STATUS FOR DRIFT OG VEDLIKEHALD AV FYLKESVEGNETTET GRUNNLAG FOR ARBEID MED UTVIKLING AV STRATEGI

HORDALAND FYLKESKOMMUNE Samferdselsavdelinga Arkivsak 200907758-16 Arkivnr. 812 Saksh. Støle, Øivind Saksgang Samferdselsutvalet Fylkesutvalet Møtedato 22.09.2010 29.09.2010-30.09.2010 STATUS FOR DRIFT OG VEDLIKEHALD AV FYLKESVEGNETTET GRUNNLAG FOR ARBEID MED UTVIKLING AV STRATEGI SAMANDRAG Fylkesrådmannen viser til at fylkeskommunen med forvaltningsreforma har fått eit langt større ansvar for vegnettet i Hordaland. Eit heilt sentralt ansvarsområde i denne samanhengen gjeld drift og vedlikehald av fylkesvegane. Det er ei kjent sak at kostnadsnivået på driftskontraktar har auka kraftig dei seinare åra, og ulike evalueringar frå mellom anna Dovre Group AS har vist til at det er rom for forbetringar i handteringa av gjeldande driftsregime. Tilsvarande er det og kjent at ein har eit stort etterslep på heile vegnettet, etter mange år med utilstrekkelege løyvingar til nødvendig vedlikehald for å ta vare på vegkapitalen. På bakgrunn av forvaltningsreforma og fylkeskommunen si nye rolle som vegeigar, ser fylkesrådmannen behov for å utarbeide ein heilskapleg drifts- og vedlikehaldsstrategi for fylkesvegnettet i Hordaland. Føremålet med å utarbeide ein drifts- og vedlikehaldsstrategi, er å leggje til rette for overordna politisk styring av verksemdsområdet. Dette vil i praksis seie å få fram eit tilstrekkeleg kunnskapsgrunnlag for å kunne - bestemme eit nivå og ei innretning på satsinga innanfor drift og vedlikehald som på best mogleg vis svarar til identifiserte behov. - få mest mogleg nytte av fylkeskommunale løyvingar gjennom eit kostnadseffektivt drifts- og vedlikehaldsregime. Fylkesrådmannen understrekar at ein ikkje har ambisjonar eller ønskje om å overta eller redusere Statens vegvesen sitt fagansvar innanfor området drift og vedlikehald. Vegvesenet er gjennomføringsinstans for tiltak på fylkesvegnettet og har store ressursar og mykje kompetanse som fylkeskommunen er heilt avhengig av for å sikre tilfredsstillande drift og vedlikehald av vegnettet. Det

er derfor viktig at ein drifts- og vedlikehaldsstrategi fokuserer på dei strategiske, overordna grepa som er mogleg å gjere for å kunne følgje opp fylkeskommunen sitt ansvar som vegeigar. Fylkesrådmannen viser til at ein framleis ikkje har tilstrekkeleg grunnlag til å leggje fram eit endeleg forslag til drifts- og vedlikehaldsstrategi, men foreslår at dei rammer som er trekt opp i denne saka kan leggjast til grunn for utarbeiding av forslag til strategi til fylkestinget i mars 2011. FORSLAG TIL INNSTILLING 1. Fylkesutvalet tek sak om status og rammer for drift og vedlikehald av fylkesvegnettet til orientering. 2. Fylkesutvalet legg til grunn at sak om drifts- og vedlikehaldsstrategi vert lagt fram for fylkestinget i mars 2011, med utgangspunkt i dei rammer som er presentert i denne saka. Paul M. Nilsen Anne Iren Fagerbakke Vedlegg: - Oversyn over gjeldande driftskontraktar - Statens vegvesen sin drifts- og vedlikehaldsstrategi for riksvegnettet 2

FYLKESRÅDMANNEN, 13.09.2010: 1.0 Bakgrunn Fylkesrådmannen viser til fylkesutvalet sitt møte 16. juni 2010, der representanten Ryssdal (H) etterlyste oppfølging av vedtak i sak 44/08 om tertialrapportering frå fylkestinget sitt møte 14. oktober 2008. I vedtakspunkt 2 frå sak 44/08 heiter det: Fylkestinget vil be om at det årleg vert lagt fram sak om drifts- og vedlikehaldsstandarden på fylkesvegane. Saka skal mellom anna innehalde dei økonomiske konsekvensane av standardval og særleg konsekvensane av dei endringane som er tenkt gjennomførde i samband med utlysing av nye funksjonskontraktar. På bakgrunn av forvaltningsreforma og fylkeskommunen si nye rolle som vegeigar, ser fylkesrådmannen behov for å utarbeide ein heilskapleg drifts- og vedlikehaldsstrategi for fylkesvegnettet i Hordaland. Ein slik strategi må nødvendigvis leggje til grunn status om drifts- og vedlikehaldsstandarden på vegnettet, og med det følgje opp fylkestinget sitt vedtak frå oktober 2008. For å leggje til rette for best mogleg politisk involvering i prosessen med å utarbeide drifts- og vedlikehaldsstrategi, ser fylkesrådmannen det som nødvendig med ein todelt prosess. I denne saka er fokus på status for drift og vedlikehald samt omtale av premiss og rammer for utarbeiding av ny sak med forslag til strategi. På bakgrunn av den politiske handsaminga av saka, vil fylkesrådmannen arbeide vidare med utforming av forslag til drifts- og vedlikehaldsstrategi. Fylkesrådmannen legg opp til endeleg vedtak av drifts- og vedlikehaldsstrategi i fylkestinget i mars 2011. Med ei slik framdrift vil strategien kunne leggjast til grunn for arbeidet med dei nye driftskontraktane som skal tre i kraft frå september 2012. 1 2.0 Føremål med drifts- og vedlikehaldsstrategi Dei overordna måla for transportpolitikken er å tilby eit effektivt, tilgjengeleg, sikkert og miljøvennleg transportsystem som dekker samfunnet sitt behov for transport og fremmer regional utvikling. Å sikre tilfredsstillande drift og vedlikehald av vegnettet er heilt sentrale verkemiddel for å kunne nå desse overordna måla. Med forvaltningsreforma har fylkeskommunen frå 2010 fått ansvar for meir enn 1 100 km av det tidlegare riksvegnettet i Hordaland, og har no ansvar for totalt 2 900 km fylkesveg. Budsjettet for drift og vedlikehald av fylkesvegnettet i Hordaland i 2010 er på 386,3 mil kroner, mot 107,6 mill kroner i 2009. Den kraftige auken i omfanget av fylkeskommunen sitt ansvar på dette området tilseier større fokus på korleis midlane vert nytta, og ei grundig vurdering av om løyvingane er tilstrekkelege til at fylkeskommunen følgjer opp ansvaret på tilfredsstillande vis. Hovudføremåla med å utarbeide og leggje til grunn ein drifts- og vedlikehaldsstrategi for fylkesvegnettet i Hordaland, er: - Å bestemme eit nivå og ei innretning på satsinga innanfor drift og vedlikehald som på best mogleg vis svarar til identifiserte behov. - Å få mest mogleg nytte av fylkeskommunale løyvingar gjennom eit kostnadseffektivt driftsog vedlikehaldsregime. For at fylkespolitiske organ skal kunne vedta ein drifts- og vedlikehaldsstrategi som synleggjer politiske prioriteringar, er det nødvendig å få fram eit faktagrunnlag som mellom anna inkluderar informasjon om følgjande sentrale moment: 1 Arbeidet med driftskontraktane som skal tre i kraft i september 2011 vart starta opp allereie i november 2009 3

- definisjon av drift og vedlikehald - omtale av utvikling og status for drift og vedlikehald av fylkesvegnettet - kostnadsutvikling, økonomiske rammer og prioriteringar - fylkespolitisk handlingsrom - moment til vurdering i arbeid med ny strategi Den vidare saksframstillinga er strukturert etter desse fem hovudmomenta. 3.0 Drift og vedlikehald definisjonar Med drift av vegnettet meiner ein alle oppgåver og rutinar som er nødvendige for at vegnettet og vegutstyret skal fungere som planlagt. Dette er aktivitetar som brøyting, strøing med salt og sand, vask og reingjering, oppretting av skilt, stell av grøntareale, trafikkstyring, trafikantinformasjon osv. Driftstiltaka skal sikre dagleg trygg og god framkomst. Mange av tiltaka vert gjort med relativ korte mellomrom (frekvens definert i kontrakt), som til dømes brøyting, strøing med salt eller sand om vinteren, reinhald av vegbane, etc. Andre driftsoppgåver har lågare frekvens, som til dømes oppretting av skilt, drift av grøntareale og vegskråningar, drift av lysanlegg for gater og veger, samt opprydding etter ras og flom. Med vedlikehald av vegnettet meiner ein tiltak for å oppretthalde standarden på vegdekker, grøfter, bruer, tunnelar og tekniske anlegg/installasjonar i tråd med fastsette kvalitetskrav. Dette er tiltak som vert gjennomført sjeldnare enn driftstiltaka. Tiltak kan vere rehabilitering av murar, bruer og kaier, dekkelegging, vedlikehald av drenering og stikkrenner. 4.0 Omtale av utvikling og status for drift og vedlikehald av vegnettet Innleiing All drift og vedlikehald av vegnettet (riksvegar og fylkesvegar) er konkurranseutsett, med Statens vegvesen som byggherre og ansvarleg for kontraktsutforming og oppfølging. Krav til standard i kontraktar som vert inngått med entreprenørar er definert i Statens vegvesen si handbok 111 Standard for drift og vedlikehald. Virkeområdet for den enkelte kontrakt dekkar både riks- og fylkesvegar, slik at same entreprenør gjennomfører drift og vedlikehald av vegnettet uavhengig av vegeigar. Det er altså Statens vegvesen, etter prinsippet om sams vegadministrasjon, som syter for drift og vedlikehald av fylkesvegnettet. Finansiering av kostnadene vert delt mellom stat og fylkeskommune etter ein brøk som tilsvarar omfanget av fylkesveg/riksveg i det enkelte kontraktsområdet. Drift Frå 2003 vart produksjonsverksemda i Statens vegvesen skilt ut som eit statleg aksjeselskap (Mesta), og utvalde delar av Statens vegvesen sine drifts- og vedlikehaldsoppgåver vart med det konkurranseutsett gjennom funksjonskontraktar. Funksjonskontraktane er bygd opp etter ein felles mal som Vegdirektoratet har utarbeidd for heile Statens vegvesen. Kontraktane, slik dei vart gradvis innført frå 2003, har mellom anna følgjande sentrale eigenskapar: Funksjonskontraktane er i all hovudsak driftskontraktar som inkluderar vinterdrift, reinhald, grøntarbeid, reinsk av avløpssystem, tilsyn og beredskap. I tillegg inngår det i mange av kontraktane noko vedlikehaldsarbeid, som til dømes grøfting, utskifting av stikkrenner og rekkverksoppgradering. Tyngre vedlikehald vert normalt konkurranseutsett i eigne kontraktar. Nemninga funksjonskontrakt viser til korleis kontraktane er utforma, med omtale av på kva måte eit objekt (vegen) skal fungere eller korleis tilstanden skal vere. Entreprenøren er ansvarleg for å oppretthalde den omtalte funksjonaliteten i heile kontraktsperioden. Funksjonskontraktane overfører mykje risiko til entreprenør gjennom utstrakt bruk av rundsum kompensasjon og overordna funksjonsomtalar. Entreprenøren må sjølv vurdere når det er behov for tiltak, kva for tiltak det er behov for og metode for gjennomføring. 4

Dei siste åra er det gjort vesentlege endringar i kontraktane i høve til dei første funksjonskontraktane som vart utlyst i 2003. Spesielt ved utlysing av 2008-kontraktene vart det gjennomført store endringar. Spesifikasjonsgraden i funksjonskontraktane har auka i form av fleire drifts- og vedlikehaldsinstruksar. Endringane har gått i retning av mindre rund-sum og meir mengdekompensasjon. For vinteroppgåvene er det innført ein totrinns modell som overfører risiko frå entreprenør til vegeigar. På bakgrunn av dei omtalte endringane, er nemninga på kontraktane endra frå funksjonskontraktar til driftskontraktar. Det er i dag åtte driftskontraktar som inkluderar oppgåver på fylkesvegnettet i Hordaland. Kontraktane gjeld normalt for fem år med opsjon på ytterlegare eitt år. Det vert lyst ut ein til to kontraktar kvart år. I 2010 er det inngått to nye kontraktar, ein med Risa AS (m.a. i Etne og Odda) og ein med Mesta Drift AS (Stor-Bergen) med verknad frå september 2010. I 2011 skal kontrakt for Hardanger fornyast, med verknad frå september 2011. Det vert vist til vedlegg 1 for oversyn over gjeldande driftskontraktar i Hordaland. Driftskontraktane inkluderar hovuddelen av driftsoppgåvene på vegnettet. I tillegg kjem eigne fagkontraktar for tunnelar, elektro, ferjekaier og straum på vegane (inkludert veglys). Vedlikehald Vedlikehald av vegnettet gjeld som nemnt tiltak for å oppretthalde standarden på vegkapitalen. Viktige vedlikehaldsoppgåver er mellom anna rehabilitering av bruer, utbetring av tunnelar, rehabilitering og nylegging av dekke, oppmerking og rekkverk, samt krattrydding, reinsking av grøfter, kummer og røyr. Vedlikehaldsoppgåvene vert følgt opp dels gjennom driftskontraktane, og dels gjennom fagkontraktane (sjå over). Regimet kan kort forklarast slik: Fagkontraktane definerer oppgåver som entreprenørane skal gjennomføre/ettersjå med jamlege mellomrom. Dersom ein finn at installasjonar ikkje fungerer, vil oppretting anten bli gjennomført via driftskontraktane (dersom oppgåva er driftsrelatert) eller gjennom fagkontrakten (dersom oppgåven har meir karakter av vedlikehald). Større vedlikehaldsoppgåver vert likevel lyst ut på anbod, til dømes bruvedlikehald. 5.0 Kostnadsutvikling, økonomiske rammer og prioritering Drift - kostnadsutvikling Etter innføring av konkurranseutsetjing frå 2003, viste det samla kostnadsnivået for kontraktar ein nedgong dei første åra. Denne effekten varte til 2007. For kontraktane inngått i 2008 vart det etablert eit nytt og vesentleg høgare prisnivå, som ligg noko høgare enn kostnadene før konkurranseutsetjing. Det auka kostnadsnivået kan langt på veg forklarast med at oppgåvene som ligg i kontraktane har vore fleire og meir komplekse, samt manglande pris- og risikokompetanse i den første generasjonen med anbod. I Hordaland er kontrakten for Stor-Bergen illustrerande for den omtalte kostnadsveksten. Medan kontraktsprisen for perioden 2005-2010 var på 117 mill 2005-kroner, er kontrakten for perioden 2010-2015 prisa til 358 mill 2010-kroner. Det er teikn til at prisveksten vil halde fram, og ein må leggje til grunn at også framtidige driftskontraktar vil innebere ein auke i kostnadsnivå i høve til gjeldande kontraktar. Det vert understreka at kontrakten for Stor-Bergen er den klart største driftskontrakten i Hordaland, og at dei økonomiske implikasjonane av kostnadsvekst i andre kontraktsområde ikkje vil vere like store. Vedlikehald - etterslep Det er som kjent eit stort vedlikehaldsetterslep på vegnettet i Noreg. I ein rapport frå 2009, utarbeidd for Kommunanes sentralforbund (KS), er etterslepet/forfallet på dagens fylkesvegnett i Hordaland 5

berekna til om lag 2,5 mrd 2007-kroner. Det er med andre ord behov for eit stort økonomisk løft for å bringe fylkesvegnettet tilbake til den standarden det opphavleg hadde. Økonomiske rammer og prioritering Det er dei økonomiske rammene som til ei kvar tid avgjer standarden på drift og vedlikehald av vegnettet. Innanfor dei økonomiske rammene er det driftsoppgåvene som ivaretek trafikktryggleiken som har høgast prioritet. Dette inneber at vedlikehaldsoppgåvene per definisjon vert ein salderingspost i fylkesbudsjettet, der nivået vert tilpassa kva midlar som er tilgjengelege når omsynet til driftsoppgåver er ivareteke. Drifts- og vedlikehaldsbudsjettet for 2010 er som nemnt på 386,3 mill kroner. I arbeidet med budsjett for 2011 har Statens vegvesen Region vest kome med eit forslag som ligg på om lag same nivå. Innanfor desse rammene har ein innarbeidd krav til auka kostnader til drift, jf. omtalen av kostnadsvekst for mellom anna driftskontrakt for Stor-Bergen. Dette inneber at forslag til ramme til vedlikehaldsoppåver er tilsvarande redusert. Alle tal i løpande 1000 kr Tiltak Budsjett 2010 Forslag til drift og vedlikehaldsbudsjett 2011 (øk. ramme) Drift regulert 193 390 225 680 gjennom faste kontraktar Drift øvrig 45 610 47 593 Bruvedlikehald 34 800 17 900 Vegoppmerking 10 000 11 000 Dekkelegging 81 000 65 000 Vedlikehald øvrig 21 500 25 000 Sum 386 300 392 173 Etter Statens vegvesen si vurdering av vedlikehaldsbehov for 2011, er det behov for om lag 100 mill kroner meir enn det som ligg til grunn for 2011-budsjettet for å stoppe forfallet på fylkesvegnettet. Sjå nærmare omtale av utfordringar knytt til økonomiske rammer under (pkt 7.0). 6.0 Fylkespolitisk handlingsrom Fylkespolitiske organ har i stor utstrekning moglegheit til å påverke omfang av og nivå på drifts- og vedlikehaldstiltak gjennom styring av budsjettprosessen. Det er likevel nokre ytre faktorar som og har innverknad på det fylkespolitiske handlingsrommet, spesielt i høve til driftssida. Statlege krav til og ønskjer om felles driftsstandard Det er som nemnt Statens vegvesen som, i kraft av å vere sams vegadministrasjon for stat og fylkeskommunar, styrer gjennomføring av drift og vedlikehald av vegnettet. Handbok 111 ligg til grunn for standardkrav, og på driftssida har Vegdirektoratet utarbeidd ein felles, nasjonal mal for utforming av driftskontraktar. Med forvaltningsreforma har fylkeskommunane fått større ansvar som vegeigar, og merksemd om styring av og kontroll med løyvde midlar til drift og vedlikehald har naturleg nok blitt større. I tillegg er det slik at Statens vegvesen sine handbøker juridisk sett ikkje er bindande for fylkesvegar. Det er derfor naturleg at fylkeskommunane ser nærmare på korleis midlane til drift og vedlikehald i eige fylke kan nyttast best mogleg. På den andre sida har reforma ikkje medverka til endringar i høve til prinsippet om sams vegadministrasjon. Det er også slik at Statens vegvesen framleis har eit særskilt sektoransvar innanfor ei rekkje ulike område, inkludert til dømes trafikksikring, kollektivtransport, miljø, gang og sykkel, etc. Det statlege sektoransvaret, spesielt innanfor trafikksikring, inneber at Statens vegvesen har sterke synspunkt på og krav til drift og vedlikehald av vegnettet. 6

Etter det fylkesrådmannen kjenner til, er grensesnittet mellom det statlege ansvaret og regionalt handlingsrom for å avvike frå nasjonale driftsmodellar ikkje avklart. Fylkesrådmannen er samtidig kjent med at det på driftssida pågår forsøk med mellom anna alternative kontraktsformar i enkelte fylkeskommunar i tett samarbeid med Vegdirektoratet. Fylkesrådmannen legg til grunn at ein i det vidare arbeidet med utvikling av endeleg forslag til driftsog vedlikehaldsstrategi må sikre nødvendig dialog med sentrale styresmakter for å klargjere det reelle handlingsrommet i regionale drifts- og vedlikehaldsstrategiar. Fornying av driftskontraktar som kontinuerleg prosess når kan ein ny drifts- og vedlikehaldsstrategi leggjast til grunn? I Hordaland er det som nemnt åtte driftskontraktar i funksjon. Kvart år vert ein eller to kontraktar erstatta av ein ny, noko som inneber at det til ei kvar tid pågår arbeid med fornying av driftskontraktar. Driftskontraktane er komplekse og omfattande, og prosess med fornying av kontraktar startar opp i lang tid før ny kontrakt vert sett i kraft. Arbeidet med fornying av kontrakt for Hardanger, som skal gjelde frå 1. september 2011, starta til dømes opp allereie i november 2009. I denne saka er det lagt opp til at ny drifts- og vedlikehaldsstrategi skal handsamast i fylkestinget i mars 2011. Med slik framdrift vil ein kunne ha ein vedtatt strategi i tide til å leggje føringar for arbeidet med driftskontraktar som skal gjelde frå 1. september 2012 (kontraktane Vest og Midthordland, jf. vedlegg 1). 7.0 Moment til vurdering i utforming av ny strategi På bakgrunn av gjennomgangen i denne saka, er det fleire område som peiker seg ut som strategisk viktige i utforming av ny drifts- og vedlikehaldsstrategi. Nivå på drift og vedlikehald i høve til identifiserte behov På eit overordna nivå er det i første omgang nødvendig å vurdere om ein skal leggje til grunn nivået på drift og vedlikehald slik det er i dag, eller om ein skal auke, eventuelt redusere innsatsen. Ei slik vurdering vil sjølvsagt ha budsjettmessige implikasjonar. Gjennomgangen over viser at det er store behov for å styrke vedlikehaldssida, der tilgjengelege midlar generelt er så låge at forfallet aukar for kvart år. I ein diskusjon om nivå på satsinga må ein både vurdere å auke totalramma til fylkesvegnettet og å prioritere sterkare innanfor ramma. Maksimere nytte av fylkeskommunale løyvingar Uavhengig av størrelsen på tilgjengelege midlar til drift og vedlikehald, er det nødvendig å vurdere korleis tilgjengelege midlar kan nyttast best mogleg. Også her er det særskilte utfordringar knytt til høvesvis drift og vedlikehald. Drift Utforminga av driftskontraktar er som nemnt under kontinuerleg evaluering og endring. Etter kvart som ein får erfaringar frå 1. og 2. generasjons kontraktar, vert kontraktsgrunnlag for nye kontraktar justert for betre å fange opp dei erfaringar ein har hatt. Handlingsrommet for fylkeskommunane til å leggje inn regionale variasjonar er som nemnt ikkje kjent. Det er samtidig eit faktum at Vegdirektoratet arbeider for å gjere kontraktane betre, og at det vert gjennomført forsøk i ulike fylkeskommunar for å få breiare erfaringsgrunnlag. På oppdrag frå Samferdselsdepartementet har Dovre Group AS gjennomført ei evaluering av konkurranseutsetjinga av drift og vedlikehald av Statens vegvesen. I samband med oppfølging av denne rapporten, har departementet invitert fylkeskommunane til å gje uttale til rapporten. Hordaland fylkeskommune ga uttale til departementet etter handsaming av sak i samferdselsutvalet og fylkesutvalet i august 2010. 7

I uttalen til Samferdselsdepartementet, jf. over, peikte fylkesutvalet mellom anna på behov for å sjå på størrelsen på driftskontraktane og ressurssituasjonen i Statens vegvesen med omsyn til oppfølging av kontraktane. Desse momenta vil vere blant dei forholda som vil vere naturleg å sjå nærmare på ved utforming av endeleg forslag til drifts- og vedlikehaldsstrategi. Aktuelle tema vil til dømes vere: - Kontraktsstørrelse/lengde/form - Forenkling/standardisering av kontraktar - Grad av byggherrestyring v/statens vegvesen Vedlikehald Innanfor vedlikehald er det to tema som er spesielt relevante å vurdere i ny drifts- og vedlikehaldsstrategi. 1. Sikre at vedlikehald i mindre grad vert ein salderingspost 2. Intern prioritering av vedlikehaldstiltak Innanfor gjeldande regime vert som nemnt vedlikehald ein salderingspost fordi drift av vegnettet har høgast prioritet. Med den sterke veksten i kostnadsnivået på driftskontraktar, vert denne utfordringa enda større i dei komande åra. Det er mogleg å tenkje seg fleire modellar for å betre denne situasjonen. Ei aktuell løysing kan vere å inkludere fleire vedlikehaldsoppgåver innanfor rammene av driftskontraktane. Føremålet med eit slikt grep vil vere todelt: oppnå betre kostnadseffektivitet gjennom stordriftsfordelar, og i større grad å synleggjere kva det faktisk kostar å ta vare på vegkapitalen. Ei anna løysing kan vere å skjerme midlar til vedlikehald gjennom øyremerking/fondsavsetningar. Ei slik løysing vil og synleggjere behova innanfor vedlikehald og bidra til større grad av merksemd kring prioriteringar mellom drift, vedlikehald og investeringar. Når det gjeld vedlikehald, er det og nødvendig at strategien gjer tydelige signal om kva type vedlikehaldstiltak som skal prioriterast innanfor den økonomiske ramma. 8.0 Arbeid med ny sak om drifts- og vedlikehaldsstrategi I det vidare arbeidet med å utforme eit forslag til drifts- og vedlikehaldsstrategi, ser fylkesrådmannen spesielt behov for å ha fokus på følgjande tema: Avklare handlingsrommet for regionale grep og standardar på driftssida, spesielt med omsyn til utforming av driftskontraktane. I dette arbeidet vil det vere behov for dialog med sentrale styresmakter. Identifisere moglege endringar av driftskontraktane som vil kunne gje gode effektar for fylkesvegnettet i Hordaland. Konkretisere behov på vedlikehaldssida, som igjen kan liggje til grunn for forslag til prioriteringar. Foreslå løysingar som kan bidra til at vedlikehald ikkje vert ein salderingspost i budsjettsamanheng. 9.0 Fylkesrådmannen si tilråding Fylkesrådmannen viser til at fylkeskommunen med forvaltningsreforma har fått eit langt større ansvar for vegnettet i Hordaland. Eit heilt sentralt ansvarsområde gjeld drift og vedlikehald av fylkesvegane. Det er ei kjent sak at kostnadsnivået på driftskontraktar har auka kraftig dei seinare åra, og ulike evalueringar frå mellom anna Dovre Group AS har vist til at det er rom for forbetringar i handteringa av gjeldande driftsregime. Tilsvarande er det og kjent at ein har eit stort etterslep på heile vegnettet, etter mange år med utilstrekkelege løyvingar til nødvendig vedlikehald for å ta vare på vegkapitalen. Føremålet med å utarbeide ein drifts- og vedlikehaldsstrategi for fylkesvegnettet i Hordaland, er å leggje til rette for overordna politisk styring av verksemdsområdet. Dette vil i praksis seie å få fram eit kunnskapsgrunnlag for å kunne 8

- bestemme eit nivå og ei innretning på satsinga innanfor drift og vedlikehald som på best mogleg vis svarar til identifiserte behov. - få mest mogleg nytte av fylkeskommunale løyvingar gjennom eit kostnadseffektivt drifts- og vedlikehaldsregime. Fylkesrådmannen understrekar at ein ikkje har ambisjonar eller ønskje om å overta eller redusere Statens vegvesen sitt fagansvar innanfor området drift og vedlikehald. Vegvesenet er gjennomføringsinstans for tiltak på fylkesvegnettet og har store ressursar og mykje kompetanse som fylkeskommunen er heilt avhengig av for å sikre tilfredsstillande drift og vedlikehald av vegnettet. Det er derfor viktig at ein drifts- og vedlikehaldsstrategi fokuserer på dei strategiske, overordna grepa som er mogleg å gjere for å kunne følgje opp fylkeskommunen sitt ansvar som vegeigar. Fylkesrådmannen viser til at ein framleis ikkje har tilstrekkeleg grunnlag til å leggje fram eit forslag til drifts- og vedlikehaldsstrategi, men foreslår at dei rammer som er trekt opp i saka kan leggjast til grunn for utarbeiding av forslag til strategi til fylkestinget i mars 2011. 9