Til: Statens Vegvesen, Region vest, Askedalen 3, 6863 Leikanger E-post: firmapost-vest@vegvesen.no Kopi: Ordførar i Tysnes kommune, Kåre Martin Kleppe E-post: post@tysnes.kommune.no Frå: Søreide Grunneigarlag Dato: 18 januar 2017 Statleg kommunedelplan med konsekvensutgreiing for E39 Stord - Os høyringsuttale til planprogram frå Søreide Grunneigarlag.
Innleiing Ein viser til Statleg Kommunedelplan med konsekvensutgreiing for E39 Stord Os. Medlemer av Søreide Grunneigarlag som representerer storparten av grunneigarane mellom Søreidsvågen og Søreidsvika inkludert Støle, (sjå Vedlegg 1) har i detalj studert denne planen, og vil på eit konstruktivt vis gje fylgjande innspel. Høyringsuttale til SVV Det er vårt syn at Statens Vegvesen (SVV) har ført fram ein grundig planprosess og på ein framifrå måte inkludert alle sentrale partar. Søreide Grunneigarlag støttar SVV i konklusjonen om at Alternativ B samla sett er å føretrekkja i høve til prissette og ikkje-prissette konsekvensar. SVV uttrykkjer at det er lite som skil dei to hovudalternativa, Alternativ B og Alternativ F, men held fram at Alternativ B gjev marginalt lågare investeringskostnad og best netto nytte. Vidare konkluderer SVV med at Alternativ B gjev kortast vegstrekning og betre trafikantnytte. Innan ikkje-prissette konsekvensar uttrykkjer SVV at Alternativ B samla sett gjev best rangering, enn om skilnaden seiest å vera marginal. Me støttar SVV også på dette punkt og vil halde fram at Alternativ F i høve til B vil bandleggja eit større areal og få ein større negativ innverknad innan tema som naturressursar, landskapsbilete, nær- og kulturmiljø på strekninga Jektevik Færavåg, strekninga som skil Alternativ B og F. (Ref. Kommunedelplanen; Tabell 21 og Figurar 37, 38, 39, 41 og 43). Me vil kommentera på dette utsagnet lenger bak. Tysnes kommune vil etter det me skjønar gje eit innspel til høyringsframlegg for E39 Stord Os som går i mot SVV sin konklusjon ved å fremja Alternativ F som beste løysning basert på mellom anna følgjande uttale: «ei sørlig kryssing av Langenuen gjev ein god balanse mellom vekst og vern på Tysnes og elles stor regional nytteverdi» (Saksframlegg til Tysnes kommunestyre, 12 januar 2017). Me støttar SVV som vektlegg at E39 Stord Os utgjer ein del av ei større nasjonal vegløysing, og vil påpeika at dei har fylgt definerte Effektmål for E39 Stord-Os som vektlegg «Kortare reisetid» og «Ei løysing som gjev minst mogeleg negative verknader for naturmangfald, friluftsområde og kulturminne» (Ref. Kommunedelplanen; s.22). Eit ynskje frå Tysnes kommune om å få til ei løysing for E39 som også gjev god regional/lokal nytteverdi kan ein etter vårt syn oppnå heilt og fullt gjennom gode tilførselsvegar som i mindre
grad vil ha ein så negativ innverknad på naturressursar, landskaps-bilete, nærmiljø og kulturmiljø. Tysnes kommune talar for at ei sørleg brukryssing av Langenuen (Alternativ F) vil opna for å knyte Kvinnherad til E39 via Tysnes. SVV skriv i planen at ei tilknyting av Kvinnherad til ny E39 ligg utanfor mandatet for E39 Stord-Os, på lik line med tilknyting av Austevoll til ny E39, og ser ikkje ei ferjefri løysing mellom Kvinnherad og Tysnes som reell i nær framtid. Med dette meinar me botnen fell ut av eit hovud argument frå Tysnes kommune for å fremja Alternativ F framfor Alternativ B. Tysnes kommune talar for at Alternativ B med kryss på Drange gjev lengre avstand og reisetid frå eksisterande tettstadar på Tysnes. Me vil påstå at dette er heilt marginalt for dei største tettstadane på øya, gjeve at avstanden mellom Drange og Søreidstjørna er under 3 kilometer. I det vidare vil me kort kommentere på vårt syn i høve til prissette og ikkje-prissette konsekvensar, spesielt fokusert på Alternativ B og F. Prissette konsekvensar Med stor tiltru til SVV sine utredningar knytt til investeringskostnader og risiko ved gjennomføring, samt eit avgrensa innsyn i detaljar, er det ikkje ynskeleg eller mogeleg for oss å så tvil om SVV sitt arbeide. Ein vil likevel trekkja fram to faktorar som ytterlegare kan styrka SVV sin konklusjon knytt til lågare investeringskostnad i Alternativ B samanlikna med Alternativ F: Ei bru over Langenuen i sør (Alternativ F) vil koma på land ved Hodnanes på ein stad der berggrunnen er ein grønskifer med lav trykkfasthet. Dette meiner me representerer ein risiko for auka kostnader som det er uklart om SVV har tatt tilstrekkelig høgde for samanlikna med ei bru over Langenuen lenger nord (Alternativ B) kor grunntilhøva er betre med finkorna granitt i berggrunnen. SVV held fram at det i eit forventa kostnadsoverslag for Alternativ B er inkludert ein tilførselsveg (i tunnel) mellom Søreidsvågen (Fylkesveg 49) og vegkrysset på Drange. Ein kan ikkje sjå at ein tilsvarande kostnad for tilførselsveg mellom Fv. 49 på Søreide og kryss ved Søreidstjørna er lagt inn i Alternativ F. Ikkje-prissette konsekvensar Nokre overordna kommentarar for «ikkje-prissette konsekvensar» knytt til Tabell 21 (Ref. Kommunedelplanen; side 92), er gitt under. Ein meir detaljert omtale er gitt i Vedlegg 2.
Landskapsbilete: Rapporten synes i liten grad å ta omsyn til ein stor negativ effekt ei høg bru over Søreidsdalen vil få for landskapsbilete. Ein kan ikkje sjå at avbøtande tiltak er mogeleg, dette er ikkje omtalt i planen. Nærmiljø- og friluftsliv: Nærmiljøverdiar i Uggdalsdalen og friluftsverdiar i Flatråker vassdraget er rettmessig rapportert å få negative konsekvensar dersom ein fører frem E39 i desse områda. Ein bør for Alternativ F også inkludere omfattande negative effektar innan nærmiljø og særlig friluftsliv (jakt/fiske/bading) E39 vil gje i området Søreidsdalen, -vågen og -tjørna. Den høge brua er foreslått svært nær bustader med ringare nærmiljø som konsekvens, og vil medføra fråflytting. Kulturmiljø: Figur 41 (s. 79) illustrerer at Søreidsdalen er vurdert tilsvarande for kulturmiljø som Uggdalsdalen. I Alternativ E held ein fram dette som ein stor negativ konsekvens for Uggdalsdalen. I Alternativ F er ikkje kulturmiljø i Søreidsdalen spesielt trekt fram som ein negativ konsekvens, og dette bør oppdaterast i vidare arbeid. Ref. Tabell 17 (s. 80). Naturressursar: Rapporten synes å underslå at Søreidsdalen inkludert Støle i dag utgjer eit av dei største samanhengande landbruksområda i kommunen med drift nær sagt på alle bruk. Me vil hevda at Alternativ F utgjer ein stor negativ konsekvens for framtidig jordbruksaktivitet i området. Dette synes til dels å vera omtala i Kap. 5.1.5. SVV sumerar i planen opp at Alternativ B marginalt vil gje minst negative verknader. Tufta på våre kommentarar over kan ein klårare konkludera at Alternativ F vil medføra betydelige negative konsekvensar som det ikkje er tilstrekkelig teke omsyn til, og at Alternativ B enda klårare vil gje minst negative verknader.
Vedlegg 1: Søreide Grunneigarlag Namn B./G. Nr Tlf. e-post Lars Søreide 18/30 99165638 lars.soreide@bkk.no Frøydis Søreide 18/30 48058559 fras@statoil.com Eli Karin S. Søreide 18/30 Geir Søreide 18/30 99234590 geir.soereide@gmail.com Ole Bernt Søreide 18/14 48252690 olebernt@haugnett.no Otto Søreide 18/6 olebernt@haugnett.no Marit Sæløen 18/5 berner.slen@haugnett.no Berner Sæløen 18/5 90161386 berner.slen@haugnett.no Synnøve Søreide 18/8 synnove.soreide@haugnett.no Einar Håvik 18/8 97685089 einar.haavik@haugnett.no Cathrine H. Støle 18/4 ostoele@hotmail.com Ole Johannes Støle 18/4 91397670 ostoele@hotmail.com Sigmund Søreide 18/7, 16/1 41339501 sigmund.soreide@tine.no Bente S. Aasheim 15/1,15/5, 16/4 Alf Arne Aasheim 15/1,15/5, 16/4 46763820 al-araa@online.no Olav Inge Søreide 18/2 90914875 olav_inge.soreide@rolls-royce.com Eli Kallestad 18/25 93867493 eli.kallestad@sund.kommune.no Nils Kallestad 18/25 93480889 nils.kallestad@bkkfiber.no Anne E. Søreide 18/34 91647135 anne.elisabeth.soreide@skien.kommune.no Einar W. Solberg 18/34 47800283 ews@statoil.com Heidi Marie Aarem 18/1, 18/11 90742358 hmarem29@online.no Ingolf Søreide 18/1, 18/11 91374725 isoereide@gmail.com Ove Søreide 16/5 94128990 ovesoreide@gmail.com Inger Havnerås 18/24 finn.i.havneraas@outlook.com Ruth Søreide 17/58 97978252 ruthsor@haugnett.no Jan Nilsen 18/9 90875797 aslenilsen@outlook.com Sigfred Søreide 18/16 sigfred.soreide@haugnett.no
Vedlegg 2: Utdjupande kommentarar til «ikkje-prissette konsekvensar» Landskapsbilete I: Det peikast på Figur 37 som illustrerer eit verdikart for landskapsbilete i planområdet. Det synes klart at på strekninga mellom Jektevik og Færavåg går Alternativ B stort sett i område som er gjeve «liten verdi» og «liten til middels verdi» bortsett frå ein strekning mellom Drange og Færavåg der vegen for ein stor del vil gå i tunnel. Alternativ F går over lange strekningar sør for Økland og nesten til Færavåg gjennom område som er gjeve ein større verdi, «middels til stor verdi». Rapporten omtalar i liten grad at Alternativ F, basert på Figur 37, vil gje ein større negativ effekt på landskapsbilete. Landskapsbilete II: SVV omtalar at ein i stor grad kan vurdera å leggja ny trase for E39 i tunnel eller djupare ned i skjeringar for å unngå uheldig innverknad på landskapsarkitektturen. I Alternativ F ligg det inne ei høg bru som kryssar Søreidsdalen og fortset til kryss like nord for Søreidstjørna. I eit ope «originalt» kulturlandskap som til no er godt halden i hevd gjennom husdyrhald og vedhogst, vil Alternativ F, i større grad enn Alternativ B, øydeleggje opne kulturlandskap på Tysnes. Kan SVV kommentere på om moglege avbøtande tiltak vil gje ein effekt? Nærmiljø/friluftsliv: SVV sumerar opp med at Alternativ B også er vurdert å gje minst negative konsekvensar for nærmiljø/friluftsliv på strekninga Ådland-Gjøvåg. Området rundt Flatråker-vatnet er nemnt i så måte som særs negativt for Alternativ F (med «stille» som kvalitet). Me vil hevda at området rundt Støle/Søreidsdalen og Søreidstjørna kjem i same kategori. Basert på lokal kunnskap vil me påstå at ei høg bru over Søreidsdalen vil vera svært øydeleggjande for heile området og særdeles for Søreidstjørna med stort naturmangfald og som i stor grad vert nytta til mange former for friluftsliv, samt jakt og fiske. I tillegg til det uopprettelege landskapsinngrepet, vil dei negative konsekvensane av ny E39 i sum gjera det svært vanskeleg og kanskje umogeleg å finna avbøtande tiltak. Dette vil øydeleggja eit unikt naturområde og kunna medføra fråflytting. Naturmangfald: Det er peika på hjortetrekk i Søreidsdalen, desse kan bli trua med Alternativ F, ref. Figur 39 (s 70). Kulturmiljø, -minne: Alt. D blei hefta med ein negativ konsekvens knytt til kulturmiljø, - minne i Uggdalsdalen. Figur 41 (s. 79) visar at Søreidsdalen er vurdert tilsvarande som Uggdalsdalen, utan at dette har fått nokon negativ omtale i Alternativ F. Ref. også Tabell 17 (s. 80). Naturressursar: Søreidsdalen inkludert Støle er i dag eit av dei største samanhengande landbruksområda i kommunen og representerer ei betydelig verdiskaping. Dette synes til dels å vera omtala i Kap. 5.1.5. Rapporten til SVV tilrår Alternativ B under dette tema. Eit arealrekneskap over beslaglagt areal bør så langt råd er også ta høgde for tilførselsvegar.