Høyringsuttale om «Skole- og tilbodsstruktur for framtida - Skolebruksplan Hordaland fylkeskommune ».

Transkript

1 Skolenes Landsforbund forening Hordaland vg skole: Høyringsuttale om «Skole- og tilbodsstruktur for framtida - Skolebruksplan Hordaland fylkeskommune ». Ref.nr Ein må seia seg samd i at det kan vera trong for å sjå på skolestrukturen i Hordaland fylke, og at det kan vera fruktbart å diskutera korleis denne fungerer i praksis. Når ein skal ta fatt i ei omstrukturering i samband med dette, bør forslaga ein utarbeider byggja på grundig kjennskap til alle delar av fylket og ei kartlegging av konsekvensar for dei einskilde lokalsamfunna. Skolen er ein viktig samfunnsinstitusjon. Å endra skolestruktur vil påverka lokalsamfunna kring skolen på fleire område. Hordaland fylkeskommune har eit ansvar for at endra skolestruktur ikkje gir negative ringverknader rundt om i kommunane. 1) Skolebruksplanen som ligg føre tek diverre ikkje fatt uheldige ringverknader på ein grundig nok måte. Planen er dessutan prega av ein del synsing, mangelfull kjennskap til lokale forhold 2), ufullstendig dokumentasjon og haltande diskusjon på viktige område. Den kolliderer med andre planar fylket har. Me har sett nærare på fråfall, miljø, reisetid, fagmiljø og økonomi. FRÅFALL: Noko av det viktigaste vi gjer for å betre folkehelsa er å syte for at alle barn og unge opplever meistring i skulen og fullfører vidaregåande skule. Unge som fell utanfor arbeidsmarknaden, fører til tap av arbeidskraft, redusert livskvalitet for den enkelte og store kostnader for samfunnet.(regional plan for folkehelsearbeid i Hordaland, ). Talet på sluttarar klårt lågare for elevar som går på vidaregåande skule i heimkommunen i høve til dei som må ut or heimkommunen for å gå på skule.(norut, Rapport 5:2009.) Dette talar for at Hordaland bør halda på ein desentralisert skolestruktur. Me stussar over at ein i skolebruksplanen seier at avstand til heimen i mindre grad påverkar gjennomføringsgraden, er dette noko ein vel å tru fordi skolebruksplanen legg opp til ei sterk sentralisering i delar av fylket?

2 Tvilsam samanlikning. I kap 2.8 er skolebruksplanen innom dette med fråfall/gjennomføringsgrad. Planen viser mellom anna ein tabell som syner at gjennomføringsgraden er svakare i Hordaland samanlikna med Rogaland og Sør-Trøndelag som har færre vidaregåande skular enn Hordaland. Ettersom samanlikninga baserer seg på gjennomsnittstal for elevar per skole i staden for reell skolestruktur i dei fylka ein samanliknar seg med, vert det som står side tvilsam bruk av tal. 3) MILJØ: Utslepp av klimagassar i Hordaland skal reduserast med 22 % innan 2020 i høve til 1991 (30 % i høve til 2007) og 30 % innan 2030 i høve til Hordaland skal vere best mogleg budd på klimaendringane, og klimatilpassing skal baserast på føre var prinsippet, forsking og kunnskap om lokale tilhøve. (Klimaplan for Hordaland ) Meir transport auka utslepp.ein meir sentralisert skolestruktur slik den er foreslått i plan 1 og 1b, vil føra med seg monaleg meir transport av elevar, ikkje berre til og frå skulen, men og i samband med bruk av helsetenester og anna i heimkommunen. I tillegg vil fleire ungdomsskuleelevar ha trong for skyss når dei skal ut på vidaregåande skular i samband med prosjekt til fordjuping om framtidig skuleval. Meir bruk av drosje over lengre strekningar for elevar med særskilte behov. Denne gruppa har særlege tilretteleggingar når det gjeld skyss, og eit meir sentralisert skoletilbod vil bety meir transport. Me saknar tal som syner faktiske miljøkonsekvensar viss ein gjennomfører plan 1 eller 1b. Kva konsekvensar vil det får for utslepp av klimagassar i fylket? (Jf. føre-varprinsippet.) SAMFERDSLE, REISETID: Hovudmålet er at flest mogleg skal kunne vere aktiv kvar dag nært der dei bur. Satsingsområda er fysisk aktivitet (folkehelse), idrett, friluftsliv og anleggsutvikling,(aktiv kvar dag Fylkesdelplan fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv ). Meir trong for transport av elevar i distrikta. Fleire elevar vil få ein uhaldbar lang veg til skulen. Når reisetida går mot 3 timar kvar dag, vil ein nok vurdera å flytta på hybel med dei utfordringane dette kan gje for ein 16-åring. Har ein vurdert kva effekt ei gjennomføring av forslag 1 eller 1b vil ha på Bergen og andre regionssentra (Voss, Leirvik)?

3 Reisetid.Kva legg eigentleg planen i omgrepet «reisetid». Faktisk reisetid eller berre den tida eleven sitt på bussen når bussen held ruta? Auka reisetid for elevar som slit med ymse problem av fysisk, psykisk og sosial karakter. Som det står i planen s. 93: «Sosiale og emosjonelle vanskar (..) er aukande i omfang.» Slike elevar treng å kjenna seg trygge. Då er desentraliserte einingar løysinga. Med forslaga i skolebruksplanen må fleire av elevane med særskilte behov finna seg i å få eit tilbod utanfor heimkommunen og med til dels lang reiseveg (til dømes dei som bur på Bømlo, Fusa og Kvam.) Dokumentasjon på konsekvensar for samferdsle?det vert for lettvint å berre anta at det ikkje vert nemneverdig auke i skolereiser slik ein gjer i planen nedst s.187. Utanom Stor-Bergen vert det trong for mykje meir skyss enn det ein har i dag. GODE SKOLEMILJØ, GODE FAGMILJØ: Fagtilboda og fagmiljøa bør styrkast ved at dei vert konsentrert til færre skolar enn i dag. Dette gjeld alle former for vidaregåande opplæring og t.d.særskild tilrettelagt opplæring, innføringsklassar og vaksenopplæring.(skolebruksplanen s. 113) Det finnest ikkje forsking som eintydig stadfestar at store fagmiljø betyr betre kvalitet på opplæringa. Skolebruksplanen ser ut til å meine at store fagmiljø (mange personar innanfor same fag) er det same som gode fagmiljø ( til dømes s. 131). Samarbeid med verksemder/fagmiljø utanfor skolen og eit breitt samarbeidande fagmiljø innanfor den einskilde skole er etter vårt syn sikrare fagleg kvalitet. Til sjuande og sist er det tilhøvet mellom lærar og elev som er viktigast for kvaliteten på opplæringa. 4) Planen seier ikkje noko om konsekvensane nedlegging av yrkestilbod har å seie for det lokale næringslivet. Heller ikkje at det bør vera nær og god kontakt mellom skole og næringsliv. Fagmiljø vil då vera sterkare, sjølv om ein ikkje har mange parallellar. I planforslaga til skolebruksplanen skal klassar fyllast opp og skulane verta større. Dette vil sjølvsagt verka negativt inn på kvaliteten i opplæringa. 5) I dei føreslegne nedleggingane og samanslåingane av skolar ser det ikkje ut til at ein har vurdert korleis det ein vil endra faktisk fungerer i dag med tanke på psykososialt miljø(elevar og tilsette), fråfall, fagleg kvalitet, fråvær (elevar og personale) og bruk av ekstra ressursar til særskilt tilrettelegging. At kvalitet ikkje er med i vurderingane som ligg til grunn for planen meiner me er på grensa til skandale.

4 I skolebruksplanen ser ein for seg tre store vaksenopplæringssentra, eitt i kvar region, istaden for dei ni som me har no. Det er positivt at det vert lagt opp til at det framleis kan gjevast opplæringstilbod ute på skulane organisert frå opplæringssentra. I Bergen ligg det største vaksenopplæringssenteret ved Bergen Katedralskole. I ein prosess med samanslåing av vaksenopplæringa er det viktig at ein tek vare på den kompetansen som er bygd opp gjennom fleire år og at ein legg opp til ei lokalisering som er høveleg plassert med tanke på tilkomst. Etter vårt syn er det ein fordel for eit vaksenopplæringssenter å ha samdrift og samlokalisering med ein vanleg videregående skole som har eit ressursgrunnlag tilsvarande minst 50 undervisningsstillingar. ØKONOMI: Auka utgifter viss plan 1 eller 1b vert gjennomført. Ein elev som droppar ut or skolen vert dyr for samfunnet vårt. Ekstra tilretteleggingar for elevar med emosjonelle eller psykososiale vanskar medfører store utlegg for fylket. Auka sjukefråvær kostar flesk.(ein må ta høgde for auka sjukefråvær ved omstillingar.) Skyss med drosje og buss genererer utgifter. Planen ser ut til å forhalda seg til tal det er lett å fastsetja. Desse tala viser ikkje dei reelle kostnadane. Me saknar at skolebruksplanen ser meir heilskapeleg på kva faktiske utgifter dei foreslegne endringane vil medføra. Dei økonomiske oppsetta i kap 8.2 er vanskelege å forhalda seg til ettersom ein ikkje får vita kva dei faktisk byggjer på. Me reagerer på at det ikkje er rekna på kostnader knytt til skoleskyss.dette er lite imponerande for ein så gjennomgripande plan som skolebruksplanen. Det kan vera trong for å minna om at det til sjuande og sist er skattepengar som finansierer det fylkeskommunale apparatet. SL-forening Hordaland vg skole meiner ein bør jobba meir med det planutkastet som ligg føre. Me ser at særleg distrikta i fylket tapar på ei gjennomføring av planen, og me trur ein vil vinna på å bruka meir tid til å vurdera konsekvensar for heilskapen. Dei kronene ein trur ein vil spara inn på driftsbudsjettet til opplæringsavdelinga kan koma att som store utlegg i andre budsjett. Gjennomfører ein forslag 1 eller 1b slik dei er sett opp no, trur me det på sikt vil verta svært dyrt for Hordaland fylkeskommune. Velfundert økonomisk satsing på ungdomane våre i dag vil derimot gje solid vinning i morgon. Styret i SL-forening Hordaland vidaregåande skule Rigmor Bjerche, Eivind Torgersen, Siren Dahl, Hans J Berge, Anders Ljung, Bjørg Karin Skjold, Hildegunn Espe, Rene Luis Anguilar, Ottar Skarstein.

5 Notar (dokumentasjon): 1) Eit livskraftig Hordaland krev at by og bygd er attraktive for eit breitt mangfald av grupper i samfunnet. Det vert satsa på vidareutvikling og fornying av det lokale næringslivet, gode tenester, lokale tilbod, møteplassar og stadutvikling. (Fylket sine prioriterte innsatsområde innan næring og nyskaping.) 2) Planen inneheld og ein del konkrete feil, deriblant framtidsutsiktene til næringslivet / bedriftane i ulike regionar. I Hardangerregionen reknar dei med fråflytting og arbeidsnedgang, medan realiteten er over hundre nye arbeidsplassar og tilflytting! Det står og at Odda har null arbeidsplassar innan kjemisk industri, medan dei to største bedriftane der er kjemiske. 3) «Sør-Trøndelag har 22 videregående skoler som drives av fylkeskommunen. Skolene er spredt over hele fylket, og utgjør et svært godt tilbud sett i forhold til fylkets innbyggertall. Det er også et mål å gi et bredt studietilbud på hver enkelt skole.»(kjelde: ) Når ein studerer kartet og ser kvar ein finn vidaregåande skular i Sør-Trøndelag ser ein raskt at små kommunar som Frøya, Hitra og Selbu har sine vidaregåande skolar( med hhv. 205,150 og 106 elevar,) med andre ord eit desentralisert skoletilbod. Dei store skolane som dreg opp gjennomsnittleg tal på elevar per skole finn ein først og fremst i Trondheim. 4) Hattie (2009) 5) Finn, J. & Achilles, C Answers and questions about class size, American Educational Research Journal, 27/3, Denne artikkelen tar for seg spørsmålet om klassestørrelsens betydning for skolefaglig utbytte. Funn for lesning og matematikk vektlegges, og etnisk bakgrunn er et sentralt tema. Studien som artikkelen er basert på, ble gjennomført i løpet av to år i Tennessee. Utvalget var i underkant av 6600 elever med ulik sosiokulturell og språklig bakgrunn. I alt deltok elever fra 331 klasser, og klassene ble definert som store (22-25 elever) og små (13-17 elever). Studiens hovedfunn er følgende: Elever i små klasser gjorde det signifikant bedre i matematikk og lesning sammenlignet med elever i større klasser. I særlig grad har minoritetsspråklige elever store fordeler av å være i små klasser.)

6