Lån av kajakkar og kajakkhengar med friluftsrådet Oppdatert

Transkript

1 Lån av kajakkar og kajakkhengar med friluftsrådet Oppdatert Frå må lånetakar dokumentere minimum grunnkurs kajakk med våttkort frå Padleforbundet eller liknande erfaring. Liknande erfaring betyr at ein har ein praktisk padletur med rettleiar frå friluftsrådet med demonstrasjon av eigenredning og kameratredning og vise at ein forstår grunnleggande farevurdering. Det blir og ein gjennomgang av ustyrsstell og pakking/stropping på hengaren. Friluftsrådet har fire kajakkhengarar til tre ulike målgrupper som ein kan låne: Barnekajakkar Ungdomskajakkar Lavterskel-tilbod «Sit on top» Denne informasjonen gjeld ungdomskajakkane Kajakkhengar Kajakkane ligg på ein eigen hengar med til saman 14 kajakkar med årer og vestar. For dei aller fleste biltypar krev denne kajakkhengaren at ein har tilhengarsertifisering på førarkortet. Det er lånetakar sitt ansvar at ein har løyve til å køyre med kajakkhengaren i kombinasjon med sin bil og sitt førarkort. Gjer vel og sjekk Statens vegvesen sin «tilhengerkalkulator» om du er usikker. Du treng registrerings nummer til bilen du skal bruke og registreringsnummeret til kajakkhengaren som er AC

2 På eige ansvar All lån og bruk av kajakkane er etter eigen (lånetakar si) vurdering av tur etter evne og på eige ansvar. Sett deg godt inn i informasjonen friluftsrådet har om tryggleik. Lånetakar er sjølv pliktig å sjå over at hengaren med kajakkar er pakka trygt og forsvarleg før ein køyrer med den på slep. I 2019 vart kajakkhengaren stoppa i teknisk kontroll og brukar fekk påbod frå politiet om betre stropping. I praksis betyr påbodet at kvar einskild kajakk må stroppast for seg. Gjer vel og sjå utfyllande informasjon om stropping. Utlånet er i utgangspunkt gratis for lånetakar. Skade på grunn av normal slitasje tek friluftsrådet sjølv kostnadane med. Men dersom det oppstår skade på grunn av uforsiktig behandling, eller at lånetakar ikkje varslar friluftsrådet om skade som er oppdaga under lånet så kan friluftsrådet sende krav om erstatning til lånetakar. Etterarbeid kan bli fakturert til lånetakar Følgjer lånetakar pakkeinstruksen i denne informasjonen er lånet gratis. Dersom kajakkane er fulle av sand eller ikkje ligg opp ned slik at dei regnar fulle med vatn vil friluftsrådet fakturere kr per starta arbeidstime per person vi nyttar på å vaske eller pakke om kajakkane. Dersom kajakkhengaren er fullt av vått utstyr og friluftsrådet må ta ut og tørke dette vert det fakturert per starta arbeidstime per person. Tips til undervisningsopplegg PS! Dette undervisningsopplegget er under revidering og ny versjon kjem om litt Undervisningsopplegget vart utvikla for 6.klasse og gjennomført våren 2011 av friluftsrådet i samarbeid med Torgeir Olsen på Hessa barneskule for Undervisningsopplegget ligg til nedlasting som pdf-fil her: Livredningsprinsippet med forlenga arm/kaste ut For eventuell personar på land tilrår vi at desse øver på å nytte kastelina som ligg saman med utstyret. Ein treng trening for å kaste langt og presist, og å erfare at ein må fylle posen med vatn og prøve på nytt ved bom på første forsøk. Det er og viktig å pakke kastelina i posen så det ikkje vert tvinn og flokar. Det gjer ein ved å stappe lina tilbake i posen. Ein skal ikkje prøve å lage fine kveilar fordi dette lagar tvinn og knutar på lina når den skal nyttast igjen.

3 Informasjon om tryggleik: Kle deg etter vasstemperaturen og ikkje etter lufttemperaturen Padle alltid saman med nokon som kan kameratredning. Ikkje ha fleire kajakkar utpå enn ein kan ha oversikt over og gjere avtalar med kvar einskild deltakar (barn/ungdom). Berre nytt spruttrekk til padlarar som har øvd på å gå rundt og ta av trekket opp ned i vatnet. Vaksne rettleiarar må alltid ha med slepeline til å kunne hjelpe til med å dra urøynde padlarar i kajakkar som får problem med framdrift (teknikk, vind, straum osv) Avtal signal for samling (til dømes åre rett opp, og/eller fløytesignal) Følg med på vêr og vêrvarsling. Friluftsrådet har samla varsel med vêr og flo og fjøretabell på denne sida: Farvatn Ei viktig vurdering du må gjere er kva stad og farvatn du vel for å gjennomføre opplegget. Farvatnet er ei vurdering av korleis terreng og hav/vatn er. Med andre ord det du kan lese av å sjå på eit kart eller sjøkart. Vurdering av farvatn er uavhengig av forholda som vêr og vind. Det er ei vurdering om det er skjerma mot opent hav, og om det opent mot større fjordarmar eller er eit stort ope vatn. Gjer ei vurdering om område er skjerma for alle vindretningar, eller om det er eksponert for ei bestemt vindretning. Ein bør vere merksam på om skipsleia passerer i nærleiken. Med nybyrjarar bør det generelt vere lett å gå på land, eller berre svært korte avstandar til der det er mogleg å gå på land. Farvatn er ei vurdering av om område: er skjerma mot opent hav er eksponert mot større fjordarmar/større vatn er opent terreng mot enkelte vindretningar om ein har avstand til skipsleia om det er lett å gå i land Forhold Korleis er forholda på det tidspunktet du skal ut på med kajakkane. Forholda kan i motsetning til farvatnet variere svært mykje etter vasstemperatur, vêr og vind og tidevatn. Forhold er ei vurdering av no situasjonen om: Vasstemperatur Vêr (stemmer varselet, korleis er tendensen i vêr og skyer, endrar vêret seg?) Vind Bølgjer Tidevatn

4 Tur etter evne Dette er den neste viktige vurderinga. Kva erfaring har eg, medrettleiarar og dei eg har ansvar for? Kameratredning, teknikk, styrke, kommunikasjon og disiplin i gruppa er viktige stikkord. Gruppa og ferdigheiter avgjer om du faktisk bør bruke det farvatnet du har tenkt på/valt ut. Du må og vurdere korleis dagens forhold på sjøen/vatnet er med den gruppa du skal ha med deg. Er det kaldt i vatnet, vind, bølgjer eller straum? Hugs at å padle med nokon i slepeline etter seg vert svært fort krevjande i vind og/eller bølgjer. Alle vaksne leiarar må kunne eigenredning og kameratredning og ha erfaring med å slepe i litt utfordrande vêr under likevel trygge forhold. Sittebrønn Alle kajakkane har nøkkelhol-forma sittebrønn. Fordelen er at ein då kan presse knea betre mot kajakkdekket og ha større kontroll på kajakken. Dette er ein føresetnad for å kunne ta støttetak eller meistre meir avansert padling og teknikkar. Ulempa er at ein kan oppleve at kajakken er vanskeleg å kome ut av dersom ein ikkje har øvd på rett måte å gå ut av kajakken på ved ufrivillig velt. Friluftsrådet føreset at lånetakar har kunnskap og erfaring om god måte å kome ut av ein kajakk ved ufrivillig velt, og at deltakarane får lære dette før dei går ut på vatnet i kajakkar med nøkkelhol-forma sittebrønn. Spruttrekk Det kan vere vanskelegare å kome seg ut av ein velta kajakk når ein nyttar spruttrekk. Difor tilrår friluftsrådet at ein ikkje nyttar spruttrekk til uøvde personar. Spruttrekk ligg ikkje fast i hengaren, men desse kan lånast på førespurnad. Friluftsrådet oppmodar lånetakar til berre å nytte desse til padlarar som har øvd på å gå rundt og ta av trekket medan ein er opp ned i vatnet. Vind Mange ungdommar har lite erfaring med kajakk og dermed dårlegare teknikk. Dårleg teknikk, kombinert med relativt sett lite styrke kan gjere at nokre ungdom har svak framdrift i kajakk. Vind utgjer ein svært viktig tryggleiksfaktor då kajakken kan drive av med vinden, eller at ein ikkje klarar å padle i ønska retning. Det betyr at allereie ved lett bris (4 m/s) bør ein nytte skjønn om lokalitet er eigna eller avlyse opplegget. Ein bør difor nytte eit skjerma sjøområde, eller skjerma eller små vatn til opplegg med ungdom og nybyrjarar. Det er ei viktig vurdering om opplegg må avlysast på grunn av vind. Vêret kan skifte raskt. I tillegg til planlegging gjennom å følgje med på vêrvarselet på førehand er det viktig å observere tendensen i vêret over litt tid fram mot opplegget. Døme: Er det stilt om morgonen under frukosten, litt trekk når ein startar opplegget, litt meir trekk når ein et lunsj så er tendensen at vinden er aukande. Er det fint vêr kan det vere solgangsvind som blir sterkare utover dagen, eller om det vert meir skyer i løpet av dette tidsrommet så kan

5 det vere teikn på eit vêrskifte. Uansett årsak så har du observert ein tendens meir vind som du må ta med i vurderinga av opplegget vidare. Straum Straum ved elveos, i elv eller tidevatn i havet utgjer svært viktige tryggleiksfaktorar og må takast omsyn til. Lokalitet eller tidspunkt for tidevatn er dei viktigaste faktorane for å gjere gode skjønnsmessige vurderingar for tur etter evne. Elveos i vatn bør ha svak straum eller at ein har svært god tryggleiksavstand. Som med vind har framdrift i straum mykje med padleteknikk og styrke å gjere. Og kor sterk, rask og oversiktleg straumen er. Havstraumar kan ha ustadige virvlar som plutseleg flyttar rundt på seg. Det gjer at det krev meir teknikk og erfaring å padle med overskot og margin i områder med havstraum. Det krevst god teknikk for å ha framdrift og for å meistre naudsynte støttetak på grunn av virvlar som plutseleg dukkar opp eller fer. Kulde Kaldt vatn eller regn utgjer ein risiko og påverkar folk si oppleving av komfort og tryggleik. Kuldesjokk eller panikk hos nokon som hamnar i vatnet er viktig å vurdere i forhold til gjennomføring og bruk av redningsbåt. Unngå strekk i gruppa med lang avstand mellom først og siste person. Om noko uventa skulle skje tek det ofte lenger tid enn ein trur å padle sjølv korte avstandar. Ha på kle etter vasstemperaturen og ikkje lufttemperaturen. Ullundertøy er best om ein ikkje har tilgang til våtdrakter/tørrdrakter. Vi tilrår at ein padlar med regnbukse dersom ein ikkje nyttar våtdrakt eller liknande. Dette fordi ein i regelen padlar utan spruttrekk og det drypp frå åra rett ned i fanget på den som padlar. Deltakarane bør ha med seg tørt skift til eit opplegg med kajakk Våtdrakter hevar både trivsel og moglegheiter til leik og utprøving. Padlehanskar eller padlemuffe hevar og trivselen i kaldt vatn eller regn og vind! Friluftsrådet har padlemuffar som kan lånast ut på førespurnad. Dersom de nyttar padlemuffene er det svært viktig at de tel over at alle padlemuffene er på plass når de er pakkar kajakkhengaren! Då det er vanskelegare å symje med støvlar tilrår vi at borna helst nyttar joggesko som kan bli våte. Behald varmen ved å nytte ein ullsokk med brødpose utanpå inne i joggeskoen. Våtdraktsko er ideelt om ein har tilgang til det. Ungdomskajakkar høver frå ca 8.klasse og oppover (ca 13/14.år og oppover) Hengaren er utrusta med 10 Current Design Sirocco og 4 Current Design Storm (innkjøpt 2017)

6 Kapasitet er 14 personar (td 12 ungdommar og 2 vaksne leiarar) Du får låne: Kajakkhengar AC faste årer (ei reserve åre) 1 delt åre (ekstra åre på tur) 2 rumpetaske med slepeline (ca 6m) 1 kasteline 15m 5 safety-kit (årepose, pumpe) Svampar 2 Regatta action explorer padlevest (+ 90 kg) 5 Regatta action explorer padlevest (70-90 kg) 12 Regatta action explorer padlevest (50-70 kg) 4 plastbakkar til vestane etter storleik 1 plastbakk til safety-kit, rumpetasker, kasteline, svampar 2 Spruttrekk (til leiarane) 28 pakkestropper ~3,5 m til kajakkane Fleire spruttrekk og padlemuffar kan lånast på førespurnad: 1 stor plastbakk til 12 spruttrekk 1 liten plastbakk til 14 par padlemuffer Hjelp oss å halde orden på utstyret så det varar lengst mogleg! Skyl ut av kajakkane dersom dei er fulle av sand og småstein (dette legg seg i delane justeringa til fotstøttene og desse blir fortare øydelagt ) Etter bruk nyttar de svampane til å tørke kajakkane både i sittebrønnen, men og i pakkelukene framme og bak! Skyl vestar og spruttrekk i ferskvatn dersom dette er nytta i saltvatn Heng vestar, spruttrekk, muffer og svampar til tørk Lever berre tørt og reint utstyr tilbake til friluftsrådet I tilfelle stor etterspurnad på å få låne kajakkane kan vått utstyr som ikkje er rukke å bli tørt overleverast til neste lånetakar etter avtale. Og ny lånetakar pliktar å ta ut og tørke utstyret- det må ikkje få ligge vått i hengaren! Flytevestane frå Regatta Alle vestane har skrittstropp og friluftsrådet oppmodar lånetakar til å nytte desse! Skrittstroppa ligg i ei lita lomme på innsida av ryggstykket. Og dei skal festast i spenner framme på vesten når dei er i bruk. Friluftsrådet har redningsvestar og nokre reserve flytevestar i ulike storleiker i tillegg til dei som følgjer med som standardutstyr til kajakkhengarane på lager. Desse kan lånast etter avtale. Skit og sand er vår største fiende i forhold til levetid på utstyret! Gjer vel og ikkje legg vestane på sand, eller la dei ligge å slenge rundt!

7 Dersom vestane har blitt brukt i saltvatn (det vil seie at ein har frivillig, eller ufrivillig, har bada med dei) så bør dei så sant det er mogleg skyljast i ferskvatn og tørkast før overlevering. Unngå sand og skyl/vask eventuelt av dette. Ikkje la våte vestar ligge innestengt i kassa heng dei til tørk til dei skal nyttast igjen Pakkeinstruks flytevestar: Lag buntar med vestane sortert etter storleik Lukk alle spenner! For å unngå at vi mister fleire beltespenner ber vi om at de passar på å lukke alle spenner når de samlar saman vestane! Legg vestane etter storleik i plastbakkane/murarbaljane Returner berre tørt utstyr til friluftsrådet! Gjer vel å sjå over utstyret slik bildet viser før de pakkar inn i hengarkassa: Skyl med ferskvatn og tørk vestar, spruttrekk mm. Ikkje la noko ligge vått og bli øydelagt i hengaren! God orden og godt system gjer at utstyret får lengre levetid, og det er lettare for alle å finne det ein treng!

8 Pakking av kajakkane på hengaren. Hengar nr AC 8810 er spesialbygd for ungdomskajakkane! Dersom du låner fleire hengarar samtidig er det svært viktig at du pakkar rett utstyr på rett hengar! Utstyret i denne hengaren er merka med eit lite grønt klistremerke eller grøn snor i vestane. Det er svært viktig at kajakkane ligg på skrå eller opp ned slik at dei ikkje kan regne fulle av vatn! Den beste måten å organisere denne hengaren på: 1) Nedste arm som ligg på kassa: 2 Storm kajakkar m/ror på kvar side 2) På midtarmane: 3 Sirocco på kvar arm. Her må du legge kajakkane så presist midt på som mogleg. NB! Ei festestropp per kajakk! 3) På toppen: 2 Sirocco på kvar arm Viktig: Hugs å sikre roret på Storm kajakkane så det ikkje blir øydelagt (dvs feste strikken på roret som er laga for dette)! Bildet viser godt pakka kajakkhengar! Alle kajakkane er grøne, med unntak av to raude storm. Desse to er difor tydeleg merka med grøn tape på bærehandtaka framme og bak! Kvar kajakk er stroppa for seg Dette er no rutine etter påbod frå politiet i teknisk kontroll i 2019 Nedst på kassa: 2 Storm på kvar side Midtarste arm: 3 Sirocco på kvar side Øvste arm: 2 Sirocco på kvar side

9 Festing av kajakkane. På kassa på nedste arm bør det ligge 2 storm side om side og stroppa for seg. Fest første Storm kajakk med den korte stroppa som er knytt fast i midtstaget. PS! Hugs å ta høgde for at sveiva til nasehjulet er mogleg å opere når kajakkane er stroppa. Den eine kajakken bør då trekkast/ligge litt lenger bak enn dei andre Denne stroppa må på grunn av kassa gå rundt kajakken. Men dette er den einaste staden stroppa skal gå rundt kajakken på denne måten. Legg neste Storm kajakk ved sida av og stropp denne med ei ny stropp frå midtstaget over kajakken og rundt arma den ligg på. I utgangspunktet skal ikkje auget nyttast

10 På midtarste arm skal det festast 3 Sirocco side om side og stroppa kvar for seg. Det enkle er det beste! Legg hurtigstroppa rundt midtstaget, og berre legg den over kajakkane og rundt arma som kajakkane ligg på! På kajakk nr 2 legg du stroppa rundt midtstaget, over begge kajakken og rundt arma den ligg på. Det er akkurat plass til den tredje Siroccoen ytst på arma. Men nokon bør støtte kajakken så den ikkje dett ned før den er stroppa fast. Legg stroppa rundt midtstaget, over alle kajakkane og gjennom auget på arma. Stram til. Dette er i utgangspunktet den einaste staden ein nyttar auget på armane til innfesting. Denne måten å stroppe på skal brukast! Årsaka er at stroppa no er med på å forsterke arma slik at denne ikkje så lett bøyer seg! Og hengaren blir ikkje så fort slitt i stykkar. Til orientering har friluftsrådet tre gangar måtte sveise opp att den gamle hengaren på grunn av «trøtthetsbrudd» i armar og stag på grunn av feil festing av kajakkane. Denne kostnaden ynskjer friluftsrådet ikkje å ta sidan den er heilt unødvendig ved betre pakking. Vi pakkar difor om alle kajakkar som er feil stroppa og sender rekning for arbeidstid til lånetakar! Dersom vi må ta opp igjen desse stroppene så fakturerer vi kr per starta arbeidstime per person, og ein bør vere to personar for å handtere kajakkane.

11 På den øvste arma festar du 2 Sirocco på kvar side Tre bandet gjennom midtstaget, over kajakken og rundt midtarma. Vi minner om korrekt festing: Bandet ligg rundt midtstaget, over kajakken(ane) og rundt arma dei ligg på og stram til. Berre på den ytste kajakken på den midtarste arma nyttar du auget til bandet. Bandet held no kajakkane trygt på plass og er med på å gi styrke til arma ved å gi litt løft og betre vektarm. Kvar kajakk må stroppast for seg jmf påbod frå politiet i teknisk kontroll. Tips: Det ligg gardintrapp i kassa i hengaren. Stroppar du på denne måten kan du klatre på kajakkane som er festa for å kome til på den øvste arma. Organiser stroppa slik at låsen er øvst på kajakken. Før enden rundt midtstanga, tilbake over kajakken og under arma eller gjennom auget ytst på arma og opp igjen til låsen. Tre enden gjennom låsen. På denne måten er det lett å bruke låsen ved å stramme til med å dra nedover. Leik og moro gir også god læring

12 Om vind: Vindtype Hastighet Land Hav Stille 0 til 0,2 Røyken stiger rett opp Sjøen er speilblank (havblikk) Flau vind 0,3 til 1,5 Vindretningen sees av røykens drift Krusninger danner seg på havflaten Svak vind 1,6 til 3,3 Følbar, rører på trærnes blader, løfter en vimpel Små, korte, men tydelige bølger med glatte kammer som ikke brekker Lett bris 3,4 til 5,4 Løv og småkvister rører seg, vinden strekker lette flagg og vimpler Småbølgene begynner å toppe seg. Det dannes skum som ser ut som glass. En og annen skumskavl kan forekomme Laber bris 5,5 til 7,9 Løfter støv og løse papirer, rører på kvister og smågreiner, strekker større flagg og vimpler Bølgene blir lengre. En del skumskavler.