Innhald. 5 Konserndirektøren har ordet. 9 Organisasjon og bakgrunn. 11 Innleiing. 13 Nokre hendingar i Nøkkeltal konsernet

Transkript

1 Årsrapport 2007

2

3 innhald 5 Konserndirektøren har ordet 9 Organisasjon og bakgrunn 11 Innleiing 13 Nokre hendingar i 2007 Innhald 16 Nøkkeltal konsernet 20 Årsmelding frå konsernstyret 30 Resultatrekneskap 31 Balanse 33 Notar til rekneskapen 48 Kontantstraumanalyse 49 Revisjonsmelding 50 Verdivurdering konsernet 51 Samfunnsrekneskap 52 Status for eigarstyring og selskapsleiing 55 Forretningsområde - oversikt 57 Tussa Nett AS 63 Tussa Energi AS og Sunnmøre Energi AS 71 Tussa IKT AS 75 Tussa-24 AS 78 Organisation and history 80 Profit and loss 81 Balance 2 3

4 Konserndirektør Elling Dybdal

5 konserndirektøren har ordet Berekraftig utvikling I denne spalta kjem eg i år til å skrive om to saker som har vore i fokus i Begge sakene vil kunne ha store konsekvensar for oss, men med motsett forteikn. Eg tenkjer då på miljø og skattlegging av vasskraftverk. Har desse sakene slektskap som gjer det naturleg å skrive om det under same overskrift? Ja, kan eg svare med det same. 4 5

6 konserndirektøren har ordet For å redusere verknadene på lang sikt, må utslepp reduserast mykje. Klimautfordringane er ei sak som vedkjem alle som er på jorda. Ei rettferdig fordeling av eventuelle reduksjonar tilseier at den rike delen av verda må ta dei største reduksjonane. elling dybdal, Konserndirektør Klimautviklinga Det siste hundreåret har det globale havnivået stige og den globale temperaturen har auka. Vidare har snødekt areal på den nordlege halvkule minka. I dag er det eit stort fleirtal av forskarar og folk som trur at vi står føre store klimaendringar. I 2007 gjekk det opp for mange at vi kan få ei menneskeskapt klimaendring som i sum vil kunne verke svært negativt inn på livet på jorda. Dette året fekk då også Al Gore og det internasjonale klimapanelet Nobels fredspris for sitt arbeid med å skape forståing for denne utfordringa. Årsak til utviklinga Menneskeskapt utslepp av klimagassar kjem for ein stor del av forbrenning av fossil energi som olje, gass og kol. Hovudsakleg blir dette brukt til produksjon av energi til transportføremål, elektrisitetsproduksjon, varme og diverse industriføremål. Veksten i forbruket, spesielt av kol, har vore stor dei siste åra, med ein årleg gjennomsnittleg vekst på over 5 %. Utviklinga kan ikkje halde fram slik. For å redusere verknadene på lang sikt, må utslepp reduserast mykje. Klimautfordringane er ei sak som vedkjem alle som er på jorda. Ei rettferdig fordeling av eventuelle reduksjonar tilseier at den rike del av verda må ta dei største reduksjonane. Fordelinga av byrda Noreg bør ta sin del av dette også fordi mykje av den økonomiske framgangen vår no er driven av olje- og gassaktivitetar. Dette er delvis innarbeidd i Kyotoavtalen som gjeld for perioden , men dessverre er det nokre rike land som ikkje har forplikta seg. EU har forplikta seg, og kommisjonen har gjort framlegg om ein ambisiøs plan for å redusere faktiske CO2 utslepp med 20 % og auke parten av elektrisk kraftproduksjon frå fornybare kjelder frå dagens 8,5 % til 20 %. Begge måla skal nåast i Noreg som EØS-medlem kan, sjølv om vi er nær 100 % forsynte med fornybart, få krav om meir fornybar utifrå ei byrdefordeling i Europa. Vi kan faktisk kome i ein situasjon der vi må produsere meir kraft enn innanlands forbruk. Vestlandet har eit godt utgangspunkt for å kunne bidra fordi vi har eit godt vasskraft-, stort vind- og bølgjepotensiale. Tussa som eit felles selskap for kommunar på Nord- Vestlandet vil vere med å gjere sin innsats for å få ei berekraftig utvikling. Vi er godt rotfaste i regionen og er opptekne av å bruke lokale ressursar for å dekkje lokale behov. Med eksisterande anlegg, prosjekt som er under konsesjonshandsaming og ikkje utnytta potensiale, vil regionen kunne bidra til ein stadig større sjølvforsyningsgrad av energi. 6

7 konserndirektøren har ordet Trass i at auken i skattlegging og manglande støtteordningar ikkje er i pakt med miljøutfordringane vi står framføre, vil Tussa halde fram med ei brei satsing på tiltak for at vi skal få ei berekraftig utvikling lokalt og globalt. elling dybdal, Konserndirektør Stor sjølvforsyningsgrad gir kortreist energi som forbrukar lite energi (tap) på vegen frå produksjon til forbruk. Dette er fullt ut i samsvar med ei berekraftig energiframtid og fell godt saman med slagordet tenkje globalt og handle lokalt. Støtteordningar Styresmaktene i Noreg har fått lagt framføre seg utgreiinga frå lågutslepputvalet, klimamelding og sist har det vorte eit stort klimaforlik mellom alle partia som er representert på Stortinget minus Framstegspartiet. Politikarane konkurrerer om å vere best i klassen med å snakke og ønskje ei mengd moterette tiltak, men når det kjem til handling er dei avhengige av at det er aktørar som skal gjennomføre alle tiltaka. Noreg har dei dårlegaste støtteordningane i Europa og den desidert største skattlegginga av vasskraft. Korleis kan dei då forvente medverknad som monnar? Skatt Vasskraft er lokale ressursar som i stor grad er utvikla og utbygd gjennom engasjement i nærdemokratiet. Tussa i lag med lokale elverk har hatt denne rolla i området vårt. Det er difor positivt at kommunane no kan få tilbake delar av overskotet som blir skapt. Den auka skattlegginga som vart vedteken i siste statsbudsjett vil for Tussa utgjere ca. 10 mill. kr pr. år og går uavkorta til staten. Dette vil gi ein direkte reduksjon i overskotet. Med ein utbyteprosent på 60 vil utbytet til kommunane bli redusert med 6 mill. kr. Dette utgjer for Tussa sine eigarar mellom 10 og 15 sjukeheimsplassar. Er det rettferdig at staten sin pengebinge skal renne over og det skal gå ut over sjukeheimsplassar på søre Sunnmøre? For kommune-noreg kan dette dreie seg om 2000 sjuke heimsplassar. Den delen av overskotet som blir halde tilbake i selskapet ville for oss bli investert i fornybar kraft. Auka skatt vil medføre at mindre blir halde tilbake i selskapet for fornybare investeringar. Fortvil ikkje Trass i at auken i skattlegging og manglande støtteordningar ikkje er i pakt med miljøutfordringane vi står framføre, vil Tussa halde fram med ei brei satsing på tiltak for at vi skal få ei berekraftig utvikling lokalt og globalt. elling dybdal, Konserndirektør 7

8 Frå Trandal og inn Hjørundfjorden mot Sæbø.

9 Organisasjon og bakgrunn Organisasjon og bakgrunn Tussa Kraft vart stifta i 1949 og har sidan det vore kraftleverandør på søre Sunnmøre. selskapet har vore med i den rivande utviklinga i regionen, både med omsyn til industrialisering generelt, og i kraftforsyninga spesielt. Etter kvart har utviklinga gitt oss stadig nye moglegheiter. I dag er konsernet eit leiande energi- og kommunikasjonskonsern på Nord- Vestlandet, med eit breitt produktspekter også innan IT og breiband. Dyktige og framsynte medarbeidarar gjer dette mogleg. Tussa Kraft AS Økonomi, personal, informasjon og innkjøp Tussa Nett AS Tussa Energi AS Sunnmøre Energi AS Tussa IKT AS Tussa-24 AS Linjer, drift og vedlikehald Kraftproduksjon, -utbygging og -handel Breiband og teleinfrastruktur Marknadsføring og sal Ose & Aarseth AS Installasjon Enøk-senteret AS Visjon Tussa skal gi betre tryggleik og komfort 24 timar i døgnet. Forretningsidé Tussa skal drive forretningsverksemd med utgangspunkt i produksjon, overføring og omsetning av energi og kommunikasjonsprodukt. Varer og tenester skal vere baserte på Tussa sin kjernekompetanse og infrastruktur. Organisering Tussa er organisert som konsern der morselskapet Tussa Kraft AS eig 100 % i dotterselskapa Tussa Nett AS, Tussa IKT AS, Tussa Energi AS, Sunnmøre Energi AS og Tussa-24 AS. I tillegg eig Tussa Nett AS 71,6 % i Enøksenteret AS og 100 % i installasjonsfirmaet Ose & Aarseth AS. Administrative støttefunksjonar er samla i morselskapet Tussa Kraft AS, som yter tenester til alle selskapa i konsernet. 8 9

10

11 tussa årsrapport 2007 lytte til naturen Naturen har gitt oss ein bodskap. Han har vist oss faresignala av menneskeskapte miljøutslepp, og kva dette er i ferd med å gjere med kloden vi lever på. Tussa har lytta til naturen. Vi tek signala på alvor, og vi veit at fornybar energi og energieffektivisering er ein del av løysinga på klimautfordringar i framtida

12 Organisasjon og bakgrunn Eigarskap og alliansar Det er viktig med lokalt eigarskap i Tussa og det er difor ei stor utfordring å ta vare på den lokale iden titeten vår framover. Dette skal Tussa løyse ved å gi god informasjon som syner verdien av selskapet når det gjeld økonomiske aksjonærverdiar, men også Tussa si rolle i eit lokalt samfunnsperspektiv. Det er viktig for oss å levere gode resultat og gi god informasjon til aksjonærane og innbyggjarane i regionen. Meirverdi for kundane Tussa har Nord-Vestlandet som regional forankring, og hovudfokuset er regionen. Likevel vil vi prøve å utvikle oss saman med kundane våre i områda utanfor det geografiske nedslagsfeltet vårt. Hovudutviklinga og veksten vår skal likevel kome frå auka sal til eksi sterande kundar. Dette set utfordringar til oss med omsyn til å vedlikehalde og utvikle fleire varer og tenester. Krava til nye varer og tenester er at dei skal ha ei nær og logisk kopling til innhaldet i omgrepet tryggleik og komfort, og til elektrisitetseller teleinfrastrukturen vår. Grøn boks 2007 var eit år der verda verkeleg fekk opp augo for dei store klimautfordringane vi står overfor. Den globale oppvarminga gjer at havet stig. I store delar av verda kan det bli meir ørken og mindre matproduksjon. I Noreg får vi kortare vintrar og fleire stormar. Tussa skal, i samarbeid med dei andre energibedriftene i Noreg, setje klimaspørsmålet på dagsorden, og vise at vi kan bidra til ein del av løysinga på klimaproblema. Vi kan ikkje gjere dette åleine, men vårt bidrag kan vere ei hjelp. Løysingar Vi veit at fornybar energi og effektiv energibruk er ein del av løysinga på klimautfordringane. Her kan Noreg medverke, og difor har energiverksemdene i landet gått saman om Grøn boks -kampanjen, som skal synleggjere kva vi kan bidra med når det gjeld klimaløysingar. Vi skal fylle boksa med klimavenlege tiltak. Fornybar energi ein del av klimaløysinga Tildelinga av Nobels fredspris i 2007 understrekar kor viktig og gjennomgripande klimautfordringane er. Fornybar energi og energieffektivitet er to nøklar til løysing. Energibedriftene er sentrale på begge desse felta, difor kan vi bidra. Kor stor innsatsen vår skal bli, avheng av ein meir ambisiøs energipolitikk enn det vi har i dag. Likevel gjer vi allereie ein god del. Lokale grøne tiltak Tussa leverer 100 % fornybar energi frå 14 vasskraftverk på søre Sunnmøre Saman med Statoil/Hydro planlegg vi vindkraftpark på Haugshornet i Sande kommune Tussa gir økonomisk stønad og rådgjeving til utarbeiding av klimaplanar i 7 kommunar på søre Sunnmøre Utbygging av biovarmeanlegg i Ørsta er under planlegging Informasjon om klimautfordringar og moglege løysingar vert gitt til ungdomsskular, vidaregåande skular og høgskular i nærområdet Tussa skal i 2008 utarbeide eigen klimaplan for konsernet Molde Kraftstasjonar Kraftstasjonar Kommunesenter/ tettstadar GJERDSVIK ULSTEINDALEN Fosnavåg Larsnes SØRBRANDAL Fiskå Ulsteinvik VEDELD DALE Ålesund Hareid NESSET Volda Ørsta VARTDAL VATNE BJØRDAL Kommunesenter/ tettstadar GJERDSVIK ULSTEINDALEN Fosnavåg Larsnes Sykkylven SØRBRANDAL TRANDAL TUSSA Fiskå Stranda Ulsteinvik VEDELD Molde Ålesund Hareid NESSET Volda Ørsta VARTDAL VATNE BJØRDAL DALE KOLFOSSEN ÅMELA KOPA Sykkylven TRANDAL Stranda TUSSA Grodås ÅMELA KOLFOSSEN KOPA Grodås Molde Kraftstasjonar Kommunesenter/ tettstadar Ålesund ULSTEINDALEN Fosnavåg Hareid Ulsteinvik NESSET GJERDSVIK VARTDAL Larsnes Ørsta Sykkylven TRANDAL Stranda 12

13 nokre hendingar i 2007 Nokre hendingar i 2007 JANUAR - Standardproduktet til kraftkundane vart endra frå Tindekraft standard til Tindekraft spot - Tussa Nett selde seg ut av Kraftmontasje AS FEBRUAR - Tussaprisen vart gitt til Knut Nærø og Svein Sunde for arbeidet dei har lagt ned for høvesvis Eiksundsambandet og Kvivsvegen. Prisen var på kr til kvar. MARS - Utbygging av Urke kraftverk starta opp. Dette er Tussa sitt 15. kraftverk, og planlagt idriftsetjing er mai Tindekraftprodukta vart varedeklarerte til 100 % fornybar energi og alle privatkundar på kraft fekk dette som standardlevering - Tussa fekk Sunnmøre Mållag sin målpris for bruk av god nynorsk i forretnings- og marknadsføringskommunikasjon APRIL - Gjerdsvika kraftverk i Sande vart sett i drift etter omfattande rehabilitering. Kraftverket vart bygt i JUNI - Trandal kraftverk på Trandal i Ørsta vart offisielt opna oktober - Det vart gjennomført arkeologiske utgravingar i samband med utbyggingsplan for Viddal kraftverk. Funn som vart gjort får truleg konsekvensar for rørtraseen til det planlagde kraftverket. - Tussa sitt avdelingskontor i Ålesund flytta inn i nye lokale i Breivika november - 30-års jubileum for Åmela kraftverk vart markert - På grunn av feil i overordna nett nord for Ørskog, fall kraftnettet ut på heile Sunnmøre. Utfallet varte i 10 minutt, men følgjefeil gjorde at straumen låg ut i fleire timar i enkelte område. Utfallet fekk store konsekvensar for KILE-kostnaden. DESEMBER - Tilleggsutgreiing og kommentarar til fråsegner i samband med planlagt utbygging av vindkraftpark på Haugshornet i Sande kommune vart oversendt NVE. Svar på konsesjonssøknad er venta før ferien i I Eiksundsambandet med verdast djupaste opne vegtunnel, har Tussa bygt 10 nye nettstasjonar og lagt m høgspentkablar. Sambandet var ferdigstilt kring årsskiftet, med offisiell opning i februar Første fase av Sulafjordprosjektet fram til og med Hareidsberget transformatorstasjon vart sluttført ved årsskiftet til ein samla utbyggingskostnad på om lag 59 mill. kr. Fase 2 går vidare til Overå med sjøkabel over Sulafjorden til Sulebust og byggjestart vil etter planen verte våren

14

15 tussa årsrapport 2007 Tussa er med i Grøn boks-kampanjen, eit prosjekt der energibedrifter i Noreg har gått saman for å yte sitt bidrag til miljøutfordringane verda står overfor. Vi veit at fornybar energi og energieffektivisering, er ein del av løysinga på klimautfordringar i framtida. Vi vil fylle den grøne boksa med klimaløysingar. Besøk Grøn boks sine heimesider for meir informasjon om prosjektet, jobb og moglegheiter. samarbeid med naturen Naturen er den viktigaste ressursen vår. Den skal vi ta vare på. Tussa er difor med i Grøn boks-kampanjen, ein kampanje der energibedrifter i Noreg har gått saman for å yte sitt bidrag til miljøutfordringane verda står overfor. Tussa produserer 100% fornybar energi frå 14 vasskraftverk på søre Sunnmøre. Vi er involverte i vindkraftprosjekt på Haugshornet i Sande kommune saman med Hydro. Vi bidreg med utarbeiding av klimaplanar for alle kommunane på søre Sunnmøre, og vi er med på planane om biovarmeanlegg i Ørsta

16 nøkkeltal konsernet Nøkkeltal konsernet Resultat og balanse (Tal i mill. kr) Energisal 261,4 263,8 223,4 245,4 200,4 194,9 183,5 138,1 Nettleige 175,3 186,4 173,4 184,9 196,5 191,2 175,0 152,3 Driftsinntekter 584,6 564,5 511,7 529,0 501,2 492,5 384,1 319,8 Driftsresultat 150,5 103,7 110,5 95,2 96,2 105,0 74,9 56,4 Årsresultat 66,5 32,8 55,1 42,4 44,5 44,4 9,1 27,7 Investeringar 182,4 79,8 87,9 76,8 103,3 65,4 47,2 72,1 Totalkapital 1629,8 1531,6 1603,0 1559,2 1641,2 1638,9 1491,7 1505,5 Eigenkapital 462,4 428,2 407,5 706,4 715,4 706,8 689,8 698,7 Utbyte 32,2 30,9 30,9 36,0 36,0 32,3 18,0 32,4 Lønsemd Totalkapitalrentabilitet 10,4 % 7,1 % 7,4 % 6,4 % 6,4 % 7,3 % 5,5 % 4,8 % Eigenkapitalrentabilitet 26,8 % 17,7 % 15,9 % 10,0 % 10,0 % 8,9 % 1,9 % 5,2 % Resultatgrad 27,5 % 19,4 % 22,5 % 19,0 % 20,6 % 22,7 % 21,2 % 21,2 % Kapitalomløp 0,38 0,36 0,33 0,33 0,31 0,32 0,26 0,23 Kapitaltilhøve Eigenkapitalprosent 28,4 % 28,0 % 25,4 % 45,3 % 43,6 % 43,1 % 46,2 % 46,4 % Rentedekningsgrad 3,7 3,0 4,2 3,3 3,1 2,2 1,2 2,3 Likviditetsgrad 1 0,8 1,1 0,7 2,0 2,5 1,9 3,1 1,9 Utbyteprosent 48% 94% 56% 85% 81% 73% 198% 117% Personal Tal tilsette Omsetning pr. tilsett 2,33 2,26 2,11 2,23 2,18 2,23 2,22 1,87 Driftsresultat pr. tilsett 0,60 0,41 0,46 0,40 0,42 0,47 0,43 0,33 Lønsemd Totalkapitalrentabilitet Eigenkapitalrentabilitet Resultatgrad (Resultat før ekstraordinære postar + Finanskostnader) / Gjennomsnittleg totalkapital Resultat før ekstraordinære postar / Gjennomsnittleg eigenkapital (Resultat før ekstraordinære postar + Finanskostnader) / (Finansinntekter + Driftsinntekter) Kapitaltilhøve Eigenkapitalprosent Rentedekningsgrad Likviditetsgrad 1 Utbyteprosent Eigenkapital / Totalkapital (Resultat før skatt + Finanskostnader) / Finanskostnader Omløpsmidlar / Kortsiktig gjeld Utbyte / Årsresultat 16 17

17 DRIFTSRESULTAT Mill. kr Prosent EIGENKAPITALRENTABILITET Mill. kr ÅRSRESULTAT

18

19 tussa årsrapport 2007 mål for framtida Gjennom vmiljøtiltaka våre ønskjer vi å skape ringverknader som skal gjere seg gjeldande lokalt såvel som globalt. Ansvaret ligg hos kvart enkelt individ og kvar enkel verksemd. Saman kan vi snu utviklinga

20 Årsmelding frå konsernstyret Årsmelding frå konsernstyret 2007 Tussa er eit leiande energi- og kommunikasjonsselskap på Nord-Vestlandet som skal gi betre tryggleik og komfort til kundane våre 24 timar i døgnet. Tussa driv forretningsverksemd med utgangspunkt i produksjon, overføring og omsetning av energi og kommunikasjonsprodukt. Leverte varer og tenester er baserte på Tussa sin kjernekompetanse og infrastruktur. God kvalitet, lokal forankring og samfunnsansvarlege og framtidsretta handlingar, skal gjere Tussa til kundane sitt førsteval. Lokalisering Tussa Kraft vart stifta i Tussa er organisert som konsern, der morselskapet Tussa Kraft AS eig 100 % i dotterselskapa Tussa Energi AS, Sunnmøre Energi AS, Tussa Nett AS, Tussa IKT AS og Tussa-24 AS. I tillegg eig Tussa Nett AS 100 % av aksjane i installasjonsfirmaet Ose & Aarseth AS. Tussa Kraft AS har hovudkontor i Ørsta kommune. Aksjonærpolitikk Det er viktig for selskapet å ha interesserte og engasjerte aksjonærar. Dette skal Tussa oppnå mellom anna ved å skape verdiar for aksjonærane i form av utbyte og verdistigning av aksjane, utan at kundane skal bli utsette for monopolmakt. Grunnlaget for verdistigninga av aksjane kjem frå investeringar av den delen av årsresultatet som ikkje blir betalt ut i utbyte. Desse investeringane skal gjerast med eit samfunnsansvarleg og langsiktig perspektiv. Aksjonærane har inngått ein avtale seg imellom som strekkjer seg fram til Denne avtalen sikrar ro på eigarsida ved at aksjonærane har sagt at dei vil vere eigarar i avtaleperioden. I avtalen står det at Tussa framleis skal vere ei sjølvstendig, leiande, samfunns- og utviklingsorientert verksemd. Ålesund kommune og Tafjord Kraft vart gjennom ei kapitalnedsetjing utløyste frå aksjonærkrinsen i mars Dei har gått til søksmål mot Tussa Kraft og hevdar at Tussa Kraft ikkje hadde høve til å gjennomføre utløysinga ved ei kapitalnedsetjing. Saka er tidfesta for tingretten i juni grunnlag for større utbyte enn kr pr. aksje, vert utbyte ut over kr pr. aksje å vurdere av styret. Styret gjer framlegg om eit utbyte på kr pr. aksje for Dette er ein auke på 500 kr pr. aksje i høve til i fjor. Organisasjon og arbeidsmiljø 2007 har vore eit år med ei større personalomsetjing enn det som har vore vanleg tidlegare. Arbeidsmarknaden i regionen er god og det får konsekvensar også for oss. Tussa har sjølve vore offensive i arbeidsmarknaden, og har både erstatta dei som har slutta og auka talet på tilsette. Sjølv om vi merkar at konkurransen om arbeidskrafta hardnar til, har vi fått godt kvali fiserte medarbeidarar i stillingane vi har lyst ut. I 2007 har vi jobba medvete inn mot ungdomsskular og vidaregåande skular for å vere i betre posisjon når lærlingar skal velje lærebedrift. Det å framstå som ein spanande og attraktiv arbeidsplass for flest mogleg ungdommar, vil vere avgjerande for korleis vi lukkast i åra framover. Hausten 2007 starta vi også opp arbeidet med å få på plass ein gjennomtenkt livsfasepolitikk i konsernet, med fokus på å behalde eksisterande medarbeidarar og kompetansen deira, både i etablerarfasen, midtlivsfasen og seniorfasen. Det er viktig å ha ein personalpolitikk som gjer at medarbeidarane ønskjer å halde fram i Tussa framfor å skifte arbeidsplass eller førtidspensjonere seg. Som ein del av livsfasepolitikken skil vi ut seniortiltak som ein særs viktig del å få på plass i første omgang. Fokustemaet for 2007 har vore resultat. På den årvisse leiarsamlinga fokuserte vi på arbeidsglede og kva som må til for at medarbeidarar skal motiverast til å gjere ein god innsats som igjen vil påverke resultata våre. Styret takkar alle tilsette og arbeidstakarorganisasjonane for god innsats og godt samarbeid i Den positive innstillinga og viljen til å sjå framover er ein viktig føresetnad for at Tussa utviklar seg som selskap. Utbyte Aksjonæravtalen indikerer at Tussa skal ha som målsetjing å betale ut eit utbyte til den einskilde aksjonær på minimum kr pr. aksje. Dersom overskotet gir HMS Bedrifts- og arbeidsmiljøutvalet (BAMU) i Tussa har hatt fem møte der både arbeidsmiljøsaker og Tussa sin personalpolitikk har vore drøfta. 20

21 Årsmelding frå konsernstyret Sjukefråværet i Tussa i 2007 var på dagsverk. Det er ein reduksjon frå 4,66 % i 2006 til 4,38 % i 2007, og som vi er nøgde med. Reduksjonen i sjukefråværet skuldast i hovudsak reduksjon i langtidsfråværet. Målet vårt var eit sjukefråvær under 5 %. Som IA-bedrift har Tussa følgt opp alt fråvær og har brukt gradert og aktiv sjukmelding som eit viktig hjelpemiddel til å føre tilsette tilbake i jobb. Skadestatistikken for Tussa viser at vi har hatt ein reduksjon i skadar frå 7 stk. i 2006 til 2 stk. i Sjølv om tal skadar er redusert, har vi ein auke i fråværsdagar som skuldast skadane. Dette har vi teke på alvor, og har følgt opp vedkomande etter gjeldande retningslinjer. Tema under gjennomgangen av driftsforskriftene var også i 2007 skadar- og nestenulykker. Det er gjennomført målingar av trivselsnivået i Tussa i perioden rundt årsskiftet 2007/2008. Det viser eit måltal på 4,36 for konsernet, noko som er over målsetjinga på 4,0 på ein skala frå 1 (særs dårleg) til 6 (særs godt). Alle selskap ligg innanfor intervallet frå 4,25 til 4,61, noko som må seiast å vere eit godt resultat. Rapportane frå bedriftshelsetenestene stadfestar dette, og gir jamt over eit positivt bilete av situasjonen. Tussa må kunne reknast som ein god og trygg arbeidsplass. Selskapet har eit felles bedrifts- og arbeidsmiljøutval (BAMU), hovudverneombod for heile konsernet, og vernesoner med tilhøyrande verneombod. Alle tilsette i Tussa er med i bedriftshelsetenester. Tussa har eit internkontrollsystem som fungerer godt og er lett å bruke. Dei tilsette brukar systemet som eit arbeidsverkty der alle oppgåver og rutinar er dokumenterte. Systemet er lett tilgjengeleg gjennom Tussa sitt intranett og er lett å oppdatere. Nemning Registrerte arbeidsulykker Fråvær som følgje av arbeidsulykker (dagar) , Sjukefråvær (%) 4,38 4,66 6,42 4,90 6,09 5,59 6,56 6,29 5,25 4,54 Gjennomsnittsalder personale (år) 43,20 41,96 42,85 Medarbeidarar over til attføring Medarbeidarar over til uføretrygd ,5 0 4, Medarbeidarar over til førtidspensjon 1 0 2,5 2, ,2 1 6 Personalomsetning (%) 5,90 4,70 3,72 0,84 0,43 1,48 0,61 0,60 2,27 1,8 Personalomsetning (%) = Tal på arbeidstakarar som har sagt opp/totalt tal arbeidstakarar x 100 Medarbeidarar I 2007 vart det tilsett 18 nye personar og 17 personar slutta. Tussa har ansvaret for ni lærlingar innan faga elkraft, elektro og kontorfag. Seks lærlingar gjekk opp til fagprøve i løpet av året. Tussa hadde ved årsskiftet 251 fast tilsette. Totalt tal årsverk inkludert vikarar og lærlingar var 253. Gjennomsnittsalderen i Tussa er i overkant av 43 år. Selskap i Tussakonsernet Fast tilsette Årsverk, inkl. vikarar, lærlingar Tussa Kraft AS 24 24,65 Tussa Energi AS 22 19,58 Sunnmøre Energi AS 0 0 Tussa IKT AS 28 29,00 Tussa-24 AS 30 29,75 Tussa Nett AS ,30 Enøk-senteret AS 6 6,00 Ose & Aarseth AS 35 37,67 Pr ,95 21

22 8 Prosent SJUKEFRÅVÆR

23 200 Mill. kr INVESTERINGAR

24 Årsmelding frå konsernstyret Kjønnsfordeling Tussa har som utgangspunkt at personalpolitikken skal vere tilrettelagt slik at han stimulerer til ei aktiv likehandsaming. Vi har retningslinjer for tilsetjing som skal fremje likestilling, og eit lønssystem som er kjønnsnøytralt og skal hindre ulik handsaming. I tillegg har Tussa lagt tilhøva godt til rette med fleksible arbeidstidsordningar og permisjonsvilkår. Dette gjer det mogleg både for kvinner og menn å kombinere jobb og familie på ein god måte. Både energi-, elektro- og IKT-bransjen er sterkt dominert av menn både på fagarbeidar- og ingeniørnivå og det er få kvinnelege søkjarar til slike jobbar. Det er likevel i dag kvinnelege fagarbeidarar, ingeniørar og leiarar på alle nivå i organisasjonen. I Tussa er litt mindre enn kvar 4. medarbeidar kvinne. Kvinnedelen har vore om lag uendra dei siste åra. Tussa arbeider også med å leggje forholda til rette for at kvinner i sterkare grad søkjer leiarstillingar i Tussa. Tal for likestilling i Tussa Samla tal Tal menn Tal kvinner Kvinnedel i % Styreverv i Tussakonsernet ,3 Konsernleiinga ,3 Leiargruppene i dei ulike selskapa ,4 Avdelingsleiarar ,6 Tal fast tilsette ,7 Ytre miljø Vasskraft er ei rein og vedvarande energikjelde som er svært miljøvennleg sett i forhold til dei fleste andre energikjelder. Likevel påverkar utbyggingar det ytre miljøet. Relevante ulemper og miljøpåverknader blir alltid vurderte opp mot nytteverdien av planlagde prosjekt. Energiproduksjon og distribusjon som skjer i regi av Tussa må ta omsyn til både forsyningstryggleik, lønsemd og miljø. Desse omsyna er ofte i strid med kvarandre, og må difor heile tida vegast opp mot kvarandre. Tussa legg vekt på å dempe negative miljøverknader ved å utforme anlegga slik at dei skal gli godt inn i terrenget. I fleire regulerte vatn blir det sett ut fiskeyngel for å kompensere for eventuelle skadar. Kraftlinjene blir også forsøkt lagt slik at den visuelle effekten blir minst mogleg skjemmande, og det er sett fokus på bruk av miljøvennlege produkt. Konsernet følgjer lov- og regelverket som gjeld. UTGREIING AV ÅRSREKNESKAPEN Konsernet Rekneskapen for Tussakonsernet 2007 viser samla driftsinntekter på 584,6 mill. kr (564,5) og eit driftsresultat på 150,5 mill. kr (103,7). Resultat før skatt er 119,5 mill. kr (74,0) og etter skatt er resultatet 66,5 mill. kr (32,8). Tilsvarande tal for 2006 står i parentes. Innanfor drifta har vi ein auke i omsetninga på 20,1 mill. kr. Årsaka til det er hovudsakleg rekordhøg kraftproduksjon og ekstraordinær nettinntekt (pensjonssak i Tussa Nett AS 5,9 mill. kr). I same perioden viser driftskostnadene ein reduksjon på 26,7 mill. kr. Kraftproduksjon har auka med 45 % frå Høgare produksjon har medført eit mindre behov for innkjøp av kraft for å dekkje det samla kraftbehovet i området og dette fører til lågare driftskostnader. Konsernet sin eigenkapitalrentabilitet vart 26,8 % før skatt, mot 17,7 % i Rentabiliteten er mellom anna styrkt som følgje av at resultat før skatt er auka frå 74 mill. kr i 2006 til 119,5 mill. kr i Avkastninga på totalkapitalen vart 10,4 % mot 7,1 % i Samla kraftproduksjonsverdi vart i ,1 mill. kr (134,9). Innanfor nettverksemda er resultatet prega av stabil drift og låge avbrotskostnader. 24

25 Årsmelding frå konsernstyret Kraftproduksjon, handel og sluttbrukarverksemda bidreg med 124,5 mill. kr i resultat før skatt, medan nettselskapet bidreg med 33,8 mill. kr. Innanfor IT er resultatet framleis prega av at vi ikkje når salsmåla våre. Det er sett i verk tiltak for å betre resultatet, der eit av tiltaka er auka ressursar og meir fokus på sal av tenester (ASP- og driftsavtalar). Aktiviteten innanfor Breiband er framleis i ein investeringsfase og belastar difor konsernresultatet med negative resultat. -Finans Netto finanspostar i konsernet vart -31 mill. kr (-29,7). Auka finanskostnad i høve til 2006 skuldast høgare eksterne rentekostnader grunna renteauke. Av konsernet si samla renteberande gjeld (langsiktig og kortsiktig gjeld) på 900,9 mill. kr, er 217,9 mill. kr rentesikra (24 %). Samla durasjon ved utgangen av året er på 1,6. Konsernet har i 2007 oppnådd god avkastning på vanlege bankinnskot. Høgare finansinntekter må også sjåast i samanheng med at konsernet i 2007 har realisert ein del finansinvesteringar med gevinst. -Skatt I statsbudsjettet for 2008 vart det vedteke skatteendringar for inntektsåret Grunnrenteskattesatsen vart auka frå 27 % til 30 % og risikopåslaget over risikofri rente ved kalkulering av friinntekta vart fjerna. Dette har medført ei vesentleg skatteskjerping for verka våre som er i posisjon for grunnrenteskatt. Årsrekneskapen for 2007 viser ein skattekostnad på 53 mill. kr (41,2). Grunnrenteskatten utgjer 22 mill. kr av den totale skattekostnaden for konsernet (20,8). Konsernet har minimalisert skatten som skal betalast ved å yte konsernbidrag mellom dotterselskap i konsernet på til saman 8,6 mill. kr (17,8), og frå dotterselskap til morselskap på til saman 104,1 mill. kr (78,5). Skatten som skal betalast for konsernet i inntekts året 2007 utgjer 45,2 mill. kr (38,7). -Gjeld Renteberande gjeld var pr på 900,9 mill. kr mot 877,5 mill. kr ved utgangen av Av desse beløpa utgjer renteberande langsiktig gjeld i konsernet 842,5 mill. kr ved utgangen av 2007 og 852,3 mill. kr ved utgangen av Grunna høge investeringar i året utvida vi i desember 2007 trekkfasilitetane våre i Nordea med 150 mill. kr og likviditetsreserven med 50 mill. kr. Kortsiktig gjeld ved utgangen av 2007 var 291,8 mill. kr, ein auke på 73,3 mill. kr frå Hovudårsaka til auken er omklassifisering av kassakreditt frå langsiktig til kortsiktig gjeld (58,4 mill. kr). Rekneskapen viser at sum gjeld i konsernet utgjer 1 167,5 mill. kr pr mot 1 103,4 mill. kr pr Etter denne endringa er soliditeten i konsernet på 28,4 %, mot 28,0 % pr Investering Samla investering i varige driftsmidlar var 182,4 mill. kr i 2007, mot 74,8 mill. kr i Dei største investeringane var innanfor nettanlegg med 93,7 mill. kr, kraftproduksjonsanlegg med 66,5 mill. kr og breiband/kommunikasjon med 15,6 mill. kr. -Kontantstraum Tussakonsernet har gjennom året hatt ein kontantstraum frå driftsaktivitetar på 145,8 mill. kr, mot 158,9 mill. kr i Konsernet har ein likviditetsreserve på 54,0 mill. kr (32,9) ved utgangen av 2007, og likviditetsgrad 1 er utrekna til 0,8. Tussa Kraft AS sin frie eigenkapital pr Tal i mill. kr Fri eigenkapital før avsett utbyte 91,4 Avsett utbyte 32,2 Fri eigenkapital etter avsett utbyte 59,2 Styret meiner at årsrekneskapen gir eit rettvist bilete av Tussa Kraft AS og Tussakonsernet sine eigedelar og gjeld, finansielle stilling og resultat. Dei ulike forretningsområda Kraftproduksjon og krafthandel Samla driftsresultat frå produksjons- og engrosverksemda vart 130,7 mill. kr (96,6 i 2006). Tilsig av vatn, kraftprisen i marknaden og prissikringsstrategi er viktige faktorar for resultatutviklinga. I 2007 vart det produsert 773 GWh frå selskapa sine 14 kraftverk, mot 534 GWh i Gjennomsnittleg spotpris var 23,7 øre/kwh mot 39,5 øre/kwh i Ved inn- 25

26 Årsmelding frå konsernstyret gangen til 2007 var 50 % av normalproduksjonen sikra. Resultatet frå sal av kraftproduksjonen er større enn venta og dette skuldast vesentleg større produksjon. Det er oppnådd mindre resultat enn venta frå finansiell krafthandel (trading). Resultatet er samla sett større enn det som er indikert i langtidsplanar. Kraftnett Samla driftsinntekter for Tussa Nett AS auka frå 225,3 mill. kr i 2006 til 232,6 mill. kr i Dette gir eit driftsresultat på 33,1 mill. kr medan resultatet før skatt enda på 33,8 mill. kr. Dette gir ei nettkapitalavkastning i 2007 på 7,6 %. Forklaringa på at netto finansinntekter er på 0,7 mill. kr er at selskapet i 2007 hadde ein gevinst på 7,7 mill. kr ved sal av aksjane i Kraftmontasje. Forbruket i Tussa sitt distribusjonsnett har hatt ein stor auke, og i 2007 er det levert 719,7 GWh til sluttbrukar mot 671,9 GWh i Dette utgjer ein auke på vel 7 %. Tapet i nettet har også auka, og er i 2007 på 6,82 % mot 6,12 % i Det auka tapet skyldast auka levert energimengde i distribusjonsnettet, men også auka produksjonsmengde i 2007 er ei årsak. Drifta av nettet har også i 2007 i stor grad vore prega av høg stabilitet. Samla KILE-kostnader for selskapet vart avgrensa til 4,3 mill. kr mot 2,5 mill. kr i Dette omfattar kostnader grunna både feil i nettet, men også kostnader grunna planlagde utkoplingar i samband med vedlikehald. Tussa Nett reduserte nettleiga med 1,5 øre eks. mva. med verknad frå Ein hushaldningskunde med eit årleg forbruk på kwh inkl. mva eks. forbruksavgift betalar ei samla nettleige på 30,6 øre pr. kwh. Dette er pr. dato den lågaste nettleiga i Møre og Romsdal. Kundeservice og marknad Marknadsføring, sal, fakturering og kundesentertenester for alle produkt som blir levert til privatmarknaden er samla i marknadsselskapet vårt. Driftsresultatet for 2007 vart 0,1 mill. kr (-3,8) og resultat før skatt 1,3 mill. kr (-2,9). Selskapet har hatt fokus på kostnadskontroll og god styring med kostnadsutviklinga. Det vart selt 682,5 GWh i Dette er om lag 5,2 % mindre kraft enn totalforbruket i Tussa sitt eige nettområde. Verksemda oppnådde ein volumbasert marknadsdel på 74,5 % i eige område, 1,6 % lågare enn året før. Marginen på kraftprodukta vart betre enn budsjettert, medan voluma vart noko mindre enn budsjettert. Volumsvikten var på storkundemarknaden og då eksterne kundar. Samla sett kom vi likevel betre ut enn budsjettert. Det er framleis kraftsalet som er det berande produktet for resultatet i Tussa-24 AS. Omorganiseringa i konsernet med samordning av sal, marknadsføring og kundeservicetenestene har etterkvart byrja å få effekt, men det er framleis vesentleg utviklingspotensiale og fokus framover er å få til auka kundegrunnlag, betre inntening frå produkta, endå meir kostnadseffektiv drift og god service. IT og breiband Driftsresultatet vart i ,4 mill. kr, og dette er ei forbetring på 3,4 mill. kr frå Det negative resultatet i 2007 må sjåast i lys av betydelege investeringar som skal gi inntening på lengre sikt. Vi er nøgde med den positive resultatutviklinga frå 2006, men hadde forventa høgare omsetning, slik at vi kunne ha levert eit betre driftsresultat. I løpet av året har vi hatt vekst innanfor ASP-produktet. Veksten er viktig i forhold til dei investeringane vi har gjort på driftssenteret vårt. Vi har i dag eit godt og skalerbart driftssenter som er dimensjonert for vidare kundevekst. Innanfor konsulenttenester har vi hatt ei stabil utvikling, medan vi har hatt ein liten nedgang for eksterne driftsavtalar og serviceavtalar. Kundetilgangen innan breiband og breibandstenester er framleis stigande. Kundane er godt nøgde med breibandsprodukta, og dei utfordringane vi hadde med breibandstelefoni, har vi lagt bak oss. Gjennom året har vi utvikla og oppgradert breibandsnettet vidare. I 2007 har vi hatt god oppetid på breibandsnettet, noko som har sikra stabile breibandsaksessar. Driftsorganisasjonen er kompetent og vi har også vidareutvikla overvakingssystemet for å kunne identifisere og rette feil så raskt som mogleg. Når det gjeld konsernet sine system innanfor IT, tele og fjernstyring, har desse systema vore stabile gjennom året. 26

27 Årsmelding frå konsernstyret FINANSIELL RISIKO Marknadsrisiko Resultatet til kraftproduksjonen blir påverka av tilsigssituasjonen og kraftpris. For å redusere risikoen blir ein del av produksjonen prissikra ved at det blir inngått terminkontraktar og andre finansielle instrument. Tilsvarande er det lagt til grunn ein sikringsstrategi for innkjøp av straum til straumkundane. Dette for å sikre konkurransedyktige prisar og inntening på dei ulike produkta. Motpartsrisiko er minimert gjennom bruk av standardiserte kontraktar som er klarerte via NordPool. Valutarisiko Tussa er eksponert for valutarisiko fordi oppgjersvalutaen på finansielle kraftkontraktar handla mot NordPool er Euro. Som ein følgje av dette er det etablert ein valutasikringsstrategi nært kopla til finansiell krafthandel. Valutasikringsstrategien er klar på at alle kraftkontraktar notert i Euro med intensjon om enten å prissikre produksjonen eller å dekkje inn sluttbrukarsal til fastprisproduktet, skal valutasikrast. Valutaterminkontraktar vert nytta som sikringsinstrument. Renterisiko Ettersom Tussa er eksponert for renteendringar gjennom dei låneavtalane som er inngått, har vi vedteke ein rentesikringsstrategi der målsetjinga er å redusere konsernet sin rentesensivitet. Sidan inntektsramma for monopolverksemda vert regulert i høve til årleg gjennomsnitt av effektiv rente for 5 års statsobligasjon, vil ei renteendring påverke både drifta og finanssida, men utfalla vil gå i ulike retningar. Tussa har difor i sin rentesikringsstrategi valt å la ein del av lånemassen tilsvarande nettkapitalen, liggje usikra. For resterande lånemasse har konsernet ein strategi om å sikre 40 % av gjelda med fast rente, og at samla durasjon skal liggje på mellom 1-2 år. Tussa nyttar rentebyteavtalar for å minimere renteeksponeringa. Kredittrisiko Risiko for at motparten ikkje har økonomisk evne til å oppfylle pliktene sine er å sjå på som låg, då det historisk sett har vore lite tap på fordringar. Som sikringsinstrument nyttar konsernet i all hovudsak standardiserte produkt som er klarerte via NordPool. For 2007 er det bokført mindre tap enn normalt på fordringar til sluttkundar. Likviditetsrisiko Konsernet og dei einskilde selskapa sin likviditet vert tilpassa og styrt gjennom aktiv bruk av fleirkontosystemet. Dotterselskapa låner pengar i fleirkontosystemet eller dei bidreg med midlar til systemet. Det er morselskapet sitt ansvar å sørgje for at lånesaldoen mot banken ligg på eit fornuftig nivå og innanfor den kredittramma som er innvilga. Morselskapet kan om nødvendig tilføre fleirkontosystemet ny likviditet ved å utnytte innvilga trekkrettar fullt ut. Pr hadde morselskapet ein finansiell reserve på 166,5 mill. kr knytt opp mot unytta trekkrettar. STRATEGI OG FRAMTIDSUTSIKTER Eigarskap og alliansar I juli 2006 stemna ESA Noreg for EFTA-domstolen fordi konsesjonsreglane etter ESA sitt syn handsamar eigarar av vasskraft ulikt. Dei munnlege høyringane i domstolen vart gjort i midten av mars Noreg sin argumentasjon for å oppretthalde konsesjonsreglane har vore å sikre nasjonal kontroll over vasskraftressursane. Dom fall i saka i juni 2007 og Noreg tapte saka. Regjeringa la i august fram ei mellombels ordning kalla konsolideringsmodellen i påvente av eit framlegg som kjem på høyring i 2008 og med plan om vedtak same året. Framlegget vil truleg byggje på konsolideringsmodellen som vil innebere at private aktørar ikkje vil få høve til å eige meir enn inntil 1/3 av kraftverka og heller ikkje vil det bli gitt tidsavgrensa konsesjonar. Utfallet av denne saka vil kunne gi sterke føringar for korleis eigarskapen i energibransjen utviklar seg på lang sikt. Gjennom aksjonæravtale har dagens eigarar i Tussa forplikta seg til å vere eigarar fram til utgangen av I avtalen står det vidare at Tussa framleis skal vere ei sjølvstendig, leiande, samfunns- og utviklingsorientert verksemd. Sjølv om dagens aksjonærar har forplikta seg til å vere eigarar i 4 år til, må Tussa gi god informasjon som viser verdien av selskapet når det gjeld økonomiske aksjonærverdiar, men også Tussa si rolle i eit lokalt samfunnsperspektiv. Dette vil medføre at Tussa må ha ei aktiv haldning til å levere det vi lovar til aksjonærane og informere dei om det. 27

28 Årsmelding frå konsernstyret Kraftproduksjon Det er kraftunderskot i Noreg og vi er i dag avhengige av import for å dekkje behovet i eit normalår. I fem av dei siste ti åra har det vore import av kraft til Noreg. I dei to føregåande tiåra har det vore importert kraft i to av ti år. Dette understrekar godt ei utvikling der auka forbruk ikkje blir dekt med tilsvarande ny produksjon. I same perioden har spotprisen på kraft vist ein vesentleg auke. I ei marknadsbasert kraftomsetning er det kraftprisen som gir startsignalet for ny utbygging. Kraftprisen har delvis gitt signal, men kraftproduksjon er langsiktige investeringar og det er nødvendig med stabilitet i prisar og rammevilkår. Så langt har det vore store svingingar ikkje berre for kraftprisen, men også for til dømes gassprisen. Dette gir usikre signal til dei som ønskjer å investere i ny produksjon. Styresmaktene kan bidra til å redusere ein del av desse faktorane. Sterkare samband for kraftutveksling er under arbeid. Dette vil vonleg vere med å gi meir stabile kraftprisar og meir likeverdige tilhøve for investeringar mellom land. Som marknadsaktør står Tussa klar til å gjere sin del av jobben med å bidra til å byggje ut ny kapasitet for å sikre den fysiske balansen i Midt-Noreg, Noreg og Norden. Vi er medvetne samfunnsansvaret vårt og vil gjere det vi kan for å rette på kraftbalansen. Småskala vasskraftproduksjon nær forbruksstaden, og oppgraderingar, gir grøn energi og skulle vonleg også gi betalingsvilje utover NordPool sin grå marknad. Utviklinga etter at EU vedtok direktivet sitt om elproduksjon frå vedvarande kjelder har gått tregt, men blant EU-medlemene er det positive utviklingstrekk for å stimulere til auka bruk av grøn kraft. EUkommisjonen har nyleg kome med framlegg om ein ambisiøs plan for å auke grøn kraft-delen i EU frå dagens 8,5 % til 20 % i Som EØS-land kan Noreg også få krav om byggje ut meir grøn energi sjølv om vi for elektrisk energi er om lag sjølvforsynte med vasskraft. Vidare ønskjer kommisjonen å leggje til rette for friare grøn handel over landegrenser. Dette vil kunne gi oss endå større sjansar til å selje grøn kraft over landegrensene og få betre betalt enn i Noreg. Slik den norske støtteordninga faktisk ser ut i dag, er det ikkje usannsynleg at den utanlandske betalingsviljen vil overgå den norske støtteordninga i den norske definerte støtteperioden. I klimaforliket vart det semje om å gjere eit nytt forsøk på å kome fram til ei felles norsk-svensk sertifikatordning. Viss det lukkast, kan det bli vesentleg større betalingsvilje for grøn kraft, noko vi ser fram til. I statsbudsjettet for 2008 vart det overraskande føreslege og vedteke ei stor skatteskjerping på vasskraft. Lukkelegvis vart ikkje resultatet så ille som det kunne sjå ut til. I klimaforliket den 17. januar er det fastlagt at kraftverk som er konsesjonssøkt før 5. oktober 2007 skal handsamast etter tidlegare regelverk. Dette er gjeld for kraftverk med lågare yting enn 5,5 MVA. Men dei større kraftverka har fått ei vesentleg skatteskjerping. Skatteskjerpinga er verken logisk eller rettferdig. Vasskraft er lokale ressursar og som i stor grad er utvikla og utbygd gjennom engasjement i nærdemokratiet. Det er difor positivt at kommunane, som eigarar, kan få tilbake delar av overskotet som blir skapt. Den auka skattlegginga som vart vedteken, vil for Tussa utgjere rundt 10 mill. kr pr. år på sikt og går uavkorta til staten. Dette vil gi ein direkte reduksjon i overskotet og med ein utbyteprosent på 60 vil utbytet til kommunane bli redusert med 6 mill. kr. Auken i skattlegging er verken rettferdig eller i pakt med miljøutfordringane vi står framføre. Kraftnett Kraftnettet er monopol og det blir sett fokus på å optimalisere investeringar i, og drift av nettet slik at vi når rett leveringskvalitet med rett ressursbruk. Vi fokuserer difor sterkt på rasjonell drift av system og prosessar. Noregs vassdrags- og energidirektorat (NVE) har siste åra arbeidd med ny reguleringsmodell for nettmonopolet, og resultatet er innføring av ein såkalla normbasert reguleringsmodell. Ut frå denne modellen vil nettselskapet sine framtidige inntekter verte ein funksjon av 40 % eigne historiske kostnader og 60 % kostnader i eit konstruert normselskap som består av eit utval av referanseselskap. Samansetjinga av referanseselskap med tilhøyrande normkostnad vil difor vere avgjerande viktig for selskapet sine inntekter i åra framover. Det er difor ei prioritert oppgåve i tida framover å påverke framtidig utfall av reguleringsmodellen. Vi har også fokus på å utvikle nye og framtidsretta engasjement, først og fremst tufta på eigen kjernekompetanse rundt infrastruktur og energi. Vi satsar difor offensivt på forretningsutvikling utanfor nettmono- 28

29 Årsmelding frå konsernstyret polet. Entreprenørtenestene våre femner om viktige forretningsområde som fiber-/breibandsutbygging, belysning, kraftstasjonsutbygging og høgspentarbeid. Utviklinga er svært god med ei omsetning i 2007 på 30 mill. kr og ei sysselsetjing på om lag 25 årsverk. Vidare har vi satsa på installasjon og ser på det som interessant marknadsområde. Vi reknar med at det stadig vil bli etterspurt meir energieffektive løysingar og svaret på det ligg i ulike former for overvaking og automasjon. Kundeservice og marknad Tussa har Nord-Vestlandet som regional forankring, og hovudfokuset er regionen. Likevel vil vi prøve å utvikle oss saman med kundane våre i områda utanfor det geografiske nedslagsfeltet vårt. Hovudutviklinga og veksten vår skal likevel kome frå auka sal til eksisterande kundar. Dette set utfordringar til oss med omsyn til å vedlikehalde og utvikle fleire produkt og tenester. Krava til nye produkt og tenester er at dei skal ha ei nær og logisk kopling til innhaldet i omgrepet tryggleik og komfort og til elektrisitets- eller teleinfrastrukturen vår. Trass i den grunnleggjande iveren vår etter å utvikle nye produkt, ser vi det som viktig å få kontroll over dei aktivitetane som er sette i gang. Kraftsalet er den viktigaste inntektskjelda, og vi er difor svært opptekne av å ta vare på og handtere dette salet på ein trygg måte. Det er positivt å sjå at kundane stort sett er godt nøgde med det arbeidet Tussa gjer. IT og breiband Tussa skal dekkje kundane sine behov for kommunikasjon og IT-tenester gjennom ein framtidsretta og sikker teknologi. Tussa skal vere kunden sitt førsteval av IKT-tenester i regionen. Vi har ei breibandsdekning på om lag 97 % på søre Sunnmøre, samt at vi har bygd ut dei største sentralane i Ålesund. Breibandsnettet vil bli utvikla vidare for å kunne levere kapasitetskrevjande tenester med høg oppetid. Vi forventar vidare vekst innanfor kommunikasjonsprodukta. Vekstkurva vil nok flate litt ut slik at det blir viktigare å kapre kundar frå konkurrentane. Som lokal aktør med ein god infrastruktur bør vi ha gode føresetnader for å lukkast med dette. Fleire bedrifter vel å setje ut heile eller delar av IT-drifta som følgje av auka krav til spesialkompetanse. Tussa ønskjer å dekkje dette behovet ved å vere ein lokal og ansvarleg leverandør av IT-driftstenester. Gjennom ASP-konseptet vårt kan vi ta hand om dataløysingane til kunden frå det sikre dataromet vårt. Brukarane kan då kople seg opp mot desse serverane frå kva stad som helst. Vidare drift Eigenkapitalen til konsernet utgjorde 28,4 % av totalkapitalen ved årsskiftet. I samsvar med rekneskapslova 3-3a stadfestar styret at føresetnadene om framleis drift er til stades. Sjølv om det er usikkerheit knytt til framtida, ventar konsernet at gjennomsnittleg driftsresultat dei neste tre åra blir rundt 150 mill. kr, og at resultat før skatt blir i overkant av 100 mill. kr. Styret Tussa Kraft AS er leia av eit styre på 11 medlemer, der dei tilsette har fire valde medlemer. Styret har hatt denne samansetjinga i 2007: Leiar Svein Gjelseth, nestleiar Jan Magne Dahle Styremedlemer: Gudny Fagerhol, Gunn Berit Gjerde, Jan Helgøy, Arild Iversen, Ola Perry Saure. Styremedlemer tilsetterepresentantar: Bjørn Berge, Erling Kleppe strand, Solveig Reite Kvien, Ole Johan Rekkedal. På generalforsamlinga gjekk Jarle Eide (tilsetterepresentant) ut av styret og Erling Kleppestrand (tilsetterepresentant) kom inn som ny styremedlem. Ørsta, I styret for Tussa Kraft AS Svein Gjelseth Jan Magne Dahle Bjørn Berge Gudny Fagerhol Gunn Berit Gjerde Jan Helgøy styreleiar nestleiar styremedlem styremedlem styremedlem styremedlem Arild Iversen Erling Kleppestrand Solveig Kvien Ole Johan Rekkedal Ola Perry Saure Elling Dybdal styremedlem styremedlem styremedlem styremedlem styremedlem adm.dir. 29

30 resultatrekneskap Resultatrekneskap Tal i mill. kr KONSERN TUSSA KRAFT AS Note DRIFTSINNTEKTER 223,4 263,8 261,4 Energisal 3,4,19 0,0 0,0 0,0 173,4 186,4 175,3 Nettinntekt 1,3,20 0,0 0,0 0,0 115,0 114,4 147,9 Andre inntekter 1,3 20,5 18,8 18,2 511,7 564,5 584,6 SUM DRIFTSINNTEKTER 20,5 18,8 18,2 DRIFTSKOSTNADER 52,6 37,1 39,4 Varekjøp 0,0 0,0 0,0 104,6 155,5 103,4 Energikjøp og overføringskostnad 3 0,0 0,0 0,0 120,1 128,8 150,8 Løns- og personalkostnad 5,6 18,1 15,4 19,5 70,5 74,0 74,6 Ordinære avskrivingar 3,9,10 0,6 1,6 1,6 51,6 61,7 65,4 Andre driftskostnader 7,21 11,5 11,3 11,9 0,0 0,0 0,0 Nedskriving anleggsmidlar 1, 9 0,0 0,0 0,0 1,7 3,6 0,5 Tap på fordringar 1, 24 0,0 0,0 0,0 401,2 460,8 434,1 SUM DRIFTSKOSTNADER 30,3 28,4 33,0 110,5 103,7 150,5 DRIFTSRESULTAT -9,8-9,6-14,8 FINANSINNTEKTER/FINANSKOSTNADER 0,0 0,0 0,0 Renteinntekt konsernselskap (netto) 23 39,2 25,8 20,4 2,4 3,7 5,7 Andre renteinntekter/konsernbidrag ,5 78,9 89,5 0,0 0,2-0,7 Anna finansinntekt 23 0,0 0,0 0,0 3,5 2,9 8,9 Verdiendring markn.b. oml.middel 23 0,0 0,1 1,0 27,9 36,6 44,4 Rentekostnader 23 61,8 44,7 34,7 0,0 0,0 0,5 Nedskriving finansielle anleggsmidlar 23 0,0 0,0 0,0-21,9-29,7-31,0 SUM FINANSPOSTAR 97,0 60,2 76,3 88,6 74,0 119,5 RESULTAT FØR SKATTEKOSTNAD 87,1 50,6 61,5 33,4 41,2 53,0 Skattekostnad ord. resultat 1,8 20,1 14,3 16,1 55,1 32,8 66,5 ÅRSOVERSKOT/-UNDERSKOT 67,0 36,3 45,4 0,0 0,1 0,2 Minoritetsdel ,1 32,7 66,3 Årsoverskot etter minoritetsdel OVERFØRINGAR 0,0 0,0 0,0 Konsernbidrag 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Til /frå fond 34,8 5,3 14,5 30,9 30,9 32,2 Til utbyte 22 32,2 30,9 30,9 24,2 1,8 34,0 Til/frå fond i konsern 0,0 0,0 0,0 55,1 32,7 66,3 SUM OVERFØRINGAR 67,0 36,3 45,4 30