Hordaland fylkeskommune Samferdselsavdelinga Postboks Bergen

Transkript

1 Rapport tittel: Handlingsplan for trafikksikringsarbeidet i Hordaland Tiltaksplan Hordaland fylkeskommune Samferdselsavdelinga Postboks Bergen Kontaktperson: Nils Egil Grude Tlf.: E-post: nils-egil.grude@hordaland-f.kommune.no Konsulent: Audun Kvam Asplan Viak Bergen AS Fabrikkgaten Bergen Samandrag: Handlingsplanen for trafikksikringsarbeidet i Hordaland som no vert lagt fram vert gjort gjeldande for planperioden Det vert lagt opp til slik planperiode for å kome i takt med planperiodane i Nasjonal Transportplan Det vert ny rullering /revisjon av planen i 2005 for planperioden Trafikksikringsplanen for perioden , med handlingsprogram for perioden , retta merksemda både mot fysiske tiltak, trafikantåtferd og nullvisjonen. Den framlagde planen har tatt opp i seg prioteringane frå den nasjonale handlingsplanen for trafikksikring på veg for perioden og Handlingsprogrammet for NTP , som i enno sterkare grad enn tidlegare legg opp til satsing på trafikantåtferd. Kunnskap om og registrering av trafikantåtferd vert lagt til grunn for iverksetjing av alle typar trafikksikringstiltak. ISBN: Emneord: Trafikksikring På internett:

2 Føreord Handlingsplanen for trafikksikringsarbeidet i Hordaland for med tiltaksplan gjeldande for perioden vart vedteke på fylkestinget 17. mars Tiltaksplanen gjeld til og med 2005 og i fylkestingsvedtaket ligg det at Handlingsplanen for trafikksikringsarbeidet skal reviderast for å kome i fase med Nasjonal Transportplan Trass i bygging av gang- og sykkelvegar og andre fysiske trafikksikringstiltak som er vurdert å ha stor ulykkesreduserande effekt, har ikkje talet på trafikkskadde gått så mykje ned som venta. I den no vedtekne handlingsplanen legg ein difor opp til ei endå sterkare satsing på trafikantåtferd. Kunnskap om og registrering av trafikantåtferd skal leggjast til grunn for iverksetting av alle typar trafikksikringstiltak. Hovudføringane for dei prioriteringar som kjem fram i denne reviderte handlingsplanen byggjer på Nasjonal Transportplan og den nasjonale handlingsplanen for trafikksikring på veg for perioden Denne planen er eit fellesdokument frå Trygg Trafikk, Politidirektoratet og Statens vegvesen. Det ligg no føre, eller er under arbeid trafikksikringsplanar for nesten alle kommunaane i Hordaland. Denne handlingsplanen byggjer i større grad enn tidlegare planar på dei kommunale trafikksikringsplanane i Hordaland. Dette er i samsvar med handlingsprogrammet for fylkesplan for Hordaland Deltakarane i arbeidet med revidering av trafikksikringsplanen representerar dei ulike fagmiljøa innan trafikksikring; Statens vegvesen, Fylkesmannen i Hordaland, utdanningsavdelinga, Politiet, Trygg Trafikk, Autoriserte Trafikkskolers Landsforbund og fylkeskommunen. Arbeidet med planen hadde ikkje vore mogleg utan aktiv deltaking frå desse etatane/organisasjonane. Eg vil difor her nytte høvet til å takke dei som har teke del i planprosessen. Torill Selsvold Nyborg Fylkesordførar

3 Innhald 1 Innleiing Ulykkesutviklinga i Hordaland Ulykkesutvikling og ulykkesfordeling i Hordaland Ulykkesutvikling i Hordaland samanlikna med nabofylka Forventa ulykkesutvikling uten auka satsing Mål for trafikksikringsarbeidet Nasjonale mål Overhalde fartsgrensene Reduksjon i omfanget av bilførarar som er ruspåverka Auka bruk av sikringsutstyr Sikrare tungtransport Færre vegar i tryggleiksklasse 4 og Færre drepne og hardt skadde ungdomar Mål for Hordaland Strategiar for endra satsing Trafikksikringsarbeidet i fylket Ansvar og samordning Fylkestrafikksikringsrådet (FTR) Omtale av dei ulike etatane i FTR FTR sin funksjon Statens vegvesen sitt ansvar i høve til FTR Andre aktørar i TS-arbeidet Trafikksikringsarbeidet i kommunane Kommunen sitt ansvar Grunnlag for prioritering Kommunevise ulykkesstatistikkar Kommunale trafikksikringsoppgåver Kommunevis oversikt over trafikksikringsarbeidet Forslag til vidare arbeid med trafikksikringsarbeidet i kommunane Nasjonale føringar Korleis bør trafikksikring brukast i areal- og transportplanlegging Årleg møte om trafikksikringsplanar Trafikksikringskonferanse for alle kommunar i Hordaland Status for tiltaksplanen Planhandsaming Status for gjennomføring av tiltak Tiltak Trafikantåtferd og trafikantroller Livslang læring Satsingsområder Barn og ungdom Fotgjengarar og syklistar Unge bilførarar Yrkessjåførar Eldre bilførarar Promillekøyrarar Fart Fysiske tiltak kryss/strekningar Verneutstyr Tverretatleg samarbeid Føresetnader og strategi for gjennomføring av tiltak Tiltaksdel, Vedlegg, Saksutgreiing og fylkestingvedtak.. 43

4

5 Innleiing 1 Innleiing Trafikksikringsarbeidet i Hordaland har til no i hovudsak vore knytt opp mot utbygging av vegnettet. Nybygging og omlegging av veg, gang- og sykkelveg og utbetring av ulykkespunkt har vore dei viktigaste tiltaka i trafikksikringsarbeidet. Desse tiltaka har då også hatt stor ulykkesreduserande verknad. Særleg har bygging av dei nye innfartsårene til Bergen på 1980 og 1990-talet og utbetring av ulykkespunkt ført til reduksjon i ulykkene i dette området i denne perioden. Det viser seg no at vi ikkje lenger kan forvente like god effekt av dei tradisjonelle fysiske tiltaka. Til trass i at det er gjennomført ei rekkje fysiske tiltak som på førehand var utrekna å ha stor ulykkesreduserande effekt, har ikkje talet på trafikkskadde gått ned så mykje som ynskjeleg. Dette kan delvis også forklarast med den auka trafikkveksten som vi har hatt i fylket vårt. Dette fører ikkje til at vi i det vidare trafikksikringsarbeidet vil redusere bruken av fysiske trafikksikringstiltak, men vi må i større grad sjå slike tiltak i samanhang med andre typar trafikksikringstiltak, med det føremål å få trafikantane til å bruke vegsystemet på ein slik måte at faren for ulykker blir mindre. Vi meiner difor at det i større grad enn tidlegare må fokuserast på trafikantåtferd, og at kunnskap og registrering av denne vert lagt til grunn for iverksetjing av alle typar trafikksikringstiltak. Ei sterkare satsing på trafikantretta tiltak er også i tråd med dei føringar som ligg til grunn i Handlingsprogrammet til Nasjonal Transportplan for perioden når det gjeld val av trafikksikringstiltak. Tiltakspakken for trafikant og køyretytiltaka utgjer her ein stor del av trafikksikringseffekten i Handlingsprogrammet. I Handlingsprogrammet legg ein også opp til at tiltak retta mot dei alvorlegaste ulykkene skal prioriterast. Dette som ein naturleg konsekvens av nullvisjonen. I 2002 blei Nasjonal handlingsplan for trafikksikkerhet på veg lagt fram. Den er eit fellesdokument frå Trygg Trafikk, Politidirektoratet og Statens vegvesen. Saman med Nasjonal Transportplan, er dette hovudføringane for våre prioriteringar. Handlingsplanen for trafikksikringsarbeidet i Hordaland skal reviderast innan utgangen av året, med vedtak på vårparten. Planen vert tilrådd sendt ut på høyring av det nye samferdselsutvalet 12. november og vedteke sendt ut på høyring i fylkesutvalet november med sikte på endeleg godkjenning av planen på marstinget Planen består av ein strategidel og ein tiltaksdel. Strategidelen gjeld fram til 2007 og det er derfor berre behov for ein mindre revisjon av denne. Tiltaksdelen gjeld eigentleg for perioden Då vi er midt inne i denne perioden, vil arbeidet her bestå i evaluering for , mens det skal lagast ny tiltaksplan for Arbeidet er organisert gjennom ei kjernegruppe som gjer grovarbeidet og ei arbeidsgruppe som kjem med innspel og som får planen til høyring. Kjernegruppa er representert ved: Tor Høyland Statens vegvesen (Leiar) Johnny Sjåstad Statens vegvesen Nils Egil Grude Hordaland Fylkeskommune Audun Kvam Asplan Viak Bergen as (Sekretær) 1

6 Handlingsplan : Trafikksikringsarbeidet i Hordaland Arbeidsgruppa er resten av Fylkestrafikksikringsrådet Arne Aase Trygg Trafikk Hanne-Brit Iversen Fylkesmannen i Hordaland, Utdanningsavdelinga Inge Nordstrønen Hordaland Politidistrikt Jan Anker Goli Autoriserte Trafikkskolers Landsforbund Heidi Follevåg Hordaland fylkeskommune, Opplæringsavdelinga Nils Torbjørn Sperrevik Statens vegvesen Ivar Thorkildsen Statens vegvesen Vivian Hoff Erstad Statens vegevesen FTR føreslår at tiltaksdelen i denne planen vert rullert og oppdatert ein gang i året og då sett i høve til dei einskilde etatane sin budsjettsituasjon og årsplanarbeid. I dei neste kapitla vil vi skissere kva strategiar og typar tiltak som bør veljast på fylkes- og kommunalt nivå. Strategiane som er føreslått i denne planen skal sameinast med nullvisjonen. 2

7 Ulykkesutviklinga i Hordaland 2 Ulykkesutviklinga i Hordaland Kapittelet omtalar ulykkeutviklinga i perioden Det er sett på heile fylket under eitt, fylket utanom Bergen, og Bergen kommune. 2.1 Ulykkesutvikling og ulykkesfordeling i Hordaland Antall Drepne/skadde Hordaland Hordaland u/bergen Bergen For Hordaland var antal drepne og skadde aukande frå 1992 og fram til Det var ein markant nedgang frå 1996 til Etter dette har talet på skadde og drepne lagt på mellom For Hordaland utanom Bergen har det vor ein nedgang etter toppåret Bergen har hatt ein positiv tendens frå 1994 og fram til 2000, medan 2001 er på nivå med åra midt på 90-talet. 3

8 Handlingsplan : Trafikksikringsarbeidet i Hordaland % Fordeling på skadegrad Hordaland Hordaland u/bergen 6 Bergen 92 Drept Svært alvorleg skadd Avorleg skadd Lettare skadd For fylket sett under eitt utgjer gruppa lett skadde 87% for perioden Alvorsgraden er høgast for ulykkene som skjer i kommunane utanom Bergen % Ulykker fordelt på trafikantgruppe Hordaland Hordaland u/bergen Bergen Fotgjenger Sykkel Motorsykkel Bil Det er små skilnader mellom Bergen og resten av fylket når det gjeld fordeling på trafikantgruppe. Vi ser at mjuke trafikantar er noko meir utsett i Bergen enn i fylket elles. 4

9 Ulykkesutviklinga i Hordaland % Ulykker fordelt på ulykkestype Hordaland Hordaland u/bergen Bergen Påkøyring bakfrå Møte Kryss Fotgjengar Utforkøyring Andre Utforkjøringsulykkene dominerer for kommunane utanom Bergen. Her utgjer også møteulykkene ein stor del. I Bergen er det påkjøring bakfrå og ulykker i kryss som er dominerande. Drepne/skadde fordelt på alder Antall Hordaland Hordaland u/bergen Bergen Figuren viser drepne og skadde innan de ulike aldersgruppene. Vi gjer merksam på at aldersintervalla er av ulik storleik. I aldersgruppa frå år er det 3120 drepne og skadde i Hordaland. Dette er altså den aldersgruppa med klart flest drepne og skadde. 5

10 Handlingsplan : Trafikksikringsarbeidet i Hordaland 2.2 Ulykkesutvikling i Hordaland samanlikna med nabofylka Figuren viser korleis ulykkeutviklinga har vore for dei tre fylka Rogaland, Hordaland, Sogn og Fjordane i perioden Det er tatt utgangspunkt i gjennomsnittleg antal drepne og skadde i perioden Prosentvis avvik frå dette gjennomsnittet er vist år for år for kvar enkelt fylke. Vi ser til dømes at Rogaland og Hordaland har hatt ei positiv utvikling fram til , men ei negativ utvikling mot slutten av perioden. Både Rogaland og Hordaland har eit høgare antal skadde og drepne i 2002 enn gjennomsnittstalet for Sogn og Fjordane har hatt ei positiv utvikling dei siste to åra. Antal drepne og skadde i 2002 var 86 % av gjennomsnittstalet for % Ulykkesutvikling Hordaland Rogaland Sogn og Fjordane 2.3 Forventa ulykkesutvikling uten auka satsing Med bakgrunn i ulykkestala fram til 2000, viser berekningar gjort til Nasjonal Transportplan at vi skulle forventa 985 skadde og drepne i Hordalandstrafikken i Dersom ein ikkje aukar innsatsen innanfor trafikksikringsarbeidet utover det nivået som ein har hatt i åra fram til 2002, forventa vi at dette talet ville auka til 1039 i Med tiltaka i Handlingsprogrammet forventar ein at talet på skadde og drepne skal bli redusert med 108 skadde og drepne til 931. Endringar 2) for år 2006 som følgje av tiltak i Status Forventa situasjon Forventa situasjon i i utan nye tiltak 1) (0-situasj.) Antal skadde eller drepne SUM Forventa situasjon i 2006 med nye tiltak 1) Endring frå forventa situasjon i 2002 til forventa situasjon i 2006 utan nye tiltak skuldast prognosar for trafikkvekst 2) Reduksjon vert vist med negativt føreteikn mens auke vert vist med positivt føreteikn. 6

11 Mål for trafikksikringsarbeidet 3 Mål for trafikksikringsarbeidet Regjeringa la 29. september 2000 fram stortingsmelding nr. 46 Nasjonal Transportplan (NTP) NTP har i det langsiktige trafikksikringsarbeidet lagt til grunn ein visjon om at ingen skal bli drepne eller livsvarig skadd i trafikken; nullvisjonen. Det er utarbeidd ein Nasjonal handlingsplan for trafikksikkerhet på veg , som konkretiserer dei verkemidla som kan redusere dei alvorlegaste ulykkene. Handlingsplanen er utarbeidd i samarbeid med dei mest sentrale aktørane i trafikksikringsarbeidet for å utnytte ressursane best mogleg. Handlingsplanen er eit viktig grunnlagsdokument for trafikksikringsarbeidet i perioden Den nasjonale planen framhevar spesielt det ansvaret som fylkeskommunane har når det gjeld å samordne trafikksikringsarbeidet på fylkesnivå etter 40a i vegtrafikklova. Dei vert sterkt oppfordra til å utarbeide fylkesvise handlingsplanar for trafikksikringsarbeid, og at planperioden for desse planane er lik handlingsprogramma til Nasjonal transportplan (NTP). Dei fylkesvise planane kan då gje viktige innspel til revisjon av NTP. I den nasjonale planen vert også fylkeskommunane oppfordra til å vidareføre ordninga med Aksjon skuleveg og løyve eit fylkeskommunalt tilskot til kommunane i same storleik som det tidlegare statlege tilskotet. Dette for at det kommunale trafikksikringsarbeidet ikkje skal bli nedprioritert. Vegdirektoratet skal følgje opp og kartleggje at tilskotsordninga vert vidareført i fylkeskommunal regi. 3.1 Nasjonale mål Nasjonal handlingsplan for trafikksikkerhet på veg har sett følgjande mål : Overhalde fartsgrensene Minst 85 % av køyretya skal overhalde fartsgrensene Reduksjon i omfanget av bilførarar som er ruspåverka. Ikkje meir enn 0,2 % av alle kontrollerte førarar skal få beslaglagt førarkortet på grunn av køyring i rus Auka bruk av sikringsutstyr Bilbelte og sikring av born Minst 97 % av alle førarar og passasjerar i alle aldersgrupper, både i og utanfor tettbygde strok, skal vere riktig sikra. Sykkelhjelm Minst 90 % av barn under 12 år skal bruke sykkelhjelm. 7

12 Handlingsplan : Trafikksikringsarbeidet i Hordaland Minst 75 % av ungdom og vaksne over 12 år skal bruke sykkelhjelm. Lys og refleks på sykkel Minst 90 % av syklistene skal bruke lys i mørke. Alle syklar skal ha refleks framme og bak og eikerefleks/dekkerefleks. Refleks på fotgjengarar Alle barnevogner skal ha refleks på alle sider. Alle born mellom 0-6 år skal ha påsydd refleks Alle born mellom 7-14 år skal ha påsydd eller påhengt refleks Minst 50 % av vaksne mellom år skal bruke refleks Minst 70 % av vaksne over 65 år skal bruke refleks Sikrare tungtransport Farleg gods Andelen førarar med gyldig kompetansebevis skal aukast frå 85 % til minst 95 % Bremsar Andelen tunge køyrety med godkjent bremseverknad skal aukast frå 71 % til minst 95 % Sikring av last Andelen tunge køyrety med godkjent sikring av last skal aukast frå 87 % til minst 95 % Færre vegar i tryggleiksklasse 4 og 5 I 2001 vart riksvegane delt inn i 5 tryggleiksklassar ut frå antal ulykker pr. kilometer og alvorsgrad. 5% av vegnettet med dei fleste og alvorlegaste ulykkene vart definert som tryggleiksklasse 5 og dei neste 15 % som tryggleiksklasse 4. Minst 80 % reduksjon av antalet kilometer veg i tryggleiksklasse 5. Minst 50 % reduksjon i av antalet kilometer veg i tryggleiksklasse Færre drepne og hardt skadde ungdomar Antalet drepne eller hardt skadde i aldersgruppa år skal minst halverast 3.2 Mål for Hordaland I Stortingsmelding nr 46 ( ) er det lagt til grunn at tiltak som skal gjennomførast innanfor vegsektoren i perioden skal gje om lag 50 færre drepne og om lag 950 færre skadde eller drepne i 2006 samanlikna med ein situasjon utan nye tiltak. Dette er tiltak som er fordelte på : 120 færre skadde/drepne ved strekningsvise investeringar på stamvegnettet 110 færre skadde/drepne ved nedsett fartsgrense til 30 km/t i bustadgater og sentrumsområde 90 færre skadde/drepne ved innføring av prikkbelastning av førarkort 8

13 Mål for trafikksikringsarbeidet 630 færre skadde/drepne ved strekningsvise investeringar på det øvrige riksvegnettet, mindre investeringar på heile riksvegnettet, auka innsats til drift- og vedlikehald, trafikant- og køyretyretta tiltak, samt reduserte fartsgrenser på riksvegnettet. Vegdirektoratet har ikkje satt eit absolutt krav til kvart fylke, men derimot anbefalt eit absolutt minimum ambisjonsnivå. For Hordaland fylke er dette på 55 færre skadde eller drepne (gjeld av ramma på 630). I tillegg til dette tilstandsmålet er det ein føresetnad at dei føreslegne tiltaka i større grad enn tidlegare skal dreiast mot dei alvorlegaste ulykkene. Utanfor tettbygd strøk gjeld dette særleg møte- og utforkjøringsulykkene, medan påkjøring av fotgjengarar og syklistar er dominerande ulykkestypar innanfor tettbygd strøk. 3.3 Strategiar for endra satsing Tradisjonelt har ein brukt svært ulike metodar og grunngjeving for iverksetjing av trafikksikringstiltak. Når det gjeld fysiske tiltak er det utarbeidd metodar for å finne kva ulykkesreduserande effekt dei ulike tiltaka har. Berre tiltak som har slik påvist effekt er vurderte og føreslått i planen. Kontroll- og overvakingstiltak dreiar seg i større grad om effektivisering og samordning av eksisterande aktivitet. Ressursar og retningslinjer for sjølve kontrollaktiviteten i fylket vert i stor grad styrt frå sentralt hald. Trafikantretta tiltak har tidlegare i hovudsak omfatta trafikantopplæring i skuleverket og oppdateringskurs for eldre. I Handlingsprogrammet for er det vist ei kraftig auke i trafikant og køyretytiltak. Ekstrasatsinga gjeld innanfor områda : Auka køyretrening før førarprøven Eldre bilførarar Bruk av bilbelte og sikring av barn Trafikksikker bruk av tunge køyrety Kvalitetssikring av førarprøven og trafikkopplæringa Køyre- og kviletid Trafikantpåverknad m.a. opplæring av barn og ungdom Overordna mål for gjennomføring av trafikksikringstiltak må difor vere å endre uønska trafikantåtferd slik at denne vert sikrare for den eller dei trafikantgrupper som tiltaket er meint å verke for. På nasjonalt plan er det no sett i verk tiltak mot dei som skal ta førarkort. Alle som fyller 16 år etter 1. juli 2003 må gjennomgå eit Trafikalt Grunnkurs før dei kan starte øvingskjøring. Etter 1. juli 2005 må alle som vil ta førarkort delta på Trafikalt Grunnkurs før dei kan øvingskøyre. Kurset skal i framtida danne grunnlag for alle førarkortklassar også mopedføraropplæring. Kurset tek for seg grunnleggande forståing for trafikk, og dannar grunnlag for ei målretta køyretrening før førarprøven. I dette høve bør det satsast på å utvikle læremidlar og materiell som kan påverke elevane slik at dei unngår uønska trafikantåtferd. Gåande og syklande er to trafikantgrupper som til saman utgjer ca. 10% av dei trafikkskadde, men alvorsgraden er høg, særleg samanlikna med biltrafikantar. Dei mjuke trafikantane utgjer ein veksande del av trafikkbiletet, særleg gjeld dette sykkeltrafikk i tettbygd strøk. Utan nye ulykkesreduserande tiltak og auka satsing på ekstra tiltak, vil talet på skadde syklistar auke i takt med sykkeltrafikken. Vi meiner at tradisjonelle tiltak i form av bygging av nye gang- og sykkelvegar, gangfelt og utdeling av refleks ikkje er nok for å halde talet på skadde og drepne fotgjengarar og syklistar på dagens nivå. 9

14 Handlingsplan : Trafikksikringsarbeidet i Hordaland I Hordaland har ein dei seinare åra satsa mest på å byggje og utbetre vegnettet med tanke på betre framkomst og dermed også høgare fart når det gjeld biltrafikk. Samstundes har kommunane regulert inn ny bustadbygging i randsoner kring høgt trafikkerte vegar utan at det vert lagt til rette for sikker kryssing for fotgjengarar og syklistar. Mange mjuke trafikantar og særleg barn, opplever slike vegar som ein barriere - ein barriere som er spesielt tilrettelagt og utforma med tanke på størst mogeleg framkomst og trafikktryggleik for køyrande. Vi meiner at auka mobilitet for dei mjuke trafikantane må gjevast høgre prioritet. I samband med planlegging og vurdering av nye vegutbetringstiltak og trafikksikringstiltak må det difor i større grad leggjast vekt på å dempe fart og prioritere og tilrettelegge for sikrare framkomst og auka mobilitet for mjuke trafikantar. Nullvisjonen som er ein visjon om ingen drepne eller varig skadde i vegtrafikken dannar grunnlaget for alt trafikksikringsarbeid. Det betyr ei sterkare satsing på tiltak som har dokumentert ulykkesreduserande effekt på dei alvorlegaste ulykkene. Vi ønskjer difor å satse sterkare på forsking og prioritering av slike tiltak. Konsekvensen av satsing på nullvisjonen er at ein i sterkare grad enn tidlegare vil prioritere tiltak som har ulykkesreduserande effekt på kostnad av tiltak som har med rein framkomst å gjere. Trafikksikringsarbeidet må bli ein viktigare del av samfunnspolitikken og det må i større grad setjast krav om gjennomføring av trafikksikringstiltak når ein tilrettelegg for endringar i trafikk og samferdslemønsteret. I samband med vurdering og forslag til nye trafikksikringstiltak i tiltaksdelen må det i større grad leggjast vekt på tiltak som kan hindre at det skjer dødsulykker og ulykker med alvorleg skadde i trafikken. Nyare forsking viser klårt at skal ein kunne få ned talet på ulykker i trafikken må det i større grad enn tidlegare satsast på tiltak som endrar eller kan forbetre åtferda for alle kategoriar trafikantar. Satsinga på trafikantretta tiltak skjer både nasjonalt og lokalt gjennom auka satsing på dette området i undervisning og gjennom informasjon. Målet for desse tiltaka er å endre farleg åtferd i trafikken og skape aksept for trafikksikringstiltak. Satsingsområda for dei trafikantretta tiltaka er særleg retta mot nullvisjonen, fart, bilbelte og anna verneutstyr, rus og medikament, mjuke trafikantar og sikre køyrety. Sterkare satsing på trafikantåtferd er lagt til grunn for forslaga til satsingsområde i trafikksikringsarbeidet i Hordaland som kjem fram i denne planen. 10

15 Trafikksikringsarbeidet i fylket 4 Trafikksikringsarbeidet i fylket Kapittel 4 omtalar organisering og ansvarsfordeling i høve til trafikksikringsarbeidet i fylket. Det er òg ein omtale av dei ulike aktørar som er involvert i trafikksikringsarbeidet. 4.1 Ansvar og samordning Etter 40a i vegtrafikklova har fylkeskommunen ansvar for å tilrå og samordne trafikksikringsarbeidet i fylket. I 1995 innførte Hordaland fylkeskommune ein ny styringsstruktur som førte til endringar når det gjaldt organiseringa av trafikksikringsarbeidet. Før omorganiseringa hadde fylkeskommunen eit eige fylkestrafikksikringsutval (FTU) som var underlagt samferdselsutvalet. FTU vart leia av ein representant frå samferdselsutvalet. I tillegg sat det fire andre representantar i utvalet som til saman representerte 3 hovudutval. FTU gjorde vedtak om fordeling av fylket sine trafikksikringsmidlar etter tilråding frå vegsjefen, som hadde sekretariatsansvar. FTU hadde i tillegg til dei fylkespolitiske medlemmane også konsultative representantar frå Politiet, Statens vegvesen, Trygg Trafikk, Statens utdanningskontor, Autoriserte Trafikkskolers Landsforbund og Hordaland fylkeskommune. Etter den politiske omorganiseringa i fylkeskommunen i 1995 vart FTU lagt ned og erstatta av eit fylkestrafikksikringsråd (FTR). Rådet er samansett av representantar frå dei etatane som tidlegare var konsultative medlemmene i FTU. Sekretariatet som førebur sakene for FTR ligg under Statens vegvesen, Bergen distrikt. FTR er eit rådgjevande organ for komité for samferdselsutvalet når det gjeld trafikksikringssaker som skal handsamast i fylkespolitiske organ, og utvalet er i praksis fylket sitt trafikksikringsutval. Fylkesutvalet gjer enkeltvedtak om fylkeskommunale løyvingar til trafikksikringsarbeidet. Komité for miljø og samferdsel oversendte eit forslag frå møtet 8. april 2003 der dei ba om at administrasjonen greier ut mogleg reetablering av eit politisk fylkestrafikksikringsutval. Rådmannen vil leggje fram ei eiga sak om dette for politisk handsaming. 4.2 Fylkestrafikksikringsrådet (FTR) Omtale av dei ulike etatane i FTR Statens vegvesen Statens vegvesen har ansvaret for planlegging og utføring av fysiske tiltak på alle Europavegar, riksvegar og fylkesvegar samt føraropplæring og køyretykontroll. Etaten er underlagt Samferdselsdepartementet med Vegdirektoratet som sentraladministrasjon. Frå 1. januar 2003 vart etaten omorganisert og fekk i tillegg til Vegdirektoratet to nye nivå. Eit regionalt nivå og eit distriktsnivå. Region Vest omfattar fylka Sogn og Fjordane, Hordaland og Rogaland. Hovudkontoret for regionen ligg på Leikanger i Sogn og Fjordane. Fagteam trafikksikring i veg- og trafikkstaben har til hovudoppgåve å samordne etatens trafikksikringsarbeid i høve til Vegdirektoratet og distriktsnivået. 11

16 Handlingsplan : Trafikksikringsarbeidet i Hordaland Distriktsnivået i Region Vest består av seks distrikt. To av desse har eigne vegkontor i Hordaland. Eit i Bergen (Bergen distriktsvegkontor) og eit på Voss (Voss og Hardanger distriktsvegkontor). I tillegg har distriktsvegkontoret i Haugesund (Haugalandet og Sunnhordland distrikt) ansvar for kommunane i Sunnhordland. Distriktsvegkontora har ansvar for utføring av trafikksikringstiltak i sitt distriktet. Det gjeld både fysiske tiltak på veg, kontroll av køyrety og tiltak knytte til føraropplæring. Ansvaret for utføring av trafikksikringstiltak er delt på ulike seksjonar, men det er likevel bestemte seksjonar som har eit hovudansvar for slike tiltak på dei ulike distriktsvegkontor. I Bergen er dette lagt til plan- og forvaltningsseksjonen. I Voss og Haugesund til vegseksjonen. Politiet Politi- og lensmannsetaten er underlagt Politidirektoratet som fastset mål og gir rammer for verksemda i denne etaten. Hordaland fylke er delt inn i 2 politidistrikt: Hordaland politidistrikt og Haugaland og Sunnhordland politidistrikt. Trafikkoordinator i Hordaland politidistrikt representerer begge desse politidistrikta i FTR. Trafikksikringsarbeidet i Hordaland politidistrikt er organisert med ein trafikkoordinator plassert ved Operative fellesfunksjoner. Ved kvart lensmannskontor er det ein trafikkansvarleg. Sentrum politistasjon har ein eigen trafikk- og forseelsesseksjon. UP driv trafikkteneste på tvers av politidistrikta og er å rekne som ein sentral bistandsetat. Politiet har ein tradisjonell og formell plass i trafikksikringsarbeidet ved i første rekkje å ha ein kontrollerande og handhevande funksjon. Hovudmålet for politiets trafikkteneste er å hindre eller avgrense omfanget av trafikkulykker. Kontrollaktiviteten er difor retta mot uønska åtferd som utifrå erfaring er ulykkesskapande. Ein byggjer og på at ein veit at størst samfunnsøkonomisk vinst får ein ved å førebyggje trafikkulykker. Politimeisteren har vedtaksmynde over dei fleste forbod- og påbodsskilt i Bergen. Han har og uttalerett i lensmannsdistrikta. Automatisk trafikkontroll (ATK) er eit samarbeidsprosjekt med Statens vegevesen og er eit supplement til politiets ordinære fartskontrollar. Fylkesmannen i Hordaland, Utdanningsavdelinga Fylkesmannen v/utdanningsavdelinga er bindeledd mellom Utdannings- og forskningsdepartementet og den offentlege utdanningssektoren i kommunar og fylkeskommunen. Utdanningsavdelinga skal medverke til å koordinera offentleg utdanningsverksemd på tvers av utdanningsområda, og skal også ivareta oppgåver overfor private skular, friskular, studieorganisasjonar og folkehøgskular. Utdanningsavdelinga har eit særleg ansvar for å medverke til heilskapstenking og koordinering på tvers av utdanningsnivåa. Utdanningsavdelinga skal sjå til at rettar og rettstryggleiken til elevar, føresette, lærlingar og vaksenopplæringsdeltakarar vert ivaretekne. I samband med dette kan Utdanningsavdelinga leggja til rette for, og påverka, kommunar, fylkeskommunen og skolar til auka satsing på trafikkopplæring i skulen. Utdanningsavdelinga har ein representant i FTR. Trygg Trafikk Trygg Trafikk vart oppretta i 1956 etter initiativ frå Samferdselsdepartementet, Kyrkje- og undervisningsdepartementet, Justisdepartementet, Norges Forsikringsforbund og de tre motororganisasjonane KNA, MA og NAF. Bakgrunnen for opprettinga var at talet på skadde og drepne i trafikken auka kraftig. 12

17 Trafikksikringsarbeidet i fylket Trygg Trafikk er ein landsomfattande organisasjon for det frivillige trafikktryggingsarbeidet og skal fungera som eit bindeledd mellom dei frivillige aktørane og dei offentlege myndigheitene som har ansvar for trafikktryggleiken. Trygg Trafikk har eit hovudkontor i Oslo og eigne sekretariat i alle fylka. Fylkessekretariata er plassert ved vegkontora i fylka, basert på ein samarbeidsavtale med dei einskilte fylkeskommunane. Organisasjonen har i tillegg ein ordning med distriktssekretærar på engasjement i dei enkelte politidistrikta. Trygg Trafikk har i dag til saman 45 fast ansette og omlag 60 distriktssekretærar på engasjement. Trygg Trafikk skal ifølgje vedtektene arbeide for å oppnå best mulig trafikktryggleik for alle trafikantgrupper. Organisasjonen har eit særlig ansvar for at trafikkopplæring og informasjon om trafikktryggleik blir gjennomført som eit ledd i ein samordna innsats mot trafikkulykkene. Trygg Trafikk sine arbeidsområder omfattar i hovudtrekk å gje trafikkfagleg og pedagogisk bistand til barnehagar, skular, lærarhøgskular og foreldre for å sikre at trafikkopplæringa og trafikkoppsedinga blir best mogleg å spreie informasjon om trafikktryggleik til ulike målgrupper å vere bindeledd mellom det frivillige trafikktryggingsarbeidet og styresmaktene å vere pådrivar i trafikktryggingspørsmål overfor beslutningstakarar og styresmakter Trygg Trafikk samarbeider også med presse, radio og TV, og held desse kontinuerleg orienterte om trafikksikringstiltak både sentralt og lokalt, samt skaffar media bakgrunnsstoff til deira arbeid. Trygg Trafikk sender også ut pressemeldingar om ulykkesutviklinga. Trygg Trafikk ved fylkessekretæren er fast medlem i FTR. Trygg Trafikk vedtok i 1998, etter ein utvida gjennomgang av organisasjonen, ein ny struktur for sine plandokument, som består av ein strategiplan (8 år), ein handlingsplan (4 år) og ein årleg verksemdsplan. Fylkessekretærane si verksemd må i tillegg sjåast i forhold til dei fylkesvise handlingsplanane for trafikktryggleik. Trygg Trafikk arbeider i stor grad i prosjekt i samarbeid med andre aktørar, som Statens vegvesen og Politiet. Det føregår også prosjektretta samarbeid med næringslivet. Fylkeskommunale etatar Administrativt er fylkeskommunen samansett av ei rekkje avdelingar og arbeidslag. Avdelingane som er representert i FTR er Opplæringsavdelinga og Arbeidslaget for Transport ved samferdselsavdelinga. Samferdselssavdelinga ved arbeidslaget for transport har ansvar for ulike plansaker innan samferdsel og er tillagt ansvaret for arbeidet med trafikksikringssaker. Arbeidslaget for transport er såleis eit bindeledd mellom Statens vegvesen som har sekretæransvar for FTR og fylkesadministrasjonen som førebur trafikksikringssaker som vert lagt fram for politisk handsaming i samferdselsutvalet. Samferdselsavdelinga/arbeidslaget for transport har ein representant i FTR. Opplæringsavdelinga sitt ansvarsområde er vidaregåande opplæring av ungdom frå 16 til 19 år til anten studiekompetanse, fagbrev eller andre typar kompetansebevis. I tillegg har avdelinga ansvar for ulike typar vaksenopplæring. Avdelinga har ansvar for opplæringa av yrkesjåførar. Opplæringsavdelinga har ansvar for haldningskapande arbeid blant elevane sine, m.a. dei årlege russekulla. Opplæringsavdelinga har ein representant i FTR. Autoriserte trafikkskolers Landsforbund ATL er eit landsdekkjande forbund som har til føremål blant anna å arbeide for god trafikkopplæring og å fremje trafikktryggleik. ATL samarbeider med tilsvarande forbund i andre land, søkjer kontakt og 13

18 Handlingsplan : Trafikksikringsarbeidet i Hordaland samarbeid innan fylker og sentralt med styresmakter/etatar, organisasjonar og andre, for å fremje trafikktryggleik. Alle trafikkskular er godkjent av styresmaktene, og tilsette ved medlemsskular kan bli tekne opp som medlem i forbundet. ATL avd. Hordaland er landets største fylkesavdeling, med i alt 51 medlemmer. Medlemmane driv trafikkopplæring i alle førarkortklassar og er engasjert ved vidaregåande skular for å undervise i valfaget trafikkundervisning. Autoriserte Trafikkskolers landsforbund har dei siste åra satsa på økonomisk og miljømessig kjøring. Konseptet gir ein reduksjon i trafikkuhell FTR sin funksjon FTR er som tidlegare nemnt eit rådgjevande organ for samferdselsutvalet når det gjeld trafikksikringssaker som skal handsamast i fylkespolitiske organ. Når det gjeld posten på fylkesvegbudsjettet, Trafikantretta tiltak, vedtek fylkesutvalet etter tilråding frå samferdselsutvalet at det vert sett av midlar til satsingsområda som er sett opp i tiltaksplanen for trafikksikringsarbeidet i Hordaland. Storleiken på denne posten har vore på 1,5 til 1,0 mill. kr. pr. år. I denne posten ligg og Tilskot til prosjekt etter søknad som vert fordelt etter vedtak i FTR. Søknad om tilskot frå denne underposten vert vurdert etter ein samla strategi. Det har vore nytta mellom kr og til dette kvart år Statens vegvesen sitt ansvar i høve til FTR Hordaland fylkeskommune har vedteke at Statens vegvesen skal ha ansvaret for både leiing og sekretariat for FTR. Etter omorganiseringa av Statens vegvesen i 2003 har det nye regionvegkontoret bestemt at distriktsvegkontoret i Bergen skal ha ansvaret for FTR i Hordaland. Sidan Plan og forvaltningsseksjonen har eit hovudansvar for trafikksikringsarbeidet i dette distriktet, er både leiaren og sekretæren for FTR tilsette på denne seksjonen. Dei skal likevel ha eit tett samarbeid med distriktsvegkontora på Voss og Haugesund, både når det gjeld saksframstillingar og utføring av tiltak i regi av FTR. Regionen sine interesser vert ivareteke gjennom eit tett samarbeid til fagteam trafikksikring i trafikkstaben. 4.3 Andre aktørar i TS-arbeidet Det er svært mange aktørar i TS-arbeidet i Hordaland, i tillegg til medlemmane i FTR. Mange er engasjert gjennom FTR-medlemmane, mens andre driv trafikksikringsarbeid på eige basis. Nokre er engasjerte i sitt nærområde, andre gjennom organisasjonar og lag. Eit mål må vere å prøve å samordne innsatsen til alle instansane for på den måten å betre det totale TS-arbeidet i fylket. 14

19 Trafikksikringsarbeidet i kommunane 5 Trafikksikringsarbeidet i kommunane 5.1 Kommunen sitt ansvar Fylkeskommunen har etter vegtrafikklova eit overordna ansvar for å tilrå og samordne trafikksikringstiltak i fylket. Men kommunane har eit ansvar for samordning og utføring av ein del trafikksikringstiltak på kommunalt nivå. Stortingsmelding nr. 18 ( ) om trafikktryggleiksarbeid i Norge seier følgjande om kommunen sitt ansvar: «Kommunen har et stort ansvar for trafikksikringsarbeidet både som vegmyndighet og gjennom sitt ansvar blant annet for arealplanlegging.» Kommunane har etter veglova eit særleg ansvar for trafikksikring av kommunale vegar. Men også når det gjeld trafikkopplæring i grunnskulen og trafikksikringstiltak i form av førebyggjande helsearbeid, har kommunane eit ansvar. Vektlegging av trafikksikring i kommunane sine arealplanar er blitt prioritert i dei nye og/eller reviderte trafikksikringsplanane i kommunane. Vidare finn ein at nesten alle kommunale trafikksikringsplanar inneheld prioriteringar når det gjeld tiltak, både fysiske og ikkjefysiske tiltak. Frå fylkeskommunen si side har ein lagt press på kommunane for å få kommunane til å revidere eller arbeide fram trafikksikringsplanar m.a. som grunnlag for løyvingar til Aksjon Skuleveg, men og for å legge eit grunnlag for kommunen sine eigne og andre etatar sine prioriteringar av trafikksikringstiltak. 5.2 Grunnlag for prioritering I handlingsprogrammet for fylkesplanen har ein vektlagt arbeidet med trafikksikring i fylkeskommunen og å ta omsyn til kommunane sine eigne planar. I punkt 4.5 i planprogrammet, Satsing på trafikktryggleik, vert det vist til at ein skal gå gjennom alle kommunale trafikktryggleiksplanar for å få ein samla fylkesvis handlingsplan som viser dei viktigaste tiltaka som bør gjennomførast i (plan)perioden. Dette arbeidet vert no inkorporert som ein del av denne planen. Prioriteringane av tiltak gjort av kommunane vil og skal kunne kome fram både i Handlingsplan for Trafikksikring i Hordaland og i trafikksikringsarbeidet retta mot kommunane av dei statlege og fylkeskommunale etatane og andre organisasjonar Kommunevise ulykkesstatistikkar I kapittel 2.1 er vist nokre statistikkar over skadde drepne for heile fylket fordelt på ulykker, trafikant og ulykkestypar. Vi skal her liste opp nokre tal for ulykker og skadde/drepne pr innbyggjarar. 15

20 Handlingsplan : Trafikksikringsarbeidet i Hordaland Ulykkestal og skadde/drepne fordelt på kommunar for 10-årsperioden Kommune Tal på innbyggjarar Gj.snitt % av fylket Tal på ulykker % av fylket Tal på skadde og drepne % av fylket Askøy ,5 % 205 2,8 % 261 2,7 % 13,8 Austevoll ,0 % 46 0,6 % 60 0,6 % 14,0 Austrheim ,6 % 42 0,6 % 54 0,6 % 20,8 Bergen ,9 % ,0 % ,2 % 23,2 Bømlo ,5 % 170 2,3 % 225 2,3 % 21,6 Eidfjord ,3 % 41 0,6 % 54 0,6 % 50,2 Etne ,9 % 99 1,4 % 140 1,4 % 35,2 Fedje 680 0,2 % 2 0,0 % 3 0,0 % 4,4 Fitjar ,7 % 52 0,7 % 69 0,7 % 23,5 Fjell ,0 % 299 4,1 % 434 4,4 % 25,6 Fusa ,9 % 56 0,8 % 65 0,7 % 18,0 Granvin ,3 % 58 0,8 % 87 0,9 % 82,1 Jondal ,3 % 23 0,3 % 35 0,4 % 29,3 Kvam ,0 % 155 2,1 % 219 2,2 % 25,5 Kvinnherad ,1 % 130 1,8 % 190 1,9 % 14,5 Lindås ,9 % 308 4,3 % 435 4,5 % 35,1 Masfjorden ,4 % 46 0,6 % 60 0,6 % 32,9 Meland ,2 % 82 1,1 % 126 1,3 % 25,2 Modalen 344 0,1 % 3 0,0 % 6 0,1 % 17,4 Odda ,9 % 177 2,4 % 259 2,7 % 32,6 Os ,2 % 158 2,2 % 228 2,3 % 17,1 Osterøy ,7 % 119 1,6 % 162 1,7 % 23,1 Radøy ,1 % 87 1,2 % 114 1,2 % 25,1 Samnanger ,6 % 51 0,7 % 70 0,7 % 29,6 Stord ,7 % 139 1,9 % 183 1,9 % 11,6 Sund ,2 % 57 0,8 % 78 0,8 % 15,2 Sveio ,1 % 113 1,6 % 156 1,6 % 34,0 Tysnes ,7 % 56 0,8 % 71 0,7 % 25,4 Ullensvang ,9 % 63 0,9 % 97 1,0 % 26,0 Ulvik ,3 % 28 0,4 % 47 0,5 % 37,0 Vaksdal ,0 % 100 1,4 % 165 1,7 % 38,4 Voss ,3 % 240 3,3 % 345 3,5 % 25,0 Øygarden ,8 % 52 0,7 % 72 0,7 % 20,6 Fylket % % % 23,1 Skadde og drepne per innbyggjarar I tabellen over har vi valt å liste opp tal for trafikkskadde per innbyggjar for kvar einskild kommune. Dette talet er ein indikasjon på trafikkulykkesrisikoen i kommunen sett i høve til folketalet. Talet forklarar likevel ikkje ulykkesrisikoen fullt ut. Vi måtte då ta omsyn til trafikkmengde og særleg framandtrafikk, som kan variere ein god del frå kommune til kommune. 16

21 Trafikksikringsarbeidet i kommunane Fylkeskartet viser skadde og drepne pr. innbyggar i den einskilde kommunen. 17

22 Handlingsplan : Trafikksikringsarbeidet i Hordaland Kommunale trafikksikringsoppgåver Kommunal trafikksikringsplanar For at den einskilde kommune skal få best mogeleg oversikt over trafikksikringsproblema i kommunen, er det behov for ei systematisk kartlegging av desse problema. Med ein god oversikt vil det bli enklare å prioritera dei beste tiltaka. For å letta dette arbeidet for kommunane, utarbeidde Statens vegvesen i 1998 veiledaren Kommunale trafikksikkerhetsplaner. Veiledaren anbefaler at dei kommunale trafikksikringsplanane blir utarbeidd etter ein spesiell mal som forenkla kan listast opp slik : Visjon og mål Registrering og problemanalyse Tiltak som då er splitta opp i ulike tiltaksgrupper som fysiske, opplæring, kontroll m.m. Budsjett Oppfølging Frå 1997 då det var utarbeidd 8 kommunale trafikksikringsplanar i Hordaland, er no talet på kommunar som har utarbeidd slike planar 30. Erfaringa så langt er at prosessen med å utarbeida slike planar har gått svært bra og at malen frå veiledaren stort sett er brukt. I tillegg til å få fram trafikksikringsproblema og få prioritert dei, har planane også styrka samarbeidet mellom dei ulike lokale trafikksikringsaktørane. Planar for trafikkundervisning i skulen Det er fleire kommunar i fylket som har utarbeidd planar for trafikkundervisning i grunnskulen. Det er mogleg for kommunar å søkje om midlar til utarbeiding av slike planar. Kommunane kan og søkje om midlar til konkrete tiltak. Målsetjinga er å førebyggja og redusera antal trafikkulykker gjennom å læra elevane gode haldningar i trafikken Kommunevis oversikt over trafikksikringsarbeidet Det er innhenta opplysningar frå alle kommunar i Hordaland når det gjeld kommunalt trafikksikringsarbeid. Tabellen på neste side viser ein oppdatert oversikt over arbeidet i den einskilde kommunen. 18

23 Trafikksikringsarbeidet i kommunane Oversikt over utarbeiding av trafikksikringsplanar og planar for trafikkundervisning i kommunane i Hordaland. Kommune Utarbeidd TS-plan TS-plan under arbeid Plan for trafikkundervisning i grunnskulen Askøy Austevoll Austrheim Bergen Bømlo Eidfjord Etne Fedje Fitjar Fjell Fusa Granvin Jondal Kvam Kvinnherad Lindås Masfjorden Meland Modalen Odda Os Osterøy Radøy Samnanger Stord Sund Sveio Tysnes Ullensvang Ulvik Vaksdal Voss Øygarden 19

24 Handlingsplan : Trafikksikringsarbeidet i Hordaland Kommunar som har søkt om og fått tildelt midlar til tiltak og midlar til planar for trafikkundervisning : Tildeling til kommunar Kommunar som har fått Kommunar som har fått tildelt midlar til tiltak i tildelt midlar til planar for planar for Kommunar trafikkundervisning trafikkundervisning Askøy kommune Austevoll kommune Austrheim kommune Bergen, Byrådsavdeling Bergen, Arna bydelsadm. Bergen, Bergenhus byrådsavdeling Bergen, Fana bydelsadm. Bergen, Fyllingsdalen bydelsadm. Bergen, Laksevåg bydelsadm. Bergen, Ytrebygda bydelsadm. Bergen, Årstad bydelsadm. Bergen, Åsane bydelsadm. Bømlo kommune Eidfjord kommune Etne kommune Fedje kommune Fitjar kommune Fjell kommune Fusa kommune Granvin Herad Jondal kommune Jondal kommune Kvam Herad Kvinnherad kommune Lindås kommune Masfjorden kommune Meland kommune Modalen kommune Odda kommune Os kommune Osterøy kommune Radøy kommune Samnanger kommune Stord kommune Sund kommune Sveio kommune Tysnes kommune Ullensvang Herad Ulvik Herad Vaksdal kommune Voss kommune Ølen kommune Øygarden kommune 20

25 Trafikksikringsarbeidet i kommunane 5.3 Forslag til vidare arbeid med trafikksikringsarbeidet i kommunane Nasjonale føringar Fylkeskommunane vert oppfordra til å vidareføra tilskotsordninga Aksjon skuleveg, slik at det kommunale trafikksikringsarbeidet ikkje vert nedprioritert. Vegdirektoratet vil følgje opp med kartlegging av korleis tilskotsordninga vert vidareført i fylkeskommunal regi Korleis bør trafikksikring brukast i areal- og transportplanlegging I mange kommunar er utryggleik for mjuke trafikkantar knytt til trafikk eit stort miljøproblem. Store delar av riks- og fylkesvegnettet har omfattande randbusetnad, der det manglar gang- og sykkelveg. Ofte vil nye byggeområde generere ny trafikk til eit vegnett som ikkje er dimensjonert for auka trafikk. I den kommunale plan- og byggesakshandsaminga kan ein hindre at det vert skapt nye trafikksikringsproblem. I ein del plansaker kan det oppstå konflikt mellom trafikksikringsinteresser og andre arealbruksinteresser. Trafikksikringsinteressene må difor få høgare prioritet når ulike interesser skal vektleggast i arealspørsmål. Det må leggast til rette for at alle plan- og byggesaker vert kvalitetssikra i høve til trafikksikring Årleg møte om trafikksikringsplanar Dei fleste kommunane i Hordaland har no utarbeidd, eller held på med å utarbeide ts-plan. For å få til gode oppfølgingsrutinar på gjennomføringa av tiltaka i planen, bør det haldast jamnlege og helst årlege møter mellom dei ulike etatane som er involvert i ts-arbeidet, og som medverkar til gjennomføring av tiltaka. Ansvarleg for å kalla inn til desse møta bør vere kommunane. På desse møta kan ein m.a. gå gjennom ulykkesutviklinga det siste året, og tiltaksdelen i ts-planane Trafikksikringskonferanse for alle kommunar i Hordaland Våren 2000 arrangerte fylkestrafikksikringsutvalet ein konferanse for alle kommunane i Hordaland på Hardangerfjord hotell i Øystese. Dei fleste kommunar deltok med representantar frå skuleetaten, teknisk etat og kommunestyret. Føremålet med konferansen var å diskutere og utveksle erfaringar og faginformasjon mellom kommunane og fagetatane på fylkesnivå. Hovudtema på konferansen var å drøfte og utveksle erfaringar med utarbeiding av kommunale trafikksikringsplanar etter ein ny rettleiar som Vegdirektoratet hadde utarbeidd for slike planar. Det vil være behov for å gjennomføre liknande samlingar i dei næraste åra. 21

26 Handlingsplan : Trafikksikringsarbeidet i Hordaland 6 Status for tiltaksplanen Planhandsaming Gjeldande handlingsplan for trafikksikringsarbeidet i Hordaland vart utarbeidd i regi av FTR i 1997 for tidsrommet Tiltaksdelen gjeld for perioden Ein valte å utarbeide handlingsplan for same perioden som Norsk veg- og vegtrafikkplan(nvvp), dvs. for 10-års-perioden Planen vart endeleg vedteken i fylkestinget i februar Planen som no vert lagt fram til høyring omfattar som tidlegare nemnt perioden , og ny og meir omfattande rullering/revisjon av plan for trafikksikringsarbeidet i Hordaland vert sett i gang i 2005 med sikte på å arbeide ut ein plan for perioden Dette vert gjort for å kome i takt med planperiodane i Nasjonal Transportplan. Handlingsplan for trafikksikringsarbeidet i Hordaland vert endeleg handsama på fylkestinget i mars Status for gjennomføring av tiltak Det vert tatt sikte på at som oppfølging av denne handlingsplanen skal det utarbeidast årlege statusrapportar over dei tiltaka som vert føreslått arbeidd med gjennom handlingsplanen eller som innspel frå dei politiske organ i fylkeskommunen. Sekretariatet for det fylkeskommunale trafikksikringsarbeidet vert pålagt denne oppgåva. Det er laga årlege statusrapportar tom Under følgjer ein gjennomgang av kva tiltak som er gjennomført i perioden

27 Status for tiltaksplanen Tabell tiltak Kapittel Tiltak Ansvarleg pådrivar Kommentar 1 Barn og ungdom 1.1 Førskulebarn : Oppdatering av barnehagepersonell i trafikkpsykologi Trygg Trafikk (TT) Utført 1.2 Grunnskuleelevar : Oppdatering av barn via foreldre/foreldremøte/fau Statens utdanningskontor (SU) Utført Utarbeiding av kommunale planar for trafikkundervisning Statens utdanningskontor (SU) Utført Kurs og informasjon til grunnskulelærarar Statens utdanningskontor (SU) Utført Lage skuledagbok med trafikk som tema til 10. klasse Politiet Ikkje utført Trafikkonkurransar i skulen Trygg Trafikk Utført Andre tiltak mot målgruppa Statens vegvesen og Trygg Trafikk Delvis utført. Utført frå Trygg Trafikk 1.3 Vidaregåande skuleelevar : Haldningsarbeid for ungdomar via eige korps Statens vegvesen og Trygg Trafikk (TT) Delvis utført. Utført frå Trygg Trafikk Trafikksikringsfag og Teoriprøve i Vidaregåande skule Hordaland fylkeskommune - Oppl Ikkje utført 1.4 Lærarhøgskule : Oppdatering av lærarhøgskulestudentar via utsendt materiell Trygg Trafikk og SU Delvis utført. (Utført i siste halvdel av perioden) Tilby/gjennomføre ½-årseining i trafikk for stud./lærarar Statens vegvesen og Høgskulen i Ikkje utført Bergen 2 Fotgjengarar og syklistar 2.1 Fotgjengarar : Bygga planskilde kryssingsstadar for gåande Statens vegvesen Utført Utbetra kryssingsstadar i plan for gåande Statens vegvesen Delvis utført Etablera signalregulerte gangfelt Statens vegvesen Delvis utført Bygga/utbetra busstopp og parkering ved barneskular Statens vegvesen Utført Vintervedlikehald av fortau Statens vegvesen Delvis utført 2.2 Syklistar : Byggja planskilde krysningstadar for syklistar Statens vegvesen Utført Vintervedlikehald av gang/sykkelvegar Statens vegvesen Delvis utført 23