MØTEINNKALLING SAKLISTE. Fylkeshuset - møterom Sygna. Møtestad: Møtedato: Tid: 09.00

Transkript

1 Organ: Møtestad: FINANSUTVALET Fylkeshuset - møterom Sygna MØTEINNKALLING Møtedato: Tid: Medlemene blir med dette kalla inn til møtet. Eventuelt forfall må meldast til utvalssekretæren straks. Varamedlemer møter berre etter særskild innkalling. SAKLISTE Saksnr. Arkivsaksnr. / Tittel 5/14 14/321 Budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18); Arbeidsdokument 5/14

2 MØTEBOK Organ Møtestad Finansutvalet Fylkeshuset - møterom Sygna Møtedato Kl Faste medlemer til stades: Åshild Kjelsnes, Ap Nils P. Støyva, Ap Hilmar Høl, Ap Jenny Følling, Sp Anders Ryssdal, Sp Nils Gjerland, Sp Arnstein Menes, SP Frank Willy Djuvik, Frp Marit Barsnes Krogsæter, V Trude Brosvik, Krf Norvall Nøringset, SV Forfall til møtet: Noralf Distad, H Karen Marie Hjelmeseter, Sp Varamedlemer til stades: Bjørn Hollevik, H Anita Nybø, Sp Til stades med møte- og talerett: Sekretariat for møtet: Fylkesrådmannen sin stab v/frm økonomi Ingen merknader til innkalling og sakliste. Møtebok frå vart godkjend utan merknader.

3 Møtebok Finansutvalet SAK 5/14 Budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18); Arbeidsdokument 5/14 Behandling i møtet: Fylkesrådmannen sine tilrådingar er tekne inn først i kvart punkt. Nummereringa samsvarer med nummereringa i arbeidsdokumentet. 2 KONSEKVENSAR AV POLITISKE VEDTAK I HAUSTSESJONEN Finansutvalet tek orienteringa om dei økonomiske konsekvensane av FT-sakene 30/14, 31/14, 32/14 og FU-sakene 115/14, 118/14 til vitande. Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteke 3 ENDRINGAR SOM FØLGJE AV FRAMLEGG TIL STATSBUDSJETT Nytt inntektssystem Finansutvalet tek orienteringa om nytt inntektssystem til vitande. Rammetilskot og skatt vert berekna med grunnlag i nytt inntektssystem slik det er presentert i framlegg til statsbudsjett. Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 3.2 Rammetilskot og skatt Endring i frie inntekter etter statsbudsjettet vert innarbeidd i det økonomiske opplegget. Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 3.3 Føringar i statsbudsjettet for bruk av frie inntekter Faktisk prisomrekning til 2015-kr på 62,1 mill. kr vert lagt inn i driftsrammene. Auken skal i utgangspunktet finansierast av veksten i frie inntekter. Løyvinga til Fagskulen vert prisjustert tilsvarande auken i det statlege tilskotet på 0,598 mill. kr. Samferdslesektoren får tilført løyvinga knytt tunnelvedlikehald på 64,885 mill. kr, og heile løyvinga til opprusting av fylkesvegane. Statsbudsjettet sitt løyvingsnivå i 2015 vert vidareført flatt for alle åra i planperioden. Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 3.4 Rentekompensasjonsordning for fylkesvegar Finansutvalet tek orienteringa om endring i rentekompensasjonsordninga til vitande. Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 3.5 Skredsikring Side 2 av 14

4 Møtebok Finansutvalet Framlegg til investerings- og finansieringsplan for skredsikring vert lagt til grunn for budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18). Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 3.6 Regional- og distriktspolitikk Plan og næring si ramme vert nominelt vidareført frå Styrkinga på 0,8 mill. kr vert finansiert ved 0,4 mill. kr i tilført prisvekst og 0,4 mill. kr via salderingsbalansen. Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 3.7 Kultur fellesfinansiering av kulturinstitusjonane Tilskota til Opera Nordfjord, Sogn og Fjordane teater, Førdefestivalen, Norsk Country treff og Musea i Sogn og Fjordane vert prisjustert med 3 % i høve tilskotet frå Prisjusteringa skal nyttast til å utløyse statstilskot for dei institusjonane dette er aktuelt. Endringsframlegg: Finansutvalet sette fram følgjande framlegg til endring av første del av første setning i fylkesrådmannen si tilråding: For 2015 får Opera Nordfjord, Sogn og Fjordane teater, Førde internasjonale folkemusikkfestival og Norsk Country treff, ein samla auke med kr ( meir enn framlegget frå rådmannen) som vert fordelt i samsvar med første tabelloppstilling under punkt 3.7. Delavrøysting: Framlegget vart samrøystes vedteke. Samla avrøysting: Fylkesrådmannen si tilråding, med dei endringar som følgjer av delavrøystinga, vart samrøystes vedteken. 4 ANDRE SAKER 4.1 Kapitalutgifter Faktorane for utrekning av kapitalutgifter vert ikkje endra i årets budsjettprosess. Netto kapitalutgifter vert tilført 5,5 mill. kr ved omrekning til kr. For gjeldsanering vert det lagt til grunn ein gjennomsnittsfaktor på 1/14. Innsparte kapitalutgifter som følgje av ekstraordinær nedbetaling av gjeld vert innarbeid i det økonomiske opplegget. Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 4.2 Leigeutgifter - Sogndal vidaregåande skule Opplæring si ramme vert auka med 2,1 mill. kr i og 1,2 mill.kr i Rammeauken er knytt til auka leigeutgifter i perioden. Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 4.3 Pedagogisk-psykologisk teneste kostnadsauke Side 3 av 14

5 Møtebok Finansutvalet Opplæringssektoren får tilført 0,245 mill. kr i 2015 og 0,165 mill. kr i for å møte kostnadsvekst knytt til reforhandling av avtalar innanfor PP-tenesta. Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 4.4 Justering av innsparing skulebruksplanen Opplæringsramma vert ytterlegare nedjustert med 1,8 mill. kr i 2016 og 2,2 mill. kr i 2017 som følgje av forsering av innsparing i samband med skulebruksplanen, og 2,0 mill. kr i 2018 som følgje av heilårseffekt av innsparingskravet i Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 4.5 Renter på ubrukte midlar frå staten ny tilnærming Frå 2015 vert det lagt opp til slik tilnærming for berekning av renter på ubrukte midlar frå staten: - Unytta midlar vert ved årsavslutning avsett på bundne driftsfond. - Gjennomsnittleg kapital på dei bundne driftsfonda vert lagt til grunn for etterskotsvis renteberekning. - Rentesats vert sett lik gjennomsnittsrente på konsernkontoen det aktuelle året. Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 4.6 Endringar i budsjettreglementet Budsjettreglementet for 2015 vert oppdatert i samsvar med endringane i Tertialrapport 1/14 og som følgje av ny KOSTRA-funksjon. Endringsframlegg: SV sette fram følgjande framlegg til nytt punkt: Hovudutvalet for opplæring får fullmakt til å vedta og gjennomføre eventuelle organisatoriske endringar innanfor dei økonomiske rammene for følgjande tenester, med verknad frå hausten 2015: a. Arbeidslivskontakt b. Oppfølgingstenesta c. Systemansvarleg IKT/e-pedagog d. Karriererettleiing Potensialet for redusert ressursbruk i planperioden for tenestene i punkt a-d skal utgreiast for politisk handsaming i samband med økonomiplansaka i juni Delavrøysting: Framlegget vart samrøystes vedteke. Samla avrøysting: Fylkesrådmannen si tilråding, med dei endringar som følgjer av delavrøystinga, vart samrøystes vedteken. 4.7 KOSTRA-nøkkeltal for Sogn og Fjordane og samanliknbare fylke Fylkesrådmannen si orientering om KOSTRA-nøkkeltal vert teken til vitande. Side 4 av 14

6 Møtebok Finansutvalet Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 4.8 Målekarta for 2015 Finansutvalet tek orienteringa om justering av målekarta til vitande. Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 4.9 Bygge- og eigedomsforvaltninga felles organisering for driftsteknisk personell Tekniske budsjettendringar som følgje av felles organisering av driftsteknisk personell vert å innarbeide i budsjettopplegget frå og med Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 5 SLUTTSALDERING Åra 2015 og 2016 vert sluttsaldert mot bufferfondet. Åra 2017 og 2018 vert saldert med eit teknisk innsparingskrav tilsvarande salderingsutfordringa. Tilgjengeleg overskotskapital på bufferfondet vert reservert i høve framtidige driftsutfordringar i samband med iverksetjing av langsiktige innsparingstiltak. Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 6 FRAMLEGG TIL UTGREIINGAR ØKONOMIPLAN Felles prioriteringsprinsipp vidare arbeid Finansutvalet legg til grunn at det vert arbeidd vidare med vidareutvikling, forankring og bruk av eit felles sett med overordna prioriteringsprinsipp som skissert i dette punktet. Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 6.2 Kontrollutvalet Finansutvalet tek orienteringa om kontrollutvalet sin økonomiplanprosess til vitande. Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 6.3 Forvaltning Finansutvalet sluttar seg til skisserte utgreiingsområde for forvaltningssektoren. Avrøysting Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 6.4 Tannhelse Finansutvalet sluttar seg til skisserte utgreiingsområde for tannhelsesektoren. Side 5 av 14

7 Møtebok Finansutvalet Avrøysting: Tilråding frå fylkesrådmannen vart samrøystes vedteken. 6.5 Skjematisk oppsummering av tilrådde utgreiingsområde Finansutvalet sluttar seg til at utgreiingsområda i tabellen over vert lagt til grunn i det vidare arbeidet med å få samsvar mellom inntekts- og utgiftsrammer frå Endringsframlegg: Krf sette fram følgjande tillegg til fylkesrådmannen si tilråding: a) Finansutvalet sluttar seg til samferdselsutvalet si skjerming av TT-ordninga og serviceskyssen. b) Kulturutvalet si utgreiingsramme på 17 mill blir redusert ned til ei utgreiings-ramme på 12 %. Delavrøysting: Avrøystinga vart delt i to: Punkt a: Trude Brosvik, Marit Barsnes Krogsæter og Frank Willy Djuvik stemte for. Framlegget fall. Punkt b: Trude Brosvik, Marit Barsnes Krogsæter og Norvall Nøringset stemte for. Framlegget fall. Sp sette fram følgjande framlegg til merknad: Utgreiingsråma for reduksjon innan kultur utgjer om lag 24 % av «kulturbudsjettet. Målet må vere å kunne redusere dette monaleg. Delavrøysting: Frank Willy Djuvik stemte mot. Framlegget vart vedteken. Samla avrøysting: Fylkesrådmannen si tilråding, med dei endringar som følgjer av delavrøystinga, vart samrøystes vedteken. 7 FRAMLEGG TIL BUDSJETT 2015/ØKONOMIPLAN 2016 (17-18) A. Det utarbeidde salderingsframlegget som følgjer av arbeidsdokumenta 1-5/14, med dei endringar som er presisert i punkt B, vert fremja som finansutvalet si tilråding til budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18). B. Endringar/presiseringar:. C. Fylkesrådmannen får fullmakt til å utforme tilhøyrande tekstbudsjett før utsending til hovudutvala. D. Vedtak tilpassa førebels saldering (vert oppdatert for ev. endringar i punkt B.) Finansutvalet rår hovudutvala til å gje slik tilråding: Hovudutvala rår fylkesutvalet til å gje slik tilråding: Fylkesutvalet rår fylkestinget til å gjere slikt vedtak: 1. Dokumentet Budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18) utgjer det overordna styringsdokumentet for den fylkeskommunale verksemda for åra Side 6 av 14

8 Møtebok Finansutvalet Budsjettreglementet vert vedteke slik det ligg føre i dokumentet Budsjett 2015/økonomiplan Driftsbudsjettet for 2015 og tilhøyrande økonomiplan vert vedteke med slike rammer: B-2015 B-2016 B-2017 B-2018 NETTO FELLESINNTEKTER , , , ,200 TEKNISK INNSPARINGSKRAV , ,386 Forvaltning 170, , , , Politisk styring 68,562 67,771 73,926 72, Kontrollutval 4,375 4,650 4,500 4, Administrasjon 71,591 71,341 75,055 75, Forvaltningsutgifter eigedomsforvaltninga 8,225 8,225 7,925 7, Administrasjonslokale 6,476 6,476 6,476 6, Tenester utanom ordinært FK ansvarsområde 0,675 0,525 0,525 0, Diverse fellesutgifter 10,497 10,272 8,497 8,497 Opplæring 824, , , , Skulelokale og internatbygningar 104, , ,964 99, Fellesutgifter og støttefunksjonar 60,734 60,580 59,823 58, Pedagogisk leiing/fellesutg. og gjesteelevar 103, , ,382 98, Utdanningsprogramma 331, , , , Fagskule 22,894 22,894 22,894 22, Landsliner 3,783 3,783 3,783 3, Oppflg.tenesta og ped./psyk. teneste 19,631 19,551 19,401 19, Tilpassa opplæring 67,559 67,559 67,559 67, Fagopplæring i arbeidslivet 95,285 95,285 95,285 95, Vaksenopplæring ettter opplæringslova 4,545 4,545 4,745 4, Andre føremål 10,023 10,023 10,023 10,023 Tannhelsetenesta 79,630 79,630 82,630 82, Tannhelsetenesta fellesfunksjonar 18,664 18,664 18,954 18, Tannhelsetenesta - pasientbehandling 60,966 60,966 63,676 63,676 Plan og næring 100,583 97, , , Tilrettelegging og støttefunk.for næringslivet 81,675 79,753 94,019 87, Lokal og regional utvikling 12,536 12,038 13,134 13, Frilutftsliv, vassreg.styresmakt mv 6,372 6,172 6,272 6,272 Ufordelt innsparingstiltak 0,000 0,000 0,000 0,000 Kultur 67,954 64,422 65,522 65, Bibliotek 6,244 5,584 6,884 6, Kulturminnevern 13,107 12,575 12,275 12, Museum 16,244 15,244 14,244 14, Kunstformidling 8,967 8,577 10,077 10, Kunstproduksjon 11,389 10,889 11,389 11, Idrett 3,100 3,000 3,100 3, Andre kulturaktivitetar 8,903 8,553 7,553 7,553 Ufordelt innsparingskrav 0,000 0,000 0,000 0,000 Samferdsle 965, , , ,223 Side 7 av 14

9 Møtebok Finansutvalet Fylkesvegar - nyanlegg, drift og vedlikehald 457, , , , Bilruter 271, , , , Fylkesvegferjer 102, , , , Båtruter 124, , , , Tilrettelagd transport 9,909 9,909 9,671 9,671 Ufordelt innsparingskrav 0,000 0,000 0,000 0,000 Ufordelte postar 6,183 6,183 6,183 6,183 NETTO SEKTORRAMMER 2 214, , , ,624 Innan driftsbudsjettet får hovudutvala høve til å endre fordeling av rammene i tråd med fullmakter gjevne i budsjettreglementet. Hovudutvala sine vedtak må tilpassast dei føringar som ligg i FT sitt budsjettvedtak. 4. Kapitalbudsjettet for 2015 og tilhøyrande økonomiplan vert vedtekne med slike rammer: INVESTERINGSPROGRAM Bygg 132, , , ,240 Fylkesvegar inkl. rassikring 167, , ,700 45,600 SUM INVESTERINGAR 299, , , ,840 FINANSIERINGPROGRAM Mva-kompensasjon 56,790 54,195 32,130 24,440 Driftsmidlar 30,900 18,100 17,800 12,300 Bufferfondet 3,000 23,720 21,000 Div ubundne fond 3,740 7,200 Statsbudsjettet kap skredsikring 70, ,000 69,100 8,100 Andre tilskot (elevbetaling PC-ordning) 2,900 2,900 2,900 2,900 Lånemidlar 132, ,300 78, ,100 SUM FINANSIERING 299, , , , Økonomiplanen sine rammer for skal i utgangspunktet leggjast til grunn for arbeidet med neste års budsjett og økonomiplan. Avrøysting: Fylkesrådmannen si tilråding vart samrøystes vedteken. Dette gjev følgjande konklusjonar: 2 KONSEKVENSAR AV POLITISKE VEDTAK I HAUSTSESJONEN Finansutvalet tek orienteringa om dei økonomiske konsekvensane av FT-sakene 30/14, 31/14, 32/14 og FU-sakene 115/14, 118/14 til vitande. 3 ENDRINGAR SOM FØLGJE AV FRAMLEGG TIL STATSBUDSJETT Nytt inntektssystem Side 8 av 14

10 Møtebok Finansutvalet Finansutvalet tek orienteringa om nytt inntektssystem til vitande. Rammetilskot og skatt vert berekna med grunnlag i nytt inntektssystem slik det er presentert i framlegg til statsbudsjett. 3.2 Rammetilskot og skatt Endring i frie inntekter etter statsbudsjettet vert innarbeidd i det økonomiske opplegget. 3.3 Føringar i statsbudsjettet for bruk av frie inntekter Faktisk prisomrekning til 2015-kr på 62,1 mill. kr vert lagt inn i driftsrammene. Auken skal i utgangspunktet finansierast av veksten i frie inntekter. Løyvinga til Fagskulen vert prisjustert tilsvarande auken i det statlege tilskotet på 0,598 mill. kr. Samferdslesektoren får tilført løyvinga knytt tunnelvedlikehald på 64,885 mill. kr, og heile løyvinga til opprusting av fylkesvegane. Statsbudsjettet sitt løyvingsnivå i 2015 vert vidareført flatt for alle åra i planperioden. 3.4 Rentekompensasjonsordning for fylkesvegar Finansutvalet tek orienteringa om endring i rentekompensasjonsordninga til vitande. 3.5 Skredsikring Framlegg til investerings- og finansieringsplan for skredsikring vert lagt til grunn for budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18). 3.6 Regional- og distriktspolitikk Plan og næring si ramme vert nominelt vidareført frå Styrkinga på 0,8 mill. kr vert finansiert ved 0,4 mill. kr i tilført prisvekst og 0,4 mill. kr via salderingsbalansen. 3.7 Kultur fellesfinansiering av kulturinstitusjonane For 2015 får Opera Nordfjord, Sogn og Fjordane teater, Førde internasjonale folkemusikkfestival og Norsk Country treff, ein samla auke med kr ( meir enn framlegget frå rådmannen) som vert fordelt i samsvar med første tabelloppstilling under punkt 3.7. Musea i Sogn og Fjordane vert prisjustert med 3 % i høve tilskotet frå Prisjusteringa skal nyttast til å utløyse statstilskot for dei institusjonane dette er aktuelt. 4 ANDRE SAKER 4.1 Kapitalutgifter Faktorane for utrekning av kapitalutgifter vert ikkje endra i årets budsjettprosess. Netto kapitalutgifter vert tilført 5,5 mill. kr ved omrekning til kr. For gjeldsanering vert det lagt til grunn ein gjennomsnittsfaktor på 1/14. Innsparte kapitalutgifter som følgje av ekstraordinær nedbetaling av gjeld vert innarbeid i det økonomiske opplegget. 4.2 Leigeutgifter - Sogndal vidaregåande skule Opplæring si ramme vert auka med 2,1 mill. kr i og 1,2 mill.kr i Rammeauken er knytt til auka leigeutgifter i perioden. 4.3 Pedagogisk-psykologisk teneste kostnadsauke Opplæringssektoren får tilført 0,245 mill. kr i 2015 og 0,165 mill. kr i for å møte kostnadsvekst knytt til reforhandling av avtalar innanfor PP-tenesta. 4.4 Justering av innsparing skulebruksplanen Side 9 av 14

11 Møtebok Finansutvalet Opplæringsramma vert ytterlegare nedjustert med 1,8 mill. kr i 2016 og 2,2 mill. kr i 2017 som følgje av forsering av innsparing i samband med skulebruksplanen, og 2,0 mill. kr i 2018 som følgje av heilårseffekt av innsparingskravet i Renter på ubrukte midlar frå staten ny tilnærming Frå 2015 vert det lagt opp til slik tilnærming for berekning av renter på ubrukte midlar frå staten: - Unytta midlar vert ved årsavslutning avsett på bundne driftsfond. - Gjennomsnittleg kapital på dei bundne driftsfonda vert lagt til grunn for etterskotsvis renteberekning. - Rentesats vert sett lik gjennomsnittsrente på konsernkontoen det aktuelle året. 4.6 Endringar i budsjettreglementet Hovudutvalet for opplæring får fullmakt til å vedta og gjennomføre eventuelle organisatoriske endringar innanfor dei økonomiske rammene for følgjande tenester, med verknad frå hausten 2015: a. Arbeidslivskontakt b. Oppfølgingstenesta c. Systemansvarleg IKT/e-pedagog d. Karriererettleiing Potensialet for redusert ressursbruk i planperioden for tenestene i punkt a-d skal utgreiast for politisk handsaming i samband med økonomiplansaka i juni Budsjettreglementet for 2015 vert oppdatert i samsvar med endringane i Tertialrapport 1/14 og som følgje av ny KOSTRA-funksjon. 4.7 KOSTRA-nøkkeltal for Sogn og Fjordane og samanliknbare fylke Fylkesrådmannen si orientering om KOSTRA-nøkkeltal vert teken til vitande. 4.8 Målekarta for 2015 Finansutvalet tek orienteringa om justering av målekarta til vitande. 4.9 Bygge- og eigedomsforvaltninga felles organisering for driftsteknisk personell Tekniske budsjettendringar som følgje av felles organisering av driftsteknisk personell vert å innarbeide i budsjettopplegget frå og med SLUTTSALDERING Åra 2015 og 2016 vert sluttsaldert mot bufferfondet. Åra 2017 og 2018 vert saldert med eit teknisk innsparingskrav tilsvarande salderingsutfordringa. Tilgjengeleg overskotskapital på bufferfondet vert reservert i høve framtidige driftsutfordringar i samband med iverksetjing av langsiktige innsparingstiltak. 6 FRAMLEGG TIL UTGREIINGAR ØKONOMIPLAN Felles prioriteringsprinsipp vidare arbeid Finansutvalet legg til grunn at det vert arbeidd vidare med vidareutvikling, forankring og bruk av eit felles sett med overordna prioriteringsprinsipp som skissert i dette punktet. 6.2 Kontrollutvalet Side 10 av 14

12 Møtebok Finansutvalet Finansutvalet tek orienteringa om kontrollutvalet sin økonomiplanprosess til vitande. 6.3 Forvaltning Finansutvalet sluttar seg til skisserte utgreiingsområde for forvaltningssektoren. 6.4 Tannhelse Finansutvalet sluttar seg til skisserte utgreiingsområde for tannhelsesektoren. 6.5 Skjematisk oppsummering av tilrådde utgreiingsområde Finansutvalet sluttar seg til at utgreiingsområda i tabellen over vert lagt til grunn i det vidare arbeidet med å få samsvar mellom inntekts- og utgiftsrammer frå Utgreiingsråma for reduksjon innan kultur utgjer om lag 24 % av «kulturbudsjettet». Målet må vere å kunne redusere dette monaleg. 7 FRAMLEGG TIL BUDSJETT 2015/ØKONOMIPLAN 2016 (17-18) A. Det utarbeidde salderingsframlegget som følgjer av arbeidsdokumenta 1-5/14, med dei endringar som er presisert i punkt B, vert fremja som finansutvalet si tilråding til budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18). B. Endringar/presiseringar: - For 2015 får Opera Nordfjord, Sogn og Fjordane teater, Førde internasjonale folkemusikkfestival og Norsk Country treff, ein samla auke med kr ( meir enn framlegget frå rådmannen) som vert fordelt i samsvar med første tabelloppstilling under punkt Hovudutvalet for opplæring får fullmakt til å vedta og gjennomføre eventuelle organisatoriske endringar innanfor dei økonomiske rammene for følgjande tenester, med verknad frå hausten 2015: a. Arbeidslivskontakt b. Oppfølgingstenesta c. Systemansvarleg IKT/e-pedagog d. Karriererettleiing Potensialet for redusert ressursbruk i planperioden for tenestene i punkt a-d skal utgreiast for politisk handsaming i samband med økonomiplansaka i juni Utgreiingsråma for reduksjon innan kultur utgjer om lag 24 % av «kulturbudsjettet». Målet må vere å kunne redusere dette monaleg. C. Fylkesrådmannen får fullmakt til å utforme tilhøyrande tekstbudsjett før utsending til hovudutvala. D. Vedtak tilpassa førebels saldering Finansutvalet rår hovudutvala til å gje slik tilråding: Hovudutvala rår fylkesutvalet til å gje slik tilråding: Fylkesutvalet rår fylkestinget til å gjere slikt vedtak: 1. Dokumentet Budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18) utgjer det overordna styringsdokumentet for den fylkeskommunale verksemda for åra Side 11 av 14

13 Møtebok Finansutvalet Budsjettreglementet vert vedteke slik det ligg føre i dokumentet Budsjett 2015/økonomiplan Driftsbudsjettet for 2015 og tilhøyrande økonomiplan vert vedteke med slike rammer: B-2015 B-2016 B-2017 B-2018 NETTO FELLESINNTEKTER , , , ,200 TEKNISK INNSPARINGSKRAV , ,509 Forvaltning 170, , , , Politisk styring 68,562 67,771 73,926 72, Kontrollutval 4,375 4,650 4,500 4, Administrasjon 71,591 71,341 75,055 75, Forvaltningsutgifter eigedomsforvaltninga 8,225 8,225 7,925 7, Administrasjonslokale 6,476 6,476 6,476 6, Tenester utanom ordinært FK ansvarsområde 0,675 0,525 0,525 0, Diverse fellesutgifter 10,497 10,272 8,497 8,497 Opplæring 824, , , , Skulelokale og internatbygningar 104, , ,964 99, Fellesutgifter og støttefunksjonar 60,734 60,580 59,823 58, Pedagogisk leiing/fellesutg. og gjesteelevar 103, , ,382 98, Utdanningsprogramma 331, , , , Fagskule 22,894 22,894 22,894 22, Landsliner 3,783 3,783 3,783 3, Oppflg.tenesta og ped./psyk. teneste 19,631 19,551 19,401 19, Tilpassa opplæring 67,559 67,559 67,559 67, Fagopplæring i arbeidslivet 95,285 95,285 95,285 95, Vaksenopplæring ettter opplæringslova 4,545 4,545 4,745 4, Andre føremål 10,023 10,023 10,023 10,023 Tannhelsetenesta 79,630 79,630 82,630 82, Tannhelsetenesta fellesfunksjonar 18,664 18,664 18,954 18, Tannhelsetenesta - pasientbehandling 60,966 60,966 63,676 63,676 Plan og næring 100,583 97, , , Tilrettelegging og støttefunk.for næringslivet 81,675 79,753 94,019 87, Lokal og regional utvikling 12,536 12,038 13,134 13, Frilutftsliv, vassreg.styresmakt mv 6,372 6,172 6,272 6,272 Ufordelt innsparingstiltak 0,000 0,000 0,000 0,000 Kultur 68,039 64,507 65,607 65, Bibliotek 6,244 5,584 6,884 6, Kulturminnevern 13,107 12,575 12,275 12, Museum 16,244 15,244 14,244 14, Kunstformidling 8,967 8,577 10,077 10, Kunstproduksjon 11,474 10,974 11,474 11, Idrett 3,100 3,000 3,100 3, Andre kulturaktivitetar 8,903 8,553 7,553 7,553 Ufordelt innsparingskrav 0,000 0,000 0,000 0,000 Samferdsle 965, , , , Fylkesvegar - nyanlegg, drift og vedlikehald 457, , , ,300 Side 12 av 14

14 Møtebok Finansutvalet Bilruter 271, , , , Fylkesvegferjer 102, , , , Båtruter 124, , , , Tilrettelagd transport 9,909 9,909 9,671 9,671 Ufordelt innsparingskrav 0,000 0,000 0,000 0,000 Ufordelte postar 6,183 6,183 6,183 6,183 NETTO SEKTORRAMMER 2 214, , , ,709 Innan driftsbudsjettet får hovudutvala høve til å endre fordeling av rammene i tråd med fullmakter gjevne i budsjettreglementet. Hovudutvala sine vedtak må tilpassast dei føringar som ligg i FT sitt budsjettvedtak. Hovudutvalet for opplæring får fullmakt til å vedta og gjennomføre eventuelle organisatoriske endringar innanfor dei økonomiske rammene for følgjande tenester, med verknad frå hausten 2015: a. Arbeidslivskontakt b. Oppfølgingstenesta c. Systemansvarleg IKT/e-pedagog d. Karriererettleiing Potensialet for redusert ressursbruk i planperioden for tenestene i punkt a-d skal utgreiast for politisk handsaming i samband med økonomiplansaka i juni Kapitalbudsjettet for 2015 og tilhøyrande økonomiplan vert vedtekne med slike rammer: INVESTERINGSPROGRAM Bygg 132, , , ,240 Fylkesvegar inkl. rassikring 167, , ,700 45,600 SUM INVESTERINGAR 299, , , ,840 FINANSIERINGPROGRAM Mva-kompensasjon 56,790 54,195 32,130 24,440 Driftsmidlar 30,900 18,100 17,800 12,300 Bufferfondet 3,000 23,720 21,000 Div ubundne fond 3,740 7,200 Statsbudsjettet kap skredsikring 70, ,000 69,100 8,100 Andre tilskot (elevbetaling PC-ordning) 2,900 2,900 2,900 2,900 Lånemidlar 132, ,300 78, ,100 SUM FINANSIERING 299, , , , Økonomiplanen sine rammer for skal i utgangspunktet leggjast til grunn for arbeidet med neste års budsjett og økonomiplan. Side 13 av 14

15 Møtebok Finansutvalet Side 14 av 14

16 Side 1 av 30 Fylkesrådmannen Finansutvalet, 5. november 2014 Fylkeshuset Sakshandsamar: Eli Nes Killingrød E-post: eli.nes.killingrod@sfj.no Tlf.: Vår ref. Sak nr.: 14/ Gje alltid opp vår ref. ved kontakt Internt l.nr /14 Dykkar ref. Dato LEIKANGER, Budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18); Arbeidsdokument 5/14 Etter framlegginga kommuneproposisjonen i juni i år vedtok finansutvalet å endre årets budsjettprosess til å ha hovudfokus på budsjettåra 2015 og Økonomiplanen for åra deretter skal handsamast i fylkestinget i juni Dette betyr i praksis at dei økonomiske tilpassingane/prioriteringane i denne budsjettprosessen har konsentrert seg om åra 2015 og 2016, men der tilpassingane/prioriteringane har økonomiske konsekvensar utover desse to åra, har økonomiplanen for dei påfølgjande åra vorte oppdatert. For å markere at budsjettdokumentet som no skal vedtakast ikkje har ein fullstendig økonomiplan for planåra 2017 og 2018, har dokumentet fått følgjande tittel: «Budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18). Fylkesrådmannen vil i dette arbeidsdokumentet: Komme med eit framlegg til saldert budsjett 2015/økonomiplan 2016 og ei teknisk tilpassing til åra gjennom å tilrå: o o tilpassingar til føringane i framlegg til statsbudsjett utgreiingsområde med sikte på å få ned det langsiktige utgiftsnivået. Innleiingsvis skisserer fylkesrådmannen korleis møtet 5.november bør gjennomførast med tanke på å få gjort eit endeleg vedtak i høve framlegging av budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18). 1 AGENDA FOR FINANSUTVALSMØTET 5. NOVEMBER Vedteken budsjettprosess legg opp til at finansutvalet skal kome med si endelege tilråding til budsjett 2015/økonomiplan 2016, samt vise ei teknisk tilpassing til åra i møtet 5. november. Dette kan i praksis gjennomførast ved at finansutvalet: 1. Ein tek stilling til tilrådingane i dette arbeidsdokumentet. 2. Ein kjem med eventuelle framlegg til endringar/presiseringar. 3. Ein gjer vedtak om å fremje salderingsopplegget som følgjer av arbeidsdokumenta 1-5/14 med dei endringar som ev. vert presiserte som finansutvalet si tilråding til budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18) Framlegg til vedtak er skissert i pkt. 7. Fylkeshuset Askedalen LEIKANGER Tlf.: Bankgiro: postmottak.sentraladm@sfj.no Org.nr.: NO MVA

17 Side 2 av 30 2 KONSEVEKVENSAR AV POLITISKE VEDTAK I HAUSTSESJONEN FT-sak 30/14 Tertialrapport 2/14 Dei økonomiske konsekvensane av fylkesrådmannen sitt framlegg til tertialrapport 2/14 vart omtalt og innarbeidd i budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18) i arbeidsdokument 4/14, pkt Ved den politiske handsaminga vart det gjort ei endring, men denne har berre konsekvensar for budsjettet. Det er difor ikkje naudsynt å gjere ytterlegare endringar i budsjett/økonomiplan som følgje av fylkestinget sitt vedtak. FT-sak 31/14 Utbetring av fv Høyangertunnelen Fylkestinget vedtok i sak 31/14 å utbetre Høyangertunnelen innafor ei kostnadsramme på 170 mill kr. Kostnaden skal dekkast innafor rammene til vedlikehald av fylkesvegnettet. Dette er i samsvar med fylkesrådmannen si tilråding i saka, og dei økonomiske konsekvensane vart omtalt og innarbeidd i budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18) i arbeidsdokument 4/14. FT-sak 32/14 Budsjett 2015 og økonomiplan konsekvensar av eventuelle endringar i planlagde bygginvesteringar for opplæringssektoren Fylkestinget vedtok i sak 32/14 å utsette 2 byggjeprosjekt i påvente av nytt skule- og tilbodsstrukturvedtak. I tillegg fekk fylkesrådmannen i oppgåve å arbeide vidare med planar for nybygg ved Hafstad vgs. I investeringsplanen er dei årlege løyvingane til prosjektet NY001 Konsekvensar av skulebruksplanen basert på grove rammeberekningar som vil endre seg i takt med utviklinga i prosjekta. Det er difor ikkje lagt opp til å endre på investeringsramma for prosjektet NY001 på grunnlag av vedtaket i FT-sak 32/14. FT-sak 25/14 Dalsfjordsambandet forliksavtale Fylkestinget godkjente i sak 25/14 forliksavtalen mellom Sogn og Fjordane fylkeskommune og NCC Construction AS. Det er teke omsyn til dei økonomiske konsekvensane av forliksavtalen i framlegg til investeringsprogram for fylkesveg For driftsbudsjettet kjem dei økonomiske verknadane i 2014-budsjettet. Det er difor ikkje naudsynt å gjere ytterlegare endringar i budsjett/ økonomiplan. FU-sak 115/14 Sal av allmennfagbygget ved Sogndal vidaregåande skule Fylkesutvalet godkjente i sak 115/14 at allmennfagbygget med tomt vert overdregen til Statsbygg for 36 mill. kr. Salssummen skal nyttast til nedbetaling av gjeld. Frå overdragingstidspunktet og fram til 1. august 2017 skal fylkeskommunen leige bygget med ei årleg husleige på 2,1 mill. kr. Innsparing på kapitalutgiftene som følgje nedbetaling av lån må difor sjåast i samanheng med auka husleigekostandar fram til 1. august Dei økonomiske konsekvensane av dette vedtaket vert innarbeidd i det økonomiske opplegget for budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18) gjennom dette arbeidsdokumentet. FU-sak 118/14 Mo- og Jølster vidaregåande skule sal av avdelinga på Vassenden til Jølster kommune Fylkesutvalet godkjente i sak 118/14 at avdelinga på Vassenden av Mo- og Jølster vidaregåande skule med tomt vert overdregen til Jølster kommune for 5 mill. kr. Salssummen skal nyttast til nedbetaling av gjeld. Dei økonomiske konsekvensane av vedtaket vert innarbeidd i det økonomiske opplegget for budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18) gjennom dette arbeidsdokumentet. Tilråding Finansutvalet tek orienteringa om dei økonomiske konsekvensane av FT-sakene 30/14, 31/14, 32/14 og FU-sakene 115/14, 118/14 til vitande.

18 Side 3 av 30 3 ENDRINGAR SOM FØLGJE AV FRAMLEGG TIL STATSBUDSJETT 2015 Eit samla fylkesting vart 13. oktober orientert om hovudpunkta i statsbudsjettet. Presentasjonen vi nytta følgjer som vedlegg 1. Oversynet over dei mest sentrale endringane i høve kommuneproposisjonen og verknader for salderingssituasjonen vår er kommenterte i dette punktet. 3.1 Nytt inntektssystem Nytt inntektssystem vart vedteke som ein del av kommuneproposisjonen for 2015 i juni I samband med dette vart det peika på følgjande oppfølgingsområde fram mot statsbudsjettet: Regjeringa sa sjølv at dei ville kome attende til kostnadsnøkkelen for båt og ferje. Stortinget bad regjeringa sjå nærare på ferjeavløysingsproblematikken. Stortinget bad regjeringa lage ein oversikt over korleis statleg kjøp av NSB- og flytenester fordeler seg mellom regionar og fylke, og kva innverknad det har for inntektssystemet til fylkeskommunane. Regjeringa viser no til at dei treng lenger tid på både kostnadsnøkkelen for båt/fergje og ferjeavløysingsproblematikken. Dei vil kome attende til begge delar i kommuneproposisjonen for 2016 i mai Vi kan ikkje finne NSB-problematikken omtalt i statsbudsjettet, men det er sagt at departementet vil sjå nærare på kollektivnøkkelen fram mot kommuneproposisjonen som vert lagt fram i mai I framlegg til statsbudsjett er det gjort mindre justeringar i vekter og kriterieverdiar, samt lagt inn oppdaterte kriteriedata. Det går fram av nye oppstillingar at det har skjedd store omfordelingar mellom fylka som følgje av desse endringane. Fylkesrådmannen stiller seg noko undrande til dei utslaga vi ser. Eit fylke som Rogaland eitt av vinnarfylka i kommuneproposisjonen styrkar sin posisjon med over 400 kr pr. innbyggar (nær 350 mill. kr), medan eit fylke som Hedmark går ned om lag same beløp pr. innbyggar (nær 120 mill. kr.). Vårt fylke får forverra situasjonen med 162 kr pr. innbyggar eller om lag 18 mill. kr på lang sikt. Kommuneproposisjonen viste at vi på 5-års sikt ville bli tatt ned 229 mill. kr, inkludert ein tapskompensasjon på 34,6 mill. kr. Det budsjettet regjeringa no legg fram viser at den langsiktige inntektsreduksjonen er auka til 247 mill. kr inkludert ein tapskompensasjon på 31,5 mill. kr. I tillegg til dette ventar vi ein inntektsreduksjon som følgje av mellom anna redusert elevtal. Tilråding Finansutvalet tek orienteringa om nytt inntektssystem til vitande. Rammetilskot og skatt vert berekna med grunnlag i nytt inntektssystem slik det er presentert i framlegg til statsbudsjett. 3.2 Rammetilskot og skatt For utrekning av rammetilskot og skatt for 2015 og perioden har fylkesrådmannen vurdert følgjande føresetnader: Ny overgangsordning. Folketals- og elevtalsutvikling. Skatteutvikling som følgje av folketalsutviklinga. Ny overgangsordning Det er lagt til grunn at den nye overgangsordninga berre dekker endringane som følgje av omlegginga til nytt inntektssystem. Overgangsordninga er utforma slik at samla nedtrekk først er effektivt etter 5 år. Dette vert gjort ved at vi får 80% av nedtrekket kompensert første år, nedjustert med 20% kvart år til full innføring etter 5 år.

19 Side 4 av 30 Overgangsordninga tek utgangspunkt i systemverknaden av nytt inntektssystem før tapskompensasjon. For oss utgjer dette eit tap på 278,5 mill. kr. Overgangsordninga vil såleis gje oss ein kompensasjon på 222,8 mill. kr i 2015 (80% av 278,5 mill. kr). I tillegg får vi ein tapskompensasjon første året på 31,5 mill. kr. Dette gjev ein samla kompensasjon på 254,3 mill. kr. For åra deretter vert tapskompensasjonen vidareført flatt, medan kompensasjonen via overgangsordninga vert redusert med nye 55,7 mill. kr (20% av 278,5 mill. kr) kvart år fram til vi i 2019 må bere heile inntektsreduksjonen. Den tidlegare inntektsgarantiordninga (INGAR) har sikra oss at det årlege tapet ikkje skulle vere meir enn 100 kr per innbyggjar i høve landsgjennomsnittet, og vidare at både system- og kriterieendringar vart omfatta av garantien. Vi har tidlegare føresett at nedgangen i inntektsnivået vårt i planperioden ville vere høgare enn garantinivået, dette gjer at endringane på folketalskriteria ikkje har fått ein direkte konsekvens ved prognostisering av dei årlege inntektsrammene. På bakgrunn av at inntektsgarantiordninga no vert avvikla, vil kriterieendringar få direkte utslag på inntektsrammene framover. Det er difor naudsynt å vurdere utviklinga i dei mest sentrale kriteria i inntektssystemet og sjå kva utslag desse vil få på rammetilskotstildelinga. Fylkesrådmannen har konsentrert seg om følgjande kriterium: Folketalsutviklinga Faktisk elevtalsutvikling kvart år Elevar i høgkostnadsutdanningsprogram. Folketals- og elevtalsutvikling Faktisk folketal per 1. juli 2014 er i Sogn og Fjordane og for landet. Per 1. januar 2015 er folketalet stipulert til i Sogn og Fjordane og til i landet. For prognostisering av folketals- og elevtalsutviklinga har vi nytta SSB sine framskrivingar av folketalet for perioden : Prognostisert endring i høve Folketal i landet Folketal i Sogn og Fjordane Sogn og Fjordane sin andel 2,12 % 2,10 % 2,09 % 2,07 % år i landet år i Sogn og Fjordane Sogn og Fjordane sin andel 2,42 % 2,40 % 2,33 % 2,33 % Framskrivingane viser at vår relative del av både folketalet og elevtalet går ned. Dette medfører isolert sett til at vi får ei negativ utvikling på skatt og rammetilskot i høve landsgjennomsnittet. Denne trenden er ikkje ny, men det nye inntektssystemet gjer at nedgangen får ein direkte konsekvens for dei årlege frie inntektene framover. Vi føreset vidare at den relative nedgangen i høgkostnadsutdanningsprogram tilsvarar den relative nedgangen vi ser i elevtalet i perioden. Med grunnlag i prognostisert folketalsutvikling generelt og innbyggarar år spesielt, er rammetilskotet nedjustert slik: Redusert rammetilskot som følgje av kriterieendringar -2,0-20,3-17,6 Skatteanslag Nytt skatteanslag i statsbudsjettet gjev grunnlag for å auke vår skatteprognose i 2015 med omlag 15,5 mill. kr i Fylkesrådmannen legg til grunn at nivået for åra vert noko redusert

20 Side 5 av 30 som følgje av at folketalet i fylket aukar mindre enn auken i folketalet for landet. Det er lagt inn ein årleg reduksjon 5 mill. kr akkumulert til 15 mill. kr i Samla prognose for skatt og rammetilskot oppsummerast slik: Rammetilskot 1 371,4 Overgangsordning inkl. kompensasjon 254,3 Skatt og inntektsutjamning 607,0 Sum frie inntekter etter statsbudsjettet 2 232,7 Basis: Frie inntekter , , ,7 Overgangsordning: nedtrapping kompensasjon -55,7-111,4-167,1 Skatt og inntektsutjamning: nedjustering -5,0-10,0-15,0 Rammetilskot: nedjustering -2,0-20,3-17,6 Ny prognose frie inntekter 2 232, , , ,0 Endringa i prognostisert skatt og rammetilskot i høve 4/14 framkjem slik: Ny prognose frie inntekter 2 232, , , ,0 Prognose frie inntekter i A-dok 4/ , , , ,6 Endring (vekst i frie inntekter) 120,8 123,2 104,2 95,4 Tilråding Endring i frie inntekter etter statsbudsjettet vert innarbeidd i det økonomiske opplegget. 3.3 Føringar i statsbudsjettet for bruk av frie inntekter Statsbudsjettet legg føringar for bruk av veksten i frie inntekter Vekst i frie inntekter i høve føresetnadane i kom.prp 120,8 123,2 104,2 95,4 Nye føringar: Løns- og prisvekst 3 % Ny tunnelforskrift - kompensasjon Fornying og opprusting av f.vegar auka løyving - 63,0-64,9-5,6-63,0-64,9-5,6-63,0-64,9-5,6-63,0-64,9-5,6 Avvik mellom vekst i frie innt. og nye føringar -12,7-10,3-29,3-38,1 Føringane i statsbudsjettet knytt til 2015 som gjeld prisomrekning og midlar til vedlikehald må vidareførast i åra Dette, kombinert med redusert vekst i frie inntekter både som følgje av endringane i inntektssystemet i statsbudsjettet og nye føresetnader knytt til folketal og elevtal - aukar presset på den fylkeskommunale økonomien. Fylkesrådmannen legg i dette arbeidsdokumentet opp til å følgje opp føringane både i 2015 og for resten av planperioden. Løns- og prisvekst Statsbudsjettet legg opp til ein kommunal deflator for 2015 på 3%, der føresett lønsvekst ligg på 3,3% og føresett prisvekst på om lag 2,4%.

21 Side 6 av 30 Vår tilpassing: Statsbudsjettet sine føresetnader for løns- og prisvekst tilseier ei omrekning av våre driftsrammer på 63 mill. kr. Faktisk omrekning syner at behovet er på 62,1 mill. kr. Av denne summen er driftsbudsjettet kompensert med 35,6 mill. kr. Dei resterande 26,5 mill. kr skal dekke lønsveksten i 2015 på 3,3 %. Dette omfattar overhenget frå årets lønsoppgjer samt avsettinga til nye lønsoppgjer i Den statlege løyvinga til Fagskulen i 2015 er auka med 0,598 mill. kr samanlikna med Dette beløpet tilsvarar om lag venta løns- og prisvekst for Tidlegare år har fylkeskommunen løyvd opp svikt i den statlege finansieringa. Fylkesrådmannen legg no ikkje opp til å prisjustere løyvinga til fagskulen i 2015 ut over auken i den statlege delen. Tilråding Faktisk prisomrekning til 2015-kr på 62,1 mill. kr vert lagt inn i driftsrammene. Auken skal i utgangspunktet finansierast av veksten i frie inntekter. Løyvinga til Fagskulen vert prisjustert tilsvarande auken i det statlege tilskotet på 0,598 mill. kr. Midlar til tunnelvedlikehald Statsbudsjettet: Budsjettet legg opp til å kompensere fylkeskommunane for pårekna meirutgifter for å imøtekome krava i ny tunnelforskrift som skal settast i verk frå Midlane er fordelt etter samla lengde tunnelløp som krev tryggleikstiltak etter forskrifta. Regjeringa seier vidare at oppfølginga av krava i forskrifta skal utførast etter ein tidsplan og vere fullført innan utgangen av Kompensasjonen er føresett vidareført i 5 år med same årlege beløp. Vår tilpassing: Tal frå Vegdirektoratet (2013) viser at det vil koste 615 mill. kr. å tilpasse tunnelane våre til nemnde forskrift. Vi må difor ha langt meir enn 65 mill. kr årleg (5 år) for å imøtekome forskrifta. Ut frå dette meiner fylkesrådmannen at kompensasjonen fullt ut må nyttast til dette føremålet. Som ei oppfølging av regional transportplan vert det utarbeidd ein tunnelrehabiliteringsplan som skal vere ferdig i løpet av I tillegg vert det no vurdert kva for anbod som kan lysast ut på tunnelvedlikehald i tillegg til Høyangertunnelen. Den tidsplanen regjeringa referer til i statsbudsjettet er vi ikkje kjent med enno. Det er difor noko usikkerheit knytt til kor mykje tunnelvedlikehald det er mogleg å få gjennomført i 2015 i tillegg til det som allereie er planlagt. Fylkesrådmannen vil likevel tilrå at ekstraløyvinga på 64,885 mill. kr årleg i økonomiplanperioden vert tilført samferdslesektoren. Viss det seinare skulle vise seg at vi får nytta midlane betre ved ein annan fordeling per år, vil vi kome attende til det. Løyving til opprusting av fylkesvegane Statsbudsjettet: I vedteken kommuneproposisjon vart det lagt opp til at løyvinga til opprusting av fylkesvegane skulle trappast opp i 2015 med 150 mill. kr for landet. I statsbudsjettet vart løyvinga auka med ytterlegare 50 mill. kr til 200 mill. kr. I tillegg er dei tidlegare løyvingane prisjustert med 23,4 mill. kr. Føringane i NTP legg opp til å løyve 10 mrd. kr over ein 10-årsperiode til dette føremålet. Løyvinga i 2015 vert no på om lag 1 mrd. kr for landet samla. Med bakgrunn i dette føreset fylkesrådmannen at det ikkje er rom for ytterlegare opptrapping av denne løyvinga i planperioden. Vår tilpassing: Det vart føresett ein auke på 10,8 mill.kr (7,2%) som følgje av signalisert opptrapping i kommuneproposisjonen. Av ekstraløyvinga på 73,4 mill. kr får vi om lag 5,6 mill. kr (7,2 %). Dette vil isolert sett gje oss auka inntekter. Samla løyving til føremålet vil etter dette vere 72,7 mill. kr årleg i økonomiplanpeiroden.

22 Side 7 av 30 Auka rammetilskot til opprusting av fylkesvegane vert endra slik frå innarbeidde rammer: Føresett opptrapping i a-dok 3/14 10,8 10,8 10,8 21,6 Opptrapping etter statsbudsjettet 16,4 16,5 16,5 16,5 Endring i føresett rammetilskot til satsinga 5,6 5,7 5,7-5,1 Rammeendringane som følgje av endra opptrappingsplan etter kommuneproposisjonen, vart lagt som ein del av det samla økonomiske opplegget, og såleis ikkje justert mot samferdsleramma. Fylkesrådmannen legg no opp til at samferdslesektoren skal få heile løyvinga knytt til opprusting av fylkesvegane. Ramma til samferdsle må difor justerast for verknadane av føresett opptrappingsplan i arbeidsdokument 3/14. Fylkesrådmannen tilrår at samferdsleramma vert justert slik for å kompensere sektoren fullt ut for statsbudsjettet sine føringar med omsyn til satsing på tunnel- og vegvedlikehald: Tunnelvedlikehald 64,9 64,9 64,9 64,9 Opprusting av fv. - Endra føresetnader i a-dok 3/14 2,6-7,9-20,8-10,0 Opprusting av fv. - justering etter statsbudsjettet 5,6 5,7 5,7-5,1 Endring av samferdsleramma 73,1 62,7 49,8 49,8 Tilråding Samferdslesektoren får tilført løyvinga knytt tunnelvedlikehald på 64,885 mill. kr, og heile løyvinga til opprusting av fylkesvegane. Statsbudsjettet sitt løyvingsnivå i 2015 vert vidareført flatt for alle åra i planperioden. 3.4 Rentekompensasjonsordning for fylkesvegar Statsbudsjettet: Investeringsrammene i rentekompensasjonsordninga for fylkesvegar er auka frå 2 til 3 mrd. kr, samstundes som ramma vår sett ned frå 139 mill. kr til 116,7 mill. kr årleg. Vår tilpassing: I budsjettopplegget vårt er det lagt opp til veginvesteringar under det nedjusterte nivået. Endringa får såleis ikkje nokon direkte budsjettkonsekvens. Låneramma er ikkje utnytta fullt ut fordi finansutvalet har sett behov for å få redusert lånegjelda og tilhøyrande kapitalutgifter. Reduksjon i kapitalutgiftene vil føre til tilsvarande redusert press mot sektorrammene i arbeidet med å tilpasse driftsrammene til det nye inntektsnivået. I gjeldande økonomisk opplegg er det teke ut rentekompensasjon på det årlege investeringsnivået ein har funne rom for på fylkesvegsektoren. Fylkesrådmannen vil minne om at rentekompensasjonsordninga i realiteten berre dekker ein mindre del av kapitalutgiftene ved nye låneopptak. Om vi skulle utnytta den nye ramma for 2015 fullt ut, måtte vi auka investeringane på fylkesvegar med 38,0 mill. kr. Med dagens renter på rundt 2% ville vi i så fall fått auka kapitalutgifter på 2,2 mill. kr årleg, medan rentekompensasjonen berre ville dekka 0,8 mill. kr av denne auken.

23 Side 8 av 30 Tilråding Finansutvalet tek orienteringa om endring i rentekompensasjonsordninga til vitande. 3.5 Skredsikring Statsbudsjettet: Statlege midlar til skredsikringstiltak på fylkesvegnettet vert tildelt som tilskot til fylkeskommunane. I framlegg til statsbudsjett vert det løyvd 580,4 mill. kr til skredsikring på fylkesvegnettet. Dette er ein auke på 16,4 mill. kr i høve saldert budsjett Regjeringa opplyser at med dette løyvingsnivået vert rammene i første fireårsperiode av NTP følgt opp med 43 % etter to år. Det er i 2014 fastsett eit nytt tilskotsprogram for planperioden som midlane vert fordelt etter. Den fylkesvise fordelinga av løyvinga for 2015 er enno ikkje kjent. Vår tilpassing: Fylkeskommunen har lagt til grunn at det er tildelt statstilskot og mvakompensasjon som er finansieringskjelda til investeringsprogrammet på skredsikring. Då vi ikkje kjenner dei årlege løyvingane til skredsikring, vil fylkesrådmannen tilrå å vidareføre gjeldande investeringsprogram. Dersom staten følgjer opp løyvingane i skredsikringsplanen til Sogn og Fjordane som føresett med 487 mill kr i perioden , vil dei statlege rammene vere høgre enn det som hittil er føreslått disponert. Fylkesrådmannen syner til vedteken prioriteringsliste i handlingsprogrammet til RTP der fv. 722 Flovegen i Stryn kommune er det neste prioriterte prosjektet. Det er lagt opp til at hovudutval for samferdsle skal behandle sak om ambisjonsnivå for skredsikring av fv. 722 Flovegen i november Reguleringsplan er venta å vere klar i løpet av Eventuell oppstart av nye prosjekt vil vere avhengig av nivået på dei statlege løyvingane og vil bli vurdert i komande års budsjettprosessar. Ut frå dette tilrår fylkesrådmannen følgjande investerings- og finansieringsprogram for skredsikring i perioden : INVESTERINGSPROGRAM (faste 2015-kr) SUM I PERIODEN Fv. 55 Gullringen 121,400 60,400 61,000 Fv. 152 Allgøya 2,900 2,900 Fv. 337 Bjødnabakken 131,800 71,800 60,000 Fv. 152 Alstokka 4,200 4,200 Fv. 55 Renninganeset - rasvoll Lånefjorden 6,700 6,700 Mindre skredsikringstiltak - utfordelt 30,000 10,000 10,000 10,000 SUM INVESTERING 297,000 85, ,400 71,000 10,000 FINANSIERINGPROGRAM SUM I PERIODEN Mva-kompensasjon 32,800 15,600 13,400 1,900 1,900 Statleg tilskot 264,200 70, ,000 69,100 8,100 SUM FINANSIERING 297,000 85, ,400 71,000 10,000 Tilråding: Framlegg til investerings- og finansieringsplan for skredsikring vert lagt til grunn for budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18).

24 Side 9 av Regional- og distriktspolitikk Under programkategori Distrikts- og regionalpolitikk er det nasjonale nivået redusert med om lag 190 mill. kr i høve gjeldande statsbudsjett. Reduksjonen er delvis grunngjeven i den auka satsinga på fylkesveg. I dette punktet vert utviklinga i KMD-midlane, breibandsatsinga og kompensasjon for differensiert arbeidsgjevaravgift kort kommentert. KMD-midlane Statsbudsjettet: I framlegget til statsbudsjett ligg det inne 73,7 mill. kr i utviklingsmidlar til fylkeskommunen. 9 mill. kr av desse er knytt til omstillingsarbeid i kommunane. I 2014 fekk vi samla 74,4 mill. kr, derav 10 mill. kr til omstilling. I tillegg er det lagt ei binding på at 5 mill. kr av omstillingsmidlane skal gå til å følgje opp tidlegare lovnad i kjølvatnet av brannen i Lærdal. Vår tilpassing: Manglande prisomrekning tilsvarar ein realnedgang i KMD-midlane på om lag 2 mill. kr i høve 2014, og i tillegg vert dei frie inntektene innan omstilling redusert med nemnde binding. Førebels oversikt over KMD-midlane syner ein nominell reduksjon på 0,8 mill.kr. Fylkesrådmannen tilrår likevel å vidareføre ramma til plan og næring på nominelt same nivå. Dette medfører at bruken av ordinære driftsmidlar må aukast med 0,8 mill. kr. 0,4 mill. kr vert finansiert via prispotten (prisomrekning på den fylkeskommunale delen av ramma), resterande 0,4 mill. kr vil auke salderingsutfordringa tilsvarande. Breiband Statsbudsjettet: Regjeringsplattforma har eit konkret mål om å sikre tilgang til høghastigheitsbreiband i heile landet, med mål om ei hastigheit på 100 Mbps. I følgje statsbudsjettet er denne dekninga no på ca 69%. Post- og teletilsynet har etablert eit søknadssystem der kommunar og fylke kan søkja om støtte til utbygging av breiband i område som ikkje har kommersielt potensial. For 2015 er det sett av 50 mill. kr til breiband. Dette er 110 mill. kr mindre enn utlyst beløp i Vår tilpassing: Midlane er søknadsbaserte. Nedgangen vil ikkje få salderingsmessige konsekvensar for fylkeskommunen sitt budsjett. Vi konstaterer berre at behovet er stort, og at den potten som er tilgjengeleg for 2015 berre er ca. 10 mill. kr høgare enn det Sogn og Fjordane åleine fekk tildelt i DAA-midlar Statsbudsjettet: Totalsummen for landet går ned med vel 144 mill. kr, til vel 360 mill. kr. Hovudforklaringa på nedgangen ligg i dei nye retningslinene for regionalstøtte i EØS-området. Om lag 30 kommunar i andre fylke har kome inn i ei sone med lågare arbeidsgjevaravgift, og skal då følgjeleg ikkje ha kompensasjon lenger. Korrigerer ein for dette, og ein mindre restsum nytta til mellom anna breiband, vert den reelle nedgangen i løyvinga på om lag 20 mill. kr. Det er også sett av 136 mill. kr på landsbasis til å dekke auka arbeidsgivaravgift som følgje av bransjeunnataket for transportaktivitetar. Vår tilpassing: Vi har høg arbeidsgjevaravgift i Flora, Førda og Sogndal, og har årleg motteke om lag 40 mill. kr. Reduksjonen i den nasjonale potten inneber truleg ein mindre reduksjon i vår kompensasjon i Vidare føreset vi at kompensasjonen for bransjeunntaket for transportaktivitetar vil dekke reelle meirutgifter i Fylkesfordelinga av desse midlane vert først klar i februar/mars 2015.

25 Side 10 av 30 Tilråding Plan og næring si ramme vert nominelt vidareført frå Styrkinga på 0,8 mill. kr vert finansiert ved 0,4 mill. kr i tilført prisvekst og 0,4 mill. kr via salderingsbalansen. 3.7 Kultur fellesfinansiering av kulturinstitusjonane Statsbudsjettet foreslår ein auke av statstilskotet til kulturinstitusjonane i fylket. Tabellane under syner foreslått auke i statleg tilskot, og kva auke dette vil gi i fylkeskommunalt og kommunalt tilskot om kulturinstitusjonane skal kunne ta ut heile den innlagde løyvinga på statsbudsjettet: Stat Kommune Fylket Sum auke Opera Nordfjord 0,792 0,085 0,255 1,132 Sogn og Fjordane teater 0,414 0,044 0,133 0,591 Førde internasjonale folkemusikkfestival 0,001 0,000 0,001 0,002 NC-treff 0,056 0,009 0,028 0,093 SUM 1,263 0,138 0,417 1,818 Stat Kommune Fylket Sum auke Musea i Sogn og Fjordane 3,182 0,500 1,621 5,303 Vår tilpassing: Skal fylkeskommunen auke i samsvar med forventningane vil dette krevje auka fylkeskommunal løyving på til saman 2,037 mill. kr. Det vil auke den årlege salderingsutfordringa ut over normal prisvekst. I lys av dei økonomiske utfordringane vi no står føre, tilrår fylkesrådmannen difor at fylkeskommunen aukar tilskota til desse institusjonane tilsvarande kommunal deflator på 3 %, med utgangspunkt i dei fylkeskommunale tilskota i Samla vert det eit auka tilskot på 0,774 mill. kr fordelt slik: Opera Nordfjord 0,036 Sogn og Fjordane teater 0,173 Førde internasjonale folkemusikkfestival 0,098 NC-treff 0,025 SUM 0,332 Musea i Sogn og Fjordane 0,442 Det vert føresett at auken i dei fylkeskommunale løyvingane vert nytta til å løyse ut ein høvesvis del av den varsla auken i statleg tilskot. Tilråding Tilskota til Opera Nordfjord, Sogn og Fjordane teater, Førdefestivalen, Norsk Country treff og Musea i Sogn og Fjordane vert prisjustert med 3 % i høve tilskotet frå Prisjusteringa skal nyttast til å utløyse statstilskot for dei institusjonane dette er aktuelt.

26 Side 11 av 30 4 ANDRE SAKER 4.1 Kapitalutgifter Vurdering av faktorane for berekning av kapitalutgifter Fylkesrådmannen varsla i arbeidsdokument 4/14 at det skulle gjerast ei nærmare vurdering av presisjonsnivået til dei etablerte faktorane for berekning av kapitalutgifter. Faktorane vart innførte for å forenkle arbeidet med å berekne verknadane av endringar i kapitalutgiftene ved endringar i investeringsporteføljen. Ein kunne då lettare isolere enkelte prosjekt og vurdere korleis kapitalutgiftene og dermed salderingsutfordringa på driftsbudsjettet vil bli påverka av ulike prioriteringar på investeringsbudsjettet. Dei store salderingsutfordringane har gjort det naudsynt å gjere vurderingar både på drifts- og investeringssida. I lys av dette vel fylkesrådmannen å behalde tilnærminga til kapitalutgiftsberekningane uendra i denne budsjettprosessen. Fylkesrådmannen vil vurdere presisjonsnivået nærare i budsjettarbeidet for Omrekning til 2015-kr Netto kapitalutgifter er uttrykt i faste kr. Omrekning frå 2014-kr til 2015-kr vil krevje ei prisomrekning på 5,5 mill. kr. Ekstraordinær nedbetaling av gjeld som følgje av reduserte kapitalutgifter i 2014 Fylkestinget har lagt opp til at eventuelle innsparingar på kapitalutgifter inneverande år skal nyttast til ekstraordinær nedbetaling av gjeld. For budsjettåret 2014 vert innsparinga på omlag 9,5 mill. kr. Dette medfører ei lågare inngåande lånegjeld i 2015, og lågare kapitalutgifter årleg i budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18). Fylkesrådmannen føresett ein gjennomsnittsfaktor på 1/14 for reduksjonane i kapitalutgifter ved ekstraordinær gjeldssanering. Faktoren er utrekna på bakgrunn av eit vekta snitt på dei innarbeidde faktorane for låneporteføljane for bygg og veg (1/12 og 1/17). Gjennomsnittsfaktoren er lagt til grunn for vurderingane under. Den årlege innsparinga i kapitalutgifter er ut frå dette rekna til 0,7 mill. kr. Reduksjon i kapitalutgifter som følgje av sal av skulebygg Sal av allmennfagbygget i Sogndal og skulebygget på Vassenden (tidlegare ein del av Mo og Jølster vgs.) gjev ei samla salsinntekt på 41 mill. kr. I sak 115/14 og 118/14 i fylkesutvalet vart det vedteke at salsinntektene skal nyttast til å nedbetale gjeld. Ein reduksjon i lånegjelda på 41 mill. kr i 2014 vil med grunnlag i ein gjennomsnittsfaktor for kapitalutgifter på 1/14 medføre ein reduksjon i kapitalutgifter på 2,9 mill. kr årleg i planperioden. Budsjetterte kapitalutgifter vert med grunnlag i dette endra slik: Nivå kapitalutgifter etter a-dok 4/14 183,3 193,9 200,2 193,5 Endringar: Prisomrekning til 2015-kr 5,5 5,5 5,5 5,5 Ekstraordinær nedbetaling ,7-0,7-0,7-0,7 Sal av skulebygg -2,9-2,9-2,9-2,9 Sum kapitalutgifter etter a-dok ,2 195,8 202,1 195,4

27 Side 12 av 30 Tilråding Faktorane for utrekning av kapitalutgifter vert ikkje endra i årets budsjettprosess. Netto kapitalutgifter vert tilført 5,5 mill. kr ved omrekning til kr. For gjeldsanering vert det lagt til grunn ein gjennomsnittsfaktor på 1/14. Innsparte kapitalutgifter som følgje av ekstraordinær nedbetaling av gjeld vert innarbeid i det økonomiske opplegget. 4.2 Leigeutgifter - Sogndal vidaregåande skule Fylkesutvalet har i sak 115/14 godkjent sal av allmennfagbygget ved Sogndal vidaregåande skule til Statsbygg. Frå overdragingstidpunktet og fram til at byggjesteg II ved skulen er ferdig i august 2017 vil fylkeskommunen leige almennfagbygget av Statsbygg. Den årlege leia er sett til 2,1 mill. kr. Fylkesrådmannen vil ut frå dette tilrå å auke budsjettet til opplæring med 2,1 mill. kr i åra og 1,2 mill. kr i Tilråding: Opplæring si ramme vert auka med 2,1 mill. kr i og 1,2 mill.kr i Rammeauken er knytt til auka leigeutgifter i perioden. 4.3 Pedagogisk-psykologisk teneste kostnadsauke Kommunar og fylkeskommunar skal ha ei pedagogisk-psykologisk teneste etter 5-6 i opplæringslova. Tenesta kan organiserast i samarbeid med andre kommunar. Fylkeskommunal ressursbruk til pedagogisk-psykologisk teneste har ikkje vore justert sidan Det er no gjort ein revisjon av samarbeidsavtalane med kommunane, og den viser at den samla fylkeskommunale ressursbruken til pedagogisk-psykologisk teneste svarar til 0,2 fagstilling meir enn i gjeldande avtalar. I tillegg kjem tilpassing av kontorressursane. Revisjonen av avtalane medfører ein auke på 0,245 mill. kr i 2015 og 0,165 mill. kr i åra På bakgrunn av at ressursbruken ikkje er justert sidan 2004, og at avtalane omfattar eksterne partar, tilrår fylkesrådmannen at opplæringssektoren får tilført kostnadsauken. Tilråding Opplæringssektoren får tilført 0,245 mill. kr i 2015 og 0,165 mill. kr i for å møte kostnadsvekst knytt til reforhandling av avtalar innanfor PP-tenesta. 4.4 Justering av innsparing skulebruksplanen I arbeidsdokument 4/14 vart rammene til opplæring justert ned for åra som følgje av forsering av innsparing som følgje av strukturendringane i skulebruksplanen. Det vart her føresett at heile innsparingskravet var innarbeidd i den økonomiske ramma til opplæringssektoren frå hausten Rammene vart korrigert med grunnlag i dette. Det viser seg no at innsparingskravet for tenestene 5100 Utgifter til lokale og 5150 Forvaltning og fellesutgifter, først er innarbeidd i økonomiplanen frå hausten Dette betyr at deler av forsert innsparing vil gje utslag også hausten 2016 og våren Dette gjev grunnlag for å gjere ei ytterlegare justering av rammene slik:

28 Side 13 av 30 Teneste Utgifter til lokale -0,8-0, Forvaltning og fellesutgifter -1,0-1,3 Sum -1,8-2,2 I arbeidsdokument 2/14, pkt. 2.2 vart rullering av driftsrammene frå 2017 til 2018 omtalt. Når det gjeld teneste 5150 Forvaltning og fellesutgifter vart innsparingskravet knytt til skulebruksplanen berre vidareført med halvårseffekt. Dette er feil då innsparingskravet i 2018 gjeld for heile året. Som ein konsekvens av dette vert ramma til opplæring redusert med 2,0 mill. kr i Tilråding Opplæringsramma vert ytterlegare nedjustert med 1,8 mill. kr i 2016 og 2,2 mill. kr i 2017 som følgje av forsering av innsparing i samband med skulebruksplanen, og 2,0 mill. kr i 2018 som følgje av heilårseffekt av innsparingskravet i Renter på ubrukte midlar frå staten ny tilnærming KMD har revidert sine retningsliner for kap. 551, postane 60 (regionale utviklingsmidlar) og 61 (INU-midlar). Retningslinene seier blant anna at renteinntekter frå midlane ikkje kan nyttast til andre føremål. Utrekna avkastning av post 60-midlane har så langt vore finansiert innafor alt tildelte fylkeskommunale driftsmidlar. Avkastninga av post 61-midlane vert finansiert av opptente renteinntekter på den fylkeskommunale likviditeten. Fylkesrådmannen har kome til at vi i bør justere rutinane våre for renteberekning av KMD-midlane noko, og tilrår at vi frå 2015 legg til grunn følgjande rutine: Unytta midlar ved årsavslutning vert avsett på bundne driftsfond. Gjennomsnittleg kapital på dei bunde driftsfonda vert lagt til grunn for den etterskotsvise renteberekninga. Rentesats vert sett lik gjennomsnittsrenta på konsernkontoen det aktuelle året. Det vert ingen økonomiske konsekvensar av denne rutineendringa korkje i HPN si ramme eller for fylkeskommunen totalt sett. Men det vert på sikt nødvendig å sjå på samansetnaden og bruken av dei ulike finansieringskjeldene på HPN sitt budsjett, og ei vurdering av finansieringa av renter på post 60-midlane vert ein naturleg del av eit slikt arbeid. Når det gjeld andre statlege tilskot med krav om renteberekning, er gjeldande rutinar i samsvar med tilrådd rutine i dette punktet. Det er såleis ikkje behov for å gjere nokon endringar her. Tilråding: Frå 2015 vert det lagt opp til slik tilnærming for berekning av renter på ubrukte midlar frå staten: - Unytta midlar vert ved årsavslutning avsett på bundne driftsfond. - Gjennomsnittleg kapital på dei bundne driftsfonda vert lagt til grunn for etterskotsvis renteberekning. - Rentesats vert sett lik gjennomsnittsrente på konsernkontoen det aktuelle året. 4.6 Endringar i budsjettreglementet Endringane i budsjettreglementet som vart vedteke i tertialrapport 1/14 vert innarbeidd i budsjettdokumentet frå og med Endringane er knytt til:

29 Side 14 av 30 Tilpassing av fylkesrådmannen si fullmakt til å sjå administrasjonsbudsjetta i samanheng som følgje av KOSTRA-justeringar. Resultatoverføring på vedlikehaldsfond knytt til kunstmuseet. I punkt 1.2 vert følgjande programområde lagt til som følgje av ny KOSTRA-funksjon: 711 Konsesjonskraft mv. Tilråding Budsjettreglementet for 2015 vert oppdatert i samsvar med endringane i Tertialrapport 1/14 og som følgje av ny KOSTRA-funksjon. 4.7 KOSTRA-nøkkeltal for Sogn og Fjordane og samanliknbare fylke I finansutvalsmøte vart det bestilt ei oversikt over KOSTRA-tal for vårt fylke med tilsvarande tal for «samanliknbare» fylkeskommunar. I samband med gjennomgang av den økonomiske drifta i fylkeskommunen som konsulentfirmaet «Agenda Kaupang» gjorde i 2010, vart det gjennomført samanlikningar med fylkeskommunar med nokre av dei same utfordringane vedkomande avstandar, folketettleik, geografi mm. Følgjande fylkeskommunar vart valde ut som samanlikningsfylkeskommunar: Møre og Romsdal, Nord-Trøndelag, Telemark, Hedmark, Troms og Nordland. Fylkesrådmannen har i samanlikninga valt desse fylka som referansefylke. Fylkesrådmannen vil gjere merksam på at det er store variasjonar mellom referansefylka på enkelte sektorar. I størst grad får dette innverknad på nøkkeltalet for samferdsle. Det er mellom anna ikkje alle referansekommunane som har utgifter til båt- og ferjedrift. Nivå i 2013 Tabellen nedanfor viser KOSTRA -nøkkeltal i kr pr. innbyggar på dei ulike sektorane. Vårt fylke er her samanlikna med gjennomsnittet for «referansefylkeskommunane» for året 2013: KOSTRA-nøkkeltal på sektornivå* SFJ (kr per innb) Snitt for ref.fylke (kr per innb) SFJ avvik frå snittet i % SFJ avvik i mill. kr frå ref.fylke Kultur ,1 Tannhelsetenesta ,6 Samferdsel ,9 Vidaregåande opplæring ,8 Adm., styring og kontroll ,8 *for Plan og næring er det vanskeleg å finne eit nøkkeltal som kan nyttast til samanlikning. Med desse nøkkeltala lagt til grunn, ser vi at utgiftsnivået jamt over ligg høgare for vårt fylke enn gjennomsnittet for referansefylkeskommunane, varierande frå 18 til 71 prosent for dei ulike sektorane. Når det gjeld samferdsla vert nivået påverka av fylkesvegreforma frå 2010 med ulikt ansvar for nyanlegg mellom fylkeskommunane. Også for vidaregåande opplæring er det naturleg med høgare kostnad i Sogn og Fjordane fordi vi har ein vesentleg høgare del elevar i høve til folketalet enn referansefylkeskommunane. Alternativ samanlikning med utgangspunkt i inntektssystemet Sogn og Fjordane fylkeskommune har eit utgiftsbehov som ligg om lag 60 prosent over landsgjennomsnittet. Dette vert kompensert gjennom rammetilskotet frå staten. Det forklarer også

30 Side 15 av 30 kvifor vi i KOSTRA-statistikken kjem ut med eit relativt høgt utgiftsnivå pr. innbyggar på dei fleste område, samanlikna med landsgjennomsnittet. På sektorane som er omfatta av utgiftsutjamninga er det mogeleg å samanlikne utgiftene mot landsgjennomsnittet ved å nytte kriterieverdiane. Desse vert nytta i systemet til å gje fylkeskommunane tilskot ut frå objektive behov, t.d. stor eller liten del av innbyggjarane som har krav på vidaregåande opplæring, varierande veglengde og behov for vedlikehald og liknande. Det er heilt naturleg at utgiftene på sektorane har tilsvarande avvik frå landsgjennomsnittet. I etterfølgjande tabell er landsgjennomsnittet justert med gjeldande indeksar for Sogn og Fjordane og vi får då eit utgiftsnivå som kan samanliknast. KOSTRA-nøkkeltal på sektornivå* Landsgjennomsnitt (kr pr. innb) Landsgjennomsnitt justert (kr pr. innb) Sogn og Fjordane (kr per innb) SFJ korr. avvik frå snittet i % Tannhelsetenesta Samferdsel Vidaregåande opplæring Då KOSTRA-tala er frå sist avlagde rekneskap (2013) er det nytta tal for inntektssystemet som var nytta i Det vil bli endringar i desse samanlikningane når nytt inntektssystem frå 2015 kan nyttast som samanlikningsgrunnlag mot rekneskapstal for dette året. Dette vil gjelde særleg for samferdslesektoren der det vil bli store utslag når overgangsordningane for fylkesvegar er over. Som ein illustrasjon på korleis KOSTRA-tal vert korrigerte når dei skal nyttast i analysesamanheng, har fylkesrådmannen teke med ei samanlikning av Sogn og Fjordane mot referansefylka justert for utgiftsbehovet i inntektssystemet. Tala er henta frå Agenda Kaupang sin rapport frå Desse tala er før forvaltningsreforma vart innførd. KOSTRA-tala etter 2010 er prega av store overføringar årleg i samband med tidsavgrensa prosjekt på fylkesvegane. Det er difor vanskeleg å gjere gode samanlikningar i det enkelte år Netto driftsutgifter per innbyggar justert for behov, Agenda Kaupang rapport Sogn og Fjordane Gj. snitt ref. fylke Kultur Tannhelse Vidaregåande opplæring Adm styring og fellesutg Samferdsle I 2009 synte dei korrigerte utgiftene for fylkeskommunen at vi brukar om lag det same per sektor som referansefylka. Størst avvik var knytt mot vidaregåande opplæring, der vi brukte om lag 70 mill.kr meir enn referansefylka. Både på kultur og tannhelse brukte vi noko meir enn referansefylka, medan vi for samferdslesektoren brukte noko mindre enn referansefylka når vi korrigerte for utgiftsbehovet. Dette bildet vil som nemnd endre seg for denne sektoren etter innføring av nytt inntektssystem der utgiftsbehovet er vesentleg redusert.

31 Side 16 av 30 Tilråding Fylkesrådmannen si orientering om KOSTRA-nøkkeltal vert teken til vitande. 4.8 Målekarta for 2015 Tydelege tilbakemeldingar på jobben vi gjer og resultata vi oppnår er ein føresetnad for at vi skal kunne tilpasse oss samfunnsendringar og prestere i forhold til måla våre. Krava frå sentrale politiske styresmakter, samarbeidspartar og brukarar er store. Samstundes er ressursane avgrensa. Målekartet er eit verktøy for konkretisering av politisk fastsette mål og resultatmåling. Målekartet var igjennom ei betydeleg forenkling i 2013, og skal no rullerast i samband med budsjettfastlegginga for Ein gjennomgang viser at dei fleste sektorane i hovudsak ønskjer å vidareføre målekartet slik dette ligg i Dette skuldast fleire forhold: For det første vert det gjennomført ei medarbeidarundersøking annakvart år basert på fokusområdet «Medarbeidar og organisasjon» i målekartet. Undersøkinga vert gjennomført mot slutten av For det andre førebur fylkesrådmannen også ei større undersøking retta mot samarbeidspartar og brukarar. Undersøkinga tek utgangspunkt i gjeldande målekart innan fokusområda «Tenesteytar» og «Regional utviklingsaktør». Sektorane ønskjer ikkje å gjere større endringar innanfor fokusområda før ein kjenner måloppnåinga i høve gjeldande måleindikatorar. Fylkestinget skal i desember 2014 handsame verdigrunnlaget for Sogn og Fjordane fylkeskommune. Nemnde målekart bør vurderast på bakgrunn av organisasjonen sitt oppdaterte verdigrunnlag. Også dette tilseier at vi ikkje tilrår større endringar i målekartet for Tilråding Finansutvalet tek orienteringa om justering av målekarta til vitande. 4.9 Bygge- og eigedomsforvaltninga felles organisering for driftsteknisk personell I eige notat til fylkesutvalet 18. juni 2014 vart det gjort greie for den vidare prosessen med å setje i verk ei felles organisering for driftsteknisk personell. Omorganiseringa er forankra i FT-vedtak 23/08. Det vert no lagt opp til at den nye organiseringa skal vere på plass frå Dei budsjett-tekniske justeringane som følgje av omorganiseringa vert difor innarbeida i budsjettopplegget frå og med Budsjettjusteringane har ikkje salderingsmessige konsekvensar. Tilråding Tekniske budsjettendringar som følgje av felles organisering av driftsteknisk personell vert å innarbeide i budsjettopplegget frå og med 2015.

32 Side 17 av 30 5 SLUTTSALDERING Samla salderingsutfordring : Ubalanse etter a.dok 4-21,2-4,6 181,0 189,9 Vurderingar i a.dok 5: Justering etter statsbudsjettet Vekst i frie inntekter -120,8-123,2-104,2-95,4 Endring i KMD-midlar 0,8 0,8 0,8 0,8 Avsetting til løns- og prisvekst - omrekning av kroneverdi 63,0 63,0 63,0 63,0 Mindrebehov - løns- og prisvekst -0,9-0,9-0,9-0,9 HPN - rammereduksjon som følgje av nedgang KMD-midlar -0,8-0,8-0,8-0,8 HPN - auka ramme for å oppretthalde nominelt nivå frå ,4 0,4 0,4 0,4 Samferdsle - auka løyving til tunnelvedlikehald 64,9 64,9 64,9 64,9 Samferdsle - opprusting av fylkesveg, justert løyving til 72,7 mill/år 8,2-2,2-15,1-15,1 Andre vurderingar: Opplæring - auka løyving til husleige Sogndal vgs ,1 2,1 1,2 Opplæring - auka løyving til PPT-tenesta - reforhandling av avtale 0,2 0,2 0,2 0,2 Opplæring justering av innsparing - skulebruksplan -1,8-2,2-2,0 Forvaltning - innsparing på forvaltning sentraladm -3,0 0,8 Forvaltning - avsetting/bruk av omstillingsfond 3,0-0,8 Forvaltning - for lite innsparing etter handsaming av a-dok 4/15 0,9 1,7 Innsparte kapitalutgifter - sal av skulebygg -2,9-2,9-2,9-2,9 Innsparte kapitalutgifter - ekstraord. nedbetaling av gjeld -0,7-0,7-0,7-0,7 Ubalanse etter a.dok 5-6,8-4,1 184,7-201,4 Salderingsutfordringa i 2019 vil auke med ytterlegare 55,7 mill. kr som følgje av full innføring av nytt inntektssystem. Iverksetjing av så store nedskjeringar som det her er snakk om, vil føre til omstillingskostnader på kort sikt, og til at vi enkelte år ikkje kjem heilt i mål med å realisere store nok innsparingar. Sluttsaldering Det er vesentleg at fylkeskommunen evner å gjere opp rekneskapen i balanse dei komande åra slik at vi ikkje skyv føre oss underskot som må løysast i tillegg til dei årlege salderingsutfordringane. Med bakgrunn i dette tilrår fylkesrådmannen at dei mindre budsjetterte overskota i 2015 og 2016 (tabellen over) vert sett av til bufferfondet for å møte framtidige driftsutfordringar i samband med iverksetjing av langsiktige innsparingstiltak. Den langsiktige salderingsutfordringa for 2017 og 2018 vert førebels tilrådd løyst ved eit teknisk innsparingskrav. Dette innsparingskravet må vi realisere gjennom dei utgreiingar som skal finne stad fram mot nytt økonomiplanvedtak i juni 2015 og budsjettvedtaket for budsjett 2016/ økonomiplan i desember Til slutt i dette arbeidsdokumentet presenterer fylkesrådmannen ei tabellarisk oversikt over fylkesdirektørane sine tilrådingar til hovudutvala i høve aktuelle utgreiingsområde.

33 Side 18 av 30 Bufferfondet Ved utgangen av 2014 vil det vere om lag 190 mill. kr på bufferfondet. I tillegg til grunnkapitalen på 70 mill. kr er 78 mill. kr av desse midlane disponerte til eingongstiltak gjennom budsjett Det står såleis att i overkant av 40 mill. kr som ikkje er disponerte ved utgangen av Justert for tilrådde endringar i planperioden kan bufferfondet framstillast slik: Bufferfond IB Pr ,1 113,6 70,0 70,0 70,0 B-2014 B-14 - Lokale innt. til driftsføremål - over 90 mill kr 30,6 B-14 - Kapitaltilførsle - budsjettert overskot ,5 FT-sak 2/14 - Rekneskap ,5 FT-sak 17/14 - Tertialrapport 1/14-18,3 FT-sak 30/14 - Tertialrapport 2/14 3,4 B-2015 A-dok 3/14- Lokale innt. til driftsføremål over 65/60 mill. kr 4,4 4,6 3,3 A-dok 5/14 - Saldering av budsjettert overskot 2015/16 6,8 4,1 UB pr (før disposisjonar) 191,8 124,8 74,1 74,6 73,3 Avvik frå vedteke minimumsnivå nivå 121,8 54,8 4,1 4,6 3,3 Disposisjon av "overskot" 121,8 54,8 4,1 4,6 3,3 B-2014 Eingongstiltak drift 18,4 Eingongstiltak investeringar 65,5 Ekstraordinær nedbetaling av gjeld B-2015 A-dok 3/14 Redusert uttak frå fondet i 2016 (v 65 mill til drift) -5,7 A-dok 5/14 Reserve i høve framtidige driftsutfordringar 54,8 4,1 4,6 3,3 Rest til disposisjon 43,6 0,0 0,0 0,0 0,0 Reserven i høve framtidige driftsutfordringar summerer seg til om lag 65 mill. kr i planperioden. Tilråding Åra 2015 og 2016 vert sluttsaldert mot bufferfondet. Åra 2017 og 2018 vert saldert med eit teknisk innsparingskrav tilsvarande salderingsutfordringa. Tilgjengeleg overskotskapital på bufferfondet vert reservert i høve framtidige driftsutfordringar i samband med iverksetjing av langsiktige innsparingstiltak. 6 FRAMLEGG TIL UTGREIINGAR ØKONOMIPLAN I arbeidsdokument 3/14 fekk hovudutvala, som politiske sektorspesialistar, i oppgåve å kome med tilråding til aktuelle utgreiingsområde med tanke på å kunne tilpasse seg gjevne økonomiske rammer. Innleiingsvis i dette punktet vil fylkesrådmannen kome med framlegg til ein eigen prosess for å få på plass ei felles plattform for det vidare prioriteringsarbeidet i fylkeskommunen.

34 Side 19 av 30 Deretter vert det skissert aktuelle utgreiingsområde på forvaltnings- og tannhelsesektoren, før fylkesrådmannen avslutningsvis gje ei summarisk samanstilling av aktuelle utgreiingsområde basert på nemnde skisser og fylkesdirektørane sine tilrådingar til hovudutvala. Hovudutvala skal kome med sine tilrådingar i møta 27. og 28. oktober. Saksframlegga følgjer arbeidsdokumentet som vedlegg. Hovudutvala sine vedtak i sakene vert ettersende. 6.1 Felles prioriteringsprinsipp vidare arbeid I arbeidet med å definere utgreiingsoppgåver og seinare prioritere konkrete reduksjonstiltak i og på tvers av sektorane, vil det vere viktig å ha ei felles oppfatning av kva rolle fylkeskommunen skal ivareta og kva kvalitetar som bør prege tenestene våre. I dei ti køyrereglane som finansutvalet gav si tilslutning til, vart det slege fast at «vi må vurdere oppgåver og tenester, vekk med ostehøvelen». Ostehøvelprinsippet vil ikkje utgjere eit tilstrekkeleg uttømmande grunnlag for å imøtekome innsparingskrava vi møter dei neste fem åra. Vi vil vanskeleg greie å ivareta kvaliteten i tenestetilbodet og leggje ei tilstrekkeleg breidde og tyngde i utviklingsarbeidet utan at vi legg nokre ytterlegare fellesføringar til grunn. Vi treng eit vidareutvikla, overordna grunnlag for dei prioriteringane fylkeskommunen må gjere. Det vil vere trong for å sjå nærare på rolla fylkeskommunen skal ha. Kravet til kvalitet vil vere ei avgjerande føring for organiseringa av tenestetilbodet. Vi bør også vurdere å gje verkemidlane våre større samverknad for at desse skal ha ein ønskt innverknad på samfunnsutviklinga. Førebels er alle hovudutvala førelagt nokre døme på grunnprinsipp som vi ønskjer å utvikle som reiskapar for å kunne gjere fruktbare og langsiktige prioriteringar: 1. Kvalitet i alle vidareførte oppgåver: Det bør vere høg kvalitet på dei tenestene fylkeskommunen prioriterer å vidareføre. Kvalitet bør vurderast opp mot kvantitet i alle ledd av prioriteringsarbeidet. 2. Tydeleg oppgåve- og ansvarsdeling: Vi bør ha ei aktiv haldning til fylkeskommunen si rolle innanfor fagområde der også kommunane har eit definert ansvar. Vi bør vurdere eigen ressursbruk opp mot faktisk fylkeskommunalt oppgåveansvar. 3. Funksjonelle bu- og arbeidsmarknadsregionar: Regional planstrategi tilseier at fylkeskommunen skal prioritere styrkinga av bu- og arbeidsmarknadsregionar med avgrensa interne reiseavstandar og felles arbeidsmarknader. Dette bør liggje til grunn for prioriteringane vi gjer i omstillingsarbeidet. 4. Tydeleg rolle i den regionale partnarskapen: Vi bør prioritere auka fokus på arenabygging og tilrettelegging, og mindre på direkte finansieringsbidrag. Leiarrolla i den regionale partnarskapen bør i større grad styrke samordninga og ein felles verkemiddelbruk i og for fylket. 5. Langsiktige avgjerder: Trendar og faktisk samfunnsutvikling bør i noko større grad vektleggjast. Vedtaka våre skal stå seg over tid, og dimensjonering og innretning av tenestene må tilpassast framtidige, langsiktige behov. 6. Alternative finansieringskjelder: Vi bør sjå etter område der vi gjennom samarbeid og partnarskap lokalt, regionalt, nasjonalt og internasjonalt kan generere eit breiare finansieringsgrunnlag. Det vil vere trong for ein grundig prosess både administrativt og politisk for å meisle ut dei overordna grunnprinsippa for prioriteringane fylkeskommunen må gjere. Fylkesrådmannen tilrår at vi arbeidar vidare med utvikling, forankring og bruk av eit felles sett med overordna grunnprinsipp for prioriteringane slik:

35 Side 20 av På nyåret får finansutvalet seg førelagt ei sak som skisserer eit utkast til grunnprinsipp. 2. Grunnprinsippa vert lagt til grunn for prioriteringar av kva for område som skal vurderast i den vidare prosessen, kor grundig desse skal vurderast og i kva rekkefølgje dei skal arbeidast med framover. 3. Som del prosessen fram mot fylkestinget i juni 2015 vil det vere høve til å justere noko på desse overordna grunnprinsippa som følgje av behandlinga av delutgreiingane. 4. Det er ei målsetting at fylkestinget, som ledd i økonomiplanvedtaket i juni, fastlegg nye mål for fylkeskommunen tilpassa dei nye økonomiske rammene. Tilråding Finansutvalet legg til grunn at det vert arbeidd vidare med vidareutvikling, forankring og bruk av eit felles sett med overordna prioriteringsprinsipp som skissert i dette punktet. 6.2 Kontrollutvalet Som ein del av økonomiplanarbeidet vedtok kontrollutvalet i KU-sak 35/14 å få utgreidd konsekvensar av innsparing på til saman 10 områder. Utgreiingsområda er samansette og omhandlar både kontrollutvalet sin samansetnad og aktivitet/oppgåver. Kontrollutvalet arbeider no med utgreiingane, og utvalet sine tilrådingar vert tekne endeleg stilling til gjennom fylkestinget si handsaming av budsjettsaka i desember Tilråding: Finansutvalet tek orienteringa om kontrollutvalet sin økonomiplanprosess til vitande. 6.3 Forvaltning Kapasitet og kompetanse innanfor forvaltninga bør sjåast i lys av dei oppgåvene og tenestetilboda som vert prioriterte på sektornivå. Når det er avklart i fylkestinget kva oppgåveendringar som vert aktuelle på sektornivå, skal det greiast ut korleis administrasjonen bør tilpassast til dei nye oppgåvene og dei nye økonomiske rammene. Administrasjonen har starta eit arbeid for å vurdere potensialet for stordriftsfordeler og effektivisering. Aktuelle døme på utgreiingar innan dette området er: Utgreie organiseringa av ikt- driftstenestene retta mot institusjonane/brukarane med sikte på ei samla meir effektiv organisering. Utgreie organiseringa av løn- og rekneskapsfunksjonen i heile fylkeskommunen med sikte på å få ei samla meir effektiv organisering. Utarbeide nye reinhaldsrutinar for fylkeskommunen sine bygningar. Det vil også vere aktuelt å sjå på andre sektorovergripande oppgåver og organisering/innretning av desse. Her kan mellom anna folkehelsearbeidet og internasjonalisering vere aktuelle tema. Tilråding Finansutvalet sluttar seg til skisserte utgreiingsområde for forvaltningssektoren.

36 Side 21 av Tannhelse Tannhelsetenesta er organisert med ei sentral leiing og med sjølvstendige klinikkar med klinikksjefar. Fylkeskommunen har i dag tannklinikkar i alle kommunane i fylket. Klinikkane er delte opp i sentralklinikkar, lokalklinikkar og klinikkar med ambulering. Totalt er det 29 klinikkar fordelt på 26 kommunar. 6 klinikkar er ambuleringsklinikkar utan fast bemanning. I arbeidsdokument 3/14 vart det gjort ei grov vurdering av ein reduksjon av tilbodet ned til eit lovpålagt minimumstilbod innan tannhelsetenesta. Denne vurderinga gav eit totalt innsparingspotensiale på netto anslagsvis 20 mill.kr. Dette kunne nåast gjennom ein reduksjon av tal tannklinikkar med 16. Dette ville bety redusert bemanning, inga inntening, større vanskar med å rekruttere og stabilisere tannlegar i tillegg til auka skysskostnader. På lang sikt vil innsparingar i tannhelsetenesta vere knytt opp mot endringar i klinikkstruktur. Dette vil også vere konsekvensen med eit langsiktig innsparingsbehov på 11 mill.kr. Arbeidet med framtidig struktur og bemanning i tannhelsetenesta har starta. Slik det ser ut no, vil det også vere naudsynt å gjere om eller endre fylkestingsvedtak for å tilpasse drift til framtidige rammer. Dette gjeld blant anna vedtak om dekking av skyssutgifter, FT-sak 61/10. Tilråding Finansutvalet sluttar seg til skisserte utgreiingsområde for tannhelsesektoren.

37 Side 22 av Skjematisk oppsummering av tilrådde utgreiingsområde UTGREIINGSOMRÅDE RAMME UTGREIINGSOMRÅDE RAMME SEKTOROVERGRIPANDE UTGREIINGAR PLAN OG NÆRING 11 Administrative støttefunksjonar Tilrettelegging og støttefunksj. for næringslivet Vaktmeistertenester Kommunale næringsfond Reinhald Omstilling Folkehelsearbeid Næringshagar Internasjonalisering VRI/FoU FORVALTNING 30 Innovasjon Norge Vidareføring av tiltak frå 2015 Breiband Tilpassing av sentraladministrasjonen etter oppgåve- og tenestetilbodsprioriteringar Reiseliv Sjømat Utgreiingar med tanke på effektivisering Energi, industri og landbruk Organisering av IKT-driftstenestene Avveging - arenabyggar og finansiell aktør Organisering av løn og rekneskap Folkehelse Reinhaldsrutinar Partnarskap med kommunane OPPLÆRING 88 samhandling med organisasjonar Fagskuleutdanning ut over statleg tilskot Lokal og regional utvikling årleg økonomisk ramme 17 mill. kr Organisering og finansiering av reg.planar årleg økonomisk ramme 10 mill. kr Tilskotsordn.for tettstadmidlar/stadutforming Landsline yrkessjåfør Ungdomstiltak - roller, oppg., org.og fin. Lærarressurs som del av open skule Integrering - roller, oppg., org. og fin. Økonomisk ramme for drift av VGS Friluftsliv, natur og vassforvaltning %-vis reduksjon rolle i oppfølging av verdsarvområda Gratis læremiddel/pc-ordninga rolle i etablering av natur- og kulturparkar Utgreiing av eventuelle organisatoriske endringar SAMFERDSLE 130 Arbeidslivskontakt Oppfølgingstenesta Systemansvarleg IKT/e-pedagog Karriererettleiing Skule- og tilbodsstruktur Rådgjeving ut over avtalefesta nivå Lærlingsamlingar Innføringsgrupper for minoritetsspråklege Oppf. av kostnadskrevj. tiltak i handlingsprog. Leiing ut over avtalefesta nivå Stimuleringstiltak i fag- og yrkesopplæringa Sommarskule Rekruttering/kompetanseutv.pedagogisk pers. Instruktøropplæring Omstillingstiltak for pedagogisk personale Miljøkoordinator Ny driftsstandar for fylkesvegnettet generell drift og vinterdrift Beredskap Potensial for innsparingar ved vinterstenging Utsett opning/tidlegare stenging Nye strekningar Utgreiing innafor båtrutene lokale båtruter Regionale båtruter Godsbåt Sognebåten/Speglvendten Endra materiell-ekspresbåtane til/frå Bergen Terminalar/venterom Takstauke Utgreiing innafor ferjedrifta Endring i frekvens Endring i opningstid TANNHELSE 11 Endring i takstsoner for å auke inntektene Strukturendringar Terminalar/venterom Dekking av skyssutgifter Utgreiing av ungdomstilboda Ungdomskort KULTUR 17 Trygt heim for ein 50-lapp Frivillig sektor LTU - lokalt transporttilbod til ungdom Kulturformidling Utreiing innan tilrettelagt transport Kulturarv Serviceskyss Kunstproduksjon TT-ordninga SUM UTGREIINGSRAMMER 287 MILL. KR Tilråding Finansutvalet sluttar seg til at utgreiingsområda i tabellen over vert lagt til grunn i det vidare arbeidet med å få samsvar mellom inntekts- og utgiftsrammer frå 2017.

38 Side 23 av 30 7 FRAMLEGG TIL BUDSJETT 2015/ØKONOMIPLAN 2016 (17-18) Tidlegare vedtak i finansutvalet om framlegg til budsjett/økonomiplan har vore knytt opp mot framlegg til tekstdokument basert på dei konklusjonar og føringar som finansutvalet har gitt gjennom budsjettprosessen. Fylkesrådmannen tilrår no at det vert lagt opp til å vedta det salderingsmessige opplegget som er utarbeidd gjennom finansutvalet sin budsjettprosess. Formelt er det dette finansutvalet har teke stilling til. Tilhøyrande tekstar (tekstboka) vert så produsert med grunnlag i vedtaka i finansutvalet, og sjølve tekstdokumentet vert grunnlaget for den politiske slutthandsaminga av budsjett/økonomiplan i hovudutval, fylkesutval og fylkesting. Med utgangspunkt i dette kan finansutvalet sitt framleggsvedtak utformast slik: A. Det utarbeidde salderingsframlegget som følgjer av arbeidsdokumenta 1-5/14, med dei endringar som er presisert i punkt B, vert fremja som finansutvalet si tilråding til budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18). B. Endringar/presiseringar:. C. Fylkesrådmannen får fullmakt til å utforme tilhøyrande tekstbudsjett før utsending til hovudutvala. D. Vedtak tilpassa førebels saldering (vert oppdatert for ev. endringar i punkt B.) Finansutvalet rår hovudutvala til å gje slik tilråding: Hovudutvala rår fylkesutvalet til å gje slik tilråding: Fylkesutvalet rår fylkestinget til å gjere slikt vedtak: 1. Dokumentet Budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18) utgjer det overordna styringsdokumentet for den fylkeskommunale verksemda for åra Budsjettreglementet vert vedteke slik det ligg føre i dokumentet Budsjett 2015/økonomiplan Driftsbudsjettet for 2015 og tilhøyrande økonomiplan vert vedteke med slike rammer: B-2015 B-2016 B-2017 B-2018 NETTO FELLESINNTEKTER , , , ,200 TEKNISK INNSPARINGSKRAV , ,386 Forvaltning 170, , , , Politisk styring 68,562 67,771 73,926 72, Kontrollutval 4,375 4,650 4,500 4, Administrasjon 71,591 71,341 75,055 75, Forvaltningsutgifter eigedomsforvaltninga 8,225 8,225 7,925 7, Administrasjonslokale 6,476 6,476 6,476 6, Tenester utanom ordinært FK ansvarsområde 0,675 0,525 0,525 0, Diverse fellesutgifter 10,497 10,272 8,497 8,497 Opplæring 824, , , , Skulelokale og internatbygningar 104, , ,964 99, Fellesutgifter og støttefunksjonar 60,734 60,580 59,823 58, Pedagogisk leiing/fellesutg. og gjesteelevar 103, , ,382 98,258

39 Side 24 av Utdanningsprogramma 331, , , , Fagskule 22,894 22,894 22,894 22, Landsliner 3,783 3,783 3,783 3, Oppflg.tenesta og ped./psyk. teneste 19,631 19,551 19,401 19, Tilpassa opplæring 67,559 67,559 67,559 67, Fagopplæring i arbeidslivet 95,285 95,285 95,285 95, Vaksenopplæring ettter opplæringslova 4,545 4,545 4,745 4, Andre føremål 10,023 10,023 10,023 10,023 Tannhelsetenesta 79,630 79,630 82,630 82, Tannhelsetenesta fellesfunksjonar 18,664 18,664 18,954 18, Tannhelsetenesta - pasientbehandling 60,966 60,966 63,676 63,676 Plan og næring 100,583 97, , , Tilrettelegging og støttefunk.for næringslivet 81,675 79,753 94,019 87, Lokal og regional utvikling 12,536 12,038 13,134 13, Frilutftsliv, vassreg.styresmakt mv 6,372 6,172 6,272 6,272 Ufordelt innsparingstiltak 0,000 0,000 0,000 0,000 Kultur 67,954 64,422 65,522 65, Bibliotek 6,244 5,584 6,884 6, Kulturminnevern 13,107 12,575 12,275 12, Museum 16,244 15,244 14,244 14, Kunstformidling 8,967 8,577 10,077 10, Kunstproduksjon 11,389 10,889 11,389 11, Idrett 3,100 3,000 3,100 3, Andre kulturaktivitetar 8,903 8,553 7,553 7,553 Ufordelt innsparingskrav 0,000 0,000 0,000 0,000 Samferdsle 965, , , , Fylkesvegar - nyanlegg, drift og vedlikehald 457, , , , Bilruter 271, , , , Fylkesvegferjer 102, , , , Båtruter 124, , , , Tilrettelagd transport 9,909 9,909 9,671 9,671 Ufordelt innsparingskrav 0,000 0,000 0,000 0,000 Ufordelte postar 6,183 6,183 6,183 6,183 NETTO SEKTORRAMMER 2 214, , , ,624 Innan driftsbudsjettet får hovudutvala høve til å endre fordeling av rammene i tråd med fullmakter gjevne i budsjettreglementet. Hovudutvala sine vedtak må tilpassast dei føringar som ligg i FT sitt budsjettvedtak. 4. Kapitalbudsjettet for 2015 og tilhøyrande økonomiplan vert vedtekne med slike rammer: INVESTERINGSPROGRAM Bygg 132, , , ,240 Fylkesvegar inkl. rassikring 167, , ,700 45,600 SUM INVESTERINGAR 299, , , ,840 FINANSIERINGPROGRAM Mva-kompensasjon 56,790 54,195 32,130 24,440 Driftsmidlar 30,900 18,100 17,800 12,300

40 Side 25 av 30 Bufferfondet 3,000 23,720 21,000 Div ubundne fond 3,740 7,200 Statsbudsjettet kap skredsikring 70, ,000 69,100 8,100 Andre tilskot (elevbetaling PC-ordning) 2,900 2,900 2,900 2,900 Lånemidlar 132, ,300 78, ,100 SUM FINANSIERING 299, , , , Økonomiplanen sine rammer for skal i utgangspunktet leggjast til grunn for arbeidet med neste års budsjett og økonomiplan. 8 VIDARE ARBEID På møtet 5. november skal finansutvalet vedta samla salderingsopplegg for budsjett 2015/ økonomiplan 2016 (17-18). Fylkesrådmannen skal utforme tilhøyrande tekstdokument før finansutvalet sitt framlegg vert lagt fram for ordinær politisk slutthandsamning slik: 24. november: Politikardag. 25.november: Hovudutvalshandsaming 26. november: Fylkesutvalshandsaming desember: Fylkestingshandsaming. Tore Eriksen fylkesrådmann Eli Nes Killingrød økonomisjef Brevet er elektronisk godkjent og er utan underskrift Vedlegg: 1. Presentasjon til fylkestinget om hovudpunkta i statsbudsjettet 2. HO -sak 26/14 Budsjett 2015 og økonomiplan målekart 2015 og utgreiingsområde for tilpassing til økonomiske rammer på lang sikt ( ) 3. HPN-sak 67/14 Budsjett plan og næring - utgreiing av innsparingskrav på lang sikt ( ) 4. HK-sak 54/14 Økonomiplan forslag på utgreiingar i høve moglege langsiktige innsparingstiltak 5. HS-sak 50/14 Budsjett 2015 økonomiplan utgreiing av langsiktige innsparingar Kopi til: Fylkestinget Fylkesrådmannen si leiargruppe Budsjettgruppa

41 Side 26 av 30 Oppsummering av fylkesrådmannen sine tilrådingar i dette dokumentet: 2 KONSEVEKVENSAR AV POLITISKE VEDTAK I HAUSTSESJONEN Finansutvalet tek orienteringa om dei økonomiske konsekvensane av FT-sakene 30/14, 31/14, 32/14 og FU-sakene 115/14, 118/14 til vitande. 3 ENDRINGAR SOM FØLGJE AV FRAMLEGG TIL STATSBUDSJETT Nytt inntektssystem Finansutvalet tek orienteringa om nytt inntektssystem til vitande. Rammetilskot og skatt vert berekna med grunnlag i nytt inntektssystem slik det er presentert i framlegg til statsbudsjett. 3.2 Rammetilskot og skatt Endring i frie inntekter etter statsbudsjettet vert innarbeidd i det økonomiske opplegget. 3.3 Føringar i statsbudsjettet for bruk av frie inntekter Faktisk prisomrekning til 2015-kr på 62,1 mill. kr vert lagt inn i driftsrammene. Auken skal i utgangspunktet finansierast av veksten i frie inntekter. Løyvinga til Fagskulen vert prisjustert tilsvarande auken i det statlege tilskotet på 0,598 mill. kr. Samferdslesektoren får tilført løyvinga knytt tunnelvedlikehald på 64,885 mill. kr, og heile løyvinga til opprusting av fylkesvegane. Statsbudsjettet sitt løyvingsnivå i 2015 vert vidareført flatt for alle åra i planperioden. 3.4 Rentekompensasjonsordning for fylkesvegar Finansutvalet tek orienteringa om endring i rentekompensasjonsordninga til vitande. 3.5 Skredsikring Framlegg til investerings- og finansieringsplan for skredsikring vert lagt til grunn for budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18). 3.6 Regional- og distriktspolitikk Plan og næring si ramme vert nominelt vidareført frå Styrkinga på 0,8 mill. kr vert finansiert ved 0,4 mill. kr i tilført prisvekst og 0,4 mill. kr via salderingsbalansen. 3.7 Kultur fellesfinansiering av kulturinstitusjonane Tilskota til Opera Nordfjord, Sogn og Fjordane teater, Førdefestivalen, Norsk Country treff og Musea i Sogn og Fjordane vert prisjustert med 3 % i høve tilskotet frå Prisjusteringa skal nyttast til å utløyse statstilskot for dei institusjonane dette er aktuelt. 4 ANDRE SAKER 4.1 Kapitalutgifter Faktorane for utrekning av kapitalutgifter vert ikkje endra i årets budsjettprosess. Netto kapitalutgifter vert tilført 5,5 mill. kr ved omrekning til kr. For gjeldsanering vert det lagt til grunn ein gjennomsnittsfaktor på 1/14. Innsparte kapitalutgifter som følgje av ekstraordinær nedbetaling av gjeld vert innarbeid i det økonomiske opplegget.

42 Side 27 av Leigeutgifter - Sogndal vidaregåande skule Opplæring si ramme vert auka med 2,1 mill. kr i og 1,2 mill.kr i Rammeauken er knytt til auka leigeutgifter i perioden. 4.3 Pedagogisk-psykologisk teneste kostnadsauke Opplæringssektoren får tilført 0,245 mill. kr i 2015 og 0,165 mill. kr i for å møte kostnadsvekst knytt til reforhandling av avtalar innanfor PP-tenesta. 4.4 Justering av innsparing skulebruksplanen Opplæringsramma vert ytterlegare nedjustert med 1,8 mill. kr i 2016 og 2,2 mill. kr i 2017 som følgje av forsering av innsparing i samband med skulebruksplanen, og 2,0 mill. kr i 2018 som følgje av heilårseffekt av innsparingskravet i Renter på ubrukte midlar frå staten ny tilnærming Frå 2015 vert det lagt opp til slik tilnærming for berekning av renter på ubrukte midlar frå staten: - Unytta midlar vert ved årsavslutning avsett på bundne driftsfond. - Gjennomsnittleg kapital på dei bundne driftsfonda vert lagt til grunn for etterskotsvis renteberekning. - Rentesats vert sett lik gjennomsnittsrente på konsernkontoen det aktuelle året. 4.6 Endringar i budsjettreglementet Budsjettreglementet for 2015 vert oppdatert i samsvar med endringane i Tertialrapport 1/14 og som følgje av ny KOSTRA-funksjon. 4.7 KOSTRA-nøkkeltal for Sogn og Fjordane og samanliknbare fylke Fylkesrådmannen si orientering om KOSTRA-nøkkeltal vert teken til vitande. 4.8 Målekarta for 2015 Finansutvalet tek orienteringa om justering av målekarta til vitande. 4.9 Bygge- og eigedomsforvaltninga felles organisering for driftsteknisk personell Tekniske budsjettendringar som følgje av felles organisering av driftsteknisk personell vert å innarbeide i budsjettopplegget frå og med SLUTTSALDERING Åra 2015 og 2016 vert sluttsaldert mot bufferfondet. Åra 2017 og 2018 vert saldert med eit teknisk innsparingskrav tilsvarande salderingsutfordringa. Tilgjengeleg overskotskapital på bufferfondet vert reservert i høve framtidige driftsutfordringar i samband med iverksetjing av langsiktige innsparingstiltak. 6 FRAMLEGG TIL UTGREIINGAR ØKONOMIPLAN Felles prioriteringsprinsipp vidare arbeid Finansutvalet legg til grunn at det vert arbeidd vidare med vidareutvikling, forankring og bruk av eit felles sett med overordna prioriteringsprinsipp som skissert i dette punktet. 6.2 Kontrollutvalet Finansutvalet tek orienteringa om kontrollutvalet sin økonomiplanprosess til vitande. 6.3 Forvaltning

43 Side 28 av 30 Finansutvalet sluttar seg til skisserte utgreiingsområde for forvaltningssektoren. 6.4 Tannhelse Finansutvalet sluttar seg til skisserte utgreiingsområde for tannhelsesektoren. 6.5 Skjematisk oppsummering av tilrådde utgreiingsområde Finansutvalet sluttar seg til at utgreiingsområda i tabellen over vert lagt til grunn i det vidare arbeidet med å få samsvar mellom inntekts- og utgiftsrammer frå FRAMLEGG TIL BUDSJETT 2015/ØKONOMIPLAN 2016 (17-18) Tidlegare vedtak i finansutvalet om framlegg til budsjett/økonomiplan har vore knytt opp mot framlegg til tekstdokument basert på dei konklusjonar og føringar som finansutvalet har gitt gjennom budsjettprosessen. Fylkesrådmannen tilrår no at det vert lagt opp til å vedta det salderingsmessige opplegget som er utarbeidd gjennom finansutvalet sin budsjettprosess. Formelt er det dette finansutvalet har teke stilling til. Tilhøyrande tekstar (tekstboka) vert så produsert med grunnlag i vedtaka i finansutvalet, og sjølve tekstdokumentet vert grunnlaget for den politiske slutthandsaminga av budsjett/økonomiplan i hovudutval, fylkesutval og fylkesting. Med utgangspunkt i dette kan finansutvalet sitt framleggsvedtak utformast slik: B. Det utarbeidde salderingsframlegget som følgjer av arbeidsdokumenta 1-5/14, med dei endringar som er presisert i punkt B, vert fremja som finansutvalet si tilråding til budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18). B. Endringar/presiseringar:. C. Fylkesrådmannen får fullmakt til å utforme tilhøyrande tekstbudsjett før utsending til hovudutvala. D. Vedtak tilpassa førebels saldering (vert oppdatert for ev. endringar i punkt B.) Finansutvalet rår hovudutvala til å gje slik tilråding: Hovudutvala rår fylkesutvalet til å gje slik tilråding: Fylkesutvalet rår fylkestinget til å gjere slikt vedtak: 1. Dokumentet Budsjett 2015/økonomiplan 2016 (17-18) utgjer det overordna styringsdokumentet for den fylkeskommunale verksemda for åra Budsjettreglementet vert vedteke slik det ligg føre i dokumentet Budsjett 2015/økonomiplan Driftsbudsjettet for 2015 og tilhøyrande økonomiplan vert vedteke med slike rammer: B-2015 B-2016 B-2017 B-2018 NETTO FELLESINNTEKTER , , , ,200 TEKNISK INNSPARINGSKRAV , ,386 Forvaltning 170, , , , Politisk styring 68,562 67,771 73,926 72, Kontrollutval 4,375 4,650 4,500 4, Administrasjon 71,591 71,341 75,055 75,055

44 Side 29 av Forvaltningsutgifter eigedomsforvaltninga 8,225 8,225 7,925 7, Administrasjonslokale 6,476 6,476 6,476 6, Tenester utanom ordinært FK ansvarsområde 0,675 0,525 0,525 0, Diverse fellesutgifter 10,497 10,272 8,497 8,497 Opplæring 824, , , , Skulelokale og internatbygningar 104, , ,964 99, Fellesutgifter og støttefunksjonar 60,734 60,580 59,823 58, Pedagogisk leiing/fellesutg. og gjesteelevar 103, , ,382 98, Utdanningsprogramma 331, , , , Fagskule 22,894 22,894 22,894 22, Landsliner 3,783 3,783 3,783 3, Oppflg.tenesta og ped./psyk. teneste 19,631 19,551 19,401 19, Tilpassa opplæring 67,559 67,559 67,559 67, Fagopplæring i arbeidslivet 95,285 95,285 95,285 95, Vaksenopplæring ettter opplæringslova 4,545 4,545 4,745 4, Andre føremål 10,023 10,023 10,023 10,023 Tannhelsetenesta 79,630 79,630 82,630 82, Tannhelsetenesta fellesfunksjonar 18,664 18,664 18,954 18, Tannhelsetenesta - pasientbehandling 60,966 60,966 63,676 63,676 Plan og næring 100,583 97, , , Tilrettelegging og støttefunk.for næringslivet 81,675 79,753 94,019 87, Lokal og regional utvikling 12,536 12,038 13,134 13, Frilutftsliv, vassreg.styresmakt mv 6,372 6,172 6,272 6,272 Ufordelt innsparingstiltak 0,000 0,000 0,000 0,000 Kultur 67,954 64,422 65,522 65, Bibliotek 6,244 5,584 6,884 6, Kulturminnevern 13,107 12,575 12,275 12, Museum 16,244 15,244 14,244 14, Kunstformidling 8,967 8,577 10,077 10, Kunstproduksjon 11,389 10,889 11,389 11, Idrett 3,100 3,000 3,100 3, Andre kulturaktivitetar 8,903 8,553 7,553 7,553 Ufordelt innsparingskrav 0,000 0,000 0,000 0,000 Samferdsle 965, , , , Fylkesvegar - nyanlegg, drift og vedlikehald 457, , , , Bilruter 271, , , , Fylkesvegferjer 102, , , , Båtruter 124, , , , Tilrettelagd transport 9,909 9,909 9,671 9,671 Ufordelt innsparingskrav 0,000 0,000 0,000 0,000 Ufordelte postar 6,183 6,183 6,183 6,183 NETTO SEKTORRAMMER 2 214, , , ,624 Innan driftsbudsjettet får hovudutvala høve til å endre fordeling av rammene i tråd med fullmakter gjevne i budsjettreglementet. Hovudutvala sine vedtak må tilpassast dei føringar som ligg i FT sitt budsjettvedtak. 6. Kapitalbudsjettet for 2015 og tilhøyrande økonomiplan vert vedtekne med slike rammer: INVESTERINGSPROGRAM

45 Side 30 av 30 Bygg 132, , , ,240 Fylkesvegar inkl. rassikring 167, , ,700 45,600 SUM INVESTERINGAR 299, , , ,840 FINANSIERINGPROGRAM Mva-kompensasjon 56,790 54,195 32,130 24,440 Driftsmidlar 30,900 18,100 17,800 12,300 Bufferfondet 3,000 23,720 21,000 Div ubundne fond 3,740 7,200 Statsbudsjettet kap skredsikring 70, ,000 69,100 8,100 Andre tilskot (elevbetaling PC-ordning) 2,900 2,900 2,900 2,900 Lånemidlar 132, ,300 78, ,100 SUM FINANSIERING 299, , , , Økonomiplanen sine rammer for skal i utgangspunktet leggjast til grunn for arbeidet med neste års budsjett og økonomiplan.

46 Framlegg til statsbudsjett 2015 Orientering for fylkestinget 14. oktober 2014

47 Verknader av nytt inntektssystem Sogn og Fj. fylkeskommune Kom.prp Statsbudsjett Endring Systemverknad av nytt system -51,5-262,5-55,76-278,8-4,26-16,3 Tapskompensasjon 34,8 34,8 31,5 31,5-3,3-3,3 Salderingsutfordring -16,7-227,7-24,3-247,3-7,6-19,6

48 Fylkesvegar Opprusting og fornying av fylkesvegar: Satsing i NTP Samla 10 mrd. kr i planperioden Følgt opp i kom.prp og statsbudsjett slik: Kom.prp Statsbud Endring Fordelingsramme ,0 780,0 Prisjustert m 3% 23,4 23,4 Vekst i fordelingsramma 150,0 200,0 50,0 Fordelingsramme ,0 1003,4 73,4 Vår del (7,21%) 67,1 72,3 5,3

49 Fylkesvegar Rentekompensasjonsordninga: Vart vidareført i budsjettet for 2014 (lik 2013) Følgt opp i kom.prp og statsbudsjettet slik: Kom.prp Statsbud Endring Ramme på landsbasis 2 000, ,0 50 % Sogn og Fjordane sin del av ramma 139,0 116,7-16 % Ikkje direkte budsjettkonsekvens

50 Fylkesvegar Kompensasjon for meirutgifter i samband med innføring av ny tunnelforskrift: Føreset kompensasjonen vidareført på same nivå i 5 år *Omrekna om til 2015-kr med 3% årleg prisvekst Landet Sogn og Fjordane Pr.år Sum Pr.år Sum Kompensasjon 272, ,0 64,8 324,0 Utrekna behov (Vegdir. 2013)* 2 841,1 683,0 Underkompensasjon 1 481,1 359,0

51 Distrikts- og regionalpolitikk Det nasjonale nivået redusert med om lag 190 mill. kr. Delvis grunngjeven i auka satsing på fylkesveg. Regionale utviklingsmidlar Realnedgang for oss på om lag 3 mill. kr. Endeleg fordeling DAA-midlar jan 2015 Realreduksjon på ca 20 mill. kr på landsbasis. Breiband Søknadsbasert Nasjonal pott om lag 100 mill. kr lægre enn disponibel pott for 2014

52 Kultur 1000-kr Staten Komm. Fylket Sum auke Opera Nordfjord Sogn og Fj. teater Førde internasj NC-treff Musea SUM Utløysing av statleg auke krev slik regional auke

53 Oppsummering: Endringane i høve føresett budsjettopplegg i arbeidsdokument 3/14 kan førebels oppsummerast slik: Endring Merknader Nytt inntektssystem -20 Auka tap - redusert tapskompensasjon Opprusting fylkesvegar 5 Reell auke Rentekompensasjonsordninga - Redusert investeringsramme 22,9 mill/år Lovpålagde sikringstiltak i tunnel 65 Samla underkompensasjon på nær 360 mill. kr Regionale utviklingsmidlar -3 Realnedgang DAA-midlar Realreduksjon på landsbasis 20 mill. kr Breiband Nasjonal pott redusert med 100 mill. kr i høve disponert beløp i 2014 Kulturinstitusjonane i fylket -2 Om vi skal løyse ut den statlege auken

54 Fastsett prosess Budsjett 2015 Detaljbudsj i FINU 5.nov POL 24.nov HU 25.nov FU 26.nov FT 10.des. Budsjett 2016 Skisse til naudsynte tiltak i FINU 5.nov POL 24.nov HU 25.nov FU 26.nov FT 10.des. Utgreiing/ implementering i 2015 Øk.plan Utgreiingsområde i HU 28.okt Skisse til utgreiingsomr. i FINU 5.nov POL 24.nov HU 25.nov FU 26.nov Teknisk saldering av øpl i FT 10.des. ØPL-arbeid våren 2015 FT i juni 2015