SKREDFAREVURDERING UTVIDA BYGGJEFELT VED SKIELVA, GRANVIN HERAD

Transkript

1 SKREDFAREVURDERING UTVIDA BYGGJEFELT VED SKIELVA, GRANVIN HERAD

2 COWI AS Fosshaugane Campus Trolladalen Sogndal Telefon GRANVIN KOMMUNE SKREDFAREVURDERING UTVIDA BYGGJEFELT VED SKIELVA, GRANVIN HERAD RAPPORT JUNI 2012 OPPDRAGSNR DATO UTARBEIDD KONTROLLERT GODKJENT STEINAR NES HELGE HENRIKSEN STEINAR NES

3 COWI SKREDFAREVURDERING UTVIDA BYGGJEFELT VED SKIELVA, GRANVIN KOMMUNE INNHALD 1 Samandrag 1 2 Innleiing 2 3 Grunnlag 3 4 Generell vurdering av skredfare 4 5 Undersøkingar av skredfare Topografi Grunn- og vegetasjonstilhøve Dreneringstilhøve Tidlegare skredhendingar 8 6 Vurdering av skredfare 9 7 Konklusjon 12 8 Referansar 13

4 SKREDFAREVURDERING UTVIDA BUSTADFELT VED SKIELVA, GRANVIN KOMMUNE 1 1 Samandrag Granvin kommune vurderar å utvida bustadfeltet ved Røynstrond på begge sider av Skielva. COWI AS er engasjert til å utføre skredfarevurderinga av området. Til grunn for vurderingane ligg Plan- og Bygningslova og tilhøyrande teknisk forskrift (TEK 10). Området vert vurdert sikkert mot skred i høve krava i TEK om området vert heva til ein flaum og skredsikker høgde der elvekantane er beskytta mot erosjon. Før ein utfører desse sikringstiltaka må ein utføre grunnundersøkingar for å avdekke eventuell ustabil leire slik at ein har eit godt grunnlag for planlegginga av terrenghevinga/bakkeplaneringa.

5 SKREDFAREVURDERING UTVIDA BUSTADFELT VED SKIELVA, GRANVIN KOMMUNE 2 2 Innleiing Granvin herad er inne i ein revideringsprosess av kommuneplanen. I den førre kommuneplanen er fleire område sett av til bustader. Målet vidare er å finne ut kva område som er eigna til bustader. Skielva/Røynstrond er ei utviding av eksisterande bustadfelt nær sentrum av Granvin (Fig. 1). Kommunen vil ha avklart om dette er eit område som kan nyttast til bustader. COWI AS er engasjert av kommunen til å utføre ei skredfarevurdering av området. 100m Fig. 1 Kartet er utarbeidd av Granvin herad og syner området planlagt for bustader. Planen til kommunen er å fylle igjen alle dumpar og forsenkingar slik at terrengoverflata vert jamn med køyrevegane rundt området (Fig. 2). Dette vil gjere området flatare og terrenget vil ligge ein del høgare enn Skielva i forhold til dagens situasjon.

6 SKREDFAREVURDERING UTVIDA BUSTADFELT VED SKIELVA, GRANVIN KOMMUNE 3 3 Grunnlag Planområdet ligg innanfor aktsemdsområda for snøskred og steinsprang på NVE krev då at det skal gjennomførast ei nærare vurdering av skredfare og at eventuelle omsynssoner skal innarbeidast i planen. Skredfare går inn under Byggteknisk forskrift (TEK 10; ). For skredhendingar er kravet til tryggleik for bustader (tryggleiksklasse S2) høgst ei skredhending per 1000 år. Krava til tryggleik gjeld også tilhøyrande utandørs bruksareal. I tillegg er følgjande dokument og kjelder nytta i vurderingsarbeidet: - plankart utarbeida av Granvin kommune digitale kartdata - NVE rapport; "Tiltak i vassdrag- Sikring mot flaumskred i Skielva, Granvin kommune". - Interkonsult rapport; "Georadarundersøking av grunn ved Skielva, Granvin herad". - KU arealplan 2009 Området er synfart den og av juniorgeolog Steinar Nes og seniorgeolog Helge Henriksen. Området vart synt fram av Ebbe Dam Meinild frå Granvin kommune. Skredfaren er vurdert etter retningslinjene i NVE sin vegleiar 2/2011 "Flaum og skredfare i arealplanar".

7 SKREDFAREVURDERING UTVIDA BUSTADFELT VED SKIELVA, GRANVIN KOMMUNE 4 4 Generell vurdering av skredfare Skred omfattar steinsprang/steinskred/fjellskred, jordskred, flaumskred, snøskred og snøsørpeskred. I dei nasjonaldekkande aktsemdskarta for steinsprang og snøskred er det synt område der ein skal syne aktsemd i arealdisponeringa. Steinsprang har eit teoretisk løysneområde frå fjellskrentar brattare enn 45 grader. Aktsemdskarta ( )for steinsprang vert framstilt på grunnlag av ein digital høgdemodell der område med terrenghelling >45 grader automatisk vert klassifisert som løysneområde for steinsprang. Snøskred vert normalt løyste frå skråningar brattare enn 30 grader. I aktsemdskarta ( er område med brattare terrenghelling enn 30 grader klassifisert som løysneområde for snøskred. Påfølgjande datamodelleringar gir utløpsdistansar (rekkevidde) frå løysneområda. Uløpsområda, som vert sett på som aktsemdsområda, vert berekna automatisk utan omsyn til effekten av lokale faktorar, som for eksempel skog. Aktsemdskarta er basert på ein landsdekkande terrengmodell (Statens kartverk) med oppløysing 25*25 meter, der datagrunnlaget hovudsakleg er basert på 20 meters koter. Det er ikkje gjort feltbefaringar i arbeidet med dei nye aktsemdskarta. Aktsemdskarta syner at planområdet ligg innanfor utløpsområde for snøskred og steinsprang (Fig. 8 og 7). For steinskred/fjellskred, jordskred, flaumskred og snøsørpeskred er det ikkje laga landsdekkande aktsemdskart. Her må skredfaren verte vurdert særskilt. Jorskred vert løyst generelt der terrenghellinga er større enn 27 grader. Flaumskred oppstår vanlegvis i samband med ekstreme nedbørssituasjonar som følgje av aktiv erosjon og materialtransport langs bratte vassdrag og bekkeløp med mykje lausmassar. Snøsørpeskred er skredmassar av sterkt vassmetta snø. Dei rører seg i stor fart, og kan også føre med seg noko jord og stein materiale. Snøsørpeskred vert løyste frå ei rekke område der vatn blir tilført og akkumulert i snødekket. Ved planar om nye eller utviding av eksisterande bygg som ligg innanfor aktsemdsområda, må det utførast nærare undersøkingar av farenivå for å finne grensa for skred med dei ulike skredsannsyn som er gitt i TEK 10, 7.3.

8 SKREDFAREVURDERING UTVIDA BUSTADFELT VED SKIELVA, GRANVIN KOMMUNE 5 5 Undersøkingar av skredfare Til grunnlag for skredfarevurderinga er ei synfaring av terrenget der ein ser på topografi, grunn- og vegetasjonstilhøve og drenering. I tillegg kjem analysar ved bruk av IT-verktøy og vurdering av tidlegare skredhendingar. 5.1 Topografi Planområdet ligg i ei svakt skrånande elve/skred vifte opp mot ei bratt fjellside i søraust (Fig. 3). Gjennom området går Skielva som har skore seg om lag 5-10 meter ned i massane. Tidlegare løp til Skielva og andre elver, i tillegg til uttak og lagring av lausmassar har gjort området småkupert. N Fig. 2 Bilete syner det småkuperte terrenget i planområdet. Ca planområde er synt med raudt.

9 SKREDFAREVURDERING UTVIDA BUSTADFELT VED SKIELVA, GRANVIN KOMMUNE 6 Fig. 3 Terrenghellings- og topografisk kart syner området med høgdekoter med ekvidistanse 5 m. Fargekodar indikerar terrenghelling. Grøn mindre enn 27 grader, gul grader, raud mellom 45 og 90 grader. 5.2 Grunn- og vegetasjonstilhøve Bergarten i området er dioritt/mozodioritt. Området ligg under marin grense som er på 110 moh. Elva som renn gjennom området renn på ei vifte av grovt erosjon- og rasmateriale. Lenger ned i området har elva greve seg 5-10 meter ned i elveavsetningar (Fig. 4).

10 SKREDFAREVURDERING UTVIDA BUSTADFELT VED SKIELVA, GRANVIN KOMMUNE 7 Ettersom området ligg under marin grense kan det finnast leire under dei grove massane. I 1999 vart det utført georadarundersøkingar (Interconsult 1999) av grunnen i Skielva-området for å sjå om det kunne påvisast leire. Resultata var usikre, men ein fann ikkje leire ned til 8-12 meter djup. Me kan ikkje utelukke at det er leire på djupare nivå. Fig. 4 Lausmassekart henta frå NGU. Kartet syner at elva renn gjennom skredmateriale og elveavsetningar. Kartet syner berre det øvste laget. Under er det mest sannsynleg marine avsetningar. Planområdet er merkt med raudt omriss Vegetasjonen i området er lauvskog. Det er også ein del dyrka mark (Fig. 5). Fig. 5 Biletet syner eit eldre elveløp og vegetasjonstilhøva i området.

11 SKREDFAREVURDERING UTVIDA BUSTADFELT VED SKIELVA, GRANVIN KOMMUNE Dreneringstilhøve Gjennom området renn Skielva (Fig. 6). Nedbørsfeltet har eit areal på 3,59 km 2 og elva har eit fall på ca 15 grader. Elva er sterkt masseførande. Det er også nokre småbekkar i området som ved utbygging bør leggjast i røyr eller drenerast til hovudelva. NVE (2007) har utarbeida ein rapport/tiltaksplan for elva. Fig. 6 Bilete syner Skielva i øvre del av planområdet. 5.4 Tidlegare skredhendingar I den nasjonale skreddatabasen (ww.skrednett.no) er det ingen opplysningar om skredhendingar i dette området. Under synfaringa vart det likevel registrert mykje steinsprangmateriale på oversida av området.

12 SKREDFAREVURDERING UTVIDA BUSTADFELT VED SKIELVA, GRANVIN KOMMUNE 9 6 Vurdering av skredfare Snøskred I aktsemdskartet for snøskred ( ligg planområdet innafor utløpsområde for snøskred (Fig. 7). Området over planområdet er bratt og terrassert med brattkantar over 60 grader. Snø vil ikkje bli akkumulert i store menger i slike hellingar. Løysneområdet er også dekka av skog noko som betrar stabiliteten til snøen. Sikringstiltaka langs elva vil i tillegg fungera som ein skredvoll/leievoll i høve snøskred. Med desse høva tekne i betraktning ser me på planområdet som tilstrekkeleg trygt mot snøskred i høve krava i TEK for tryggleiksklasse S2. Fig. 7 Utsnitt frå aktsemdskart for snøskred ( som syner potensielle løysneområde (mørk raud skravur) og utløpsområde (lys raud skravur). Planområdet er merkt med raud boks.

13 SKREDFAREVURDERING UTVIDA BUSTADFELT VED SKIELVA, GRANVIN KOMMUNE 10 Steinsprang I aktsemdskartet for steinsprang ligg planområdet i nedre kant av utløpsområdet (Fig. 8). Fjellsida som ligg over planområdet er bratt nok til å vere løysneområde for steinsprang. Det finst mykje rasmateriale under fjellsida, noko som tyder på at det er eit aktivt steinsprangområde. Men det vart ikkje observert store lause blokker i brattkantane. Grunntilhøve, vegetasjon og terrenghelling under løysneområdet er viktige faktorar i høve til kor langt eventuelle blokker kan nå. Under løysneområdet har terrenget helling bort frå planområdet med ei ca breidde på meter frå bratta til elva (Fig. 3). Skielva og ryggane som ligg mellom elva og den bratte fjellsida vil verke som sikringsvollar for steinsprang mot planområdet. Sannsynet for at det løysnar steinsprang frå brattkantane over området vert vurdert som større enn 1/1000 år. Men sannsynet for at det kan nå bustadene i det nye planområdet vert på grunnlag av terrenget og vegetasjonen mindre enn 1/1000 år. Området stettar difor kravet i TEK 10 for bygningar i tryggleiksklasse S2. Fig. 8 Utsnitt frå aktsemdskart for steinsprang ( som syner potensielle løysneområde for steinsprang (svart skravur) og utløpsområde (grå skravur). Planområdet er merkt med raudt omriss.

14 SKREDFAREVURDERING UTVIDA BUSTADFELT VED SKIELVA, GRANVIN KOMMUNE 11 Jordskred Me ser på området som trygt i høve jordskred frå utanfor området. Det er ein brattkant i sørlege del av området som er over 27 grader. I den ligg til dels grove massar. Det er planlagt å planere området under denne for å få ei jamn helling. Dersom dette vert gjort med grove stabile massar ser me på området som trygt i høve til krava i TEK 10 om høgst eit skred per 1000 år. Snøsørpeskred Over planområdet er det eit stort høgfjellsområde som drenerer til Skielva. Elveløpet har bratte sider der det kan løysne snøsørpekred. Elveløpet kan demmast opp av snø og trykket frå vatnet kan få det til å løysne snøsørpeskred. Planen om heving av bustadområdet og sikring av elva (NVE tiltaksplan for Skielva) gjer at me ser på sannsynet for at bustadfeltet vert råka av eit snøsørpeskred som mindre enn 1/1000 år. Flaumskred Elva har eit stort nedbørsfelt, er sterkt masseførande og dei bratte sidene i øvre del av elveløpet fører til at mykje rasmateriale kan samle seg i elva. Dette kan føre til oppdemming og i neste omgang føre til flaumskred i elva. Sannsynet for dette er meir enn eitt skred per 1000 år. NVE sin tiltaksplan for Skielva og hevinga av terrenget i planområdet gjer at sannsynet for at eit flaumskred skal treffe planområdet er mindre enn 1/1000. Krav ved gjennomføring av tiltak - Viss området skal nyttast til bustader lyt ein heve terrenget minimum 5 meter opp frå Skielva. Bakkeplaneringa må skje med grove og stabile massar. I forkant av dette må det utførast grunnundersøkingar for å dokumentere om det er leire i grunnen og eventuelt stabiliteten på denne. Dersom grunnundersøkingane/boringar syner at det er ei kvikkleiresone i området må det utarbeidast ein plan for bakkeplaneringa av ein geoteknisk sakkyndig. Rettleiing om dette finn ein i NVE (2007). - Elvekantane innafor området må ha erosjonsvern. - Dersom hevinga av terrenget utgår, må det byggjast erosjonssikre flaumvollar på begge sider av elva som tilsvarar høgda som er kravd for ei heving av terrenget. Det må også då utførast grunnundersøkingar/boringar i området før byggjestart.

15 SKREDFAREVURDERING UTVIDA BUSTADFELT VED SKIELVA, GRANVIN KOMMUNE 12 7 Konklusjon Området for bustader har tilfredstillande tryggleik mot skredfare i høve til TEK 10, 7.3, om desse råda vert følgde: NVE sin tiltaksplan for Skielva må gjennomførast før ei eventuell utbygging Før ein gjenfylling av området lyt grunnundersøkingar med omsyn på mogleg ustabil leire utførast Det må utarbeidast ein plan av geoteknisk sakkyndig for terrenghevinga/bakkeplaneringa. Dei små bekkane som renn i området må leggjast i røyr eller drenerast til Skielva Området må hevast slik at det ligg minst 5 meter over Skielva. Bustader må ikkje byggjast nærare enn 10 meter frå elva. Elvekantane innafor planområdet må ha erosjonsvern Om heving av området utgår, må ein byggje erosjonssikre flaumvollar som tilsvarar ei heving av terrenget.

16 SKREDFAREVURDERING UTVIDA BUSTADFELT VED SKIELVA, GRANVIN KOMMUNE 13 8 Referansar Interconsult 1999: Georadarundersøking av grunn ved Skielva, Granvin herad. Vidar Valen & Tor Egil Larsen NVE 2007:Tiltak i vassdrag. Sikring mot flaumskred i Skielva, Granvin herad, Hordaland fylke. Detaljplan. NVE 2011:Kartlegging og vurdering av skredfare i arealplanar. Vegleiar/Vedlegg 2 til NVE retningslinjer 2/2011, Flaum og skredfare i arealplanar. NVE: Veiledning ved små inngrep i kvikkleiresone. ( iresoner)

17 SKREDFAREVURDERING UTVIDA BUSTADFELT VED SKIELVA, GRANVIN KOMMUNE 14 VEDLEGG 1: TEK 10 Kapittel 7. Sikkerhet mot naturpåkjenninger 7-1. Generelle krav om sikkerhet mot naturpåkjenninger (1) Byggverk skal plasseres, prosjekteres og utføres slik at det oppnås tilfredsstillende sikkerhet mot skade eller vesentlig ulempe fra naturpåkjenninger. (2) Tiltak skal prosjekteres og utføres slik at byggverk, byggegrunn og tilstøtende terreng ikke utsettes for fare for skade eller vesentlig ulempe som følge av tiltaket 7-2. Sikkerhet mot flom og stormflo (1) Byggverk hvor konsekvensen av en flom er særlig stor, skal ikke plasseres i flomutsatt område. (2) For byggverk i flomutsatt område skal sikkerhetsklasse for flom fastsettes. Byggverk skal plasseres, dimensjoneres eller sikres mot flom slik at største nominelle årlige sannsynlighet i tabellen nedenfor ikke overskrides. I de tilfeller hvor det er fare for liv fastsettes sikkerhetsklasse som for skred, jf Sikkerhetsklasse for flom Konsekvens Største nominelle årlige sannsynlighet F1 liten 1/20 F2 middels 1/200 F3 stor 1/1000 Tabell: Sikkerhetsklasser for byggverk i flomutsatt område (3) Første og annet ledd gjelder tilsvarende for stormflo. (4) Byggverk skal plasseres eller sikres slik at det ikke oppstår skade ved erosjon Sikkerhet mot skred (1) Byggverk hvor konsekvensen av et skred, herunder sekundærvirkninger av skred, er særlig stor, skal ikke plasseres i skredfarlig område. (2) For byggverk i skredfareområde skal sikkerhetsklasse for skred fastsettes. Byggverk og tilhørende uteareal skal plasseres, dimensjoneres eller sikres mot skred, herunder sekundærvirkninger av skred, slik at største nominelle årlige sannsynlighet i tabellen nedenfor ikke overskrides. Sikkerhetsklasse for skred Konsekvens Største nominelle årlige sannsynlighet S1 liten 1/100 S2 middels 1/1000 S3 stor 1/5000 Tabell: Sikkerhetsklasser ved plassering av byggverk i skredfareområde