Vegbygging og naturverdiar -korleis ta vare på naturmangfaldet. Statens vegvesen region vest Ved Idar Reistad

Transkript

1 Vegbygging og naturverdiar -korleis ta vare på naturmangfaldet Statens vegvesen region vest Ved Idar Reistad FMSF Loen

2

3 Innhald Overordna strategi naturmangfald (SVV) Kunnskap er viktig Frå kunnskap til planarbeid Frå plan til bygging Ytre miljø plan (YM plan) Litt om drift av vegar (driftskontrakter) Framande artar

4 Mange faser i eit vegprosjekt NML er viktig heile vegen! NEI TJA JA Endre trase Vilkår Avbøtande tiltak

5

6 Kunnskap er viktig! Liten ramsløkfluge (Cheilosia fasciata) sterkt truga (EN) Kommuneart for Bergen (2008)

7

8 Kunnskapskjelder (eksempler) Naturbasen Artsdatabanken Hjorteviltregisteret Vann-nett Lakseregisteret Kommunale kartleggingar av naturtypar og vilt Diverse rapporter «Google» søk VIKTIG at ny kunnskap kjem inn i nasjonale databaser! Krav til konsulent ved oppdrag/kartlegging

9

10 Metode KU Ikkje prissette konsekvensar Verdi Omfang Konsekvens

11 Håndbok 140 Konsekvensanalyser Naturmiljø

12 Planeksempel: Fv 7 Haukanesberget Planprogram Naturreservat 2 B-lokalitetar Utløyser KU (KU forskrifta 4a) 3 viktige tema i KU Naturmiljø, kulturmiljø, landskap Utført i høve til Håndbok 140

13 Reguleringsplan Reguleringsplanprosess og KU - ikkje prissette konsekvensar Naturreservat Naturtyper (viktig og lokalt viktig) Viltområde

14 Verdiar

15 Foto: Synnøve Kløve-Graue, SVV

16 Samla vurdering naturmiljø Direkte råka av veganlegget; Kalvetangen (hagemark) og Haukanes (strandeng og strandsump)

17 Føresegner til reguleringsplan

18 Prosjekteringsfasen Ytre miljøplan (YM plan)

19 Innspel til YM plan i planomtalen (KU)

20 YM plan

21 Framand art Framand skadeleg art «Kjempespringfrø» Er oppført med «svært høg risiko» i Norsk svarteliste 2012 Vart oppdaga etter at reguleringsplanen var ferdig, men er med i YM planen Foto: Synnøve Kløve-Graue, SVV

22 Kvalitetskrav

23 Tiltak

24 Rigg og marksikringsplan

25 E39 Vågsbotn Eikåstunellane Stort veganlegg i Åsane i Bergen med dobble tunellar Store kryss og nærføring til Haukåsvassdraget Hauksåvassdraget er alt sterkt påverka av utslepp i vassdraget og inngrep. Men likevel; funn av Elvemusling i 2002! Foto: Håvard Bjordal

26 Undersøking av Haukåsvassdraget 2004

27 Reguleringsplan Hindra partikkelbelastning som mest kritisk Frå planrapport: «krav om helhetlig overvannshåndtering innarbeides i bestemmelser og retninglinjer» Sedimentbasseng Prinsippskisse frå planrapport

28 Plankart

29 Sedimentbasseng

30 Foto: Katrine Sælendsminde Erstad (SVV)

31 YM plan og miljøovervåking Jfr. 11 og 12 i NML Mange tiltak oppført i YM plan Siltgardin i vatn Drivevatn frå tunell Miljøoppfølging i anleggsfasen (overvåking av vassdrag) Mange andre utfordringar for elvemusling i Haukåsvassdraget Forsøk på oppdrett i Austevoll for seinare utsetting

32

33 Artsrike vegkantar og framande artar Fornying av driftskontrakter for 4 driftsområder Viktig med kartlegging på førehand og innarbeidast i driftsinstruksene Mange raudlista karplanter, sopp og innsekter (kulturmarkseng) Treng ulike slåttetidspunkt Sårbar for andre inngrep; grøfterensk, krattrydding, sprøyting og vintersalting Må vita kor dei er! Lagt inn i NVDB Norsk vegdatabank

34 Artsrik vegkant Indre Sogn Foto: Per Gerhard Ihlen

35 Foto: Per Gerhard Ihlen

36 Framande artar Foto: Per Gerhard Ihlen og Torbjørg Bjelland

37 NVDB Norsk vegdatabank

38 Handlingsplan framande artar region vest Er under revisjon!

39 Parkslirekne i deponi plan A

40 Parkslirekne i deponi plan B Foto: Synnøve Kløve-Graue Deponiområde, 30.mars 2012 Deponiområde, 10.oktober 2013

41 Her gjekk det gale Ynskje om å gje det nye veganlegget eit naturleg preg Bestilling: Blomstereng med «viltveksande nordvestnorsk stadlege artar» Me fekk: «Tysk blomstereng frå frøblanding med diffus innhald av plantesortar». Fleire med høg risiko på «svartelista» I dialog med FM vart blomsterenga klipt ned, jfr brot på NML 6, aktsomheitsplikta og fare for spreiing av framande skadelege artar Burde ha teke ei økologisk risikovurdering før såing (hvis det var denne frøblandinga ein ynskte sjekka for svartlisteartar) Blomstereng av naturleg opphav er vanskeleg å etablera (betre med naturleg revegetering?)

42 Tysk blomstereng

43 Meir informasjon Håndbøker blikasjoner/handboker Publikasjoner blikasjoner/publikasjoner/staten s+vegvesens+rapporter/statens +vegvesens+rapporter c ms Norwat kusomrader/forskning+og+utvi kling/norwat/publikasjoner

44 Takk for meg!