kan ligge automatisk freda kulturminne i grunnen og at det vil føre til auka press på dei allereie kjende automatisk freda kulturminna i området. Informasjon om at arealdelen ikkje har direkte rettsverknad sett i lys av automatisk freda kulturminne, og kan særskilt få konsekvensar for område som no er lagt ut til byggeområde. Arealbruken vert først avklart når dei enkelte reguleringsplanane vert sendt til fylkeskommunen som sektormynde for kulturminnevern. Vi presiserer difor at vi med fråsegna ikkje har sagt oss samd i arealbruken, i høve lov om kulturminne 8, fjerde ledd. Fylkesrådmannen ser på uttalen som klargjerande i høve konkrete kartmessige problemstillingar, men gjev og tydelege råd til kommunen om arealbruken sett i lys av kulturminnefaglege vurderingar. Marine kulturminne i sjø- og strandområde, vatn og vassdrag Fylkeskommune har fått fråsegn til planen frå Bergen sjøfartsmuseum, som vart sitert i den administrative uttalen. Fylkesrådmannen har ikkje sett det naudsynt å kommenterer uttalane frå Bergen sjøfartsmuseum i samband med denne saka, men viser til at det er ein del av den faste sakshandsaminga at vi ber om uttale frå Bergen sjøfartsmuseum, der arealplanar rører ved areal dei har særskilt lovheimel innafor. Nyare tids kulturminne Førde kommune er rik på kulturminner frå nyare tid og i den administrative uttalen er det lagt vekt på: At kulturminna er med å gje innbyggjarane i Førde identitet til staden, samt at dei bidreg til å skape eit variert og godt bumiljø. At kulturminna er og ein ressurs for den vidare utviklinga i Førde kommune innanfor kultur og næring.

6 Side 6 av 7 At kulturminna i hovudsak er knytt opp mot landbruk og utviklinga av sentrum. Samla gjev dei eit godt bilete på korleis Førde kommune har utvikla seg frå ein tradisjonell jordbrukskommune til å huse ein av dei største byane i fylket. I samband med utarbeiding av lokal kulturminneplan for Førde har vi råd til å vurdere om det er gardstun eller andre kulturminner utanfor Førde sentrum som er av ein slik verdi at dei må sikrast vern gjennom Plan og bygningslova ved bruk av ein omsynssone og takast inn i kommuneplanens arealdel ved neste rullering. At planframlegget tek godt i vare dei eldste delane av Førde sentrum gjennom omsynssonar. Å rå til å utvide omsynssona rundt Firda billag til å omfatte heile bygningen samt verkstadbygningen mot Storehagen. Å rå til at tårnet og andre bevarte bygningar på gamle Førde lufthamn vert sikra gjennom ein omsynssone i plankartet og gode retningsliner. Eit utval av kulturminne frå andre verdskrig bør vernast ved bruk av omsynssone etter Plan og bygningslova. At dei mest verdifulle av kyrkjene frå tida etter 1650 som er listeført, den som ikkje er listført, er med i planomtalen markert med omsynssoner. Omtale av freda bygg og anlegg og at desse vert merka på plankartet, og markert desse med omsynssone. Dette må og gjelde dei automatisk freda husa i Førde kommune (t.d. Fleten med id i Askeladden). At det er behov for å gjere ei grundig kulturhistorisk analyse av Førde sentrum og at det kan vere hensiktsmessig i samband med lokal kulturminneplan å gjer ei heilskapleg kulturminnefagleg vurdering av sentrum. Vi rår til at det ved første rullering av arealdelen etter at den lokale kulturminneplanen vert gjort vurdering av høvelege omsynssoner, jf. Pbl C, og utarbeider gode retningslinjer for ivaretaking av dei utvalde kulturminna i kulturminneplanen. Fylkesrådmannen vurderer uttalane til å bygge på faglege argument, men ser og at det kan vere rom for å kome fram til andre vurderingar ved å vektlegge andre perspektiv enn dei kulturminnefaglege. Areal knytt til Mo og Øyrane vidaregåande skule I den administrative uttalen sa fylkeskommunen mellom anna: «I arealdelen i kommuneplanen for den aktuelle perioden går det fram at det vert gjort framlegg om å ta 80 da til bustadformål mellom Sunnfjord Museum og eksisterande bustadfelt på «Teigen» på Mo. Framlegg til regulert areal som er tenkt nytta til bustadformål vil medføre at Mo og Øyrane vidaregåande skule får redusert sitt undervisningsareal for utmarksundervisninga ytterlegare, etter at skulen har fått redusert sitt undervisningsareal på Moskog med 81,5 da innanfor denne del av den praktiske undervisninga. Slik framlegget ligg føre, vil dette særleg gå ut over den skogfaglege delen av utmarksundervisninga som til saman då vil få redusert sitt undervisningsareal med 161 da i løpet av få år. Mo og Øyrane VGS vil i tillegg få redusert utmarksarealet når ny trasse for E39 skal byggjast, der tunnelinnslag og ny veg i den austre delen av Moskog, vil legge nye beslag på skulen sine areal. Tidlegare Mo og Jølster VGS, no Mo og Øyrane VGS, gjekk i 1998 inn ein 40-års leigeavtale med Sunnfjord Museum i tillegg til at det mellom museumsarealet og bustadfeltet på «Teigen» ligg føre ein «drifts- og skjøtselsplan». Planen skisserer m.a. korleis museet kan utvide sine aktivitetar og bygningsmessige tilhøve i tillegg til korleis skogen skal skjøttast av skulen. Dersom bustadfeltet vert realisert slik framlegget no ligg føre, vil ein måtte revurdere heile drifts- og skjøtselsplanen

7 Side 7 av 7 med dei konsekvensar dette vil få for utmarksundervisninga til skulen og museet sin framtidige ekspansjon. Dette arealet er i dag også nytta mykje som eit rekreasjonsområde for ålmenta etter at «Mostien» vart tilrettelagt som natursti for fleire år sidan av ulike lag og organisasjonar i samarbeid med skulen. Slik framlegg til regulering av bustadfeltet ligg føre, vil dette også røre ved fulldyrka mark i den sør/vestre delen av reguleringsområdet, der skulen har eit fulldyrka areal på 12,7 da. Det samla arealet på Mo og Øyrane VGS, Mo, har dei siste åra kome under sterkare press for utbygging til ulike aktivitetar, samstundes som dei same areala er skulen sitt «praktiske klasserom» for å gjennomføre undervisninga i samsvar med læreplanane for Naturbruk. Ein kan ikkje berre redusere desse stykkevis utan store konsekvensar for den samla produksjon av grovfor som skulen treng til husdyra sine. På denne bakgrunn, og etter ein samla vurdering, kan fylkeskommunen ikkje rå til at framlegg til bustadfelt B45 Mo vert realisert i samband med utbygging av infrastruktur til Sunnfjord Næringspark på Moskog.» Fylkesrådmannen ser at disponering av areala som vert nytta til undervisningsføremål, rører ved fylkeskommunen sine interesser som skuleeigar, sjølv om areala ikkje er eigd av fylkeskommunen. Denne delen av uttalen kan difor vere av interesse for det politiske miljø og uttale seg om. 3. Konklusjon Fylkesrådmannen legg saka fram for FU, som følgje av eit ynskje i FU den I møte kom det fram reaksjonar frå einskilde representantar, på den administrative uttalen som var gitt. Det kom ikkje fram konkrete punkt eller synspunkt FU ynskte å ha med i ein uttale. Fylkesrådmannen legg difor saka fram med rom for å gje konkrete tilbakemeldingar og uttalar til arealdelen til kommuneplanen for Førde. Jf. tilråding til 3-delt vedtak.