Regional delplan tannhelse

Transkript

1 Regional delplan tannhelse Vedlegg 1 SAMANDRAG AV HØYRINGSINNSPEL OG VURDERINGAR AV DESSE Nesset kommune, råd for eldre og funksjonshemma (5.6.13) Ser med uro på at kommunen står utan fast tannlege og fryktar konsekvensane for viktige pasientgrupper. Dei priorterte pasientgruppene i kommunen blir ivaretatt gjennom at tannhelsepersonell ambulerer til distriktstannklinikken frå annan klinikk i tannhelsedistriktet. Resultatmål knytt til del 5, Berekraftig klinikkorganisering, seier at endringar i klinikkorganisering skal vere basert på faglege og økonomiske vurderingar i samband med årleg rullering av økonomiplanen. Halsa kommune ( ) Planen kan få negative konsekvensar for tannhelsetilbodet i kommunen. Auka reisetid til næraste tannklinikk har negative samfunnsøkonomiske konsekvensar ved at barn/unge mister undervisningstid i skolen og at foreldra må ta seg fri frå arbeid for å følgje barna til tannlegen. Reisetida vil for mange kunne bli lengre enn ein time, som følgje av mangelfulle kollektive transporttilbod Eldre og mindre mobile pasientar vil kunne få eit dårlegare tilbod. Saknar alternativ til det som blir oppfatta som sentralisering av tannhelsetilbodet, t.d. gjennom utekontorløysingar. Samhandlingsreformen legg opp til sterkare desentralisering av helsetenester. Etterlyser tiltak for desentral kompetansebygging også i høve tannhelsetenester. Meiner at det i dag er for dårleg samarbeid mellom kommunen og fylkeskommunen om tannhelsetilbodet. Ein stor og aukande del av dei unge pasientane i den offentlege tannhelsetenesta er til kontroll hos tannpleiar eller tannlege ein gong kvar 16. til 18. månad. I dette perspektivet vurderer vi reisebelastninga for denne gruppa som liten, sjølv om reisetida aukar. Det er ein god investering i førebyggande tannhelsearbeid at foreldra følgjer barna til tannlege. Planen er tydeleg på at ein ønskjer å oppretthalde eit desentralisert tilbod til gruppa eldre også i kommunar der tannklinikkar eventuelt blir nedlagt, gjennom auka samarbeid med kommunar om etablering av enkle behandlingseiningar og/eller undersøkingsrom i t.d. lokalmedisinske senter som blir betent av ambulerande tannhelsepersonell. Det er også eit mål for samhandling med kommunane på dette feltet at fylkeskommunen skal bidra med kompetansehevande tiltak for kommunalt tilsett pleiepersonell for å førebygge tannhelseproblem hos eldre. Samstundes blir stadig fleir eldre meir medisinsk kompliserte å behandle, og har behov for tannbehandling som må utførast på klinikkar med meir samansett kompetanse. Tannbehandling for det prioriterte klientellet i Halsa blir i dag utført på klinikken i kommunen av ambulerande tannhelsepersonell frå distriktstannklinikken i Surnadal. side 1

2 Sandøy kommune ( ) Planen inneber auka reisetid for pasientane og gir behov for følgjeteneste både for gruppe A- og C-pasientar. Føreset at det blir etablert kompensasjonsordningar for å dekke opp eventuelle auka utgifter til pasienttransport og følgje-/tilsynsordningar. Planen må ta omsyn til eit nytt transportmønster som følgje av Nordøyvegen. Kommunen ønskjer å vere vertskommune for ein felles klinikk for Nordøyane i Sandøy og Haram kommunar. Framhevar fordelane med nærleik til tenestetilbodet og etterlyser strategi og tiltak for å betre rekrutteringa av tannlegar til utkantstrok, t.d. gjennom å legge til rette for offentleg driftsavtale for private tannlegar. Tannhelsetenestelova 5-1, 3. ledd, seier at fylkeskommunen skal dekke skyssutgifter i samsvar med forskrift fastsatt av fylkeskommunen for prioritert klientell (jf. 1-3) som søker tannhelsehjelp. Fylkeskommunen har retningslinjer for refusjon av reiseutgifter ved behandling i den offentlege tannhelsetenesta. Eigendelen for skyssutgifter er f.t. kr. 250,-. Denne satsen har stått uendra sidan Med reiseutgifter reknast utgifter til skyss av pasient og eventuelt naudsynt følgje. Nye og betre kommunikasjonsløysingar og endra infrastruktur gir auka mobilitet og større bu- og arbeidsmarknadsregionar. Realisering av store kommunikasjonsprosjekt vil vere ein viktig premiss for det framtidige tannhelsetilbodet. Det har blitt jobba målretta med ulike stimuleringstiltak for å auke attraktiviteten og stabiliteten ved dei mindre klinikkane. Provisjonsbasert avlønning, etablerings- og stabiliseringstilskot, auka klinisk verksemd og høve til å leige klinikken til privat praksis utanom ordinær arbeidstid er tiltak som er nytta. Erfaring viser at heller ikkje desse tiltaka er garanti for stabil bemanning over tid. Surnadal kommune ( ) Kritisk til at ledige stillingar ikkje blir utlyst. Viser til at tilbodet til vaksne pasientar blir redusert, ved at private tannklinikkar ikkje tar i mot fleire pasientar og at nye tannlegar ikkje finn det attraktivt å etablere privat praksis. Nøgd med signal om etablering av robuste klinikkar som ikkje er sårbare ved fråver av enkeltpersonar, men meiner at talet på 4-5 kompetanseklinikkar er sett for lågt. Større einingar føreset etablering av enklare og desentrale behandlingeiningar for å ivareta brukargrupper der lang reiseavstand er ei utfordring. Vaksne betalande pasientar er ikkje ei prioritert gruppe i den offentlege tannhelsetenesta. Indre Nordmøre har eit pasientgrunnlag som tilseier behov for eit robust klinikktilbod. Framtidig klinikkorganisering skal vere basert på faglege og økonomiske vurderingar som blir nærare utgreidd i økonomiplansamanheng. Dei største klinikkane, omtala som kompetanseklinikkar i planen, vil vere bemanna med spesialistfunksjonar, og vil ikkje vere fleire enn 4-5 i talet. Desse vil vere nødvendige for at dei andre klinikkane skal kunne ha fagleg støtte. Planen legg opp til å oppretthalde eit desentralisert tannhelsetilbod også i kommunar der tannklinikkar eventuelt blir nedlagt, gjennom auka samarbeid med kommunar om etablering av enklare behandlingseiningar og/eller undersøkingsrom i t.d. sjukeheimar. Romsdal Regionråd ( ) Nøgd med at kvalitet, pasientsikkerheit, kompetanse, folkehelse og samhandling er hovudfokus i planen. side 2

3 Er bekymra for at økonomiske innsparingskrav skal medføre eit dårlegare tilbod til distrikta, og saknar ei forsikring i planverket om lik tilgang til tannbehandling uavhengig av bustad. Også tannhelsetilbodet må spegle dei økonomiske realitetane fylkeskommunen står framfor. Hareid kommune ( ) Innforstått med behov for strukturendringar i lys av behov for kompetanseheving, sterkare fagmiljø og betring av klinikklokalar. Forventar minst same grad av utadretta verksemd og samarbeid med kommunale helsetenester. Konkretisering av eventuelle strukturendringar må skje i nært samarbeid med dei aktuelle kommunane. Ønskjer ei betre beredskapsordning for tannhelsetenester. Skal vi greie å oppretthalde eit kvalitativt godt og stabilt tilbod til prioriterte pasientgrupper og redusere sårbarheita som små einingar inneber med omsyn til personalomsetning og driftsavbrot, kjem vi ikkje utanom organisatoriske endringar i tannhelsetilbodet. Endringar i klinikkorganisering skal vere basert på faglege og økonomiske vurderingar. Dialog med berørte kommunar vil vere viktig. Ei offentleg finansiert tannlegevaktordning føreset større fagmiljø og stabil bemanning i større einingar. Gjemnes kommune ( ) Meiner planen handlar om å spare utgifter til tannhelsetenesta ved å slå saman klinikkar, og at det er lagt for lite vekt på brukarperspektivet. Auka reisetid til tannklinikkane har negative samfunnsøkonomiske konsekvensar ved at tannlegebesøk vil ta ein heil dag både for pasientane og dei som skal følgje dei. Ny tannhelsestruktur må settast på vent inntil avklaring av lokalisering av nytt sjukehus for Nordmøre og Romsdal med tanke på samlokalisering av kompetanse. Planen handlar grunnleggande om strategiar for å sikre god kvalitet og pasientsikkerheit i ein situasjon med rekrutteringsutfordringar og ustabil bemanning. Ad reisetid sjå kommentar i dei to første punkta under Halsa kommune. P.t. har tannhelsetenesta ikkje eit tenestetilbod som føreset samlokalisering med sjukehus. Dette momentet er likevel relevant med omsyn til utfordringane vi har med å rekruttere stabil kompetanse til kommunar som i liten grad kan tilby andre kompetansemiljø og helsefagmiljø. Sande kommune ( ) Går i mot det som blir oppfatta som eit ønske om å sentralisere tannhelsetenesta, med vesentleg færre tannklinikkar enn i dag. Det må leggast meir vekt på pasientane sine behov med omsyn til reell reisetid, reisekostnader og samfunnsverknader. Tannklinikken i kommunen er føremålstenleg samlokalisert med helsestasjon og legesenter. side 3

4 Søkelys på kvalitet og pasientsikkerheit inneber at pasientane sitt behov skal vere førande for struktur og innhald i tenesta. Dette handlar ikkje primært om reisetid, men i større grad om behovet for å legge forholda til rette for fagleg forsvarleg tannbehandling utført av fagleg oppdatert tannhelsepersonell. Rindal kommune (2.9.13) Planen tar opp relevante problemstillingar, men manglar ambisjon og mål om å motverke dei negative konsekvensane av samfunnsmessige utviklingstrekk og utfordringar. Ser behovet for planens vurderingar rundt justering av klinikkorganisering, men målsettingane knytt til kompetanse og fagmiljø er for lite prega av kreative løysingar og rekrutteringstiltak. Ny klinikkorganisering må, forutan faglege og økonomiske vurderingar, også bygge på samfunnsmessige vurderingar. Planen undervurderer betydinga den offentlege tannhelsetenesta har for behandling av vaksne pasientar i område med mangel på private tannlegar. Reiser spørsmål om det er sett av tilstrekkelege økonomiske midlar til tannhelsefeltet i fylkeskommunen. Det er for lite fokus på den eldre delen av befolkninga i fylket og behovet deira for lett tilgjengelege tannhelsetenester. Barn og unge vil få auka fråver frå skolen med lengre reiseavstand til tannlegen. Planen har eit viktig fokus på samhandling med kommunane. Dette som må følgjast opp i handlingsdelen. Samarbeid med kommunane må også omfatte felles løysingar for å oppretthalde ordinære tannklinikkar. Omgrepet rimeleg reiseavstand blir for upresist, jf. ulike brukarbehov. Opprusting av klinikklokalar bør skje i dialog med kommunar/utleigarar. Planens ambisjonsnivå er å bygge ein kvalitetsorientert tannhelseteneste basert på målretta førebyggande innsats og profesjonell klinisk praksis til beste for det prioriterte klientellet. Verken tannhelselovgivinga eller dei økonomiske rammene for den offentlege tannhelsetenesta gjer det aktuelt å tilby allmenne tannhelsetenester til større delar av eller heile befolkninga. Det er ei stor utfordring for tannhelsetilbodet i dei minste kommunane at mange av de stabile og produktive tannlegane er pensjonert eller på veg ut av yrkeslivet. Dagens søkarar på tannlegestillingar er nyutdanna og signaliserer ønske om eit fagleg robust og sosialt arbeidsmiljø. Det har blitt iverksett ei rekke stimuleringstiltak for å auke attraktiviteten og stabiliteten ved dei mindre klinikkane. Provisjonsbasert avlønning, stillingsreduksjon mot full lønnskompensasjon, etablerings- og stabiliseringstilskot, auka klinisk verksemd og høve til å leige klinikken til privat praksis utanom ordinær arbeidstid er tiltak som er nytta. Hovudinntrykket er at dette ikkje er tilstrekkeleg til å få unge tannlegar til å bli. Ad eldre pasientar sjå kommentar (2. avsnitt) under Halsa kommune. Ad auka reisetid for unge sjå kommentar (1. avsnitt) under Halsa kommune. Planen legg opp til å oppretthalde eit desentralisert tannhelsetilbod også i kommunar der ordinære tannklinikkar eventuelt blir nedlagt, gjennom auka samarbeid med kommunen om etablering av behandlingseiningar i t.d. sjukeheimar for tilrettelegging av ambulant verksemd og gjennom samarbeid om kompetanseheving i det førebyggande tannhelsearbeidet. Helse Møre og Romsdal, klinikk for vaksenpsykiatri (5.9.13) ACT-teamet (tverrfagleg team som kan gi langvarig oppfølging og behandling til menneske med alvorleg psykisk liding, gjerne med tilleggsproblematikk som rus) støttar forslaget om å definere personar med psykiske lidingar som får poliklinisk behandling i spesialisthelestenesta inn under ikkje-lovpålagte grupper med rett på gratis tannbehandling. (I høyringsutkastet er det ein føresetnad at brukarane ikkje mottar lønn, inkludert sjukepengar eller arbeidsavklaringspengar). side 4

5 Ber om at dei i målgruppa som mottar arbeidsavklaringspengar får rett til gratis tannbehandling. Størstedelen av befolkninga må sjølv betale utgiftene til tannbehandling. HELFO (helseøkonomiforvaltninga), forvaltar viktige stønadsordningar som kan gi rett til stønad frå folketrygden. Nesset kommune ( ) Planen skisserer ei vesentleg omlegging av klinikkstrukturen som kan få negative konsekvensar for det samla helsetilbodet i dei kommunane som blir råka av klinikknedlegging og sentralisering. Kommunen er stor, og nedlegging av klinikken i kommunen vil gi lengre reiseavstandar og eit dårlegare tilbod for innbyggarane. Klinikken i kommunen er f.t. utan fast tilsett tannlege. Normtalet (1000) for pasientar per tannlege kan ikkje gjerast gjeldande for distrikta. Effektiviseringseffekten må takast ut ved dei større tannklinikkane. Kvalitativ god, stabil og forsvarleg tannhelseteneste krev kompetent tannhelsepersonell. Det er vesentleg for klinikkane å ha eit pasientgrunnlag som er stort nok til å skape eit robust og rekrutterande fagmiljø. Planen legg opp til å oppretthalde eit desentralisert tannhelsetilbod også i kommunar der ordinære tannklinikkar eventuelt blir nedlagt, gjennom auka samarbeid med kommunen om etablering av behandlingseiningar i t.d. sjukeheimar for tilrettelegging av ambulant verksemd og gjennom samarbeid om kompetanseheving i det førebyggande tannhelsearbeidet. Også dagens største tannklinikkar i byane har fleire vakante stillingar, og det er f.t. ikkje noko effektiviseringspotensiale ved desse klinikkane. Ungdomspanelet ( ) Meir vektlegging av førebygging (stikkord: tobakk-/snusbruk, syrehaldige drikkar), akutttilbod (også i distrikta) og reisetid (spesielt for ungdom som må nytte kollektivtransport). Folkehelseperspektivet og førebygging står sentralt i planen. Ein tannmedisinsk akuttberedskap i offentleg regi føreset større fagmiljø og stabil bemanning i større einingar. Ad reisetid sjå kommentar (1. avsnitt) under Halsa kommune. Pensjonistforbundet i Møre og Romsdal ( ) Bekymra for reduksjon i talet på klinikkar og sterkare sentralisering. Ber om at dagens kvalitet, struktur og lokalisering blir oppretthalde av omsyn til tryggleik og velferd. Kvalitativ, god, stabil og forsvarleg tannhelseteneste krev kompetent tannhelsepersonell med eit pasientgrunnlag som er stort nok til å skape eit robust og rekrutterande fagmiljø. side 5

6 side 6