REGIONAL AREAL- OG TRANSPORTPLAN FOR BERGENSOMRÅDET - VEDTAK AV PLANPROGRAM

Transkript

1 HORDALAND FYLKESKOMMUNE Regionalavdelinga Planseksjonen Arkivsak Arkivnr. 712 Saksh. Engum, Hans-Christian, Rødseth, Marit Saksgang Fylkesutvalet Kultur- og ressursutvalet Samferdselsutvalet Møtedato REGIONAL AREAL- OG TRANSPORTPLAN FOR BERGENSOMRÅDET - VEDTAK AV PLANPROGRAM SAMANDRAG Planprogram for Regional areal- og transportplan for Bergensområdet har vore på høyring med frist for å kome med innspel til 12. april. Fleire høyringspartar bad om utsett frist, blant anna for å kunne handsame saka politisk i kommunane. Det har kome 30 skriftlege innspel i høyringa. I tillegg blei det arrangert høyringsmøte 3. april med 70 påmeldte deltakarar. Høyringspartane er i stor grad positive til planarbeidet og ser det som eit viktig og naudsynt arbeid. Ingen innspel førar til betydelege endringar, men fylkesrådmannen tilrår nokre mindre endringar i planprogrammet knytt til rammar og føringar, modellar for utvikling, tema og utgreiingar. Fylkesrådmannen har utarbeidd eit forslag til budsjett for planarbeidet fram til og med Dette blir finansiert gjennom midlar frå posten regional planstrategi og midlar frå miljøverndepartementet, men det vil og vere behov for ekstra løyving frå fylkesbudsjettet for FORSLAG TIL INNSTILLING 1. Fylkesutvalet vedtek med heimel i plan- og bygningslova 8-3 planprogram for regional areal- og transportplan for Bergensområdet med fylgjande endringar: a. Tilgjenge blir innarbeidd som ein del av føremålet i kapittel 2 og som ein del av kapittel 5.4 b. Friluftsliv blir innarbeidd som ein del av delføremål grønstruktur i kapittel 2. c. Tillegg i kapittel 3 om rammer og føringar blir endra i tråd med tilrådingane i saksframlegget.

2 d. Premissane som ligg til grunn for val av utviklingsmodell må bli skildra tydelegare i planprogrammets kapittel 4 (Modellar for utvikling). e. Utgreiingar knytt til innfartsparkering, massedeponi og behov for ny infrastruktur for veg blir innarbeidd i endeleg planprogrammets kapittel 5.4 (Transport). f. Medverknad med kommunane må bli utdjupa i planprogrammet. g. Planprogrammet sitt kapittel 8 (Konsekvensutgreiing) må bli tydelegare på at det skal bli utgreidd fleire arealalternativ. h. Tema marint miljø, vassressursar, verna vassdrag, forsvaret sine interesser og energiinfrastruktur blir tatt inn som ein del av konsekvensutgreiinga i kapittel 8 (Konsekvensutgreiing). Fylkesrådmannen får fullmakt til redaksjonell utforming av endringane i punkt a h. 2. Den geografiske avgrensinga av planområdet blir oppretthaldt slik den var føreslått i planprogrammet. Transportkorridoren Bergen Voss skal likevel vere med som eit plantema. 3. Fylkesutvalet oppnemner og inviterer til styringsgruppa a. Fylkesutvalet oppnemner alle gruppeleiarane på fylkestinget til medlemmar i styringsgruppa. b. Fylkesutvalet oppnemner to medlemar i fylkesutvalet til medlemmar i styringsgruppa,., leiar, og. c. Fylkesutvalet inviterer alle ordførarane/byråden i alle kommunane til medlemmar i styringsgruppa. 4. Fylkesrådmannen får fullmakt til å invitere til deltaking i den administrative koordineringsgruppa og eventuelle temagrupper i samsvar med planprogrammet. 5. Finansiering av planarbeidet blir innarbeidd i sak om fordeling av midlar frå posten regional planstrategi og for budsjettet Rune Haugsdal fylkesrådmann Bård Sandal regionaldirektør Vedlegg: Planprogram høyringsforslag Høyringsrapport, datert 6.juni

3 FYLKESRÅDMANNEN, : 1. Bakgrunn I regional planstrategi for Hordaland vedtok fylkestinget at ein skulle starte arbeidet med Regional plan for utbyggingsmønster, arealbruk og transport i Bergensområdet (heretter Regional areal- og transportplan). Det blei arrangert eit innleiande drøftings- og informasjonsmøte 11. mai September 2011 leverte Norconsult på oppdrag eit utfordringsnotat der dei skisserte nokre sentrale problemstillingar som kunne inngå i arbeidet. Formelt starta arbeidet med vedtak i Fylkesutvalet i januar 2012, jf. FUV-sak 9/12. Her ble det vedtatt at arbeidet med planprogrammet skulle vere organisert med ei politisk styringsgruppe og ein administrativ programkomité. Det er gjennomført fem møter i styringsgruppa og tre møter i arbeidsgruppa i samband med utarbeiding av planprogrammet. Fylkesordførar har i tillegg vore i møte med formannskapa i kommunane Askøy, Sund, Øygarden, Lindås, Meland, Radøy, Samnanger og Vaksdal for å drøfte utfordringar og mogelegheiter med planarbeidet. Fylkesutvalet gjorde i sak 27/13 vedtak om å sende planprogrammet på høyring med frist for uttale satt til 12. april. Det vert vist til saksutgreiinga i sak 27/13 som beskriv føremål, bakgrunn, plantema og planprosess. 2. Høyringsprosessen Høyringsprosessen vart gjennomført ved kunngjering på Hordaland fylkeskommune si nettside, ved annonse i Bergens Tidende og ved utsending av brev til aktuelle høyringspartar, om lag 110 mottakarar. I tillegg vart forslag til planprogram sendt til alle hovudbibliotek og kundesenter i kommunane, og til ulike avdelingar internt i fylkeskommunen. Det var lagt til rette for at ein kunne gi innspel direkte på fylkeskommunen si nettside, som e-post og som ordinære brev. Alle innspel er lagt ut på fylkeskommunen si nettside. Det vart arrangert eit ope høyringsmøte 3. april 2013 med over 70 påmeldte deltakarar. Her vart planprogrammet presentert i tillegg til at ein fikk informasjon om tilsvarande planprosessar i Oslo/Akershus og Vestfold. Tema i plan vart belyst med innlegg frå ulike aktørar og høyringspartar. 3. Høyringsrapport og tilrådde endringar i planprogrammet Det blir vist til vedlagt høyringsrapport og link til samla oversikt over alle høyringsinnspel ( for meir detaljert informasjon. Det er motteke 30 skriftlege innspel til planprogrammet; 9 kommunar, 6 statsetatar, 6 næringsaktørar, 6 organisasjonar og lag, og tre andre. I tillegg kom det nokre innspel på høyringsmøtet 3. april. Sentrale moment i innspela er: Positiv haldning til planen og at den vert rekna som viktig for Bergensområdet si utvikling. Interesse for å delta i arbeidet. Det er viktig med god forankring og deltaking frå kommunane. Geografisk avgrensing. Enkelte høyringspartar ønskjer at planområdet bør utvidast. Premissane for val av utviklingsmodell må gjerast klårare. I det følgjande er innspela kommentert og vurdert i høve til kvart kapittel i planprogrammet. 3

4 3.1 Føremål Høyringsfråsegnene gir i hovudsak si tilslutning til føremålet slik det er føreslått. I planens føremål og kapittel 5.4 om transport er omgrepet framkome nytta som ei målsetjing. Bergen kommune meiner det ville vore ein fordel om det vart nytta same omgrep som i Bergensprogrammet der ein har meir fokus på tilgjenge framfor framkome. Framkome for befolkning og næringsliv er viktig og skal vere ein viktig premiss for planarbeidet. Samtidig er det også et poeng å setje fokus på god tilgjenge til viktige funksjonar. Her står ikkje dei to omgrepa i motsetnad til kvarandre, men utfyller kvarandre på ein god måte. Det blir tilrådd at omgrepet tilgjenge blir innarbeidd i føremålet og i kapittel 5.4 i planprogrammet som eit tillegg til framkome. Forum for natur og friluftsliv har pekt på at friluftsliv ikkje er nemnt under delføremålet grønstruktur. Fylkesrådmannen tilrår at dette blir tatt inn som ein del av føremålsteksten under «regional grønstruktur». 3.2 Føringar og rammer Til kapittelet om føringar og rammer er det kome innspel som går på nasjonal politikk, regional politikk, bruk av verkemiddel, plankart og geografisk avgrensing. I høve til sistnemnde punkt er det kome såpass mange innspel at det er naudsynt med ei breiare drøfting, sjå kap Det er peika at statlege planretningsliner for differensiert forvaltning av strandsona langs sjøen og rikspolitiske retningsliner for samordna areal- og transportplanlegging manglar under kapittelet om nasjonal politikk. Det blir tilrådd at planprogrammet blir endra på dette punktet. I kapittelet om regional politikk er ikkje regional næringsplan, regional plan for folkehelse eller regionale vassforvaltningsplanar nemnd. Planprogrammet bør bli endra på dette punktet. Bergen kommune meiner at det blir utfordrande å utarbeide plankart for heile planområdet og det vil vere betre med strategiske kart og illustrasjonar. Det er viktig at planen er føreseieleg og enkel å tolke. Det er difor naudsynt med eit kart som syner kor ulike føresegner og retningsliner gjeld. I kva grad ein treng strategiske kart eller arealkart må bli vurdert i planprosessen. Alle kart skal bli utarbeidd i tråd med nasjonale spesifikasjonar for regionale planar. Statens vegvesen meiner planprogrammet i større grad bør gjere greie for kva målsetjingane i Regional transportplan knytt til reisemiddelfordeling inneber av endringar i absolutte tal. Det vert tilrådd at planprogrammet utdjupar dette noko meir Geografisk avgrensing I høyringa har det kome fleire innspel om at planområdet bør bli utvida. Fleire peiker på at Bergensbana er eit viktig satsingsområde, og at ved utbetringar på denne transportkorridoren så kan Voss vere innanfor ein times reisetid frå Bergen. På same måte blir det peika på at det bør bli vurdert å ta kommunane Fusa og Kvam med i planarbeidet fordi disse har areal som ligg innanfor ein times reisetid frå Bergen og gjennom ny infrastruktur vil kommunesentra bli nærare knytt til Bergen. Kriteria for avgrensinga gir seg utslag i at nokre kommunar har areal som er innanfor ein times reisetid frå Bergen, men dei er likevel ikkje inkludert fordi kommunesenteret er lengre unna. Dette gjeld Kvam og Fusa, men det er ganske marginale område det er snakk om. På same måte er det nokre kommunar som har kommunesenteret innanfor ein times reisetid som har fått med heile kommunens areal, som til dømes Vaksdal, der store delar av kommunen ligg utanfor ein times reisetid. 4

5 Spørsmålet som blir reist er kva ein skal gjere med dei kommunane som har areal innanfor ein times reise frå Bergen, men der kommunesenteret ligg lengre unna, og kva ein gjer med viktige transportkorridorar mot regionsenter som ligg utanfor Bergensområdet, slik som Voss. Ein kan sjå for seg ulike løysingar: 1. Oppretthalde avgrensinga som er gitt i forslag til planprogram. 2. Planområdet blir utvida med kommunane Voss, Fusa og Kvam. 3. Planområdet følg ikkje administrative grenser, men blir sett i tråd med grensa for ein times reisetid frå Bergen sentrum. Dette vil inkludere delar av Kvam og Fusa, men ekskludere delar av randsona i til dømes Vaksdal og Lindås. 4. Uavhengig av geografisk avgrensing av området vil ein kunne trekke fram viktige transportkorridorar som skal inkluderast i arbeidet, som til dømes heile transportkorridoren Bergen Voss. Alternativ 2 vil eigentleg ikkje utgjere den store forskjellen for Kvam og Fusa fordi det vil vere lite areal som bli inkludert. Alternativet vil likevel gi betydelege endringar i planområdet ved at store delar av randsona i planområdet fell bort. Dersom delar av Kvam og Fusa blir inkludert i planområdet reiser det spørsmål knytt til organisering og deltaking i styringsgruppa og den administrative koordineringsgruppa. Spørsmålet er om desse to kommunane inkluderast i gruppene, eller om berre kommunane med kommunesenteret innanfor planområdet skal inkluderast? Løysinga vil i alle fall krevje ein viss samhandling med dei aktuelle kommunane. I planarbeidet vil ein uavhengig av geografisk avgrensing måtte skilje mellom delar som er fullt integrert i bu- og arbeidsmarknaden og dei delar som ligg utanfor. Om ein times reisetid med bil er det rette kriteriet å leggje til grunn kan sjølvsagt vere gjenstand for drøfting, men det er mykje som tilseier at det blir betrakteleg færre pendlarar når reisetida aukar over 45 minutt. Ved å leggje ein time reisetid til grunn er dette mest sannsynleg meir enn dekkjande for den reelle bu- og arbeidsmarknaden. Det vil sjølvsagt vere nokre pendlarar som reiser lengre distansar. I ytterkantane av planområdet vil det vere interaksjonar med kommunar/areal som ligg utanfor uansett kor ein sett grensa. Dette nedslagsfeltet kan vere ein del av vurderingsbiletet i utgreiingane i planarbeidet. Det kan og tenkast at planens retningsliner kan seie noko om omlandet til sentra i yttergrensene av planområdet. Planen skal vurdere behovet for transportinfrastruktur, som kan føre til regionforstørring og at ein kan utvide planområdet ved neste rullering. Rullering skal bli vurdert kvart fjerde år gjennom arbeidet med regional planstrategi. Tilråding Geografisk avgrensing Det blir tilrådd å behalde den geografiske avgrensinga med 12 kommunar i planområdet, til tross for at delar av Fusa og Kvam har areal innanfor ein times reise frå Bergen. Det er dei kommunane med kommunesenter innan denne reisetida som blir prioritert i denne omgang, i tillegg til at ein ønskjer å sette mest fokus på kjerneområdet av bu- og arbeidsmarknaden i Bergensområdet. Det blir tilrådd at transportkorridoren Bergen - Voss blir inkludert i planarbeidet. 3.3 Modellar for utvikling Fleire instansar har peika på at planprogrammet ikkje gjer godt nok greie for kva for premiss som ligg til grunn for val av desentralisert konsentrasjon eller ein fleirkjerna utviklingsmodell. Dette valet er basert på erfaringane frå modelleringane som er gjort for ulike arealscenario i samband med KVU for 5

6 Bergensområdet. Dette arbeidet synte at det var den fleirkjerna modellen som gir det lågaste transportbehovet. Som grunnleggjande premiss i desse modellane ligg det at sentra omkring Bergen må utviklast til sjølvforsynte sentra der ein får etablert ein større andel arbeidsplassar. Dersom dette ikkje blir oppfylt og desse sentra berre blir utvikla med bustader, vil det tvert om føre til eit auka transportomfang. Desse premissane burde vore tydelegare skildra i planprogrammet og det blir tilrådd at dette blir innarbeidd i endeleg planprogram. Kva modellen inneber av praktisk fordeling av vekst og arealutvikling vil bli eit sentralt tema i planarbeidet. 3.4 Plantema og konkretisering av arbeidet Det er ikkje kome nokre innspel som vil innebere vesentlege endringar i plantema, men det er mange som meiner det er eit omfattande arbeid med mange utgreiingar som er skissert. Nokre peikar og på at mange av utgreiingane allereie delvis er gjennomført i kommunane. Regional areal- og transportplan skal byggje på arbeid som er gjort i kommunane og supplere dette slik at ein får eit heilskapleg kunnskapsgrunnlag for heile Bergensområdet. Transport Askøy kommune meiner det er behov for ein analyse av behovet for innfartsparkering i Bergensområdet. Det blir tilrådd at det blir gjennomført ein slik analyse. Planprogrammet slår fast at ein i planarbeidet skal vurdere behovet for midlertidige og permanente deponi for overskotet av steinmassar i samband med større infrastrukturprosjekt. Slike steinmasser kan vere ein ressurs som kan nyttast i samfunnstenlege prosjekt. Dette er derimot ikkje følgt opp med utgreiingsarbeid, og fylkesrådmannen tilrår at planprogrammet blir endra og at naudsynte utgreiingar blir tatt inn. Planprogrammet slår og fast at det skal bli vurdert behov for ny infrastruktur for vegtrafikk. Heller ikkje dette er følgt opp med ein utgreiing og fylkesrådmannen tilrår at planprogrammet blir endra. Natur-, kulturmiljø og landskap Bergen Turlag og Forum for Natur- og friluftsliv har stilt spørsmålsteikn ved om datagrunnlaget for naturmangfald, landskap og friluftsliv er tilstrekkeleg til å nytte som grunnlag for denne planen. Regional areal- og transportplan skal i hovudsak basere seg på kjent kunnskap, men kan eventuelt supplere kunnskapsgrunnlaget der det er behov. Dette må bli vurdert konkret i planarbeidet. 3.5 Konsekvensutgreiing Planprogrammet stadfestar ikkje eintydig at det skal bli utgreidd fleire arealalternativ slik som intensjonen er. Fylkesrådmannen tilrår difor at dette blir tydeleggjort i planprogrammet. Noregs vassdrags- og energidirektorat og Forsvaret har pekt på manglar i høve til kva tema som skal bli vurdert i ein konsekvensutgreiing. Dette gjeld følgjande tema: Marint miljø Vassressursar Verna vassdrag Energi og behov for infrastruktur for energiforsyning Forsvarets interesser Fylkesrådmannen tilrår at desse tema blir innarbeidd som ein del av kapittel 8 om konsekvensutgreiingar. 6

7 4. Organisering Det har ikkje kome vesentlege merknader til organiseringa av planarbeidet og det blir tilrådd å vidareføre organiseringa ein har hatt i arbeidet med planprogrammet. Samnanger kommune etterlyser meir informasjon om korleis medverknaden med kommunane skal vere fram til vedtak av endeleg plan. Kommunane er sterkt representert i både politiske og administrative grupper i planarbeidet. I tillegg vil det bli lagt opp til møter med formannskap/kommunestyrer i kommunane i løpet av planprosessen. Kommunane vil og bli bredt invitert til alle temasamlingar og deltaking i eventuelle arbeids- og temagrupper. Dette bør omtalast i planprogrammet og det blir tilrådd at dette blir innarbeida i kapittel 6 i planprogrammet. 5. Økonomi Det er utarbeidd eit forslag til budsjett og finansieringsplan for planarbeidet. Ein tek atterhald i høve til løyving frå Miljøverndepartementet, og at det blir avsett midlar frå posten regional planstrategi, i tillegg til ein ekstra løyving frå fylkestinget i Budsjettet er gitt i tabellen under, men det blir tatt atterhald om justeringar undervegs i prosessen. 7

8 Utgiftar Tot. Kostnad Planarbeid/redaksjon/Engasjement (3,5 årsverk) Styringsgruppe (8 møter) Koordineringsgruppe (10 møter) Høyringskonferansar/medverknadsmøte Temasamlingar Studietur utland styringsgruppe og koordineringsgruppe Studietur innland styringsgruppe og koordineringsgruppe Trykking, annonser, diverse Oppfølging/handlingsprogram Analysar og konsulenttenester SUM utgifter Finansiering Regional planstrategi, Hordaland fylkeskommune Miljøverndepartementet Ekstraløyving Fylkestinget SUM Samla vurdering og vidare arbeid Høyringspartane er i stor grad positive til planarbeidet og ser det som eit viktig og naudsynt arbeid. Ingen innspel førar til betydelege endringar, men fylkesrådmannen tilrår nokre mindre endringar i planprogrammet knytt til rammar og føringar, modellar for utvikling, tema og utgreiingar. Framdrifta er noko forsinka i høve til framdriftsplanen som var skissert i høyringsforslaget til planprogram, og fylkesrådmannen tilrår mindre justeringar i framdriftsplanen i tråd med figuren under Informasjonsmøte Utforme planprogram Høring/Vedtak planprogram Kunnskapsinnhenting Utarbeiding av plan Høring av planforslag Vedtak av plan 8