Moglegheitsstudium. Moglegheitsstudie for krinsane i Skodje kommune

Transkript

1 Moglegheitsstudie for krinsane i Skodje kommune Moglegheitsstudium Oppdragsgivar: Skodje kommune Oppdrag: Stadsanalyse og moglegheitsstudium Prosjektnr Dato :

2 2 INNHALDSLISTE 1 BAKGRUNN FOR ARBEIDET OPPDRAGET KVIFOR HAR EIN VALT Å GJENNOMFØRE EIT SLIKT ARBEID KORLEIS ER ARBEIDET GJENNOMFØRT 5 2 OPPSUMMERING AV MEDVERKNADSPROSESSANE BARN OG UNGDOM VALLE BARNESKULE STETTE FRISKULE MØRE BARNE OG UNGDOMSSKULE (BRUSDALEN) SKODJE UNGDOMSRÅD IDEVERKSTAD GLOMSET ENGESETDALEN/FYLLING VALLE UTVIKBYGDA OG BRUSDALEN STETTE SAMLA OPPSUMMERING AV BRUKARMEDVERKNADSPROSESSANE 11 3 MOGLEGHEITSANALYSE FOR KRINSANE GLOMSET SKILDRING AV STADEN MOGLEGHEITER VALLE SKILDRING AV STADEN MOGLEGHEITER UTVIKBYGDA SKILDRING AV STADEN MOGLEGHEITER BRUSDALEN SKILDRING AV STADEN MOGLEGHEITER STETTE SKILDRING AV STADEN MOGLEGHEITER ENGESETDALEN OG FYLLING SKILDRING AV STADEN MOGLEGHEITER 33 4 FORBINDELSES LINJER DAGENS FORBINDELSESLINJER 36

3 3 4.2 FORBINDELSAR MELLOM KRINSANE 37 5 ANDRE DELAR AV KOMMUNEN SKODJEBYGDA DIGERNESET 38 6 BYGDENE SAMLA OG FORBINDELSANE MELLOM DEI 39 7 KONKLUSJON 41

4 4 Prosjektnr: Dato: Status Rev. gjeld: Dato: Sign: KS: /Rev: 0 Utkast AS 1 Revisjon HH Kontaktinformasjon: Nordplan AS Pb Nordfjordeid Tlf: Prosjektleiar: Anette Solbakk Medarbeidarar: Halvard V. Straume Kontrollert av: Kundeinformasjon: Skodje kommune v/ Ingunn Stette Sign: Sign: Forord Moglegheitstudiet er utført på vegne av Skodje kommune v/ingunn Stette. Studiet er gjennomført i forbindelse med revidering av kommuneplanens arealdel. Formålet med arbeidet har vore å sjå nærare på utviklingsmoglegheiter i bygdene og korleis ein kan auke attraktiviteten, og korleis knyte bygdene tettare saman. Nordplan AS har vore ansvarleg for arbeidet og har gjennomført oppdraget i perioden januar til april I arbeidet har brukarmedverknad vore vektlagt, og dialogen med innbyggarar og politikara har vore viktig for sluttresultatet. Rapporten er ei blanding av korleis innbyggjarane ser på si eiga bygd og faglege tilnærmingar. Anette Solbakk har vore prosjektleiar og Halvard Vevang Straume medarbeidar med ansvar for å utarbeide sjølve rapporten.

5 5 1 Bakgrunn for arbeidet 1.1 Oppdraget Oppdraget har omfatta to ulike oppgåver. Den første delen omhandlar ein revisjon av eksisterande stadanalyse for Skodje sentrum, den andre delen av oppdraget er eit moglegheitsstudium av krinsane i kommunen. Krinsane er Valle, Glomset, Utvikbygda, Stette, Brusdalen og Engesetdalen. Denne rapporten omhandlar moglegheitsanalysen. I moglegheitsanalysen skal følgande utgreiast: Gjennom moglegheitsanalysen og påfølgande kommuneplanarbeid er det eit mål å legge til rette for vidare vekst og utvikling av kretsane Valle, Glomset, Utvikbygda, Stette, Brusdal og Engsetdal. Grunnlaget for arbeidet var at moglegheitsanalysane skal nyttas som ramme for vidare planlegging av kommuneplanen sin arealdel, framtidig detaljplanlegging og i dialog med innbyggarane. - Moglegheitsanalysen bør ta utgangspunkt i den enkelte krets sitt naturgitte fortrinn. Følgande spørsmål er sentrale: - Korleis skape attraktivitet? - Korleis styrke samanhengar mellom krinsane og sentrum (gang- og sykkelvegar, turstiar?) 1.2 Kvifor har ein valt å gjennomføre eit slikt arbeid Moglegheitsanalysen er eit forarbeid til kommuneplanens arealdel, med fokus på attraktivitet. Resultat frå analysen vil bli tatt med vidare i sjølve kommuneplanarbeidet. Ein ynskjer i analysen å sjå på potensialet til den enkelte krinsen, basert på krinsen sin stadeigne kvalitetar. Studiet vil også kunne leggjast til grunn i den vidare detaljplanlegginga. Dette medfører at analysen vil måtte peike på både utviklingsretning og satsingsområde i den enkelte krins; samt forbindelseslinjer internt i krinsane, mellom krinsane og inn mot Skodje sentrum. Oppsummert ynskjer ein gjennom analysearbeidet å sjå nærmare på potensialet og utviklingsmoglegheiter for utvikling i krinsane, basert på stadeigne kvalitetar i krinsane. 1.3 Korleis er arbeidet gjennomført Medverknad har vore sentralt i analysearbeidet. Både for å tileigne seg informasjon om bygdene, men også for å skape eigarskap til sluttresultatet for seinare brukarar. Gjennom medverknad kan ein i større grad få eit bilde av kva innbyggarane i krinsane verdsett med sitt nærmiljø og kva dei synes manglar. Ein har valt å gjennomføre medverknadsprosessane tidleg i arbeidet slik at innspela kan leggast til grunn i dei vidare faglege vurderingane.

6 6 Medverknad barn- og unge Det er gjennomført medverknadsprosessar retta mot barn- og ungdom. I dette arbeidet har alle barne- og ungdomskulane i kommunen blitt besøkt. I forkant av møtet med elevane har elevane fått i oppgåve å fylle ut eit spørjeskjema som omhandlar reisevanar, gode og negative eigenskapar ved heimstaden, og kva for eit sentrum dei nyttar mest utanom skuletid. Ideverkstad Det er gjennomført ideverkstad for innbyggarane i kommunen. På denne ideverkstaden var det fokus på gode kvalitetar og moglegheiter for den enkelte krins, samt fokus på forbindelseslinjer. Ungdomsrådet Det har også vert gjennomført eige møte med ungdomsrådet. I dette arbeidet vert det nytta same prosess som for ideverkstaden. Dialog med kommunens administrasjon og politikarar Det har både i forkant av arbeidet og undervegs, vore ein dialog med kommune administrasjonen og politikara i utvalet for plansaker. 2 Oppsummering av medverknadsprosessane 2.1 Barn og ungdom Valle barneskule Barneskuleelevane ved Valle barneskule er mest glade for: - Glomset: Trygt, natur - Brusdalen: Natur, trygt, fritt - Valle: «Tanken» (bensinstasjon), nærheit, natur, trygt, vener, sjøtilgang, ballbinge Det barneskuleelevane saknar/ønskjer seg er: - Glomset: Butikk, fotgjengarfelt, g/s-veg, veglys - Brusdalen: Legobutikk, ball-binge, veg til å sykle, disse og sklie, leikeplass - Valle: Asfalt på skolen, overgangsfelt, skogen bak huset, skatepark, betre gras i ballbinge, leikestativ med hengekøye, plass og henge, løype til ski Hjå barneskuleelevane er det ingen eintydige svar på kva som er det mest nytta sentrumet, men fleire nemner Valle. Ut frå aktivitetane dei deltek på, så er det tydeleg at Skodje/Gomerhuset er mykje nytta, og at borna er avhengig av biltransport på fritida.

7 7 Manglande gatelys langs gang- og sykkelveg på Valle. Foto: elev ved Valle barneskule Stette friskule Barneskuleelevane ved Stette barneskule er mest glade for: - Vener, nærheit, fotballbane, fredeleg, natur Det barneskuleelevane saknar/ønskjer seg er: - Kiosk/butikk, møtestad, symjehall, gatelys, kiosk Skodje og Ålesund løfta er dei viktigaste sentra som dei bruker, seier barna. Også på Stette er barna avhengig av biltransport for å komme seg på fritidsaktivitetar, men dei går og syklar i nærmiljøet. Barna i arbeid ved Stette skule. Foto: Nordplan AS

8 Møre barne- og ungdomsskule (Brusdalen) Elevane kjem frå heile kommunen, Sjøholt, Brattvåg og omegn. Barneskuleelevane ved Møre barne- og ungdomskule er mest glade for: - Natur, trygt, dyreliv, stillheit, lite trafikk, nærheit, masse plass Det barneskuleelevane saknar/ønskjer seg er: - Cafe, kiosk, veglys, butikk, gangveg, fritidsaktivitetar, busshaldeplass, vener Dei fleste tar buss til skulen, men enkelte blir av og til køyrd. Mange av barna og ungdommane er avhengig av bil til enkelte av fritidsaktivitetane. Dei fleste ser på Skodje som sentrum, men dette avheng av kor dei kjem frå. 2.2 Skodje ungdomsråd Det er gjennomført eit eige møte med Skodje ungdomsråd. På dette møtet var det ungdommar frå Valle og Stette. Ein valte difor å fokusere på desse bygdene i prosessen. Kommentarar frå ungdommane går fram av oppsummeringa. Valle Kvalitetar ved Valle: - «Tanken» (bensinstasjon), nytt skuleområde, trailbana, camping, natur Moglegheiter for Valle: - Storfjordsambandet (tunnelen), bustadar på område som ikkje har anna bruk i dag, sykkelveg frå Digernes til Grindvika og frå Håhjem til Skodje Stette Kvalitetar ved Stette - Skulen (ballbingen), Notanaustet, grendehuset, naturen Moglegheiter for Stette - Kiosk (møteplass), gang- og sykkelveg til Skodje, belysning, betre busstilbod

9 9 2.3 Ideverkstad På det opne folkemøtet (ideverkstaden) den var det fleire grupper som representerte dei ulike krinsane i kommunen. Ideverkstaden vart gjennomført på Gomerhuset. Deltakarane blei delt inn i grupper, og diskuterte den krinsen dei sjølv bur i. På kvart bord var der ein politikar som var ansvarleg for å leie debatten og oppsummera kommentarar. Arbeidet vart delt inn i 2 fasar. I fase 1 diskuterte gruppene kvalitetar og moglegheiter i si eiga bygd, medan ein i fase to diskuterte nye forbindelseslinjer. Kommentarar frå dei ulike bygdene går fram av oppsummeringa under Glomset Oppsummerte kvalitetar ved Glomset: - Honningdalsvågen, turisme, godt samhold, grendehuset, friluftsområde Oppsummerte moglegheiter for Glomset: - Aktiv bruk av sjøområda, gjere bustadbygging enklare, nye areal til bustadbygging, utvikle grendehuset, friluftsliv, utvide areal ved eksisterande industriverksemd, fleire naust i Honningdalsvågen, gang- og sykkelveg frå Valle via Glomset til Heggebakk Engesetdalen/Fylling Oppsummerte kvalitetar ved Engsetdalen/Fylling: - Jordbruksjord, rekreasjon/friluftsliv, fleire møteplassar, store tomter, godt klima, sentralt Oppsummerte moglegheiter for Engsetdalen/Fylling: - Fleire bustader (også fleirmannsbustader og bustader til eldre), utvikle lysløype/skianlegg, gang- og sykkelveg langs fylkesvegen vil gi auka moglegheit for rekreasjon/trivsel/tryggheit, lysløype Fylling, naust, utvikle areal til badeplass/rekreasjon ved vatnet Valle Oppsummerte kvalitetar for Valle: - God tilgang på utbyggingsareal, industriområde med ledige areal, god skule og barnehage, sentralt kommunikasjonsmessig, flotte tilhøve for sjø- og friluftsliv inkludert turisme Oppsummerte moglegheiter for Valle: - Gang- og sykkelveg rundt Skodjevika, ivareta landbruksareal ned mot Storfjorden, utbygging/tilrettelegging for bustader i eit pressområde, bustadbygging på begge sider av europavegen, legge til rette for naust/naustrekkje, endre auke kvadratmeterstørrelsen på naust, gatelys, ta i bruk både Storfjorden og Skodjevika, Storfjordsambandet vil betre trafikkforholda gjennom bygda Utvikbygda og Brusdalen Oppsummerte kvalitetar for Utvikbygda og Brusdalen: - Natur, friluftsliv, nærheit til Moa og Digernes, gode buforhold, samhald grendehuset er samlingspunktet i Utvikbygda

10 10 Oppsummerte moglegheiter for Utvikbygda og Brusdalen: - Turvegar-/stiar, Ellingsøyfjorden og Svortavatnet (øyene, Dragsundet), tilrettelegging for bustadbygging (vatn, kloakk, gatelys, veg over fjellet, breiband/fiber), nedsett fart i Utvika og langs gamle Brusdalsveg, nærmiljøanlegg/samlingspunkt (ballbingar/leikeplass), stengt veg over fjellet øydelegg for det tradisjonelt gode forholdet mellom Utvika og Brusdalen Det vart også nemnt at dersom ein ikkje har barn i skulealder så vert Moa nytta meir som sentrum enn Skodjebygda Stette Innspel prioritert Oppsummerte kvalitetar for Stette: - Skule og barnehage, aktivt kulturliv, natur, arbeidsplassar, sentralt Oppsummerte moglegheiter for Stette: - Bygge ut skule og barnehage, bustadområde, vidareutvikle industriområde, utvikle tilgang til strand, vatn og fjell, utvikle møteplassar, etablere gang- og sykkelvegar, etablere rundkøyring mellom fylkesvegane, over-/undergangar, gatelys, betre kollektivtilbodet. Utsnitt av kart frå ideverkstad. Kartet viser viktige områder og moglegheiter som innbyggarane på Stette har markert. Tilsvarande kart blei utarbeid for alle krinsane.

11 Samla oppsummering av brukarmedverknadsprosessane Glomset Honningdalsvågen vert trekt fram som ein av dei viktigaste kvalitetane på Glomset. Av moglegheiter vert det mellom anna peikt på moglegheita for å utvikle grendehuset og sjøområda, samt behov for gatelys og trygge gang- og sykkelvegar. Valle Av kvalitetar vert skulen og barnehagen vektlagt og at Valle er sentralt kommunikasjonsmessig. Ein ser moglegheiter for auka bustadbygging, oppgradering av nærmiljø, og etablering av gang- og sykkelveg rundt Skodjevika.

12 12 Stette På Stette er det trekt fram kvalitetar som skule og barnehage, aktivt kulturliv og arbeidsplassar. Ein ser for seg at det er mogleg å utvikle møteplassar, bustadfelt og tilrettelegge for tilgang til sjø og fjell. Engsetdalen/Fylling Jordbruket, friluftsliv og klimaet er gode kvalitetar. Ein ser moglegheiter for lysløyper på Fylling, utvikling av rekreasjonsanlegg og fleire bustader.

13 Utvikbygda/Brusdalen Gode buforhold, naturen og nærheit til Moa og Digerneset er viktige kvalitetar. Ein ser moglegheiter for mellom anna oppgradering av nærmiljøanlegg, fleire turvegar og tilrettelegging for bustadbygging. 13

14 14 3 Moglegheitsanalyse for krinsane 3.1 Glomset Tal frå 1. januar 2017 viser at det er 214 innbyggarar innanfor grunnkretsen Glomset. I perioden frå er det bygd 7 bueiningar. Glomset med omland. Glomset ligg i den sørlege delen av kommunen og er vendt ut mot Storfjorden og Sunnmørsalpane (illustrasjon: nordplan AS, grunnkart :norgeskart) Skildring av staden Glomset ligg vendt mot sør med utsyn over Storfjorden. Glomsetbygda er tydeleg definert av Honningdalsvågen, sjølv om det ligg bustadområde både aust og vest for området. Vågen er mot vest og aust avgrensa av åsrygger, medan ein mot nord har eit lite dalføre som er avgrensa mot Ørnakken. I botn av dalføret ligg det tre mindre ferskvatn. Frå det nedre vatnet (Glomsetvatnet) renn Storelva. Elva munnar ut i Honningdalsvågen. Glomset er eit samansett landskap. Sett frå Honningdalsvågen har landskapet ein middels/liten skala, men når ein flyttar seg ut mot Storfjorden eller opp i høgda så går en over i eit storskala-landskap. Landskapet elles er kupert og består hovudsakleg av skogdekte åsar, velstelte landbruksareal og private eigendommar. Bustadane i bygda ligg spreidd og er plassert slik at dei ikkje beslaglegg landbruksareal. Samla skaper bygningane og jordbruksareala eit autentisk bygdemiljø.

15 15 Utsikta frå Storfjord hotell som ligg på ei høgde over Honningdalsvågen. Foto: Nordplan AS Ved elvemunningen til Storelva ligg ein gamal skule, bedehuset, eit eldre naustmiljø, næringsverksemd, kaiområde og restar av eit eldre kvernhus. Dette område skapar ein kjerne i bygda, som fungerer som eit sentrum. Til venstre: Eldre naustmiljø i Honningdalsvågen. Til høgre: Den gamle skulen, som i dag er nytta til grendehus. Foto: Nordplan AS Bygda er delt av fv. 656 som knyt fergesambandet Aursnes-Magerholm til Valle og E39. Vegstrekninga har ein ÅDT på 980, 12 % av denne er tungtrafikk. Den totale trafikkmengda er relativt låg, truleg fordi vegane er smale og svingete. Vegen er hovudåra gjennom bygda og er ikkje tilrettelagt for mjuke trafikantar, dette gjeld spesielt for barn. Vegen skaper derfor ei barriere gjennom bygda Moglegheiter Honningdalsvågen er kjernen av Glomset. Honningdalsvågen ligger i eit middels til småskalalandskap og er sårbart for større inngrep. For å ta vare på bygdas karakter må ein være varsam ved etablering av nye bygningar og anlegg. I Honningdalsvågen bør etablering av nye bustader skje som småskalautbygging. I den grad ein legg til rette for nye bustader, så bør dette skje spreidd, og bygge opp om dagens bygningsstruktur. Etablering av bustadfelt bør viss aktuelt skje utanfor Honningdalsvågen, og ein bør i første rekkje vurdere areal mellom Glomset og Valle.

16 16 Fylkesvegen som bind bygda saman er samstundes den som skaper ei barriere for samhandling. Årsdøgntrafikken er relativt låg og det er ikkje problematisk å krysse vegen, men utrygt å ferdast langs vegen. Ein bør difor sjå nærare på tiltak som kan auke tryggleiken ved ferdsel langs fylkesvegen. Aktuelle tiltak kan være gatelys, fortau eller gang- og sykkelveg, utbetring av snarvegar og moglegheita for å etablere turstiar som kan fungere som effektive gang- og sykkelforbindelsar internt i bygda. Vidare bør ein sjå nærare på forbindelsen vidare til Valle, som ligg 3,5 km unna. I området (den gamle skulen, bedehuset, elva og naust- og kaiområdet nede) ved sjølve vågen, bør ein vurdere tiltak som bind dei etablerte funksjonane saman, slik at område blir som eit samanhengande miljø. Vidare bør ein ruste opp område ved den gamle skulen og leggje til rette for leik og opphald for alle aldersgrupper. På vestsida av elva ned mot vågen bør ein rydde skog og opne opp landskapet mot elva. Ein bør og gjere dette området tilgjengeleg og innbydande for opphald. Vidare bør ein gjere det enklare å gå langs strandsona i Honningdalsvågen. Kjerneområdet i krinsen er vist med blå farge og dei raude stjernene er viktige funksjonar i bygda. Den raude linja er fylkesvegen som dannar ei barriere gjennom bygda, mens den stipla linja definerer sjølve vågen. Innanfor denne linja bør ein vere forsiktig med nye utbyggingstiltak. Bustadbygging bør hovudsakleg skje i retning Valle og utanfor sjølve Honningdalsvågen, slik den gule pila viser. Illustrasjon: Nordplan AS

17 Valle Tal frå 1. januar 2017 viser at det er 675 innbyggarar innanfor grunnkretsen Valle. I perioden frå er det bygd 84 bueiningar. Valle med omland. Valle ligg også i den sørlege delen av kommunen og har utsyn over både Skodjevika og Storfjorden. Valle har eigen barneskule og barnehage (illustrasjon: Nordplan AS, grunnkart: norgeskart) Skildring av staden Valle ligger på eit høgdedrag og grensar til Skodjevika i nord og Storfjorden mot sør. Bygda er konsentrert rundt vegkrysset mellom E39 og fv Mot sør er det større samanhengande jordbruksareal. Bygningane er hovudsakleg lokalisert på eit høgdedrag. Mange av bustadane er nordvendt. Mot vest er bygda avgrensa av skogkledde åssider, medan ein mot nord og sør har eit opent landskap med utsyn over Storfjorden og Skodjevågen. Mot aust ligg ein campingplass og eit større industri/næringsområde (Håhjem). Om lag 3 km vest for Valle ligg Digernes næringspark. Dei nye bustadområda på Valle er prega av å vere feltutbyggingar, medan den eldre delen av bygda er gardsbruk. Dei nye bustadane er hovudsakleg plassert på høgdedraget og mot nord, medan gardsbruka ligg i dei sørvente hellingane mot Storfjorden. Sentralt i bygda ved Valleskiftet ligg bensinstasjonen som lokalt vert kalla Tanken. I same område er det ein barneskule, barnehage og bedehuset. Valleskiftet med omkringliggande funksjonar er kjerneområdet i bygda.

18 18 Utsyn frå den sørlege delen av Valle. Herifrå ser ein Storfjorden og delar av Sunnmørsfjella. Den sørlege delen av Valle er prega av landbruksareal. Foto: Nordplan AS Bygda er delt i to av fv ÅDT er på 1180 og 10 % er tungtransport. Det er mangelfulle kryssingspunkt langs strekninga, og det er ikkje tilrettelagt for mjuke trafikantar. Mot nord dannar E39 ei barriere mot Skodjevika og tilgrensande naturområde. E39 har ein ÅDT på 6650 i vestleg retning frå Valleskiftet og ÅDT 6950 i austleg retning. Trafikken frå E39 gjer at deler av bygda er støyutsett. Til venstre: Bildet er tatt like ved skulen mot bensinstasjonen og E39, området innbyr ikkje til opphald. Til høgre: delar av uteområdet til skulen, området verkar å vere mykje brukt. Foto: Nordplan AS Moglegheiter Busetnadene er hovudsakleg lokalisert på sørsida av E39 mot Storfjorden. Dette gjeld også campingplassen og næringsområda på Håhjem. Ein føresett i denne vurderinga at E39 blir liggande der vegen er i dag, men at ein i framtida vil kunne ha behov for å utbetre kurvatur, samt utvide vegen til 4-feltsveg, og 80-sona kan bli auka til Ein vil difor ikkje anbefale at ein tek i bruk areala på nordsida av vegen til utbyggingsformål. Etablering av nye bustader bør i første rekkje skje ved at ein nyttar tilgjengelege areal innanfor og i tilknyting til eksisterande bygningsstruktur. Ved vurdering av nye og større areal bør ein

19 19 søke å etablere dei på strekninga mellom Valle og Glomset. Her er areala sørvente og lite støyutsett. Utbygging i denne retninga vil også kunne bidra til å redusere den mentale avstanden mellom dei to bygdene, som ligg 3,5 km frå kvarandre. Mot sør er større areal nytta til landbruk. Resterande areal er bratte og utilgjengelege. Gjennom medverknadsprosessane er det synleggjort at ein lokalt ynskjer å ta vare på jordbruksareala. Dette er viktig både på grunn av omsynet til matjorda, men også fordi dei er eit viktig identitetsskapande element for Valle. Jordbruksareala bør difor ikkje nedbyggast. Sentralt på Valle ligg fleire offentlege og publikumsretta funksjonar; skule, barnehage, bedehus, bensinstasjon og busshaldeplass. Desse funksjonane ligg i ei klynge, men verkar ikkje å vere knytt saman. Spesielt områda som ligg inntil hovudvegane ber preg av mangelfull tilrettelegging og vedlikehald. Innimellom bygningane er det også mykje «restareal» som ikkje vert nytta til noko. Uteareala til den nye skulen held også dårleg kvalitet, og er til dels ikkje opparbeida i det heile. I framtida bør ein forsøke å utvikle dette kjerneområde. Skuleområdet bør oppgraderast. Skuleområdet og Tanken (bensinstasjonen) er dei viktigaste opphaldsstadane og treffpunkta for barn og unge. Ein bør også legge til rette for trygg ferdsel langs fv. 656, med fokus på gode kryssingspunkt spesielt i retning skulen og barnehagen. Trafikkmengda gjennom bygda er relativt låg slik at god markering og god belysning vil kunne vere ei tilstrekkeleg løysing for kryssande fotgjengarar og syklistar. Gjennom fysiske tiltak langs fylkesvegen kan ein også bidra til å definere bygdas start og slutt. Trafikantar blir meir merksame. Dersom tiltak vert gjennomført på ein god måte, vil dei kunne ha ein trafikktryggande effekt på tettstaden og vegens barriereeffekt kan reduserast. Valle er i ferd med å bli tett utbygd. Sjølv om ein har god tilgang til tur- og sjøområde, vil det framover bli viktig også å sikre friområde internt i bygda. Det er spesielt viktig for dei minste som har ein kort aksjonsradius, og som difor treng tilgang til leike- og friområde i sitt nærmiljø. I tillegg til å ta vare på eksisterande friområde bør ein også vurdere å oppgradere område rundt Vallekjønna, som er registrert som eit viktig yngleområde for andefuglar. Dette område kan fungere som ei lokal turløype og erstatte skiløypa som no er bygd ned av bustader.

20 Mot nord dannar dagens europaveg ei tydeleg barriere mot Skodjevika, og fylkesvegen gjennom bygda delar bygda i to. Det blå arealet er kjernen i bygda og inneheld fleire viktige funksjonar, mellom anna skulen. Men området er usamanhengande og fragmentert og innbyr i liten grad til opphald. Landbruksareala mot sør bør bevarast, og bustadbygging bør skje gjennom fortetting. Dersom ein har behov for nye og større areal, bør ein sjå på areal mellom Valle og Glomset. Ettersom bygda er i ferd med å bli tett utbygd, vil det vere viktig å sikre grøne områder til leik og rekreasjon. Den raude stipla linja er ei grense mot marka, og bør ikkje brytast ut frå landskapsmessige forhold. Illustrasjon: Nordplan AS 20

21 Utvikbygda Tal frå 1. januar 2017 viser at det er 163 innbyggarar innanfor grunnkretsen Utvik. I perioden frå er det bygd 5 bueiningar. Utvika med omland. Utvika er nordvendt og ligg ved Ellingsøyfjorden. (illustrasjon: nordplan AS, grunnkart: norgeskart) Skildring av staden Utvikbygda ligg omtrent midt i mellom Digernes og Breivika i Ålesund kommune. Bygda ligg nordvendt mot Ellingsøyfjorden. Fv. 110 bind bygda saman med omlandet. Fylkesvegen er smal og svingete og har generelt lav standard. ÅDT på fylkesvegen er 280. Det er ikkje lagt til rette for gåande og syklande, men trafikkmengda er låg. Fylkesveg 110 til Utvika held ein låg standard og bør ikkje belastast med mykje trafikk. Foto: Nordplan AS

22 22 Ein finn spreidd busetnad langs heile strekninga, men dei fleste bustadane er konsentrert frå Utvika og eit stykke vestover. Busetnaden ligg i all hovudsak mellom fylkesvegen og strandsona. I sør er det bratt terreng opp mot åsryggene. Landskapet er kupert Ved Klingerhaugen rett vest for Utvika er det etablert eit nytt Grendehus. Bygget ligg sentralt i forhold til busetnaden i området. Grendehuset har uteområde for ballspel, men er mangelfullt opparbeidd. Til venstre: Utsyn over Ellingsøyfjorden. På grunn av si nordvendte plassering er det skuggefullt store delar av dagen og året. Til høgre: Det nye grendehuset i Utvika er eit viktig samlingspunkt. Foto: Nordplan AS Historisk sett har det gått ein veg frå Utvika over til Brusdalen. I dag er denne vegen ikkje køyrbar og held ein så dårleg standard at den også kan vere farleg for syklistar Moglegheiter Utvikbygda har avgrensa moglegheiter for utvikling. Mot sør ligg det bratte åsrygger som ikkje er eigna til utbygging, og som enkelte stader er utsett for steinsprang og jordskred. Samstundes er fylkesvegen, som einaste tilkomst til bygda smal og svingete, og ein bør ikkje opne for at trafikken kan auke vesentleg. Ein bør difor ikkje legge opp til nye byggefelt i området. Men ein kan vurdere innanfor eit avgrensa område å opne for spreidd busetnad innanfor LNF-området. Med ei slik løysing vil det vere mogleg å skille ut enkelttomter til bustadbygging i eit avgrensa omfang. Vidare er det behov for å ruste opp den gamle forbindelsen mellom Brusdalen og Utvika. Dette har tidlegare vore ei viktig ferdselsåre. Truleg er det på grunn av kurvatur,stigning og kostnader ikkje realistisk at denne i framtida vert køyrbar, men den kan oppgraderast og fungere som turveg. Det vil også vere mogleg å etablere stiar og turvegar ut over denne forbindelsen. Slike trasear kan sjåast i samanheng med trafikktryggleik. Ei moglegheit er å legge til rette for ein turveg som knyt bygda saman, og som samstundes gir tilkomst til forbindelsen mellom Utvika og Brusdalen. Utvika har eit nytt Grendehus som er blitt eit flott samlingspunkt for bygda, men uteareala har framleis eit unytta potensiale. Då Utvika er ein liten krins, vil det ved utbetring av desse areala vere viktig å legge til rette for alle aldersgrupper, slik at grendehuset verte eit attraktivt samlingspunkt for alle, også når det ikkje er aktivitet i sjølve bygget.

23 I Utvika er det avgrensa moglegheiter for utvikling, på grunn av infrastrukturen og landskapet. Statistikken viser også låg bustadbygging her dei siste ti åra, noko som tydar på liten etterspørsel. Den raude stipla linja er ei tilrådd avgrensing mot marka. Den grøne linja er forslag til utbetring av eksisterande turveg over til Brusdalen. Det blå området er grendehuset, der det spesielt er potensiale for å utbetre uteområda både for barn og eldre. Illustrasjon. Nordplan AS 23

24 Brusdalen Tal frå 1. januar 2017 viser at det er 202 innbyggarar innanfor grunnkretsen Brusdal. I perioden frå vart det ikkje bygd nye bustader i området. Brusdalen med omland. Brusdalen ligg sydvendt, men mellom E39 og Brusdalsvatnet. Bygda er langstrakt. (illustrasjon: nordplan AS, grunnkart :norgeskart) Skildring av staden Busetnaden i Brusdalen ligg hovudsakleg på sørsida av E39, ned mot Brusdalsvatnet. Bygda er langstrakt og busetnaden ligg spreidd. Tilkomsten til områder er langs fv. 111 Brusdalsvegen. Vegen er ikkje tilrettelagt for gåande og syklande og har ein ÅDT på 760. Bygda ligg midt i mellom Digernes og Moa. I den austre delen av bygda ved Slettebakken ligg ein privat barne- og ungdomsskule. Uteområda til skulen er mangelfullt opparbeida. Eit lite stykke vest for skulen ligg Brusdalsheimen med forsamlingslokale og moglegheit for overnatting. Brusdalsheimen er eigd av Sunnmøre Indremisjon, og er ikkje kommersielt drifta. Skulen er også tilgjengeleg og kan nyttast som samlingspunkt for busette i Brusdalen.

25 25 Bustadene ligg langs den gamle Brusdalsvegen. Vegen er ikkje tilrettelagt for gåande og syklande. Foto: Nordplan AS Møre barne- og ungdomsskule ligg i Brusdalen, ved Reiakvam. Skulen er midlertidig. Foto: Nordplan AS E39 dannar ei markant barriere mellom busetnaden og naturområde nord for Brusdalsvatnet. Det er lagt til rette for planskilte kryssingspunkt, men det er forhaldsvis langt mellom dei. I tidlegare tider var det også god kontakt mellom busetnaden i Brusdalen og i Utvika. I dag er vegforbindelsen over Utvikfjellet i forfall og ikkje lenger mogleg å køyre på. Brusdalsvatnet er vasskjelda til Ålesund kommune. Det er difor strenge restriksjonar i områda som ligg innanfor nedslagsfeltet til vatnet.

26 Moglegheiter Brusdalen har på grunn av europavegen og restriksjonar knytt til Brusdalsvatnet få moglegheiter for utvikling. Dette er synleg ved at det dei 10 siste åra ikkje er bygd bustader i området. For å auke attraktiviteten til område bør ein sjå nærare på om ein kan betre uteområda til skulen som ligg i det blå område. Dette med tanke på både elevane, men også barn som bur i området. Utbetring av vegen til Utvika kan også vere eit tiltak. Den raude stipla linja er ei anbefalt tilrådd mot marka. Illustrasjon: Nordplan AS Hovudtyngda av busetnaden i Brusdalen ligg mellom E39 og Brusdalsvatnet. Dette gir sterke restriksjonar i området. I dette arbeidet er det føresett at E39 blir liggande som den ligg i dag, i heile kommuneplanperioden. Med dei avgrensa moglegheitene som er i område som følgje av vasskjelda og støy frå europavegen, så bør ein ikkje legge til rette for ny bustadbygging på sørsida av E39. På nordsida av europavegen vil støy og usikkerheit knytt til framtidig vegføring være ein avgrensande faktor. Det er per i dag ein privat barne- og ungdomsskule i området. Uteområde til skulen held låg standard. Sjølv om skulen er midlertidig bør ein likevel vurdere å gjere mindre tiltak her for å legge til rette for barn og ungdom som bur i området. Også for Brusdalen vil ei oppgradering av den gamle vegen til Utvika vere viktig. Både for å betre kontakten mellom dei to bygdene, men først og fremst som turveg.

27 Stette Tal frå 1. januar 2017 viser at det er 479 innbyggarar innanfor grunnkretsen Stette. I perioden frå vart det bygd 78 nye bustader. Stette med omland. Sette er vendt mot sørvest og busetnaden ligg ned mot fjorden i Stettevika. Mot nord og aust er busetnaden avgrensa av fylkesveg 107 og fylkesveg 661 (illustrasjon: nordplan AS, grunnkart : norgeskart) Skildring av staden Stette ligg i den nordlege delen av kommunen, og bygda har vakst fram der vegen ut til Ellingsøy (fv.107) møter fv.661. Bygda er vendt mot sørvest, og busetnaden ligg hovudsakleg nede ved Ellingsøyfjorden og Stettevika. Fv.661 og fv.107 avgrensar bygda, og skaper eit naturleg skille mot næringsområde på Leitemyrane, samt fjell- og åsryggane mot nord og aust. Landskapet er opent mot sør og vest. Fv. 661 har ein ÅDT på 5530, mens fv.107 har ein ÅDT på Det er ikkje tilrettelagt for gåande og syklande langs fylkesvegane, men langs delar av fv.661 fungerer den gamle fylkesvegen som ein egna trase for mjuke trafikantar. I den vestre delen av bygda ligger Stette barneskule og barnehage. Barneskulen er ein privatskule. I den austre delen finn ein samlingspunktet Notanaustet. Stetteelva renn frå aust mot vest og munnar ut i Stettevika.

28 28 Frå Stette med utsyn ut Ellingsøyfjorden. Foto: Nordplan AS Stette er omkransa av landbruksareal. Nord for Stette ligg det større samanhengande areal registrert som kjerneområde landbruk. Bygda har hatt befolkningsvekst og er tett utbygd, slik at område står fram som eit større bustadfelt. Vest for Stette ligg to mindre buområde; Stavset og Opskar. Til venstre: Stette har dei seinare åra hatt betydeleg bustadutbygging i forhold til innbyggjartalet, og begynner å bli tett utbygd. Til høgre: Rett aust for busetnaden på Stette ligg eit større næringsområde med ledig kapasitet. Foto: Nordplan AS Moglegheiter Stette ligg heilt nede ved fjordkanten og er mot nord og aust avgrensa av fv.107 og fv.661. Desse vegane skaper ein barriereeffekt. Bygda har i seinare år hatt relativt sterk vekst i bustadbygginga sett i forhold til bygdas størrelse. Område ved fjorden byrjar å bli relativt tett utbygd. Vidare mot vest er terrenget ikkje egna for utbygging før ein kjem til Opskar, på nordsida av fv.107. Ei utbygging i denne retning vil føre til at ein strekkjer bygda betydeleg. Det vert nærast som å etablere ei ny bygd, og kan opplevast som ein «satellitt» i forlenginga av Stette. I områda nord for Stette er det landbruksdrift. Område er definert som kjerneområde for landbruk. Austover er det skuggefulle og lite attraktive areal for bustadbygging. Ein bør

29 29 difor i første rekkje satse på å fortette og utnytte dei areala ein har tilgjengeleg på sjølve Stette. Når desse er utbygd er det klare avgrensingar for vidare utbygging. I den grad det er behov for nye areal utover dette, bør ein vurdere areal i retning Skodjebygda, før ein vurderer å utvide Stette vidare vestover. Dette for å gjere kommunen meir kompakt, og på den måten korte ned avstandar og nytte infrastrukturen betre. Stette har to tyngdepunkt. Eit i kvar ende av bygda. Det eine tyngdepunktet er skulen, barnehagen og grendahuset som ligg i den vestre delen. Det andre tyngdepunktet er Notanaustet som er ein viktig samlingsstad og møtepunkt. Begge områda er også nytta mykje av barn og ungdom. Det er mykje aktivitet rundt desse områda, og planar for vidareutvikling. Dette gjeld spesielt for skuleområdet. Utfordringa er å knyte tyngdepunkta og bygda betre saman. Det er difor eit behov for å etablere ein samanhengande turveg/gangveg mellom den austre og vestre delen av skuleområde og Notanaustet. Etter kvart som Stette blir utbygd så blir det viktig å sikre grøne korridorar på tvers av bygda. Desse korridorane vil også kunne fungere som snarvegar mellom fjell, bustader og sjøområda. Like aust for bustadområda på Stette ligg eit større næringsområde. Dette område har framleis større areal tilgjengeleg. Området har også potensial for vidare utviding. Ein bør i kommuneplanarbeid vurdere om kommunen har behov for meir næringsareal. Dersom behov, kan Stette være eit aktuelt alternativ for utviding etter at ein har vurdert mogelegheitene på Håhjem og Digerneset, som ligg i direkte tilknyting til den viktigaste transportåra gjennom fylket (E39/E136). I forbindelse med medverknadsprosessane kom det forslag om å etablere ei lysløype/turløype rundt Leitaåsen og Nesnakken, og etablering av eit mindre bryggjeanlegg i Leitakjosen, ved Engsetdalsvatnet. Ein kvalitet som er trekt fram av alle krinsane i Skodje er naturen. Kommuna bør difor vere positiv til tiltak som gjer naturen meir tilgjengeleg, samstundes må ein også prioritere kor ein lokaliserer ulike tilbod. Graden av tilrettelegging må også diskuterast. Det er hovudsakleg Fylling og Engsetdalen som er tilrettelagt med lysløypenett i dag. Disse områda er også dei viktigaste utfartsområda i kommunen, sjølv om dei ulike krinsane i stor grad også bruker sitt nærmiljø. Vi tilrår difor at ein i første rekkje satsar på lysløyper og liknande tilbod i dette området. For Stette sin del kan ein enklare turveg/sti, og auka tilgjengelegheit til Engsetdalsvatnet vere gode tiltak for lokalmiljøet. Vidare tilrår vi å etablere ein gang- og sykkelveg i retning Straumen og Skodjebygda. I dag er det korte strekningar som manglar, før ein har ein trygg og samanhengande forbindelse mellom desse bygdene.

30 Stette har to tyngdepunkt. Det viktigaste ligg i vest og omfatter barneskulen, barnehagen og grendehuset. I den austre delen ligg Notanaustet: Forbindelsen mellom desse områda er dårleg. Fylkesvegane dannar barrierar mot omkringliggande område. Stette begynner å bli tett utbygd. Ved vidare utbygging vert det viktig å sikre ein grønstruktur, både med tanke på leik og rekreasjon. Nye bustader bør lokaliserast innanfor den eksisterande bygda. Viss ein har behov for nye utbyggingsareal, så bør ein i fyrste rekkje sjå etter utbyggingsareal i retning Skodjebygda. Illustrasjon: Nordplan AS 30

31 Engesetdalen og Fylling Tal frå 1. januar 2017 viser at det er 321 innbyggarar innanfor grunnkretsane Engeset og Fylling. I perioden frå vart det bygd 11 nye bustader i desse to områda. Engesetdalen og Fylling ligg i den nordaust i kommunen. Området er prega av jordbruk og spreidd busetnad. Engesetdalen og Fylling er også viktige utfartsområde for heile regionen (illustrasjon: nordplan AS, grunnkart :norgeskart).

32 Skildring av staden Engesetdalen og Fylling ligg i den nord-austre delen av kommunen. Busetnaden er hovudsakleg sørvendt og strekker seg frå Engsetdalsvatnet og oppover i åssidene. Landskapsrommet er klart definert av åssider som omkransar Engsetdalsvatnet. Landskapet har ein middels skala. Bygdene er karakteristiske landbruksbygder med spreidd busetnad og større samanhengande jordbruksareal. Område blir knytt saman av fv. 106 som slyngar seg rundt vatnet. Vegen er smal og held ein låg standard, og er ikkje tilrettelagt for mjuke trafikantar. ÅDT på strekninga er 360. Den spreidde busetnaden gjer at det er lange avstandar mellom husstandane. Det er ein konsentrasjon av bustader vest for Engsetelva. I det same område finn ein også bedehuset og ein gamal skule som i dag er brukt til forsamlingshus/grendehus. Engesetdalen er ei typisk landbruksbygd med store jorder og spreidd busetnad. Foto: Nordplan AS Klimatisk er det ofte kaldare om vinteren i Engsetdalen, og gjerne varmare om sommaren enn på Ytre Sunnmøre elles. Dette medfører at det ofte ligg ein del snø i område, noko som gjer Engsetdalen og Fylling til eit populært utfartsområde for heile regionen, særleg på vinteren. Det er god tilgang på naturområde, stiar og skiløyper, men det er manglande parkeringskapasitet.

33 33 Til venstre: Den gamle skulen ligg like ved bedehuset. Skulen vert i dag nytta som grendehus/ forsamlingslokale. Til høgre: Kart ved parkeringsplassen på Fylling som viser eit omfattande turløypenett. Foto: Nordplan AS Moglegheiter Engsetdalen og Fylling er den krinsen i kommunen med dei største arealreservane. Samstundes er den spreiddbygde jordbruksbygda ein av dei viktigaste kvalitetane til området. Større utbygging vil også vere utfordrande med tanke på infrastruktur. Ein bør difor ikkje legge til rette for større bustadfelt i område. I den grad det skal byggast nye bustader, så bør dette skje i form av ein spreidd utbygging som byggjer oppunder dagens bygningsstruktur. Dette for å best mogeleg bevare bygdas karakter. Det er to område sentralt i Engsetdalen som er blitt trekt fram i medverknadsprosessane. Det er området ved bedehuset, og den gamle skulen. Begge disse områda er viktige møte- og samlingsplassar. I tillegg vert eit område på Erstad mykje brukt av dei lokale. Dette er eit område som ligg heilt nede ved vatnet, og er mellom anna nytta til bading. Disse to områda ligg sentralt i forhald til busetnaden elles i området. Om ein opnar for utbygging av bustader i Engsetdalen så bør dette skje i nærleiken av desse to tyngdepunkta. Det same prinsippet gjeld på Fylling, også her er det ein gamal skule som vert nytta som samlingsstad for innbyggjarane. Fylling er også viktig for utfart, spesielt på vinterstid. Ein bør forsterke Fylling som utfartsområde ved å vidareutvikle området rundt dagens parkeringsplass ved skiløypene, og utvikle et friområde som strekkjer seg frå parkeringsplassen ned til Fyllingsvatnet. Med målsetting om å gjere Fylling til eit attraktivt utfartsområde for heilårsbruk. Etablering av gang- og sykkelvegar i Engsetdalen og på Fylling er lite realistisk. Trafikkmengda er låg, avstandane er store og befolkningsgrunnlaget lite. Samstundes er dette eit viktig utfartsområde for ein større del av regionen. Vi tilrår difor at ein vurderer å legge til rette for nye turløyper som i tillegg til å vere eit rekreasjonstilbod, også kan tilretteleggast slik at dei knyt bygda saman. På den måten kan løypene også fungerer som trygge ferdselsårar. Det vil vere ein fordel om eit slikt sti-/løypenett kan knytast opp mot eksisterande tur- og skiløypenett.

34 Engesetdalen: Den gamle skulen og bedehuset (markert med blått) skapar eit samlingspunkt i bygda. For å gjere området meir attraktivt kan ein vidareutvikle spesielt skuleområdet. Mot vest ligg Erstad som er eit populært friområde, ofte nytta til bading. Bustadbygging i Engesetdalen bør skje spreidd, og byggje oppunder dagens struktur. Større bustadfelt bør ikkje etablerast. På grunn av lange strekningar å få busette er eit gang- og sykkelnett vanskeleg å få til. Ein bør heller satsa på turvegar som kan ha den same funksjonen i delar av året, men som også kan være eit rekreasjonstilbod for bygdefolket, hyttefolk og besøkande. Illustrasjon: Nordplan AS 34

35 Fylling: Fylling er i grunn ein del av Engesetdalen og har de same trekka. Også her bør ein unngå feltutbyggingar og nytte turvegar som gang- og sykkelforbindelsar. Vidare bør ein utvikle Fylling som eit utfartsområde for heilårsbruk. Dette kan innebere parkering, utvikling av område ned mot vatnet og gjere området meir barnevennleg med for eksempel områder for skileik, gapahuk og liknande. Illustrasjon: Nordplan AS 35

36 36 4 Forbindelses linjer 4.1 Dagens forbindelseslinjer Skodje kommune består av fleire bygder som ligg fordelt utover kommunen. Dette skapar utfordringar knytt til avstandar og ferdsel mellom bygdene. Spesielt for barn. Gjennom brukarmedverknadsprosessar er det tydeleggjort at Skodjebygda er sentral i forhold til fritidsaktivitetar for barn og unge. Enkelte trekker også innover til Sjøholt og ut til Vatne. Nokon få deltar også på aktivitetar i Ålesund. Kommunen sin ungdomsskule ligg også i Skodjebygda, slik at dei fleste ungdomane oppheld seg i Skodjebygda i skuletida. Valle og Skodjebygda har eigne kommunale barneskular, medan ein på Stette har ein privat barneskule, som hovudsakleg nytta av barna i bygda. Det ligg også ein privat barne- og ungdomsskule i Brusdalen. På denne skulen er det barn frå heile kommunen, men også elevar frå nabokommunane. Dei som bur i same bygd som skulen ligg går og syklar ofte til skulen. Ein del vert køyrt på grunn av at foreldra skal same veg. Barn som bur i nabobygdene til sin skule, har tilbod om skulebuss. Då avstandane ofte er store, kollektivtilbodet er dårleg og gang- og sykkelvegforbindelsane usamanhengande, fører det til at mange unge er avhengig av biltransport for å komme seg på trening, ulike aktivitetar eller for å besøke venner. Blant dei yrkesaktive i kommunen er det stor utpendling. Ein stor andel av pendlarane reiser dagleg ut til Ålesund, men det er også pendling til dei andre nabokommunane. I tillegg er det også noko pendling inn til kommunen. Dei fleste servicefunksjonane er lokalisert i Skodjebygda. Her finn ein også noko handelsverksemd. Etablering av dagligvarehandel på Digerneset gjer at pendlarstraumen mellom Skodje og Ålesund i stor grad har tilgang på daglegvarer på pendlarstrekninga. Forutsett at dei køyrer bil på arbeidsreisa, noko dei fleste gjer. Det er tilgang på større næringsområde både på Håhjem, Digerneset og ved Stette. Alle desse næringsområda ligg tett på hovudtransportårene. Det er også industri og reiselivsaktivitet på Glomset. Hovudvegnettet gjennom kommunen held god standard, men vegnettet ut til dei enkelte bygdene er av varierande kvalitet. Langs E39 går timeekspressen mellom Volda-Ålesund- Molde-Kristiansund. Denne ruta har avgang ein gong i timen, og stoppar på Digerneset og Valleskiftet. Kollektivtilbodet elles i kommunen er avgrensa og vil for dei fleste ikkje vere eit reelt alternativ til bilen. Når det gjeld gang- og sykkelvegar så er det bygd ut ein del, men krinsane i kommunen er ikkje knytt saman.

37 Forbindelsar mellom krinsane Hovudvegnettet (E39 og fv. 661) gjennom Skodje held ein tilfredsstillande standard. Vegane ut til dei ulike krinsane er smale og svingete med varierande standard, men har relativt låg trafikkmengd. Kollektivtilbodet i Skodje er avgrensa, og folketal og geografi gjer at potensiale for å auke kollektivtilbodet er lågt. Hovudfokuset i denne utgreiinga er å sjå nærare på moglegheita for nye eller utbetring av eksisterande gang- og sykkelforbindelsar. Det er dette som har størst utviklingspotensiale. Med bakgrunn i den nasjonale reisevaneundersøkinga veit vi at den største delen av sykkelreiser er under 3 km. Lengre reiser er som regel knytt til arbeidsreiser og rekreasjon. I Skodje ligg dei fleste krinsane meir enn 3 km frå kvarandre, noko som gjer at ein ikkje kan forvente at alle traseane vil være attraktive for daglege gjeremål. Derimot vil dei kunne vere attraktive for rekreasjon og fritidsaktivitetar, og gi betre tilgang til friområde mellom krinsane. Ein bør også merke seg at store høgdeforskjellar og bratte stigningar ofte har ein avvisande effekt på syklistar. I innspela til arbeidet har det mellom anna vore fokus på ein samanhengande sykkeltrase rundt Skodjevika. Det er i dag etablert lengre strekningar med gang- og sykkelveg, men det er ikkje samanheng mellom dei. Det er også ytra ønsker om gang- og sykkelveg mellom Valle og Glomset, mellom Brusdalen og Digernes, gjennom Engsetdalen og frå Stette til Skodje. I første rekkje bør ein fokusere på å gjere det trygt å ferdast lokalt i dei ulike bygdene. I fleire tilfelle vil tiltak som belysning og oppmerking kunne vere tilstrekkeleg. Ein bør også kunne diskutere nærare saman med vegeigar om ein bør redusere fartsnivået på kortare strekningar. Ved utbygging av gang- og sykkelvegar bør ein prioritere dei strekningane som manglar for å knytte Valle, Digernes, Skodjebygda og Stette saman. Trasear mellom desse krinsane har størst potensiale for bruk. Både til kvardags og til rekreasjon. Det vil vere naturleg å prioritere strekninga mellom Stette- Straumen - Digernes og Straumen Skodjebygda, før ein bygger ut ein trase frå Håhjem Dragsundet Skodjebygda. Dette vil gi ein samanhengande gangs- og sykkeltrase mellom dei største krinsane. Ein samanhengande trase rundt Skodjevika vil vere utfordrande spesielt ved Apalvikhaugen. Ettersom ein trase rundt vika hovudsakleg vil vere for rekreasjon, kan ein vurdere turvegstandard på kortare strekningar. Deretter bør ein vurdere gang- og sykkeltrase mellom Glomset og Valle, men ein trase her bør sjåast i samanheng med eventuell bustadbygging. Befolkningsgrunnlaget er lite langs denne strekninga, men avstanden er kort. Derfor kan ein forvente ein viss bruk, også til daglege reiser som for eksempel skule og fritidsaktivitetar eller besøksreiser. Det vil også kunne vere eit alternativ å legge til rette for ein turveg over Valledalen. For dei andre krinsane bør ein heller satsa på turvegar, og planlegge dei slik at dei også kan nyttast som gang- og sykkeltrasar når det ikkje er snø.

38 38 5 Andre delar av kommunen 5.1 Skodjebygda Gjennom medverknadsprosessane er det blitt tydeleg at Skodjebygda har ei sentral rolle for innbyggarane i kommunen. Spesielt barn og unge nyttar Skodjebygda ofte. Gomerhuset og fritidsaktivitetar er viktige grunner til dette, men også ungdomsskulen. Dei fleste ungdommane i kommunen går på den kommunale ungdomsskulen. Dette gjer at dei fleste oppheld seg mykje i Skodjebygda i løpet av ein periode i livet. Felles skule knyt ungdommar saman på tvers av krinsane. Også dei yngre borna nyttar aktivitetar i Skodjebygda på ettermiddag og kveldstid. Skodje er i dag det administrative senteret i kommunen, og har fram til nyleg vore den viktigaste handelsstaden. Etablering av daglegvarehandel på Digerneset har nok påverka konkurransen, og gjer at det for spesielt bygdene er enklare å gjennomføre den daglege handelen der. Stor utpendling og eit mangfald av handels- og kulturtilbod i Ålesund gjer at mange nyttar byen og Moa framfor Skodjebygda. Likevel er mange samd om at Skodjebygda er sentrum for kommunens innbyggarar. Med bakgrunn i dei innspel som har kome inn i løpet av prosessen, verker det som om Skodjebygda hovudsakleg er opplevd som sentrum av historiske årsaker, og på grunn av etablerte fritidstilbod og Gomerhuset. Satsing på eit mangfald av kultur- og fritidstilbod vil truleg bli endå viktigare i framtida, då det er knytt usikkerheit til Skodjebygda som administrativt senter i en ny storkommune. Tilflyttarar har heller ikkje same forhaldet til bygda som sentrum av kommunen som dei som har vakse opp der. Auka bustadbygging vil truleg også vere viktig for at ein i framtida skal kunne opprettehalde handels- og servicefunksjonar i bygda. 5.2 Digerneset Digerneset har i dei seinare åra vakse fram som eit nytt nærings- og handelsområde. Digerneset har ein strategisk plassering i regionen og fangar opp trafikkstraumane på aksen mellom Ålesund og Ørskog, samt til Skodje og Haram. Området er planlagt for plasskrevjande varer, lager og industri. I tillegg er det etablert daglegvareforretningar på staden. En mindre kollektivterminal gjer også området til et knutepunkt for kollektivtrafikk. Dei funksjonane som er tenkt etablert på Digerneset er ikkje typiske sentrumsfunksjonar, og vert ikkje vurdert til å vere i direkte konkurranse med andre sentrum i regionen. Samstundes vil eit slikt næringsområde påverke moglegheitene for vidare utvikling i mindre bygder. Dette på grunn av at Digerneset med si plassering og dei store pendlarstraumane vert ein naturleg stoppestad for mange. Digerneset er eit næringsområde som tener heile regionen. For at området ikkje skal utkonkurere krinsane i Skodje så er det viktig at ein held på intensjonane for Digerneset og ikkje opnar for detaljhandel og besøksintensive funksjonar.

39 39 6 Bygdene samla og forbindelsane mellom dei Fellesnemnaren for bygdene er tilgangen på natur. Ut over dette har bygdene ulik karakter. Valle og Stette ber preg av å vere kompakte bygder som er utbygd med bustadfelt. Begge disse bygdene har skuler og barnehagar. Glomset, Utvika, Brusdalen og Engsetdalen/Fylling er spreidd utbygd. Spesielt på Glomset og i Engsetdalen er bustadane omkransa av jordbrukslandskap. Engsetdalen/Fylling skil seg som utfartsområde for friluftsliv for heile regionen. Ingen av bygdene har butikkar eller andre tilsvarande daglege servicefunksjonar. Men på Valle har dei ein bensinstasjon som er ein populær møtestad for ungdom. Her finn ein også eit mindre utval av daglegvarer. Både Valle (Håhjem) og Stette har større næringsområde med ledig kapasitet. Ein har også industriverksemd på Glomset i tillegg til turisme. Det ligg også ein campingplass på Håhjem. Utvikbygda og Brusdalen har avgrensa moglegheiter for vekst. Utvikbygda på grunn av dårleg infrastruktur og få byggeareal. Brusdalen på grunn av støy frå E39 og restriksjonar knytt til Brusdalsvatnet som er drikkevatnet til Ålesund. Kommunen og krinsane ligg sentralt i regionen og Skodje har stor gjennomfart. Avstanden mellom krinsane er forhaldsvis stor. Dette gjer at bilen er det mest nytta transportmiddelet. Kollektivtilbodet har forbetringspotensiale, samstundes er befolkningsgrunnlaget lite. Enkelte av dagens bussruter gjeng berre på skuledagar. Andre ruter har avgang kvar time, men krevjar bussbyte og har omvegar. Bussane sluttar også å gå tideleg på kveldane. Det er mange forhold som må utbetrast for at eit kollektivtilbod skal vere attraktivt; avgangsfrekvens, bussmateriell, standard på haldeplassar, reisetid, skjult ventetid, informasjon om tilbodet med meir. Dette medfører at ein ikkje kan forvente at kollektivtilbodet vil kunne bli eit reelt alternativ til bilen i framtida. Men det kan bli betre med tanke på pendling til Ålesund, og til Skodjebygda og fritidsaktivitetar der. Når det gjeld tilrettelegging for gåande og syklande så er dette også mangelfullt. Det er bygd ut gang- og sykkelvegar i enkelte områder, men det manglar framleis delstrekningar før ein har eit samanhengande nett. På grunn av avstandane vil truleg eit gang- og sykkelnett i første rekkje vere eit rekreasjons- og fritidstilbod, som også kan gi tryggare tilgang til enkelte friområde. Dei traseane som har størst potensiale for bruk og som gir størst effekt med tanke på å binde saman krinsane i Skodje bør prioriterast først. Slik som ein samanhengande forbindelse mellom Valle, Digerneset, Stette og Skodjebygda. Deretter bør ein sjå nærare på forbindelse rundt heile Skodjevika og mellom Valle og Glomset. I dei andre delane av kommunen bør ein vurdere om turvegar kan etablerast og fungere som gang- og sykkeltrasear i dei månadane det ikkje er snø. Dette fordi avstandane er lange og innbyggjartalet, og trafikkmengda er lågt.

40 40 Engsetdale Fylling Skodje Valle Stette Glomset Digernes Utvika Brusdalen Svarte linjer er eksisterande trasear, raude linjer er forslag til nye gang- og sykkelvegar. Dei grøne linjene er forslag til turløyper som kan binde krinsane saman. Illustrasjon: Nordplan AS