SKOLEBRUKSPLAN FOR HORDALAND FYLKESKOMMUNE 2012-2025. DEL 1; SKOLESTRUKTUR PÅ VOSS OG I DELAR AV BERGEN SENTRUM

HORDALAND FYLKESKOMMUNE Opplæringsavdelinga Arkivsak 201101096-368 Arkivnr. 52.T07 Saksh. Haugen, Birthe Saksgang Opplærings- og helseutvalet Fylkesutvalet Fylkestinget Møtedato 04.12.2012 06.12.2012 11.12.2012-12.12.2012 SKOLEBRUKSPLAN FOR HORDALAND FYLKESKOMMUNE 2012-2025. DEL 1; SKOLESTRUKTUR PÅ VOSS OG I DELAR AV BERGEN SENTRUM SAMANDRAG Bakgrunn for planarbeidet er vedtak i fylkestinget desember 2010 (Sak 65/10) og mars 2011 (Sak 9/11) der administrasjonen vart beden om å gjennomgå skolestruktur og utdanningstilbod i HFK. Fylkesutvalet vart informert om planarbeidet i møte 21. juni 2012 (Sak 163/12 og 164/12), og gjorde vedtak om å sende framlegg til skolebruksplan på høyring. Høyringsfristen gjekk ut 1.oktober. Gjennom dei regionale høyringsmøta og skriftlege uttalar i etterkant har fylkeskommunen fått eit eineståande materiale å byggje på ved førebuing av vedtak i saka. Totalt har det kome inn 270 uttalar, og samla opp mot 3000 sider. Av omsyn til demokratisk medverknad og forsvarleg vedtaksgrunnlag har fylkesrådmannen bestemt at skolebruksplanen blir lagt fram som politisk sak i to fylkesting; 12. desember 2012 og 12.-13. mars 2013. Fylkestinget vert i denne første saka invitert til å gjere vedtak om første fase av utbygginga på Voss, fastsetje tilbodsstrukturen for Amalie Skram vgs og dei berørte vidaregåande skolane i Bergen sentrum, tilbodsstrukturen for Årstad vgs, og etablering av eit sentralt vaksenopplæringssenter for region Stor-Bergen som ei avdeling under Bergen Katedralskole. Ei avklaring av første fase av utbygginga på Voss er naudsynt for å unngå ytterlegare utsetjing av planlegging og programmering av ny struktur. Tilbodsstruktur og dimensjonering på Nye Voss gymnas må fastsetjast no slik at ein ikkje taper tid. Første utbygging av Nye Voss vgs på Skulestadmo må og planleggast no for å få frigjort Vatle vgs som avlastningsareal før ein kan starte bygginga av Nye Voss gymnas. Innhaldet i Amalie Skram vgs må vere på plass så snøgt som råd ettersom byggjeprosessen ikkje kan stoppe opp. Vedtaket må og vise kva verknader utbygginga på Nygårdstangen har for andre skolar i Bergen. Dei fem skolane som er mest direkte påverka av tilbodsstrukturen ved Amalie Skram vgs er Tanks vgs, Lønborg vgs, Bjørgvin vgs, Bergen Handelsgymnasium og Årstad vgs. Det må avgjerast

kva som skal skje med desse skolane. Samstundes vil det og vere naturleg å gjere vedtak om Bergen Katedralskole og etablering av eit sentralt vaksenopplæringssenter for region Stor-Bergen. For Årstad vgs sin del er det viktig å fastsetje den framtidige tilbodsstrukturen snøgt og på grunn av pågåande byggeprosjekt. Fylkestinget 12.-13. mars 2013 vil bli invitert til å gjere vedtak om skole- og tilbodsstruktur i dei deler av fylket som ikkje er omfatta av denne første saka. Denne første saka gjev ei oppsummering av høyringsuttalar for kvart punkt som fylkesrådmannen inviterer til vedtak på. Fylkesrådmannen har for kvart punkt gjeve si tilråding basert på ei vurdering av framlegg i høyringsutkastet opp mot uttaler i høyringa. Fylkesrådmannen rår til å vedta saken i samsvar med saksutgreiinga og vedtakspunkt. FORSLAG TIL INNSTILLING 1. Fylkestinget vedtek følgjande vedkomande skole- og tilbodstruktur på Voss: a. Det skal som tidlegare bestemt etablerast to vidaregåande skolar på Voss; Nye Voss gymnas og Nye Voss vgs. Fagtilboda på Nye Voss vgs skal samlokaliserast på Skulestadmoen. b. Fagtilbod og dimensjonering på Nye Voss gymnas vert som vist i tabell i saksutgreiinga. Dette inneber m.a. at musikktilbodet vert oppretthalde, medan Medium og kommunikasjon (MK) vert lagt ned. Studiespesialisering (ST) vert utvida til 2 fulle parallellar. Restaurant og matfag (RM) og Påbyggingskurs til generell studiekompetanse (PÅ) vert plassert på gymnaset, medan Elektrofag (EL) og Grupper for særskilt tilrettelagt opplæring (TO) vert plassert på Nye Voss vgs. c. Dimensjonering av yrkestilboda på Nye Voss vgs vert gjort i saka i mars 2013. 2. Skoleutbygginga på Voss vert gjennomført slik: a. Fase 1: Bygge gymsal, klasserom, lærararbeidsplassar og legge til rette for EL og TOlokalar på Nye Voss vgs. Planlagt ferdig: Hausten 2015. b. Fase 2: Rehabilitering og utbygging av Nye Voss gymnas. Planlagt ferdig: Hausten 2017. c. Fase 3: Full samlokalisering av nye Nye Voss vgs på Skulestadmo ved å bygge nye verkstader til erstatning for Bryn. Tidsplan må avklarast i saka i mars 2013. 3. Fylkestinget vedtek følgjande vedkomande Amalie Skram vgs, Bjørgvin vgs, Bergen Handelsgymnasium (BHG) og Tanks vgs når Amalie Skram vgs vert teken i bruk ved skolestart hausten 2014: a. Bjørgvin vgs, BHG og Tanks vgs vert lagt ned b. Bjørgvin vgs avdeling Kyrre vert vidareført som ei avdeling under Bergen Katedralskole. c. Bjørgvin vgs sine tilbod på Service og samferdsel (SS) og ST, samt Tilrettelagt gruppe innanfor service og samferdsel (HT-gruppene), vert flytta til Amalie Skram vgs. Helse- og oppvekstfag (HO-tilboda) vert flytta til Årstad vgs. d. BHG sine tilbod på ST og SS vert flytta til Amalie Skram vgs, og MK vert vidareført som eit programfag ved same skule. e. ST-tilbodet på Tanks vgs vert flytta til Amalie Skram vgs. f. Amalie Skram vert dimensjonert for 1091 elevar fordelt på ST, SS, PÅ og TO som vist i tabell i saksutgreiinga. Toppidrett symjing inngår i ST. Om toppidrett skal utvidast på bekostning av tilbodet ved Tertnes vgs vert vurdert i saka i mars 2013. 4. Bergen tekniske fagskole sine Kvardagsliv og arbeidstreningsgrupper (HTH og HTAgrupper) i Margaretastredet vert vidareført under Amalie Skram vgs. 2

5. Lønborg vgs vert oppretthalde til Åsane vgs er samla i nytt skulebygg. Fagtilboda ved Lønborg vgs vert då overført til Åsane vgs. Tidsplan vert fastlagt i saka i mars 2013. 6. Samstundes med at BHG vert lagt ned vert det oppretta eit vaksenopplæringssenter for Stor-Bergen med hovedbase i skolen sine lokale i Kalfarveien. Senteret vil organisere VOkurs og ha opplæringstilbod på skolar i heile Stor Bergen. Senteret vert organisert som ei avdeling under Bergen Katedralskole. 7. Når vaksenopplæringa vert flytta til Kalfarveien får Bergen Katedralskole utvida vgstilbodet til 7 parallellar på ST og innføringsklassar som vist i saksutgreiinga. Tilbodet med internasjonal baccalaureate vert og vidareført. Skolen får ikkje tilbygg, men får etablert nye pedagogarbeidsplassar ved ombygging i eksisterande bygg. Tidsplan for byggeprosjektet vert fastlagt i saka i mars 2013. 8. Fylkestinget vedtek følgjande for Årstad vgs: a. Bygg- og anleggsteknikk-tilbodet (BA) vert lagt ned frå skoleåret 2013/14 slik at byggeprosjektet ved skolen kan vidareførast. BA-tilbodet vert dekka av ulike skolar i alle naboregionane. b. Tabell i saksutgreiinga som syner dimensjonering av utdanningsprogram og programfag vert lagt til grunn for den vidare planlegginga av byggeprosjektet på skolen. Det kan bli mindre justeringar i fagtilbod og dimensjonering i saka i mars 2013. 9. Fylkeskommunen sine omstillingsreglar må leggast til grunn ved nedlegging, samanslåing og oppretting av nye skolar, og flytting/endring av utdanningstilbod. Det må settast av nok tid og økonomiske ressursar for å få til gode omstillingsprosessar. Paul M. Nilsen fylkesrådmann Svein Heggheim opplæringsdirektør Vedlegg: - Skole- og tilbudsstruktur for framtida. Skolebruksplan Hordaland fylkeskommune 2012-2025. Høyringsutkast mai 2012. - Samandrag av høyringsuttaler til skolebruksplan for Hordaland fylke 2012-2025, Del 1; Høyringsuttaler vedkomande sak i desember 2012. 3

FYLKESRÅDMANNEN, 20.11.2012: 1. Bakgrunn Bakgrunn for planarbeidet er vedtak i fylkestinget desember 2010 (Sak 65/10) og mars 2011 (Sak 9/11) der administrasjonen vart beden om å gjennomgå skolestruktur og utdanningstilbod i HFK. Det er tidlegare gjort greie for planarbeidet i sak til fylkesutvalet 21. juni 2012 (Sak 163/12 og 164/12), der fylkesutvalet gjorde vedtak om å sende framlegg til skolebruksplan på høyring. Saka vart delt i to på grunn av utfordringar knytt til skoleutbygginga på Voss og ein eigen høyringsfrist for denne delen av planen. Gjennom vedtak i Opplærings- og helseutvalet vart det seinare fastsett felles høyringsfrist 1. oktober 2012. I høyringsperioden har det vore gjennomført høyringsmøter i alle regionane i fylket. På nettstaden for skolebruksplanen er det offentleg tilgang til alle dokumenta i høyringa, medrekna samandrag, utdjupande informasjon, faktaark og ymse statistikk. Der ligg også alle fråsegnene i saka, http://www.hordaland.no/hordaland-fylkeskommune/opplaering/skulebruksplan/. Totalt har det kome inn 270 uttalar, og samla omfang er opp mot 3000 sider. Det er svært gledeleg at engasjementet rundt dette planarbeidet er så stort. Skole- og tilbodsstrukturen ved dei vidaregåande skolane og fagskolane i fylket er ei viktig sak for svært mange. Gjennom dei regionale høyringsmøta og skriftlege uttalar i etterkant har fylkeskommunen fått eit eineståande materiale å byggje på ved førebuing av vedtak i saka. 1.1 Målsetjing og innhald i skolebruksplanen Skolebruksplanen skal tilfredstille to overordna målsetjingar; Gje eit oversyn over viktige moment ved Hordaland fylkeskommune sin skole og tilbodsstruktur. Peike på framlegg til framtidige prioriteringar. Framlegg til prioriteringar er meint å skulle etablere ein framtidsretta fylkeskommunal skole og tilbodsstruktur som er i tråd med politiske retningsliner og økonomisk tenleg. Skolebruksplanen gjev med eit heilskapleg overblikk fagleg forankra framlegg til skole- og tilbodsstruktur for framtida. Planarbeidet har omfatta ein grundig gjennomgang og kartlegging av dagens situasjon, og avdekka problemstillingar og utfordringar som HFK står overfor når det gjeld skolestruktur og tilbodsstruktur. Hordaland fylkeskommune har pr 2011/12 46 vidaregåande skolar og fagskolar. Gjennomsnittleg skolestorleik er tredje lågast i landet. Gjennomgangen av skole- og tilbodsstrukturen syner at dei fleste utdanningsprogramma er fordelt på for mange skolar. Fleire av skolane konkurrerer med naboskolen på dei same utdanningsprogramma, slik at begge i mange høve tapar på konkurransen. Økonomigjennomgangen syner at Hordaland fylke bruker store ressursar på å oppretthalde ein desentralisert skolestruktur. Når fylket bruker meir ressursar pr. elev på mange utdanningsprogram enn mange andre fylke, kjem dette av at utdanningsprogramma er delt opp i mange og små einingar. Ut frå både eit skolefagleg og eit økonomisk perspektiv er det det ønskjeleg med større fagmiljø på utdanningsprogramma. Skoleanlegga i fylket har jamt over god standard. Det har vore gjennomført fleire store byggeprosjekt dei siste 10 åra. Ein del av investeringane kan ein i dag stille spørsmål om er gjort på rett plass og/eller med rett tilbod. Fylkesrådmannen meiner at tida no er inne for ein heilskapleg og langsiktig skolebruksplan, som gir føringar på kor det vil vere rett å investere og kva endringar i tilbod og struktur det bør arbeidast for i det lange løp. 4

1.2 Kriteriar for framtidig skole- og tilbodsstruktur Alternativ for framtidig skole- og tilbodsstruktur i skolebruksplanen er utarbeida med grunnlag i ei kriterieliste. Kriterielista gjev føringar for kva som vert vurdert som viktig for skole- og tilbodsstrukturen. Viktige moment i kriterielista er føringar i høve til t.d.: Skolestorleik: mellom 300-1200 elevar, minst 4 parallellar på Studiespesialiserande og 4 parallellar på VG1 i yrkesfaga. Fagtilbod: Bør styrkast ved at dei vert konsentrert til færre skolar. Unngå konkurranse mellom naboskolar. Kapasitet: Samla skolekapasitet skal dimensjonerast ut frå forventa elevtalsutvikling i regionane, justert for elevane sine forventa reisemønster. FEF-modellen skal verte lagt til grunn for kapasitetsvurderingar. Lokalisering og reisetid: Skolestrukturen bør samsvare med regionsenterstrukturen og alle regionsentra bør ha store og breie skoletilbod. Skoleanlegg: Gode eksisterande skoleareal bør utnyttast, men dersom skolane ikkje ligg rett plassert eller har lågt elevtal kan ein og vurdere å kvitte seg med anlegga. Det bør tilstrebast at skolar berre skal ha ei lokalisering (dvs: samlokalisering ved eventuell samanslåing). Økonomi: Ny skole- og tilbodsstruktur bør redusere presset i driftsøkonomien, m.a. ved færre skolar, samling av fagtilbod, fylte klassar og betre utnytting av kapasitet på verkstader og lærekrefter. Det er venta stort behov både for fagarbeidarar og høgare utdanna arbeidskraft i framtida. Helse- og omsorgssektoren skil seg ut som ein sektor med særs stort behov for arbeidskraft. I dimensjonering av utdanningsprogram i strukturalternativa er difor andelen skoleplassar på Helse- og oppvekstfag (tidlegare Helse- og sosialfag) auka kraftig. Andre utdanningsprogram er vidareført med om lag den andelen av det totale talet på skoleplassar som er i dag. SSB sin middelprognose for tal 16-18-åringar i kommunane er nytta som grunnlag for elevtalsutvikling og dimensjonering av skoletilboda i åra framover. SSB-prognosen er justert i høve til faktisk reisemønster skoleåret 2011/12 for å få ei mest mogleg realistisk utvikling. 1.3 Omstillingsprosessar I ein omstillingsprosess er det viktig at etablerte regler og rutinar for omstilling og overtal vert følgt (jf. m.a. Rundskriv PERSONAL 13/2009 og omstillingsreglane for Hordaland fylkeskommune). Det er viktig å bygge opp tilhøyre og fellesskap, og at dei tilsette vert ivaretatt og involvert i prosessen på ein trygg og god måte. Ved etablering av en ny/samanslått skole skal dei tilsette involverast i omstillingsprosessen gjennom m.a. medarbeidarsamtalar, samlingar med personalet med høve for medverking på prosessen, og god informasjon. Ved etablering av ein ny/samanslått skole må leiinga få godt tid til planlegging og tilrettelegging før oppstart. Det er viktig med eit nært samarbeid med tillitsvalt og verneombod. Etter oppstart må fellessamlingar og gruppesamlingar for alle tilsette haldast med jamne mellomrom, og dei tilsette må verte følgt opp gjennom medarbeidersamtaler. Ved overtalsaker skal regler i Rundskriv PERSONAL 13/2009 verte følgt. Sjå elles også kap. 9.2 i høyringsutkast til Skolebruksplan Hordaland fylkeskommune 2012-2025. 5

2. Delt vedtakssak Omfanget av fråsegner har vore ei stor utfordring med tanke på å halde opphavleg framdriftsplan. Etter oppsett plan skulle heile skolebruksplanen handsamast i Opplærings- og helseutvalet 4. desember, fylkesutvalet 6. desember og fylkestinget 12. desember. Sjølv om administrasjonen trekte inn ekstern hjelp i arbeidet med å systematisere og gå gjennom uttalane, viste det seg at det vart for lite tid til å fremje ei skikkeleg førebudd sak til utsending i slutten av november. Av omsyn til demokratisk medverknad og forsvarleg vedtaksgrunnlag har fylkesrådmannen bestemt at skolebruksplanen blir lagt fram som politisk sak i to fylkesting; 12. desember 2012 og 12.-13. mars 2013. Fylkestinget vert i denne første saka invitert til å gjere vedtak om første fase av utbygginga på Voss, fastsetje tilbodsstrukturen for Amalie Skram vgs og dei berørte vidaregåande skolane i Bergen sentrum, og tilbodsstrukturen for Årstad vgs. Ei avklaring av første fase av utbygginga på Voss er naudsynt for å unngå ytterlegare utsetjing av planlegging og programmering av ny struktur. Tilbodsstruktur og dimensjonering på Nye Voss gymnas må fastsetjast no slik at ein ikkje taper tid. Første utbygging av Nye Voss vgs på Skulestadmo må og planleggast no for å få frigjort Vatle vgs som avlastningsareal før ein kan starte bygginga av Nye Voss gymnas. Når det gjeld endeleg tilbodsstruktur og ikkje minst dimensjonering av Nye Voss vgs på Skulestadmo, kan dette vente til hovudhandsaminga av skolebruksplanen i mars 2013 fordi ein då og skal gjere vedtak om struktur i resten av Hardanger/Voss regionen. Vedtak i Hardanger vil påverke dimensjonering av yrkesfaga på Voss. Å vente med dimensjonering av Nye Voss vgs vil ikkje påverke framdrifta av byggeprosjektet. Eigedomsseksjonen er kome til at dei to nye skolane ikkje kan byggast ut samstundes. Ein vil no starte å bygge på Nye Voss vgs, fortsette med å bygge Nye Voss gymnas og avslutte med å bygge nye verkstader for fagtilboda på Bryn på Nye Voss vgs på Skulestadmo. Denne rekkefølga skuldast i første rekkje utfordring med å finne mellombelse skolelokalar. Ein har no kome til at byggearbeida på Voss må starte med at det vert bygd teorirom, lærararbeidsplassar og gymnastikksal ved Nye Voss vgs på Skulestadmo. Aktiviteten som i dag er lokalisert ved avdeling Vatle, kan då flytte opp på Skulestadmo slik at Nye Voss gymnas kan nytte dei frigjorde romma ved Vatle i byggjeperioden ved gymnaset. Innhaldet i Amalie Skram vgs må vere på plass så snøgt som råd ettersom byggjeprosessen ikkje kan stoppe opp. Eit vedtak 12. desember 2012 må og vise kva verknader utbygginga på Nygårdstangen har for andre skolar i Bergen. Dei fem skolane som er mest direkte påverka av tilbodsstrukturen ved Amalie Skram vgs er Tanks vgs, Lønborg vgs, Bjørgvin vgs, Bergen Handelsgymnasium og Årstad vgs. Det må avgjerast kva som skal skje med desse skolane. Samstundes vil det og vere naturleg å gjere vedtak om Bergen Katedralskole. For Årstad vgs sin del er det viktig å fastsetje den framtidige tilbodsstrukturen snøgt og på grunn av pågåande byggeprosjekt. Fylkestinget 12.-13. mars 2013 vil bli invitert til å gjere vedtak om skole- og tilbodsstruktur i dei deler av fylket som ikkje er omfatta av denne første saka. 6

3. Høyring av planen og fylkesrådmannen sine merknader I det følgjande er det gjeve ei oppsummering for kvart punkt som fylkesrådmannen inviterer til vedtak på i denne første saka. Fylkesrådmannen har for kvart punkt gjeve si tilråding basert på ei vurdering av framlegg i høyringsutkastet opp mot uttaler i høyringa. Tabellen nedanfor syner forkortingane som er nytta for dei ulike utdanningsprogramma vidare i saka: Kode Yrkesfaglege utdanningsprogram BA Bygg- og anleggsteknikk DH Design og handverk EL Elektrofag HO (HS) Helse- og oppvekstfag (tidlegare Helse- og sosialfag) MK Medium og kommunikasjon NA Naturbruk RM Restaurant og matfag SS Service og samferdsel TIP Teknikk og industriell produksjon Kode Studiespesialiserande utdanningsprogram ST Studiespesialisering ST-FO Studiespesialisering med formgjeving (variant av ST) ID Idrettsfag MDD Musikk, dans, drama PÅ Påbyggingskurs til generell studiekompetanse Kode Andre vidaregåande opplæringstilbod TO Grupper for særskilt tilrettelagt opplæring MIN.SPR. Innføringsklasser for minoritetsspråklege VO Vaksenopplæring LS Lærlingskole/ lærlingar med full opplæring i bedrift 3.1 Fagtilbod på Nye Voss gymnas 3.1.1 Høyringsutkastet til skolebruksplanen seier følgjande om fagtilbod på Nye Voss gymnas: Nye Voss gymnas får utdanningsprogram frå Rogne vgs, Voss husflidskule og Voss vgs. Gymnaset vil få følgjande utdanningsprogram: DH, EL, HO (tidlegare HS), ID, MK, RM, SS, ST, ST-FO og PÅ. EL, ID, MK, RM, SS, ST-FO og PÅ, vert regionale tilbod. Det same vert DH om ein ser bort frå tilbod om VG2-blomsterdekoratør på Hjeltnes. SS og ST vert vidareført med noko redusert kapasitet (på grunn av venta nedgang i elevtalet), medan dei andre tilboda vert dimensjonert om lag som i dag. EL vert flytta til Nye Voss gymnas (m.a. frå Granvin) og kapasiteten vert dobla. Tilbodet vert samla her for heile regionen. Plassering av EL på gymnaset heng saman med at kapasiteten på Bryn er for liten til og å ha plass til EL og det er og eit viktig argument at gymnaset vert ein stor skole. MDD-tilbodet vert flytta til Fyllingsdalen vgs. MDD er eit lite utdanningsprogram på fylkesnivå, og det vert vurdert som eit utdanningsprogram som kan konsentrerast på færre stader. I skoleåret 2011/12 er det berre 39 elevar fordelt på 3 klassar på MDD på Voss. Ein ser at dei studiespesialiserande fagtilboda på Nye Voss gymnas er i sterk konkurranse med kvarandre, slik at det vert små fagmiljø på alle fag. Eit argument for å flytte MDD er for å styrke dei andre studiespesialiserande fagtilboda på Nye Voss gymnas. 7

PÅ vert lagt til Nye Voss gymnas og kapasiteten vert redusert. PÅ vert regionalt tilbod. Innføringskurs for minoritetsspråklege vert lagt til gymnaset og samla der for heile regionen. 3.1.2 Tema i høyringsinnspela Det har kome inn svært mange høyringsuttalar vedkommande skolestrukturen på Voss. Det er motstand mot nedlegging av utdanningsprogrammet Musikk, dans og drama, samt fordeling av utdanningsprogram mellom skolane som er tema. I tillegg er mange uroa over framdrift og manglande samlokalisering av nye Voss vgs. Det siste punktet vil delvis verte handsama i denne saken, og delvis i saken i mars 2013. 3.1.2.1 Elevtalsutvikling Fleire uttalar stiller seg kritiske til elevtalsprognosane som syner at elevtalet på Voss og i Hardanger er venta å verte redusert i planperioden. 3.1.2.2 Dimensjonering av dei regionale tilboda på Nye Voss gymnas Nye Voss gymnas vil få regionale tilbod i Idrettsfag (ID), Medium og kommunikasjon (MK), Restaurant og matfag (RM), Service og samferdsle (SS), Studieførebuande med formgjeving (ST-FO) og Påbyggingskurs for generell studiekompetanse (PÅ). MK, RM, SS, og ST-FO allereie i dag er regionale tilbod. ID vert tilbydd på både Voss gymnas og Odda vgs og PÅ vert tilbydd på Voss vgs og Øystese vgs. I fleire av høyringsuttalane frå Hardanger vert det peika på at elevane frå Hardanger heller vil velje Bergen enn Voss, dersom dei må flytte heimanfrå for å ta vidaregåande opplæring. Dimensjoneringa av dei regionale tilboda kan då verte for høg på Nye Voss gymnas og Nye Voss vgs (dimensjonering av tilbod på Nye Voss vgs vert handsama i politisk sak i mars 2013). 3.1.2.3 Nedlegging av utdanningstilbodet Musikk, dans og drama på Nye Voss gymnas Det har kome svært mange innspel som argumenterer mot nedlegging av Musikk, dans og drama på Nye Voss gymnas. Sjå høyringsuttale 204, 206, 233, 234, 235-a, 240, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 250, 251, 252, 134-a, 253, 254, 255, 256, 257, 258, 259, 220, 198-b. Argument som vert nytta: Voss er regionsenter og bør ha alle utdanningsprogram. Dette tilbodet har vore det einaste av sitt slag i indre region og lina har rekruttert elevar frå eit stort omland. Musikklivet i Hordaland må ha fleire tyngdepunkt enn Bergen og Stord. Reiseavstanden til Bergen er for lang for elevane. Musikklina har i alle år vore ein grunnstein i det lokale kulturlivet. Lina er med på å sikra breidda i musikklivet, mellom anna som ein rekrutteringsbase for heile kulturlivet. Ein tradisjonsberar for heile Hordaland. Musikklina på Voss er av overordna betydning for heile fylket. Lina har hatt store positive ringverknader for det friviljuge musikklivet både på Voss og i nabokommunane. Elevar og lærarar deltek i lokalt musikk- og kulturliv. Utan dette bidraget vil musikk- og kulturlivet på Voss verte utarma og på sikt kanskje ikkje overleve. Mange fryktar at rekrutteringa til musikk- og kulturliv vert vanskelegare. Musikklina har i alle år vore ein medspelar i opplæringa og utviklinga av unge folkemusikarar i indre Hordaland. 3.1.2.4 Plassering av Elektrofag (EL) Det har kome fleire innspel som argumenterer mot at Elektrofag (EL) vert foreslått flytta frå Nye Voss vgs til Nye Voss gymnas. Sjå høyringsuttale 206, 236, 239 og 264. Faglege og pedagogiske argument tilseier at EL må lokaliserast saman med dei andre tekniske yrkesfaga TIP og BA på Nye Voss vgs. Det er viktig at faga vert samlokalisert på ein skolestad for å unngå faren for å svekka fagtilboda. 8

3.1.2.5 Plassering av Restaurant og matfag (RM) Rogne vgs og Voss Jordbruksskule tek opp flytting av RM frå Nye Voss vgs til Nye Voss gymnas. Sjå uttale 236, 237 og 242. Rogne vgs (som har RM-tilbod i dag) meiner at rett plassering av RM vil vere på Nye Voss gymnas. Med tanke på at det nye skolebygget på Skulehaugen vil bli eit viktig bygg i lokalsamfunnet, der kantinedrift, møteverksemd og konferansar er aktuelle, vil RM kunne vere eit viktig bidrag og miljøfaktor. Næringa har stort behov for rekruttering og det er viktig at RM-tilbodet i regionen vert oppretthaldt. Voss Jordbruksskule peiker på at økologisk matproduksjon, lokalforedling, nærleik til gode råvarer og «trygg mat» vart lagt til grunn for plasseringa på Nye Voss vgs i 2007 og at desse trendane har forsterka seg gjennom dei siste åra. Det vil vere gode høve for sambruk med NA innanfor opplæring i foredling. RM er og eit godt tilbod i samband med TO, som vert samla på Nye Voss vgs. 3.1.2.6 Plassering av Påbyggingskurs til generell studiekompetanse (PÅ) Voss gymnas og Voss Jordbruksskule tek opp flytting av PÅ frå Nye Voss vgs til Nye Voss gymnas. Sjå uttale 236, 239 og 240. Voss gymnas ser fordelen med at PÅ vert lagt til gymnaset, då det er stor fagleg synergieffekt ved å samlokalisere dette med ST og ID, samt at det er økonomiske argument som talar for denne plasseringa. Voss Jordbrukskule og Voss vgs peiker på at PÅ vil vere med på å gje Nye Voss vgs eit godt og breitt fagmiljø innan fellesfaga. Mange av elevane som går på NA, TIP, EL og BA byrjar på PÅ for å få både fagutdanning og studiekompetanse. Med PÅ-tilbod vert Nye Voss vgs ein meir robust skole. 3.1.2.7 Særskilt tilrettelagt opplæring på Nye Voss vgs Det vert peika på at det er viktig at dei fysiske tilhøva for TO-elevane må leggjast til rette før elevane vert flytta frå Rogne vgs til Nye Voss vgs på Skulestadmo. Det er ikkje tilfredsstillande med mellombelse løysingar for desse elevane. Sjå uttale nr 236, 242, 243, 3.1.2.8 Vedtaka i 2007 og 2010 Svært mange uttalar konkluderer med at vedtaka frå 2007 og 2010 må stå ved lag, og at utbygging av begge skolane og samlokalisering av Nye Voss vgs må gjennomførast som allereie vedtatt. Sjå uttale 233, 234, 206, 235-a, 236, 238, 239, 97-a, 261, 220, 189-a, 263, 264, 265 og 266. 3.1.3 Drøfting og tilråding Elevtalsgrunnlaget i regionen er venta å verte redusert i planperioden. Fleire stiller seg kritisk til om denne reduksjonen vil komme. Hordaland fylkeskommune skal gje eit godt tilbod til alle elevane i fylket, og er difor avhengig av å dimensjonere tilbod og investering rett. Dersom ein lar vere å redusere dimensjonerande elevtal i region Voss/Hardanger, som er den einaste regionen med forventa nedgang i tal 16-18-åringar, vil ein mest sannsynleg bygge for stort. Dette vil i sin tur påverke kva ein kan bygge andre plasser der elevtalet er venta å vekse. Ved å sjå strukturen på Voss uavhengig av resten av fylket er det lett å misse det overordna perspektivet. Endeleg dimensjonering av tilboda på Nye Voss vgs bør difor vente til saka i mars 2013. Dimensjoneringa av regionale tilbod på Nye Voss gymnas vil og kunne bli justert for dei tilboda som eventuelt likevel ikkje blir regionale tilbod etter sakshansaminga i mars 2013. (Dette vil ikkje ha noko å seie for framdrifta på byggeprosjekta). Endeleg dimensjonering av ID på Voss må sjåast i samanheng med eit eventuelt tilbod i Odda. i saka i mars 2013. Rådmannen ønskjer å redusere talet plasser på MDD i fylket, men den massive motstanden mot nedlegging av musikklina på Voss viser at lina truleg har svært stor og avgjerande betydning for musikk- og kulturlivet på Voss, i Hardanger og i Hordaland. Fylkesrådmannen har valt å ta innspela i høyringa til etterretning og behalde tilbodet om Musikk, dans og drama på Nye Voss gymnas. 9

Fylkesrådmannen vil ikkje dimensjonere opp samla elevtal ved Nye Voss gymnas som følgje av at MDD vert oppretthaldt. Det vert ikkje fleire elevar tilgjengeleg i regionen sjølv om ein opprettheld MDD-tilbodet. Nye Voss gymnas vil få ei utfordring med eit lite ST-miljø. Skolen vil ha tre studieførebuande utdanningsprogram: ST / ST-FO, ID og MDD. I tillegg vil og dei fleste av elevane på MK nytte dette som ein veg til studiekompetanse. I praksis vil alle desse utdanningsprogramma konkurrere om dei same elevane. Med eit avgrensa tal elevar tilgjengeleg, vert ST-tilbodet sårbart. Skolen vil berre ha høve til å tilby minimum av programfag på ST. Som ei følgje av dette vil fylkesrådmannen tilrå at MK vert lagt ned i staden for MDD. MK har truleg ikkje den same overordna betydninga i regionen som MDD. Med ei slik løysing vil skolen kunne dimensjonerast for 2 fulle parallellar på ST og skolen vil eventuelt kunne opprette Medie- og informasjonskunnskap som programfagtilbod på ST om interessa for faget er stor nok. Plassering av Elektrofag (EL). EL har mykje til felles med dei andre tekniske yrkesfaga (fyrst og fremst TIP og BA), og det vert fremma gode faglege argument for at desse faga bør verte samlokalisert. Fylkesrådmannen tilrår at EL vert samlokalisert med dei andre tekniske yrkesfaga på Nye Voss vgs. Fylkesrådmannen vil tilrå at Restaurant og Matfag (RM) vert plassert på Nye Voss gymnas. Argument rundt utdanningsprogrammet sin funksjon i samband med arrangement og kantinedrift er gode. I tillegg har det tidegare i prosessen kome fram at det er stort behov for rekruttering frå VG2 Kokk og servitør, som er det utdanningsprogrammet Nye Voss gymnas vil tilby. Fylkesrådmannen vil tilrå at Påbyggingskurs til generell studiekompetanse (PÅ) vert plassert på Nye Voss gymnas. Ein ser at begge skolane har gode argument for å ha dette tilbodet, men plasseringa på Nye Voss gymnas er vurdert som betre egna m.a. på grunn av sambruk av lokalar og fagleg synergieffekt. På same måte som for ID kan dimensjoneringa bli justert noko ned om tilbodet i Øystese vert oppretthalde i mars 2013. Fylkesrådmannen understrekar viktigheita av at det må leggast fysisk godt til rette for TOgruppene før elevane vert flytta over til Skulestadmoen. Tilrettelegginga må skje som ein del av dei første tiltaka på Skulestadmo. Endring av vedtak frå 2007 og 2010. Når heile skolestrukturen i fylket vert vurdert er det heilt naturleg at også strukturen på Voss vert teken opp til ny vurdering. Skolestrukturen i fylket er kompleks og kvar skole og lokalisering av tilbod påverkar kvarandre. Det er difor viktig og å ha det overordna perspektivet i handsaminga av strukturen på Voss. Fylkesrådmannen vil understreke at planen om to skolar og samlokalisering av tilboda ved Nye Voss vgs står ved lag. Nye vurderingar av Eigedomsavdelinga, m.a. av mellombelse løysingar under bygginga, tilseier at skolane ikkje kan byggast ut på same tid. Fylkesrådmannen vil tilrå ei utbyggingsrekkjefølgje som skissert i avsnittet «Delt vedtakssak». Dette inneber ferdigstilling av fase 1 (gymsal, klasserom, lærarabeidsplassar og tilrettelegging for EL og TO på Skulestadmo) hausten 2015 og ferdigstilling av fase 2 (ferdig utbygd Nye Voss gymnas) hausten 2017. Tidspunktet for ferdigstilling av fase 3 (full samlokalisering av Nye Voss vgs på Skulestadmo ved å bygge nye verkstadareal for fagtilboda frå Bryn) må kunne avklarast i saka i mars 2013. Fylkesrådmannen vil tilrå følgjande dimensjonering av utdanningsprogram og programfag i den vidare programmeringa og planlegginga av Nye Voss gymnas: 10

Utd. prog. Nivå Utdanningsprogram/Programfag Dimensjonerande elevtal DH VG1 Design og håndverk 15 VG2 Frisør 15 VG1 Helse- og oppvekstfag 30 HO VG2 Barne- og ungdomsarbeidarfag 15 VG2 Helsearbeiderfag 15 VG1 Idrettsfag 45 ID VG2 Idrettsfag 45 VG3 Idrettsfag 45 VG1 Musikk/dans/drama 15 MDD VG2 Musikk 15 VG3 Musikk 15 RM SS VG1 VG1 Restaurant- og matfag Service og samferdsel 15 15 VG2 VG3 Kokk- og servitørfag Reiseliv 15 15 VG1 Studiespesialiserande 60 ST VG2 Studiespesialiserande 60 VG3 Studiespesialiserande 60 VG1 Studiespesialiserande med formgiving 15 ST-FO VG2 Studiespesialiserande med formgiving 15 VG3 Studiespesialiserande med formgiving 15 PÅ VG3 Påbygg 45 MIN.SPR. Innføringskurs for minoritetsspråklege 40 Sum vgs 640 VG1-3 Bygg og Anleggsteknikk (BA) 15 VO VG1-3 Helse- og oppvekstfag (HO) 60 VG1-3 Naturbruk (NA) 15 VG1-3 Studiespesialiserande (ST) 30 Sum vgo 760 (Dimensjonering av Idrettsfag og Påbygg kan bli justert litt ned i saka i mars 2013) 3.2 Fagtilbod på Amalie Skram vgs og verknader for Bergen Handelsgymnasium, Bjørgvin vgs, Tanks vgs og Lønborg vgs. 3.2.1 Høyringsutkastet til skolebruksplanen seier følgjande om fagtilbod på Amalie Skram vgs: Amalie Skram vgs er p.t. under bygging. Skolen er opprinneleg planlagt for i overkant av 900 vgs-elevar og med solide fagmiljø på utdanningsprogramma ST og HO (tidlegare HS). I arbeidet 11

med skolebruksplanen har ein vurdert denne tilbodsstrukturen opp mot andre løysingar for heile skolestrukturen i sentrum og landa på ei anna anbefaling. I framlegg til alternativ skole- og tilbodsstruktur er det foreslått å samle ST-tilbodet frå Tanks vgs, Bergen Handelsgymnasium og Bjørgvin vgs i eit stort og solid ST-miljø med ti parallellar på Amalie Skram vgs. Ein slik skole vil kunne tilby eit breitt utval spesialiserte programfag, som vil kunne konkurrere med dei private skolane i høve til kvalitet og bredde i tilbodet. I tillegg til ST, kan og SS-tilboda frå Bjørgvin vgs og Bergen Handelsgymnasium samlast på Amalie Skram vgs. Dette vil gje gode tilhøve for eit sterkt SS-fagmiljø i samarbeid med dei økonomiske faga på ST. Lønborg sitt HO-tilbod er foreslått flytta til Åsane vgs. Alternativet var å utvide det planlagde HO-tilbodet på Amalie Skram vgs, men plassen tillot ikkje at det kunne utvidast så mykje at ein kunne legge ned HO-tilbodet på Årstad vgs. Då det ikkje er ønskjeleg med to store konkurrerande HO-miljø på Amalie Skram vgs og Årstad vgs, er det vurdert som ei betre løysing å flytte delar av tilbodet til Åsane. Toppidrett symjing er framleis tenkt som ein del av ST-tilbodet på Amalie Skram vgs. Om Olympiatoppen ynskjer å samle toppidrett på ein skole, kan eventuelt og toppidrettsklassane frå Tertnes vgs flyttast til Amalie Skram vgs. Amalie Skram vgs overtek TO-tilboda som i dag er på Bergen Tekniske Fagskole (Margaretastredet) og Bjørgvin vgs. Gruppene i Margaretastredet vert ikkje fysisk flytta. 3.2.2 Høyringsutkastet til skolebruksplanen seier følgjande om Bergen Handelsgymnasium: Bergen Handelsgymnasium held til i eit skolebygg som er dårleg tilpassa den verksemda som skal drivast i ein moderne skole. Kapasiteten er liten og areala lite fleksible jamført med behov for å kunne variere undervisninga. Skolen er ikkje universelt utforma. Hausten 2012 må skolen flytte ut av leigde lokalar. Kapasiteten vert då redusert. Utviding av skolen vart utgreia i 2008, men tomten er trong og vanskeleg. Det vil vere ei langt betre løysing å flytte det meste av verksemda til Amalie Skram vgs. I alternativa vert tilboda på BHG flytta til Amalie Skram vgs (ST og SS) og Årstad vgs (MK). Forslaget har grunnlag i kriteriet om større fagmiljø og eit ønskje om å etablere store og solide fagmiljø i sentrum. ST-tilboda som står att vil sikre stabilitet og vere svært attraktive og robuste tilbod både for elevane og lærarane. Ein stor ST-skole på Amalie Skram vgs vil kunne få eit minst like godt fagtilbod som BHG og skolane i Kong Oscarsgate har hatt som følgje av programfagutveksling på VG2 og VG3. Lokala til BHG vert tilrådd omgjort til VO-senter for heile Stor-Bergen. 3.2.3 Høyringsutkastet til skolebruksplanen seier følgjande om Bjørgvin vgs: Bjørgvin vgs held til i eit tidlegare kontorbygg som er bygd om til skoleverksemd. Lokala er greitt tilpassa verksemda, sjølv om bygget har 8 etasjar og det er mangel på grupperom. Bjørgvin vgs har som dei andre ST-skolane i sentrum berre 3-4 parallellar, men skolen har i motsetnad til dei andre ikkje samarbeid med andre skolar på programfag i VG2 og VG3. I tillegg til ST har skolen SS og VG2-tilbod på HO (tidlegare HS), samt ein påbyggklasse og to TOgrupper. I arbeidet med skolebruksplanen har det vore vurdert å flytte Bjørgvin vgs til nye lokalar på Nordnes (når høgskolen flyttar ut), men etter ei samla vurdering har ein ikkje sett behovet for denne skolen all den tid Amalie Skram vgs og Årstad vgs har ledig kapasitet. I alternativ 1 vert tilboda på Bjørgvin vgs flytta til Amalie Skram vgs (ST, SS og TO) og Årstad 12

vgs (HO). Forslaget har grunnlag i kriteriet om større fagmiljø og eit ønskje om å etablere store og solide fagmiljø i sentrum. ST-tilboda som står att vil sikre stabilitet og vere svært attraktive og robuste tilbod både for elevane og lærarane. Bjørgvin vgs har ein underavdeling i Kyrre skole. Avdelinga bør ikkje fysisk flyttast til Amalie Skram vgs, men bør bør på sikt få nye lokalar. Avstanden mellom Kyrre sine noverande lokalar og Amalie Skram vgs kan bli ei utfordring. Det er meir naturleg at avdelinga vert knytt til Bergen Katedralskole som ligg nærare. Den framtidige skolestrukturen i sentrum bør landast før ein tek endeleg stilling til dette. 3.2.4 Høyringsutkastet til skolebruksplanen seier følgjande om Tanks vgs: I 2007 vart det vedteke at ST-tilbodet ved Tanks vgs skulle innlemmast i Amalie Skram vgs når denne var ferdigstilt. Tanks vgs har store behov for nye lokalar. I arbeidet med skolebruksplanen har ein vurdert denne løysinga som god og det vert ikkje foreslått endringar for Tanks vgs i planen. 3.2.5 Høyringsutkastet til skolebruksplanen seier følgjande om Lønborg vgs: I 2007 vart det vedteke at HO-tilbodet (tidlegare HS) ved Lønborg vgs skulle innlemmast i Amalie Skram vgs når denne var ferdigstilt. Plasseringa skulle styrke fagmiljøet og auke statusen til helsefaga. I arbeidet med skolebruksplanen har ein vurdert denne løysinga opp mot andre løysingar for heile skolestrukturen i sentrum og landa på ei anna anbefaling. Lønborg vgs har ikkje god bygningsmessig standard. HO-tilbodet på Lønborg vgs er foreslått flytta til Åsane vgs når den nye skolen er ferdigstilt. Alternativet var å utvide det planlagde HO-tilbodet på Amalie Skram vgs, men plassen tillot ikkje at det kunne utvidast så mykje at ein kunne legge ned HO-tilbodet på Årstad vgs. Då det ikkje er ønskjeleg med to store konkurrerande HO-miljø på Amalie Skram vgs og Årstad vgs, er det vurdert som ei betre løysing å flytte tilbodet på Lønborg vgs til Åsane. Åsane vgs vil då få eit solid og robust HO-miljø i nye og moderne lokalar. 3.2.6 Tema i høyringsinnspela 3.2.6.1 Nedlegging av Bjørgvin vgs/overflytting til Amalie Skram vgs Det har kome uttalar frå m.a. rektor, elevar og tilsette sine organisasjonar ved Bjørgvin vgs, samt uttale frå Tanks vgs, rektor og faglærarar ved HO (tidlegare HS) på Fyllingsdalen vgs og Hordaland Lektorlag. Sjå uttale nr. 23, 24, 25, 88, 89, 99, 100, 169, 184 og 206. Dei fleste er positive til grepa som vert skissert for Bergen sentrum i skolebruksplanen. Det vert oppfatta som positivt at SS og ST vert flytta til Amalie Skram vgs. Det er for lite med tre parallellar ST. Ved ein reduksjon i SS-tilbodet må ein kutte både hos BHG og hos Bjørgvin vgs. TO-tilbodet (HT) på Bjørgvin må vidareførast i Amalie Skram vgs. Det er viktig at tilbodet på Bjørgvin vgs avd. Kyrre vert ivaretatt som ein del av det vidaregåande skoletilbodet i Hordaland fylkeskommune. Det er viktig med gode prosessar i personalet ved samanslåing av fleire skolar. Personalet må få høve til å verte kjende med kvarandre både fagleg og sosialt. Det er fleire som er opptekne av å få plass til helseservice- og helsesekretærfaget, samt hudpleiefaget på Amalie Skram vgs. Dette ville vere ei god plassering for å auke statusen på faga. Desse tilboda treng mykje areal. Lærarar med kompetanse på bedriftslære, 13

entreprenørskap og økonomi, som ein vil ha på Amalie Skram vgs, er viktig for at hudpleieelevane skal kunne starte småbedrifter etter gjennomført utdanning. Tanks vgs stiller seg positiv til at Bjørgvin vgs er med i tilbodet på Amalie Skram vgs i dei nye alternativa og ser fram til eit godt samarbeid. Fyllingsdalen vgs peiker på at HO-tilbodet i sentrum vert radert vekk om tilboda på Bjørgvin vgs og Lønborg vgs vert flytta til Åsane og Årstad, og ikkje til Amalie Skram. Det vil gje gode tider for private aktørar. 3.2.6.2 Nedlegging av Bergen Handelsgymnasium (BHG)/overflytting til Amalie Skram vgs Det har komme uttaler frå m.a. rektor, elevar og tilsette sine organisasjonar ved BHG, samt Bystyre og Ungdommens bystyre i Bergen. Sjå uttale nr. 17, 20, 44, 99, 101, 184, 191, 197, 206, 231 og 232. Det er delte meiningar i personalet om skolen bør leggast ned, og om heile eller deler av tilbodet skal flyttast til Amalie Skram vgs. 2/3 av personalet ønskjer flytting. Det vert lagt vekt på at det må gjennomførast gode prosessar i personalet og at personalet får vere med på å utforme tilbodet på den nye skolen. Mindretalet i personalet, elevrådet, Bergen bystyre og Ungdommens bystyre Bergen ønskjer vidareføring av dagens skole. Bygningsmassen må då verte rehabilitert. Det vert peika på at BHG har godt elevmiljø, trivsel og tryggleik for elevane, god søkning til skolen, stabilitet, verdien av eit eldre skolebygg og kvaliteten i ein liten skole. Det er fleire innspel som omhandlar Medium og kommunikasjon (MK), med ønskje om at tilbodet vert flytta med til Amalie Skram vgs. Det vert peika på at MK-tilbodet ved BHG er eit unikt tilbod som er samkøyrd med det studiespesialiserande programmet. Mediefaga er fordelt likt på dei tre åra og prosjekt til fordjuping er erstatta med fag frå VG3 og 2.framanspråk. Elevane på MK kan følgje det studiespesialiserande tilbodet i norsk, matematikk og framandspråk. Tanks vgs stiller seg positiv til at BHG er med i tilbodet på Amalie Skram vgs i dei nye alternativa og ser fram til eit godt samarbeid. 3.2.6.3 Tilbod i Helse- og oppvekstfag (HO, tidlegare HS) på Lønborg vgs Det har kome uttaler frå m.a. rektor, elevar og tilsette sine organisasjonar ved Lønborg vgs og rektor og faglærarar ved HO-seksjonen på Fyllingsdalen vgs. Sjå uttale nr.47, 59, 88, 89, 131, 145, 206 og 212. Alle uttalane argumenterer for at helsefagutdanninga på Lønborg vgs skal flyttast til Amalie Skram vgs i høve gjeldande vedtak frå 2007. Plassering på den nye skolen i sentrum vil vere med på å auke statusen til faget og bidra til auka rekruttering. Dei tilsette har vore med i prosessen mot Amalie Skram vgs frå første dag, og fått ei sterk tilknyting til skolen. Helse- og oppvekstfag kan saman med vaksenopplæring vere med på å skape eit positivt mangfald på Amalie Skram vgs. Fysisk nærleik til samarbeidsaktørar i utdanningssektoren på høgskole- og universitetsnivå samt nærleik til samarbeidsaktør Bergen kommune vil gje optimale utviklingstilhøve for fagområdet. Fyllingsdalen vgs peikar på at HO-tilbodet i sentrum vert radert vekk om tilboda på Bjørgvin vgs og Lønborg vgs vert flytta til Åsane vgs og Årstad vgs og ikkje til Amalie Skram vgs. Det vil gje gode tider for private aktørar. 3.2.6.4 Særskild tilrettelagt opplæringstilbod i Margaretastredet Bergen Tekniske Fagskole (BTF) skriv i sin uttale (nr. 22), at skolen framleis vil kunne ivareta det vidaregåande skole-tilbodet i særskild tilrettelagt opplæring i Margaretastredet 2, dersom BTF vert flytta inn i høgskoleanlegget i Haugeveien. Margaretastredet 2 har gode lokalar for elevgruppa og avstanden til skoleanlegget i Haugeveien er kort. 14

3.2.6.5 Studiespesialisering med Toppidrett (symjing og sommaridrettar) Tertnes vgs skriv i uttale nr. 185 at skolen ønskjer å halde fram med studiespesialisering med toppidrett, sjølv om toppidrett symjing vert flytta til Amalie Skram vgs. Tertnes vgs har eit godt idrettsanlegg som ligg nær skolen. Som ein framtidig stor skole innan studiespesialisering er det ønskjeleg med eit breitt og mangfaldig undervisningstilbod. 3.2.6.6 Tilbod om utdanningsprogram Musikk, dans og drama Nokre uttalar peiker på at om tilbod i Musikk, dans og drama skal flyttast frå Langhaugen vgs, burde det vore flytta til Bergen sentrum og Amalie Skram vgs i staden for til Fyllingsdalen vgs. Argumentasjonen går m.a. på konkurranse med private aktørar i sentrum. Sjå uttale nr. 67 og 134. 3.2.7 Drøfting og tilråding Fylkesrådmannen tilrår at Bjørgvin vgs vert lagt ned og tilboda i ST og SS vert overført til Amalie Skram vgs når denne står ferdig. Det er ikkje kome fram argument i høyringa som fører til ei endring i framlegga for Bjørgvin vgs. Fylkesrådmannen tilrår at BHG vert lagt ned som eigen skole og overført til Amalie Skram vgs når denne står ferdig. Det har kome sterke argument for at MK-tilbodet ved skolen skal flyttast til Amalie Skram vgs saman med resten av BHG. På ein stor vidaregåande skole med mange parallellar på ST er det rom for å tilby eit breitt spekter av programfag. Fylkesrådmannen vil difor tilrå at MK-tilbodet på BHG vert vidareført i form av programfagtilbodet i Medie- og informasjonskunnskap på ST på Amalie Skram vgs. Det vil ikkje vere rom for HO-tilboda frå Bjørgvin vgs eller Lønborg vgs på Amalie Skram vgs når ST og SS frå BHG og Bjørgvin vert flytta dit. Fylkesrådmannen tilrår at HO-tilbodet ved Bjørgvin vgs vert flytta til Årstad vgs, som får eit stort og breitt fagmiljø på HO. TO-tilbodet i Margaretastredet (arbeidslivstrening og kvardagslivstrening) har gode romtilhøve, men tilbodet bør høyre til ein vidaregåande skole sidan elevane skal vere ein del av eit utdanningsprogram. Fylkesrådmannen tilrår difor at tilbodet framleis vert lokalisert i Margaretastredet men at det vert vidareført som eit tilbod under Amalie Skram vgs straks skulen står ferdig. Fylkesrådmannen tilrår at utdanningstilbodet ved Amalie Skram vgs i alternativ 1 og 1B i skolebruksplanen vert vedtatt slik det er skissert i skolebruksplanen. Når det gjeld dei tilsette på BHG og Bjørgvin vgs har fylkesrådmannen som intensjon å inngå same avtalar som har vore gjort for tilsette Tanks og Lønborg vgs. Avtalen for tilsette på Tanks vgs står ved lag. For tilsette frå Lønborg vil nye Åsane vgs erstatte Amalie Skram i den avtalen som er inngått. Fylkeskommunen sine omstillingsreglar skal følgjast. Fylkesrådmannen vil oppsummert tilrå følgjande dimensjonering av utdanningsprogram og programfag på Amalie Skram vgs: Utd. prog. Nivå Utdanningsprogram/Programfag Dimensjonerande elevtal VG1 Studiespesialiserande 300 ST VG2 Studiespesialiserande 285 VG3 Studiespesialiserande 285 VG1 Service og samferdsel 60 SS VG2 IKT-driftsfag 30 VG3 Reiseliv 30 VG4 Sal, service og tryggleik 15 PÅ VG3 Påbygg 60 TO Sum vgs VG1-3 Særskilt tilrettelagt opplæring 26 1091 15

Medie- og informasjonskunnskap vert programfag på ST. Toppidrett er ein del av ST. TO-gruppene i Margaretastredet er med i TO-tala i tabellen (dette gjeld 10 elevplassar i HTA og HTH grupper for arbeidslivs- og kvardagslivstrening). Dei siste 16 TO-plassane er HT-grupper (med utgangspunkt i gruppene som vert flytta frå Bjørgvin) 3.3 Fagtilbod på Bergen Katedralskole (BKS) og Vaksenopplæringa i Stor-Bergen 3.3.1 Høyringsutkastet til skolebruksplanen seier følgjande om fagtilbod på Bergen katedralskole: Bergen Katedralskole har i dag omlag 43 % av elevane på ST, om lag 7 % av elevane på innføringskurs for minoritetsspråklege og om lag 50 % i vaksenopplæring. Skolen har eit fagleg samarbeid med Bergen Handelsgymnasium (BHG) og Tanks vgs om programfagutveksling på VG2 og VG3. Samarbeidet med BHG og Tanks vgs gjer at skolen kan tilby elevane eit breitt programfagtilbod, men dette samarbeidet vert endra når Tanks vgs og kanskje og BHG flyttar til Amalie Skram vgs. For Bergen Katedralskole vert følgjande forslag gjort gjeldande: o Vaksenopplæringa flyttar til VO-senteret i BHG sine noverande lokalar. o Kapasiteten på skolen vert auka til sju parallellar ST. På den måten får Bergen sentrum to store og solide offentlege ST-skolar. o Innføringsklassane vert vidareført. o Kyrre skole bør bli ei avdeling under Bergen Katedralskole dersom Bjørgvin vgs vert lagt ned som eigen skole, men den framtidige skolestrukturen i sentrum bør landast før ein tek endeleg stilling til dette. 16

3.3.2 Høyringsutkastet til skolebruksplanen oppsummerar følgjande om vaksenopplæringa: Skolebruksplanen tek omsyn til auka omfang av VO i dimensjoneringa av skoletilbodet, jf. kapittel 4.3 i planen. Det er viktig for vaksenopplæringa å vidareføra utviklinga av sentrale vaksenopplæringssentre. Dei viktigaste argumenta for å vidareføra denne utviklinga er: Å styrka ei berekraftig storleik på dei vaksenpedagogiske og lærarfaglige miljøa, styrka dei administrative og merkantile funksjonane, og styrka funksjonar knytt til rettleiing og vurdering av formal/realkompetanse. Den geografiske plasseringa av dei sentrale VO-sentra må tilpassast infrastrukturen og tilbodet av offentlege transportmidlar. Å ha ein storleik som gjer drifta av aktiviteten sentral og føreseieleg for respektive skolar. Oppretting av tre sentrale senter for vaksenopplæring, eitt i Stor-Bergen, eitt i Sunnhordland og eitt i Voss/Hardanger vil kunne styrke tilboda. Ein ser føre seg at praksisen med å tilby kurs på skolar der det er ønskje og behov for det kan oppretthaldast, men at kursa vert organisert gjennom dei tre vaksenopplæringssentra. 3.3.3 Tema i høyringsinnspela 3.3.3.1 Fagtilbod på Bergen Katedralskole (BKS) Det har kome uttalar frå m.a. rektor og tillitsvalde ved BKS, Business Region Bergen, Bjørgvin vgs, Bjørgvin vgs avd. Kyrre og Lektorlaget ved Olsvikåsen vgs. Sjå uttale nr. 18, 23, 29, 82, 103 og 151. Rektor og tillitsvalde på BKS skriv at framlegget om å auke frå 4 til 7 parallellar på den ordinære studiespesialiserande utdanninga, som inneber 8-9 parallellar medrekna innføringsklassar og Baccalaureate-elevane er heilt i tråd med det skolen ønskjer. Rektor og Lektorlaget ved Olsvikåsen vgs ynskjer ikkje at innføringsklassen frå deira skole skal flyttast inn til sentrum. Innføringsklassar utanfor sentrum styrkar minoritetsspråklege sin lokale forankring og opnar for større integrering. Business Region Bergen er oppteken av at det internasjonale skoletilbodet på BKS vert oppretthaldt (internasjonal baccalaureate) Kyrre skole har ikkje noko i mot å vere ei avdeling under BKS, men ser det likevel som meir rasjonelt og organisatorisk ryddig om skolen kunne vore ei sjølvstendig avdeling. Skolen er einig i vurderinga av at dei bygningsmessige tilhøva er for dårlege, og ber om at skolen får nye lokalar i sentrum. Rektor på Bjørgvin vgs ber og om at Kyrre skole vert ivaretatt. 3.3.3.2 Vaksenopplæringssenter ved Bergen Katedralskole eller i BHG sine noverande lokalar Det har kome uttalar frå m.a. Vaksenopplæringa ved BKS, rektor ved Årstad vgs, Fagforbundet, rektor og elevråd ved Fusa vgs, samt tilsette ved Knarvik vgs, Radøy kommune, opplæringskontor og bedrifter i Nordhordland. Sjå uttale nr. 18, 19, 46, 59, 87, 103, 112, 155, 162, 163, 167 og 226. Ein sjølvstendig skole (vaksenopplæringssenter) må ha fleire fag enn dei 7 som vaksenopplæringa ved BKS har i dag for å ivareta og vidareutvikle eit forsvarleg høgt fagleg og pedagogisk nivå. Det vert peika på at eksisterande fagmiljø ved VO-senteret vert redusert og svekka dersom VO-senteret vert etablert som ei eiga eining i BHG-sine lokalar. Det er ein fordel for breidda i tilbodet at lærarane jobbar både i VO-tilbodet og det ordinære vgs-tilbodet. Skolen sjølv foreslår utbygging for å få plass til både VO-senteret og auka kapasitet på studiespesialiserande utdanningsprogram på BKS. Det er viktig at eit vaksenopplæringssenter har samdrift og samlokalisering med ein vanleg vidaregåande skole som har eit ressursgrunnlag tilsvarande minst 50 undervisningsstillingar. 17

Nærleik til kompetansemiljø og verkstader for konkretisering av faga er argument for å samlokalisere VO-sentra og ordinære vidaregåande skolar. I eit nytt vaksenopplæringssenter vil det vere ei føremun å samle fleire sentre for å få betre samarbeid omkring informasjon og rådgjeving, og betre utnytting av merkantil hjelp. Fagforbundet er einig i at omfanget av vaksenopplæring vil auke. Sjølv om ein etablerer tre opplæringssentre må praksisen med å tilby opplæring på skolar med ønskje og trong oppretthaldast. Rektor og elevråd ved Fusa vgs og aktørar i Nordhordland peiker på at det og må vere vaksenopplæringstilbod i distrikta, då vaksenopplæringa bør gå føre seg der dei vaksne elevane bur og arbeider. Reisetida til sentrum vert for lang frå ytre deler av regionen. Flytting av tilboda til sentrum vil føre til at vaksne i distriktet ikkje vil kunne ta denne typen utdanning og skolane ikkje vil kunne setje i gang kompetansehevande kurs for lokalt næringsliv. Det vert peika på at utdanningsnivået er lågare i distriktet enn i sentrum og behovet for VO-tilbod difor er større. 3.3.4 Drøfting og tilråding Det har ikkje kome fram moment som talar for ei endring av forslaga om fagtilbod på ordinær vidaregåande opplæring ved Bergen Katedralskole. Fylkesrådmannen tilrår difor at BKS vert tilrettelagt som skissert i alternativ 1 og 1B i skolebruksplanen, med sju parallellar ST, innføringsklasse og IB-linje. For å unngå utbygging av skolen, må det vurderast om IB-linja må vere inkludert i dei 7 parallellane eller ikkje. Det har komme fleire argument som talar for at eit sentralt vaksenopplæringssenter bør vere ein del av ein ordinær vidaregåande skole. Av den grunn vil fylkesrådmannen tilrå at Vaksenopplæringssenteret for region Stor-Bergen organisatorisk og administrativt vert lagt inn under BKS, men likevel vert lokalisert til BHG sine noverande lokalar. Det er viktig å understreke at VO-senteret vil samarbeide med ein rekke skolar i regionen om tilbod av kurs. Det vil framleis vere tilbod for vaksne elevar på fleire skolar i heile regionen, men tilboda vert organisert gjennom det sentrale VO-senteret. Tilbodet på Kyrre skole vert vidareført som ei avdeling under BKS. Det er registrert at det er trong for å gjere noko med dei fysiske tilhøva på skolen. Korleis ein skal løyse dette må greiast ut og sjåast i samanheng med andre utbyggingsbehov. Fylkesrådmannen vil tilrå følgjande dimensjonering av utdanningsprogram på Bergen Katedralskole: Utd. prog. Nivå Utdanningsprogram Dimensjonerande elevtal VG1 Studiespesialiserande 210 ST VG2 Studiespesialiserande 195 VG3 Studiespesialiserande 190 MIN.SPR. Innføringskurs for minoritetsspråklege 50 Sum vgs 645 VG1-3 Bygg og Anleggsteknikk (BA) 30 VG1-3 Helse- og oppvekstfag (HO) 400 VG1-3 Naturbruk (NA) 30 VO VG1-3 Restaurant og matfag (RM) 15 VG1-3 Service og samferdsle (SS) 15 VG1-3 Studiespesialiserande (ST) 600 Sum VO VG1-3 Teknikk og industriell produksjon (TIP) 30 1120 VO vil gå føre seg i BHG sine tidlegare lokalar, og rundt om på skolane i regionen. Tilbodet om internasjonal baccalaureate er i utgangspunktet inkludert i ST, men kan og koma i tillegg om detaljutgreiing syner at det er plass utan at skolen vert bygd ut. 18

3.4 Fagtilbod på Årstad vgs 3.4.1 Høyringsutkastet til skolebruksplanen seier følgjande om fagtilbod på Årstad vgs: Årstad vgs er ein stor yrkesfagleg vidaregåande skole med breie og solide fagmiljø. Skoleanlegget er i eit pågåande rehabilitering- og ombyggingsprosjekt. I alternativa er det foreslått å endre fagtilbodet på skolen noko. Den største endringa er at BAtilbodet vert lagt ned for å kunne få store nok fagmiljø på andre skolar. På den andre sida får skolen auka elevtal på fleire av dei andre utdanningsprogramma og oppretta eit nytt ST-FO tilbod med ein klasse på kvart trinn. DH vert vidareført med noko redusert kapasitet. Skolen vert knutepunktskole for DH, med alle VG2- og VG3-tilbod. Skolen vert knutepunktskole for HO (tidlegare HS), med 11 parallellar VG1, 10 parallellar VG2 fordelt på fire programfag og 3 klassar VG3 fordelt på to programfag. Fagmiljøet på HO vil vere det største i fylket. MK får auka kapasitet når tilbodet frå BHG vert flytta til skolen. RM vert vidareført med lik kapasitet som i dag. Tilbodet på RM er relativt lite og i planarbeidet vart det vurdert å flytte tilbodet til Sandsli vgs. EL vert vidareført med same tilbod som i dag. Konkurransen med Bergen Maritime vert unngått ved vidareføring av fordelinga av VG2-tilbod. Om Bergen Maritime ikkje kan utvide kapasiteten, vil Årstad vgs kunne få fleire elevar på EL. TIP-tilbodet vert vidareført, men med noko redusert kapasitet. Om Bergen Maritime ikkje kan utvide kapasiteten, vil Årstad vgs også kunne få fleire elevar på TIP. TO-tilbodet vert vidareført. Innføringskurs for minoritetsspråklege vert vidareført. Lærlingskolen/teoriundervisning for lærlingar med full opplæring i bedrift vert vidareført, med om lag tre-dobling av kapasiteten. VO-tilbodet vert lagt ned og flytta til det nye VO-senteret i BHG sine noverande lokalar. Lån av verkstader til VO-opplæringa vil framleis vere aktuelt. 19

3.4.2 Tema i høyringsinnspela Det har kome uttalar frå rektor ved Årstad vgs, Bygningsgruppen Bergen, FAU- Formgivingsfag Hordaland, FAU Design og handverk Hordaland og Lektorlaget ved Olsvikåsen vgs som er relevant for Årstad vgs. Sjå høyringsuttale nr. 30, 61, 65, 103, 206 og 226. Rektor ved Årstad vgs støttar skolebruksplanen sin tanke om å sørgje for sterke, robuste fagmiljø på skolane. Planen vidareførar Årstad si rolle som tung aktør innan yrkesopplæringa i Hordaland. Det vil vere eit tap for skolen å miste BA der skolen har eit sterkt fagmiljø. Det ideelle ville vore å gjere BA på Årstad større. Årstad vgs ligg sentralt til ved bybanen og i sentrum av Bergen. Det vert lang reiseveg for elevane frå motsett side av sentrum. Skolen ser og helst at RM kunne vore styrka, men er glade for å behalde tilbodet. Kapasiteten på TIP og EL kan og gjerne aukast. Bygningsgruppen Bergen meiner at det er eit underleg val at BA-tilbodet på Årstad vgs vert fjerna når ein har eit uttalt mål om å styrke og leggje til rette for kompetansesenter. Årstad har godt fagmiljø, kapasitet på verkstader og ligg sentralt til. Nedlegging av BA-tilboda på Årstad vgs og Åsane vgs vil konkret resultere i at ingen sentrumsnære skolar vil ha tilbod om undervisning i røyrleggarfaget (VG2 Klima, energi og Miljø). Stor-Bergen har årleg trong for 60-70 nye læringar i røyrleggarfaget. FAU Formgivingsfag Hordaland skriv at skolebruksplanen ikkje tek inn over seg skilnaden mellom utdanningsprogramma Design og Handverk (DH) og Studiespesialiserande med formgjeving (ST-FO). Det er eit viktig poeng at elevane på ST-FO skal kunne velje programfag på lik linje med elevane på ordinært løp. I tillegg skal elevar i ordinært studiespesialiserande løp kunne velje programfag frå formgjevingsfag. Ein stiller seg difor undrande til at ein legg ned studiespesialiserande med formgjevingsfag på skolane i og rundt Bergen for å etablere faget på Årstad vgs, som er ein rein yrkesfagleg skole. Lektorlaget ved Olsvikåsen vgs og Utdanningsforbundet Hordaland har mange av dei same argumenta i sine uttaler. Fagleg arbeidsutval i Design og håndverk (DH) stiller seg uforståande til framlegget om å legge ned dette studietilbodet på skolar rundt Bergen, for så å samle tilbodet til færre skolar i fylket. Samarbeid med ulike aktørar i lokalsamfunna står så sentralt i faget at det vil vere særs ødeleggande for miljøet i bydelane der DH vert borte. Det bør vere tilbod i praktisk/ estetiske fag i alle bydelar. Sentralisering av tilbodet vil ikkje hjelpe på søkartala; dess mindre tilgang og vanskelegare reise dess mindre blir søkartalet. 3.4.3 Drøfting og tilråding Fylkesrådmannen vil tilrå at forslag til fagtilbod ved Årstad vgs i alternativ 1og 1B i skolebruksplanen vert vedtatt, men vil åpne for mindre justeringar i saka i mars 2013 når ein ser tilboda i samanheng med fleire skular. Det viktigaste no er å gjere vedtak om nedlegging av BA. Fylkesrådmannen tilrår nedlegging av BA frå skuleåret 2013/14 fordi byggeprosjektet på Årstad vgs snarast mogleg må få frigjort BA sine verkstadsareal til TIP, for igjen å få frigjort TIP-areala til andre utdanningsprogram. Ei av utfordringane for å kunne skapa eit godt skoleanlegg på Årstad er at skolen i dag ikkje har uteområde for elevane. BA er eit utdanningsprogram som har stort behov for areal ute. Dette lar seg ikkje forene med lite uteområde og mange elevar på skolen. Ved å legge ned BAtilbodet vil det kunne etablerast eit flott uteområde med vrimleplass og amfi for alle elevane ved skolen. Dette er eit viktig miljøtiltak for «nye» Årstad vgs. Argumenta i høyringa for å behalde BA-tilbodet er gode, men avstanden til Slåtthaug vgs er ikkje veldig stor når byggesteg 2 av Bybanen står ferdig sommaren 2013. Ved å legge ned BA-tilbodet på Årstad vgs vert det og opna for å auke kapasiteten på t.d. MK og HO. Når Slåtthaug vgs får ny bygghall i 2013, vil det vere ledig kapasitet på BA i alle regionar rundt Bergen sentrum. Før denne bygghallen står ferdig vil det vere tilstrekkeleg tilbod i Åsane, Arna og Laksevåg. Hausten 2013 vil røyrleggarfaget t.d. ha tilbod i Åsane. Lokalisering av røyrleggarfaget i endeleg struktur må ein kome tilbake til i mars då BA ikkje er eit av tilboda som førebels er planlagt på den nye skulen i Åsane. 20