ÅRSMELDING FOR GULEN KOMMUNE Godkjend av kommunestyre i K-sak 43/15, datert 18.06.15
kommune - Årsmelding POLITISK ORGANISERING Kommunestyre Senterpartiet (8): Hallvard H. Oppedal (ordførar), Helga Irene Ellingsen, Lars Atle Larsen, Kristin Margrete Byrknes, Jenny Norunn Nordal, Johnny L. Langvatn, Reidar A. Byrknes, Jon Ivar Steine Høgre (5): Arve Harald Mjømen (varaordførar), Åshild Daae Eide, Anne-Mette Dahl Andreassen, Øyvind Bøe, Stein- Inge Larsen Venstre (3): Rune Østerbø, Dagfinn Midtun, Bjarte Undertun Kristeleg Folkeparti (2): Trude Brosvik, Kjell Oddvar Stendal Arbeidarpartiet (2): Gerd Ingunn Ynnesdal, Odd Harald Eide Framstegspartiet (1): Finn Johansen Formannskap Hallvard H. Oppedal (Sp), Helga Irene Ellingsen (Sp), Arve H. Mjømen (H), Odd Harald Eide (AP), Dagfinn Midtun (V) Hovudutval Plan og utvikling: Anne-Mette Dahl Andreassen (H, leiar), Jenny Norunn Nordal, (Sp, nestleiar), Stein-Inge Larsen (H), Bjarte Underthun (V), Trude Brosvik (Krf) Omsorg: Lars Atle Larsen (Sp, leiar), Astrid Uthaug (H, nestleiar), Johnny L. Langvatn (Sp), Vivian Våge (V), Merethe Ånneland Misje (Ap) Oppvekst: Kristin M. Byrknes (Sp, leiar), Øyvind Bøe (H, nestleiar), Reidar Andreas Byrknes (Sp), Gerd Ingunn Ynnesdal (Ap), Margrethe Thune Trædal (V) ADMINISTRATIV ORGANISERING 2
kommune - Årsmelding TILBAKEBLIKK PÅ SLIK RÅDMANNEN SER DET Økonomisk sett har vore eit akseptabelt år, med eit rekneskapsmessig overskot på kr 3,2 mill. Resultatmessig ligg kommunen over KS sin definerte norm på for sunn kommuneøkonomi. Det er ikkje noko mål i seg sjølv at kommunen skal gå med overskot, vi er likevel avhengig at eit visst slingringsmonn for å sikre at vi har noko i bakhand dersom det skjer uføresette ting. Overskotet for skuldast i hovudsak ikkje gjennomførte tiltak, det tilseier likevel at vi har god kontroll på faktisk aktivitet. Netto driftsresultat justert for ekstraordinære inntekter (dvs vanleg inntekt vanleg utgift) er i år positiv etter eit «dykk» under 0 i 2013. Den økonomiske utviklinga vi ser gjennom økonomiplanarbeidet tilseier at driftsutgiftene framleis er for høge. Det gjer kommunen sårbar for naturlege variasjonar på inntektssida som fylgje av m.a. endring i folketal og endra skatteinngang. I budsjett 2015 held difor arbeidet fram med å korrigere den økonomiske kursen. I starta kommunen opp arbeidet med kommunereforma. Dei neste åra er det eit omfattande arbeid som skal gjerast i høve vurderingar og diskusjonar med nabokommunar. Gjennom dette arbeidet ynskjer vi å få svar på om kommune ved å slå seg saman med andre kommunar på ein betre måte enn i dag skal kunne oppfylle ekspertutvalet sine 10 kriterier for god kommunestruktur. Som stor arbeidsgjevar må kommune i dette arbeidet ha eit særleg fokus på å ivareta dei arbeidsrettslege omsyna. Vi har lagt ein god plan på dette arbeidet i tett dialog med dei tillitsvalde. kommune har lang tradisjon for å samarbeide med nabokommunane, og det vert stadig vurdert nye samarbeidsprosjekt for å styrke tenestetilbodet. Eit døme på dette er samarbeidet innan barnevern som kommunane Masfjorden og etablerte i. Barnevernstenestene vart då gjennom eit prøveprosjekt samlokalisert. Gjennom felles barnevernsteneste vil vi vidareutvikle gode rutinar og nytte den samla kompetansen på ein god måte til beste for borna våre. vart ein milepæl då kommune for fyrste gong mottok flyktningar. God førebuing og godt lagspel mellom dei ulike fagetatar førte til at flyktningane fekk ein god start på sitt nye liv i Noreg. Kommunen arbeider no med å førebu mottak av nye flyktningar i 2015. Etter svært mange år med vurdering og planlegging fekk vi i ei avklaring på vegen vidare i høve utbygging av vassforsyninga i sør. Næringsutviklinga i området er i god vekst og ei trygg og sikker vassforsyning er viktig. Teknisk gjennomføring av utbygginga får stort fokus i 2015. Etter mange år med planlegging vart nytt næringsbygg i industrihamn ein realitet. Vidsyn næringsbygg vart offisielt opna i november, og vi ser allereie no konturane av kva dette næringsbygget vil bety for vidare utvikling, - i sjølve området, men også for kommunane og Masfjorden i si heilheit. Årsmeldinga du no les viser at det vert gjort mykje godt arbeid i kommunen. Dette er eit lagspel mellom den enkelte innbyggar, næringsliv, politikarar / tilsette i kommunen, og dei frivillige lag- og organisasjonar. Eg vil nytte høve til å takke alle for god innsats og godt utført arbeid i., 27. mars 2015 Reidun K. Halland rådmann Om identitet; ordsky frå folkemøter 3
kommune - Årsmelding Utviklingstrekk i driftsrekneskapen ØKONOMISK STATUS (alle tal i kr) Rekneskap Rekneskap Rekneskap Rekneskap Rekneskap Auke 2010 2011 2012 2013 2013-14 DRIFTSINNTEKTER Brukarbetalingar 5 725 154 6 198 766 6 651 382 6 898 026 6 811 387-1,3 % Andre sals- og leigeinntekter 13 131 505 20 031 258 15 645 485 16 013 898 12 724 823-20,5 % Overføringar med krav til motytingar 34 315 157 28 924 449 27 840 534 36 427 537 30 281 285-16,9 % Rammeoverføringar 69 302 207 82 645 096 86 734 340 88 958 081 91 745 466 3,1 % Andre statlege overføringar 3 470 667 1 732 835 1 678 095 1 609 823 4 437 978 175,7 % Andre overføringar 2 551 036 15 595 464 7 788 630 7 103 288 8 256 024 16,2 % Inntekts- og formueskatt 52 009 662 53 552 881 56 171 721 58 081 669 61 093 026 5,2 % Eigedomsskatt 11 553 126 11 580 994 11 467 369 10 784 882 12 029 552 11,5 % Andre direkte og indirekte skattar 317 199 679 895 337 733 337 733 339 309 0,5 % Sum driftsinntekter 192 375 713 220 941 638 214 315 289 226 214 937 227 718 850 0,7 % DRIFTSUTGIFTER Lønsutgifter 105 318 581 112 339 685 115 901 171 125 169 386 129 462 299 3,4 % Sosiale utgifter 20 954 009 25 996 304 25 265 110 32 877 288 31 817 629-3,2 % Kjøp som inngår i kom. tenesteproduksjon 26 081 050 25 190 169 27 035 745 27 532 236 28 363 793 3,0 % Kjøp som erstattar kom. tenesteproduksjon 18 575 068 21 452 148 22 412 255 23 344 623 20 970 064-10,2 % Overføringar 11 337 175 10 727 908 13 783 205 14 705 147 12 343 711-16,1 % Avskrivingar 3 760 328 4 153 843 4 443 118 5 140 947 5 191 351 1,0 % Fordelte utgifter -1 443 172-2 123 298-2 256 971-2 293 556-3 183 303 38,8 % Sum driftsutgifter 184 583 039 197 736 759 206 583 633 226 476 071 224 965 544-0,7 % Brutto driftsresultat 7 792 674 23 204 879 7 731 656-261 134 2 753 306 FINANSINNTEKTER Renteinntekter og utbyte 5 191 006 4 526 299 4 955 234 4 744 478 4 352 774-8,3 % Mottekne avdrag på lån 16 246 33 211 34 505 83 257 154 036 85,0 % Sum eksterne finansinntekter 5 207 252 4 559 510 4 989 739 4 827 735 4 506 810-6,6 % FINANSUTGIFTER Renteutgifter og låneomkostningar 1 991 722 2 363 722 2 242 623 2 166 170 2 280 148 5,3 % Avdrag på lån 3 118 819 3 434 888 3 784 888 4 306 555 4 336 181 0,7 % Utlån 65 331 132 670 28 500 226 425 314 035 38,7 % Sum eksterne finansutgifter 5 175 872 5 931 280 6 056 011 6 699 150 6 930 364 3,5 % Resultat finanspostar 31 380-1 371 771-1 066 272-1 871 416-2 423 554 29,5 % Motpost avskrivingar 3 760 328 4 153 843 4 443 118 5 140 947 5 191 351 1,0 % Netto driftsresultat 11 584 382 25 986 951 11 108 502 3 008 398 5 521 103 83,5 % Justeringsfaktorar 15 905 301 5 954 778 4 303 583 4 554 003 5,8 % Justert netto driftsresultat 11 584 381 10 081 650 5 153 724-1 295 185 967 100 174,7 % Rekneskapsmessig resultat 7 127 297 14 115 440 4 541 721 3 621 302 3 214 913-11,2 % *Ekstraordinære inntekter frå BKK (Kløvtveitutbygginga) i 2011 og Wergeland-Halsvik AS (NORM-deponi) 2011, 2012, 2013 og. Driftsinntektene Dei to store inntektspostane, Rammeoverføringar og Inntekts- og formueskatt, auka med høvesvis 3,1 og 5,2 %. Skatteinntektene auka til 104,6 % av landsgjennomsnittet. Eigedomsskatt auka til normalnivået att i, etter ein del utbetalingar i 2013 knytt til klager som vart gitt medhald i. Posten Brukarbetalingar synte reduksjon med 1,3 %. Hovudgrunnen var reduserte brukarbetalingar ved sjukeheim, etter ein periode med lågare behov for sjukeheimsplassar. Andre sals- og leigeinntekter vart redusert med 20,5 %, som skuldast at heile renovasjonsordninga inkl. gebyr, med inntekter på kr 3,7 mill. i 2013, vart lagt til NGIR IKS frå 01.01.14. Posten var elles unormalt høg i 2011 på grunn av etterbetaling frå BKK for utbygging av Kløvtveit kraftverk. Posten Overføringar med krav til motyting vart redusert med kr 6,2 mill. - heile 16,9 %. Kr 6 mill. av desse skuldast at mva.-kompensasjon frå investeringsutgifter ikkje lenger vert rekna som inntekt i driftsrekneskapen. Posten Andre statlege overføringar auka med kr 2,8 mill. (175,7 %) på grunn av nye statstilskot til frivilligsentral, flyktningar og ø-hjelp-dagsenger. 4
Kr kommune - Årsmelding Posten Andre overføringar auka med kr 1,2 mill. i. NORM-inntektene utgjorde kr 4,5 mill. av inntektene. Posten var unormalt høg i 2011 fordi NORM-inntekter då utgjorde kr 13,7 mill. Samla sett auka driftsinntektene med 0,7 % i. Driftsutgiftene Lønsutgiftene steig samla med 3,4 %, men løn til vikarar og ekstrahjelp vart redusert med kr 1,5 mill. (10,8 %). Sosiale utgifter (arbeidsgjevaravgift og pensjonspremie), som svingar mykje frå år til år på grunn av pensjonsutgiftene, vart redusert med 3,2 % etter uvanleg høg vekst i 2013. Dei andre hovudpostane, til saman 28,3 % av samla driftsutgifter, vart reduserte med 6,9 % (kr 4,7 mill.) på grunn av bortfall av utgifter til privat barnehage på grunn av nedlegging, og til renovasjonsordninga på grunn av overføring av ordninga til NGIR IKS. Samla gjekk driftsutgiftene ned med 0,7 %. Finanspostane kommune har framleis lågare netto lånegjeld pr. innbyggjar enn landsgjennomsnittet, men lånegjelda er i vekst. Dette gjev stadig aukande negativt resultat av finanspostane, frå om lag kr 0 i 2010 til - kr 2,4 mill. i. Økonomisk resultat 30 000 000 Økonomisk resultat dei siste fem åra 25 000 000 20 000 000 15 000 000 10 000 000 5 000 000 Brutto driftsresultat Netto driftsresultat Justert netto driftsresultat Resultatmargin 0-5 000 000 2010 2011 2012 2013 Dei økonomiske resultata i vart betre enn i 2013, mykje på grunn av uvanleg høge løns- og pensjonsutgifter i 2013, medan inntektsutviklinga var meir jamn. Brutto- og netto driftsresultat Brutto driftsresultat var kr 2,8 mill. i. Brutto driftsresultat seier noko om mindreforbruk (overskot) etter avskrivingar, men før renter og andre finanspostar er teke med. Netto driftsresultat var på kr 5,5 mill. I netto driftsresultat er finanspostane med, men avskrivingane er nulla ut. I staden er avdraga inkludert. kommune har hatt ganske låg lånegjeld, difor har avskrivingane vore høgare enn netto finanspostar. Dette har gitt kommunen høgare netto driftsresultat enn brutto driftsresultat kvart år frå 2004. Resultatmargin, 1,75 % frå (tidlegare 3 %) Netto driftsresultat er eit mykje nytta måltal for korleis kommuneøkonomien utviklar seg. På grunn av endring i reglar for inntektsføring av mva.-kompensasjon frå investeringsutgifter inneber ein sunn kommuneøkonomi frå ein driftsmargin på minst 1,75 % av brutto driftsinntekter (om lag det same som eit resultat rundt 0 i privat sektor), utifrå utrekningar gjort av Det tekniske berekningsutvalet for kommunal og fylkeskommunal økonomi (nov. 14). Dette utgjer om lag kr 4 mill. for kommune, som er indikert med den stipla linja i figuren over. Netto driftsresultat justert for ekstraordinære inntekter (JND) Justert netto driftsresultat (den jamnaste heiltrekte lina i tabellen), som viser korleis dei vanlege utgiftene er i høve til dei vanlege inntektene, var på kr 0,9 mill. JND har vore ein viktig indikator i høve til god langtidsplanlegging. kommune har brukt indikatoren fordi kommunen har hatt ein 5
kommune - Årsmelding del ekstraordinære inntekter nokre av dei siste åra, som kan få drifta til å sjå betre ut i enkelte år enn ho faktisk er. I JND er desse inntektene sett vekk frå. Dette gjeld ekstraordinære inntekter frå BKK (2011) og NORM-avgift (2011-14). I utgjorde slike inntekter kr 4,5 mill. (NORM-inntekter). Frå 2015 og framover er NORM-avgifta venta å vere kr 2 mill. årleg. Rekneskapsmessig resultat (RR) Rekneskapsmessig resultat er det som står att av netto driftsresultat etter fondsavsettingar og andre årsoppgjersdisposisjonar. RR fortel om kommunestyret sin planlagde pengebruk og forventa inntekter (budsjett) samsvarar med faktisk pengebruk og faktiske inntekter (rekneskap). Driftsrekneskapen for syner eit rekneskapsmessig mindreforbruk på kr 3 214 913. Hovudårsaken til dette er budsjetterte løyvingar i som ikkje vart fullt ut nytta/utbetalte dette året, til dømes løyving til garanti for reparasjon av den keltiske steinkrossen i Eivindvik, løyving til kompetanseplan og vegmidlar. Disponering av unytta midlar frå vert gjort i juni 2015, i politisk sak om godkjenning av årsrekneskapen. Driftsavvik fordelt på resultateiningar Justert budsjett Budsjettavvik i % Endring rekneskap 2013- Rammeområde Rekneskap 2011 Rekneskap 2012 Rekneskap 2013 Rekneskap 100 Ymse føremål 17 382 089 20 943 114 21 716 060 23 960 116 24 517 300-2,3 % 10,3 % 200 Oppvekst 5 089 003 5 423 281 4 073 683 3 618 469 3 827 600-5,5 % -11,2 % 211 Brekke barnehage og skule 9 674 009 10 447 855 10 745 512 11 587 954 11 593 100 0,0 % 7,8 % 212 Byrknes barnehage og skule 7 240 112 7 831 150 8 162 185 8 624 725 8 628 700 0,0 % 5,7 % 213 Dalsøyra barnehage og skule 11 129 559 11 261 241 12 429 328 12 299 520 12 397 700-0,8 % -1,0 % 214 Eivindvik barnehage og skule 11 017 841 11 766 308 12 342 422 12 499 526 12 429 200 0,6 % 1,3 % 310 Helse 12 342 818 16 126 081 14 777 998 16 820 147 14 578 300 15,4 % 13,8 % 355 NAV 2 075 666 1 961 218 1 544 813 2 190 032 2 755 000-20,5 % 41,8 % 360 Barnevern 2 847 444 2 452 649 2 503 270 2 316 533 2 940 700-21,2 % -7,5 % 371 Eivindvik sone 25 852 150 28 713 592 30 079 161 30 952 987 32 464 400-4,7 % 2,9 % 372 Byrknes sone 5 732 023 5 732 633 6 422 813 7 925 587 8 218 900-3,6 % 23,4 % 373 Dalsøyra sone 2 892 313 2 890 522 2 941 894 2 994 157 3 177 000-5,8 % 1,8 % 375 Brekke sone 4 254 564 4 622 137 4 936 005 5 895 788 5 992 500-1,6 % 19,4 % 376 PU-tenesta 8 537 606 9 537 663 10 713 453 12 004 197 12 460 300-3,7 % 12,0 % 400 Plan, teknisk og landbruk 17 369 950 21 906 503 22 589 693 21 972 847 22 997 900-4,5 % -2,7 % Sum driftsutgifter 143 437 146 161 615 947 165 978 289 175 662 586 178 978 600-1,9 % 5,8 % Avvik i høve til budsjett Samla mindreforbruk vart 1,9 %. Einaste budsjettoverskriding av ein viss storleik var innafor ansvar 310 Helse, som skuldast at innsparingstiltak innafor Omsorg var budsjettert her, men ga resultatverknad på ansvara 371-376. Innsparingstiltaka skulle ha vore regulert inn på rette budsjetta gjennom året, sjølv om dei i praksis var under kontroll økonomisk. Rammeområda 100 Ymse føremål, 200 Oppvekst, 355 NAV, 360 Barnevern og 400 Plan, landbruk og teknisk hadde eit samla mindreforbruk på kr 3,0 mill. Størstedelen av avviket på 100 Ymse føremål skuldast at oppgåver med finansiering ikkje vart fullførte i. Innafor 200 Oppvekst skuldast avviket i stor grad vakanse i PPT og at skyssutgifter til symjeopplæring vart lågare enn budsjettert. 355 NAV hadde innsparing både på Kvalifiseringsprogrammet, Introduksjonsordninga og sosiale overføringar. 360 Barnevern utførte fleire tiltak sjølv i staden for å kjøpe tenester og hatt lågare bruk av fosterheim. Hovudforklaringa på avviket innafor 400 Plan, landbruk og teknisk var at utbetaling for asfaltering i Eivindvik vart halde att på grunn av mangelfullt utført arbeid. I tillegg var eininga prega av lågare bemanning enn planlagt på grunn av vakansar. Utviklinga i utgifter frå 2013 til Driftsutgiftene auka med om lag kr 9,7 mill. i (5,8 %). Rammeområda 200 Oppvekst, 360 Barnevern og 400 Plan, teknisk og landbruk hadde lågare netto utgifter enn i 2013. Desse rammeområda hadde nettoutgiftsauke på over kr 1 mill.: 100 Ymse føremål (skuldast i hovudsak utgiftsauke til fellesfunksjonar og kulturføremål), 310 Helse (skuldast i hovudsak uvanleg låg nettoutgift i 2013), 372 Byrknes sone (skuldast i hovudsak innføring av nattevakt) og 376 PU-tenesta (skuldast i hovudsak ein ny ressurskrevjande brukar). 6
kommune - Årsmelding Investeringsrekneskapen Dei samla investeringane i anleggsmidlar var på om lag kr 13,6 mill. i. I tillegg ligg eigenkapitalinnskot i KLP (kr 0,5 mill.), kommunale utlån (kr 1,6 mill. i husbankutlån og -avdrag) og avsettingar (kr 2,6 mill.) på utgiftssida, slik at samla finansieringsbehov vart kr 18,3 mill. Finansieringsbehovet vart stort sett dekt inn med lån (kr 12,2 mill.), men og noko inntekter frå tomtesal (kr 0,7 mill), meirverdiavgiftskompensasjon (kr 1,8 mill.) og mottekne avdrag og refusjonar (kr 2,6 mill. - kr 1,2 mill. i avdrag og kr 1,4 mill. frå mva.-refusjon for Dalsøyra kunstgras og Ortneset skytebane), i tillegg til bruk av fond (kr 1,0 mill.). Større investeringsprosjekt i var: Jordvarmeanlegg ved sjukeheim (kr 3,0 mill.), ymse samferdsleinvesteringar (kr 4,0 mill.), investeringar i skulebygga - særskilt Byrknes skule (kr 1,4 mill.), nybygg av barnehage i Eivindvik (kr 1,1 mill.), IKT-investeringar (kr 1,0 mill.), førsteinnsatsbilar til og Masfjorden Brann og Redning (kr 1,0 mill.) og transportmidlar til drifta elles (kr 0,6 mill.). Andre viktige investeringsprosjekt i Vassforsyning Sløvåg - forprosjekt Overvakingssystem Eivindvik vassverk Omsorgsbustader Dalsøyra - forprosjekt Nybygg Eidsbotn barnehage planlegging Investeringsbudsjettet for var på kr 28,7 mill. Hovudårsaken til det store avviket mellom planlagt og utført investeringsnivå var seinare framdrift enn føresett i tre større prosjekt; Vassforsyning Sløvåg, ventilasjonsanlegg ved Brekke skule og omsorgsbustader på Dalsøyra. Balanserekneskapen Balansen er sterkt påverka av vurderinga av storleiken på kommunen sine framtidige pensjonsplikter. I auka desse med kr 14,5 mill., til kr 316,6 mill. Dei utrekna pensjonsmidlane (kommunen sine «sparepengar» i pensjonskassene, som skal nyttast til å innfri pliktene) auka med kr 16,5 mill., til kr 245,1 mill., ved samanlikning med reelt 2013-nivå (rekneskapen for 2013 inneheld ei feilføring, jf. note 17 til rekneskapen for, som påverka balansekontoane Pensjonsmidlar og Kapitalkonto med kr 21 mill.). Eigenkapitalen auka reelt med kr 8,3 mill., til kr 88,4 mill., som i hovudsak skuldast auka disposisjonsfond på grunn av netto avsetting av kr 4,4 mill. til desse, og at pensjonsmidlane auka meir enn pensjonspliktene. Lånegjelda auka med kr 19,3 mill. i, fordi investeringane stort sett var lånefinansierte. Lågare investeringsnivå enn lagt opp til i budsjettet førte til at kr 16,7 mill. av opptekne lån framleis var ubrukte pr 31.12.14 (mot kr 4,4 mill. i 2013). Økonomiske nøkkeltal Økonomiske nøkkeltal frå samanlikna med andre kommunar (førebelse tal frå KOSTRA) (alle tal i kr) 2010 2011 7 2012 2013 Gruppe 05* Langsiktig gjeld i prosent av brutto driftsinntekter 168,3 157,9 172,9 173,2 186,9 213,7 201,8 Arbeidskapital i prosent av brutto driftsinntekter 28,2 36,1 38,1 21,7 29,4 18,2 12,0 Frie inntekter i kroner pr innbyggjar 52 767 58 960 61 998 63 516 65 455 67 735 49 322 Netto lånegjeld i kroner pr innbyggjar 29 340 30 100 29 128 29 593 33 042 55 850 40 512 *Gruppe 05 er kommunar som kan samanliknast med, dvs. kommunar med få innbyggjarar, høge bundne kostnader og middels frie inntekter. Frå 2010 til 2013 var i gruppe 04 (få innbyggjarar, høge bundne kostnader og låge frie inntekter). I Langsiktig gjeld inngår både vanleg renteberande gjeld og framtidige pensjonsplikter til tilsette i kommunen. Pensjonspliktene, som er ei form for avsetting til framtidige pensjonsutbetalingar, utgjer om lag 3/4 av den langsiktige gjelda. Nivået på desse pliktene er rekna utifrå statlege reglar. Renteberande gjeld (1/4 av langsiktig gjeld) har auka noko dei siste åra, og er lågare enn gjennomsnittet i gruppe 05. Arbeidskapitalen (omløpsmidlar minus kortsiktig gjeld) fortel om likviditeten, dvs. om kommunen har pengar til å betale rekningane sine til rett tid. kommune har god likviditet, samanlikna med både gjennomsnittet i gruppe 05 og landsgjennomsnittet. Frie disponible inntekter fortel noko enkelt sagt om kor mykje av skatteinntekter og overføringar gjennom inntektssystemet som ikkje er bundne opp til dei vanlege lovpålagde driftsoppgåvene. og dei andre Gruppe 05-kommunane har høgt utgiftsbehov på grunn av stort areal pr innb., og ofte mange folk i høg alder. I gjev inntektene frå kommunal eigedomsskatt auka frie inntekter pr innbyggjar med om lag kr 5 000. Netto lånegjeld: Netto renteberande gjeld (1/4 av langsiktig gjeld) har auka noko dei siste åra, men er noko lågare enn gjennomsnittet i gruppe 05. Framdrifta i store utbyggingsprosjekt har vore lågare enn budsjettert i, noko som dempar veksten i netto lånegjeld. Alle
kommune - Årsmelding KOSTRA-samanlikningar KOmmune-STat-RApportering har vore i bruk i kommune frå 2001. Systemet, som ligg på nettsidene til Statistisk Sentralbyrå (www.ssb.no), gjev eit godt grunnlag for å samanlikne kommunar når det gjeld ressursbruk, sjølv om tala må tolkast med noko varsemd. Viktige KOSTRA-funn om meldingsåret for kommune sin del: Innbyggjartalet auka med heile 20 personar, til 2335, med litt fleire i barnehagealder, færre i grunnskulealder og fleire frå 16 år og over. Netto innflytting frå utlandet utgjorde 21 personar. Kommunale prioriteringar: Netto driftsutgifter pr brukar var høgare enn snittet for samanlikningsgruppa 05 innafor dei største kommunale tenestene; skule og pleie/omsorg, om lag som snittet innafor barnehage og sosialteneste og lågare innafor barnevernteneste og administrasjon, styring og fellesutgifter. Netto driftsutgifter: Grunnskuleopplæring og Helse og omsorg utgjer større del av nettoutgiftene i kommune enn i gruppe 05-snittet. Kommunen har høgare inntekter frå næringsverksemd enn snittet, som i stor grad skuldast NORM-kompensasjon, og noko sal av konsesjonskraft. Innbyggjarar i pr. 31.12. 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 0-5 år 169 160 154 134 129 123 130 123 123 129 6-15 år 364 355 333 317 324 311 300 297 292 277 16-66 år 1 470 1 482 1 455 1 433 1 442 1 461 1 471 1 470 1 476 1 480 67-79 år 238 233 240 236 250 250 259 267 271 295 80 år og over 176 176 174 163 157 151 150 148 153 154 Til saman 2 417 2 406 2 356 2 283 2 302 2 299 2 310 2 305 2 315 2 335 Folkemengd, alder, pr. 31.12., % 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 0-5 år 7,0 6,6 6,5 5,9 5,6 5,4 5,6 5,3 5,3 5,5 6-15 år 15,1 14,8 14,1 13,9 14,1 13,5 13,0 12,9 12,6 11,9 16-66 år 60,9 61,6 61,8 62,8 62,6 62,6 63,7 63,8 63,8 63,4 67-79 år 9,8 9,7 10,2 10,3 10,9 10,9 11,2 11,6 11,7 12,6 80 år og over 7,3 7,3 7,4 7,1 6,8 6,5 6,5 6,4 6,6 6,6 Kommunale prioriteringar i samanlikna med andre kommunar (alle tal i kr) 2010 2011 2012 2013 Gr. 05 Landet Netto driftsutgifter pr innbyggjar 1-5 år, barnehagar 25 696 117 952 124 850 141 520 134 716 136 475 129 744 Netto driftsutg. pr innb. 6-15 år, grunnskuleopplæring 117 502 132 047 137 377 952 141 240 149 718 141 266 834 103 064 - Utgifter til skoleskyss, per innbygger 6-15 år 3 650 4 067 4 276 4 373 4 339 4 028 1 978 Netto driftsutg. pr innbyggjar, kommunehelsetenesta 3 113 3 397 3 458 3 657 3 794 4 406 2 278 - Netto driftsutg. til diagnose, beh. og rehab. pr. innb. 2 283 2 543 2 531 2 750 2 788 3 391 1 580 Netto driftsutg. pr innb. 67 år og over, pleie og omsorg 133 037 132 792 142 234 144 021 148 840 128 489 115 144 Netto driftsutg. pr. innb. 80 år og over, pleie og omsorg 355 940 362 080 398 831 399 118 433 955 389 739 377 520 - Andel innb. under 67 år som får heimetenester 1,7 1,5 1,5 1,5 1,5 2,3 1,9 - Andel innb. 67-79 år som får heimetenester 6,3 5,4 6,4 4,8 6,4 8,5 6,8 - Andel innb. over 80 år som får heimetenester 43.7 41,3 39,2 36,6 37,0 37,2 32,6 - Andel innb. 80 år og over som bur på institusjon 17,9 16 18,2 13,1 14,9 18,1 13,5 Netto driftsutgifter pr innb. 20-66 år, sosialtenesta 1 231 1 242 798 1 128 2 081 2 085 3 488 Netto driftsutg. pr innb. 0-17 år, barneverntenesta 5 149 5 482 5 088 4 822 5 258 8 091 8 021 Netto driftsutg. pr innb., adm., styring og fellesutgifter 5 569 6 381 7 426 8 095 8 536 9 776 3 994 Netto driftsutgifter for ymse tenester, målt i % av totale netto driftsutgifter 2010 2011 2012 2013 Gruppe 05 Landet Administrasjon og styring (inkl. eigedomstaksering) 10,0 11,7 11,5 11,4 12,1 13,6 7,4 Barnehage 2,2 9,8 9,0 8,6 8,9 9,0 14,9 Grunnskoleopplæring 28,4 31,3 27,2 25,2 25,3 23,0 23,9 Helse og omsorg 47,6 49,2 46,8 44,0 47,5 43,9 36,6 Sosialteneste 1,2 1,4 1,0 1,0 1,7 2,4 5,5 Barnevern 2,0 2,2 1,7 1,4 1,5 2,2 3,3 Vatn, avløp, renovasjon/avfall 0,2 0,2 0,3 0,1 0,0-0,5-0,5 Fysisk planlegging/kulturminne/natur/nærmiljø 1,6 0,6 1,6 1,3 0,9 1,4 1,2 Kultur 1,5 1,0 2,1 1,4 2,1 3,0 3,8 Kyrkje 1,6 1,7 1,9 1,6 1,5 1,7 1,1 Samferdsle 5,6 3,3 2,7 3,0 2,8 2,5 1,4 Bustad -0,2 0,0 0,0-0,1 0,0-0,2 0,0 Næring -0,6-15,5-4,5-2,8-3,0-0,6-0,2 Brann og ulukkesvern 1,5 1,7 2,3 1,9 2,0 1,9 1,4 Ymse (t.d. premieavvik) -2,6 1,4-3,6-0,2 0,0 0,0 0,2 Kommunebarometeret - kvalitetsmåling Basert på KOSTRA har Kommunal Rapport utvikla eit grunnlag for å samanlikne tenestekvalitet i kommunane i høve til ressursinnsats - Kommunebarometeret. kommune klatra frå 285.-plass av 8
kommune - Årsmelding om lag 430 kommunar i 2010 til 65.-plass i - utifrå -indikatorane for målinga. Når det gjeld sektorar skårar kommunen høgt på Grunnskule, Helse, Sosialhjelp og Barnevern. Elles viste barometeret for, som er basert på 2013-tal, at kommunen har høge kostnader pr tenestebrukar, relativt få fagutdanna tilsette og god økonomisk handlefridom, relativt sett. Godkjende stillingar PERSONALSTATUS Bemanning ved årsslutt året: 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Godkjende stillingar (inkl. vedtekne endringar for budsjettåret), årsverk 217,31 224,32 222,46 223,21 224,61 222,5 231,05 226,7 Auken fram mot 2008 skuldast mellom anna fleire opphaldstimar i barnehagar, auka timetal i skulane, øyremerkt satsing på psykiatri, fleire faste sjukevikarar og andre faktorar med delfinansiering utanfrå. Endringa 2012-2013 skuldast nye stillingar som samhandlingskoordinator, folkehelsekoordinator, nattevakter i sonene, vaktmeister, kulturkonsulent og enkelte auka deltidsstillingar. Reduksjonen 2013- skuldast reduksjon av vegvaktarstilling, stillingar på sjukeheim og innan skulesektoren, samt omlegging av arbeidet med folkehelse. Sjukefråvær Legemeldt sjukefråvær (%) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 kommune 8,2 7,5 6,8 8,1 8,4 6,9 6,8 6,3 Sogn og Fjordane, kommunal forvaltning 6,9 7,1 7,1 6,6 6,8 6,3 6,4 6,1 Heile landet, kommunal forvaltning 7,8 7,9 8,2 7,5 7,6 7,3 7,25 7,25 Sjukefråværstala er henta frå NAV sine statistikkar, der eigenmeldingar ikkje er inkludert. I 2010 og 2011 var det ein auke i sjukefråværet i kommune, medan vi har hatt ein nedgang dei tre siste åra, til no det lågaste nivået vi har hatt på mange år. Kommunen ligg i 0,95 prosentpoeng under gjennomsnittet for kommunal forvaltning i landet og 0,2 prosentpoeng over gjennomsnittet for kommunal forvaltning i Sogn og Fjordane. Så samanlikna med kommunal forvaltning i fylket/landet, ser vi også ei forbetring her dei siste åra. Sjukefråværet i kommune er i hovudsak langtidsfråvær. Sjukefråværet er noko høgare innan pleie og omsorg enn innan oppvekstsektoren, og skilnaden har vore relativt stabil dei siste åra. Samarbeid med fagorganisasjonane Det var 4 møte med alle hovudtillitsvalde samla, der det mellom anna har vore drøftingar i samband med organisasjonsendringar, lokale lønsforhandlingar, planar og budsjettarbeid. Det har også vore drøftingar med hovudtillitsvalde enkeltvis eller i grupper ved behov mellom anna kring arbeidstidsordningar, tilsetjingar, innsparingar og ferieavvikling. Elles har det vore samarbeid med aktuelle tillitsvalde i konkrete saker. Hovudverneombod har også delteke på desse møta når temaet har vore aktuelt for vernetenesta. Kompetanseutvikling Kommunestyret vedtok i 2010 ein kompetanseplan for kommune gjeldande til 2015. Denne vert rullert årleg. Fleire tilsette er ferdige med utdanningar som fylgje av denne planen, og andre er i gang med utdanningar. Gjennom «Kompetanseløftet» fekk vi i 2013 stønad til 18 tilsette som tar grunnutdanning/ vidareutdanning innan pleie og omsorg; grunnutdanning innafor sjukepleie, vernepleie og helsefagarbeid, og vidareutdanning mellom anna innafor akuttsjukepleie og geriatri/ rehabilitering. Ein medarbeidar og ein lærling tok fagprøve som helsefagarbeidar i, og fleire jobbar med å opparbeide nok praksis til å gå opp til fagprøva dei kommande åra. To sjukepleiarar fullførte vidareutdanning som akuttsjukepleiar. Vi har to lærarar som har gjennomført vidareutdanning innan matematikk og engelsk, medan to lærarar byrja på vidareutdanning i naturfag og norsk i. Det er gjennomført ei rekkje andre kompetansehevingstiltak ved skular og barnehagar, i tråd med vedtatt kompetanseutviklingsplan for sektoren. To medarbeidarar held på med utdanning som barnehagelærar. Vi har to lærlingar innan helsefag og 2 lærlingar innan barne- og ungdomsarbeidarfaget mot utgangen av, i tillegg til at vi har inngått lærlingkontrakt i det nye faget «byggdriftar». Om lag 20 medarbeidarar; i hovudsak medarbeidarar ved sentraladministrasjonen og einingsleiarar, deltok i utdanning innan arbeidsrett og offentleg rett (til saman 30 studiepoeng) eit samarbeid mellom Folkeuniversitetet og kommunane i området. Felles leiaropplæring i HAFS over to år vart fullført i. Her deltok 20 av leiarane i kommune. 9
kommune - Årsmelding Helse, miljø og tryggleik (HMT) Det har vore 2 møte i arbeidsmiljøutvalet. Tema for vernerundane var ergonomi. Bedriftshelsetenesta (Stamina) vart nytta til generelle helsekontrollar, informasjon og kurs i nokre av einingane og oppfylging av sjukemelde. I tillegg hadde Stamina individuelle arbeidsplassvurderingar og arbeidsplassvurderingar på systemnivå i einingane. Dei var også nytta til rådgjeving i enkeltsaker og andre enkelttiltak. Diskriminering og likestilling kommune har som mål at usakleg forskjellsbehandling ikkje skal skje ved tilsetjing eller annan sakshandsaming. Vi drøftar reduksjon av deltidsstillingar med tillitsvalde, samarbeider tett med tillitsvalde i tilsetjingssaker, og har i auka deltidsstillingar til 22 av våre faste medarbeidarar. kommune er ein kvinnedominert arbeidsplass, og praktiserer likestilling. Godt utbygde velferdsordningar gjer kommunen til ein konkurransedyktig arbeidsplass, særskilt for kvinner. For å stimulere til fleire kvinnelege næringsetableringar vert kvinner prioriterte når det gjeld tilskot frå næringsfondet. 8 av 15 toppleiarar i kommune er kvinner. Over 80% av tilsette i kommune er kvinner. Etikk kommune ynskjer tilsette som legg vekt på respekt, rettferd, ærligheit, omsorg, toleranse, openheit og syner positive haldningar innad og utad. ( kommune, Etisk reglement) Kommunen legg vekt på at vår tenesteyting skal skje i samsvar med vårt etiske reglement. Vi fokuserer også på verdiplattforma vår, Samarbeid for utvikling, som seier korleis vi bør opptre, og kva overordna mål tilsette skal jobbe etter. Verdiplattforma skal henge synleg på alle arbeidsplassar, og reflekterast over på personalmøte jamleg. Verdiplattforma vert trekt fram på den årlege nytilsettdagen, som var i september. ADMINISTRASJON, POLITIKK OG SAMFUNNSUTVIKLING Sentraladministrasjonen Sentraladministrasjonen består av Rådmannen m/stab, Ekspedisjonsavdelinga, Løns- og personalavd. og Økonomiavd. Ei viktig oppgåve er å førebu og følgje opp politiske saker til kommunestyre, formannskap, hovudutval og ymse andre råd og utval. Behandling av sektorovergripande saker, samfunnsutvikling, overordna styring, samordning og utføring av fellestenester for heile kommuneorganisasjonen er andre ressurskrevjande og viktige arbeidsoppgåver for at kommune skal fungere godt. Rådmannen hadde i meldingsåret jamlege møte med alle einingsleiarane i kommunen og «husmøte» på kommunehuset, og rundt 20 leiarar i deltok på leiaropplæring i HAFS-regionen. Fokus på beredskap var relativt høgt som følgje av mykje kraftig ver med straum- og teleutfall og eit skjerpa fokus nasjonalt på ulike trugsmål. Satellittelefon vart innkjøpt. Politikk Utvikling i tal politiske saker Kommunestyret Formannskapet 71 70 2013 84 58 2012 94 75 2011 115 56 2010 60 62 Av viktige saker som vart behandla i kommunestyret i meldingsåret kan nemnast kommuneplanen for 2012-2024 samfunnsdelen, nytt økonomireglement, kommuneplanen for 2012-2024 arealdelen, trafikktryggingsplanen, økonomiplanen, tertialrapporter med regulering av budsjett, reguleringsplanar og andre arealplanar, kvalitetsplan for oppvekst -17, reparasjon av skada steinkross i Eivindvik, plan for busetting av flyktningar, kommunal bustad- og bulystpolitikk, vassforsyning sør, regionalt helsehus i Nordhordland og ymse fråsegner - mellom anna knytt til framlegg om ny kommunestruktur. Fellestenester Om lag 10-15 tilsette i administrasjonen studerte og besto eksamen i forvaltningsrett og arbeidsrett (til saman 30 studiepoeng) i, i tillegg til vanleg arbeid. Dette har gitt høgare kvalitet på det samla arbeidet, til låg utgift for arbeidsgjevar. 10
kommune - Årsmelding Omstilling til elektroniske løysingar innafor lønssystem, telefoni, innkjøp, fakturasystem, kvalitetssystem og varslingstenester hadde bra framdrift i meldingsåret. 6 nr av Infoposten vart utgitt. I saksbehandlingssystemet vart registrert 1646 saker, om lag 10 700 journalpostar og 50 elektroniske møteutsendingar i. Om lag 43 hyllemeter arkiv vart levert fylkesarkivet til endeleg oppbevaring, som resultat av ei ekstrasatsing i ekspedisjonen 2013-15. Samfunnsutvikling Det interkommunale næringsselskapet og Masfjorden Utvikling AS (GMU) hadde god framdrift i. Næringsbygget Vidsyn, med ei rekkje verksemder, vart offisielt opna 28. november. Satsinga på Gulatinget saman med fylkeskommunen held fram, med storslått markering av Grunnlovsjubileet 26.-28. juni. Næringsfondet fekk om lag kr 0,7 mill. i påfyll i. Mange av tilskota vart løyvd til nye verksemder i næringsbygget Vidsyn. Innafor samferdslesektoren deltok kommune i Kystvegen Bergen-Ålesund og Stamvegutvalet for E39 i Sogn og Fjordane, og arbeidde for opprusting av Fv. 57. Utbetring av Undalstunnelen vart starta opp av fylkeskommunen. ungdomsråd hadde brukbar aktivitet i, og delte m.a. ut transporttilskot og kulturmidlar, i tillegg til å arrangere Ungdommens Kulturmønstring (UKM). Prosjekt Kystarven, grunnlovsjubileet og oppstart av kulturminneplan var viktige satsingar innafor kulturfeltet, i tillegg til arbeid knytt til spelemidlar, tilskot til kulturbygg, kulturmidlar, UKM og tilflyttingsarbeid. kommune løyvde kr 75 000 til festivalen Utkant, som vart arrangert 23.-27. juli med rekordoppslutning (14 000 gjestar) i strålande ver. folkebibliotek kom noko vidare med bokregistrering i digitalt katalogsystem. Åtte tilskot til bustadetablerarar, på til saman kr 340 000 vart utbetalt. Interessa for kommunale bustadtomter og andre kommunale eigedommar var høgare enn normalt dei siste åra, mellom anna med nokre reservasjonar av dei nye «gratistomtene» (resttomter i eldre bustadfelt). Ingen nye tomter i Hovden II vart selde, men fleire av tomtene vart reserverte. OPPVEKST Oppvekstsektoren er frå skuleåret 2013-14 organisert i 4 einingar som alle har barnehage-, grunnskule- og SFO-tilbod. Skule Utvikling i elevtal i dei fire skulekrinsane Brekke Byrknes Dalsøyra Eivindvik Samla elevtal 2010/2011 88 62 82 81 313 2011/2012 87 56 84 77 304 2012/2013 84 53 85 73 295 2013/ 82 52 71 88 293 /2015 pr. 15.10. 81 47 69 79 276 Nedgangen i elevtalet er lågare enn prognosen. Grunnen til dette er tilflytting. Vedteke resultatmål: Gjennomsnittsresultatet for elevane i kommune dei siste 5 åra skal minst vere på nivå med gjennomsnittet for Sogn og Fjordane i same periode. Nasjonale prøvar: Det gledelege med resultata frå dei nasjonale prøvane er at alle årskull vi kan følgje frå 5 til 9. klasse har ei resultatutvikling som er på linje med eller betre enn snittet for landet. Dette er den sikraste indikatoren på at elevane i får eit godt tilbod. Snittresultata er og på snittet i Sogn og Fjordane. Dei er litt under for 5. klasse, 8. klasse på snittet og 9. klasse litt over snittet. Ser ein på enkeltprøvar, ser det ut som vi har utfordringar med engelskundervisninga i småskulen. Det må diskuterast på einingane korleis denne kan styrkast. Engelsk som fag har stått på prioriteringslista for vidareutdanning i mange år. Det er det faget der vi har minst formell kompetanse. Skuleåret 2013/ har vi hatt ein lærar som har teke 30 studiepoeng i engelsk. Vidareutdanning i engelsk må framleis prioritrast. Paradokset i denne situasjonen er at -elevane ofte gjer det svært godt både til skriftleg og munnleg eksamen i engelsk. For lesing er tendensen at opplæringa blir betre. Einingane har jobba godt med denne opplæringa og det gjev resultat. Lesing i 5. klasse hausten 2013 gav dårlege resultat på enkeltgrupper, og dette har vorte diskutert på einingane. 11
kommune - Årsmelding Resultata i rekning har vore gode, men det er tendensar til endring. Eit av problema for rekning som grunnleggande dugleik er at denne kompetansen har vore knytt til matematikkfaget og har ikkje vore ei fellesoppgåve for alle fag og faglærarar slik læreplanen krev. Dette må einingane jobbe systematisk med å endre. I HAFS-regionen planlegg vi eit etterutdanningsopplegg i rekning i samarbeid med matematikksenteret. Hovudutfordringa for einingane er likevel å la resultata vere meir systemavhengige enn av innsatsen til enkeltlærarar. Grunnskulepoeng: Grunnskolepoeng 2011 2012 2013 Snitt 42,4 44,1 42,3 44,0 43,2 Sogn og Fjordane 41,5 41,2 41,2 41,5 41,4 Norge 39,8 39,9 40,0 40,4 40,0 Grunnskulepoenga til -elevane har helde seg høgt over tid. Kommunebarometeret hevdar at det er god samanheng mellom prestasjonane på nasjonale prøver og snittresultata for grunnskulepoeng. Dette er det viktig å merke seg. Både nasjonalt og i Sogn og Fjordane er det stor skilnad på gutar og jenter. Jentene gjer det betre enn gutane. I er det markert mindre skilnad på resultata til gutane og jentene, og det er dette som viser att i det høge snittalet for kommunen. Spesialundervisning Prosent av elevar som får enkeltvedtak 2010/-11 2011/-12 2012/2013 2013/ 8,3 % 9,5% 7,8% 7,1% ligg under snittet for Sogn og Fjordane som er 9,6. Skulefritidsordning (SFO) Tal på brukarar av skulefritidsordning Brekke Byrknes Dalsøyra Eivindvik Samla tal 01.10.10 8 8 1 9 26 01.10.11 7 9 0 12 28 01.10.12 7 8 5 12 32 01.10.13 9 7 5 6 27 01.10.14 11 7 7 12 37 Bruken av SFO-tilbodet har auka i meldingsåret. Barnehagar Born i kommunale barnehagar, fordelt på avdelingane Brekke Byrknes Dalsøyra Eidsbotn Haveland Eivindvik Samla tal 15.12.10 17 11 15 15 8 23 89 15.12.11 18 12 16 13 6 22 87 15.12.12 21 16 17 13 13 22 99 15.12.13 27 17 16 12 6 16 94 15.12.14 28 19 16 15 0 23 101 Etterspurnaden har auka. Dei fleste barn i har barnehageplass. Deltakinga er stor òg blant dei minste, ca 90%. Vi gjev tilbod til alle som søkjer om plass. PPT Tilviste saker frå 2009/-10 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/ 79 76 86 75 55 Tilmeldingane gjeld barnehage, grunnskule, vidaregåande skule og vaksne. Vi har felles PP-teneste med 6 andre kommunar i Ytre Sogn/Sunnfjord, dei vidaregåande skulane i Dale og Høyanger, pluss Masfjorden kommune. Til saman har tenesta ca 12 fagstillingar, der vi har tilsette med høg kompetanse innafor fleire aktuelle fagområde. Musikk- og kulturskulen Elevar i musikkskulen 01.10.10 01.10.11 01.10.12 01.10.13 01.10.14 53 66 53 47 48 Tal elevar i musikkskulen endrar seg lite. Korpsmedlemene kjem i tillegg. Elevane får undervisning i større eller mindre grupper. Undervisninga er spreidd på skulekrinsane. Dette fører til små stillingsstorleikar. Tilbodet er avhengig av eldsjeler, og er såleis sårbart. Musikk- og kulturskulen sel timar til skulekorpsa i Brekke og på Byrknes. 12
kommune - Årsmelding OMSORG Pleie og omsorg Samhandlingsreforma vart innført frå 01.01.2012. Reforma skal vise veg framover, og gje helsetenestene ny retning. Hovudmåla er: Førebygge framfor å reparere Tidleg innsats framfor sein innsats Få ulike ledd i helsetenestene til å jobbe betre saman Samle spesialiserte fagmiljø som er sterke nok Flytte tenestene nærmare der folk bur Betre for pasientane, auka brukarmedverknad Fleire oppgåver til kommunane og pengar til å utføre dei Gjennomføringa av reforma og oppbygging av helsetilbod i kommunane skal skje over noko tid, og gjev helse-, pleie- og omsorgstenestene nye og spanande utfordringar i åra framover. I samband med reforma er utarbeidd ny felles lov for helse- og omsorgstenestene i kommunane og ny folkehelselov. Utifrå lovverket pliktar kommunane og sjukehusa å samarbeide, og kvaliteten skal kunne målast betre. Pasientar og brukarar vil få eit tilbod som heng betre saman. kommune har greidd dei nye utfordringane rimeleg greitt. Vi opplevde i nokre flaskehalsar, i periodar mangel på korttidsplassar for utskrivingsklare pasientar. Sommarhalvåret var det ledige rom på sjukeheim, medan hausten var alle rom i bruk. Ved årsskiftet var det 6 pasientar på overbelegg. I betalte kommunen for 10 liggedøgn fordelt på Helse Førde og Helse Bergen. Nye krav til kommunen set nye krav til kompetanse. Ein kompetanseplan med bakgrunn i nye krav er utarbeidd og politisk vedtatt. Nokre av oppgåvene i samband med reforma ser ut til å kunne løysast best med interkommunalt samarbeid. kommune har «Dag-Øyeblikkeleg-hjelp»-plassar i samarbeid med Nordhordland interkommunale legevakt. Ordninga med interkommunal legevakt synest å fungere greitt for alle partar. Pleie i institusjon Institusjon 2010 2011 2012 2013 Tal utskrivingar totalt 22 33 16 19 17 Utskriving etter langtidsopphald 10 14 5 11 6 - Av desse etter dødsfall 10 14 5 11 6 Utskrivingar etter korttidsopphald 12 19 11 3 11 - Av desse etter dødsfall 2 3 0 0 1 Avlastning 0 0 0 5 0 13 sjukeheim er delt i tre avdelingar for pleie: langtidsavdelinga har 12 plassar, rehabilitering og avlastning 8 plassar, dementavdelinga har 8 plassar, ein plass har tidlegare vore nytta til avlastning. Siste året har plassen vore nytta til fast plass grunna stor trong for fast institusjonsplass. Kommunen har nytta dagtilbod som alternativ for demente som bur heime. Arbeidet med å redusere sjukefråværet ved institusjonen held fram. Det er framleis ei stor utfordring å skaffe nok fagpersonar og vikarar. Prosjekt lindrande behandling vart vidareført i. Det er knytt ei 40 % stilling som ressurssjukepleiar i kreftomsorg til prosjektet, med hovudoppgåve å kvalitetssikre kreftomsorg og lindrande behandling gjennom undervisning og formidling av erverva kompetanse i kommunen, i tillegg til å gje råd og rettleiing for pasientar, pårørande og helsepersonell og samarbeide tverrfagleg med andre aktuelle aktørar. Kompetanseutvikling har vore satsa på. Tilsette har starta med ulike helsefagutdanningar. Kommunen har fått prosjektmidlar frå helsedirektoratet til eige prosjekt knytt til pårørandearbeid og lindrande omsorg. 20% prosjektstilling er finansiert og knytt til prosjektet. Sansehagen vart høgtideleg opna hausten. Dementavdelinga har ansvar for to kattar og to kaniner. Etter tilsyn frå Fylkesmannen har institusjonen utarbeida nye og betre rutinar på oppfylging av rehabiliteringspasientar og tverrfaglege samarbeidsmøte. Arbeidet med rehabiliteringsavdeling vert prioritert og vidareført i 2015. Open omsorg Heimebaserte tenester 2010 2011 2012 2013 Tal brukarar i året 122 103 98 98 111 Tenestetimar pr veke 286,7 278,4 291,0 306,0 340 Funksjonsevne 1,82 1,84 1,95 1,85 1,87 Brekke, Byrknes og Dalsøyra sone, sone BBD, vart i 2013 slått saman til ei sone med felles einingsleiar. Ordninga fungerer etter intensjonen. Sone Eivindvik er ikkje med i samanslåinga. Dei ulike avdelingane (Brekke, Byrknes og Dalsøyra) er om lag like store og brukartalet er også mykje likt. Grunna nedbygging av sjukeheimen, og at pasientar vert tidlegare utskrivne frå sjukehus, med fleire oppgåver overført til kommunehelsetenesta, er det trong for auka kompetanse på personalet vårt. Ei stor utfordring for sonene våre er å skaffe nok kvalifisert personale. Det er utarbeidd kompetanseplan for å betre stoda.
kommune - Årsmelding Avdeling Brekke og Dalsøyra har fått middag levert frå Masfjorden. Ordninga fungerer tilfredsstillande. Avdeling Byrknes har framleis eigen kokkestilling som lagar middag og brødmat til brukarar som har vedtak på desse tenestene. Kokkeressursen vert og nytta til å produsere matvarer til dei andre avdelingane i open omsorg. Frå 01.03.15 vert kokkestillinga tatt bort, jf budsjettvedtak 2015. Sone BBD har ambulerande nattevakt stasjonert i Brekke og på Byrknesøy. Kommunale bustader (PU) Ein del av omsorgstenesta er knytt opp til personar med nedsett funksjonsevne. I løpet av har tenesta fått ein ny brukar på dagaktivitet og avlastning på Kjellevold. Kommunen kjøper tenester på dagtid til ein brukar, medan open omsorg organiserer nattevakt. Fem vaksne brukarar får tenester i eigen heim av eige personale. To kommunale og eit privat husvære vert nytta til avlastning. To brukarar har fast bustad på Dalsøyra bu- og omsorgssenter. Tenesta driv og dagaktivitet for brukarane. Etter politisk vedtak om ny gjennomgang av bygging av bustader og organisering av tenester til personar med nedsett funksjonsevne, vart det nedsett ei gruppe som skulle sjå på framtidig organisering av tenesta. Prosjektet skal leggast ut på anbod våren 2015. Helsetenestene Eining helse har frå sommaren fått eigen einingsleiar. Eininga omfattar helsestasjon/skulehelseteneste med 1,4 stilling helsesøster. kommune kjøper 20 % jordmorstilling frå Masfjorden kommune. Gravide frå reiser til Hosteland for konsultasjon med jordmor. Legetenesta består av tre fastlegar som har driftsavtale med kommunen, og faste kommunale stillingar for å utføre offentlege oppgåver. Frå april 2013 vart kommune ein del av Nordhordland interkommunal legevakt stasjonert i Knarvik. Ordninga gjer at legane i kommune har vakt på kvardagar frå kl 08.00 til kl 15.30. I resten av tida kjøper kommune legevakttenester i Knarvik. Ordninga synest å fungere godt for alle partar. kommune har 1 stilling som ergoterapeut fordelt på to 50 %-stillingar. Fysioterapitenesta er organisert med 70 % driftsavtale, og 30 % fastløn. Frå våren 2015 skal det tilsetjast fysioterapeut i ny 100 % stilling. Stillinga skal nyttast til kommunale oppgåver. Psykiatritenesta omfattar 2,3 stillingar. Tenesta har og støttekontaktar og arbeidstiltak for nokre personar. Mål for drifta er å vere eit lavterskeltilbod i forhold til psykisk helse. Innbyggjarane kan ta direkte kontakt og spørje om hjelp/informasjon, og det gjer dei. kommune har eit demensteam fordelt på ein 40 % stillingsressurs. Barnevern Arbeid i barnevernet 2011 2012 2013 Kontaktar med barn og unge 41 48 51 51 Tiltak (tal born) 29 28 47 39 Fosterheimstiltak 3 2 3 1 Tilsynsansvar (tal born) 3 4 5 3 Støttefamiliar 14 13 15 17 Fritidskontaktar 9 10 16 16 Støttegrupper 2 2 2 1 Tilsynsførarar 2 2 2 2 PMTO-tiltak (FMT i 2011) 2 2 1 1 Fosterheimar 4 4 3 14 Det er tilsett einingsleiar og barnevernskonsulent i heile stillingar. Januar fekk barnevernet tildelt midlar frå Fylkesmannen til kompetanseheving. Midlane er nytta til ei 100%-stilling; 50% i og 50% i Masfjorden. kommune skal vere arbeidsgjevar for stillinga. Arbeidet for å utgreie meir formelt samarbeid mellom kommunane har vore høgt prioritert i. Som ei prøveordning har tenesta felles kontor på Hosteland, med gjestekontor i Eivindvik. Einingsleiar i er og barnevernsleiar i Masfjorden. Barnevernet er ein del av KLAFF-gruppa, og deltek i det kommunale kriseteamet. NAV NAV 2011 2012 2013 Supplerande økonomisk sosialhjelp 34 28 32 22 - Av desse nye 29 9 14 6 Deltakarar, kvalifiseringsprogrammet 4 4 1 0 NAV vart etablert i mars 2009, og er et partnarskap mellom NAV og kommune. kommune finansierer 0,5 stilling som leiar og 1,0 stilling som rådgjevar. Kommunen har tilsett 50% stilling som flyktningkonsulent organisert av NAV. Den kommunale tenestemenyen (tenester som før vart administrert frå sosialkontoret) er: Opplysning, råd og vegleiing, Økonomisk rådgjeving, Økonomisk sosialhjelp, Individuell plan, Kvalifiseringsprogrammet med tilhøyrande stønad, Mellombels butilbod, Bustøtte (Husbanken), Startlån og tilskot (Husbanken) og Gjeldsrådgjeving. Etablering av flyktningadministrasjon har vore eit nytt arbeidsfelt for kommune og NAV.
kommune - Årsmelding PLAN, LANDBRUK OG TEKNISK Frå 01.01.13 vart Plan, landbruk og teknisk eining (PLT) slått saman med Drift- og vedlikehaldseininga (DRV). Eininga har eit stort arbeidsfelt og utfører om lag 25 årsverk, fordelt på om lag 40 tilsette. Planlegging Kommuneplanar og reguleringsplanar Oppstarta Under arbeid Fullførte 6 8 11 2013 4 9 6 2012 7 12 10 2011 7 20 7 2010 11 26 0 Byggjesaker Byggjeløyve for bustader, fritidsbustader og andre bygg 2010 2011 2012 2013 Heilårsbustader 10 9 13 7 6 Fritidsbustader 18 22 31 7 3 Andre bygg* 25 24 28 25 30 *Garasjer, naust osb. Kart og oppmåling Kart- og oppmålingsarbeid Innkomne saker Ferdige saker Utsende faktura 38 24 20 2013 63* 42 37 2012 45 34 29 2011 56 67 63 2010 32 21 21 * Av desse er 40 stk. «reine» frådelingssaker, arealoverføringar oggrensejusteringar. Resten er krav om endringar i matrikkelen, påvising av grenser og samanføyingar. Landbruk Revisjon av kommuneplanen hadde høg prioritet, og både samfunnsdelen og arealdelen vart godkjende i. Ny trafikktryggingsplan vart også godkjent. har dei siste åra vore ein attraktiv utbyggingskommune for fritidsbustader, men aktiviteten har vore sterkt minkande. Utbyggingsaktiviteten i industriområda i søre del av kommunen har vore høg, og fleire tunge utbyggingssaker er handsama. Det store talet rekvisisjonar innkomne i 2013 har vorte ferdighandsama i. Gebyrinntektene har auka på grunn av ny gebyrmal og nye takstar. Stillingsressursen knytta til oppmåling er redusert med 30%. Denne ressursen er gått til arbeidet med e-skatt. Produksjonstilskot i landbruket Regionale miljømidlar Avløysing ferie og fritid Refusjon for sjukeavløysing Tal søkjarar Utbetalt (mill.kr) Tal mjølkeprodusentar Tal søkjarar Utbetalt (mill.kr) Tal søkjarar Utbetalt (mill.kr) Tal søkjarar Utbetalt (mill.kr) 98 23,18 43 42 0,51 76 3,42 2 0,06 2013 96 20,13 44 49 0,53 80 3,33 4 0,05 2012 98 19,66 45 49 0,67 79 3,35 11 0,23 2011 99 22,42 47 55 0,68 86 3,44 17 0,29 2010 106 18,36 51 72 0,62 89 3,34 8 0,10 Jordbruket er ei stor næring i kommunen, sjølv om det har vore ein liten nedgang i talet på aktive brukarar dei siste åra. Trenden er nedgang i tal brukarar, men større bruk. I vart det gjeve tilbod om BU-midlar til eitt tiltak. fekk tildelt i alt kr 220 000 til spesielle miljøtiltak i jordbruket (SMIL-midlar). Aktiviteten i skogbruket har vore låg. Viltforvaltning Hjortejakta i kommune Fallvilt Utfall År Kvote Felte dyr Felte dyr Meldingar Hjort Oter, ørn Daud på Ettersøk - ikkje Friskmeld Avliva (stk.) (stk.) (%) (stk) (stk.) (stk.) staden (stk.) funn (stk.) (stk.) (stk.) 748 613 82,0 15 15 0 6 4 3 2 2013 766 617 80,5 11 11 0 6 1 1 3 2012 760 622 81,8 23 19 4 9 5 1 8 2011 755 670 88,7 34 32 2 16 2 4 12 2010 710 628 88,4 17 17 0 8 3 1 5 er av dei største hjortekommunane i Sogn og Fjordane, med bra avskyting i meldingsåret. I hadde kommunen 4 storvald og 36 ordinære vald. Veterinærtenester administrerer veterinærtenestene for vaktdistrikt Høyanger (Høyanger, og Masfjorden). 5 veterinærar deler vaktene. Staten dekkjer mesteparten av ordninga. 15
kommune - Årsmelding Brann- og redningsvern, feiarteneste og Masfjorden Brann og Redning (GMBR) hadde stor aktivitet i. Det var 71 utrykkingar, ein stor auke frå 2013 då det var 52. Til desse tala knyter det seg fleire trafikkulukker i. Talet førstehjelpssoppdrag har og auka. Det vart ikkje starta opp lokalt grunnkurs i, men kurset som starta i 2013 vart avslutta i januar med 20 deltakarar. Alle dei 7 stasjonane i og Masfjorden har no fått sin eigen førsteinnsatsbil. Dette har skapt merksemd og fleire faginstansar har vore på synfaring for å følgje dette prosjektet. Brannvernet er inne i ein evalueringsfase, der utarbeiding av beredskapsanalyse inngår. og avslutning av grunnkurs med 20 deltakarar. Brannførebyggande arbeid skjer gjennom NGIB (Nordhordland og interkommunale brannførebyggande avdeling). Det er avdekt behov for betre brannteknisk dokumentasjon for dei kommunale bygga, som må arbeidast vidare med i 2015. var i heile med i felles feieteneste for kommunane Modalen, Masfjorden, Solund og. Masfjorden kommune administrerer ordninga, som er brukarfinansiert. Vatn, avlaup og renovasjon (VAR) VAR-tenestene er sjølvkosttenester. Abonnentane betaler sjølv kostnaden med tenestene (gebyr). Oversikt vassforbruk Eivindvik vassverk Vassforsyning Sløvåg År (m³ pr. år) %-avvik snittforbruk* (m³ pr. år) %-avvik snittforbruk* 80 429 0 39 899-4 2013 101 678 +20 40 779-1 2012 75 500-3 42 895 +3 2011 77 965-1 39 474-4 2010 89 490 +13 39 272 +22 Vassforsyning: kommune eig anlegga i Eivindvik og Sløvåg-området, medan resten av vassverka i er private. Pr. 31.12.14 står kr 131 028 på sjølvkostfond. Eivindvik vassverk: Anlegget har fungert utan store feil og manglar. Nytt driftsoperatørsystem vart installert på vassverket hausten. Vassforsyning Sløvåg: Avgrensa tilgang på drikkevatn til abonnentar har også i ført til situasjonar med rasjonering og andre tiltak. Det er sett i gang eit samarbeid med Masfjorden kommune om auka leveranse på kort og lang sikt. Samarbeidet tek og føre seg samarbeid om drifta av anlegget mot Sløvåg. Det er også sett i gang eit prøvetakingsprogram for å vurdere Langevatnet som framtidig reservevasskjelde. Nytt høgdebasseng i Sløvåg er ferdigprosjektert. Dette skal etter planen stå ferdig tidleg haust 2015. Avlaup: Det vart registrert 1 ny abonnent på det kommunale avlaupsnettet i. Etter avgiftsauke i 2013 og vart sjølvkostfondet positivt pr 31.12.14, med kr 41 056. Slamtømming: Kommunen har ansvar for slamtømming for ca. 1030 abonnentar. Det praktiske arbeidet er administrert av NGIR. Kommunen har tilsynsplikt i høve til private slamavskiljarar (ureiningsforskrifta 12 og 13). Sjølvkostfondet var framleis negativt pr 31.12.14, trass auka avgiftsnivå både i 2013 og. Renovasjon: NGIR har overtatt heile forvaltninga frå. Bygg Dei siste åra har kommunen skifta ein god del golvbelegg, vindauge, dører og taktekking. Ingen graverande avvik er kjende, men dokumentasjonen på bygningane er mangelfull. Av samla bygningsmasse på 24 648 m2 er heile 60 % over 30 år og 75 % over 20 år. Viktige oppgåver i meldingsåret var oppussing på skulane, installering av jordvarmeanlegg ved sjukeheim og bygging av ny barnehage i Eivindvik. Vegar og uteanlegg kommune har 119,5 km kommunale vegar. Både sommarvedlikehald og brøyting vert i hovudsak utført av private kontraktørar og entreprenørar. I vart det lagt fast dekke på Asheim/Sætre og Randal/Vassvik, og reasfaltert gjennom Eivindvik sentrum. kommune har framleis over 50 km med grusvegar, noko nedslitne asfaltvegar, manglande autovern og generelt mange oppgraderingsbehov på kommunale vegar. Vedlikehaldsetterslep på 28 kommunale bruer og 20 kommunale kaier er rekna til om lag kr 10 mill.. Tilstandsrapportar er utarbeidd på desse områda. 16