Utviklingstrapp FBK Voss Barnefotballen

Transkript

1 Utviklingstrapp FBK Voss Barnefotballen Innhald 1. Innleiing Differensiering Kvifor differensiering? Kva differensiering IKKJE er: Korleis me ynskjer at differensiering SKAL VERE: FBK Voss sine trivselsreglar Utviklingstrapp barnefotballen kva, korleis, kvifor Treningsøkta.no Klubbstyrt aktivitet Utviklingstrappa barnefotball og 7 år... 6 Fotballferdigheiter... 6 Korleis bli lagspelar og fungere i ei gruppe? og 9 år... 9 Fotballferdigheiter... 9 Korleis bli lagspelar og fungere i ei gruppe? år Fotballferdigheiter Korleis bli lagspelar og fungere i ei gruppe? år Fotballferdigheiter Korleis bli lagspelar og fungere i ei gruppe?

2 1. Innleiing I FBK Voss skal spelarar i same årsklasse trene i lag! Dette er ikkje nødvendigvis det lettaste praktisk, men me meiner at dette er eit viktig prinsipp for å nå målsettingane og visjonen me har for fotballaktiviteten. Før ein ser på dei ulike aldersgruppene er det viktig å hugse på: Ungar er ikkje minivaksne! Ungar har eit anna perspektiv på både aktiviteten, omgjevnadane og spelet enn vaksne. Dei ser ofte situasjonar på ein anna måte, legg merke til andre ting og ser ikkje den same heilskapen. Born og ungdom utviklar seg stadig dei modnast både motorisk (kroppsleg), intellektuelt og sosialt. Og denne utviklinga skjer ikkje like fort og på same tid for alle. Ungar på same alder kan vere svært ulike. Den største av 12-åringane er kanskje tatt igjen av dei fleste to år seinare. Og medan mange av lagvenninnene vert «fjortisar» har kanskje ei av jentene den same leikne og barnsleg innstillinga som tidlegare. Som trenar må ein difor ta omsyn til at dei er ulike individ, som modnast og utviklar seg ulikt. Råd til trenarane er difor: - Sjå spelarane dine. Kor langt er den enkelte kome i utviklinga kva forstår han eller ho? - Lytt til spelarane dine. Kva uttrykker dei av forventningar, ynskjer og behov? - Snakk med spelarane dine. Kontakt med kvar enkelt gjer det lettare å sjå forskjellar og differensiere opplegget! Å sjå spelarane handlar blant anna om å ikkje rette all merksemd mot dei beste, dei ivrigaste eller mot dei mest ukonsentrerte eller høglytte. Alle har krav på trenaren si merksemd, også dei som er stille og dei umodne (som kanskje er fødde seint på året). Å lytte til spelarane kan du gjere ved å spørje dei: kva syns de om treninga i dag? Kva var morosamt? Å snakke til den enkelte er avhengig av at du lærer deg den enkelte sitt namn og nyttar namn når du henvender deg til kvar enkelt spelar. 2. Differensiering Det viktigaste organisatoriske, pedagogiske og fotballfaglege verktøyet trenarane og klubben har for å legge til rette i forhold til ynskjer, modning og forutsetningane til spelarane og dei gruppene/laga ein har er differensiering. Men det er mange fallgroper å gå i for både trenarar, spelarar og foreldre. Mange ord og uttrykk har ulik meining i forskjellige samanhengar. 2

3 Følgjeleg kan det bli misforstått. Ord og uttrykk kan i visse tilfelle også bli tatt til inntekt for eit meiningsinnhald som er stikk motsett av det som det var tiltenkt. Differensiering vert i delar av fotballmiljøet nytta for å rettferdiggjere organisering av faste grupper ut i frå nivå på trening og kamp i barnefotballen. Dette vert seleksjon, og på mange måtar det motsette av differensiering. Differensiering handlar om å drive positiv forskjellsbehandling. 2.1 Kvifor differensiering? Å behandle alle spelarane likt, utsette dei for nøyaktig den same utfordringa, for nøyaktig den same aktiviteten, krev at dei lærer på same måte og i same tempo. Slik er det ikkje. Me skal difor differensiere den påverknaden spelarane får på feltet. For trivsel, meistring og utvikling Kva differensiering IKKJE er: - Dele treningsgruppa i to eller tre nivå og la dei trene på ulike plassar eller på ulike tidspunkt - Dele treningsgruppa i to eller tre nivå og la dei vere delt heile økta - Dele treningsgruppa i to eller tre nivå og la dei vere delt heile året. - Dele treningsgruppa i to eller tre og reise på turneringar elle treningsleirar som ekskluderer nokon Korleis me ynskjer at differensiering SKAL VERE: - Årskullet trenar i lag, på same bane, til same tidspunkt - I delar av treninga skal heile gruppa vere i lag, i deler av treninga differensierer ein - Varier korleis ein differensierer, målet er at alle skal få oppleve å vere «best», vere med dei som er på same nivå som dei sjølv, og vere i lag med dei som er «betre». Det er ikkje noko mål i seg sjølv å vere innom alle på ei trening, men sørg for at alle spelarane vert ivaretatt på dette området i løpet ein månad. Det er viktig å hugse på at i barnefotballen kan det skilje fire år fysiologisk, mentalt eller sosialt hjå åtteåringar. Men dette utliknar seg fort gjennom naturleg modning, tilrettelagt aktivitet og jamt fordelt merksemd. MEN; forskjellane vert ikkje utlikna om ungane ikkje vert sett, får eit dårlegare tilbod eller sluttar! 3

4 3. FBK Voss sine trivselsreglar 1. VERA EIN GOD VENN 2. VERA HEILT I RO MED BALL, KROPP OG MUNN, NÅR TRENAREN FORKLARAR EI ØVING ELLER RETTLEIAR I SPEL. 3. FELLES DRIKKEPAUSE 4. HØYR GODT ETTER! KOM RASKT I GANG MED NY ØVING! HA FOKUS PÅ DET EIN SKAL ØVE PÅ. 5. MEST MULIG TID TIL AKTIVITET SKAPAR TRIVSEL, INGEN SKAL «STJELA» AV TRIVSELSTIDA TIL DEI ANDRE. 6. ALLE HJELPER TIL MED Å SAMLE BALLAR OG UTSTYR ETTER TRENINGA. 4

5 4. Utviklingstrapp barnefotballen kva, korleis, kvifor Denne utviklingstrappa er meint å vere rettleiande for kva tilbod me i Fotballklubben Voss ynskjer å gje dei ungane som vel å spele fotball hjå oss. Den seier noko om korleis aktiviteten skal organiserast, kva som kjenneteiknar dei ulike aldersgruppene og kva me ynskjer å lære dei. I alt dette ligg og forventningar til spelarar og foreldre. Fotballen er for alle, og me er utruleg takknemlege for at så mange ungar finn vegen til fotballbanen. Me prøver å legge dei økonomiske og anleggmessige rammene slik at flest mogleg har moglegheit til å vere med. Men det er viktig for alle involverte at både foreldre og spelarar har forståing for den aktiviteten ein tilbyr. Fotball er eit lagspel og for at fotballkvardagen skal bli best mogleg er ein avhengig av at spelarane møter på trening og kamp. Kan ein ikkje møte bør ein gje beskjed i god til trenaren, det er stor forskjell på å ha 3 eller 15 spelarar på trening. Me ynskjer at alle som er involvert i laga, både spelarar, trenarar, lagleiarar og foreldre får eit eigarforhold til aktiviteten. Utan dykk vert det inga aktivitet. Det er me som er Fotballklubben Voss! 5. Treningsøkta.no Me ynskjer å nytte treningsøkta.no for å samle øvingsutval og økter som ein skal nytte for dei ulike aldersgruppene. Fordelen med å bruke treningsøkta er at det er gode skildringar, og alle øvingane og øktene finst i ulike nivå. Det betyr at ein heile tida kan justere vanskeligheitsgrada. I tillegg kan ein som trenarar planlegge øktene fram i tid, lagre dei øktene ein har nytta og legge inn kommentarar i forhold til korleis ein syns at det har fungert. Alle positive ting for å sikre kvaliteten på treningane. Det gjer det også lettare å sjå kva andre gjer og for å skape ein raud tråd i fotballaktiviteten. 6. Klubbstyrt aktivitet FBK Voss ynskjer at all aktivitet skal vere klubbstyrt. Det betyr at ein har eit føremål med den aktiviteten ein tilbyr og at alle skal ha dei same moglegheitane til å utvikle seg som fotballspelarar og menneske. I barnefotballen ligg hovudvekta av aktivitetstilbodet på lagsnivå. I tillegg tilbyr ein Fotballfritidsordning (FFO) og Prosjekt Voss. 5

6 7. Utviklingstrappa barnefotball 6 og 7 år I seriespel vert det spela 3ar fotball for 6- og 7-åringane. Fotballklubben Voss sitt tilbod i desse aldersgruppene er at ein startar opp med treningar same hausten som dei startar i 1.klasse. Denne hausten får 1.klassingane tilbod om å vere med på den siste serieturneringa den hausten og Eideshagen Cup. For 6- og 7-åringane tilbyr ein ei trening i veka i tillegg til kamp. Kampane vert spela som serieturnering to stk. om våren og to stk. om hausten. Fotballferdigheiter Kva Leik med ball sjef over ballen. La ungane bli kjend med fotballen gjennom flest mogleg ballberøringar. Det skal vere nok fotballar på trening til at alle kan ha kvar sin. Aktiviteten bør bli lagt opp slik at ein er minst mogleg avhengig av medspelarar for å skape god aktivitet. Leik skal fungere som den primære innlæringsmetoden på treningane. Det viktigaste er å gjere aktiviteten kjekk og dermed skape motivasjon til å ville spele fotball også utanom organiserte treningar Kvifor Fokuset til borna i denne alderen går i hovudsak på «meg sjølv og ballen». Dei har få eller ingen forutsetningar for å forstå korleis ein spelar fotball saman med andre. Grovmotoriske rørsler og utvikling er i sentrum, finmotorikken er endå ikkje fullt utvikla, for eksempel augefot-koordinasjon. Korleis Organiseringa av aktiviteten bør gjerast på ein måte som krev lite pausar mellom ulike øvingar og spel. Det bør vere minimalt med instruksjon, la borna oppdage sjølv korleis ein gjer ting. Manipuler heller oppgåvene og aktiviteten for å få dei inn på rett spor. Til trenarane: - Nytt alltid fløyte!! - Tydeleg start og slutt på øktene. - Få spelarar per trenar. - Gjennomfør alltid felles oppvarming. - Hald aktiviteten samla på eit lite område, 1/4 bane er nok. - Kommenter det dei gjer bra Unngå å kommenter det dei ikkje får til. - Ver tydeleg! - Rutinar er tryggleik. 6

7 Kva skal me gjere på treninga? OPPVARMING/INNLEIING Sjef over ballen HOVUDDEL STASJON 1 Scoringstrening og/eller føring/finting STASJON 2 Tilpassa smålagsspel STASJON 3 Leik AVSLUTNING Planleggingsskjema Korleis skal me legge opp og organisere treninga? Alle i spelargruppe arbeider saman Ulike utfordringar med omsyn til repertoar, utføring, tempo og kraft Ein deler spelargruppa i tre. Ulike måtar å dele på er: - Skular - Tilfeldig - Ferdigheiter o Jambyrdigheit o Ulike ferdigheitsnivå i lag Sørg for at det er minimalt med kø. Lag fleire stasjonar på stasjonen om ein er mange. Viktig at ein er nok vaksne Sett opp 3ar banar og spel 2 mot 2, 3 mot 3 eller 4 mot 4. Kan vere lurt å ha ein vaksen eller to på bana som er med i spelet Ha to til tre leikar som ein vekslar mellom å bruke (både med og utan ball helst med ball). Hald det enkelt, slik at ein ikkje treng mykje instruksjon, og sørg for at det er stor aktivitet. Ver kreativ. Samle alle til slutt for å ta ein liten prat. Høyr med dei korleis dei syns økta har vore. Kva var kjekt? La alle spelarane og foreldre ta del i å rydde utstyret etter trening. Kvifor gjer me det på denne måten? Spelarane får utfordringar i forhold til sine forutsetningar. Heile spelargruppa sitt kameratskap og tilhøyrigheit vert ivareteke Hugs at permanente løysingar på differensiering er seleksjon! VARIER KVEN SOM ER PÅ GRUPPE I LAG! Repetisjon er det viktige. La dei få prøve mange gonger minimalt med instruksjon. Flest mogleg touch og involveringar per spelar. Med ein vaksen på bana sørgjer ein for at alle ungane vert involvert i spelet. Leik er engasjerande og skapar ofte eit anna rørslemønster enn i spel og andre stasjonstreningar. Sørg for at ein utfordrar rørslemønsteret til ungane. Gjer dei van med kommunikasjonen mellom spelarar og trenarar. Trenaren får moglegheit til å bli kjend med spelarane. Gjer spelarane van med at dei tenkjer over kva dei har gjort i løpet av økta. 7

8 Korleis bli lagspelar og fungere i ei gruppe? Kva Lære seg å vere på trening i lag med andre. Det viktigaste dei to fyrste åra ein er med på fotball er å skape tydelege rammer som ein etter kvart kan utvikle seg i, både som spelar og person. Kvifor For dei unge som startar på fotball er aktiviteten heilt ny. Kanskje er det nokre som kan reglane for spelet frå før av, men ingen har spela organisert fotball i lag med andre tidlegare. Gjennom å lage tydelege rammer rundt aktiviteten og ei organisering som går igjen år etter år, legg ein grunnlaget for trivsel, tryggleik og for å skape mest mogleg aktivitet i trening og kamp. Korleis Det er viktig at ein frå start av har tydelege reglar å forhalda seg til. FBK Voss har bestemt visse retningslinjer som me ynskjer at alle lag skal følgje. Ein utviklar dei etter kvart som spelarane vert eldre, men grunnprinsippa er dei same. 1) Alle som er trenarar i FBK Voss skal stille på trening med fløyte (ein kan få dette på kontoret) 2) Spelarane skal møte på trening i god tid, slik at når treninga startar så er ein klar med utstyret på. Det er mange lag som skal nytte banane i løpet av ein dag, ei veke osb. Det er lite fair play ovanfor dei andre laga å ikkje nytte si tid på bana på best mogleg vis. 3) Alt av utstyr skal plassert godt utanfor bana. Alt utstyret som høyrer til laget (om det er ballar, hattar, drikkeflasker, jakker osb.) skal vere på ein og same plass når ein trener. 4) Når ein startar på fotball så skal ein lære seg at blås i fløyta betyr samling rundt trenaren. Ein held seg sjølv og ballen i ro når trenaren gir beskjedar ved å sitte på ballen eller ha ein fot på ballen. Obs: Pass på at du som trenar ikkje «bruker opp» fløyta. Blås ei gong og vent ei stund for å sjå om dei har oppfatta det. 5) Alle spelarar, trenarar og foreldre skal verte gjort kjende med og følgje FBK Voss sine Trivselsreglar (s. 5). 8

9 8 og 9 år I seriespel spelar 8- og 9-åringane 5ar fotball. Det vert dermed større banar, større mål og fleire spelarar å forhalda seg til enn tidlegare. I denne alderen tilbyr klubben ei trening i veka i tillegg til kamp. Kampane vert spela på måndagar. Fotballferdigheiter Kva Framleis er det sjef over ball og mange ballberøringar som er fokuset, og dette bør framleis prege hovudvekta av øvingar ein gjennomfører. Samtidig kan ein gå litt vidare og introdusere dei for pasningsspelet. Kvifor Borna er framleis mest opptatt av seg sjølv og ballen og har lite forståing for laget. Nokre av spelarane vil i denne alderen ha fått ei litt betre forståing for korleis ein kan påverke ballen med «krafta» ein nyttar på ballen og at det er andre spelarar på bana. Korleis Organiseringa av aktiviteten bør gjerast på ein måte som krev lite pausar mellom ulike øvingar og spel. Det bør vere minimalt med instruksjon, la borna oppdage sjølve korleis ein gjer ting. Manipuler heller oppgåvene og aktiviteten for å få dei inn på rett spor. Til trenarane: - Nytt alltid fløyte!! - Tydeleg start og slutt på øktene. - Få spelarar per trenar. - Gjennomfør alltid felles oppvarming. - Hald aktiviteten samla på eit lite område. - Kommenter det dei gjer bra Unngå å kommenter det dei ikkje får til. - Ver tydeleg! - Rutinar er tryggleik. 9

10 Kva skal me gjere på treninga? OPPVARMING/INNLEIING Sjef over ballen HOVUDDEL STASJON 1 Scoringstrening og/eller føring/finting eller pasningsøving STASJON 2 Tilpassa smålagsspel Planleggingsskjema Korleis skal me legge opp og organisere treninga? Alle i spelargruppe arbeider saman Ulike utfordringar med omsyn til repertoar, utføring, tempo og kraft Ein deler spelargruppa i tre. Ulike måtar å dele på er: - Skular - Tilfeldig - Ferdigheiter o Jambyrdigheit o Ulike ferdigheitsnivå i lag Sørg for at det er minimalt med kø. Lag fleire stasjonar på stasjonen om ein er mange. Viktig at ein er nok vaksne 2 mot 2, 3 mot 3, 4 mot 4 eller 5 mot 5. Kvifor gjer me det på denne måten? Spelarane får utfordringar i forhold til sine forutsetningar. Heile spelargruppa sitt kameratskap og tilhøyrigheit vert ivareteke Hugs at permanente løysingar på differensiering er seleksjon! VARIER KVEN SOM ER PÅ GRUPPE I LAG! Repetisjon er det viktige. La dei få prøve mange gonger minimalt med instruksjon. Flest mogleg touch og involveringar per spelar. 5 mot 5 får dei i kamp og treng ikkje nyttast mykje på trening. STASJON 3 Leik AVSLUTNING Ha to til tre leikar som ein vekslar mellom å bruke (både med og utan ball). Hald det enkelt, slik at ein ikkje treng mykje instruksjon, og sørg for at det er stor aktivitet. Ver kreativ. Samle alle til slutt for å ta ein liten prat. Høyr med dei korleis dei syns økta har vore. Kva var kjekt? Leik er engasjerande og skapar ofte eit anna rørslemønster enn i spel og andre stasjonstreningar. Sørg for at ein utfordrar rørslemønsteret til ungane. Gjer dei van med kommunikasjonen mellom spelarar og trenarar. Trenaren får moglegheit til å bli kjend med spelarane. Gjer spelarane van med at dei tenkjer over kva dei har gjort i løpet av økta. 10

11 Korleis bli lagspelar og fungere i ei gruppe? Kva Har ein vore tydeleg og konsekvent dei to fyrste åra veit spelarane no korleis rammene rundt fotballtreninga og fotballkampen er. Ein må framleis jobbe med dette, men ein kan starte å fokusere litt meir på korleis spelarane opptrer i øvingane og spelet. Kvifor Kva innsats og fokus spelarane har på trening vil vere veldig bestemmande for trivsel og utvikling. Klarar ein å få spelarane til å konsentrere seg om det ein gjer så vil miljøet bli betre og det same vil fotballferdigheitene. Korleis Ein kan ikkje forvente at spelarane skal halde konsentrasjon og fokus heile treninga, men når ein som trenar meiner at det er bra skal ein gje ros. Ikkje ver oppteken av om spelarane får det til, ver meir oppteken av at dei prøver å få det til. Tips til trenaren: - Kjenn spelarane dine! - Ros spelarane når dei prøver, viser innsats og er konsentrerte. - Ha fokus på dette under heile treninga og heile kampen - Ver tydeleg på kor tid øvingane startar. Innsats og fokus gjeld frå start til slutt. La dei få ha ein pause frå det innimellom øvingane. 11

12 10 11 år I seriespel spelar 10 åringane 7ar fotball. Det vert dermed større banar, større mål og fleire spelarar å forhalda seg til enn tidlegare. I denne alderen tilbyr klubben to treningar i veka i tillegg til kamp. Kampane vert spela på torsdagar for 10-åringane og tysdagar for 11-åringane. Det er kretsen som sett opp terminlista. Fotballferdigheiter Kva 1A og me andre. Fokus på å utfordre og gå forbi med ball i beina. Her kan ein og legge inn 2 mot 1. Prøv å legg til rette for meistring i angrepsdelen. Der ein tidlegare i sjef over ball har hatt fokus på enkeltspelaren og det han/ho kan gjere med ballen kan ein no prøve å la to spelarar samarbeide om å halde på ballen i lag innanfor eit område. La spelarane i større grad enn tidlegare bli utsett for meir «spel med og mot». Kvifor I denne alderen begynner ein å verte interessert i å samarbeide i små grupper gjerne to og to. Ein startar å få ei betre forståing for tid og rom, men på grunn av at ein framleis har vanskeleg for å utføre to eller fleire oppgåver på same tid så kan det vere vanskeleg å utnytte det i praksis. Nokre startar på ein vekstperiode allereie i denne alderen, viktig at ein ivaretek og utviklar den motoriske kompetansen til spelarane gjennom ulike koordinasjonsøvingar. Korleis Framleis høgt aktivitetsnivå med mange ballberøringar og korte pausar. Hovudfokuset bør vere på innsats og at alle prøver å gjere sitt beste. Nokre spelarar kan vere klare for å bli introdusert for posisjonar når ein spelar, men viktigare enn dette er at spelarane no startar å få ei formeining om forskjellane på å vere i angrep og forsvar som lag. 12

13 Kva skal me gjere på treninga? OPPVARMING/INNLEIING Individuelt eller i små grupper HOVUDDEL STASJON 1 Koordinasjonstrening STASJON 2 Tilpassa smålagsspel Planleggingsskjema Korleis skal me legge opp og organisere treninga? Alle i spelargruppe arbeider saman Ulike utfordringar med omsyn til repertoar, utføring, tempo, kraft og samhandling Ein deler spelargruppa i ulike grupper. Ulike måtar å dele på er: - Skular - Tilfeldig - Ferdigheiter o Jambyrdigheit o Ulike ferdigheitsnivå i lag Koordinasjonstrening med fokus på generell kroppskontroll av armar og bein. Her kan ein nytte: stege, hekkar, pinnar og gjere det med og utan ball 2 mot 2, 3 mot 3, 4 mot 4 eller 5 mot 5. Kvifor gjer me det på denne måten? Spelarane får utfordringar i forhold til sine forutsetningar. Kan la fleire samarbeide om ein ball, anten innanfor eit område eller i ulike øvingar. Hugs at permanente løysingar på differensiering er seleksjon! VARIER KVEN SOM ER PÅ GRUPPE I LAG! Her vert balansen mellom utfordring og meistring veldig viktig, difor er må ein heile tida ha ulike vanskeligheitsgrader. La dei øve og prøve, ikkje stå i kø. Flest mogleg touch og involveringar per spelar. Fokus på relasjonar og ikkje struktur! STASJON 3 Ferdigheitstrening 1 mot 1 2 mot 1 Avslutningstrening Teknikkøvingar Ein trenar på delar av spelet eller ferdigheiter. For å få det mest mogleg spesifikt bør det helst skje med trafikk eller motspel for å stimulere spelarane til å oppfatte, vurdere, avgjere og utføre. 13

14 AVSLUTNING Alle ryddar utstyr når økta er over. Samle alle til slutt for å ta ein liten prat. Høyr med dei korleis dei syns økta har vore. Kva var kjekt? Det er laget sitt utstyr, alle spelarane har ansvar for dette! Tilbakemeldingar frå spelarar få dei til å tenkje på kva dei har øvd på den økta. Korleis bli lagspelar og fungere i ei gruppe? I denne alderen startar spelarane å forstå sosiale roller. Det er viktig at ein som trenar og foreldre har fokus på at det er fint at spelarane er ulike, men at alle må rette seg etter dei same reglane på trening og i kamp. Spelarane har eit stort behov for å bli akseptert og sett gjennom bekreftelse frå vaksne som foreldre og trenarar. Dei mest fotballinteresserte spelarane startar i denne alderen å imitere fotballidola sine. Kva Ettersom spelarane startar å forstå at det er fleire på laget så bør ein oppmuntre spelarane til å gje tilbakemeldingar til kvarandre. Her må trenarane vere veldig tydeleg på korleis dette skal skje. Konstruktive tilbakemeldingar og beskjedar sagt på ein oppbyggande og rettleiande måte er fint. Negative tilbakemeldingar som kun kommenterer ei utføring er ikkje hensiktsmessig verken for spelarar eller lag. Kvifor Gjennom tilbakemeldingar til medspelarar får spelarane ein større bevisstheit når det gjeld kva ein øver på og ynskjer å oppnå. Å prate i lag betyr at ein kan spele i lag. Gjennom prat og tilbakemeldingar får trenaren ei større forståing for kva spelarane kan. Korleis Å «prate» som fotballspelar kjem naturleg for nokon og for andre må det øvast på. Legg inn det å prate som ein del av treninga. Start enkelt og ha fokus på prat som er støttande for ballførar, «eg er i støtte», «eg går», «vend opp», «får i rygg» osb. La også praten omhandle relasjonar og ikkje struktur. 14

15 12 år I seriespel spelar 12-åringane 9ar fotball med offside på tvers av ein halvdel på 11ar bana. Det vert dermed større banar og fleire spelarar å forhalda seg til enn tidlegare. I denne alderen tilbyr klubben to treningar i veka i tillegg til kamp. Kampane vert i hovudsak spela torsdagar og laurdagar. Det er kretsen som sett opp terminlista. Dei har opna opp for nivåpåmelding for å i større grad sikre jambyrdige kampar. Fotballferdigheiter Kva 1F og me andre. Fokus på å hindre at motspelar kjem forbi med ball. Her kan ein og legge inn 2 mot 2. Eller 1 mot 2. Prøv å legge til rette for meistring i forsvarsspelet. Med innføring av offside må spelarane i større grad enn tidlegare ta stilling til fleire medspelarar og motspelarar. Det vert heilt naturleg å ha meir fokus på posisjonar i spel, men ein bør likevel framleis variere kva posisjon ein spelar i kamp. Kvifor Ein har lenge øvd på 1F gjennom at ein har hatt fokus på 1A. Men no er spelarane kome i den alderen at dei kan ta i mot meir informasjon samtidig. Dei kan tenkje abstrakt og forstår forholdet mellom tid og rom betre. Dette betyr at ein i større grad kan gje tilbakemeldingar til spelarar og at dei evnar å ta det til seg. Ved at ein har utvikla angrepsspelarar som kan utfordre 1 mot 1, så har ein moglegheit til å skape utfordingar når ein skal øve 1F. Med eit auka fokus på posisjonar i spel er det veldig viktig at trenarane oppfordrar til aktiv deltaking uansett kvar ein spelar. Det betyr at heile laget skal delta i angrep og forsvar. Det er ingen på bana som kun er med i angrep eller kun i forsvar. Korleis Ha eit tydeleg tema i øktene. Anten so øver ein på angrepsspel eller forsvarsspel aldri begge deler i same økt! Ver tydeleg på at alle spelarane får tilbakemelding knytt opp til tema. Ein treng ikkje øve på det strukturelle, men på relasjonar spelarane i mellom knytt til struktur. «Kva gjer eg som back når spissen har ball i angrep?» 15

16 Kva skal me gjere på treninga? OPPVARMING/INNLEIING Individuelt eller i små grupper HOVUDDEL STASJON 1 Koordinasjonstrening STASJON 2 Tilpassa smålagsspel STASJON 3 Ferdigheitstrening Planleggingsskjema Korleis skal me legge opp og organisere treninga? Alle i spelargruppe arbeider saman Ulike utfordringar med omsyn til repertoar, utføring, tempo, kraft og samhandling Ein deler spelargruppa i ulike grupper. Ulike måtar å dele på er: - Skular - Ferdigheiter o Jambyrdigheit o Ulike ferdigheitsnivå i lag Koordinasjonstrening med fokus på generell kroppskontroll av armar og bein. Her kan ein nytte: stege, hekkar, pinnar og gjere det med og utan ball 2 mot 2, 3 mot 3, 4 mot 4 eller 5 mot 5. Viss ein har plass så kan ein øve på litt større området og med fleire spelarar. Men framleis bør hovudvekta vere på tilpassa smålagsspel. 1 mot 1 2 mot 2 1 mot 2 Avslutningstrening Teknikkøvingar Kvifor gjer me det på denne måten? Spelarane får utfordringar i forhold til sine forutsetningar. Kan la fleire samarbeide om ein ball, anten innanfor eit område eller i ulike øvingar. Hugs at permanente løysingar på differensiering er seleksjon! VARIER KVEN SOM ER PÅ GRUPPE I LAG! Her vert balansen mellom utfordring og meistring veldig viktig, difor er må ein heile tida ha ulike vanskeligheitsgrader. La dei øve og prøve, ikkje stå i kø. Flest mogleg touch og involveringar per spelar. Fokus på relasjonar og ikkje struktur! Ver nøye med at speldelen er tilpassa tema for økta, slik at spelarane opplever meistring. Angrepsspel = større område. Forsvarsspel = mindre område. Juster etter kvart som spelarane aukar ferdigheitsnivået. Ein trenar på delar av spelet eller ferdigheiter. For å få det mest mogleg spesifikt bør det helst skje med trafikk eller motspel for å stimulere spelarane til å oppfatte, vurdere, avgjere og utføre. 16

17 AVSLUTNING Alle ryddar utstyr når økta er over. Samle alle til slutt for å ta ein liten prat. Høyr med dei korleis dei syns økta har vore. Kva var kjekt? Det er laget sitt utstyr, alle spelarane har ansvar for dette! Tilbakemeldingar frå spelarar få dei til å tenkje på kva dei har øvd på den økta. Korleis bli lagspelar og fungere i ei gruppe? Kva I denne alderen startar spelarane å forstå sosiale roller. Det er viktig at ein som trenar og foreldre har fokus på at det er fint at spelarane er ulike, men at alle må rette seg etter dei same reglane på trening og i kamp. Spelarane har eit stort behov for å bli akseptert og sett gjennom bekreftelse frå vaksne som foreldre og trenarar. På same tid oppstår det spenningar med vaksne. Spelarane ynskjer å utfordre og blir veldig oppteken av rettferd. I denne alderen er det difor veldig viktig at trenaren tek seg tid til å kommunisere med spelarane og at ein gjer som ein seier. Kvifor Viktigare enn nokon gong tidlegare er det at trenaren gjer det ein seier at ein skal gjere. Om ein seier ein ting og gjer noko anna vil spelarane bli frustrerte og oppleve at aktiviteten ikkje er moro. Kanskje krev spelarane meir forklaring om kvifor ein gjer som gjer som trenar, ta deg tida til å gje dei denne forklaringa. Men ikkje la det bli stilt spørsmål til alt! Trenaren er framleis autoritetspersonen. Korleis Før ein startar økta går ein gjennom kva ein skal gjere. Gje spelarane moglegheit til å stille spørsmål til opplegget då. I løpet av økta skal spelarane ha fokus på det dei gjer ikkje på korleis trenaren har lagt opp økta. Når treninga er ferdig samlar ein som vanleg alle spelarane og gir dei moglegheitene til å kome med tilbakemeldingar og/eller stille spørsmål. 17