Oppdragsgiver: Voss Resort Fjellheisar AS Oppdrag: 528431 Reguleringsplan for gondol Dato: 2014-11-17 Skrevet av: Guro Steine, Ali M. Ali Kvalitetskontroll: Terje Skaar UTVIDING AV PLANOMRÅDE. ETABLERING AV HØGDEBASSENG INNHALD 1 Innleiing. Bakgrunn... 2 2 Skildring av tiltaket... 3 2.1 Formålet med tiltaket... 3 2.2 Geografi/lokalisering... 3 2.3 Planlagt anlegg for snøproduksjon... 5 2.4 Utforming av tiltaket... 5 2.5 Hydrologi... 7 2.6 Arealbruk og eigedomsforhold... 8 3 Verknader... 8 3.1 Naturmiljø... 8 3.2 Kulturmiljø... 9 3.3 Landskap... 9 3.4 Friluftsliv...10 3.5 Naturressursar...12 4 Framlegg til reguleringsplan...12 Notat: Utviding av planområde. Etablering av høgdebasseng Side 1
1 INNLEIING. BAKGRUNN Melding om utviding av planområde gjeld detaljreguleringsplan for ny gondolbane til Hanguren i Voss kommune, planid 2011005. Den nye gondolbana skal erstatte dagens Hangursbane. Nedre stasjon er planlagt i kollektivknutepunktet på jernbanestasjonen i Voss sentrum, medan øvre gondolbanestasjon er planlagt i toppunktet på Hanguren, der den møter Ekspressheisen frå Bavallen. Planframlegget har vore til offentleg ettersyn hausten 2014. I planframlegget som var ute til offentleg ettersyn var det foreslått avsett eit areal nordvest for Hanguren til etablering av eit høgdebasseng for vassforsyning. Høgdebassenget skal primært brukast til å lage kunstsnø for skianlegget i Bavallen, og er ikkje ein del av reguleringsplanens hovudformål, som er ny gondolbane. I framlegget til offentleg ettersyn, var det sett av eit areal på ca. 14 daa til høgdebasseng/vassmagasin. I dette var det lagt til grunn utsprenging av eit djupt basseng, som det mest sannsynleg ville verte behov for å sikre med inngjerding av arealet. Formålet med planutvidinga er å nytte utgraving av eksisterande myrområde, i staden for å sprenge seg ned i grunnen. På den måten kan ein få til ei meir naturlik utforming, der bassenget vert som eit fjellvatn som tilpassar seg terreng og landskap. Notat: Utviding av planområde. Etablering av høgdebasseng Side 2
2 SKILDRING AV TILTAKET 2.1 Formålet med tiltaket Formålet med tiltaket er å etablere eit vassmagasin for auka produksjon av kunstsnø for anlegga til Voss Resort i Bavallen. Alpinanlegget er både trenings- og fritidsanlegg for alpinsport. Per i dag har anlegget 40 snøtårn/kanonar som får vassforsyning frå Strandavassdraget/Melsvatnet, der Voss Resort har etablert 4 pumper. Tidleg sesongopning og stabile snøforhold er avgjerande for drifta av alpinanlegget, og er bakgrunnen for ønskjet om auka snøproduksjon. Auka snøproduksjon krev ei stabil vasskjelde med tilstrekkeleg vassføring, eller eit stort nok bassengvolum til kontinuerleg snøproduksjon over tilstrekkeleg tid. Voss Resort har undersøkt alternative vasskjelder, og på grunnlag av lokalisering, moglege arealkonfliktar, driftskostnader og ei samla vurdering har etablering av eit høgdebasseng i eit myrområde nær toppunktet på Hanguren peika seg ut som det mest aktuelle tiltaket. Vassforsyning herfrå vil skje ved sjølvfall, noko som vil gje rimeleg og sikker vassforsyning til anlegget samanlikna med pumping av vatn frå andre kjelder. 2.2 Geografi/lokalisering Voss Resort Bavallen ligg i fjellområdet like nord for Voss sentrum (køyreavstand Voss sentrum Bavallen er ca. 5,5 km). Området har i dag ca. 40 km alpinløyper med både barneområde og løyper for dei meir erfarne, i tillegg til 18 km preparerte langrennsløyper. Det planlagde høgdebassenget er tenkt lokalisert til eit myrområde som ligg på kote 768 ca. 250 meter nord-nordvest for toppunktet på Hanguren (kote 818). Ekspressheisen frå Bavallen kjem inn på toppunktet på kote 810. Planlagt ny gondolbane vil ha toppstasjon ved sidan av Ekspressheisen. Notat: Utviding av planområde. Etablering av høgdebasseng Side 3
Bavallen skianlegg Myrområde for etablering av høgdebasseng Figur 1 Kartet viser lokalisering av Bavallen skianlegg og planlagt høgdebasseng på Hanguren Ny Hangursbane Figur 2 Løypekart for Voss Resort Bavallen. Toppunktet på Hanguren ligg på 810 moh. Kjelde:www.vossresort.no Notat: Utviding av planområde. Etablering av høgdebasseng Side 4
2.3 Planlagt anlegg for snøproduksjon Voss Resort planlegg for ein auke frå 40 snøtårn/kanonar i dag til inntil 70 tårn. Kvart tårn har i dag eit vassforbruk på 4000 liter per minutt. Vassforbruket vert planlagt auka til 10000 l/min. I følgje driftsansvarleg i Voss Resort AS vert det årleg produsert kunstsnø i perioden november desember, så snart det er kaldt nok etter 1. november. I 2013 vart det produsert kunstsnø i 5 døgn, i 2012 var produksjonstida på 25 døgn. I eit "normalår" vert det produsert snø i maksimalt 30 døgn, men målet er å gjere all snøproduksjon ferdig på 7 dagar. 2.4 Utforming av tiltaket 2.4.1 Georadarundersøking. Volumestimat Sjølve myra som er tenkt nytta til vassmagasin er på ca. 24 daa, fordelt på ein nord-austleg og ein sør-vestleg del som er skilt av ein grunn fjellterskel. Om sommaren er det ope vatn på ein liten del av myra. Myra vart kartlagt med georadar av Cowi i mai 2013. På grunn av store mengder overvatn på staden under registreringa er resultata noko usikre, men viser i følgje Cowi hovudtrekka i området. Figur 3: Kart frå Georadarundersøking. (Cowi mai 2013) Undersøkinga viser at myra har to djupe basseng på rundt 3 m djupne, sjølv om det er usikkerheit knytt til den nordaustlege delen av området. (Cowi rår til at det vert bort eller utført sondering for å lage meir nøyaktige volumestimat i forkant av eventuell utgraving.) Notat: Utviding av planområde. Etablering av høgdebasseng Side 5
Figur 4 Interpolerte djupner og volumestimat (Asplan Viak) Georadar-målingane og interpolerte djupner ned til fast fjell/grunn viser at myr varierer i djupne frå 0 til 3m. Tilgjengeleg volum ved utgraving av myra er estimert til ca. 18 400 m³ ved bruk av maks djupne og ca. 12 800 m³ ved bruk av minimums djupne. 2.4.2 Utforming av høgdebasseng Estimert volum på myra tilfredsstiller ikkje Voss Resort AS sitt behov for eit vassmagasin på ca. 70 000 m³. Ved å etablere ein terskel for å halde ein jamn vasspegel, vil volumet kunne auke med ca. 48 300 m³ ved bruk av maks djupne på myra og terskel på kote 769. Totalt volum vil då vere 66 700 m³. Samla areal på vassoverflata vil vere 31,25 daa, medan sjølve myra er på ca. 24. daa. Terskel skal då berre byggjast der terrenget er lågare enn kote 769, sjå figur under. Sjølve terskelen vil bli bygt i betong. Jord frå utgraving av myra bør leggjast mot utsida av betongterskelen og ev. plastrast med stein, slik at betongterskelen ikkje blir eit skjemmande element i landskapet. Klassifisering av terskel må vurderast seinare. Med terskel på kote 769 estimerer vi at terskelhøgde kan bli inntil 2,5 m på lågaste punkt i terrenget. For å sikre tilfredsstillande vassvolum, vil det vere aktuelt å sprenge bort fjell i dei grunnaste områda av myra. Eventuelle overskotsmassar av sprengstein er tenkt nytta direkte i skiløypene til Bavallen, for å oppnå betre løypeprofilar i dei brattaste partia. massar kan eventuelt også nyttast til omlegging og utbetring av anleggs-/sommarveg mellom Bavallen og Hanguren. Notat: Utviding av planområde. Etablering av høgdebasseng Side 6
Figur 5 Utsnitt frå oversiktsteikning som syner plassering og omfang av planlagt vassmagasin/høgdebasseng. Det bør etablerast ein pumpestasjon for brannvatn til øvre gondolbanestasjon m/restaurant og snøproduksjonsanlegget nord-aust for myra, med ein inntaksleidning og sil i det djupaste området nordaust i høgdebassenget. Dimensjonen på leidningen fram til stasjon/restaurant bør vere Ø200, men dimensjonen på brannvassleidningen bør kontrollerast i detaljprosjekteringa slik at den tilfredsstiller kravet til eit eventuelt sprinkelanlegg i restauranten. Vi rår også til å etablere en utjamningstank for brannvatnet til restauranten. Når det gjelder dimensjonen på leidningen fram til snøproduksjonsanlegget bør det i detaljprosjekteringa undersøkast om brannvassleidningen og vassleidningen til snøproduksjonsanlegget kan slåast saman til ein leidning. 2.5 Hydrologi Vasskjelde for høgdebassenget vil vere overflateavrenning til nedslagsfeltet for myra. Areal som ikkje er myrdekt består i stor grad av bart fjell eller tynt lausmassedekke. Berggrunnsgeologien i området er dominert av metamorfe (omdanna) bergartar av typen kvartsdioritt. Nedslagsfeltet for nord-austleg del av myra er på ca. 89 daa, mens den sør-vestlege delen er på ca. 58 daa, totalt ca. 147 daa. Foreløpige berekningar og data frå IVF-kurver for nærliggande stasjonar viser at det er tilstrekkeleg nedbør i året til å fylle bassenget ein gong per år. Det er per i dag ikkje gjort detaljerte hydrologiske berekningar. Notat: Utviding av planområde. Etablering av høgdebasseng Side 7
I den perioden det vert teke ut vatn frå høgdebassenget og i oppfyllingsperioden vil det ikkje vere avrenning frå høgdebassenget. I dei periodane som høgdebassenget er fylt opp, vil vassføringa i området vere lik dagens situasjon. Vi antar at høgdebassenget vi bli fylt opp om våren under snøsmeltinga, slik at avrenninga frå bassenget vil vere lik dagens situasjon om sommaren og hausten. Tiltaket vil ikkje føre til auka mengder overvatn. Figur 6 Utsnitt frå oversiktsteikning som syner nedslagsfelt og flomvegar. 2.6 Arealbruk og eigedomsforhold Hanguren er utmarksområde som vert nytta til friluftsliv både sommar og vinter. I gjeldande arealdel til kommuneplan er området avsett som LNFR-område. Det går både sommarløyper og vinterløyper i området. På grunn av det våte myrområdet går både sommar- og vinterløypene rundt det aktuelle området for etablering av bassenget. Det er eit mål for tiltaket å få til ei utforming med naturlege og slake terrengkantar rundt bassenget, for i størst mogleg grad å unngå sikringsbehov. Sikringsbehov vil verte drøfta nærare med Voss kommune i plan- og byggjesøknad. Voss Resort har tidlegare fått løyve til tiltaket frå grunneigar for delar av den nordaustlege denen av myra (gnr.53, bnr.1). Resten av arealet som vert råka ligg på eit sameige med fleire grunneigarar. Sameiget vert kontakta direkte av tiltakshavar og vert også varsla av kommunen i samband med utviding av planområdet for reguleringsplanen. 3 VERKNADER 3.1 Naturmiljø Vosso verna vassdrag Notat: Utviding av planområde. Etablering av høgdebasseng Side 8
Delar av myra ligg i yttergrensa av nedslagsfeltet for Vossavassdraget. Det samla arealet på Vossavassdraget er på 994 km2. Tiltaket vil gje minimale endringar i avrenning frå området, og berre i månadene med nedtapping av anlegget. Vi vurderer tiltaket til ikkje å ha konsekvensar for verna vassdrag. Figur 7 Kjelde: NVE Atlas Fjellheimen villreinområde Fjellområdet over kote 800 er ein del av Fjellheimen villreinområde. Konsekvensar av auka aktivitet i området for villrein og for forvaltingsområdet er handsama i eiga delutgreiing i samband med reguleringsplanarbeidet. Etablering av høgdebassenget vert vurdert ikkje å få nye/andre konsekvensar for villreinen eller forvaltingsområdet. Ut over dette er det ikkje registrert særskilte naturmiljøverdiar i myrområdet, verken når det gjeld artsdata, prioriterte naturtypar eller kulturlandskap (kjelder: Naturbase, Artsdatabanken). Anna Torvmyrer er kjent for å binde store mengder CO2 som vert frigjort ved utgraving/drenering. 3.2 Kulturmiljø Ingen registreringar innafor området. 3.3 Landskap Tiltaket fører til at eit grønt, fuktig myrområde vert erstatta med ope vatn i sommarhalvåret. Vassmagasinet vert liggande i eit naturleg søkk i terrenget og vert eit så naturleg basseng som mogleg i området. Notat: Utviding av planområde. Etablering av høgdebasseng Side 9
Kantane vil få naturleg avrunding og vegetasjon. Nedtapping vil eksponere kantane i terrenget og vere skjemmande i periodar med liten vasstand og lite snø, men vil skje heilt i starten av skisesongen, dvs. november-desember. Desse månadene er lågsesong/mellomsesong for annan aktivitet i området, og nedtappinga vil verte lite eksponert. Terrenginngrep i form av sprenging vil vere avgrensa, og berre synleg i nedtappa tilstand. Oppbygde tersklar vist i teikningar er tenkt gøymt ved å legge lausmassar inntil terskel og avrunde mot naturleg/eksisterande terreng. Det vil gjere betongtersklane lite synlege og eksponerte. Pumpehus er tenkt plassert ved anleggs-/sommarveg, inntil terrenget, slik at det vert minst mogleg eksponering og behov for terrenginngrep. Overskotsmassar kan nyttast direkte i tilgrensande nedfartar mot Bavallen, som i dag har enkelte bratte parti som treng utslaking. I tillegg kan det nyttast noko massar på utbetring og justering av anleggsveg/sommarveg og terrengtilpassing av tiltaka. Tiltaket vert vurdert som ei god løysing med omsyn til landskap og terreng. 3.4 Friluftsliv Hanguren er utmarksområde som vert nytta til friluftsliv både sommar og vinter. I gjeldande arealdel til kommuneplan er området avsett som LNFR-område, det gjeld også alpinløypene i bakkane ned mot Bavallen. Oppe på fjellet er det både sommarstiar og vinterløyper der det vert køyrt løypemaskin. På grunn av den fuktige myra, der det til tider også er ope vatn, går både sommar- og vinterløypene rundt det aktuelle myrområdet. Dagens sommar- og vinterløyper vert såleis ikkje direkte råka av tiltaket. Bassenget vil legge seg inntil dagens sommarveg til Hanguren, som er tenkt tilpassa utstrekninga på bassenget i nødvendig grad og lagt naturleg i terrenget langs vatnet. Ved å grave ut myra over eit større areal i staden for å sprengje ned i terrenget på eit mindre areal, får ein naturleg, slakt terreng mot vatnet og ut i strandsona. Det vert ingen nye, bratte skrentar med sikringsbehov. Ved høg vasstand vil bassenget vere naturleg langgrunt på fleire stader, og eventuelt kunne nyttast som badevatn om sommaren på same måte som Valbjørgstjørni ved Røde Kors-hytta. Overskotsmassar kan nyttast direkte til avbøtande tiltak i dei områda som det må gjerast tiltak i, dvs. anleggsveg og tildekking av tersklar. I tillegg kan massane nyttast til utbetring av løypeprofilar i nedfartane til Bavallen. Notat: Utviding av planområde. Etablering av høgdebasseng Side 10
Figur 8 Myrområdet som i dag berre har små opne vassflater vert erstatta med ope vatn på ca.31 daa Figur 9 Ortofoto med avgrensing av ny vassoverflate på kote 769. Notat: Utviding av planområde. Etablering av høgdebasseng Side 11
3.5 Naturressursar Utover Fjellheimen villreinområde som er omtalt over, er tiltakshavar ikkje kjent med at tiltaket vil ha konfliktar med ressursutnytting av vassførekomstane i områder, eller råke landbruksinteresser eller andre naturressursar og/eller utnytting av desse. Grunneigarane vert kontakta og vil få høve til å uttale seg om dette. 4 FRAMLEGG TIL REGULERINGSPLAN Figur 10 Utsnitt av reguleringsplankart for Hanguren. Framlegg til reviderte reguleringsføresegner, punkt 3.4: "3.4 VFA vassforsyningsanlegg høgdebasseng I VFA kan det etablerast høgdebasseng med formål vassforsyning til produksjon av kunstsnø. Ved bygging av demning eller endring av avrenningsmønster som vil påverke nærliggande vassdrag skal Norges vassdrags- og energidirektorat kontaktast. Høgdebassenget skal leggjast i naturleg søkk i terrenget og utnytte eksisterande landskapsformer. I fylt tilstand skal bassenget liggje som ein naturleg vasspegel i landskapet. Tersklar for demming av vatn skal ikkje vere eksponerte i landskapet, men dekkjast til på utsida med utgravne massar frå området. Det kan etablerast enkle grusvegar for tilkomst til anlegget. Alt råka terreng skal handsamast slik at anlegget får gode overgangar til landskap og vegetasjon omkring. Notat: Utviding av planområde. Etablering av høgdebasseng Side 12