Kommunedelplan for Liaåsen

Transkript

1 Kommunedelplan for Liaåsen SKRIFTLEG DEL MED KONSEKVENSVURDERING

2 Kommunedelplan for Liaåsen INNHALD s INNLEIING s Bakgrunnen for planarbeidet s Forskrift T1446-konsekvensutredninger etter plan- og bygningsloven s Kommuneplan/kommunedelplan s Verknader av planen s Kommuneplanen sin arealdel s Kommuneplanen sin langsiktige generelle del s PLANOMRÅDET s Satsingsområde s Dagens situasjon s MÅLSETTINGAR FOR PLANARBEIDET s Nasjonale målsettingar s Fylkespolitiske målsettingar/retningsliner s Kommunale satsingsområde s Komm. målsettingar og krav ved utarb. av kommunedelplan for Liaåsen s Overordna målsettingar s Andre målsettingar s Krav/signal ved tilsvarande planprosessar s KULTUR-, NATUR- OG MILJØINTERESSER s Beitebruk s Friluftsområde s Kulturminne s Vilt s Vegetasjonskartlegging s Kulturlandskapsområde i byggeområde H2 s Gamalskog og rikmyr i byggeområde H5 s Gamalskog i byggeområde H6 s Sumpskog i byggeområde H8 s Oppsummering kultur-, natur og miljøinteresser s KOMMUNEDELPLAN FOR LIAÅSEN UTMARKSOMRÅDE s Byggeområde s LNF område s Bandlagde område s Bruk og vern av vassdrag s SAMANDRAG AV SAKSGANGEN s PLANFØRESEGNER s.15 1

3 1.0 INNLEIING Kommunedelplan for Liaåsen 1.1 Bakgrunnen for planarbeidet Ved forslag til ny reguleringsplan for Liaåsen vedtok kommunestyret følgjande: "Etter en samlet vurdering finner kommunestyret ikke grunnlag for videre behandling etter plan- og bygningslovens 27-1 av forslag til reguleringsplan/endring for utvidelse av Liaåsen hyttefelt 102/1, som oversendt , før planforslaget er vurdert i kommuneplansammenheng, eventuelt i form av en privat fremmet kommunedelplan for Liaåsen utmarksområde". Bakgrunnen for vedtaket i denne saka var stadige førespurnader frå grunneigarar om hyttetomter i LNF-område, m.a.o. førespurnader som ikkje var i tråd med gjeldande arealdel. I samsvar med overordna plan vart desse vist til ein revisjon av arealdelen, med tilbakemelding om at førespurnaden deira ville bli å sjå som eit innspel til denne. Kommunen mottok sommaren 2004 eit innspel til kommunedelplan for Liaåsen. I samband med vedtaket om Liaåsen og vedtaket om utarbeiding av kommunedelplanar for Aurdalsåsen og Merket utmarksområde i planutvalet vart det innført eit prinsipp om grunneigarsamarbeid. Ved revisjonen av kommuneplanen sin langsiktige generelle del vart dette teke inn som ei retningsline for vidare planlegging. " Samarbeid mellom grunneigarar blir viktig, og det skal stillast krav om samarbeid når det blir oppretta nye hyttefelt, eller når hyttefelt blir fortetta. Avtale om samarbeid skal vera i orden før nye planar blir godkjende". Denne planen vart godkjent av kommunestyret Forskrift T1446- konsekvensutredninger etter plan- og bygningsloven Forskrifta trådde i kraft Paragraf 2 slår fast at arealdelen til kommuneplanen alltid skal behandlast etter forskrifta og at kommunen er ansvarleg for at dette blir gjennomført. Forskrifta stiller krav om at det vert utarbeidd eit planprogram for arealdelen til kommuneplanen og at det vert gjennomført konsekvensutgreiing for nye utbyggingstiltak i arealdelen til kommuneplanen. Føremålet med forskrifta er å klargjera verknader av tiltak som kan ha vesentlege konsekvensar for miljø, naturressursar eller samfunn. Konsekvensutgreiinga skal sikra at ev. verknader blir vurdert under planlegginga og at ein tek stilling til om eit tiltak kan gjennomførast og ev. under kva vilkår. Det er i første rekke dei planlagde byggeområda som skal undersøkast nærare. Planforslag med konsekvensutgreiingar for overordna planar skal gjera greie for planarbeidet og omtala sannsynlege verknader av utbyggingsstrategiane og arealdisponeringane som blir føreslått. 2

4 1.3 Kommuneplan/kommunedelplan Kommunedelplan for Liaåsen Ifølgje paragraf 20-1 i plan- og bygningsloven (pbl) skal det utarbeidast ein kommuneplan i kvar kommune. Paragraf 20-1 seier dessutan at kommunestyret minst ein gong i kvar valperiode skal vurdera kommuneplanen samla, og gjera endringar i han om det er nødvendig. Alle kommunar skal ha ein kommuneplan med ein arealdel. Arealdelen er ein oversiktsplan om viser korleis arealet i kommunen skal brukast dei neste 12 åra. Kommuneplanen skal innehalda ein lang- og kortsiktig del. Den langsiktige delen omfattar m.a. ein arealdel for forvaltning av areal og andre naturressursar. Arealdelen skal i nødvendig utstrekning visa byggeområde, landbruks-, natur- og friluftsområde, område for råstoffutvinning, andre område som er bandlagt, bruk eller vern av vassdrag og viktige ledd i kommunikasjonssystemet. Ein kan gje utfyllande føresegner til arealdelen. Det kan utarbeidast arealplan for delar av kommunen, og ein kommunedelplan er derfor i denne samanheng ein delplan for eit avgrensa geografisk område i kommunen. I dette tilfellet utmarksområdet Liaåsen. Kommunedelplanen består som arealdelen av eit plankart og ein skriftleg del med planføresegner, omtale av planframlegget og konsekvensutgreiing for nye utbyggingstiltak. Dersom eit område bør regulerast eller omregulerast, kan det etter pbl. 33 fattast vedtak om midlertidig forbod mot deling eller byggearbeid. Vedtaket gjeld i to år, og kan i særlege tilfelle forlengast. Kommunestyret sitt vedtak om å godkjenna eller endra arealdelen kan ikkje påklagast (jf. pbl. 20-5). 1.4 Verknader av planen Godkjent kommunedelplan har same rettsverknad som resten av arealdelen i kommuneplanen, men gjeld eit avgrensa område. Dvs. at frådeling, bygging og andre tiltak ikkje skal vera i strid med arealbruk eller føresegner i planen. Reguleringsplanane for Mørkagånga, Liaåsen og Søreistølatn skal framleis gjelda. Dvs. at føresegnene i kommunedelplanen ikkje gjeld for desse områda. Kommunedelplanen gjev ikkje ekspropriasjonsheimel. 1.5 Kommuneplanen sin arealdel Det vart varsla oppstart av revisjonen av arealdelen for bygdene , gjeldande plan vart godkjent av kommunestyret Kommuneplanen sin arealdel for utmarka vart vedteken av kommunestyret Formannskapet vedtok at også utmarksdelen skal reviderast samla. Arbeidet er ikkje påbegynt. 3

5 Kommunedelplan for Liaåsen 1.6 Kommuneplanen sin langsiktige generelle del Kommuneplanen sin langsiktige generelle del for vart vedteken Planen har ein eigen del som tek for seg miljøvern og arealforvaltning. Planen peikar m.a. på at Nord-Aurdal kommune er den kommunen i fylket som har flest hytter. Per var det registrert 3643 bygde hytter i kommunen. Utover dette er det ein god del godkjente og ubygde tomter. I planen vert det sagt at areala i kommunen skal takast aktivt i bruk både til bustader, hytter og næringsutvikling, men òg til kulturformål og friluftsliv. Med bakgrunn i dette legg ein vekt på å sikra at det framleis skal finnast urørte friluftsområde. Friluftsliv er sannsynlegvis det viktigaste aktivitetstilbodet for reiselivet i Valdres. Dessutan ser ein det som viktig å ta vare på både friluftsområde i nærmiljøet og grøne korridorar frå utbyggingsområde til utmark. Det blir sagt at hyttefelt skal konsentrerast til eksisterande hytteområde, slik at ein kan ta vare på større urørte område. Aurdalsåsen og Tisleidalen er peika ut til framleis å vera satsingsområde. Det blir stilt krav om samarbeid når det blir oppretta nye hyttefelt, eller når hyttefelt blir fortetta. Avtala om samarbeid må vera i orden før nye planar blir godkjende. Vidare står det at det er ein føresetnad for å kunna ta vare på det biologiske mangfaldet at ein har kunnskap om det. Situasjonen er slik at det biologiske mangfaldet stadig blir redusert som følgje av mange enkeltinngrep. Ein ser det som ei utfordring å ta vare på kulturminne og kulturmiljø som viktige og uerstattelege kjelder til kunnskap om historia vår, for ettertida. Det er viktig å sikra stølsområda som heilskaplege kulturmiljø, med det biologiske mangfaldet og kulturminna dei har. Gjennom arealplanlegging vil ein sikra verdifulle kulturlandskap mot nedbygging og andre tekniske inngrep som reduserer verdiane dei inneheld. Det er viktig at dyr beiter i utmarksområda, mellom anna for å hindra attgroing, og det bør stimulerast til at utmarka framleis blir brukt til det formålet. Det blir ei viktig utfordring å hindra at vassdraga blir ureina. Vassdrag, tilløpsbekkar og vassdragsnære område skal derfor sikrast mot utslepp og forureining. Kommunen vil arbeida for å sikra ei god forvaltning av vassressursane med kantvegetasjon og tilgrensande areal. Mellom anna vil ein gje elvane og tilgrensande areal rettsvern i kommuneplanane i form av byggjeforbod i 100-meterssona langs vassdrag. 4

6 2.0. PLANOMRÅDET Kommunedelplan for Liaåsen 2.1. Satsingsområde I følgje kommuneplanen sin langsiktige generelle del som vart vedteken av kommunestyret har Nord-Aurdal kommune to satsingsområde i kommunen når det gjeld landbruk og reiseliv; - Aurdalsåsen - Tisleidalen Dette er gjort for at ein skal kunna vurdera fleire næringar i samanheng når ein drøftar utmarksbruken, og for at ein skal kunna ta omsyn til dei ulike brukarinteressene og sikra større samanhengande urørte område. I sak 47/05, , vedtok kommunestyret at Vaset òg skal vera eit av satsingsområda i kommunen. Det er ikkje sagt noko om avgrensinga av desse tre satsingsområda, men det er klart at utmarksområdet Liaåsen ligg utanfor dei områda som er avsett som satsingsområde i kommunen Dagens situasjon Utmarksområdet Liaåsen har eit totalareal på km 2. Tilkomstvegen til den sørlege delen av området går delvis i Sør-Aurdal kommune, og sør og søraustleg del av området grensar til denne kommunen. I vest er arealet avgrensa av Vestringsbygda sameige, medan det i nordaust er avgrensa av kommuneplanen for bygdene. Det er 3 godkjente reguleringsplanar for hyttetomter per i dag, og med frådelte enkelttomter viser ei grov oversikt at det er minimum 135 +/- 10 eksisterande hyttetomter i området per i dag. Det er frå gamalt 8 større stølsområde i Liaåsen: Dugurdssletta, Fuggelhaugen/Slette, Nystølen, Nørre og Sørre Tørkjellstølen, Skardsstølen, Skålebakkatn og Søreistølatn/Brennahaugen. I tillegg er det tre mindre stølsområde: Bakomberg, Fetsetre og Haraldstølen. 5

7 3.0. MÅLSETTINGAR Kommunedelplan for Liaåsen 3.1 Nasjonale målsettingar Lokal Agenda 21 (LA 21) og Fredrikstad-erklæringa slår fast at det først og fremst er kommunane og lokalsamfunna som må sørga for at det skjer ei berekraftig utvikling. Viktig målsetting i dei to dokumenta er: - at aktivitetane i lokalsamfunna skal skje innafor bereevna til naturen både lokalt og globalt, og at ein derfor må redusera ressursforbruket og miljøpåkjenningane LA 21 er ei internasjonal forplikting til å bygga på og omsetta lokalt engasjement til handling for å nå målet om berekraftig utvikling og betre livskvalitet. Kommunestyret i Nord-Aurdal kommune slutta seg samrøystes til Fredrikstad-erklæringa St.meld. nr. 29 ( ) Regional planlegging og arealpolitikk" og St.meld. nr. 58 ( ) Miljøvernpolitikk for en bærekraftig utvikling gjev mål om ein heilskapleg og berekraftig arealplanlegging. Rundskriv T-2/98 om "Nasjonale mål og interesser i fylkes- og kommuneplanlegginga" frå Miljøverndepartementet gjev ei samla oversikt over nasjonale utfordringar som regjeringa forventar at kommunen skal legga til grunn ved den lokale planlegginga. Stortinget understrekar at det er planane, og ikkje dispensasjonspraksisen, som skal styra arealbruken. I St.meld. nr. 21 ( ) om "Regjeringens miljøvernpolitikk og rikets miljøtilstand" blir det sagt at: - kartlegginga og overvakinga av det biologiske mangfaldet skal styrkast og tapet av det biologiske mangfaldet skal stoppast innan alle skal ha mulegheit til å driva friluftsliv som helsefremjande, trivselsskapande og miljøvenleg aktivitet i nærmiljøet og i naturen elles - eit representativt utval av kulturminne og -miljø skal takast vare på i eit langsiktig perspektiv (jf. St.meld. 16 ( ) Leve med kulturminner ) - det er eit strategisk mål at areala i Noreg skal forvaltast slik at natur- og kulturmiljø, landskap og viktige kvalitetar i omgjevnadene blir teke vare på (listar opp 10 resultatmål) 3.2 Fylkespolitiske målsettingar/retningsliner Fylkesplanen for Oppland for åra , Mulighetenes Oppland, har: 7.1 Retningsliner for planlegging i dei store naturområda (utdrag): - lite ønskeleg med omfattande utbygging i dei store naturområda. - utbygging av kommersielt reiseliv og hytter inntil dei store naturområda skal som hovudregel skje som fortetting eller utvidingar av eksisterande byggeområde i utpeikte satsingsområde. - utbygging i dei store naturområda skal som hovudregel avklarast i kommuneplanar med krav om regulerings- eller bebyggelsesplan. 6

8 Kommunedelplan for Liaåsen 7.2 Retningsliner for planlegging og utbygging i og langs vatn og vassdrag (utdrag): Inngrep som reduserer vassdragets biologiske, estetiske og rekreasjonsmessige verdi må i størst mulig grad unngås. - i 100-metersbeltet langs vatn og vassdrag bør kommuneplanen gje føresegner om forbod mot bygging i LNF-områda, med streng dispensasjonspraksis. - ålmenta må i størst muleg grad sikrast tilkomst til samanhengande fri ferdsel langs vasstrengen. - kantsoner mot vassdrag må takast vare på. - flomutsette område bør markerast, og bør ikkje nyttast til byggeområde alternativt må det stillast særlege krav til konstruksjonar, materialbruk osb. I kap 7 i fylkesplanen for Oppland for åra finn ein retningsliner for areal- og ressursbruken i fylket. Kapitlet har m.a. retningsliner for planlegging i dei store naturområda og retningsliner for planlegging og utbygging i og langs vatn og vassdrag Kommunale satsingsområde Eit av dei kommunale satsingsområda i kommuneplanen sin langsiktige generelle del for er å driva ei miljøvenleg utmarks- og arealforvaltning gjennom heilskaplege næringsplanar/planarbeid, og oppfølging av planane Kommunale målsettingar og krav ved utarbeiding av kommunedelplan for Liaåsen utmarksområde Overordna målsettingar Det er ei overordna målsetting for planarbeidet å ta vare på natur- og miljøinteressene i området, herunder større samanhengande urørte natur- og friluftsområde. Ein vil driva ei miljøvenleg utmarks- og arealforvaltning gjennom heilskapleg næringsplanar/planarbeid, og oppfølging av planane. Som ledd i desse målsettingane skal ny hytteutbygging konsentrerast til eksisterande hytteområde Andre målsettingar * Bruka eksisterande vegnett. * Sikra ei god forvaltning av vassressursane med kantvegetasjon og tilgrensande areal, mellom anna ved å gje elvane og tilgrensande areal rettsvern i kommuneplanane i form av byggjeforbod i 100-meterssona langs vassdrag. * Sikra verdifulle kulturlandskap mot nedbygging og andre tekniske inngrep som reduserer verdiane dei inneheld. * Sikra stølsområda som heilskaplege kulturmiljø med det biologiske mangfaldet og kulturminna dei har. * Kartlegging av kulturminne for betre å kunna ta vare på dei og redusera skadane på dei. * Etablering av samarbeidsavtaler mellom grunneigarane slik at ein kan plassera hyttetomter uavhengig av eigedomsgrenser samt at alle grunneigarane i større eller mindre grad har potensiale for inntekter av hyttebygging. 7

9 3.4.3 Krav/signal ved tilsvarande planprosessar Kommunedelplan for Liaåsen a) Retningslinene i kommuneplanen sin langsiktige generelle del: * Ivareta behovet for å sikra større samanhengande urørte område. * Nye hyttetomter skal konsentrerast til eksisterande hytteområde. b) Viltkartet for kommunen. c) Signala/krava ved planoppstart: * Krav om grunneigarsamarbeid. Berre små delar av området kan leggast ut til byggeområde. Storparten av arealet vil bli lagt ut til friluftsområde. * Det er lite ønskjeleg med nye vegar i området, nye byggeområde må leggast slik at eksisterande vegar i størst muleg grad kan nyttast. * Nye byggeområde må leggast slik at dei ivaretek natur- og miljøinteressene i området. Før sjølve planlegginga tek til må natur- og kulturinteressene i området vera kartlagt. d) Signal frå fylkesinstansane ved arealplanmøte om kommunedelplan for Merket utmarksområde: * Det må takast omsyn til bevaring av naturtypar og fugleliv i området. Elgtrekka må takast vare på. * Positivt at det vert stilt krav om at ny bebyggelse skal plasserast i tilknyting til eksisterande vegar. * Viktig å sikra areal for turvegar og skiløyper. * Nord-Aurdal kommune har mange kommunedelplanar, dette er uheldig då det gjev små mulegheiter for å føreta ei totalvurdering av arealbruken i kommunen. Det bør vera eit større planområde for ein kommunedelplan. * Tidlegare frådelt tomt er ikkje særleg grunn til å få byggeløyve, må vurderast kva som skal gjerast med tidlegare frådelte tomter. e) Innspel til kommunedelplan frå Liaåsen utmarksområde, juni

10 4.0 KULTUR-, NATUR- OG MILJØINTERESSER Kommunedelplan for Liaåsen Opplysningane i kapittelet er basert på informasjon frå kulturminne-, beite-, jakt- og fiskeutvala i Liaåsen og Liagrenda grunneierlag BA. Tanaquil Enzensberger har gjennomført vegetasjonsundersøkingane i byggeområda. Berggrunnen i området består av grunnfjell, og då i hovudsak av gneisartar. Jorddekket varierer mykje med terrenget. Området er kupert og jordlaget består stort sett av morenejord av varierende tjukkleik. Det gjev grunnlag for fjellskog med gran og bjørk. 4.1 Beitebruk Grunneigarlaget og beiteutvalet vurderer dei føreliggande planane for utbygging i området til ikkje å ha nokon nemneverdig innverknad på beitegrunnlaget i området. Dei er av den oppfatning at dei viktigaste beiteområda i planområdet ligg i nordaustleg del av Liaåsen, og derfor ikkje vil koma i konflikt med dei planlagde utbyggingsområda. Ferdsel for kyr storfe: - Rundt Fetsætere på Søre Liaåsen - Nørdre Tørkjellstølen til Søre Tørkjellstølen til Skålebakko så til Fuggelhaugen og ned til Myrset. Så vidare ned til Damtjednet og rundt det til Fuggelhaugen til Bakomberg og vidare til Nørdre Tørkjellstølen. Ferdsel for sau småfe: - Området vest for Slettesetritn - Området vest for Skålebakko - Bakombergområdet og Otertjednområdet mot Stølahøgde og Veslestølen. - Frå Nystølen til Skaret - Frå Nystølen til Nysetåsen Grunneigarar som beita på Liaåsen i Otto Sundvoll hadde 95 sauer, 60 lam og resten søyer på sommarbeite. - Werner Odden hadde ca. 40 Telemarkskyr på sommarbeite i området nemnt ovafor. - Anne Marit og Bjarne Framnes har hatt ca. 10 fôringsdyr, storfe, beitande. - Nokre sauer og streifflokkar av kyr frå Vestringsbygda og Nysetåsen kjem over til Liaåsen for å beita frå tid til annan. 4.2 Friluftsområde I kommuneplanen sin langsiktige generelle del blir det lagt vekt på å sikra at det framleis skal finnast urørte friluftsområde. Samanhengande ubebygde friluftsområde i Liaåsen utmarksområde finn ein heilt sør i området mot Makalausfjellet og i nordaust/nord. I nordvest er det lite med hytter, men nokre stølsområde. Sti- og løypenettet i planområdet er til dels omfattande. Dette er lokalisert til nærområde til og i dei føreslegne byggeområda. 4.3 Kulturminne Det føreligg ei oversikt som viser kor 18 gamle ferdselsårer har vore på Liaåsen. Nokon av dei er framleis synlege og i bruk, medan andre er grodd att eller har delvis forsvunne med etablering av køyreveg. 9

11 Av andre kulturminne som grunneigarane nemner i oversikta si er: Kommunedelplan for Liaåsen * Veslestølen som er ein gamal støl som har hatt busetjing heile året. Her er murane godt synleg frå åsvegen idet du kjem oppå flata på Veslestølen. * Raunestølen var ei slåtte med lyu, og var ikkje bebygd utover dette. * Damvøllen er ein gamal støl mellom åsvegen og Liaelva før du kjem til Dambrua. * Trettestølatn er gamle stølar nord for Langevatnet. Tuftene av den austre stølen er godt synlege like ved stigen mellom Skålebakkatn og Haraldstølatn. * Ved Lundsmyrtrøe er det registrert ei oldtidstomt. * Skytebanin låg sør for Veslestølen, rett ned for Sage. * Teglsteinsverket låg ved Verkelve, som renn mellom Kjæringputten og Damtjednet. Alle kulturminna er kartfesta. 4.4 Vilt Det offentlege viltkartet er mangelfullt i planområdet, men dei vanlegaste artane av vilt i regionen er representert. I 2006 vart det for første gang felt hjort i området. Av hekkeplassar for rovfugl er det periodevis registrert kongeørn i bratthenga ovafor Liagrenda. Om det er årlege faste hekkingar er uklart. Det føreligg ingen registreringar av viktige reirplassar for andre artar. Bestanden av rev og mink er stor. Av større rovdyr er gaupe og bjørn registrert gjennom området. Småviltjakta i området er delt inn i tre felt. I jaktfelt 1. Kommuneskogen, der 1 av dei nye utbyggingsområda er lokalisert, er viktige biotopar og trekkvegar omtalt i detalj av viltutvalet i Nord-Aurdal Jeger- og Fiskeforening. Desse registreringane stemmer godt overens med det som grunneigarane har av vurderingar. I tillegg er òg områda rundt myrane ved Bakomberg viktige biotopar for storfugl. I jaktfelt 2. Sundvollfeltet er det registrert eit viktig trekk av elg under høgda nordaust for Markakinn. I jaktfelt 3. Liaåsen, der 7 av dei nye utbyggingsområda er lokalisert, er det meir uklart med lokalisering av viktige viltbiotopar. Det som har kome fram så langt frå grunneigarhald er at det er generelt viktige spelområde for stor- og orrfugl i områda med myr mellom Langevatnet, Ørmekula og Skålebakkatn. Det er ein viktig trekkveg for elg i området langs bekken frå Langevatnet og ned til Søreisstøltjednet, dvs. trekket går over bekken frå Haraldstølen over mot området Skålebakkstølen. 10

12 4.5 Vegetasjonskartlegging Kommunedelplan for Liaåsen Det har ikkje blitt registrert raudlisteartar i dei viste byggeområda, men det vart funne mange signalartar og indikatorar på verdifulle naturtypar. I følgje rapporten som er utarbeidd kan ein i desse områda forventa å finna sjeldne og trua artar. Avbrot i kontinuitet fører til at eit område ikkje utviklar karakteristiske og spesielle artar og artssamansetningar. Dei fleste av områda som vart undersøkt hadde relativt vanlege vegetasjons- og naturtypar. Dei mest kontinuitetsprega områda av H1-H8 er kulturlandskapsområdet i og ved byggeområde H2, gamalskog og rikmyr i byggeområde H5, gamalskog i byggeområde H6 og sumpskog i byggeområde H8. Dei øvrige felta er vurdert til å vera trivielle Kulturlandskapsområde i byggeområde H2 Spor av tradisjonell landbruksdrift er tydeleg i heile planområdet. Kvalitetane til slike område vert redusert når drifta opphøyrer. Dette er mest tydeleg i og ved byggeområdet H2. Dette byrggeområdet er sterkt prega av tidlegare stølsdrift på Haraldstølen. I rapporten vert det sagt at det er liten grunn til å hindra alternativ bruk av areala når ein har slutta med stølsdrift. Det vert imidlertid peikt på at naturtypane som høyrer til tradisjonelt landbruk vert opplevd som svært positive av dei fleste. Med bakgrunn i dette vert det tilrådd å vurdera om det finst mulegheiter til å ta vare på desse kvalitetane i byggeområde H Gamalskog og rikmyr i byggeområde H5 Byggeområde H5 har i følgje rapporten karakteristisk utforming av gamalskog og velutvikla rikmyr. Tidlegare kulturpåverknad kan ha gjort myra rikare. Det er sannsynleg at ho er i ferd med å gro att med kratt. Skogen sin særegne karakter kjem mykje av at topografien gjev fuktige forhold, men òg at kontinuiteten har blitt ivareteke fordi skogsdrift har vore vanskeleg i terrenget. Ein må vurdera om utbygging kan skje utan å skada dei registrerte naturverdiane. Ein fornuftig anleggsplan, med skjønnsom massehandtering, kan kanskje ivareta naturverdiane dersom feltet blir utbygd Gamalskog i byggeområde H6 Feltet har typisk gamalskog for høgareliggande strøk i Sør-Noreg. Dette er ein naturtype som framleis ganske vanleg. Med bakgrunn i at det ikkje er registrert sjeldne eller trua artar i området, tilrår rapporten ei forsiktig utbygging der ein tek omsyn til naturkvalitetane Sumpskog i byggeområde H8 Delar av byggeområde H8 har verdifull sump- og gamalskog. I følgje Siste Sjanse (1996) vert sumpskog rekna som ein verdifull vegetasjonstype, medan rikare sumpskog er ein vegetasjonstype som vert rekna som sterkt trua i følgje Fremstad og Moen (2001). Rapporten tilrår at den delen av H8 som har sumpskog ikkje vert lagt ut som byggeområde. 11

13 4.6 Oppsummering kultur-, natur- og miljøinteresser Kommunedelplan for Liaåsen H1 - Det er ikkje registrert verdiar som tilseier at området ikkje kan byggast ut. Det er ein viktig trekkveg for elg søraust for byggeområdet langs bekken frå Langevatnet og ned til Søreisstøltjednet. Langs same bekken går ei gamal ferdselsåre. Ein gamal ferdselsveg til/frå Vestringsbygda sameige fortset i forlenginga av tilkomstvegen til byggeområdet. Det ligg 3 eksisterande hytteeigedomar rett sør for byggeområdet, og 2 lenger nord på same teig. Byggeområdet ligg i yttergrensa av Liaåsen mot Vestringsbygda sameige, og utbygging her kan i beste fall reknast som ei utviding/fortetting mellom dei 5 nemnde tomtene. H2 - Det er viktige kulturlandskapsverdiar i og nær byggeområdet. Verdiane vert opplevd som positive av dei fleste. Oppretthalding av kulturlandskapet er avhengig av aktiv bruk av området. Biomangfaldrapporten oppmodar til å vurdera om det finst mulegheiter til å ta vare på kvalitetane i byggeområdet. Gjennom byggeområdet går ei gamal ferdselsåre. H3 - Det er ikkje registrert verdiar som tilseier at området ikkje kan byggast ut. Det er ein viktig trekkveg for elg nordvest for byggeområdet langs bekken frå Langevatnet og ned til Søreisstøltjednet. Langs same bekken går ei gamal ferdselsåre. H4 - Det er ikkje registrert verdiar som tilseier at området ikkje kan byggast ut. Det er generelt viktige spelområde for stor- og orrfugl i områda med myr mellom Langevatnet, Ørmekula og Skålebakkatn. H5 - Rikmyra og gamalskogen bør takast vare på, og nye hytter og vegtilkomst til byggeområdet leggast slik at dette blir følgt opp. H6 - Det er ikkje registrert sjeldne eller trua artar i gamalskogen i byggeområdet, men biomangfaldrapporten tilrår ei forsiktig utbygging der ein tek omsyn til naturkvalitetane. H7 - Det er ikkje registrert verdiar som tilseier at området ikkje kan byggast ut. H8 Sumpskogen bør takast vare på, og nye hytter og vegtilkomst til byggeområdet leggast slik at dette blir følgt opp. Det går ei gamal ferdselsåre gjennom byggeområdet. 12

14 Kommunedelplan for Liaåsen 5.0. KOMMUNEDELPLAN FOR LIAÅSEN UTMARKSOMRÅDE I kommunedelplanen for Liaåsen utmarksområde inngår dei enkelte arealkategoriar som følgjer: 5.1. Byggeområde Eit grovt estimat viser at det er kring 135 +/- 10 eksisterande hyttetomter i planområdet. Hyttefelt vist i planen Etterfølgjande opplisting omfattar hyttefelt vist på plankartet, med graden av utnytting vist som maksimum tillate tal på tomter (hytteeiningar). Ei hytteeining er definert til å vera hovudhytte med to uthus/anneks (3 bygg). Det bebygde arealet (BYA) på eksisterande og nye hyttetomter skal ikkje vera større enn 15 % av netto tomt, men bruksarealet (BRA) til hytteeiningane skal likevel ikkje overstiga 200 m 2 for alle hytter med høg standard. Kvart av uthusa/anneksa på desse tomtene kan vera maksimalt 50 m 2. For eksisterande og nye hytteeiningar med låg standard er bruksarealet (BRA) avgrensa til 125 m 2. Kvart av uthusa/anneksa på slike tomter kan vera maksimalt 30 m 2. Eksisterande hyttefelt: Fortetting 1. Mørkagånga 3 tomter 2. Liaåsen 5 tomter 3. 0 tomter Totalt 8 tomter/hytteeiningar Nye hyttefelt i planperioden: Nr. Namn Storleik H1 33 daa H2(E) Haraldstølen 61 daa H3 28 daa H4(C) Søreistølen 50 daa H5(B) Ørmekula 69 daa H6 34 daa H7 13 daa H8 152 daa Totalt 444 daa 5.2. LNF område Verknaden av at eit område vert lagt ut som LNF område i kommunedelplanen vil vera at bygge- og frådelingssøknader m.m. som ikkje er i samsvar med arealbruken vist på plankartet, kan nektast med heimel i planen. I landbruks-, natur- og friluftsområde er det berre tillate å gjennomføra bygge- og anleggstiltak som er ledd i stadbunden næring. Frådeling til andre føremål er ikkje lov Bandlagde område Alle kulturminne frå oldtid og middelalder er automatisk freda etter 4 i lov om kulturminne. Eldre hus (SEFRAK- registrert) kan ha verneverdi, og bør takast vare på Bruk og vern av vassdrag I kommuneplanen sin arealdel, utmarksdelen, er det innført eit generelt forbod mot tiltak nærare vassdrag enn 100 meter. Dette gjeld òg i kommunedelplanen. 13

15 Kommunedelplan for Liaåsen 6.0 SAMANDRAG AV SAKSGANGEN Vedtak om godkjenning av kommunedelplan for Liaåsen i kommunestyret Vedtak om å oversenda kommuneplanen til kommunestyret for sluttbehandling i formannskapet Kommunen mottok 4 merknader til planforslaget. * Offentleg ettersyn av forslag til kommunedelplan med tilhøyrande konsekvensutgreiing Vedtak om 2. offentleg ettersyn av forslag til kommunedelplan i formannskapet Vedtak om godkjenning av planprogram i kommunestyret Planprogrammet vart ikkje endra etter offentleg ettersyn. Planprogrammet konkluderte med at det ikkje føreligg tilstrekkeleg materiale for å vurdera verdien av det biologiske mangfaldet i dei planlagde utbyggingsområda, og at det derfor må gjennomførast ei grundigare vurdering av dette. *Offentleg ettersyn av planprogram Kommunen mottok 5 merknader til forslaget. Vedtak om offentleg ettersyn av planprogram i formannskapet * Offentleg ettersyn av forslag til kommunedelplan Kommunen mottok 9 merknader til planforslaget. Fylkesmannen reiste motsegn til planforslaget, og viste til forskrift T Oppland fylkeskommunen returnerte plandokumenta ubehandla. Vedtak om 1. offentleg ettersyn av forslag til kommunedelplan for Liaåsen i formannskapet *Varsel om uformell høyring Fylkesmannen og fylkeskommunen var av den formeining at forskrift T-1446 om Konsekvensutredninger etter plan- og bygningsloven gjeld for planarbeidet då dei var av den oppfatning at planarbeidet formelt sett var starta opp etter Kommunen var ueinig i denne vurderinga, og gjekk derfor vidare med planforslaget med sikte på offentleg ettersyn. 14

16 Kommunedelplan for Liaåsen KOMMUNEDELPLAN FOR LIAÅSEN UTMARKSOMRÅDE Planføresegner (jf. plan- og bygningloven (pbl.) 20-4) Juridisk bindande føresegner som er knytta til planen med heimel i plan og bygningsloven 20-4, 2. ledd bokstav a-h, er ramma inn. Teksten utanfor innramminga er retningsgjevande og av forklarande karakter. 1. BYGGEOMRÅDE 1.1. Plankrav (pbl. 20-4, 2. ledd bokstav a) I område avsett til byggeområde kan ikkje utbygging og frådeling til slike føremål (pbl 81, 86a, 86b og 93) skje før det føreligg godkjent reguleringsplan. Tilbygg, påbygg og ombygging herunder nybygging av eksisterande hytter samt nybygg på tidlegare frådelte hyttetomter er unnateke plankravet. Det er vist 8 nye byggeområde på plankartet, og opna for fortetting med 3 tomter i Mørkagånga hytteområde og 5 tomter i Liaåsen hyttefelt. I kvart av dei 8 nye utbyggingsområda skal det utarbeidast ein felles reguleringsplan slik at ein kan få ei samla vurdering av arealutnyttinga der omsyn til naturmiljø, friluftsliv og estetikk vert ivareteke. Fortettinga i Liaåsen hyttefelt skal inngå i reguleringsplanen for byggeområde H4, medan det må utarbeidast eigen plan for fortettinga i Mørkagånga Vilkår for utbygging og utbyggingsrekkefølgje i detaljplanar (pbl. 20-4, 2. ledd, bokstav b) Kvart enkelt byggeområde skal ha anten høg eller låg standard for samtlege nye hyttetomter. Utbygging kan ikkje finna stad før tilkomstvegar, vassforsyning, avløpsanlegg og andre tekniske anlegg av tilfredsstillande standard er utbygd. For nye hytteeiningar med høg standard vert det ikkje gjeve byggeløyve før infrastrukturen, dvs. veg, vatn- og avløpsanlegg, er sikra i medhald av dei til ei kvar gjeldande lover, forskrifter og retningsliner. Byggeområda H1 og H8 kan ikkje takast i bruk før minimum 80 % av det øvrige byggearealet (H2-H7 + fortetting i eksisterande planar) er bygd ut. Hytter med høg standard er definert til å vera hytter som er tilknytta godkjent vatn- og avløpsløysing. Hytter med innlagt vatn skal ha godkjent avløpsløysing. Kravet til infrastruktur vil òg bli gjort gjeldande ved vesentleg utviding av eksisterande hytteeiningar. 15

17 Kommunedelplan for Liaåsen Sjølv om eit område blir planlagt med låg standard, skal utsleppsforhold og vassituasjon vurderast i reguleringsplanprosessen Utfyllande føresegner til byggeområde (pbl. 20-4, 2. ledd, bokstav b) Ved tilbygg, ombygging eller andre tiltak eller inngrep samt ved utarbeiding av reguleringsplanar skal plassering, form og materialval tilpassast eksisterande bygningar. Berre mørke og matte fargar i svart, brunt, grått og raudt er tillate. Maksimal mønehøgde er 5.0 meter målt frå ferdig grunnmur som kan vera maksimum 0.5 meter over gjennomsnittleg terrengnivå. Takvinkelen skal vera mellom 20 og På kvar hyttetomt, eksisterande og ny, kan det etablerast ei hytteeining. Ingen ny hyttetomt skal vera meir enn 2 daa. Oppsetting av gjerde i tilknyting til hytteeigedomar er lov, men arealet som det kan settast opp gjerde ved/kring er avgrensa til 100 m 2, og det føreset at den frie ferdselen ikkje vert hindra. Det bebygde arealet (BYA) på eksisterande og nye hyttetomter skal ikkje vera større enn 15 % av netto tomt, men bruksarealet (BRA) til hytteeiningane skal likevel ikkje overstiga 125 m 2. Kvart av uthusa/anneksa kan vera maksimalt 30 m 2, og inngår i BRA på 125 m 2. Gamalskogen i byggeområde H5 skal takast vare på, men traktorvegen i nord mellom 112/85 og 112/94 kan brukast som tilkomstveg til byggeområdet. Utbygginga i byggeområde H6 skal vera tilpassa dei verdiane som ligg i gamalskogen i området. Høgare vegetasjon skal takast vare på, og berre det som er nødvendig for oppføring av bygningar kan fjernast. Kulturlandskapsverdiane i og nær byggeområde H2 er positive element, og ein bør vurdera tiltak som kan ivareta desse ved utbygging. Nye hyttetomter skal leggast utanom gamle ferdselsårer. Ei hytteeining er definert til å vera hovudhytte med to uthus/anneks (3 bygg). Ev. opparbeiding av t.d. turvegar og andre anlegg skal sikrast gjennom avtale, ev. i samband med godkjenning av reguleringsplan. Ved detaljplanlegging skal ein sørga for at ein i størst muleg grad tek vare på eksisterande stiar, ev. finn gode alternativ. Ras- og flaumfare skal vurderast i kvar reguleringsplan. Ved vurdering av søknad skal omsynet til fri ferdsel, sikring av hevdvunne ferdselsårer samt beitebruk vektleggast. Alle nye utbyggingsprosjekt for kraftforsyning skal førast fram som jordkabel. Utbyggarane av dei enkelte byggeområda skal ta kontakt med nettselskapet for å avklara behov for nettutbygging og utforming av ev. nettløysing. Reguleringsplanane skal omtala og ta stilling kor det skal vera (felles) område for renovasjon. Uansett storleik på tomta; tidlegare frådelte tomter til fritidsbustader kan ikkje delast opp ytterlegare. Ved utarbeiding av reguleringsplan for byggeområda H1, H2, H3 og H8 skal det vurderast om nokon av dei gamle ferdselsvegane bør regulerast til spesialområde med føremål bevaring. 2. LANDBRUKS-, NATUR- OG FRILUFTSOMRÅDE 16

18 Kommunedelplan for Liaåsen 2.1. Generelt for landbruks-, natur- og friluftsområde I landbruks-, natur- og friluftsområde er det berre tillate å gjennomføra bygge- og anleggstiltak som er ledd i stadbunden næring. Frådeling til andre føremål er ikkje tillate. Tilrettelagte ski- og turløyper skal leggast utanom viktige leveområde for vilt. Eldre bygningsmiljø og enkeltbygningar skal takast vare på og settast i stand etter antikvariske prinsipp dersom det ikkje er til vesentleg ulempe for eigar. Retningsliner for frådelte ubebygde hyttetomter: 1. For frådelte ubebygde hyttetomter kan søknad om dispensasjon for oppføring av bygg innvilgast dersom planlagt bygg ikkje ligg i 100-meters beltet langs vassdrag. Bruksarealet (BRA) per tomt skal ikkje overstiga 125 m Uthus/anneks kan vera maksimalt 30 m Maksimal mønehøgde er 5.0 meter målt frå ferdig grunnmur som kan vera maksimum 0.5 meter over gjennomsnittleg terrengnivå. 4. Plassering, form og materialval skal tilpassast eksisterande bygningar. Berre mørke og matte fargar i svart, brunt, grått og raudt er tillate. 5. Inngjerding av/oppsetting av gjerde på inntil 100 m 2 er lov, men det føreset at den frie ferdselen ikkje vert hindra. For fritidsbustader oppført før godkjenning av kommunedelplanen og som ikkje ligg i område med særlege verdiar (t.d. i 100-metersbeltet langs vassdrag) gjeld følgjande (dispensasjon ikkje nødvendig): 1. Det er lov å etablera ei hytteeining totalt på tomta (def: hovudhytte med to uthus/anneks) 2. Totalt bruksareal (BRA) på hytteeininga skal uansett ikkje overstiga 125 m Nye uthus/anneks i tilknyting til eksisterande hytter kan vera maksimalt 30 m Maksimal mønehøgde er 5.0 meter målt frå ferdig grunnmur som kan vera maksimum 0.5 meter over gjennomsnittleg terrengnivå. 5. Ved tilbygg, ombygging eller andre tiltak eller inngrep skal plassering, form og materialval tilpassast eksisterande bygningar. Berre mørke og matte fargar i svart, brunt, grått og raudt er tillate. 6. Inngjerding av/oppsetting av gjerde på inntil 100 m 2 er lov, men det føreset at den frie ferdselen ikkje vert hindra. Retningsliner for behandling av dispensasjonssaker for fritidsbustader som ligg i 100- metersbeltet langs vassdrag: 1. Det er ikkje lov å utvida eksisterande hytteeiningar (def: hovudhytte med to uthus/anneks) i 100 metersbeltet langs vassdrag (for def. sjå under bruk og vern av vassdrag) med mindre eigedomane knyter seg til offentleg godkjent avløpsanlegg. Totalt bruksareal (BRA) skal uansett ikkje overstiga 125 m Nye uthus/anneks i tilknyting til eksisterande hytter kan vera maksimalt 30 m Maksimal mønehøgde er 5.0 meter målt frå ferdig grunnmur som kan vera maksimum 0.5 meter over gjennomsnittleg terrengnivå. 4. Ved tilbygg, ombygging eller andre tiltak eller inngrep skal plassering, form og materialval tilpassast eksisterande bygningar. Berre mørke og matte fargar i svart, brunt, grått og raudt er tillate. 5. Inngjerding/oppsetting av gjerde av/på inntil 100 m 2 er lov, men det føreset at den frie ferdselen ikkje vert hindra. 17

19 2.2. LNF 3 Viktige kulturlandskaps- og stølsområde Kommunedelplan for Liaåsen Innanfor desse områda kan kvart gardsbruk som har støl her omdisponera inntil 2 eksisterande driftsbygningar i landbruket til stølsturisme/utleige (jf. 20-4, andre ledd, bokstav c og d). Retningsliner for omdisponering av landbruksbygg Fasaden på bygningen skal ikkje endrast vesentleg. Omdisponering av løer og fjøs til utleigebygg inngår ikkje i bruksarealet på 125 m 2. Det er 8 større stølsområde i Liaåsen: Dugurdssletta, Fuggelhaugen/Slette, Nystølen, Nørre og Sørre Tørkjellstølen, Skardsstølen, Skålebakkatn og Søreistølatn/Brennahaugen. I tillegg er det tre mindre stølsområde: Bakomberg, Fetsetre og Haraldstølen. Ved nybygg, tilbygg, ombygging og andre tiltak eller inngrep skal det leggast særleg vekt på tilpassing til kulturlandskapet og den tradisjonelle byggeskikken i stølsområda slik at stølshusa held på særpreget sitt, jf i plan- og bygningsloven. Ein støl er definert som ei hytteeining, og det er lov med eit hovudbygg (sel) og 2 uthus/anneks. Dei inntil tre bygningane skal plasserast i tunformasjon så nær kvarandre at dei ikkje seinare kan delast frå som eigne einingar. Bruksarealet på stølar vert sett til 125 m 2. Fjøs og andre driftsbygninger skal ikkje reknast med. Anneks/uthus skal vera maksimum 40 m 2. Søknader om påbygging og oppføring av anneks/uthus på stølane skal behandlast i samsvar med retningslinene for behandling av dispensasjonssaker i LNF3-områda. Utfyllande retningsliner for behandling av dispensasjonssaker i LNF3-områda: 1. Nybygg, tilbygg, ombygging og andre tiltak eller inngrep skal tilpassast kulturlandskapet og tradisjonell byggeskikk i stølsområda. 2. Maksimal mønehøgde er 4.8 meter målt frå grunnmur eller 5.3 meter frå gjennomsnittleg terrengnivå. 3. Takvinkel skal vera o. 4. Plassering, form og materialval skal tilpassast eksisterande bygg og det skal nyttast matte og mørke fargar i svart, brunt, grått og raudt på fasadar. 5. Vindaugsflater skal vera oppdelte. 2.3 LNF-område der naturvern er dominerande. Rikmyra i byggeområde H5 og sumpskogen i byggeområde H8 skal visast som spesialområde naturvernområde i reguleringsplan. 4. BANDLAGDE OMRÅDE Alle kulturminne frå før 1537 og eldre er automatisk freda i medhald av 4, 6 og 8 i kulturminnelova. Dei til ei kvar tid ståande byggverk frå perioden er òg automatisk freda. Alle tiltak som vil berøra slike kulturminne skal leggast fram for kulturminnestyresmaktene i Oppland fylkeskommune for godkjenning. 18

20 Kommunedelplan for Liaåsen Eldre hus (SEFRAK- registrert) kan ha verneverdi, og bør takast vare på. Bygge- og rivingssaker, etter 87, 91 og 93 i plan- og bygningsloven, for bygningar som er eldre enn år 1900 skal sendast kulturminnestyresmaktene for uttale. Dersom det ved tiltak i marka vert funne automatisk freda kulturminne som ikkje er kjent, må arbeidet avbrytast umiddelbart i den grad det berører kulturminnet eller sikringssona på fem meter rundt det, jf. 8 i lov om kulturminne. Melding om funnet må snarast sendast til kulturminnestyresmaktene i Oppland fylkeskommune slik at vernestyresmaktene kan gjennomføra synfaring og avklara om tiltaket kan gjennomførast og ev. vilkår for dette. 5. BRUK OG VERN AV VASSDRAG I heile planområdet er det i ei sone på 100 meter frå vassdrag, målt i horisontalplanet ved gjennomsnittleg flaumvasstand, ikkje lov å iverksetta bygge- og anleggstiltak nemnt i pbl. 81, 82, 84, 86a, 86b og 93 samt frådeling til slike føremål. I sjølve vasstrengen er det ikkje lov med arbeid eller tiltak etter pbl 81, 82, 86a, 86b og 93, sjølv om arbeidet/tiltaket gjeld stadbunden næring. Byggeforbodet er smalare der det er veg som utgjer eit naturleg skilje, t.d. vegen vest for vatnet Ørmekula. Det er ikkje lov å setta opp gjerde eller andre stengsel i tilknyting til eigedomar som kan hindra den frie ferdslen langs vassdrag. Hovudsiktemålet med føresegna er å ta vare på den frie ferdsla langs vassdrag og å unngå at vassdrag vert forureina. Vassdrag er definert til alle elvar, bekkar, vatn/tjern og andre vassamlingar uansett storleik som ikkje er tørrlagte i løpet av ein normal sommar/har kontinuerleg tilløp. 6. VIKTIGE LEDD I KOMMUNIKASJONSSYSTEMET 1. Eksisterande vegnett skal i størst muleg grad nyttast ved vidare utnytting av området. 2. Eksisterande avkøyringar og gjeldande byggegrenser skal framleis gjelda. 3. Nye vegar skal byggast slik at ein i størst muleg grad unngår store skråningar og fyllingar. FØLGJANDE REGULERINGSPLANAR SKAL FRAMLEIS GJELDA (dvs. at føresegnene og plankartet for kommunedelplan for Liaåsen utmarksområde ikkje gjeld her, og at nemnte planar gjeld inntil ev. ny plan som følgje av fortetting/utviding avløyser den gjeldande). 1. Reguleringsplan for Liaåsen hyttefelt godkjent Reguleringsplan for Mørkagånga hytteområde godkjent Reguleringsplan for Søreistølatn hyttefelt godkjent