Vår dato Vår referanse Vår sakshandsamar 11.07.2014 2014/35539 Torhild Nordtveit Arkivkode Direkte telefon 52 74 52 40 Høyringsinstansar etter liste Høyring forslag om endringar i brannforskrifta Sjøfartsdirektoratet sender med dette forslag til forskrift om endring i forskrift om sikringstiltak mot brann og eksplosjon på flyttbare innretninger på høyring. Høyringa vil også verte lagt ut på Sjøfartsdirektoratet sine heimesider www.sjofartsdir.no. Høyringsfråsegn kan sendast til Sjøfartsdirektoratet på e-post: post@sdir.no. Frist for å kome med innspel vert sett til 10. oktober 2014. Spørsmål om forslaget kan rettast til Torhild Nordtveit, fortrinnsvis på e-post tono@sdir.no, eller til Åse Waage på awa@sdir.no. Bakgrunnen for forslaget Petroleumstilsynet sende 10. juli 2013 forslag til endringar i mellom anna forskrift 29. april 2010 nr. 634 om utforming og utrustning av innretningar med mer i petroleumsvirksomheten (innretningsforskriften) på høyring. Fleire høyringsinstansar meinte at somme av dei førelegne endringane heller burde gjennomførast i Sjøfartsdirektoratet si brannforskrift. Som følgje av høyringsinnspela sende Petroleumstilsynet ein førespurnad til Sjøfartsdirektoratet om å innføre reglane som høyrer meir naturleg inn under det maritime regelverket enn petroleumsregelverket. Sjøfartsdirektoratet gjekk så i gang med å tilpasse krava til direktoratet sitt gjeldande regelverk for flyttbare innretningar. Nærare om forslaget Sjøfartsdirektoratet fremjar som nemnt endringsforslaga som følgje av Petroleumstilsynet sitt forslag til endringar i innretningsforskrifta. Vi syner difor til kommentarar til 1 i.f., 10a og 37 i forslaget om endringar i innretningsforskrifta. Høyringa er tilgjengeleg under denne lenka: http://www.ptil.no/regelverk/hoeyring-avendringar-i-gjeldande-regelverk-article10040-696.html Næringa meiner at somme av reglane Petroleumstilsynet føreslo ikkje passar for flyttbare innretningar. Dette gjeld mellom anna krav som inneber at innretningane må følgje den såkalla ATEX-forskrifta, som uansett ikkje gjeld for flyttbare innretningar. Vidare er etter vårt syn eit par av krava Petroleumstilsynet føreslo allereie dekte i Sjøfartsdirektoratet sitt regelverk. Det vil difor ikkje vere nødvendig å innføre alle dei føreslegne Postadresse: Tlf: Organisasjonsnr: NO 974 761 262 MVA Faks: Besøksadr.: E-post: Internett: www.sjofartsdir.no
føresegnene frå Petroleumstilsynet for å oppnå den reguleringa tilsynet ønskte. Vi syner til skipssikkerhetsloven 9, 11 og 21, jf. 6, og brannforskrifta 4 nummer 1. Sjøfartsdirektoratet har også gjort ei sjølvstendig vurdering av forslaget, for å tryggje at direktoratet sjølv kan stå inne for dei endringane som eventuelt vert gjorte. Endringane vil verte tekne inn der dei passar i Sjøfartsdirektoratet si forskrift om brann- og eksplosjonsvern. Heimelsgrunnlaget treng ikkje endrast. Reglane vil ikkje verte sett i verk for eksisterande innretningar før dei skal ha nytt sertifikat, jf. brannforskrifta 2 andre ledd. Kommentarar til dei einskilde føresegnene 4 første ledd Ved å endre overskrifta vert verkeområdet for kravet i første ledd endra frå å berre gjelde i brann- og eksplosjonsfarlege rom og området, til å gjelde for heile innretninga. Endringane i ordlyden i sjølve føresegna er gjort for å tilpasse den til det nye verkeområdet. Risikoanalyse er definert i forskrift 22. desember 1993 nr. 1239 om risikoanalyse for flyttbare innretninger 2 nummer 16. Endringar i 10 Forbod mot bruk av karbondioksid og andre giftige gassar i sløkkjeanlegg Det har lenge vore tale om å forby bruk av karbondioksid som sløkkjemiddel, grunna faren bruk av karbondioksid inneber for menneskeliv. I rapporten etter brannen på hurtigruteskipet Nordlys tilrådde Statens havarikommisjon for transport Sjøfartsdirektoratet å fremme forslag om forbud mot å benytte slukkemiddel som kan sette menneskeliv i fare om bord i skip. Flyttbare innretningar er rett nok ikkje skip, men det er naturleg å tolke tilrådinga som ei oppmoding om å fase ut karbondioksid som sløkkjemiddel på alle fartøy som vi har tilsyn med. Nærare grunngjeving for forslaget går fram av forslaget som vart fremja av Petroleumstilsynet, som ville innføre endringar i 1 siste ledd bokstav f for å gjere forbodet mot karbondioksid som allereie gjeld på faste innretningar gjeldande også på flyttbare. Krav om trykktank Kravet om trykktank som kan syte for vassforsyning til sløkkjeanlegg, og nærare krav til tanken, går i dag fram av tilvisinga til MSC/Circ.668. Sjøfartsdirektoratet ønskjer å presisere at dette kravet framleis skal gjelde, særleg av di det er teke ut i siste konsoliderte utgåve av SOLAS. Brannforskrifta 26 nummer 2.5 set framleis krav om at sløkkjesystemet skal kunne utløysast etter straumbrot. Det vil i praksis seie at ein må ha slik trykktank som nemnt i forslaget til ny 10 nummer 2.2. Utforminga av krava til trykktanken er gjort med utgangspunkt i MSC/Circ.668. Krav om automatisk utløysing SOLAS, som ikkje gjeld for flyttbare innretningar, set i utganspunktet forbod mot automatisk utløysing. Ettersom sløkkjegassar som utgjer helsefare no er forbodne, kan utgangspunktet vere motsett i forskrifta her. Med «sikring for feilkilder» er meint at deteksjonssystemet skal fungere slik at brannslokkingsanlegget ikkje vert utløyst før det er sikkert at det er brann. Kravet kan mellom anna oppfyllast ved deteksjonssystem med såkalla «voting». I eit slik system er det plassert til dømes to eller fleire detektorar i eit avgrensa område, i staden for berre éin. Brannslokkingsanlegget vert først utløyst når minimum to detektorar oppdagar teikn på brann. I dag er nye branndetektorar så pålitelege at det vil vere tilstrekkeleg med to detektorar på kvart punkt. 2
Forbod mot automatisk utløysing i særlege tilfelle For å tryggje menneskeliv er det gjort unntak frå regelen i ny nummer 3.1 i dei tilfella der det er nødvendig. Endringar i 13 og 14 Kravet i gjeldande 14 fjerde ledd første strekpunkt er overflødig, og vert i praksis ikkje handheva. Sjøfartsdirektoratet ønskjer difor å oppheve det. Samstundes er det viktig å syte for at krava til brannvernutstyret er tilstrekkelege til å tryggje tilsette om bord på flyttbare innretningar dersom dei vert nøydde til å drive røykdykking. Det nye kravet i 13 skal oppfylle dette målet. Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap syner i rettleiinga til regelverk for brannfolk til EN 469. Ny 25 a Tennkildekontroll Første ledd i Petroleumstilsynet sitt forslag til ny innretningsforskrift 10 a er dekt av skipssikkerhetsloven 9, 11 og 21, jf. 6. Andre ledd vert dekt som følgje av endringane i brannforskrifta 4 første ledd. Tredje ledd vert teke ut av di ATEX-forskrifta ikkje gjeld for flyttbare innretningar, og heller ikkje skal gjere det. Sjøfartsdirektoratet føreslår difor å berre innføre fjerde ledd i Petroleumstilsynet sitt forslag, men har gjort endringar i innhaldet. Første punktum Høyringsinnspela til Petroleumstilsynet si høyring gjekk mellom anna ut på at krav om sentral utkopling av tennkjelder er vanskeleg å oppfylle. Bruken av formuleringa «og/eller» gjer det heller ikkje nærliggjande å tolke forslaget frå Petroleumstilsynet som at dette kravet skulle vere absolutt, men derimot alternativt ved sida av krava om automatisk eller manuell utkopling. Sjøfartsdirektoratet har i 25 a første punktum valt ei ny formulering som etter vår meining dekkjer kravet i Petroleumstilsynet sitt forslag til 10 a fjerde ledd. Rett nok har vi ikkje teke med tilvisinga til strategien for brann og eksplosjon. Grunnen til dette er at krav om strategiplanar gjeld sjølvstendig, og at ei slik tilvising etter vår meining berre bidreg til unødvendig forvirring om kva som faktisk gjeld. Det eksplisitte kravet om fullstendig oversyn over tennkjelder og plan for utkopling i krisesituasjonar er nytt, men er etter Sjøfartsdirektoratet si meining mindre inngripande enn Petroleumstilsynet sitt forslag. Andre punktum Ved tilsyn har vi fått inntrykk av at det er eit aukande problem at tilsette på innretningane tek med seg privat elektronisk utstyr, som t.d. nettbrett, også utanfor bustadkvarteret. Dette medfører auka eksplosjonsfare. I utgangspunktet kan ein seie at reiarlaget sjølv er ansvarleg for å syte for at eksplosjonsfaren om bord vert redusert i så stor grad som mogleg, og difor sjølv bør syte for å fastsetje reglar som er nødvendige for å unngå at private gjeremål aukar ulukkesfaren om bord. Likevel ønskjer direktoratet å innføre eit regelverkskrav om å halde talet på unødvendige tennkjelder om bord så lågt som mogleg, for å kunne reagere mot reiarlag som ikkje tek dette ansvaret alvorleg nok. I somme tilfelle vil nok også dei tilsette motsetje seg innskrenkingar i retten til å ha med seg slikt utstyr, som av mest alle reknast som ein nødvendig ting i kvardagen. Det kan då vere til støtte for reiarlaga å kunne syne til krav i forskriftene som er fastsett med sikte på å auke tryggleiken om bord. Nytt 26 siste ledd Petroleumstilsynet fremja forslag om å innføre dette kravet i innretningsforskriften 37 andre ledd andre setning. Innhaldet i Sjøfartsdirektoratet er det same som i Petroleumstilsynet sitt forslag, men ordlyden er tilpassa plasseringa i brannforskrifta 26. Sjøfartsdirektoratet presiserer at endringa ikkje inneber noko krav om at fastmonterte brannanlegg skal verte nytta til å redusere eksplosjonstrykk. Kravet gjeld berre dersom reiarlaget sjølv vel å nytte anlegget også til reduksjon av eksplosjonstrykk. 3
Administrative og økonomiske konsekvensar Petroleumstilsynet sitt kostnadsoverslag for endringane dei føreslo fekk til dels kritikk for å vere urealistiske. Representantar for næringa meinte at den faktiske kostnaden ville vere mykje høgare. Forslaget frå Sjøfartsdirektoratet er heller ikkje fullstendig samsvarande med forslaget Petroleumstilsynet fremja i si høyring. Difor har direktoratet utført ein eigen konsekvensanalyse. 4 Endringa utvider verkeområdet for nummer 1, noko som vil inneber ein kostnad. Det er likevel berre tale om utarbeiding av nye risikovurderingar, noko som slik Sjøfartsdirektoratet ser det ikkje burde medføre store kostnadar for reiarlaga. Sjøfartsdirektoratet og andre som skal føre tilsyn med innretningane vil få fleire dokument å føre tilsyn med. 10 Utfasing av CO 2 -gass som sløkkjemiddel Sjøfartsdirektoratet sine undersøkingar tyder på at kostnadane for fullstendig utskifting av faste brannsløkkingsanlegg kan kome opp i 35-40 millionar for innretningane med dei største anlegga. Etter det vi har fått opplyst finst det berre éi norsk flyttbar innretning som har CO 2 som einaste sløkkjemiddel i dei faste anlegga, men denne innretninga kan truleg få dispensasjon frå forbodet for nokre av romma det er tale om. Det same gjeld dei to som vi har fått opplyst at delvis nyttar CO 2 som sløkkjemiddel. Alle innretningar har framleis CO 2 som sløkkjemiddel i ventilasjonssystemet i byssa, men dette kan dei halde fram med, jf. 11. Samla meiner Sjøfartsdirektoratet at kostnadane ein kan vente som følgje av det nye forbodet vil vere mindre enn vinsten for tryggleiken. Dei administrative konsekvensane med å føre tilsyn med at forbodet vert overheldt er venta å vere minimale. Krav om trykktank Sjølv om krava knytt til trykktank ikkje har vore ein del av sjølve forskriftsteksten tidlegare, har dei golde som følgje av tilvisinga til SOLAS. I praksis er det altså ikkje tale om å innføre eit nytt krav. Difor har alle norske flyttbare innretningar med fast vannsløkkjeanlegg allereie trykktankar som oppfyller krava. Ny 10 nummer 2.1 vil difor ikkje få økonomiske eller administrative konsekvensar. Krav om automatisk utløysing med sikring for feilkjelder Nye branndetektorar kostar ca. 1 500 kroner. Truleg må det installerast minst ein ekstra detektor i små rom, medan det i større rom allereie må ventast å vere tilstrekkeleg tal på branndetektorar til at kravet om sikring for feilkjelder kan verte oppfylt med dei som allereie er der. I tillegg må datasentralen omprogrammerast, noko som truleg vil koste vel 10 000 kroner. Ut over dette må det truleg påreknast utgifter til kabling. Den samla kostnaden ved dette tiltaket kan difor ikkje ventast å verte høg, også om ein tek høgd for tilleggsutgifter. Kravet vil medføre at tilsynet med innretningane må utvidast noko i ein periode, men ettersom brannsløkkingssystemet allereie vert kontrollert, ventar Sjøfartsdirektoratet ikkje at desse konsekvensane vil verte store. 13 Kostnaden for ein ny drakt av den typen det er tale om her, ligg ifølgje opplysningar Sjøfartsdirektoratet har fått på ca. 5 000 kroner. Dersom ein ønskjer gore-tex-drakter, som er enklare å reingjere, vil prisen auke med ca. 3 000 kroner. Sjøfartsdirektoratet meiner behovet for drakter som enklare kan gjerast reine er mindre på ei flyttbar innretning enn for brannvesenet på land, som brukar draktene sine jamleg. Summen for 8 drakter vert då ca. 40 000 kroner. 4
25 a Kravet til tennkjeldekontroll inneber at reiarlaga må utarbeide rutinar for utkopling av tennkjeldene ved eksplosjonsfare og reduksjon av talet på tennkjelder utanfor bustadkvarteret, om ikkje dette allereie er gjort. Arbeidet vil sjølvsagt ha ein kostnad, men Sjøfartsdirektoratet meiner at den ikkje vil vere særleg stor. Det same gjeld for gjennomføringa av eventuelle rutineendringar, til dømes oppslag om bord og kontrolltiltak. Direktoratet vil tru at dette enkelt kan innarbeidast i andre tryggleiksrutinar, slik at heller ikkje desse kostnadane kan tale mot innføring av kravet. Sjøfartsdirektoratet og andre som skal føre tilsyn med innretningane vil også som følgje av dette kravet få fleire dokument å føre tilsyn med. 26 Fastmonterte brannsløkkingsanlegg vert i hovudsak berre nytta til reduksjon av eksplosjonstrykk på produksjonsinnretningar i dag. Etter det vi har fått opplyst vil desse allereie oppfylle det føreslegne kravet. Det vil difor ikkje vere nødvendig å gjere endringar på eksisterande innretningar for å oppfylle kravet. Dei administrative følgjene vil grunna den låge utbreiinga vere små. 31 Den gjeldande dispensasjonsheimelen i forskrifta er vagt formulert, noko som gjer det vanskeleg for brukarane å vurdere om dei oppfyller krava for å få dispensasjon. Dette bidreg til uføreseieleg rettsstode, og aukar risikoen for ulik handsaming av like tilfelle. Sjøfartsdirektoratet har difor utarbeidd ei ny formulering som set klårare vilkår for dispensasjon. Denne er nytta i alle forskrifter for flyttbare innretningar som er sendt på høyring sidan april 2014. Nærare kommentarar om føresegna er tilgjengelege i høyringsbrevet til ny forskrift om slepearrangement og forflytning av flyttbare innretningar. Med helsing Bjørn E. Pedersen fung. sjøfartsdirektør Haakon Storhaug fung. avdelingsdirektør regelverk og internasjonalt arbeid Dette dokumentet er godkjent elektronisk, og vert sendt utan signatur. Vedlegg: Kopi til: - Utkast til forskrift om endringer i forskrift 31. januar 1984 nr. 227 om sikringstiltak mot brann og eksplosjon på flyttbare innretninger - Liste over høyringsinstansar Nærings- og fiskeridepartementet 5