Saksnr Utval Møtedato Fagskolestyret i Møre og Romsdal Fagskolestyret gjorde slik vedtak 16. juni 2016 sak FAG 10/16:

Transkript

1 saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2017 Rune Solenes Opstad Saksnr Utval Møtedato Fagskolestyret i Møre og Romsdal Forstudie - havromsteknologi 1. Bakgrunn Fagskolestyret gjorde slik vedtak 16. juni 2016 sak FAG 10/16: «Fagskolestyret er sterkt bekymret for studenttallsutviklingen ved Fagskolen i Kristiansund. Fagskolestyret mener det er grunn til å iverksette tiltak som kan gi grunnlag for et fortsatt attraktivt studietilbud og et studenttall som er i hht. skolens kapasitet. Fagskolestyret ber administrasjonen, som et første tiltak, iverksette et utredningsarbeid for et mulig nytt studium innen Havromsteknologi med fordypninger, enten som et supplement til de godkjente tilbudene innen Boring og Havbunnsinstallasjoner eller som et alternativ til disse fagretningene. Administrasjonen bes fremlegge en sak om organisering og fremdriftsplan for et slikt utredningsarbeid på neste møte. Administrasjonen og Fagskolen i Kristiansund bes snarest innlede en dialog med Kristiansund kommune og næringslivsaktører lokalt for å utrede mulige strategiske tiltak som kan styrke fagskolens situasjon. Fagskolestyret ber administrasjonen vurdere bruk av eventuelle overtallige ressurser til utviklingsarbeid som kan styrke fagskolens fremtidige situasjon.» Samrøystes vedtak i Fagskolestyret i Møre og Romsdal «Det blir satt i gang forstudie for å utgreie moglegheit for følgjande nye fagtilbod ved Fagskolen i Kristiansund: Marin bioøkonomi Digital kompetanse Havromsteknologi Forstudiane blir forsøkt finansiert på følgande måte: Bruk av mindreforbruk fagskolestyret 2015 på inntil kroner Søke midlar frå Regional- og næringsavdelinga.

2 Resultata av forstudiane blir lagt fram for fagskolestyret for vidare handsaming.» Det blei lagt fram ein forstudie for marin bioprosess i fagskolestyret i desember. På grunn av noko begrensa kapasitet, så blei oppstarten av forstudiet i digital kompetanse føreslått å bli skjøvet ut til hausten I saksframlegget til fagskolestyret den 22. september blei det satt fram følgande målsettingar for forstudiet: a) Beskrive fagretninga havromsteknologi med fordjupingane marin teknikk og marine konstruksjonar, havbruk og fiske, havenergi, utvinning av mineralar og metall. b) Kartlegge behovet for ei fagskoleutdanning innan havromsteknologi med fordjuping marin teknikk og marine konstruksjonar og fordjupinga havbruk og fiske, lokalisert i Kristiansund. c) Kartlegge potensielle studentar og arbeidsmarknad for studentane. d) Kartlegge behovet og moglegheitene for lærekrefter. e) Beskrive kostnadar og finansieringsmoglegheiter for studiet og nødvendig utstyr. f) Sjå på finansieringsmoglegheiter for fase 2 og fase 3 med oppstart av studiet. g) Sjå dei nye tilboda i samanheng med eksisterande tilbod. 2. Hovudfunn i rapporten med administrasjonen sine vurderingar Forstudien til havromsteknologi er no overlevert frå Fagskolen i Kristiansund og til utdanningsavdelinga. a) Beskrive fagretninga havromsteknologi med fordypningane marin teknikk og marine konstruksjonar, havbruk og fiske, havenergi, utvinning av mineralar og metall. Den nye fagskoleutdanninga innan fagretninga havromsteknologi er planlagt å kunne omfatte følgande fordjupningar (les meir i kapittel ): Marin teknikk, marine konstruksjonar Handlar om konstruksjon, bygging og vedlikehald av marine konstruksjonar. Havbruk og fiske Handlar om biologiske, tekniske, driftsmessige og organisatoriske kunnskap innan havbruk og fiskeri.

3 Havenergi Kan omfatte alle former for fornybar energi frå havet. Utvinning av mineral og metall på havbunnen Kartlegging av mineral, kunnskap om korleis mineral oppstår, utvinning og miljømessige konsekvensar. I kapittel 4 blir det gjort greie for kvifor ein i første omgang berre har valt å gå vidare med dei to første fordjupingane. Hovudforklaringa ligg primært i næringslivet i fylket og deira behov. Utdanningsavdelinga støtter valet av fordjupingar (sjå også b). b) Kartlegge behovet for en fagskoleutdanning innan havromsteknologi med fordjuping marin teknikk og marine konstruksjonar og fordjupingane havbruk og fiske, lokalisert i Kristiansund (kapittel 4 i rapporten). Nordmøre Næringsforum (KNN) og Fagskolen i Kristiansund har gjennomført ei behovsanalyse for denne type utdanning hos dei lokale bedriftene på Nordmøre. Til saman 23 bedrifter svarte på undersøkinga. I tillegg til den kvantitative undersøkinga, har prosjektleiar Jostein Kvisvik tatt kontakt med ytterlegare 10 bedrifter per telefon og e-post. Undersøkinga syner at dei fleste bedriftene ønsker eit nettbasert tilbod (60 prosent), alternativt deltid (34,8 prosent). Eit nettbasert tilbod vil bety at studentane kan arbeide ved sida av studiane og at det berre blir korte samlingar ved Fagskolen. Studietida då blir truleg på fire år, mot to år som heiltidsstudentar. Fleire fagskolar er allereie i gang med nettstudiar, mellom anna er verktya til Meetcon presentert i rapporten. Fagskolen i Kongsberg brukar utstyret til Meetcon. Gjennomføringsmodell for studiet er omtalt i kapittel 8 i rapporten. Når bedriftene blei spurt om kor aktuell ein kandidat med fagskoleutdanning er for deira bedrift så svarte 43,5 % svært aktuell, 43,5 % aktuell og 13 % ikkje aktuell. Det betyr at heile 87 % av bedriftene ser på ein kandidat frå fagskolen som aktuell i deira bedrift, noko som syner at dette er relevante fag for næringslivet. Vidare blei bedriftene spurt om kva for dei fire fordjupingane innan havromsteknologi som kunne vere aktuelle for deira bedrift. Her svarar: a) Marin teknikk, marine konstruksjonar er aktuell for 12 bedrifter (+ 5 frå kvalitativ undersøking) b) Havbruk og fiske er aktuell for 12 bedrifter (+ 3) c) Havenergi er aktuell for 6 bedrifter (+ 1) d) Utvinning av mineral og metall på havbotn er aktuell for 3 bedrifter e) 4 bedrifter seier at ingen er aktuelle for dei. Dei 23 bedriftene som har svart estimerer eit behov for om lag 20 nye tilsette per år frå havromsteknologi-faget. Bedriftene seier samtidig at dei treng at 9 av sine noverande tilsette tek ei slik fagskoleutdanning. Dersom ein legg saman

4 dette vil ein ende opp med at det vil vere ca. 29 personer frå dei 23 bedriftene som kan vere aktuelle for ei fagskoleutdanning innan havromsteknologi per år. I tillegg kjem tala frå den kvalitative undersøkinga. Undersøkinga syner at 69,6 prosent av bedriftene kan vere aktuelle samarbeidspartar for Fagskolen om Havromsteknologi blir starta opp. Dette er viktig å byggje vidare på i hovudstudiet. Det er generelt utfordrande å få mange nok svar på kvantitative undersøkingar til at resultata blir signifikante. 23 svar er litt lite, men truleg nok til å gje ein pekepinn på interessa frå næringslivet. Det at det har blitt gjennomført ei kvalitative undersøking i tillegg styrker funna. Det er riktig som det blir skreve i rapporten at trenden går i retning av fleire nettbaserte tilbod på fagskolane. Det er ikkje alle som kan ta permisjon frå arbeid i to år, og nettstudiar er lettare å kombinere med familie. Det kan også styrke moglegheita for å rekruttere studentar frå resten av landet. Teknologien er godt utprøvd. c) Kartlegge potensielle studentar og arbeidsmarknaden for studentane. Arbeidsmarknaden er omtalt i kapittel 5. Omtalen går på situasjonen dei aktuelle næringane er i dag og korleis ein ser for seg utviklinga innan den aktuelle sektoren i framtida. Rapporten synliggjer kor stor den maritime- og marine industrien er i fylket og kva for moglegheiter som ligg innafor desse. Desse omtalte næringane er betydelege i storleik i Møre og Romsdal, og er mellom dei største i landet. Det vil, om ein greier å gje «rett» utdanning, vere eit stort behov for kompetanse. NHO er ein av dei som har gått ut og sagt at vi treng ei dobling av talet på fagskolestudentar. SSB estimerer at vi manglar om lag fagarbeidarar i Samstundes skal ein huske at det er berre 128 studentar ved Fagskolen i Kristiansund inneverande skoleår, og det å rekruttere fleire studentar har vore utfordrande. Om ein legg til grunn dei historiske talla, så kan det sjå ut til at tala som kjem fram i rapporten ligger i øvre sjikt av det som kan vere realistiske å få til. d) Kartlegge behovet og moglegheitene for lærekrefter (kapittel 9). I følge rapporten så må det bli tilsett to fagansvarlege, ein for kvar fordjuping. Desse må ha relevant utdanning og erfaring. I tillegg treng Fagskolen to nye faglærarar, også her ein på kvar fordjuping. Til saman fire nye stillingar. Når det gjeld lokalar så kan eksisterande bygningsmasse vere tilstrekkeleg, men det vil sjølvsagt vere avhengig av talet på studentar og ikkje minst avhengig av

5 undervisningsform. Nettundervisning vil vere ei helt anna utfordring enn fulltidsklassar. Nettundervisning blir også i høg grad lagt til kveld og helg. i eit hovudprosjekt blir det viktig å vurdere om det er eksisterande lærekrefter som kan nyttast i det nye fagtilbodet. Ein må også gjere ei vurdering om ein trur rekrutteringsprosess vil bli utfordrande. Det er ikkje nettbaserte tilbod ved Fagskolen i dag, og ein må vurdere om det er tilstrekkeleg pedagogisk kompetanse til å gjennomføre dette i et eventuelt nytt studium. e) Beskrive kostnadar og finansieringsmoglegheiter for studiet og nødvendig utstyr. I kapittel 9 og 10 i rapporten er kostnadene for eit hovudprosjekt og for ein oppstart av studiane skissert opp. Prisen for gjennomføring av hovudprosjekt er estimert til (tabell 1): Kostnadsoverslag hovudstudie med studieplanar Prosjektleiing kr (lønn x 1,4) Arbeidsgruppe/faglærer/fagpersonell kr Reiser /møter kr Diverse kr Totalt kr ,- Der er det foreløpig estimert at eit 4-årig nettstudium vil kunne koste per elev. Dette vil sjølvsagt variere relativt mykje etter talet på studentar. Det er vidare påpekt at eit nettstudium vil gje investeringskostnadar i forhold til IKT. I tillegg kan det kome utgifter i forhold til laboratorium. I tillegg kjem kostnadane ved NOKUT søknad og oppstart av studiet (tabell 2): Kostnadsoverslag oppstartsfase med oppfølging av NOKUT søknad Prosjektleiing kr (lønn x 1,4) Faglærer/fagpersonell, opplæring kr Reiser/møter kr Utstyr laboratorier* hovedstudie) Utstyr nettstudier* Utstyr nettstudier* kr (*må bli nærara utreda i kr per klasserom, første år (andre år ca. kr *må bli utreda nærare i hovedstudie) kr per klasserom, første år (andre år ca. kr *må bli utreda nærare i hovedstudie)

6 Diverse kr Totalt kr ,- Til saman blir dette estimert til kroner. I finansieringsmoglegheiter er det vist til dei 35 millionane (seinare blitt auka) som er foreslått til utvikling i St. medl. 9 ( ). Denne saken gjeld ein eventuell oppstart av eit hovudprosjekt, altså tabell 1. Dei økonomiske forutsetningane for investering og drift må bli mykje meir presise i eit eventuelt hovudprosjekt, mellom anna treng vi ei nøyaktig oversikt over kva undervisningsopplegget vil koste. Dei økonomiske rammene for fagskolane er stramme, og ein må vite kva kostnadane og dermed risikoen med ein oppstart av eit nytt fag er. Slik vi ser det er ein kostnad på kroner per student per fireårsstudie for høgt til at det er berekraftig over tid. Det tilsvarar ei utgift på kroner per år i eit toårsstudium, noko som er langt over det tilskotet vi mottek frå staten. Stortinget har i statsbudsjettet for 2017 satt av 54 millionar for å styrkje kvalitetsutvikling og omstilling av utdanningstilbodet ved fagskolane. I St. Meld Fagfolk for framtid står det at ein kan søkje om midlar for «bruk av teknologi for læring og utvikling og samarbeid mellom universitet, høgskolar og fagskolar». Utdanningsavdelinga har vore i kontakt med departementet og dei kan opplyse at dei no arbeidar med å få utlyst midlane. Signala er at ein vil prioritere innkjøp av utstyr ved eksisterande tilbod i 2017 men at ein kan få tilsagn på andre søknadar om midlane strekk til. Det kan vere større sjanse for å få tildelt midlar for vårt type prosjekt frå 2018, men dette er også uvisst. For å unngå stopp i arbeidet blir det lagt opp til at Møre og Romsdal Fylkeskommune sjølve finansierar hovudprosjektet på Dette blir gjort med søknad om støtte frå RN, omdisponering av midlar i forstudien til berre å gjelde havromsteknologi og gjennom å bruke mindreforbruket til fagskolestyret i Det siste må vi ta atterhald om, sidan det er fylkestinget som godkjenner at midlane flyttast frå 2016 til Vi må kome tilbake til finansiering av ein forstudie i digital kompetanse. f) Sjå på finansieringsmoglegheiter for fase 2 og fase 3 med oppstart av studiet. Det er pekt på to ulike medfinansiørar, Møre og Romsdal fylkeskommune som skoleeigar og nasjonale myndigheiter gjennom prosjektmidlar. Det er nemnt andre stadar i notatet, men det er også på dette punktet viktig å involvere næringslivet og undersøke om dei kan bidra på ulike måtar i

7 finansiering, utstyr m.v. Dette gjeld spesielt finansiering av NOKUT-søknad og oppstart (tabell 2 under e) g) Sjå dei nye tilboda i samanheng med eksisterande tilbod. Det er per dags dato ingen som tilbyr fagskoleutdanning innan fagretninga havromsteknologi med fordypingane Marin teknikk, marine konstruksjonar, Havbruk og fiske, Havenergi og Utvinning av mineraler og metaller på havbotn. Derimot har ein liknande tilbod på høgskole og universitetsnivå. Ein kan sjå for seg eit samarbeid med fleire av desse, mellom anna NTNU. Ein arbeider med eit 1-årig tilbod i Nord Trøndelag innan same faget, men så vidt vi kan sjå er det ingen 2-årige løp / nettbaserte innan havromsteknologi på fagskolenivå. 3. Vidare arbeid med eit hovudprosjekt (kapittel 13 i rapporten): Rapporten peker på følgande mogleg framdriftsplan for hovudprosjektet og for å utarbeide ein NOKUT-søknad: Fagskolestyret, avgjersle oppstart av hovudstudie med studieplaner Prosjektleiing Hovudstudie (med eventuell input til søknad om utviklingsmidlar frå staten) Fagskolestyret, vedtak om oppstart av nytt fagskolestudie Utkast til nasjonale studieplanar Lokale studieplanar Søknad til NOKUT (søknadsfrist )

8 Som ein ser ut frå tabellane så er det stramme tidsfristar for eventuelt å kunne starte opp havromsteknologi allereie hausten Oppsummering Konklusjonen i rapporten er at det er synleggjort nok interesse i næringslivet til både å støtte tilsette til å ta utdanninga og til å tilsette ordinære studentar etter ferdig utdanning. Det er heller ingen teknologiske eller andre ustyrsmessige / kompetansemessige aspekt som skulle tilseie at ein ikkje bør gå vidare med eit hovudprosjekt. Fylkesrådmannen tilrår derfor at ein startar hovudprosjektet, men at ein særskilt tek opp dei merknadane som kjem fram i denne saka. Punkt 5-7 i tilrådingane i rapporten (side 43) ligg utanfor denne saka og også utanfor Fagskolestyret sitt fagområde, så dei vil ikkje bli kommentert i denne samanhengen. Forslag til vedtak: 1. Fagskolestyret tek forstudie til etterretning. 2. Fagskolestyret godkjenner oppstart av eit hovudprosjekt slik det er omtalt i forstudie. 3. Hovudprosjektet blir finansiert på følgande måte: - Søknad om midlar RN: ,- - Underforbruk fagskolestyret ,- - Restbeløp forstudiet ,- Totalt ,- 4. Det blir søkt om utviklingsmidlar frå staten til å finansiere NOKUTgodkjenning og til oppstart av fagtilbodet. 5. Oppstart av forstudie for digital kompetanse blir hausten Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann Erik Brekken fylkesutdanningssjef Vedlegg 1 Forstudie (002)