Årsrapport 2013 Den offentlege tannhelsetenesta
DEN OFFENTLEGE TANNHELSETENESTA... 3 REGIONAL DELPLAN TANNHELSE VEDTATT AV FYLKESTINGET... 3 KLINIKKAR... 4 TANNHELSEARBEIDET... 4 Tenestetilbodet og dekningsgrad... 4 Utviklingstrekk... 5 Oversikt over kommunane i fylket og dei 5 tannhelsedistrikta... 6 Oversikt over tal personar (%) utan karieserfaring i enkelte årskull - kommunevis, fylket og landet i 2013... 7 Tannhelsestatus for indikatorårskulla perioden 2009-2013... 8 SIC-indeks... 8 Tannhelsedata frå Møre og Romsdal samanlikna med heile landet... 9 Prosentdel 5-åringar utan karieserfaring.... 9 Prosentdel 12 åringar utan karieserfaring.... 9 Prosentdel 18 åringar utan karieserfaring... 10 Psykisk utviklingshemma... 10 Eldre og uføre i institusjonar og personar i heimesjukepleie... 10 Ungdom 19-20 år... 10 Rusmisbrukarar... 11 Behandla under narkose... 11 Fengselstenesta... 11 Klagesaker til fylkestannlegen og bekymringsmelding til barnevernet... 11 FOLKEHELSEARBEID - HELSEFREMJANDE OG FØREBYGGANDE ARBEID... 11 ORGANISASJON... 12 Bemanning og rekrutteringssituasjon... 12 Kompetansebygging... 13 Arbeidsmiljø... 14 TkMN og spesialistar... 15 ØKONOMI... 15 2
DEN OFFENTLEGE TANNHELSETENESTA Fylkeskommunen har ansvar for den offentlege tannhelsetenesta og skal organisere førebyggjande tiltak for heile befolkninga og gje eit regelmessig og oppsøkande tilbod til: Barn og unge frå 0-18 år Psykisk utviklingshemma i og utanfor institusjon Grupper av eldre, langtidssjuke og uføre i institusjon og heimesjukepleie Ungdom som fyller 19 eller 20 år i behandlingsåret. (19-20-åringar har rett til behandling med 75 % reduksjon i dei takstane som gjeld for betalande pasientar) Rusmisbrukarar i institusjon og personar som pga. eit rusmiddelproblem mottar tenester etter helse og omsorgstenestelova, og personar under legemiddelassistert rehabilitering (LAR) Fylkeskommunen skal syte for tannmedisinsk hjelp til heile befolkninga som bur eller mellombels oppheld seg i fylkeskommunen, herunder kjem flyktningar, personar med opphald på humanitært grunnlag og asylsøkarar som oppheld seg i statlege mottak. Ved mange klinikkar blir det og gitt tilbod til den vaksne betalande befolkninga. REGIONAL DELPLAN TANNHELSE VEDTATT AV FYLKES- TINGET Regional delplan tannhelse, vår nye overordna tannhelseplan, vart vedtatt i fylkestinget oktober 2013. Planen inkluderer fleire ikkje-lovpålagde grupper som får tilbod om gratis nødvendig behandling. Regional delplan gir retning for korleis vi må tilpasse samfunnsoppdraget vårt for å sikre kvalitet, kompetanse og pasientsikkerheit i ein situasjon med rekrutteringsutfordringar og endringar i befolkninga si samansetning og behov. Planen gjere greie for strategiske vegval i eit 2025- perspektiv, og blir det viktigaste prioriterings- og avgjerdsgrunnlaget for tannhelsefeltet i fylket dei kommande åra. Ambisjonen er å bygge ein kvalitetsorientert tannhelseteneste basert på målretta førebyggande innsats og profesjonell klinisk praksis til beste for det prioriterte klientellet. Samfunnsendringar og tannhelsefaglege utfordringar som er sentrale for den framtidige organiseringa av tannhelsetenesta har fått ein sentral plass i planen. Eit hovudmål i planen er å oppretthalde livslang god tannhelse for befolkninga gjen- 3
nom fokus på god kvalitet og pasientsikkerheit i behandlinga. Hovudinnsatsområdet kvalitet og pasientsikkerheit legg premissane for planen sine satsingsområde knytt til kompetanseutvikling, berekraftig organisering og folkehelse/samhandling. For kvar av satsingsområda er det utarbeidd 5-9 resultatmål. Hovudperspektivet i planen er å sikre kvalitet og pasientsikkerheit i behandlinga. Dette inneber at pasientane sitt behov skal vere førande for struktur og innhald i tenesta og at tenestilbodet må vere basert på fagleg forsvarleg behandling utført av fagleg oppdatert tannhelsepersonell. KLINIKKAR Tannhelsetenesta har 37 tannklinikkar fordelt på 34 kommunar. Tannhelsetenesta er organisert i 5 tannhelsedistrikt, med ein overtannlege i kvart distrikt. Fylkestannlegen er fagleg og administrativ leiar for tannhelsetenesta. Fylkeskommunen hadde avtale med 20 kommunar og 17 private huseigarar om leige av lokale til tannklinikk i 2013. Frå juni 2013 vart distriktstannklinikken Elnesvågen mellombels stengt, pga. av dårleg inneklima. Fræna kommune er eigar av bygget. Tilsette på klinikken og tilhøyrande pasientar er mellombels flytta over til distriktstannklinikken på Eide og til St. Carolus i Molde. Distriktstannklinikken i Valldal flytt i 2013 inn i moderne lokale i Storfjord helsesenter og er her samlokalisert med Muritunet rehabiliteringsinstitusjon, kommunens helseavdeling, NAV-kontor og ambulansestasjon. Det er behov for oppgradering av behandlingsutstyr, ventilasjon og universell utforming på mange klinikkar. TANNHELSEARBEIDET Tenestetilbodet og dekningsgrad I 2013 vart distriktstannklinikken St. Carolus i Molde oppgradert til kompetanseklinikk, med nye fagfelt som oral kirurgi/medisin og kjeveortopedi, i tillegg til ordinær pasientbehandling. Kompetanseklinikken gir rådgivarteneste overfor distriktstannlegar både i den offentlege tannhelsetenesta og til privatpraktiserande tannlegar i fylket. Pasientar blir henvist frå tannlegar og tannpleiarar i den offentlege tannhelsetenesta, og frå privatklinikkar. Regional delplan legg opp til etablering av 4-5 kompetanseklinikkar i fleire regionar i fylket. I 2013 starta etableringa av eigne kompetanseteam for tilrettelagt tannhelsetilbod for menneske som er utsett for tortur, overgrep eller har odontofobi (TOO). Dette er eit satsingsfelt som vil styrke vårt samfunnsoppdrag. Laserstøtta behandling er tatt i bruk ved St.Carolus og ved distriktstannklinikken i Langevåg, noko som gir eit betre tilbod til pasientar med uttalt angst for tannbehandling. Måloppnåing for dekningsgraden av prioritert klientell i 2013 er tilfredstillande, der alle gruppene viser ei prosentvis betre dekning samanlikna med 2012 (tal i parantes). Barn under 3 år får tilsyn av helsestasjonstenesta og blir vist til tannhelsetenesta ved behov, medan 96% (95% )av borna mellom 3-18 år fekk tilsyn frå tannhelsetenesta. 96 % (94%) av psykisk utviklingshemma hadde tilsyn. Eldre og uføre i institusjon og brukarar i heimesjukepleia, hadde ei måloppnåing på henholdvis 83 % (82 %) og 70 % (69%). Dekningsgraden på 19 og 20-åringane var og svært tilfredstillande på 70 % mot 67% i 2012. 4
Tilsyn av lovpålagte grupper Måltal 2013 Resultat 2013 Måloppnåing i % Barn og unge fra 0-18 år (Gr. A) 93% 96% 103% Psykisk utviklingshemma over 18 år 90% 96% 107% (Gr. B) Eldre og uføre i institusjon (Gr.C1) 85% 83% 98% Eldre og uføre i heimesjukepleie 55% 70% 127% (GR.C2) Ungdom 19-20 år (Gr.D) 60% 70% 117% Regional delplan tannhelse definerer nye måltal. Tabellen under viser aktivitetsresultata i forhold til dei nye måltala. Tilsyn av lovpålagte grupper Måltal 2013 etter 15.10.13 Resultat 2013 Barn og unge fra 0-18 år (Gr. A) 97% 96% 99% Psykisk utviklingshemma over 18 år 95% 96% 101% (Gr. B) Eldre og uføre i institusjon (Gr.C1) 90% 83% 92% Eldre og uføre i heimesjukepleie 65% 70% 108% Måloppnåing i % Ungdom 19-20 år (Gr. D) 70% 70% 100% Resultat tannnhelsetilstand på indikatorårskulla og 3-åringar Årskull % av undersøkte 3 åringar utan karies. 84,7% av hele kullet er undersøkt 5 åringar utan karies. 90,7% av hele kullet er undersøkt 12 åringar utan karies. 88,3 % av hele kullet er undersøkt Ingen karies 94,4% 84,9 % 53,6 % 16,9 % 18 åringar utan karies. 86,3% av hele kullet er undersøkt 1-4 kariesangrep 10 karies - angrep eller mer 4,3 % 11,0 % 40,8 % 39,8 % 0,1 % 0,9 % 0,3 % 13,9 % Utviklingstrekk Tannhelsedata for indikatorårskulla, 5, 12, og 18-åringane er blitt registrert frå 1984. I 2012 begynte registrering av 3-åringar i tillegg. Dette er vidareført til 2013, for å følgje med utviklinga framover i tid. Det er og innhenta tannhelsedata kommunevis, for å synleggjere tannhelsetilstanden i kvar enkelt kommune til bruk i folkehelsearbeidet i kommunane. Ei oversikt over tal personar (%) utan karieserfaring i dei nemnde årsgruppene, viser kommunevis variasjonar, der små årskull lett blir utslagsgivande. Dei same årsgruppene sett heile fylket samla, viser ikkje er store avvik samanlikna med 2012. Samla tal for 3-åringar utan karieserfaring, viser 94,4% i 2013 mot 95% i 2012, medan tala viser betring for 5- og 12-åringane. For 18-åringane er talet det same som i 2012, 17%, mot 13,9% i 2011. Trenden er no at statistikken for indikatorårskulla er i ferd med å flate ut. 5
Møre og Romsdal har stor arbeidsinnvandring, der mange viser ein annan kultur og syn på tannhelsa. Dette gjer seg synleg ved at barna alt har stor kariesaktivitet når dei kjem til fylket. For å stoppe den negative trenden er det viktig at tannhelsetenesta fanger dei opp tidleg med råd og rettleiing. Oversikt over kommunane i fylket og dei 5 tannhelsedistrikta 6
Oversikt over tal personar (%) utan karieserfaring i enkelte årskull - kommunevis, fylket og landet i 2013 Årskull 3-åringer 5-åringer 12-åringer 18-åringer Vanylven 93 % 81 % 51 % 16 % Sande 92 % 79 % 55 % 9 % Herøy 94 % 81 % 43 % 10 % Ulstein 93 % 88 % 44 % 14 % Hareid 95 % 85 % 64 % 13 % Volda 93 % 87 % 62 % 27 % Ørsta 92 % 85 % 63 % 25 % Søre sunm.thd. 93 % 85 % 55 % 18 % Ålesund 94 % 87 % 54 % 23 % Sula 93 % 78 % 53 % 15 % Giske 99 % 84 % 54 % 24 % Ålesund thd. 94 % 85 % 54 % 22 % Skodje 98 % 92 % 49 % 9 % Ørskog 91 % 75 % 61 % 36 % Norddal 93 % 92 % 67 % 14 % Stordal 100 % 94 % 29 % 0 % Stranda 91 % 80 % 68 % 16 % Sykkylven 93 % 77 % 48 % 7 % Sandøy 100 % 69 % 78 % 7 % Vestnes 98 % 77 % 47 % 14 % Rauma 95 % 88 % 26 % 8 % Haram 95 % 84 % 54 % 20 % NSSR thd. 95 % 83 % 50 % 13 % Misund 100 % 84 % 57 % 17 % Aukra 91 % 77 % 50 % 4 % Fræna 90 % 69 % 37 % 18 % Eide 100 % 57 % 40 % 3 % Molde 96 % 90 % 54 % 13 % Gjemnes 96 % 90 % 54 % 24 % Nesset 94 % 85 % 54 % 16 % Molde thd. 95 % 86 % 52 % 14 % Averøy 100 % 85 % 64 % 19 % Tingvoll 90 % 74 % 54 % 9 % Sunndal 97 % 87 % 62 % 18 % Surnadal 100% 96 % 61 % 29 % Rindal 95 % 92 % 67 % 26 % Halsa 100 % 93 % 38 % 17 % Smøla 86 % 91 % 50 % 10 % Aure 100 % 94 % 59 % 21 % Kristiansund 93 % 81 % 54 % 10 % Nordmøre thd. 95 % 85 % 57 % 16 % Heile fylket 94 % 85 % 54 % 17 % Heile landet 83 % 57 % 20% 7
Tannhelsestatus for indikatorårskulla perioden 2009-2013 SiC-indeks blir årleg registrert på 12-åringar, som er gjennomsnittet på DMFT på den tredjedel av gruppa med mest karies. Sjølv om gjennomsnittleg DMFT hos 12-åringar viser at dei fleste har friske tenner, er det fortsatt nokre som har høge verdiar. SiC-indeksen vektlegg dette forholdet og indikatoren seier noko om alvoret av karies i gruppa av barn med høg kariesførekomst. Indeksen skal brukast som eit styringsverktøy for planlegging av det førebyggande arbeidet. SiC-indeksen for 2013 viste ingen betring frå 2012, og det er berre Finnmark og Vest- Agder som har «dårlegare» tal enn Møre og Romsdal. SIC-indeks Gjennomsnitt DMFT på den tredjedel av gruppa med mest karies 2013 2012 2011 2010 SIC- indeks for 12-åringar i Møre og Romsdal 3,2 3,2 3,1 3,7 SIC- indeks for 12-åringar landsgjennomsnitt ukjent 2,9 3,0 3,3 8
Tannhelsedata frå Møre og Romsdal samanlikna med heile landet Prosentdel 5-åringar utan karieserfaring. 85 84 83 82 81 80 79 78 77 76 75 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Møre og Romsdal 79,4 80,8 82,4 82,8 80,7 84,5 Heile landet 78,7 79,9 80,8 80,7 81,3 82,9 Prosentdel 12 åringar utan karieserfaring. 60 50 40 30 20 10 0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Møre og Romsdal 44,5 45,5 47,5 52,5 51,4 53,5 Heile landet 47,7 48,9 50,3 54,7 54,5 56,5 9
Prosentdel 18 åringar utan karieserfaring 25 20 15 10 5 0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Møre og Romsdal 12,5 12,2 12,9 13,9 16,9 16,9 Heile landet 15,7 15,5 16,8 17,7 18 19,8 Psykisk utviklingshemma 96% av psykisk utviklingshemma var under tilsyn i 2013, mot 94% i 2012. Dei nye måltala som er sett i Regional delplan tannhelse, er satt til 95%. Dette gir ei måloppnåing på 101%. Eldre og uføre i institusjonar og personar i heimesjukepleie. I 2013 var 83 % av eldre og uføre i institusjon under tilsyn. 37 takka nei til tilbodet, eller ikkje møtte. Tannhelsetenesta har eit godt samarbeid med pleie og omsorgstenesta i kommunane. Hos eldre, langtidsjuke og uføre i heimesjukepleia var 70 % under tilsyn i 2013 mot høvesvis 69% og 60% i 2012 og 2011. Dette er ei positiv utvikling på tilsynsgraden. Det finst brukarar i heimesjukepleia som ikkje ønskjer å nytte tilbodet til den offentlege tannhelsetenesta. For å sikre at alle i denne gruppa får vite om tilbodet til tannhelsetenesta, blir brosjyren «God tannhelse heile livet distribuert til pleie- og omsorgstenesta i kommunane. Den informerer om retten til tannhelsetilbod til pasientar ved institusjonar og pasientar med hjelp frå heimesjukpleia. Samtidig inneheld brosjyren råd og tips for ei god tannhelse. Ungdom 19-20 år Ungdom i alderen 19 og 20 år har rett til tannbehandling med 75 % reduksjon i dei takstane som gjeld for betalande pasientar, og har prioritet framfor vaksne betalande pasientar. 70 % var under tilsyn i 2013, noko som viser ei betring på 3% frå 2012. Det er viktig at denne aldersgruppa får eit offentleg tannhelsetilbod, samtidig som dei blir rekruttert til det vaksne betalande klientellet. Om lag 4 % av den vaksne betalande pasientgruppa i fylket, blir årleg undersøkt og behandla av Den offentlege tannhelsetenesta. 10
Rusmisbrukarar Det vart i 2013 registrert 361 rusmisbrukarar som mottar tenester etter helse og omsorgstenestelova, og personar under legemiddelassistert rehabilitering (LAR ) med rett til frie tannhelsetenester. 201 av desse personane fekk behandling av tannhelsetenesta. Dette er 5 fleire enn i fjor, og 34 fleire enn i 2011. Denne pasientgruppa aukar gradvis, og er svært ressurskrevjande. På grunn av kapasitetsproblem, blir det i enkelte distrikt kjøpt tenester frå private tannleger. For å sikre eit godt samarbeid mellom brukaren, kommunal rusomsorg/nav og tannhelsetenesta, er det utarbeidd nye prosedyrar for samarbeidet og ny samarbeidsavtale mellom partane, som skal takast i bruk i 2014 når samarbeidsavtalen er formalisert. Behandla under narkose I 2013 vart det utført totalt 216 tannbehandlingar med narkose. For 158 av behandlingane var ventetida under 3 månader, medan for 29 av behandlingane var ventetida over 12 månader. Fengselstenesta Møre og Romsdal fylkeskommune og staten har ei avtale om tannhelsetilbod for innsette i fengselet på Hustad og i Ålesund. Det er staten som finansierer tilbodet, medan tannhelsetenesta har ansvaret for gjennomføringa av tilbodet. Fylket kjøper tenester frå privatpraktiserande tannlegar, og 82 nytta seg av tilbodet i 2013. Klagesaker til fylkestannlegen og bekymringsmelding til barnevernet I 2013 var det ingen klagesaker til fylkestannlegen som gjekk vidare til Helsetilsynet. Rutinar om påminningsbrev for gjentekne gonger ikkje møtt, og bekymringsmeldinger sendt barnevern i tannhelsetenesta, er innarbeidd etter 4 års registrering. Det er to ulike registreringar som blir rapportert, og tala for 2013 viser: Tal påminningbrev om gjentekne gonger ikkje møtt, og at bekymringsmelding blir sendt barnevern dersom pas. ikkje møter (jf.pasientrettighetslova 3-4 og 3-2) 53 7 Tal bekymringsmeldingar sendt barnevernet.(jf.helsepersonellloven 33) I 2012 vart det sendt 18 påminningsbrev og 6 bekymringsmeldinger til barnevernet. FOLKEHELSEARBEID - HELSEFREMJANDE OG FØREBYG- GANDE ARBEID Hovudstrategien for folkehelsearbeidet er å legge til rette for sunne val, bygge alliansar, utvikle og ta i bruk ny kunnskap. Tiltak for å fremme både den generelle helsa og tannhelsa krev ei heilskapleg tilnærming, og regional delplan legg vekt på vår pådrivarrolle i samhandling på tvers av forvaltningsnivå. Det helsefremmande og førebyggande arbeidet skal prioriterast framfor behandling. På tannklinikkane blir det kontinuerlig drive individretta tiltak med informasjon og rettleiing om kosthald, munnstell og fluorbehandling. Risikopasientar blir identifisert for individuell oppfølging. Tannhelsedata frå 3-åringar i fylket viser at 94,4 % av undersøkte er utan karieserfaring, det same gjeld 84,9% av 5 åringane. For å sette i gang tiltak som har som mål å betre tannhelsa 11
for den resterande gruppa, er samhandling med både helsestasjonstenesta, barnehagar og føresette viktig. Hos 18-åringane viste tannhelsedata 13,9 % med 10 kariesangrep eller meir, mot 15 % for same årskull i 2012. Tala viser ein liten nedgang, og synleggjer behovet for i større grad å fange opp risikopasientar tidleg, med motivering, hjelp og rettleiing på klinikken. For å legge til rette for sunne val der ungdomen oppheld seg til dagleg, er det sett fokus på sunne matval i skolekantina, m.a. med årlege samlingar for kantinetilsette frå vidaregåande skoler for erfaringsoverføring og kompetanseheving. Dette er eit samhandlingstiltak mellom utdanningsavdelinga, kulturavdelinga v/seksjon for folkehelse og fysisk aktivitet, fylkesmannen og tannhelsetenesta. Rapporteringar og dokumentasjon på samhandlinga mellom tannhelsetenesta og dei kommunale tenester, viser at det er ei god samhandling der det er ressursar nok til dette. Mange tenester som ikkje har formelle avtaler blir også prioritert. Tannhelsetenesta samarbeider mellom anna med barnehagar/barnehagestyrarar, barnevern, asylmottak/minoritetsgrupper og skolar i tillegg til det avtalefesta forpliktande samarbeidet. På Søre Sunnmøre er det starta opp eit pilotprosjekt "Kjekt å vite" med 8-klassingar som målgruppe. I 2013 vart prosjektet planlagt, undersvisningsopplegg og anna nødvendig materiell vart laga. Prosjektet er klart for utføring i 2014. Tannpleiarane har årleg tannhelseunderving i vidaregåande skuler til elever som har utdaningsprogram i helse og sosialfag. I 2013 vart det brukt 1211 timer til det førebyggande tannhelsearbeidet utanfor tannklinikk mot 996 timar året før. Dette gir ei auke på 215 timar. Tidsbruken var fordelt mellom dei ulike personellgruppene: tannlegar 58 timar, tannpleiarar 1097 timar og tannhelsesekretærar 56 timar. Det er svært positivt at også tannhelsesekretærane tek del i det førebyggande arbeidet, og spesielt viktig der det er dårleg tannpleiarbemanning. ORGANISASJON Bemanning og rekrutteringssituasjon Ved utgangen av 2013 hadde tannhelsetenesta 199 tilsette i til saman 165,6 årsverk. 4,6 årsverk er knytt til administrative funksjonar på fylkestannlegens kontor. Den offentlege tannhelsetenesta er ein utprega kvinnearbeidsplass. 90 % av dei tilsette i 2013 er kvinner. Rekrutteringssituasjonen har betra seg dei siste åra, med søkjarar til alle tannlegestillingar som blir lyste ut. Det er likevel høg turn-over og vanskar med å finne dei rette kandidatane til stillingane, spesielt til einmannsklinkkar. Nokre har lisens, men manglar autorisasjon til å stå åleine på ein einmannsklinikk, medan andre ikkje snakkar eit skandinavisk språk. Dette gjer at stillingar blir ståande vakante i periodar. I slutten av 2013 var det 12 ledige tannlegeårsverk og 1,8 ledig tannpleiarårsverk i tannhelsetenesta. 12
Rekrutteringsutfordringane handlar no i større grad om å sikre tilgangen på autoriserte tannhelsesekretærar og tannpleiarar. Dei siste par åra har det blitt stadig vanskelegare å rekruttere autoriserte tannhelsesekretærer, og fleire av sekretærstillingene er i dag besatt med arbeidstakere uten autorisasjon. Gjennomsnittsalderen er høg blant sekretærene, og vi får merkbar avgang frå denne gruppa i eit 5-årsperspektiv. Ungdom er lite interessert i tannhelsesekretærutdanning, og svikt i søkartalet har medført at VG3-tibodet ved Borgund VGS for tida ikkje eksisterar. For å løyse utfordringar med rekruttering av denne gruppa, vil fylkeskommunen i 2014 tilby gratis vaksenopplæring for dei som ønskjer autorisasjon som tannhelsesekretær. Mange tannhelsesekretærane har administrative oppgåver som ein viktig funksjon i tannhelseteamet. Nokre klinikkar er ikkje tilknytt tannpleiar, noko som framleis gir utfordringar i prioriteringa av det helsefremmande og førebyggande arbeidet. Fleire tannhelsesekretærer er involvert i samarbeidet med kommunane jf. samarbeidsavtalane, noko som sikrar kontinuitet i arbeidet. Folkehelsekontaktane i distrikta har det kvalitative ansvaret og følgjer opp arbeidet. Å rekruttere tannhelsepersonell til stabilitet er framleis ei utfordring. For å gi befolkninga eit godt og kvalitetssikra tannhelsetilbod, er det viktig å kunne rekruttere og behalde eit godt kvalifisert personell. Regional delplan tannhelse gir retninga vi skal arbeide etter, både i faglege spørsmål, prioriteringar og korleis den offentlege tannhelsetenesta skal organiserast framover i eit 2025-perspektiv. Kompetansebygging Kompetanseutvikling inngår i Regional delplan tannhelse som satsingsområde for å sikre kvalitet og pasientsikkerheit. Planen løftar fram ny teknologi og nye forskingsbaserte behandlingsmetodar for å sikre kontinuerleg kvalitetsforbetring. 13 Den offentlege tannhelsete-
nesta gir eit tenestetilbod som krev høg og spesialisert kompetanse, og tilhøva skal leggjast til rette for at alle tilsette kan vedlikehalde og vidareutvikle sin kompetanse i takt med den faglege utviklinga innanfor tannhelsefaget. Tannhelsetenesta sin strategiske kompetanseplan er revidert i 2013. Tannhelsetenesta ønskjer å vere ein lærande organisasjon med kultur for læring, der dei tilsette lærar av kvarandre i fellesskap og får vidareutvikla sine evne i refleksjon over eigen praksis. Med fokus på oppdatert kompetanse og rett arbeidsfordeling, skal fagprofesjonane innan tannhelsetenesta samhandle om det best moglege behandlingstilbodet for pasientane. Dei forskingsrelaterte aktvitetane i den offentlege tannhelsetenesta i Møre og Romsdal har auka dei siste åra og våre tilsette har fleire vitskaplege publikasjonar i 2013. Tannhelsetenesta har i 2013 investert i utstyr for laserstøtta tannbehandling i Molde tannhelsedistrikt og Ålesund tannhelsedistrikt. Fylket er blant dei første i landet som kan tilby denne innovative teknikken i tannbehandlinga. Det er også investert i ytterlegare 3 OPG-røngtenmaskinar. OPG får med tannrelaterte og anatomiske strukturar i eitt einaste bilde. OPG forenklar å stille diagnosar og pasienten treng ikkje å ha ei stor sensorplate i munnen. Arbeidsmiljø Medarbeidarundersøkinga som vart gjennomført i 2013, viser ein svært positiv trend for tannhelsetenesta. Undersøkinga gir kunnskap om faktorane i arbeidet som er viktige for trivsel, helse og yteevne, og resultata viser at tilsette i tannhelsetenesta opplever arbeidsglede, høg grad av meistring og positive utfordringar. Sjukefråveret aukar frå 6,2 % til 7,2 % frå 2012 til 2013, men er framleis godt under nivået frå dei føregåande åra. Samarbeids- og arbeidsmiljøutvalet dekkjer funksjonsområdet for arbeidsmiljøutval etter arbeidsmiljølova og ordningar for medråderett etter hovudavtalen. Utvalet har i 2013 hatt 5 møte og behandla 23 saker. 14
TkMN og spesialistar St.melding nr. 35 (2006-2007) Tilgjengelighet, kompetanse og sosial utjevning legg opp til at fylkeskommunane får eit større ansvar for å styrke kunnskapen om tannhelse og tannhelsetenester og sikre eit faglig kompetanseløft m.a. gjennom oppretting av regionale odontologiske kompetansesentra. Tannhelsetjenestens kompetansesenter for Midt-Norge, som er eit interkommunalt selskap eigd av dei tre midt-norske fylkeskommunane, er bygd opp desentralisert etter ein nettverksmodell og skal drive rådgiving i eit desentralisert fagnettverk og bidra til auka kompetanse i eit samarbeid med distriktstannklinikkane. Ein viktig føresetnad for modellen er å sikre god tilgang på spesialistar i nettverket. ØKONOMI Tannhelsetenesta hadde i 2013 eit samla mindreforbruk på 2,6 mill kr. på driftsbudsjettet. Dette skyldast i all hovudsak to forhold: Vakante stillingar, på grunn av høg turn-over, permisjonar og vanskar med å finne dei rette kandidatane til dei utlyste stillingane. Der er mange søkjarar til stillingane, men få som kan gå rett inn i tannlegestillingar på små klinikkar. Situasjonen gir vakansar i lengre periodar og genererer eit mindreforbruk på driftsbudsjettet. Utbetaling frå skadefondet på grunn av eit større datasamanbrot på slutten av 2012 og byrjinga av 2013 som førte til produksjonstap. Heile utbetalinga vart bokført i 2013. 15