Offentleg helsearbeid i kommunehelsetenesta Leikanger, Synne Aafedt Liljedahl, helserådgjevar.

Transkript

1 Offentleg helsearbeid i kommunehelsetenesta Leikanger, Synne Aafedt Liljedahl, helserådgjevar. synne.liljedahl@sogndal.kommune.no

2 Kva er ein frisklivssentral? Film

3 Kva er ein frisklivssentral? Helsefremjande og førebyggjande kommunal helseteneste Målet er å gi tilbod til personar som har behov for hjelp til å endre levevanar og meistra helseutfordringar knytt til: Fysisk aktivitet Kosthald Snus- og røykeslutt Lærings- og meistringstilbod Andre tilbod kommunen har behov for 3

4 Frisklivsresepten Varer i 6 månadar Kostnadsfritt* Målgruppa er vaksne Låg terskel for å tilvisa -lege -psykolog -fysioterapeut -kiropraktor -helsesøster -behandlar i eigen organisasjon -2.linjetenesta -eige initiativ - NAV 4

5 For personer som ut frå ein helsemessig vurdering har behov for hjelp til å endra helseåtferd Endra helseåtferd Målgruppe Tilvisarar Frisklivssentralen Lokale lågterskeltilbod Eigenmeistring Fastlegar Anna helsepersonell NAV Eige initiativ Helsesamtale 1 Reseptperiode Aktiviteter/ kurs Egenaktivitet Helsesamtale 2 Lokale tilbod Idrettslag Frivillige organisasjonar Pasient- og brukerorganisasjonar Private aktørar, f.eks treningssenter, kostholdskurs m.m Sjølvhjelpsgrupper Helsedirektoratet

6 Helsesamtale Motiverande intervju Endringsprosessen Ambivalens og motivasjon Eigenvurdert helse Målsetting Planleggje tiltak

7 Endringshjulet Prescott og Børtveit, 2004; Barth et al., 2001;Proschaska et al.,1994 7

8 Motiverande samtale Empatisk, ikkje-moraliserande tilnærming Deltakars sjølvoppfatting sentralt Utforskar ambivalens Dokumentert effektiv for endring av helseåtferd (Hettema et al 2005) Folk påvirkes i større grad av årsaker og argumenter de har oppdaget selv, enn slike som andre har oppdaget (Pascal) Spesielt effektiv for personar som i utgangspunktet er lite motivert for endring 8

9 Helsesamtalar ved behov Fysisk aktivitet Felles aktivitetstilbod kvar dag Individuell oppfølging Eigen aktivitet Oversikt over lågterskeltilbod i kommunane Snus- og røykeslutt Individuell oppfølging Kurs Kosthald Individuell oppfølging Bra Mat-kurs, teoretisk og praktisk KID-kurs Depresjonsmestring, samarbeid med psykisk helseteam 9

10 Kvifor frisklivssentral? Kommunen skal fremja helse og førebyggja sjukdom, skade og sosiale problem (jf. 3-3 i Lov om kommunale helse- og omsorgstjenester) Kommunane er pålagt å tilby helsefremjande og førebyggjande helsetenestar til befolkninga i kommunane (Helse- og omsorgstjenesteloven 3-2) Frisklivssentralar blir skildra i Meld. St. 16 ( ) Nasjonal helseog omsorgsplan som eit viktig tiltak for å nå måla om å førebyggja meir og betre. Helsedirektoratet anbefalar frisklivssentralar som ein måte å organisera slike helse og omsorgstenestar på.

11 (Helsedirektoratet) 11

12 Kvifor frisklivssentral? «Ein tilsett på frisklivssentralen gir i gjennomsnitt 84 deltakarar hjelp til å endre levevanar årleg. Dette viser at ein kan gi eit helsetilbod til svært mange personar per årsverk, og at frisklivstilbodet er ei teneste som er relativt billeg å drifte» Helsedirektoratet, 2016

13 Kvifor frisklivssentral? samarbeidspartnar i det lokale folkehelsearbeidet bidra til heilskaplege, koordinerte helsetenestar utjamne sosiale skilnadar ifht helse og levevanar nyttast som tidlig innsats for å førebyggja sjukdom eit tilbod til personar som er i eit behandlings-, rehabiliterings- eller habiliteringsforløp

14

15 Frå reperasjon til førebygging Helsedirektoratet

16 16

17 17

18 18

19 WHO og Norges mål i NCD-strategien: Redusera ikkje-smittsame sjukdommar med 25% innan år Mål for helse- og omsorgssektoren: etablera sunne levevanar blant barn og unge sterkare vektlegging av førebygging meir av tidleg innsats sterkare brukarmedverknad meir tverrfagleg arbeid og betre samarbeid mellom ulike ledd i helse- og omsorgstenesta meir fleksibel bruk av helsepersonell sin kompetanse etablera spesialiserte helsetenestar nærmare der folk bur i form av desentralisert/ambulant spesialisthelseteneste fleire oppgåver lagt til kommunane og ressursar til å utføra dei sørga for at tilbod også når utsette grupper 19

20 WHO og Norges mål i NCD-strategien: Redusera ikkje-smittsame sjukdommar med 25% innan år Eit av tiltaka: Stimulera til etablering av fleire frisklivssentralar og tilsvarande tilbod i den kommunale helse- og omsorgstenesta 20

21

22 Meir informasjon om Frisklivssentralar? Sjekk ut: Frisklivssentralar - Her finn ein også den nye rettleiaren til Frisklivssentralar og oversikt over kor Frisklivssentralane i Norge er lokalisert. 22

23 Frisklivssentralen Sogn Frisklivssentral i Sogndal sidan 2007 I 2013 inngjekk Leikanger, Sogndal og Luster kommune eit interkommunalt samarbeid 1,6 årsverk

24 Frisklivssentralen Sogn Kommune Totalt 2014 Totalt 2015 Totalt 2016, pr. 01/07 Luster Leikanger Sogndal Totalt

25 Viktige moment i møte med deltakar Å skapa trygge rammer: Setta realistiske mål Møte folk der dei er Som aktivitetsleiar: vera presis, treng ikkje fancy treningsklede Lågterskel / låg nok intensitet på aktivitetane me tilbyr Sjå kvar enkelt deltakar Helsa på deltakarane med namn unge og vaksne Føra deltakarliste Spesifikk positiv feedback Meistring og glede Viktigast av alt: Deltakaren skal ha lyst til å koma på aktiviteten neste gong!! 25

26 Systematisk arbeid Interkommunale møter Prosedyrar Dokumentering Verksemdplan 26

27 Utfordringar? Økonomi/avgrensa ressursar Stillingsressurs Samarbeid Profilering vera synleg Oversikt Motivasjon Oppmøte Setta realistiske mål Møta folk der dei er Lågterskel /låg nok terskel Sjå kvar enkelt deltakar Helsa på deltakarane med namn unge og vaksne Meistring og glede

28 Kva tilbod har me?

29 Kva tilbod har me?

30 Samarbeid Samarbeid viktig for å lukkast Samarbeid med frivillige lag og organisasjonar, private aktørar og kommunale tenester, samt tilbod frå spesialisthelsetenesta (lærings- og meistringstilbod) Få deltakarar vidare i eksisterande tilbod etter endt reseptperiode (t.d. tilbod innan kultur, idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv) Partnarskapsavtalar ved inngåing av større samarbeidsprosjekt

31 Døme på samarbeid med andre:

32 Døme på samarbeid med andre:

33 Døme på samarbeid med andre:

34 Døme på samarbeid med andre:

35 Døme på samarbeid med andre:

36 Døme på samarbeid med andre:

37 Døme på samarbeid med andre:

38 Frisklivssentralen Sogn På Facebook: «Frisklivssentralen Sogn» Nettside:

39 Takk for meg!