Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016

Unntatt offentlighet Rapport Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016 Rapport-nr.: 15.6.2017

Rapport: Avdeling: Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016 ARA Dato: 15.6.2017 Ansvarlig: Bidragsytere: Berit Lundamo Astrid Elin Halse Rapport-nr.: Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016 1

1 INNLEIING... 3 2 JORDLOVA... 3 2.1 Omdisponering etter jordlova 9... 3 2.2 Nydyrking etter jordlova 11... 5 2.3 Deling etter jordlova 12... 6 2.4 Søknad om varig fritak frå driveplikta... 8 2.5 Pålegg etter jordlova 8a som følgje av brot på driveplikta... 8 3 KONSESJON... 9 3.1 «Vanleg» konsesjon... 9 3.2 Søknader om konsesjon der søkjaren er eit aksjeselskap... 12 3.3 Søknader om konsesjon etter konsesjonslova 9 siste ledd... 13 3.4 Nedsett konsesjonsgrense berre tidlegare heilårsbustader... 13 3.5 Nedsett konsesjonsgrense slektskapsunntaket sett ut av kraft... 14 4 ODELSLOVA... 15 4.1 Odelsfrigjering odelslova 31... 15 5 FYLKESMANNEN SI PRAKTISERING AV OMGJERING ETTER FORVALTNINGSLOVA OG INNHENTING AV SAKER FOR KONTROLL ETTER JORDLOVA... 16 5.1 Fylkesmannen si omgjering av eige tiltak forvaltningslova 35... 16 5.2 Vedtak henta inn for kontroll jordlova 3... 18 2 Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016

1 INNLEIING Dette notatet er ei samanstilling til dei opplysningane Landbruksdirektoratet har henta inn om fylkesmennene si behandling av saker i 2016 etter dei nemnde lovene. Det er henta inn opplysningar om praksis på desse områda: Omdisponering (jordlova 9, gjeld også delingssaker som fører til ei omdisponering av dyrka eller dyrkbar mark) Omdisponert areal i dekar Nydyrking Deling (jordlova 12) Søknad om varig fritak frå driveplikta (jordlova 8a) Pålegg etter jordlova 8 som følgje av brot på driveplikta Søknad om konsesjon Søknad om konsesjon der søkjaren er eit aksjeselskap Søknad om konsesjon etter konsesjonslova 9 siste ledd 0-grensesaker heilårsbustad 0-grensesaker der slektskapsunntaket er oppheva Odelsfrigjering Overprøving av kommunane sine vedtak etter forvaltningslova 35 Saker henta inn for kontroll av kommunen sin praksis jf. jordlova 3 Vi har tidsseriar for desse opplysningane for perioden 2005-2016. Så langt det er passande, er også tala for 2004 tatt med. Tala for heile denne perioden kan ikkje samanliknast direkte, då det har skjedd endringar i lovene undervegs. 2 JORDLOVA 2.1 Omdisponering etter jordlova 9 Fylkesmannen som førsteinstans Tab. 1. Talet på saker behandla av Fylkesmannen i førsteinstans fordelt på utfall, 2005-2016. Saker i Utfall av søknaden År alt Innvilga Avslått 2005 14 14 2006 17 17 2007 16 15 1 2008 13 12 1 2009 9 7 2 2010 11 10 1 2011 11 11 0 2012 21 21 0 2013 32 32 0 2014 12 11 1 2015 20 18 2 2016 15 13 2 Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016 3

Av tabell 1 ser vi at talet på søknader om omdisponering behandla av Fylkesmannen som førsteinstans har variert noko i perioden 2005-2016. I 2016 vart det behandla i alt 15 slike saker, av desse sakene vart 13 søknader innvilga og 2 søknader vart avslått. Både talet på søknader og talet på avslag er omtrent det same vi har sett tidlegare i denne perioden. Fylkesmannen som klageinstans Tab. 2. Talet på klagesaker behandla av Fylkesmannen fordelt på utfall, 2004-2016. Vedtak Vedtak Utfall klagebeh. Vedtak År Saker i alt endra oppretthalde Innvilga Avslått endra % 2004 13 3 10 23 2005 32 17 15 18 14 53 2006 27 13 14 12 15 48 2007 26 5 21 6 20 19 2008 31 4 27 9 22 13 2009 34 10 24 9 25 29 2010 21 1 20 2 19 5 2011 21 5 16 7 14 24 2012 30 5 25 6 24 17 2013 20 3 17 3 17 15 2014 30 6 24 5 25 20 2015 24 0 24 0 24 0 2016 24 6 18 5 19 25 I 2016 behandla fylkesmennene i alt 24 omdisponeringssaker som klageinstans. Kommunane sine vedtak vart oppretthaldne i 18 av sakene, og 5 av sakene vart innvilga etter klagebehandlinga. Talet på klager over kommunane sine vedtak i omdisponeringssaker etter jordlova 9 i 2016 var om lag like stort som det vi har sett i dei tidlegare åra. Andelen vedtak som vart endra etter klagebehandling var omtrent det same som tidlegare år. 4 Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016

Areal tillate omdisponert etter jordlova Figur 1. Talet på dekar tillate omdisponert etter Fylkesmannen si behandling av saker etter jordlova 9. Som det går fram av figuren kan det variere mykje frå år til år kor stort areal som vert tillate omdisponert av fylkesmennene. Sidan det er relativt få saker som vert behandla, er denne variasjonen noko ein må vente seg. I 2016 vart det i alt omdisponert 31,4 daa dyrka mark og 29,2 daa dyrkbar mark av fylkesmennene ved behandling av saker etter jordlova 9. 2.2 Nydyrking etter jordlova 11 Fylkesmennene behandla ingen slike saker i førsteinstans i 2016. Fylkesmennene behandla ei klagesak som gjaldt nydyrking i 2016. I denne saka vart kommunen sitt vedtak endra, og det vart gitt samtykke til nydyrking. Etter avslutta klagebehandling ga Fylkesmannen løyve til nydyrking av eit areal på i alt 75 daa i 2016. Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016 5

2.3 Deling etter jordlova 12 Fylkesmannen som førsteinstans Tab. 3. Talet på delingssaker behandla av Fylkesmannen i førsteinstans fordelt på utfall, 2005-2016. Utfall av søknaden Innvilga År Saker i alt I alt Tilleggsjord Busetting Avslått Avslag % 2005 76 69 9 7 9 2006 73 71 19 2 3 2007 79 77 18 2 3 2008 54 52 12 2 4 2009 46 44 8 2 4 2010 64 62 14 2 3 2011 51 46 9 5 10 2012 78 72 7 6 8 2013 67 65 13 0 2 3 2014 53 52 15 0 1 2 2015 79 78 32 1 1 1 2016 66 61 17 6 5 8 Med «tilleggsjord» meiner vi saker der søkjaren har fått delingssamtykke på grunn av at produktive areal vert selde som tilleggsareal til andre landbrukseigedomar. Med «busetting» meiner vi saker der søknaden om deling vart innvilga på grunn av at det var behov for å styrke busettinga i området, jf jordlova 12 fjerde ledd. I 2016 behandla Fylkesmannen i alt 66 søknader om deling etter jordlova i førsteinstans. Av desse sakene vart 61 søknader innvilga, og 5 søknader vart avslått. Av tabellen ser vi at talet på behandla saker i 2016 var lågare enn i 2015, men om lag det same vi har sett i åra føre. Fylkesmannen som klageinstans Tab. 4. Talet på delingssaker behandla av Fylkesmannen som klageinstans, fordelt på utfall, 2005-2016. Utfall av klagebehandlinga Saker i Vedtak Vedtak Innvilga Vedtak År alt endra oppretthalde I alt Tilleggsjord Busetting Avslått endra % 2005 184 62 122 63 7 121 34 2006 159 40 119 40 7 119 25 2007 158 40 118 37 9 121 25 2008 155 29 126 33 8 122 19 2009 163 34 129 37 5 126 21 2010 113 20 93 22 6 91 18 2011 121 19 102 28 5 93 16 2012 117 15 102 17 1 100 13 2013 90 15 75 17 4 2 73 17 2014 86 14 72 19 2 2 67 16 2015 114 17 97 27 8 0 87 15 2016 92 17 75 15 3 4 77 18 6 Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016

Fig. 2. Talet på klagesaker etter jordlova 12 behandla av Fylkesmannen, 2005-2016. Av figur 2 ser vi at talet på klager over kommunane sine vedtak etter jordlova 12 stort sett går nedover i perioden 2005-2016. I 2016 behandla fylkesmennene i alt 92 klager over kommunane sine vedtak i saker etter jordlova 12. Dette er noko lågare enn året før. Fylkesmennene endra kommunen sitt vedtak i 17 av dei 92 sakene som vart behandla i 2016. Utfallet av fylkesmennene si klagebehandling var at i 15 saker vart søknaden om deling innvilga, medan 77 søknader vart avslått. Fig. 3. Andelen vedtak i delingssaker endra i klageomgangen, 2005-2016. Av figur 3 går det fram at andelen saker der kommunen sitt vedtak vart endra i klageomgangen går ned i perioden frå 2005 til 2015. Særleg klårt ser vi denne trenden i perioden 2005-2012. Andelen vedtak som vart endra i klageomgangen var 18 % i 2016. Dette er litt høgare enn i dei næraste åra før. Gjennomsnittleg endringsprosent for heile perioden 2005-2016 er 20 %. Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016 7

2.4 Søknad om varig fritak frå driveplikta Fylkesmannen som førsteinstans Tabell 5. Talet på søknader om varig fritak frå driveplikta behandla av Fylkesmannen i førsteinstans fordelt på utfall, 2010-2016. Utfall av saka År Saker i alt Varig fritak Avslått 2010 0 2011 2 2 2012 0 2013 1 1 2014 0 2015 0 2016 0 Som det går fram av tabell 5 behandla ikkje fylkesmennene slike saker i 2016. Fylkesmannen som klageinstans Tab. 6. Talet på saker fordelt på utfall av Fylkesmannen si klagebehandling av søknader om varig fritak frå driveplikta, 2010 2016. Vedtak Utfall av saka År Saker i Oppretthalde Varig fritak alt Endra Avslått 2010 1 1 1 2011 6 6 6 2012 3 1 2 1 2 2013 3 1 2 1 2 2014 2 1 1 1 1 2015 2 2 2 2016 1 1 1 I 2016 behandla fylkesmennene i alt ei klage over kommunen sitt vedtak om ikkje å gi varig fritak frå driveplikta etter jordlova 8a. I denne saka vart kommunen sitt vedtak oppretthalde, og søknaden vart avslått. Talet på slike klager behandla av Fylkesmannen var omtrent det same i 2016 som i åra før. 2.5 Pålegg etter jordlova 8a som følgje av brot på driveplikta På same måte som i alle åra etter at vi fekk denne regelen i 2010, har fylkesmennene heller ikkje anvendt regelen i 2016. Tal frå KOSTRA viser at heller ikkje kommunane behandla mange slike saker i 2016. Det låge talet på saker om pålegg etter jordlova 8a peikar i retning av at kommunane ikkje prioriterer å følgje opp brot på driveplikta. 8 Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016

3 KONSESJON 3.1 «Vanleg» konsesjon Dette er saker der kjøparen ikkje kan ta over eigedomen konsesjonsfritt, jf. konsesjonslova 4 og 5. Fylkesmennene som førsteinstans Tab. 7. Talet på «vanlege» konsesjonssaker behandla av Fylkesmannen som førsteinstans, fordelt på utfall av sakene, 2005-2016. Utfall av søknaden Antall saker Antall vilkår Saker i Innvilga Innvilga på Buplikt Driveplikt År alt utan vilkår vilkår Avslått I alt Pers. Upers. Pers. Upers. 2005 76 39 35 2 29 1 2 10 5 2006 73 38 34 1 22 1 0 3 5 2007 72 32 39 1 41 3 0 9 13 2008 61 24 35 2 38 1 1 2 6 2009 59 32 27 0 28 2 1 3 1 2010 70 40 30 0 32 3 0 5 1 2011 68 31 29 8 32 0 1 * * 2012 56 30 23 2 37 2 0 2013 69 38 27 4 28 1 2 2014 69 35 33 1 33 4 0 2015 94 58 36 0 36 5 0 2016 80 43 36 3 47 1 0 I 2016 behandla fylkesmennene i alt 80 «vanlege» søknader om konsesjon. Av desse sakene vart 43 søknader innvilga utan vilkår, 36 søknader vart innvilga med vilkår og 3 saker vart avslått. Fig. 4. Talet på «vanlege» søknader om konsesjon behandla i førsteinstans av Fylkesmannen, 2005-2016. Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016 9

Av figur 4 ser vi at talet på konsesjonssøknader behandla av Fylkesmannen i førsteinstans i 2016 er litt lågare enn året før, men om lag i same storleik som i åra 2005-2014. Fylkesmannen som klageinstans Tab. 8. Talet på klagesaker «vanleg» konsesjon behandla av Fylkesmannen fordelt på utfall, 2005-2016. Utfall klagebehandling År Saker i alt Vedtak endra Vedtak oppretthalde Innvilga utan vilkår Talet på saker Innvilga på vilkår Avslått 2005 74 32 42 13 30 31 2006 59 26 33 8 24 27 2007 55 16 39 4 20 31 2008 66 21 45 2 28 35 2009 53 19 34 6 27 20 2010 36 8 28 5 8 23 2011 40 14 26 10 12 18 2012 33 5 28 7 7 19 2013 34 12 22 5 13 16 2014 26 10 16 7 5 14 2015 35 10 25 4 12 19 2016 23 8 15 2 6 15 Av tabell 8 ser vi at talet på klager på konsesjonssaker behandla av Fylkesmannen i 2016 var noko lågare enn i 2015. Fylkesmannen behandla i 2016 i alt 23 klager i «vanlege» konsesjonssaker, av desse sakene vart kommunane sine vedtak endra i 8 saker. Etter avslutta klagebehandling vart 2 saker innvilga utan vilkår, 6 saker vart innvilga med vilkår og 15 saker vart avslått. Fig. 5. Talet på klager i «vanlege» konsesjonssaker behandla av Fylkesmannen, 2005-2016. 10 Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016

Av figur 5 ser vi at talet på klager på «vanlege» konsesjonssaker syner ein synkjande trend i perioden 2005-2016. Ser vi på KOSTRA-tala finn vi ikkje ein tilsvarande trend i same periode. Fig 6. Andelen vedtak i «vanlege» konsesjonssaker som vart endra av Fylkesmannen i klageomgangen, 2005-2016. 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Vedtak endra i % 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 I denne perioden vart gjennomsnittleg ca. 32 % av kommunane sine vedtak endra i klageomgangen. Figuren ovanfor viser ikkje på same vis som for delingssakene nokon klår trend i denne perioden. Det er derfor ikkje grunnlag for å trekke nokre konklusjonar med omsyn på kvaliteten av kommunane si behandling av søknader om konsesjon. Andelen vedtak som vart endra i 2016 var 35 %. Tab.9. Fordeling av vilkår i klagesaker konsesjon behandla av Fylkesmannen i perioden 2005-2016. Saker innvilga Buplikt Driveplikt År med vilkår Vilkår i alt Pers. Upers. Pers. Upers. 2005 30 40 13 2 13 4 2006 24 24 7 0 8 4 2007 20 30 11 3 6 6 2008 28 36 13 2 7 9 2009 27 35 15 1 9 4 2010 8 9 2 1 2 1 2011 12 8 2 2 * * 2012 7 7 2 0 2013 13 10 3 1 2014 5 4 2 1 2015 12 12 6 2 2016 6 7 1 Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016 11

Tabell 9 viser at det i klageomgangen i 2016 vart innvilga søknader på vilkår i alt i seks «vanlege» konsesjonssøknader. Det vart sett i alt sju vilkår i desse sakene, der eitt vilkår gjaldt personleg buplikt. Talet på vilkår i klagesaker på konsesjon sett i 2016 var omtrent som i åra før, men det er ganske få slike saker behandla på landsbasis. Variasjonen frå år til år kan då verte stor målt i prosent. Tabell 9 viser at lovendringa som vart gjort med verknad frå og med 2010 har redusert talet på vilkår i klagesaker som gjeld konsesjon i stor grad sidan det ikkje lenger vert sett vilkår om driveplikt i konsesjonssakene. 3.2 Søknader om konsesjon der søkjaren er eit aksjeselskap Fylkesmannen som førsteinstans Tab.10. Talet på konsesjonssaker behandla i førsteinstans av Fylkesmannen der søkjaren er eit aksjeselskap, 2012-2016. Utfall Innvilga (med eller utan År Saker i alt vilkår) Avslått 2012 0 2013 1 1 2014 3 3 2015 1 1 2016 5 5 Vi gjer merksam på at desse sakene også er med i tabellen for «vanlege» konsesjonssaker. 2016 er det femte året vi har hatt eiga rapportering for dei konsesjonssakene der søkjaren er eit aksjeselskap. Det er rapportert svært få saker som fylkesmennene har behandla i førsteinstans. Det er derfor vanskeleg å seie noko om ev. trendar her. I 2016 behandla Fylkesmannen fem slike saker i førsteinstans, og alle søknadane vart innvilga. Fylkesmannen som klageinstans Tab. 11. Talet på klagesaker behandla av Fylkesmannen der konsesjonssøkjaren er eit aksjeselskap, 2012-2016. Vedtak Utfall Oppretthalde Innvilga (med eller utan vilkår) Avslått År Saker i alt Endra 2012 1 1 1 2013 4 1 3 4 2014 1 1 1 2015 1 1 1 2016 3 2 1 2 1 12 Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016

I 2016 behandla Fylkesmannen i alt tre klagesaker på konsesjon der søkjar var aksjeselskap. Av desse sakene vart kommunen sitt vedtak endra i to saker, og oppretthalde i ei sak. I to av sakene vart søknaden om konsesjon innvilga utan vilkår, og ein søknad vart avslått. 3.3 Søknader om konsesjon etter konsesjonslova 9 siste ledd Dette er søknader om konsesjon der søkjaren i utgangspunktet kan ta over eigedomen utan å søkje om konsesjon på grunn av nært slektskap eller odelsrett, men der søkjaren ikkje kan eller vil oppfylle kravet om buplikt. Denne søknadstypen kjem som ei følgje av endringa i konsesjonslova. Endringa tok til å gjelde 1.7.2010. I 2016 behandla fylkesmennene ingen slike saker i førsteinstans. Fylkesmannen som klageinstans Tab. 12. Talet på konsesjonssaker behandla av Fylkesmannen etter konsesjonslova 9 siste ledd, fordelt på utfall i perioden 2010-2016. Vedtak Utfall av søknaden Vilkår Oppretthalde Innvilga utan vilkår Innvilga på vilkår Upersonleg buplikt Tilflytting - seinare tidspunkt alt Endra Avslått 2010 13 6 7 3 6 4 0 4 2011 22 7 15 3 6 13 1 5 2012 20 2 18 1 4 15 1 3 2013 23 6 17 4 6 13 2 4 2014 12 4 8 4 1 7 0 1 2015 10 2 8 1 1 8 0 1 2016 15 6 9 3 4 8 1 4 År Saker i I 2016 behandla fylkesmennene i alt 15 klager etter konsesjonslova 9 siste ledd. Av desse sakene vart kommunen sitt vedtak oppretthalde i 9 saker, medan 6 saker vart endra i klageomgangen. Etter klagebehandlinga vart 3 saker innvilga utan vilkår, 4 saker vart innvilga på vilkår om seinare tilflytting og 8 saker vart avslått. 3.4 Nedsett konsesjonsgrense berre tidlegare heilårsbustader Dette er konsesjonssaker som oppstår som følgje av at kommunen har innført forskrift etter konsesjonslova 7. Slik forskrift sett konsesjonsfridomen (jf. konsesjonslova 4 nr. 2 og 4) ut av kraft for erverv av ein eigedom har vore nytta som heilårsbustad i dei tilfella der kjøparen ikkje vil busette seg på eigedomen. Kjøparen må då søkje om konsesjon. 51 kommunar som hadde innført slik forskrift per. 10.05.2017. Fylkesmennene behandla ingen slike saker i førsteinstans i 2016. Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016 13

Fylkesmannen som klageinstans Tab. 13. Talet på klagesaker etter forskrift om nedsett konsesjonsgrense behandla av Fylkesmannen fordelt på utfall, 2005-2016. Vedtak Utfall Saker i Oppretthalde År alt Endra Innvilga Avslått 2005 6 2 4 2 4 2006 9 4 5 4 5 2007 10 4 6 4 6 2008 6 4 2 3 3 2009 3 2 1 2 1 2010 12 3 9 3 9 2011 6 2 4 2 4 2012 9 0 9 0 9 2013 9 3 6 3 6 2014 5 0 5 0 5 2015 5 0 5 0 5 2016 7 2 5 2 5 Det vart behandla i alt sju slike klagesaker av Fylkesmannen i 2016. Kommunen sitt vedtak vart endra i to av desse sakene. Etter avslutta klagebehandling vart utfallet at to saker vart innvilga utan vilkår og fem saker vart avslått. 3.5 Nedsett konsesjonsgrense slektskapsunntaket sett ut av kraft Dette er søknader om konsesjon som kjem som ei følgje av at kommunen har innført forskrift etter konsesjonslova 7 der slektskapsunntaket i konsesjonslova 5 første ledd nr. 1 er sett ut av kraft. Fylkesmennene har behandla ei slik sak i 2016. Dette var ei klagesak der kommunen sitt vedtak vart endra, og søknaden vart innvilga. 14 Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016

4 ODELSLOVA 4.1 Odelsfrigjering odelslova 31 Tab. 14. Talet på søknader om odelsfrigjering behandla av Fylkesmannen (som førsteinstans) i perioden 2005-2016. År Saker i alt Odelsfrigjering nytta % nytta 2005 12 9 75 2006 9 5 56 2007 13 8 62 2008 8 4 50 2009 6 2 33 2010 8 6 75 2011 9 5 56 2012 9 6 67 2013 6 4 67 2014 6 4 67 2015 2 0 0 2016 1 1 100 Odelslova 31 vart oppheva med verknad frå og med 1.1.2014. På grunn av overgangsreglane har fylkesmennene i 2016 behandla ei slik sak. I den saka vart odelsfrigjering nytta. Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016 15

5 FYLKESMANNEN SI PRAKTISERING AV OMGJERING ETTER FORVALTNINGSLOVA OG INNHENTING AV SAKER FOR KONTROLL ETTER JORDLOVA 5.1 Fylkesmannen si omgjering av eige tiltak forvaltningslova 35 Tab. 15. Talet på saker behandla av Fylkesmannen fordelt på lovområde og resultat, 2005-2016. Deling Omdisp. Konsesjon Bu- og driveplikt År Saker beh. Omgjort Saker beh. Omgjort Saker beh. Omgjort Saker beh. Omgjort 2005 9 6 1 1 1 1 2006 11 7 1 0 4 3 0 2007 14 8 0 0 8 4 0 2008 25 12 5 4 19 12 4 4 2009 28 21 10 9 3 1 0 2010 19 18 5 5 12 7 0 2011 28 18 4 3 12 10 0 2012 36 23 4 3 7 5 0 2013 24 15 4 4 4 3 0 2014 6 3 3 3 3 2 0 2015 13 8 4 2 0 0 0 0 2016 14 5 4 3 7 6 0 Vi gjer merksam på at tala i tabell 15 ikkje omfattar dei sakene som vert henta inn med heimel i jordlova 3. Med omgrepet «saker behandla» meiner vi kommunale vedtak som er henta inn av Fylkesmannen for vurdering av ev. overprøving etter forvaltningslova 35. 16 Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016

Fig. 7. Talet på delings- og konsesjonsvedtak henta inn av Fylkesmannen for vurdering av overprøving etter forvaltningslova 35, 2005-2016 Av figur 7 ser vi at det har vore ein nedgang i talet vedtak Fylkesmannen har henta inn for vurdering av spørsmålet om overprøving i tida etter 2012. Dette gjeld både delingssaker og «vanlege» konsesjonssaker. I 2016 henta Fylkesmannen inn i alt 14 delingsvedtak for vurdering av spørsmålet om omgjering. Av desse 14 sakene vart kommunen sitt vedtak gjort om i fem saker. I alt fire omdisponeringsvedtak vart henta inn for vurdering, og i tre av desse sakene vart kommunen sitt vedtak gjort om. Det vart henta inn sju konsesjonssaker for vurdering etter forvaltningslova 35, av desse sju sakene var kommunen sitt vedta gjort om i seks saker. Ingen drivepliktsaker vart henta inn for vurdering av spørsmålet om ev. overprøving i 2016. Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016 17

Fig. 8. Andelen delings- og konsesjonssaker der kommunen sitt vedtak vart gjort om av Fylkesmannen etter fvl. 35, 2005-2016 I gjennomsnitt vart 62 % av dei delingssakene som vart henta inn gjort om av Fylkesmannen i denne perioden. Tilsvarande tal for konsesjonssakene er 69 %. Det relativt låge talet på saker som vert henta inn for slik vurdering, gjer at andelen saker som vert gjort om varierer ganske mykje frå år til år. 5.2 Vedtak henta inn for kontroll jordlova 3 Frå 1.7.2009 fekk Fylkesmannen heimel til å hente inn avgjerder etter jord- og konsesjonslova for kontroll i ein avgrensa periode. Tab. 16. Talet på delingsvedtak henta inn av Fylkesmannen for kontroll, 2010-2016 Deling 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Ant. kom. 6 3 5 5 7 6 5 Saker i alt 99 27 30 73 44 90 39 Vedtak omgjort 1 3 6 0 2 1 0 I 2016 vart det henta inn i alt 39 delingsvedtak (jordlova 12) for slik kontroll frå i alt 5 kommunar. Gjennomgangen av desse sakene førte til at ingen av kommunane sine vedtak vart gjort om. Tab. 17. Talet på omdisponeringsvedtak henta inn av Fylkesmannen for kontroll, 2010-2016 Omdisponering 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Ant. kom. 2 0 3 1 1 3 Saker i alt 3 0 4 14 3 1 5 Vedtak omgjort 0 0 0 0 0 0 Det vart henta inn 5 slike saker for kontroll i 2016. Kommunen sitt vedtak blei ikkje gjort om i nokon av sakene. 18 Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016

Tab. 18. Talet på konsesjonsvedtak henta inn av Fylkesmannen for kontroll, 2010-2016 Konsesjon 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Ant. kom. 5 2 6 6 6 6 Saker i alt 29 48 61 43 30 61 33 Vedtak omgjort 0 0 0 0 0 0 Det vart henta inn i alt 33 slike saker i 2016. Tab. 19. Talet på vedtak i drivepliktsaker henta inn av Fylkesmannen for kontroll, 2010-2016 Driveplikt 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Ant. kom. 0 0 0 1 0 3 Saker i alt 1 2 0 0 Vedtak omgjort 1 0 0 0 Det vart ikkje henta inn drivepliktsaker for kontroll i 2016. Det er vanskeleg å fordele desse sakene på rett år, i og med at perioden for innhenting ikkje følgjer kalenderåret. Det er derfor mogleg at ei sak kan bli rapportert to gonger om innhentingsperioden hamnar på begge sider av årsskiftet, utan at vi kjenner til om dette har skjedd. Fylkesmannen sin praktisering av jordlova, konsesjonslova og odelslova i 2016 19