Elevkapasitet, elevtalsprognosar og skulestruktur

Transkript

1 Fjell kommune Elevkapasitet, elevtalsprognosar og skulestruktur Grunnlagsrapport til politisk arbeidsgruppe

2 Rev. Dato: Omtale: Grunnlagsrapport til politisk arbeidsgruppe Utarbeidet Fagkontroll HH, IAA, TG, Olav Ytre DL arne Godkjent Dan Lysne Dette dokumentet er utarbeida av Norconsult AS som del av det oppdraget som dokumentet omhandlar. Opphavsretten tilhøyrer Norconsult. Dokumentet må berre nyttast til det formål som framgår i oppdragsavtalen, og må ikkje kopierast eller gjerast tilgjengeleg på annan måte eller i større utstrekning enn formålet tilseier. Norconsult AS Pb. 1199, NO-5811 Bergen Valkendorfsgate 6, NO-5012 Bergen Side 2 av 102

3 Innhald 1 Innleiing Kort om oppdraget Grunnlagsrapport 6 2 Elevtalsprognosar Prognoseføresetnader Generelt Byggjeprogram Heile kommunen Folkesetnaden samla (inkl. elevane på Danielsen skole Sotra) Elevtalsprognose for heile grunnskulen (eks. Danielsen skule) Elevtalsprognose for skuleområda (barnesteget) Skuleområde Litlesotra Skuleområde Sør Skuleområde Vest Skuleområde Nord Elevtalsprognose for ungdomssteget Fjell ungdomsskule Tranevågen ungdomsskule Elevtalsprognose for Danielsen skule (Litlesotra) 30 3 Arealanalyse med kapasitets- og funksjonsvurdering Korleis berekne elevkapasitet? Arealskjema grunnlag for arealvurderingar og samanlikningar Vurdering av elev- og skulekapasitet barneskulane Arealanalyse for Hjelteryggen skule (eksl. spesialpedagogisk avdeling) Arealanalyse for Liljevatnet skule Arealanalyse for Brattholmen skule Arealanalyse for Bjorøy skule Arealanalyse for Foldnes skule Arealanalyse for Ekerhovd skule Arealanalyse for Kolltveit skule Arealanalyse for Tellnes skule Arealanalyse for Knappskog skule Arealanalyse for Ågotnes skule Arealanalyse for Landro skule Side 3 av 102

4 Arealanalyse for Misje skule Arealanalyse for Skålevik skule (medrekna paviljongar) Arealanalyse for Algrøy skule Arealanalyse for Syltøy skule Arealanalyse for Ulveset skule Vurdering av elev- og skulekapasitet - Ungdomssteget Arealanalyse for Fjell ungdomsskule Arealanalyse for Tranevågen ungdomsskule 70 4 Sentrale moment i vurderinga av framtidige og alternative skulestrukturar Behovs- og kapasitetsfokus Plan- og utviklingsfokus Økonomisk fokus Skulestruktur skulestorleik og kostnader Organisatoriske og pedagogiske fokus Bygningsmessige fokus: Ein skulestruktur som sikrar likeverdige fysiske læringsareal Nærmiljøfokus 84 5 Alternative modellar for framtidige skulestrukturar Føresetnader Referansealternativ 0 Tiltak i dagens skulestruktur Skuleområde Nord (barnesteget) modellar Modell Nord A: Ågotnes skule (inkl. Misje) Landro skule og Knappskog skule Modell Nord B: Ågotnes skule og Landro skule (inkl. Misje) Modell Nord C: Ågotnes skule (inkl. elevane frå Misje skule og Vindenes) og Landro skule Skuleområde vest (barnesteget) modellar Modell Vest A: Ulveset skule og Skålevik skule (inkl. Algrøy og Syltøy) Modell Vest A + Tellnes Modell Vest B: Ulveset (inkl. Algrøy, Syltøy og Skålevik) Modell Vest B + Tellnes: Ulveset (inkl. Algrøy, Syltøy, Skålevik og Tellnes) Skuleområde sør (barnesteget) modellar Modell Sør A: Kolltveit skule (inklusiv Ekerhovd skule), mellomsteget (5-7. årssteg) ved Bjorøy skule til Liljevatnet skule Vurderingar knytt til Tellnes skule Skuleområde Litlesotra (barnesteget) modellar Investeringsbehov og driftskonsekvensar - Strukturmodellar 98 6 Tilråding Norconsult Framtidig skulestruktur Barnesteget: Skuleområde Nord (Knappskog, Ågotnes, Landro og Misje) Skuleområde Vest (Algrøy, Syltøy, Skålevik og Ulveset) Skuleområde Sør (Kolltveit, Ekerhovd, Bjorøy og Tellnes) Side 4 av 102

5 6.1.4 Skuleområde Litlesotra (Hjelteryggen, Liljevatnet Foldnes, Brattholmen) Langsiktige hovudgrep Bildøyna/Litlesotra og Sotra Kystby Side 5 av 102

6 1 Innleiing 1.1 Kort om oppdraget Fjell kommune ynskjer å få gjennomført ei utgreiing av elevkapasitet, elevprognosar og framlegg til framtidig skulestruktur i Fjell kommune. Hovudmålet med utgreiinga er å få vurdert fleire alternativ til forsvarlege og berekraftige skulestrukturar for framtida. Utgreiinga skal gje administrativ og politisk mynde eit grunnlag til å ta langsiktige val for grunnskuletenesta i kommunen. Utgreiinga skal tuftast på relevante føringar, planverk og styringsdokument i Fjell kommune. Utgreiinga er utarbeidd i samarbeid med administrativt og politisk mynde i Fjell kommune. Norconsult sin seksjon for skuleplanlegging og skuleutvikling ved seksjonsleiar Dan Lysne, skuleutviklar Inger Alice Andersen, skuleutviklar Harald Høgh og planleggjar Terje Gregersen (oppdragsleiar) har utarbeidd rapporten. 1.2 Grunnlagsrapport Rapporten er utarbeidd som ein grunnlagsrapport til politisk arbeidsgruppe. Den politiske arbeidsgruppa skal nytte rapporten som delgrunnlag for si drøfting i høve val av framtidig skulestruktur. Rapporten har eit overordna fokus på konsekvensvurderingar og analysar av moglege strukturval i Fjell kommune. Dagens skules er synt i kartet på neste side Side 6 av 102

7 Side 7 av 102

8 2 Elevtalsprognosar 2.1 Prognoseføresetnader Generelt Folketalsprognosen til Norconsult er bygt på slike føresetnader; Samansetninga av folketalet pr. 01. januar 2012 etter grunnkrinsnivå (Tal frå SSB) Faktiske elevtal ved skulane i skuleåret 2012/13 Fruktbarheit og dødelegheit: som gjennomsnittet for dei siste 5 åra. Flytting: Aldersfordelt flyttemønster inn i, ut av og internt i kommunen i åra , er lagt til grunn for aldersfordelt flytting i åra framover Bustadbygging: Sjå byggjeprogram i neste underkapittel Prognosen tek utgangspunkt i at nytt fastlandssamband er ferdig utbygd i løpet av Byggjeprogram Folketalsprognosen er korrigert for planlagt og vedteken bustadutbygging i Fjell kommune og er tufta på utbyggingsinformasjon gjeve av plan- og utbyggingssjefen. Byggeprogrammet tek innover seg vedtekne reguleringsplanar og planar under utarbeiding. I tillegg er utbyggingsprinsippa i kommuneplanen vektlagt. I perioden er det totalt lagt inn ei realiserbar bustadbygging på einingar. Store delar av denne utbygginga er knytt til mindre husvære og leilegheiter særleg i Straume, Bildøyna og Kolltveit området. Utbygginga av Straume er allereie i gong og byggjeprogrammet vidarefører denne utbyggingstakten. Brorparten av utbygginga i byggjeprogrammet er styrt inn mot og samordna med realiseringa av nytt fastlandssamband i Om lag av bustadane i byggjeprogrammet vert realisert i perioden etter For Straume og Bildøyna er det lagt inn ein «byfaktor» i høve tal elevar pr. bustad, noko som svarar til prosent av elevgrunnlaget i høve andre utbyggingsområder. Det er lagt inn bustadbygging i alle grunn- og skulekrinsar. For Hjelteryggen skulekrins har Norconsult manuelt lagt inn effekt av «generasjonsskifte» gjennom ein noko høgare innflytting av barnefamiliar Side 8 av 102

9 L I T L E S O T R A V E S T S Ø R N O R D Elevkapasitet, elevtalsprognosar og skulestruktur Byggjeprogram SKOLE- OMRÅDE GRUNNSKOLE GRUNNKRINS Igangsatte bustadar Misje skule Misje, Turøy Landro skule Solsvik / Landro, Angeltveit, Vindenes Ågotnes skule Ågotnes, Kårtveit / Eide Knappskog skule Spjeld, Fjereide, Knappskog, Morland(stø) Kolltveit skule Kolltveit, Bildøy Ekerhovd skule Ekerhovd, Lie Tellnes skule Tellnes, Kallestad Bjorøy skule Bjorøy Algrøy skule Algrøy Syltøy skule Lokøy, Syltøy Skålevik skule Skålvik, Sekkingstad Ulveset skule Skoge-Møvik, Ulveseth, Fjell, Nesse Foldnes skule Aglevik/Våge, Foldnes vest, sør, aust, Storhilleren Straume Brattholmen skule Liljevatnet skule Arefjord / Brattholmen / Snekkevik, Ebbesvik Knarrevik, Valen, deler av Straume / Arefjord Hjelteryggen skule Knarrevik (Hjelteryggen) SUM Bustadbygginga i Sotra Kystby gjev effekt for Kolltveit, Brattholmen og Liljevatnet skular. Det er Kolltveit skulekrins som får størst utbygging i høve føresetnadane i byggeprogrammet. Her er det stor utbygging på sjølve garden Kolltveit i tida før Store deler av utbygginga etter 2021 er effektane av utbyggingsplanane i Sotra Kystby. Seinare i rapporten er Bildøyna «trekt ut» av Kolltveit skule sitt inntaksområde og synt som eigen skulekrins bustadar av i Kolltveit skulkrins, er lagt inn som utbyggingspotensial for Nordre Bildøyna i perioden Side 9 av 102

10 2.2 Heile kommunen Folkesetnaden samla (inkl. elevane på Danielsen skole Sotra) I figuren over er Norconsult sin folketalsprognose synt saman med tre framskrivingsalternativ frå Statistisk Sentralbyrå. Fram til 2021 (tidspunkt for ferdigstillinga av nytt fastlandssamband) ligg Norconsult sin prognosebane tett opp til SSB sin prognosebane for høg vekst (HHMH). Realiseringa av nytt fastlandssamband gjev i Norconsult sin prognose større utteljing i høve tilflytting og folketalsvekst enn det SSB sine prognosar gjev. Norconsult prognostiserer at folketalet i Fjell kommune vil utgjøre innbyggarar i 2030 dersom føresetnadane i byggjeprogrammet vert realisert og ferdigstillinga av nytt fastlandssamband vert opna i løpet av Eventuelle forskyvingar i realiseringstidspunktet for nytt fastlandssamband vil også forskyve «knekkpunktet» mellom Norconsult sin prognosebane og SSB sin prognosebane for høg vekst (HHMH)- tilsvarande. Høg bustadbygging etter opninga av nytt fastlandssamband i 2021, er lagt inn som ein føresetnad i prognosen. Det er samstundes vidareført høg befolkningsvekst i perioden før realiseringa av nytt fastlandssamband. I perioden fram til 2020, er det i prognosane lagt inn høgare bustadbygging enn historisk bustadbygging i perioden Side 10 av 102

11 2.2.2 Elevtalsprognose for heile grunnskulen (eks. Danielsen skule) Norconsult sin elevtalsprognose følgjer om lag same utvikling som heile folkesetnaden for øvrig. Fjell kommune kan forvente stabile elevtal fram til ferdigstillinga av nytt fastlandssamband. Det samla elevtalet i Fjell-skulen vil i løpet av dei neste 10 åra liggje rundt elevar Side 11 av 102

12 Elevtalsauken er kopla til realiseringstidspunktet for nytt fastlandssamband. Dersom dagens framdriftsplan for sambandet vert gjennomført, kan Fjell kommune få ein elevtalsauke på elevar i prognoseperioden til nær elevar i grunnskulen i Elevtalsprognose for skuleområda (barnesteget) Skuleområde Litlesotra I dette skuleområdet ligg mange av kommunen sine største barneskular. Den historiske utviklinga (siste 6 år) syner ei samla elevtalsnedgang for barneskulane i dette strategisk viktige skuleområdet. Prognosane tilseier ei stabil elevtalsutvikling på kort (4-5 år) og mellomlang(6-12 år) sikt sjølv med ei delvis stor bustadbygging i nærast alle skulekrinsar også i perioden før opninga av nytt fastlandssamband. I og med at desse skulane ligg så tett opptil traseen for nytt fastlandssamband, er det venteleg at skuleområdet får ein elevtalsvekst i tråd med realiseringstidspunktet for nytt fastlandssamband. Kommunen har investert betydelege midlar i skuleanlegg på Litlesotra og kommunen må seiast å ha vore i forkant av elevtalsutviklinga, slik prognosen slår ut for Litlesotra samla sett. Foldnes skule Foldnes skule har over fleire år vore Fjell kommune sin største barneskule. Foldnes skule har vore gjennom ein historisk periode med ein liten elevtalsnedgang. Elevtalet ved skulen vil truleg stabilisere seg rundt 300 elevar på mellomlang sikt. Skulen ligg i eit sentralt og attraktivt buområde nært lokale og regionale funksjonar Side 12 av 102

13 Effekten av nytt samband vil truleg gjere regulert og planlagd tomte- og utbyggingsareal enno meir attraktive. Difor kan truleg Foldnes skule på lang (-12 år) sikt forvente ein elevtalsauke på om lag 150 elevar til nær 450 elevar i 2030 (ein 2 parallell barneskule med over 28 elevar på kvart årssteg). Hjelteryggen skule Hjelteryggen skule har i løpet av dei siste 6 åra hatt eit stabilt elevtal på rundt 180 elevar. Skulekrinsen er den einaste kor det ikkje er lagt inn bustadbygging. Norconsult har manuelt justert opp elevtalet i krinsen som følgje av ein forventning om auka tilflytting av barnefamiliar. På lang sikt vil elevtalet difor venteleg liggje rundt 200 elevar. Dersom innflyttinga av barnefamiliar vert mindre enn kva føresetnadane i prognosen tilseier, kan elevtalet ved skulen reduserast på lang sikt og liggje mellom elevar Side 13 av 102

14 Brattholmen skule Også elevtalet ved Brattholmen skule har hatt delvis stor elevtalsnedgang i løpet av dei siste 6 åra. Skulen kan forvente framhald i elevtalsnedgangen og vil på mellomlang sikt ha eit elevtal på rundt 220 elevar. Målt frå skuleåret 2007/08 og fram til «botnåret» 2017/18, gjev dette ein nedgang på totalt 100 elevar. Som næraste naboskule til Danielsen skole Sotra, er det mange av elevane i skulekrinsen som vel denne skulen som sin nærskule. Utbygging ved Danielsen skule kan gjera den private skulen enno meir attraktiv som nærskule for elevane og føresette i krinsen slik at avgangen til Danielsen skule kan verte noko større enn det som ligg inne i prognosane. Slike personlege val og lokale effektar er derimot vanskeleg å prognostisere. Det er samstundes store bustadfelt under planlegging i skulekrinsen (Ebbesvikfjellet, mv) - kombinert med at krinsen er eit attraktivt buområde for tilflyttarar. Dette gjer at skulen kan forvente delvis høg elevtalsvekst på lang sikt. Mot slutten av prognoseperioden forventar Norconsult at skulen igjen passerer 300 elevar Side 14 av 102

15 Liljevatnet skule Til liks med dei andre barneskulane på Litlesotra, kan Liljevatnet skule forvente framhald i elevtalsnedgangen på mellomlang sikt. Liljevatnet skule vil i løpet av dei neste 10 åra ha eit elevtal på om lag 170 elevar. I prognoseutrekningane over, er Innføringsklassane ikkje medrekna. Liljevatnet er ein av 3 skular som i dag soknar til utbyggingsplanane i Sotra Kystby Side 15 av 102

16 2.3.2 Skuleområde Sør Barneskulane i sør er noko mindre enn td. skulane på Litlesotra. Samla sett vil elevtalet i dette skuleområdet verte meir stabilt enn for skulane på Litlesotra. Bjorøy skule Historisk ( ) er Bjorøy skule den barneskulen i Fjell med størst prosentvis elevtalsvekst. Bjorøy skulekrins vert ikkje påverka av verknadane knytt til etableringa av nytt fastlandssamband i vesentleg grad. I prognosen til Norconsult kan skulen forvente stabile elevtal mellom elevar innover store delar av perioden. Mot slutten av prognoseperioden kan skulen få eit elevtal opp mot 150 elevar. Gruppestorleiken på kvart årssteg, ser ut til å verte meir jamne enn det som har vore samansetninga i den historiske utviklinga Side 16 av 102

17 Ekerhovd skule Ekerhovd skule er inne i ein periode med elevtalsnedgang. Skulen vil venteleg få eit «botnår» i skuleåret 2016/17 med 64 elevar. Etter dette vil elevtalet stige noko, for så å stabilisere seg mellom elevar på mellomlang og lang sikt. I dei siste åra, og nokre år tidleg i prognosen, vil skulen få varierande og små elevtal på kvart årssteg. Dette gjer at skulen også innover i prognoseperioden vert ein fådelt skule i uoverskueleg framtid Side 17 av 102

18 Tellnes skule Inneverande skuleår (2012/13) markerer «botnåret» for Tellnes skule med 64 elevar. Etter dette vil skulen vekse til mellom elevar innover brorparten av prognoseperioden. Det er venta ein stabil elevtalsutvikling ved Tellnes skule. Gruppestorleiken på kvart årssteg vert truleg meir jamn og stabil innover i prognoseperioden. Prognosane tilseier at skulen vert ein fådelt skule fram til Side 18 av 102

19 Kolltveit skule Fleire store utbyggingsområder på Kolltveit kombinert med transformasjonen av Bildøyna / Straume (Sotra Kystby), gjer at skulen kan forvente progressiv og høg elevtalsauke på mellomlang og lang sikt. I prognosane vil elevtalet auke med over 370 prosent frå inneverande skuleår og fram til skuleåret 2030/31. Heile 469 elevar meir - kan koma til i skulen sitt inntaksområde i løpet av prognoseperioden om utbyggingsføresetnadane i byggeprogrammet vert realisert. I perioden før 2021, vil elevtalsauken koma frå utbyggingsprosjekt i områda på sjølve garden Kolltveit. Etter 2021, er det effektane av utbygginga av Sotra Kystby på Bildøyna som gjev elevtalsauke. Dette er sjølvsagt ei utvikling som krev tiltak på mellomlang og lang sikt. Tiltaksutforminga må vurderast i samband med strukturløysingar for heile Litlesotra (Straume) og Bildøyna. Denne veksten heng sterkt saman med realiseringa av nytt fastlandssamband i tid (2021). Forskyving i tid i høve dette sambandet, vil truleg også kunne skyva på elevtalsutviklinga i figuren ovanfor. Kolltveit skule (eks. Bildøyna) I figurane på neste side er Bildøyna trekt ut av inntaksområdet til Kolltveit skule. Elevane frå Bildøyna utgjer om lag elevar i perioden fram mot Fjell kommune kan vurdere å overføre elevane på Bildøyna til annan ledig kapasitet på Litlesotra, til dømes Brattholmen eller Liljevatnet i ein overgangs- og byggjeperiode Side 19 av 102

20 Dersom elevtalet ved Bildøyna, vert under 300 elevar på lang sikt, kan kommunen vurdere om ny barneskule på Bildøyna også skal omfatte heile Foldnes skule og dimensjonerast som ein 3 parallell skule for om lag 600 elevar. Då vert utbygginga på Bildøyna i realiteten «nye» Foldnes skule. Utviklinga av Sotra Kystby må «monitorast» av kommunen og det bør utarbeidast nye prognosar for dette området på eit seinare tidspunkt. Elevane frå Bildøyna kan utgjere om lag 280 elevar i Dette er sjølvsagt usikre prognosar, men om føresetnadane i byggeprogrammet vert innfridd, er dette eit realistisk framskriving Side 20 av 102

21 2.3.3 Skuleområde Vest Ulveset skule Inneverande skuleår (2012/13) - med 216 elevar markerer «botnåret» for skulen. Skulen vil i følgje prognosane få ein årleg elevtalsvekst og vil vekse frå i overkant av 200 elevar inneverande skuleår (2012/13) til over 300 elevar i Dette er ein vekst på om lag 90 elevar i heile prognoseperioden. Skulen kan forvente noko ujamne gruppestorleikar for kvart alderssteg. Dette vil truleg endre seg noko etter kvart som skulen får eit elevtal over 270 elevar. Byggeprogrammet vidareførar ei delvis stor samla utbygging i Ulveset skulekrins gjennom heile prognoseperioden. Dersom utbygginga vert meir lik den historiske bustadbygginga vil skulen truleg få ein lågare elevtalsvekst og ei meir stabil elevtalsutvikling Side 21 av 102

22 Skålevik skule Skålevik skule kan forvente stabile elevtal på kort sikt fram mot skuleåret 2018/19, og skulen vil ha eit elevtal mellom elevar i denne perioden. På mellomlang og lang sikt er det lagt inn effektar av stor bustadbygging i krinsen og elevtalet vil vekse med om lag 50 elevar til 140 elevar mot slutten av prognoseperioden. Om lag elevar frå Syltøy og Algrøy skular, har frivillig valt å gå på Skålevik skule i inneverande skuleår (2012/13). Denne trenden er vidareført som ein del av elevtalsgrunnlaget for Skålevik skule i prognosen Side 22 av 102

23 Algrøy skule Algrøy skule har historisk hatt stor elevtalsnedgang. Skulen vil i einskilde skuleår kunne få eit elevtal mindre enn 10 elevar. Dette er det lågaste elevtalet skulen har hatt og skulen vert den minste barneskulen i Fjell. Neste skuleår (2013/14) får skulen 12 elevar som er ein nedgang på heile 5 elevar samanlikna med dagens elevtal. Nokre elevar i krinsen har frivillig valt Skålevik skule som nærskule. I dag er det ingen elevar i 1. klasse. Denne trenden vil truleg forsterke seg innover i prognoseperioden og skulen kan oppleve fleire årssteg utan elevar Side 23 av 102

24 Syltøy skule Til liks med utviklinga ved Algrøy skule, er Syltøy skule inne i ein periode med delvis stor elevtalsnedgang. Neste skuleår (2013/14) markerer «botnåret» for skulen, med eit samla elevtal på 12 elevar. Dette er ein elevtalsnedgang på 19 elevar sidan skuleåret 2007/08. Skulen kan forvente ein liten elevtalsvekst tidleg i prognoseperioden og venteleg vil skulen stabilisere seg med eit elevtal på rundt 20 elevar innover heile perioden. Skulen vil oppleve skuleår kor det ikkje er elevar på einskilde årssteg. 11 elevar i skulekrinsen har valt å gå på Skålevik skule. Dette er om lag halvparten av skulen sitt elevtalsgrunnlag Side 24 av 102

25 2.3.4 Skuleområde Nord Landro skule Ved Landro skule er det forventa ein liten auke i elevtalet, soml truleg vil stabilisere seg på rundt 200 elevar. Storleiken på gruppene/klassane ligg tett opp til og over det gamle delingstalet i opplæringslova. Gruppestorleikene ser ut til å vere jamne for kvart årssteg Side 25 av 102

26 Misje skule Misje skule kan på kort og mellomlang sikt forvente ein liten elevtalsauke frå 50 elevar inneverande skuleår (2012/13) til over 60 elevar i skuleåret 2021/22. Denne voksteren føreset framhald i den spreidde bustadbygginga i krinsen. Skulen vil innover heile prognoseperioden vere ein fådelt skule. Skulen vil truleg få jamne gruppestorleikar på kvart årssteg Side 26 av 102

27 Ågotnes skule Det er lagt inn delvis stort utbyggingspotensial i prognosen også i tida før ferdigstillinga av nytt fastlandssamband som resulterer i ein liten elevtalsauke fram mot Skulen vil i løpet av dei nenste 10 åra ha eit elevtal rundt 300 elevar. Effekten av nytt fastlandssamband og auka bustadbygging vert for alvor utløyst i åra etter På lang sikt har Ågotnes skule grunnlag for eit samla elevtal på over 400 elevar eller ein stor 2 parallell barneskule Side 27 av 102

28 Knappskog skule Knappskog skule har inneverande skuleår (2012/13)det lågaste elevtalet på mange år. Skulen har i dag eit elevtal rett under 200 elevar, og denne situasjonen vil truleg vera elevtalsgrunnlaget på mellomlang sikt. Skulen vil mot slutten av prognoseperioden få ein liten elevtalsvekst til nærare 250 elevar Side 28 av 102

29 2.4 Elevtalsprognose for ungdomssteget Fjell ungdomsskule Elevtalsutviklinga ved Fjell ungdomsskule får, kanskje noko overraskande, ein delvis stor elevtalsnedgang første del av prognoseperioden. Dette er ei vidareføring av den historiske trenden og skulen når eit «botnår» i skuleåra 2012/19-20, med eit samla elevtal på om lag 370 elevar. Prognoseføresetnadane tilseier auke og vekst i elevtalet ved Fjell ungdomsskule i samband med realiseringa av nytt fastlandssamband og stor bustadbygging i alle grunnkrinsane på Litlesotra. Difor vil skulen få ein progressiv og årleg elevtalsvekst i åra etter 2021 og skulen har eit potensiale til å få eit elevatal over 600 elevar på lang sikt (2030). Det er fyrst i skuleåret 2027/28 at elevtalet ved skulen vert på same nivå som i toppåret 2008/09 med 511 elevar Side 29 av 102

30 2.4.2 Tranevågen ungdomsskule Tranevågen ungdomsskule markerer med dagens elevtal på 428 elevar (2012/13) det lågaste elevtalet i heile den prognostiserte utviklingsperioden. Prognosen tilseier at skulen får ei stabil elevtalsutvikling med eit samla elevtal mellom elevar i dei neste 6 åra. Frå og med skuleåret 2021/22 vert det forventa at skulen vil auke frå i overkant av 500 elevar til nærare 600 elevar i skuleåret 2030/ Elevtalsprognose for Danielsen skule (Litlesotra) I prognosane er det ikkje lagt inn ein auke i elevtalet ved barne- eller ungdomssteget ved Danielsen skole, men dagens elevtal med 15 barn pr. årssteg på barneskulen og 90 elevar pr. årssteg på ungdomsskulen er vidareført. Ein legg til grunn at brorparten av elevane ved skulen er busett i Fjell, og det er difor trekt ut tilsvarande elevtal frå prognosane for kommunen Side 30 av 102

31 3 Arealanalyse med kapasitets- og funksjonsvurdering Det ligg ikkje føre eigne statlege arealkrav for skuleanlegg, slik som det til dømes gjer for barnehagebygg. Vurdering av kor mange elevar og tilsette den einskilde skule har plass til, er i stor grad tufta på lokalt skjøn og tek i hovudsak utgangspunkt i det gamle klassedelingstalet. I dette kapitlet er elevkapasiteten til grunnskulane i Fjell vurdert etter faste metodar, slik at alle skulane vert vurdert etter like kreteria. 3.1 Korleis berekne elevkapasitet? Berekning av elevkapasitet for skulane samla og for den einskilde skule, gjev eit overslag på kor mange elevar eksisterande skular har plass til. Berekninga vert utført med ulike metodar. I Fjell har Norconsult nytta ein kombinasjon av fire metodar for å berekne elevkapasiteten: 1. Kapasitet ut frå tal klasserom gjerast ved å telje klasserom (på ca. 60 m2) og multiplisere med tal elevar i kvart klasserom. Elevar på barnesteget er i hovudsak organisert i klassar og tilpassa dei rammefaktorane som byggja gjev. Det er i hovudsak lagt til grunn 28 elevar som normalkapasitet i eit klasserom på 60 m2, eller ca. 2,1 m 2 pr. elev i rommet. Tradisjonelt har det vore vanleg å berekne 2-2,5 m 2 pr. elev i klasserommet. Klasserom som kan ha ei lite føremålstenleg utforming (td. søyler, vinklar, fastmontert inventar, mv) bør gje fråtrekk i vurderinga av elevkapasitet for det einskilde rom. Metoden integrerer ikkje kapasiteten i spesialisert læringsareal, grupperom eller garderobar - og desse vert vurdert særskilt jf. pkt. 3 under. 2. Kapasitet ut frå netto generelt læringsareal gjerast ved å registrere og summere læringsarealet (som elevane nyttar) dvs. klasserom, grupperom, formidlingsrom, allrom, garderobar, mv. Dette arealet vert dividert med 4,8 m 2 pr. elev noko som tilsvarar det tilrådde arealet som Norconsult legg til grunn ved planlegging av nye grunnskular i Noreg. Fjell kommune har ikkje vedteke eigen arealnorm ved skuleutbygging. Difor vert Norconsult sine erfaringstal lagt til grunn. Ein svakheit ved denne metoden, er at den ikkje tek omsyn til skulebygningens struktur. Skular med mykje gang- og trafikkareal og innvendige løysingar som er lite føremålstenleg for skuleverksemda kjem ofte ut med låg kapasitet. 3. Kapasitet i spesialisert læringsareal bereknast ved å dividere skulen sitt areal til spesialiserte funksjonar med erfaringstalet/arealnorma for ein samanliknbar skule. Er forholdstalet over 1 indikerer det at skulen har kapasitet til fleire elevar i dei spesialiserte areala enn det er i dei generelle læringsareala, og er forholdstalet lågare enn 1 indikerer det at dei spesialiserte areala ikkje har kapasitet til alle elevane ved skulen. Ein svakheit ved denne metoden er at den ikkje tar omsyn til om skulen manglar einskilde spesialiserte Side 31 av 102

32 funksjonar eller til fordelinga av areal mellom dei ulike funksjonane. Difor må dette vurderast særskilt. 4. Gymsal / idrettsareal med garderobar vert vurdert som eigen kategori, slik at skular med store idrettsflater ikkje får ei kunstig høg kapasitetsvurdering jf. pkt. 3. og Kapasitet ut frå skulen sitt bruttoareal tek utgangspunkt i skulen sitt samla bygningsareal utrekna frå ytterveggane - og bereknar elevkapasiteten ved å dividere bruttoarealet pr. elev frå det aktuelle erfaringstalet eller arealnorma. Metoden inkluderer idrettsareal, lager/tekniske rom, tilfluktsrom og anna ikkje nyttbart areal. Bruttoarealkapasiteten seier noko om arealeffektiviteten til skuleanlegget. Ein svakheit ved metoden er at den ikkje tek omsyn til at nye skular har store areal til tekniske installasjonar, og at eldre skolebygg kan inkludere store ikkje-nyttbare areal som tilfluktsrom osv. Vurdering av kapasiteten med utgangspunkt i berekningane over, seier kor mange elevar skulen har plass til ved 100 % utnytting. Det er viktig å peike på at ei slik kapasitetsutnytting er teoretisk og vil ikkje samsvare med opplevd elevtalsfordeling. Variasjon i elevtalet på dei ulike årsstega, klassedeling, omsyn til pedagogisk forsvarleg gruppestorleik og kapasiteten til byggets tekniske anlegg medverkar til dette. Mange skuleanlegg kan følgjeleg ha eit elevtal som overskrider vurdert elevkapasitet og drivast med overkapasitet ved å nytte spesialrom, auditorium, mv til generelle læringsareal. Areala er oppgjeve av Fjell kommune i cm 2. Denne eininga er vidareført i arealanalysen. Arealanalysen baserar seg på skuleteikningar og arealopplysningar frå eigedomssjefen. Vurderinga av elevkapasitet og funksjonalitet er gjort etter synfaring av skuleanlegga og møte med den einskilde skule Side 32 av 102

33 3.2 Arealskjema grunnlag for arealvurderingar og samanlikningar I tabellen til venstre er det utarbeidd eit arealskjema som syner tilrådde skulestorleikar i høve programmering av nye grunnskular. Arealskjemaet vert nytta som grunnlag i høve samanlikning og som utgangspunkt for å estimere investeringsbehov og kostnadar - seinare i grunnlagsrapporten. Merk at arealskjemaet i denne grunnlagsrapporten, nyttar ein brutto/nettofaktor på 1,30. Det er også mogleg for kommunen å auke denne til 1,35 eller 1,40. Da vil det samla bruttoarealet auke og totalkostnaden må justerast tilsvarande. SKOLETYPE: GENERELT LÆRINGSAREAL: GENERELLE LÆRINGSAREAL 400 4, , , , , , , , , , , , , ,98 SPESIELT LÆRINGSAREAL: SKOLEKJØKEN 40 0, , , , , , , , , , , , , ,28 PERSONAL- OG ADMINISTRASJON ANDRE FUNKSJONER: KANTINE 30 0,3 50 0, , , , , , , , , , , , ,33 SUM BRUTTOAREAL ekskl idrettsareal (NETTO* B/N faktor) ELEVGARDEROBER/TOALETT 80 0, , , , , , , , , , , , , ,80 SFO-BASE, INKL. KONTOR OG LAGER 20 0, , , , , , , , , , ,20 SUM GENERELT LÆRINGSAREAL: 500 5, , , , , , , , , , , , , ,78 MEDIATEK/BIBLIOTEK 40 0, , , , , , , , , , , , , ,28 NATURFAG 40 0, , , , , , , , , , , , , ,22 MUSIKK 60 0, , , , , , , , , , , , , ,28 KUNST OG HÅNDVERK 80 0, , , , , , , , , , , , , ,56 SUM SPESIELT LÆRINGSAREAL 260 2, , , , , , , , , , , , , ,61 ADMINISTRASJON (INKL SFO-LEDER) 35 0, , , , , , , , , , , , , ,19 LÆRERARBEIDSPLASSER M/STØTTEFUNKSJONER 60 0, , , , , , , , , , , , , ,67 B100 B150 B200 B250 B300 B350 B400 B500 B550 B600 B700 U450 U500 U540 Pr.elev Pr. elev Pr.elev Pr.elev Pr.elev Pr.elev Pr.elev Pr.elev Pr.elev Pr.elev Pr.elev Pr.elev Pr.elev Pr.elev MØTEROM 20 0, , , , , , , , , , , , , ,10 PERSONALROM 20 0, , , , , , , , , , , , ,12 PERSONALGARDEROBER/TOALETT 15 0, , , , , , , , , , , , , ,13 1, , , , , , , , , , , , , ,68 SUM PERSONAL- OG ADMINISTRASJONSAREAL 150 1, , , , , , , , , , , , , ,20 HELSE/PPT/LOGOPED 15 0, , , , , , , , , , , , , ,06 DRIFT OG LAGER 35 0, , , , , , , , , , , , , ,23 SUM ANDRE FUNKSJONER 80 0, , , , , , , , , , , , , ,62 SUM NETTOAREAL ekskl idrettsareal 990 9, , , , , , , , , , , , , ,21 IDRETTSAREAL (SAL/GARD/BIROM) 350 3, , , , , , , , , , , , , ,30 SUM NETTOAREAL inkl idrettsareal , , , , , , , , , , , , , ,51 SUM BRUTTOAREAL (NETTO* B/N faktor) : 1, , , , , , , , , , , , , , , Side 33 av 102

34 3.3 Vurdering av elev- og skulekapasitet barneskulane Arealanalyse for Hjelteryggen skule (eksl. spesialpedagogisk avdeling) Om skulen Hjelteryggen skule har elevar på 1-7 årstrinn. Skulen sine areal er fordelt på ein samanhengande bygningskropp i S- form. Skulen har bygd nye administrasjons- og personalareal med parkeringsareal (februar 2012). Hjelteryggen skule er vertsskule for barn med ulike funksjonshemmingar i 1-10 årssteg. Det er kapasitet til om lag 20 barn med omfattande spesialpedagogisk behov ved skolen. Spesialpedagogisk avdeling vert drive som ein integrert del av skulen. Uteområdet utgjør i hovudsak den «gamle fotballbana» som er tilrettelagt for noko varierte aktivitetar. Hjelteryggen skule vart etablert og bygd i eit av landets største byggjefelt av einebustadar. Etter høge elevtal på 80- og 90 talet, er elevtalet redusert i dei seinare åra noko som har gjeve ledig kapasitet til andre skuleføremål. Innhald De generelle læringsareala består av 10 klasserom og 16 grupperom. Klasseromma varierer noko i storleik frå 50 m 2 65 m 2. Grupperomma er også ulike i storleik og ligg spreidd i bygningen. Dei største grupperomma vert nytta som delingsrom og kan gjerne teljast som små klasserom. Det er ikkje gjort i denne arealanalysen. Difor vert talet på grupperom noko høgt. Spesialpedagogisk avdeling er inndelt i 4 grupper kor alle disponerer fellesrom og grupperom. Skulen har tilgang til dei fleste spesialromfunksjonane, sjølv om desse er av varierande utforming og kvalitet. elevenes uteareal vert mindre. Administrasjons- og personalsona er heilt ny og er moderne. Gode støttefunksjonar med lærarbibliotek, kopi, arkiv, møte og personalrom. Kontor- og lærararbeidsplassar ligg langsmed den eine sida. Parkering er lagt til «kjelleretasjen» under administrasjons- og personalfløya for å hindre at Side 34 av 102

35 Norconsult sin vurdering av skuleanlegget Klasseromskapasitet. Det tilgjengelege arealet i klasseromma indikerer, utrekna frå 2,14 m 2 pr. elev, ein samla kapasitet (eks. spes. ped. avdeling) på om lag 278 elevar. Dei største grupperomma er ikkje medrekna som klasserom. Tilgjengelege klasserom i kombinasjon med tal grupperom/delingsrom tilseier at skulen kan drivast som ein 1,5 parallell skule. Generelt læringsareal. Skulen har utifrå netto læringsareal, utrekna frå 4,8 m 2 pr. elev, kapasitet til å ta imot 227 elevar. Spesialisert læringsareal. Skulebiblioteket dekker behovet for ein barneskule med opp mot 200 elevar. Kunst og håndverk vert i hovudsak utført i sambruk med andre rom. Skulekjøkkenet (Mat og Helse) vert og nytta til tekstilforming og som kjøkken for SFO. Det er eigen sløydsal. Musikkrommet er eit ombygd gymnastikkscene. Plasseringa er ikkje ideell og gjev daglege utfordringar i høve transport av lyd til andre areal- og omvendt. Gymsalen er liten for ein skule med rundt 200 elevar eller over. Til liks med dei fleste skulane i Fjell er det avsett eit eige datarom / IKT rom. Hjelteryggen skule har og prioritert eit eige leserom. Bruttoareal. Hjelteryggen skule har eit bruttoareal på BTA. Det samla bruttoarealet tilseier ein elevkapasitet opp mot 300 elevar (eks. spes. ped).ein ny skule for 300 elevar bør planleggjast med eit bruttoareal (inkl. idrettsareal) på BTA. Norconsult vurderer at skulen sin maksimale kapasitet (eksklusiv 20 barn i spesialpedagogisk avdeling) vil vere 250 elevar Side 35 av 102

36 3.3.2 Arealanalyse for Liljevatnet skule Om skulen Liljevatnet skule har elevar på 1-7 årssteg. Skulen vart opna i 2005 og er no 7 år gamal. Bygningen framstår i god teknisk- og bygningsmessig stand både utvendig og innvendig. Liljevatnet skule er bygd som ein halvopen baseskule over 2 plan med desentraliserte inngangar. Skulen er dimensjonert for 11 klassar dvs. ein 2-parallell skule for mellomsteget (5-7 årssteg). Nokre praksissoner er utstyrt og tilpassa einskilde fag. Innhald Hovudstrukturen er 6 baserom med kvar sine praksissoner. Baseareala har foldeveggar som kan endre og tilpasse basane etter storleiken på elevgruppene. Skulen har innføringsklassar for framandspråklege og dei nyttar i dag tre faste rom av varierande storleik i baseområda (klasserom) til føremålet. Galleriet vert og nytta som læringsareal (er ikkje definert som baseareal). Kvart årssteg har desentraliserte inngangar med tilhøyrande garderobar og toalett. SFO nyttar basane til småskulesteget (1-4 klassse). Skulen disponerer gode spesialiserte læringsareal. Mat og helse vert og nytta som delingsrom/grupperom. Biblioteket er noko over det normerte arealet i arealskjemaet. Kunst og handverk er inndelt i 2 rom på om lag 55 m 2. Norconsult programmer 150 m 2 til kunst og handverk i skoler av same storleik, slik at dette arealet (55 m 2 )vert vurdert som lågt ved Liljevatnet. Gymnastikksal med støttefunksjonar ligg og noko under tilrådd arealnorm i høve Norconsult sitt arealskjema. Musikk vert utført på scena til gymnastikksalen. Personal- og administrasjonsfløya har alle dei funksjonane som ein skule bør ha og har ei føremålstenleg og funksjonell innreiing Side 36 av 102

37 Norconsult sin vurdering av skuleanlegget Liljevatnet er ein moderne skule med eit fysisk lærings- og arbeidsmiljø som gjev gode rammer for skuledrift. Skulen er funksjonell og den indre logistikken er ryddig og lesbar. Det ligg 3 base- og praksissoner langsmed kvarandre i kvar etasje. Den opne løysinga mellom basane gjev utfordringar knytt til transport av lyd, støy og noko gjennomgangstrafikk. Tiltak som dempar lydgjennomgang mellom basane kan vurderast. Baseromskapasitet. Det avgjerande for kapasitetsvurderinga av Liljevatnet skule, avhenger om praksissonene skal definerast som baseareal eller som støttefunksjon til basane (td. grupperom). Norconsult har i denne arealanalysa definert praksissonene som støtteareal til basearealet og inngår difor ikkje som baseareal. Det tilgjengelige arealet i base- og praksissonene indikerer, ut i frå 2,14 m 2 pr. elev, en kapasitet på om lag 360 elevar. Merk at praksissonene vert definert som eit baseareal og ikkje som eit støtteareal til basen ved ei slik arealvurdering. Baseareala inklusiv areala som innføringsklassane nyttar, er på 544 m 2. Dette gjev ein kapasitet på om lag 254 elevar. Slik baseareala vert nytta i dag (eks. areal til innføringsklassane) er dette arealet på om lag 461 m 2. Dette gjev ein kapasitet på 215 elevar utanom elevane i innføringsklassane. Dette er truleg ein kapasitet som samsvarar godt med den pedagogiske profilen til skulen. Generelt læringsareal. Skulen har ut i frå 4,8 m 2 generelt læringsareal pr. elev ein kapasitet på om lag 290 elevar. Dersom ein trekk ut elevgarderobane bør skulen ha eit generelt læringsareal på 4 m 2 pr. elev noko som tilseier ein kapasitet på 275 elevar. I tillegg har skulen utstyrt galleriet for visse læringsaktivitetar. Spesialisert læringsareal. Skulen har tilgang til alle spesialromsfunksjonane. Kunst og handverkfasilitetane er små i høve skulestorleiken. Gymnastikkarealet er også vurdert som nøkternt i høve ein barneskule tilpassa 250 elevar. Musikkrommet er i praksis scenearealet til gymnastikksalen, som er lukka med foldeveggar mot gymsal og vestibyle. Dette gjev nokre sambruksutfordringar og er ikkje ideell. Mat og helse vert også nytta til andre læringsaktivitetar. Ei praksissone er også spesialutstyrt til Mat og helse føremål, noko som aukar fleksibiliteten i dette faget. Det same gjeld for naturfag. Dersom skulen får 2 parallellar på mellomsteget, vil bruken av Mat og helse og naturfag auke. Bruttoareal. Det samla bruttoarealet til Liljevatnet skule ligg mellom ein skule for 250 og 300 elevar. Ein B250 skule bør ha eit bruttoareal på BTA, medan ein B300 skule bør ha BTA. Liljevatnet skule har (oppgjeve av Fjell kommune) har BTA noko som tilseier ein kapasitet på om lag 270 elevar ut i frå det samla bruttoarealet. For baseskular er kapasitetsvurderinga av det tilgjengelege basearealet sentralt. Basearealet åleine indikerer ein kapasitet på 254 elevar. Alle andre indikatorar tilseier ein kapasitet på rundt 270 elevar og over. Norconsult vurderer at skulen bør dimensjonerast etter kapasiteten i baseareala til om lag 250 elevar Side 37 av 102

38 Side 38 av 102

39 3.3.3 Arealanalyse for Brattholmen skule Om skulen Brattholmen skule har elevar på 1-7 årssteg. Skulen sitt store tilbygg (nord) vart opna i Skuleanlegget består i hovudsak av 4 bygningsdelar. Gamleskulen med gymnastikkbygg og 2 nye bygningsfløyer i den nyopna skuledelen. Skulen sitt uteområde utgjør i hovudsak arealet på framsida av skulen. og mellom «gamleskulen» og «nyeskulen» på baksida. Skulen er blant dei største barneskulane i kommunen. Innhald Dei generelle læringsareala består av 14 klasserom av noko varierande storleik mellom m 2. Skulen er såleis tilrettelagt som ein 2 parallell barneskule med 14 klassar. Det er 12 grupperom ved skulen, slik at det nesten er 1:1 forhold mellom klasserom og grupperom. Skulen har språkdelingsproblematikk som gjev behov for delingsareal. SFO har eige areal, men nyttar samstundes andre tilgjengelege læringsareal til føremålet. Skulen har tilgang til gode spesialromfunksjonar og er komplett i høve denne funksjonen. I tillegg er det tilgang til 2 datarom. Administrasjons- og personalromma er delvis nybygg og noko ombygd areal i «gamleskulen». Desse areala er moderne og funksjonelle og innehar alle dei kvalitetane som ein skule av denne storleiken bør ha Side 39 av 102

40 Norconsult sin vurdering av skuleanlegget Klasseromskapasitet. Det tilgjengelege arealet i klasseromma, tilseier ut i frå 2,14 m 2 pr. elev, ein elevkapasitet på 413 elevar. Tilgjengelege klasserom i skulen er tilpassa drift i ein toparallell skule på 1-7 årssteg. Generelt læringsareal. Skulen har ut ifrå 4,8 m 2 generelt læringsareal pr. elev (inkl. garderobar) ein kapasitet på 271 elevar. Spesialisert læringsareal. Biblioteket samsvarar med Norconsult sitt arealskjema i høve behovet til ein skule av denne storleiken. Kunst og handverk, Musikk og Skulekjøkkenet er mindre enn tilrådde areal i arealskjemaet til Norconsult. Men 2 datarom kjem som tilleggsfunksjonar og kan også nyttast til andre føremål. Bruttoareal. I arealskjemaet til Norconsult bør ein barneskule dimensjonert for 28 elevar i kvar klasse eller 392 elevar (B400) ha eit bruttoareal på BTA. Brattholmen skule (oppgjeve av Fjell kommune) har eit samla bruttoareal på BTA. Bruttoarealet tilseier ein elevmengde på om lag 370 elevar. I ein klasseromsskule er tal klasserom og storleiken på romma sentrale faktorar i vurderinga av elevkapasiteten. Skulen har mange klasserom over 60 m 2., noko som gjer at romma i gjennomsnitt kan tola klassar med 28 i kvar klasse. God tilgang til grupperom og spesialromsfunksjonar gjer at Norconsult vurderer at skulen kan dimensjonerast for 14 tilnærma fulle klassar (25 elevar pr klasse i snitt) i ein tradisjonell to-parallell skule eller 370 elevar. Språkdeling og arealbehov til spesialpedagogikk kan redusere tilgangen til klasse- og grupperom, særleg om det vert grunnlag for oppretting av til dømes tre klassar på eitt eller fleire av årsstega Side 40 av 102

41 3.3.4 Arealanalyse for Bjorøy skule Om skulen Bjorøy skule har elevar frå 1. til 7. årssteg. Bjorøy skule er den skulen i Fjell som har hatt den prosentvise største elevtalsveksten i dei siste 10 åra. Skulen sine areal er fordelt på to bygg. Ein hovudbygning og «gamlahuset». I samband med ei grendahus- og barnehageutbygging ved skulen i 2002, vart vegen og uteområdet lagt om, samt at skulen fekk noko meir administrasjonsareal i kjellaren. Dette aukar også bruttoarealet ved skulen, utan at skulen fekk tilført meir skuleareal. Barnehagen er no flytta ut i eige frittståande bygg og desse areala er omgjort til 2 klasserom. Skulen «klorar» seg fast på ei stor hylle i skrånande terreng. På sørsida av skulen er det ein stor fotballbane som vert disponert av skulen i skuletida. Innhald Skulen har 8 klasserom. Eitt av klasseromma vert nytta av SFO. Storleiken på klasseromma varierar frå 35 m 2 til 60 m 2. Skulen har kun tilgang til 3 grupperom. I hovudbygningen manglar det gang- og korridorar som knyter klasseroma saman. For å komme gjennom bygningen må ein enten gå på utsida eller gjennom klasseromma - for å komma til funksjonar i andre delar av bygningen. Fleire av funksjonane ligg spreidd i hele skulearealet. Dette gjer at skulen har ein lite funksjonell bygningsstruktur for drift av ein fulldelt barneskule. Garderobeløysingane ligg i trapper, gang- og korridorareala. Fleire av desse areala er små. Skulen manglar dei fleste spesialromsfunksjonane, men disponerer eitt mindre Bibliotek Side 41 av 102

42 Norconsult sin vurdering skuleanlegget Klasseromskapasitet. Det tilgjengelege arealet i klasseromma, tilseier ut i frå 2,14 m 2 pr. elev, ein kapasitet på 188 elevar. Generelt læringsareal. Det generelle læringsarealet bør vere 4,8 m 2 pr. elev (inkl. garderobar): Dette gjev ein elevkapasitet på 121 elevar. I og med at skulen ikkje har eigne garderobeareal bør metoden for generelt læringsareal utreknast utan at dette arealet er medrekna. Då bør læringsarealet vere 4 m 2 pr. elev noko som gjev ein elevkapasitet på 108 elevar. Spesialisert læringsareal. Bjorøy skule manglar vesentlege spesialromfunksjonar. Eitt klasserom har skulekjøkken (Mat og helse) integrert i lokalet, men dette rommet er kategorisert som klasserom. Bruttoareal. Skulen sitt bruttoareal utgjør (inklusiv grendahusfunksjonar) BTA. Dette tilseier at skulen kan ha eit elevtal på 150 elevar i høve det samla bygningsarealet for ein ny B150 skule. Men fråtrekk av areal for grendahuset vil gje eit lågare elevtal. Norconsult vurderer at Bjorøy skule sin elevkapasitet best vert vurdert utfrå metoden om generelt læringsareal (eks. garderobar). Skulen har små klasserom, få grupperom, manglar spesialrom og det er lite areal til lærararbeidsplassar. I tillegg er funksjonane spreidd og bygningsstrukturen er lite føremålstenleg for skuledrift i ein fulldelt skule på 7 årssteg. Norconsult vurderer at skulen har ein elevkapasitet på 120 elevar Side 42 av 102

43 3.3.5 Arealanalyse for Foldnes skule Om skulen Foldnes skule er ein 1-7 barneskule i nærleiken til Straume. Foldnes skule består av 3 bygg. Skulen har hatt mange utbyggingar for å møte historisk elevtalsvekst. Utearealet er for det meste areala mellom bygningane. Skulen har tilgang til uteområder utafor skulen sitt område. Skulen dekker store bustadområder i eit veksande utbyggingsområde. Innhald Dei generelle læringsareala består av til saman 16 klasserom og 10 grupperom. SFO disponerer 2 rom i tillegg til allrommet. Eitt av SFO romma vert og nytta som grupperom. Skulen manglar då 5 grupperom om ein vurderar 1:1 forhold mellom klasse- og grupperom. Foldnes skule har til liks med fleire skular på Litlesotra utfordringar knytt til språkdeling. Foldnes skule er ein tradisjonell klasseromskule kor garderobeløysingane er ein intregrert del av gang- og korridorarealet. Skulens spesialiserte areal består av Bibliotek, Kunst og handverk og Mat og helse. Musikk vert i dag uført i eit av klasseroma som er «til overs». Personal- og administrasjonsarealet er mindre enn kva Norconsult legg til grunn i arealskjemaet innleiingsvis. Lærararbeidsplassane ligg spreidd og desentralisert i høve personalrom og administrasjon. Mange av lærararbeidsplassane er ligg som loft og hemsar. Norconsult sin vurdering skuleanlegget Foldnes skule består av 3 frittståande skulebygningar. Bygningane er utforma med tradisjonelle klasserom og grupperom. I nokre bygg er det tilgang til fellesareal som allrom. Sjølv om skulen manglar areal til musikk og naturfag, vil dette ikkje avgrense kapasiteten i vesentleg grad. Klasseromskapasitet. Skulen har ut i frå eit areal på 2,14 m 2 pr. elev, ein kapasitet på heile 455 elevar. Tal klasserom tilseier ein kapasitet tilpassa drift i ein to-parallell skule for Side 43 av 102

44 årssteg. Skulen har då 2 klasserom som kan nyttast til delingsføremål eller andre oppgåver (spesialrom/grupperom). Klasseromma varierer lite i storleik og ligg mellom 57 m 2 til 68 m 2. Generelt læringsareal. Det generelle læringsarealet bør vere min. 4,8 m 2 pr. elev (inkl. garderobar). Kapasitetsvurdering med denne metoden gjev eit dimensjonerande elevtal på 325 elevar. Dersom garderobane vert trekt ut av læringsarealet, gjev metoden ein kapasitetsvurdering på 340 elevar. Merk at allrom er medrekna i denne kapasitetsvurderinga. Spesialisert læringsareal. Skulen manglar i praksis berre areal til naturfag. Dette er ein funksjon som ikkje er vanleg på eldre skulebygningar. Skulen har og tilgang til eitt mindre datarom. Deler av kunst og handverk (sløyd) vert utført i eit tilfluktsrom. Dette er ikkje ei optimal løysing, men skulen har tilgang til denne funksjonen. Bruttoareal. Det samla bruttoarealet ved skulen (oppgjeve av Fjell kommune) er målt til BTA. Dette tilsvarar dei ytre måla for ein ny barneskule til om lag 270 elevar. Foldnes skule er bygd ut (6 byggjesteg) med tanke på å sikre klasseromskapasitet og ha nok areal til talet på klassane. Med 16 klasserom og noko færre grupperom kan ein vurdere skulen som ein ordinær 2 parallell barneskule. I utgangspunktet kan ein sjå føre seg at det eine klasserommet vert omgjort til musikkrom og det andre til to eller tre mindre grupperom. Då vil skulen ha tilgang til generelle og spesialiserte læringsareal som samsvarar i stor grad med arealbehova i ein to-parallell skule med 28 elevar i kvar klasse 392 elevar. Personal- og administrasjonsarealet er derimot ikkje dimensjonert for talet på lærarar i ein toparallell skule og burde ha vore større og meir funksjonelt. Skuledrift i 3 frittståande bygningar gjev utfordringar i høve leiing og oppfølging. Brattholmen skule har til samanlikning 900 BTA meir «å rutta» enn Foldnes skule. Noko av årsaka til dette ligg i at Brattholmen har mykje gang- og transportareal, meir areal til personalog administrasjon, store lagerfunksjonar kombinert med mindre generelt læringsareal. Såleis er Foldnes skule ein særs arealeffektiv skulebygning kor forholdsmessig mykje av skulen sitt samla areal er elevretta funksjonar. Norconsult vurderer difor at skulen kan dimensjonerast for 400 elevar Side 44 av 102

45 3.3.6 Arealanalyse for Ekerhovd skule Om skulen Ekerhovd skule er ein fådelt 1-7 skule med 5 klassar inneverande skuleår 2012/13. Skuledrifta vert utført i 3 frittståande skulebygningar. Gymnastikkbygningen i nord, «administrasjonsbygningen» i sør og «gamlaskulen» i mellom desse. I administrasjonsbygningen er det administrasjon og personalfunksjonar, brorparten av klasseromma og eit tilfluktsrom som er omgjort til SFO. «Gamlaskulen» har eit par klasserom, spesialrom og nokre lærararbeidsplassar. Gymbygget er ein bygning kun for denne spesialromsaktiviteten. Innhald Skulen har 7 klasserom og 2 grupperom. Det eine grupperommet vert nytta til spesialpedagogikk, slik at skulen i realiteten kun har tilgang til eitt grupperom. God dekning av spesialrom gjer at skulen også kan nytte desse til grupperomsaktivitetar. Tilfluktsrommet er førebels nytta til SFO føremål. Det er god tilgang til spesialrom. Naturfag vert også drive i areala til Kunst og handverk i «gamlaskulen», slik sett har skulen alle spesialromsfunksjonane tilgjengeleg. Den fysiske kvaliteten i store delar av desse romma er nøktern og må karakteriserast som dårleg. Garderobane er i praksis gang- og korridorareal. Administrasjons- og personalfløya i hovudbygget er for lita for heile personalet. 4 lærarar har sine lærararbeidsplassar i gamlaskulen men i nærleiken til elevane Side 45 av 102

46 Norconsult sin vurderinga skuleanlegget Klasseromskapasitet. Skulen har ut i frå eit areal på 2,14 m 2 pr. elev, kapasitet til 168 elevar. Tal klasserom tilseier ein fulldelt 1-7 skule med varierande storleik på årsstega. Nokre av klasseromma er små, men brorparten av klasseromma ligg opp mot 60 m 2. Generelt læringsareal. Det generelle læringsarealet bør vere 4,8 m 2 pr. elev (inkl. garderobar). Denne metoden tilseier ein elevkapasitet på 110 elevar. Spesialisert læringsareal. Skulen har i realiteten nesten 1:1 forhold mellom spesialromma. Nokre av spesialromma er små samanlikna med tilrådd storleik for nybygg av barneskular av same storleik som Ekerhovd skule. Den fysiske kvalteten i spesialromma er låg. Bruttoareal. Det samla bruttoarealet ved skulen er BTA. Ekerhovd skule vert vurdert som ein av dei grunnskulane i Fjell som har størst behov for fysiske utbetringar. Store delar av bygningsmassen er slitt og har trong for innvending og utvending oppgradering / rehabilitering. Administrasjons- og personalavdelinga er lita i høve talet på pedagogisk personale- og personalet må ha arbeidsplassar i to bygg for at areala skal strekka til. Gamleskulen er bygd i ei tid med andre pedagogiske krav med ein innvendig struktur som er lite tilpassa dagens pedagogiske krav. «Gamlebygget» vert vurdert som saneringsverdig av Norconsult. Ekerhovd skule har ein vurdert maksimal kapasitet til 150 elevar Side 46 av 102

47 3.3.7 Arealanalyse for Kolltveit skule Om skulen Kolltveit skule er ein fulldelt 1-7 skule. Skulen består av 2 bygg, med eit stort hovudbygg og eit eit eige bygg for SFO, samt 1 og 2. klasse. Skulen er på mange måtar dimensjonert som ein 1,5 parallell skule og er bygd for å ta imot delvis store klassar. Bygningsmassen framstår moderne med gjennomgåande gode fysiske kvalitetar i areala. Bygningsstrukturen er oversikteleg og funksjonane er «logisk» plassert i skulebygningen. Administrasjon- og personalareala er samla i 1. etasje i nærleiken til hovudinngang. Utearealet er områda rundt sjølve skulebygningen. Innhald Kolltveit skule har 7 klasserom. 5 av klasseromma har eit nettoareal mellom m 2. I tillegg har skulen etablert 2 allrom med trappeamfi i bla. inngangspartiet. Her ligg også opne inviterande funksjonar som Bibliotek. Skulen har tilgang til 7 grupperom, slik at det er 1 grupperom pr. klasserom. Grupperomma er noko små i høve arealstorleiken til klasseromma og truleg også ved eventuell klassedeling. Spesialromma ved skulen er ikkje heilt komplett. Areal til kunst og handverk er ikkje ein eigen funksjon, men store delar av denne undervisninga vert utført i klasseromma. Skulekjøkken (Mat og helse) vert utført i det eine allrommet / SFO arealet for 3 og 4 årssteg. Administrasjons- og personalfløya er dimensjonert noko over det som er vanleg for nye B200 skular i høve arealskjemaet til Norconsult Side 47 av 102

48 Norconsult sin vurderinga skuleanlegget Klasseromskapasitet. Skulen har ut i frå eit areal på 2,14 m 2 pr. elev, ein kapasitet på 280 elevar. Generelt læringsareal. Det generelle læringsarealet bør vere 4,8 m 2 pr. elev, noko som gjev ein kapasitet på 235 elevar. Dersom elevgarderobane vert trekt ut av læringsarealet, bør netto generelt læringsareal liggje på om lag 4,0 m 2 pr. elev, noko som gjev ein kapasitetsvurdering på 241 elevar. Det generelle læringsarealet for ein barneskule (B200) dimensjonert for 200 elevar bør vere rundt m 2. Kolltveit skule er i denne arealanalysa målt til m 2 altså 130 m 2 over tilrådd generelt læringsareal for ein barneskule dimensjonert for 200 elevar. Spesialisert læringsareal. Skulen har 151 m 2 til ymse spesialromsføremål. Ein barneskule tilpassa 200 elevar, bør disponere eit samla spesialromareal på nær 470 m 2. Skulen har ikkje eigne areal til kunst og handverk. Musikkrommet ligg i bakkant av gymsal og gymscene. Lydisoleringa er av gamal type og gjev utfordringar om gymsalen er i bruk samstundes. Biblioteket er etablert som ein del av gang- og trafikkarealet i etasjane ved inngangspartiet. Dette er arealeffektivt, samstundes som funksjonaliteten vert vidareført. Bruttoareal. Kolltveit skule (oppgjeve av Fjell kommune) har eit bruttoareal på BTA. Dette er om lag 270 BTA mindre enn kva Norconsult tilrår som storleik for ein barneskule dimensjonert for 200 elevar. Norconsult vurderer at kapasiteten ved Kolltveit skule best kan vurderast etter metoden for generelt læringsareal. Kolltveit skule er ein arealeffektiv skule og kan på mange måtar samanliknast med Foldnes skule ved at mykje av skulen sitt samla areal er elevretta. Norconsult vurderer at skulen har ein elevkapasitet på 240 elevar. Små grupperrom kombinert med få spesialrom, vil gje skulen store utfordringar i høve delingsproblematikk ved eit slikt høgt elevtal Side 48 av 102

49 3.3.8 Arealanalyse for Tellnes skule Om skulen Tellnes skule er ein fådelt 1-7 skule (4 delt). Skulen har ein samanhengande bygningsmasse på eitt plan. Skulen er ein tradisjonell klasseromskule med ein ryddig og god indre bygningsstruktur. Skulen feirar 40 års jubileum i Skulen har gode uteområder og har tilgang til store naturområder i nærleiken av skulen. Skulen har ikkje språkdeling, men klassedeling krev tilgang til areal. Innhald Tellnes skule har 5 klasserom av lik storleik. Skulen disponerar i realiteten kun 1 grupperom, då SFO er fast brukar av det andre grupperommet. Det femte klasserommet vert nytta som delingsrom. Skulen utfører skulekjøkken i arealet til Biblioteket. Dette rommet vert og nytta til grupperomsaktivitetar. Administrasjons- og personalfunksjonen er lita og trong. Lærararbeidsplassane stettar ikkje behovet for areal. Det er planar om å betre på denne situasjonen, ved at eit lager skal omgjerast til lærararbeidsplassar. Gymsalscena fungerer som det andre delingsrom for skulen i dag Side 49 av 102

50 Norconsult sin vurdering av skuleanlegget Klasseromkapasitet. Skulen har ut i frå eit areal på 2,14 m 2 pr. elev, ein elevkapasitet på 136 elevar. Tal klasserom tilseier skuledrift i 5 klassar. Få grupperom gjev utfordringar i høve eit klassetal på 5. Generelt læringsareal. Det generelle læringsarealet bør vere 4,8 m 2 pr. elev, noko som for Tellnes skule gjev ein kapasitet på 82 elevar. Dersom garderobearealet vert trekt ut av det generelle læringsarealet, bør skulen disponere 4,0 m 2 pr. elev. Denne metoden reknar ut at skulen kan tola ein elevmengde på 84 elevar. Spesialisert læringsareal. Skulen har eitt felles rom for skulekjøkken og Bibliotek. I tillegg disponerer skulen ein stor sløyd- og formingssal. Det eine klasserommet er innreia med tanke på musikkaktivitetar. Skulen har såleis organisert seg slik at dei har tilgang til sentrale spesialromfunksjonar. Det er få særromsfunksjonar i høve spesialrom. Om skulen får eit elevtal opp mot kapasitetsgrensa, vil dette vanskeleggjere timeplanlegginga i høve fleksibilitet. Bruttoareal. Tellnes skule har (oppgjeve av Fell kommune) eit samla bruttoareal på BTA. Det samla bruttoarealet tilseier eit elevtal under 100 elevar. Norconsult vurderer at Tellnes skule har ein kapasitet til 100 elevar. Fleire grupperom og spesialrom, samt betre personalfunksjonar må på plass om skulen skal møta eit elevtal opp mot og over dette elevtalet Side 50 av 102

51 3.3.9 Arealanalyse for Knappskog skule Om skulen Knappskog skule er ein 1-7 skule i ombygde og nybygde areal. Skulen er ein tradisjonell klasseromsskule og er dimensjonert som ein 2 parallell skule med 14 klassar. Skulen har tilgang til volleyballhall som vert nytta i lag med barnehagen på dagtid. Uteområdet til skulen er godt opparbeidd og tilrettelagt for varierte uteaktivitetar. Skulen framstår med gode utvendige og innvendige bygningskvalitetar. Skulen består av ein samanhengande bygningskropp. Innhald I arealanalysa er det talt 13 klasserom, men skulen disponerar i praksis 14 rom. Nokre av klasseromma har foldeveggar som sikrar fleksibel tilpassing til elev- og gruppestorleikane. Strukturen er lagt opp slik at kvart årssteg disponerer 2 klasserom. Skulen har samstundes god tilgang til gode og store grupperom som alle ligg spreidd i bygningen. SFO har eigne areal til si verksmed. Skulen har og tilgang til andre formidlingsrom som allrom. Skulen har gode spesialrom. Naturfag er etablert i samband med eitt av romma til kunst og handverk. I tillegg er eitt av grupperomma innreia til matematikk, slik at skulen har tilgang til komplette spesialromsfunksjonar. Musikkrommet er godt lydisolert i høve parallell bruk i allrom og idrettshall. Men plasseringa er ikkje heilt ideell. desse areala. Administrasjons- og personalavdelinga er samla og har alle dei funksjonane ei moderne skuleverksemd bør ha. Med dagens elevtal er det særs god plass i Side 51 av 102

52 Norconsult sin vurdering skuleanlegget Klasseromskapasitet. Knappskog skule har ut i frå eit areal på 2,14 m 2 pr. elev, ein kapasitet på 365 elevar. Generelt læringsareal. Det generelle læringsarealet bør vere 4,8 m 2 pr. elev, noko som gjev ein elevkapasitet ved Knappskog skule på 283 elevar. Spesialisert læringsareal. Skulen har tilgang til alle spesialromfunksjonane, slik at forholdstalet her er nesten 1:1. I høve bygningsareal, kan det vere naturleg å samanlikne Knappskog skule som ein B350 skule i arealskjemaet. Då ser ein at spesialromma ligg lågare enn kva Norconsult tilrår som storleikar for desse funksjonane i høve nybygg. Bruttoareal. Knappskog skule har eit bruttoareal (oppgjeve av Fjell kommune) på BTA inklusiv volleyballhall. Bruttoarealet for ein B350 skule er tilrådd til å vere om lag BTA, når Norconsult vurderer bruttoarealet. Dette arealet inkluderer kun gymnastikksal ikkje volleyballhall. Såleis tilsvarar bruttoarealet til Knappskog skule i stor grad, dei ytre måla for ein skule dimensjonert for 350 elevar. Knappskog skule har eit delvis høgt bruttoareal i høve læringsareala. Skulen har mykje gangog transportareal som trekk opp bruttoarealet samanlikna med til dømes Foldnes skule og Kolltveit skule. Norconsult vurderer at Knappskog skule best kan kapasitetsbereknast etter klasseromsmetoden. Skulen vert vurdert til å ha ein kapasitet tilsvarande 330 elevar eller 47 elevar på kvart årssteg Side 52 av 102

53 Arealanalyse for Ågotnes skule Om skulen Ågotnes skule er ein 1-7 barneskule. Skulen var fram til opninga av Tranevågen ungdomsskule ein kombinert 1-10 skule. Skulen er i hovudsak bygd over eitt plan i ein samanhengande bygningsmasse. Administrasjons- og personalareala ligg sentralt i bygningen. Skulen har symjebasseng. Skulen ligg i eit område med utvida kommunale og offentlege tenester med store idrettsanlegg. Skulen sitt inntaksområde er i vekst og det er venta høg aktivitet i næringsverksemdene i dette området framover. Skulen disponerer uteområda rundt skulen. Uteområda er godt tilrettelagt for ulike aktivitetar med skogsareal og varierte leike- og ballspelbanar. Skulen og har tilgang til store natur- og friluftsområder i nærområdet. Innhald Ågotnes skule har tilgang til 16 klasserom og 10 grupperom i tillegg til eigne areal for SFO. Såleis er skulen godt dimensjonert som ein 2 parallell skule med 14 klassar. Klasseromma varierer noko i storleik frå under 50 m 2 til over 80 m 2 men brorparten av klasseromma er rett under 60 m 2. Skulen har tilgang til 10 grupperom. I tillegg er det allrom / formidlingsrom i skuleanlegget. I og med at skulen tidlegare har hysa eit stort ungdomssteg, er spesialromma også store og funksjonelle. Skulen har og eit eige datarom. Administrasjons- og personalfløya inneheld dei funksjonane og areala som ein pedagogisk verksemd har behov for. Nettoarealet til denne funksjonen er målt til 412 m 2, noko som tilsvarar det arealet Norconsult tilrår for ein barneskule med 350 elevar. Ågotnes skule har ein funksjonell indre bygningsstruktur kor rom- og arealbruk er logisk Side 53 av 102

54 Norconsult sin vurdering av skuleanlegget Klasseromskapasitet. Ågotnes skule har ut i frå eit areal på 2,14 m 2 pr. elev, ein kapasitet på 446 elevar. Generelt læringsareal. Det generelle læringsarealet bør vere 4,8 m 2 pr. elev, noko som tilseier ein kapasitet på 365 elevar. Dersom garderobearealet vert trekt ut av grunnlaget, bør elevane disponere eit areal på 4,0 m 2 pr. elev noko som tilseier ein kapasitet på 345 elevar. Spesialisert læringsareal. Skulen har tilgang til alle spesialromfunksjonane. Det er tilrettelagt for noko musikk i det store tilfluktsrommet i kjellaren. Kunst og handverk funksjonane er store (350 m 2 ) samanlikna med areala til andre barneskular i Fjell. Mat og helse har sambruk med Tranevågen ungdomsskule. Bruttoareal. Ågotnes skule har eit høgt samla bruttoareal som utgjør BTA. I Bergen kommune tilsvarar dette bygningsarealet arealnormen for ein barneskule med 600 elevar. Bakgrunnen for det høge bruttoarealet ved Ågotnes skule skuldast areal til symjebasseng med tekniske rom, store lagerrom, store spesialrom og stor gymnastikksal med tilleggsfunksjonar. Norconsult vurderer at Ågotnes skule bør samanliknast med metoden for klasseromskapasitet. 16 klasserom tilseier at skulen kan vurderast som ein fullverdig 2 parallell skule med ein kapasitet på 400 elevar. Delingsproblematikk og behov til spesialpedagogikk vil truleg vere særs utfordrande ved eit slikt elevtal, men skulen disponerer 16 klasserom og har tilfredsstillande dekning av grupperom noko som gjev ein viss fleksibilitet. Merk og at skulen har 15 klassar i dag med eit elevtal på 279 elevar eller om lag 19 elevar i kvar klasse Side 54 av 102

55 Arealanalyse for Landro skule Om skulen Landro skule er ein 1-7 skule. Skulen har hatt jamn og samanhengande elevtalsvekst i fleire tiår. Det er ikkje kapasitet til alle elevane innafor skulen sitt eige skuleareal. Difor er det etablert paviljongar for å auke skulen sin kapasitet. Skulen har 14 klassar inneverande skuleår (2013/14) med eit elevtal rundt elevar på kvart årssteg. Dette gjev utslag i språk- og klassedeling. Skulen er bygd som ein samanhengande bygningskropp i U-form. Uteområdet er knapt, men skulen nyttar eit lite skogsareal på vestsida av skulen. Skulen ligg tett opptil fylkesvegen og har utfordringar i høve hente-bringe situasjonen for elevane. Innhald I sjølve skulebygningen utanom kapasiteten i paviljongen disponerer skulen 10 klasserom og kun 3 grupperom. I tillegg er det 1 klasse fast i SFO lokalet. I paviljongen er det 2 klasserom og 2 grupperom. Totalt er det tilgjengeleg 13 klasserom (inkl. SFO) og 5 grupperom ved skulen. Den 14 klassen nyttar grupperomma i paviljongen som fast klasserom. Dette reduserer tal grupperom tilsvarande. Klasseromma varierer i storleik frå om lag 40 m 2 til 76 m 2, men 8 av klasseromma er under 54 m 2. Skulen har kun tilgang til Bibliotek som separat spesialromsfunksjon. I det eine klasserommet er det sambruk på rommet som Mat og helse (kvar fredag). SFO nyttar og dette kjøkkenet i si verksemd. Eit loftareal er innreia som sløydsal, men vert ikkje vurdert som ein funksjon i denne arealanalysa. Skulen manglar såleis stort sett dei fleste spesialromsfunksjonane innafor musikk, kunst og handverk, Mat og helse og Naturfag. Administrasjon- og personalavdelinga disponerer 214 m 2. Lærararbeidsplassane er små og er ikkje dimensjonert for å møta eit elevtal med 200 elevar Side 55 av 102

56 Norconsult sin vurdering av skuleanlegget (paviljong ikkje medrekna) Klasseromskapasitet. Landro skule (eks paviljong) vert i denne arealanalysa kapasitetsberekna ut i frå 7 klasserom og med tilgjengelege spesialrom til Mat og helse, Kunst og handverk, Naturfag/musikk/datarom. Då vert det med utgangspunkt i eit areal på 2,14 m 2 pr. elev, ein maksimal teoretisk kapasitet på 180 elevar i tilgjengelege klasserom. I tillegg kjem kapasiteten i paviljongane eller for 2 klassar rundt 20 elevar (40). Generelt læringsareal. Det generelle læringsarealet bør vere 4,8 m 2 pr. elev, noko som tilseier ein kapasitet på 171 elevar om dei spesialromma vert definert som klasserom, pluss kapasiteten i paviljongane. Dersom skulen legg til grunn areala i 7 klasserom, vert kapasiteten vurdert til å vere 130 elevar, pluss kapasiteten i paviljongane. Spesialisert læringsareal. Skulen har kun eitt Bibliotek på om lag 78 m 2 som spesialromfunksjon. Andre spesialrom er omgjort til klasserom. Ein ny barneskule for 200 elevar bør ha eit samla spesialromsareal på om lag 450 m 2 eller 370 m 2 meir enn kva som er tilgjengeleg ved Landro skule idag. Bruttoareal. Landro skule (ekskl. paviljong) er på BTA. Dette tilsvarar det ytre bygningsarealet for ein ny skule tilpassa eit elevtal på om lag elevar. For å møte klassetalsbehovet for 14 klassar (inkl. paviljong), har skulen omgjort spesialrom og grupperom til klasserom. Av spesialromfunksjonar er det kun Bibliotek som er att som tilbod.3 grupperom må då delast på 14 klassar. Eksisterande skulebygning har 10 klasserom, 1 rom til SFO og 3 grupperom og kun 1 Bibliotek. Det er behov for 4 klasserom, 7 grupperom, spesialrom (kunst og handverk, musikk, Mat og helse og naturfag), samt auka administrasjons- og personalareal for å møte eksisterande skule (eks. paviljongane) sitt behov for å verte ein 2 parallell skule med 14 klassar. Norconsult vurderer at Landro skule har ein kapasitet på 180 elevar (NB! eks paviljong) med utgangspunkt i opphavleg bygningsstruktur med 7 klasserom og tilgjengelege spesialrom. Med paviljongen vurderer Norconsult at skulen kan ha plass til 2 mindre klassar til eller om lag 40 elevar til 220 elevar (inkl paviljong) Landro skule er den skulen i Fjell som vert vurdert til å ha dei største behova for å få tilført auka lærings-, spesial- og personalareal i dagens situasjon. Landro skule har ein funksjonell bygningsstruktur som er tilpassa ein tradisjonell klasseromsskule som ein 1 parallell skule. Skulen vert driven over sin bygningsmessige kapasitet i dag og det er snarleg behov for kapasitetsauke. I tillegg bør skulen sikrast betre trafikkavvikling i høve mjuke og harde trafikantar Side 56 av 102

57 Side 57 av 102

58 Arealanalyse for Misje skule Om skulen Misje skule er ein fådelt 1-7 skule heilt nord i kommunen. Skulen består av ein hovudbygning over 3 etasjar. Uteområdet er i hovudsak uteplassen framfor skulen. I tillegg er det etablert ein ballbinge på nedsida og utafor eigedomsgrensene i kartet til venstre. Store delar av tidlegare utbyggingar ved skulen, vart utført på dugnad av eldsjeler tilknytt skulen og bygda. Skulebygningen er lite universelt utforma. Innhald Skulen har 4 klasserom og 2 grupperom som utgjør hovudstrukturen i dei generelle læringsareala. 3 av Klasseromma er på om lag 50 m 2, 1 klasserom er på om lag 37 m 2. SFO er i denne arealanalysa definert som eige lokale. SFO rommet er også innreia som skulekjøkken. Skulen har eit spesialrom som er kombinert til Bibliotek / datarom. Skulen er over tre plan med smale gang- og korridorløysingar. Det eine lageret vert nytta som grupperom. Administrasjon- og personalavdelinga held til i 3 etg. Arealet her er lite og knapt og utgjør om lag 72 m 2. Ein barneskule dimensjonert for 50 elevar (B50), bør ha om lag 150 m 2 til denne funksjonen i eit nybygg Side 58 av 102

59 Norconsult sin vurdering av skuleanlegget Klasseromskapasitet. Misje skule har ut i frå eit areal på 2,14 m 2 pr. elev, ein kapasitet til 86 elevar. Generelt læringsareal. Det generelle læringsarealet bør vere 4,8 m 2 pr elev, noko som tilseier ein kapasitet på 70 elevar. Spesialisert læringsareal. Skulen har Bibliotek og datarom som kombinert løysing. SFO lokalet er innreia for at det kan nyttast som skulekjøkken. Bruttoareal. Misje skule (oppgjeve av Fjell kommune) har eit samla bruttoareal på 987 BTA. Dette er eit areal under det som vert tilrådd som arealramme for ein ny B50 skule (1 235 BTA). Norconsult vurderer at Misje skule best kan vurderast ut i frå metoden om klasseromskapasitet og vert vurdert til å ha plass til 80 elevar. Mykje av areala i skulen er elevretta læringsareal noko som gjev eit delvis høgt elevtal samanlikna med bruttoarealet. Administrasjon- og personalareala er ikkje dimensjonert for eit slikt elevtal Side 59 av 102

60 Arealanalyse for Skålevik skule (medrekna paviljongar) Om skulen Skålevik skule er ein fulldelt 1-7 skule på vestsida i Fjell. Skulen har etablert eigen paviljong for administrasjon- og personalfunksjonane, samt nokre spesialrom. Skulen ligg attmed IL Nest-Sotra sitt idrettsanlegg/kunstgrasbane. Skulen sitt uteområde er dei areala som er tilgjengelege rundt skulen, samt at skulen kan nytta kunstgrasbana til idrettslaget. «Gamleskulen» er sanert og rive. Skulen er bygd over eitt plan. Skulen ligg attmed fylkesveg. Parkeringsplass fungerer som areal både for mjuke og harde trafikantar. På kveldstid vert skuleplassen nytta som innkjørings- og parkeringsareal for brukarar av idrettsanlegget. Slik sett er trafikkavviklinga noko uryddig og uoversiktleg for skulen. Innhald Skålevik skule har 7 klasserom og 3 grupperom. Paviljong har gjeve kapasitet til nærast fullverdige spesialromsfunksjonar og gode tilhøve for personalet. SFO har ikkje eigne lokalar og vert utført i eitt av klasseromma. Tilfluktsrom og loftsareal vert nytta som lager. Skålevik er ein tradisjonell klasseromskule. Den indre strukturen i skulen er ryddig, men fleire funksjonar i visse delar av skulebygningen er utdatert og for små i høve dagens krav til funksjonalitet. Desse romma fungerer som lager og innreiinga frå tidlegare bruk er framleis montert. Deler av bygningsmassen er slitt og har trong for oppussing / oppgradering Side 60 av 102

61 Norconsult sin vurdering av skuleanlegget Klasseromskapasitet. Skålevik skule har ut i frå eit areal på 2,14 m 2 pr. elev, ein elevkapasitet på maksimalt 181 elevar i klasseromma. Få grupperom i høve tal klasserom gjer denne kapasitetsvurderinga høg. Generelt læringsareal. Det generelle læringsarealet bør vere 4,8 m 2 pr. elev, noko som tilseier ein kapasitet på 120 elevar. Spesialisert læringsareal. Skulen disponerer Bibliotek, Sløydsal og skulekjøkken (Mat og helse). Såleis er mange av spesialromfunksjonane til stades. Bruttoareal. Skålvik skule har (oppgjeve av Fjell kommune) eit bruttoareal på BTA (ink. paviljongar). Dette tilsvarer dei ytre arealrammene for ein skule med om lag 150 elevar. Norconsult vurderer at Skålvik skules best kan vurderast etter metoden for klasseromskapasitet og vurderer kapasiteten til 160 elevar. Skulen er funksjonell i høve bygningsstruktur og det er lett å orientera seg i skuleanlegget. Bygningsdelen mellom vestibyle og gymnastikksal, samt den gamle kontorfløya er i realiteten eit lite føremålstenleg areal, slik utforminga og standarden er i dag. Fleire areal har i tillegg trong for modernisering for å møta dagens opplæringskrav. Generelt er den innvendige standarden og bygningskvaliteten slitt og ber preg av mange år med bruk Side 61 av 102

62 Arealanalyse for Algrøy skule Om skulen Algrøy skule er ein liten fådelt 1-7 skule. Skulen har delvis ny gymnastikksal/grendahus. Uteområdet er areala rundt skulen. Uteområdet er tilrettelagt for uteaktivitetar. Skulen har elles enkel tilgang til sjø (eigen båt) og naturområder utafor skulen sin eigedom. 3 elevar i inntaksområdet har valt Skålevik skule som skulestad. Algrøy skule er underlagt leiinga ved Skålvik skule. Innhald Skulen har 3 klasserom som utgjer hovudstrukturen i skolen. Det eine klasserommet vert nytta som delingsrom. Det er ikkje eigne grupperom ved skulen, men spesialrommet (Biblioteket) gjer nytten. Spesialromma er to rom; eit Bibliotek og eit rom for sløyd (kunst og handverk). Biblioteket fungerer også som datarom og grupperom. Sløydsalen er lokalisert i kjellaren utan forbinding til etasjane over. I grendahuset er det eit kjøkken. Skulen kan truleg nytta dette i høve Mat og helse. For å koma til fleire funksjonar må elevar og personale gå i svalgangar på utsida av skulen. Skulen har ein lite føremålstenleg bygningsstruktur i høve samansetning og lokalisering av skulefunksjonane. Mange av areala er små og skulen manglar fleire sentrale støttefunksjonar (spesialrom, personalrom, kontor, møterom, kopi/arkivrom, mv.) Personalareala er tronge og manglar td eigne definerte areal for lærararbeidsplassar Side 62 av 102

63 Norconsult sin vurdering av skuleanlegget Klasseromskapasitet. Algrøy skule har ut i frå eit areal på 2,14 m 2 pr. elev, ein kapasitet som tilseier eit teoretisk maksimalt elevtal på 74 elevar. Tilgang til få grupperom i høve tal klasserom gjer denne kapasitetsvurderinga høg. Generelt læringsareal. Det generelle læringsarealet bør vere 4,8 m 2 pr. elev, noko som tilseier eit elevtal ved Algrøy skule på 48 elevar. Dette er eit elevtal som samsvarar med arealrammene for nye skulebygg og som gjev eit godt samsvar mellom pedagogikk og bygg. Spesialisert læringsareal. Skulen har tilgang til Bibliotek og sløyd. Sløydsalen er slitt og har trong for oppgradering. Kunst og handverk kan gjennomførast i klasseromma, slik storleiken er ved Algrøy. Bruttoareal. Algrøy skule (oppgjeve av Fjell kommune) har eit bruttoareal på BTA. Dette tilsvarar om lag det samla bygningsarealet for ein ny skule dimensjonert for 50 elevar. Norconsult vurderer at Algrøy skule har kapasitet til 65 elevar Side 63 av 102

64 Arealanalyse for Syltøy skule Om skulen Syltøy skule er ein fådelt 1-7 skule. Skulen har ein samanhengande bygningsmasse og skulen har tilgang til gode og varierte uteområder. Skulen er skjerma for gjennomgangstrafikk. Skulen vert administrert og leia av rektor ved Skålvik skule. Syltøy skule er den minste skulen i Fjell med 14 elevar inneverande skuleår (2012/13). 11 barn i skulen sitt inntaksområde har valt Skålevik skule som skulestad. Innhald Læringsareala utgjer i hovudsak 2 klasserom og 2 grupperom og 1 SFO lokale. Musikk vert uført i det eine grupperommet. Mat og Helse vert gjennomført i SFO. Deler av SFO lokalet er også innreia som Bibliotek. Tilgangen på spesialrom vert vurdert som god, men er fleirbruksløysingar med andre funksjonar. Lågt elevtal og enkel timeplanlegging gjer at dette kan vere tilfredsstillande løysingar. Personalet disponerer kun 22 m 2 til sine funksjonar. Få tilsette gjer truleg til at dette er leveleg, men det er eit særs lågt arealtal. Bygningen representerer ei byggetid med heilt andre areal- og funksjonskrav. Garderobar, gang- og korridorar er tronge, men plasseringa av funksjonane er funksjonell og alt i alt oversiktlege. Till liks med fleire andre eldre skuleanlegg er det behov for innvendig rehabilitering og oppgradering Side 64 av 102

65 Norconsult sin vurdering av skuleanlegget Klasseromskapasitet. Syltøy skule har ut i frå eit areal på 2,14 m 2 pr. elev, ein kapasitet som tilseier ein maksimal teoretisk kapasitet på om lag 40 elevar. Dersom SFO lokalet vert rekna som klasserom, kan denne kapasitetsvurderinga aukast til om lag 65 elevar. Slik bruken av areala er i dag, vert skulen sin maksimale kapasitet vurdert til 40 elevar. Generelt læringsareal. Det generelle læringsarealet bør vere 4,8 m 2 pr. elev for å sikre eit godt samsvar mellom bygg og pedagogikk. Denne metoden vurderer at kapasiteten ved Syltøy skule er 49 elevar. Spesialisert læringsareal. Skulen har etablert Bibliotek i SFO lokalet. Her ligg også eit skulekjøkken som kan nyttast til Mat og helse. Grupperommet i andre etasje er innreia til musikkaktivitetar. Det er ikkje etablert separate spesialromsfunksjonar. Bruttoareal. Det samla bruttoarealet ved Syltøy skule (oppgjeve av Fjell kommune) er 825 BTA. Dette er eit bygningsareal som er langt lågare enn kva som er tilrådd arealramme for ein ny skule dimensjonert for 50 elevar. Norconsult vurderer at Syltøy skule har ein elevkapasitet på 50 elevar Side 65 av 102

66 Arealanalyse for Ulveset skule Om skulen Ulveset skule er ein fulldelt to-parallell 1-7 skule. Skulen var tidlegare ein kombinert 1-10 skule med felles ungdomssteg for vestsida. Etableringa av Tranevågen ungdomsskule resulterte i at ungdomssteget vart overført til Ågotnes. Skulen består av 2 bygningar. Eit hovudbygg og eit bygg med stor gymnastikksal med nokre klasserom. Uteområdet er sjølve området rundt bygningane og fotballbana utgjør det største tilrettelagde utearealet. Skulen har enkel tilgang til naturområder i nærleiken av skulen. Det er gjort tiltak som betrar tilhøva for parkering, hente/bringe situasjon og dagleg trafikkavvikling. Skulen er bygd over 3 plan. Skulen har symjebasseng (ikkje i bruk). Innhald I denne arealanalysa er det talt 15 klasserom (inkl. datarommet og eitt rom til spesialundervisning) og 15 grupperom som utgjør hovudstrukturen i dei generelle læringsareala. Deler av grupperomma vert og nytta til undervisning i nynorsk. Ulveset skule har i tillegg 2 klasserom som utgjør eit eige SFO areal. Skulen disponerer mange klasserom. Skulen har og eit lite allrom / formidlingsrom. Såleis er skulen godt tilrettelagt som ein 2 parallell skule med 14 klassar. Spesialromma ved Ulveset skule er, til liks med Ågotnes skule, etablert for behov på ungdomssteget. Dette gjør at skulen disponerer særs gode, fullverdige og delvis overdimensjonerte spesialrom. Areala til administrasjon- og personalfunksjonane er små i høve eit elevtal opp mot 250 elevar, særleg er det knappe areal til lærararbeidsplassar. Skulen har omgjort eit klasserom til lærararbeidsplassar Side 66 av 102

67 Norconsult sin vurdering av skuleanlegget Klasseromskapasitet. Ulveset skule har ut i frå eit areal på 2,14 m 2 pr. elev, ein maksimal teoretisk kapasitet på 425 elevar. Grupperomsdekningen ved skulen er 1:1 i høve klasseromma. Nokre av grupperomma vert nytta fast til spesialpedagogisk undervisning. Generelt læringsareal. Det generelle læringsarealet bør vere minimum 4,8 m 2 pr. elev, noko som tilseier ein kapasitet på 285 elevar. Dette er ein kapasitet som sikrar eit godt samsvar mellom bygg og pedagogikk. Spesialisert læringsareal. Ulveset skule har alle spesialrom tilgjengeleg som særfunksjonar. I tillegg er eit klasserom omgjort til datarom. Bruttoareal. Skulen sitt samla bruttoareal (oppgjeve av Fjell kommune) utgjør BTA. I høve arealnorma til Bergen kommune utgjør denne arealramma ein barneskule med 500 elevar. Symjebasseng og stor gymsal med støttefunksjonar er noko av forklaringa til det høge bruttoarealet, men skulen har mykje gang- og transportareal som også trekker opp det samla bruttoarealet. Ulveset skule vert av Norconsult vurdert til å ha ein kapasitet på 380 elevar Side 67 av 102

68 3.4 Vurdering av elev- og skulekapasitet - Ungdomssteget Arealanalyse for Fjell ungdomsskule Om skulen Fjell ungdomsskule består av 2 frittståande bygg. Eit sentralt hovud- og undervisningsbygg og eitt gymsalsbygg med symjehall. Skulen er rehabilitert og ombygd og framstår som eit funksjonelt og godt pedagogisk skuleanlegg for ungdomssteget. Skulen disponerer også ein eigen bustad til spesialpedagogisk verksemd på nabotomta. Innhald Hovudstrukturen i Fjell ungdomsskule er bygd opp rundt 18 klasserom og 8 grupperom. Dette gjev grunnlag for 18 klassar eller som ein 6 parallell ungdomsskule. Skulen disponerer delvis lite grupperom i høve klassetalet. Nokre av grupperomma vert og nytta som Newton-rom og datarom. Men deler av skulen si spesialpedagogiske verksemd går føre seg i eigen bustad attmed skulen, slik at dette frigjev noko kapasitet i grupperomma. Brorparten av klasseromma er litt i overkant av 60 m 2. Einskilde klasserom har ein storleik på 75 m 2. Skulen har særs gode tilhøve for spesialundervisning. Nærast alle spesialromma er doble noko som kan vere naudsynt i einskilde fag. Skulen har i tillegg 2 separate datarom. I denne arealanalysa har Norconsult målt spesialromarealet ved Fjell ungdomsskule til heile m 2. Dette er til dømes 603 m 2 meir enn det spesialiserte arealet Tranevågen ungdomsskule disponerer (550 m 2 ). Når Norconsult tilrår arealrammer for ein ungdomsskule for 600 elevar tilsvarar dette om lag 850 m 2 til det samla spesialiserte arealet. Arealet til administrasjon- og personal er lågare enn tilrådd arealramme. Her er fleire av støttefunksjonane for små i høve dagens elevtall Side 68 av 102

69 Fjell ungdomsskule har etablert elevkantine med eit enkelt kjøkken. Dette arealet vert nytta som formidlingsrom og til elevaktivitetar. Utsmykkinga med «popkunst» utført av elevane er gjennomført og gjev ein flott heilskap til skuleanlegget. Norconsult sin vurdering av skuleanlegget Klasseromskapasitet. Fjell ungdomsskule har ut i frå eit areal (delingstalet er 30 på ungdomssteget) på 2,0 m 2 pr. elev, ein maksimal teoretisk kapasitet i klasseromma på 580 elevar. Skulen har dårleg tilgang til grupperom, slik at 2-3 klasserom må i praksis dele 1 grupperom. Spesialrom og andre rom kan nyttast til grupperomaktivitetar når desse er ledige, men ligg i noko avstand frå klasseromma. Generelt læringsareal. Det generelle læringsarealet bør vere minimum 4,6 m 2 pr. elev, noko som tilseier ein elevkapasitet på 360 elevar. Dette er ein kapasitet som sikrar samsvar mellom bygg og pedagogikk og som gjev gode pedagogiske utviklingsrammer. Spesialisert læringsareal. Spesialromma til Fjell ungdomsskule er store og ligg langt over tilrådd arealrammene for nybygde skular av same storleik. Bruttoareal. Fjell ungdomsskule (oppgjeve av Fjell kommune) har eit samla bruttoareal på BTA. Dette er noko over dei ytre arealrammene for ein ny ungdomsskule dimensjonert for 600 elevar. Merk at mange funksjonar i gymnastikkbygget og symjehallfunksjonen, samt store spesialromareal trekk opp det samla bruttoarealet ved Fjell ungdomsskule. Norconsult vurderer at Fjell ungdomsskule sin elevkapasitet kan setjast til 510 elevar avhengig av korleis elevane fordelar seg på årsstega. Det høge arealet til spesialromfunksjonane tilseier at skulen kan vurdere ombygging av deler av dette arealet til ordinære klasserom. Fjell ungdomsskule disponerer eigen «bustad» attmed skulen som base for deler av den spesialpedagogiske verksemda. Dette reduserer bruken av grupperomma noko- og gjev skulen litt meir fleksibilitet Side 69 av 102

70 3.4.2 Arealanalyse for Tranevågen ungdomsskule Om skulen Tranevågen ungdomsskule er ein nybygd skule for brorparten av elevane busett på store Sotra. Skulen er moderne med halvopne læringsareal og er bygd og dimensjonert for 450 elevar. Skulen er ein frittståande bygning over 2 etasjar på Ågotnes. Skulen nyttar Ågotneshallen som idrettsareal. Skulen har tilgang til store natur- og friludtsområder rundt skulen. Uteområdet gjev tilbod om tilrettelagde ballspelaktivitetar (sandvolley, kunstgrasbane, mv) Innhald Tranevågen ungdomsskule har 18 baserom som saman med 15 grupperom og 10 andre formidlingsrom av varierande storleik - utgjer hovudstrukturen i dei generelle læringsareala. 3 av baseareala er felles baserom som også er ein del av gang- og korridorløysingane. Skulen har og tilgong til 3 store auditorium / formidlingsrom. Spesialromma samsvarar med behova til spesialromfunksjonane, men det samla arealet til spesialrom er lite og knapt. Når Norconsult tilrår arealramme for desse funksjonane i nye ungdomsskular, bør skular av denne storleiken programmerast til 750 m 2 eller om lag 200 m 2 meir til spesialromsføremål. Skulen er arealeffektiv ved at mykje av skulen sine areal er elev- og læringsareal. Det er elles lite lager og nærlager i skulen. Administrasjon- og personalfunksjonen er og noko knapp - i høve tal pedagogisk tilsette, særleg gjeld areal til lærararbeidsplassane Side 70 av 102

71 Norconsult sin vurdering av skuleanlegget Baseromskapasitet. I baseareala til Tranevågen ungdomsskule er det 3 felles baseareal. Store deler av desse areala er i realiteten gang- og transportareal. For at ikkje desse felles baseareala skal gje eit uforholdsmessig høgt netto læringsareal har Norconsult manuelt trekt ut 200 m 2 av 420 m 2 som unyttbart baseareal. Samla baseareal vert då m 2 baseareal til rådevelde. Tranevågen ungdomsskule har ut i frå eit areal på 2 m 2 pr. elev, ein maksimal teoretisk kapasitet på 563 elevar. Skulen har god tilgong til grupperom og andre formidlingsrom i høve basane. Denne kapasiteten er teoretisk og fordelinga av elevane på årstega vil ikkje gjere denne kapasiteten fullt ut mogeleg, men basane gjev ein noko større fleksibilitet til å møta varierande elevtal på årsstega. Generelt læringsareal. Det generelle læringsarealet bør vere minimum 4,6 m 2 pr. elev, noko som tilseier ein elevkapasitet på 395 elevar. Dette er ein kapasitet som sikrar godt samsvar mellom bygg og pedagogikk og som gjev gode pedagogiske utviklingsrammer. Spesialisert læringsareal. Skulen har alle dei funksjonane som ein skule skal ha, men nokre av funksjonane er små. Skulen låner skulekjøkkenet til Ågotnes skule. Bruttoareal. Tranevågen ungdomsskule (oppgjeve av Fjell kommune) har eit bruttoareal på BTA. Dette tilsvarar dei ytre arealrammene for ein ungdomsskule tilpassa eit elevtal på 450 elevar (eks idrettshall). Norconsult vurderer at maksimal elevkapasitet ved Tranevågen ungdomsskule kan setjast til 480 elevar. Skulen vil ha knappe administrasjon- og personalareal og spesialrom ved dette elevtalet Side 71 av 102

72 4 Sentrale moment i vurderinga av framtidige og alternative skulestrukturar Det er ingen statlege krav som gjev føringar for korleis kommunane innrettar grunnskuletenestene lokalt, og dermed er det den einskilde kommune som vel korleis grunnskuletenestene skal organiserast. Val av skulestruktur er såleis ei rein lokalpolitisk avgjerd. Fjell er ein kommune i rivande utvikling og endring. Sentralt i kommunen sin tenesteproduksjon og tenesteutvikling er ei kontinuerleg forbetring av tenestene - tilpassa behova frå ei veksande befolkning med ein endra samansetning. Dette kapitlet ser nærare på sentrale moment og utviklingsprinsipp som bør leggjast til grunn i ei lokal drøfting av skulestrukturen og korleis grunnskuletenestene skal organiserast og innrettast i framtida. Kapitlet prøver å sortere og kategorisere i dei hovudmomenta som bør liggjast til grunn for det offentlege ordskiftet i dei politiske og administrative vurderingane av skulestrukturen. I dette kapitlet vert det vektlagt 6 fokusområde som bør gjevast merksemd i strukturvurderingane. Lista er ikkje uttømande, men ein har prøvd å peika på dei hovudmomenta som er mest aktuelle for situasjonen i Fjell kommune slik; 1. Behovs- og kapasitetsfokus: Kva er behova for skuleplassar og skulekapasitet? Kva har kommunen av skuleplass og kor kjem dei største behovsendringane? 2. Langsiktig plan- og utviklingsfokus: Ein skulestruktur må tilpassast overordna planar og langsiktige utviklingsliner 3. Økonomisk fokus: Ein skulestruktur som er kostnadseffektiv 4. Organisatoriske og pedagogiske fokus: Ein skulestruktur som sikrar berekraftige og robuste fag- og elevmiljø 5. Bygningsmessige fokus: Ein skulestruktur som gjev likeverdige fysiske lærings- og personalareal 6. Nærmiljøfokus: Ein skulestruktur som sikrar nærleik og identitet i lokalsamfunna Side 72 av 102

73 1.1 Behovs- og kapasitetsfokus Det er framtida sine behov kor elevane bur i dag og kor elevane skal bu i framtida - som må setja dagsorden for skuleetablering og behov for reorganiseringa av den samla grunnskuletenesta. Sentralt i denne utgreiinga står difor utarbeidinga av elevtalsprognosane som syner korleis kapasitetsbehova melder seg i skule- og opptaksområda i Fjell kommune. Elevtalsprognosane syner elevtalsutviklinga over eit langsiktig tidsperspektiv, og er viktig som grunnlag for vurderinga knytt til heilskapsløysingar for den samla grunnskuletenesta i Fjell kommune. Strukturkapittelet seinare i utgreiinga tek sikte på å løyse 2 sentrale hovudsspørsmål knytt til behov og kapasitet. Hovudspørsmåla er; Kor kjem elevtalsveksten og kva må ein gjera med den? Kor kjem elevtalsnedgangen og kva kan ein gjera med den? Utnytte allereie investert og utbygd kapasitet Skulestrukturvurderingar bør som hovudregel søkje løysingar som utnytter og optimaliserer eksisterande skuleanlegg. Skular med plass til fleire elevar bør utnyttast og fyllast opp slik at kvart skuleanlegg får det elevtalet det er bygd for. I figuren under, er elevtalsframskrivinga synt saman med vurdert (Norconsult) tilgjengeleg skulekapasitet (jf. kap 2). Samla sett er det mykje ledig elev- og skulekapasitet ved mange skular i Fjell. Det vil ikkje vere realistisk eller mogleg for ein kommune å utnytte heile denne vurderte tilgjengelege kapasiteten fullt ut, men ei utnytting fram mot rød sone i figuren under, vil vere realistisk. For Fjell kommune inneberer dette at kommunen samla sett har om lag ledige skuleplassar i åra fram til ca Side 73 av 102

74 Merk at denne kapasitetsvurderinga tek utgangspunkt i Norconsult sine samla vurderingar av maksimal skulekapasitet skule for skule tufta på 4 ulike areal- og kapasitetsvurderingar. Dersom ein berre legg til grunn klasseromskapasiteten for den teoretiske maksimale kapasiteten ville den samla skulekapasiteten vore langt over skuleplassar ved grunnskulane i Fjell. Ledig skulekapasitet er ein ny situasjon for vekstkommunen Fjell - og markerer på mange måtar den store kapasitetsutbygginga som har vore i grunnskulen lokalt dei siste åra. Det er særleg mykje ledig kapasitet ved dei største barneskulane. Brorparten av dei store barneskulane på Litlesotra (Brattholmen, Foldnes og Liljevatnet skular) saman med Ulveset skule, Knappskog skule og Ågotnes skule, har alle plass til fleire elevar. På ungdomssteget er det godt samsvar mellom elevtal og tilgjengeleg skulekapasitet Dette gjer at kommunen er godt rusta til å møte den framtidige elevtalsauken. For kommunen handlar det vidare skulestrukturarbeidet å utnytte og fylle opp denne ledige kapasiteten i det vidare planarbeidet. Kommunen kan til dømes leggja til rette for meir bustadbygging i Knappskog skulekrins som følgje av desse vurderingane. Behov og kapasitet i dei kommunale ungdomsskulane Norconsult vurderer at den maksimale skulekapasiteten i dei 2 kommunale ungdomsskulane, ligg mellom elevplassar. (I tillegg kjem 270 elevar ved ungdomssteget på Danielsen skule). Tabellen under syner elevtalsframskrivinga for dei kommunale ungdomsskulane. (NB! Forventa elevtal for ungdomssteget (270 elevar) på Danielsen er ikkje med i prognosene) Elevtalsutvikling for kommunale ungdomsskular Prognose > 07/08 08/09 09/10 10/11 11/12 12/13 13/14 14/15 15/16 16/17 17/18 18/19 19/20 20/21 21/22 22/23 23/24 24/25 25/26 26/27 27/28 28/29 29/30 30/31 sum Det er kapasitet i dei kommunale ungdomsskulane til å handtere elevtalet fram mot skuleåret 2021/22, men Fjell kommune må syte for ei betre elevfordeling mellom Tranevågen og Fjell ungdomsskule. Dette kan gjerast gjennom justering og korrigering av inntaksområda slik at nokon elever ved Tranevågen ungdomsskule kan overførast til Fjell ungdomsskule. Ein slik justering vil truleg kunne gje skulegrensar som er meir i tråd med nærskuleprinsippet. På lang sikt vil det vere grunnlag for kapasitetsutbygging av ungdomsskulekapasiteten. Kapasitetsbehovet bør vurderast løyst i samarbeid med Danielsen skule. Justering og korrigering av skulekrinsgrenser for barnesteget For å sikre ei betre utnytting og ei betre fordeling av elevane i høve tilgjengeleg skulekapasitet kan det vere føremålstenleg å justere barneskulane sine inntaksområder. Ei slik justering må vere i samsvar med «nærskuleprinsippet» i opplæringslova. Det er fleire skular som vil få mykje ledig skulekapasitet på mellomlang sikt. Knappskog skule er eit døme på dette. Skulen er delvis nybygd, har eit godt læringsmiljø og fortener fleire elevar og tilsette. Skulen ligg mellom 2 skulekrinsar i vekst, Kolltveit og Ågotnes. Fjell kommune bør vurdere løysingar som overfører elevar frå desse skulekrinsane Side 74 av 102

75 for å auke utnyttinga av Knappskog skule og redusere elevtalsveksten ved Kolltveit og Ågotnes skular. Sekundært kan kommunen styra meir bustadutbygging til Knappskog skulekrins. Denne problemstillinga vil også vere aktuell for fleire av dei store barneskulane i kommunen. 4.1 Plan- og utviklingsfokus Ei grunnskuleteneste der elevane bur og skal bu Skulestrukturen må spegla profilen i den overordna samfunnsutviklinga. Kvar elevane bur i dag og kor elevane skal bu som bør vera eit styrande prinsipp i høve organiseringa av grunnskuletenesta i Fjell. Kor elevane har budd bør spela ei mindre rolle og ha eit underordna fokus i dei lokale strukturvurderingane. I prognosekapitlet er konsekvensane av korleis desse behova melder seg - synt for kvar skulekrins. Kommuneplanen legg opp til urbanisering og fortetting. Eventuelle endringar i busetjingsmønsteret i Fjell bør også speglast i korleis den framtidige grunnskuletenestene vert organisert. Å sikre ei grunnskuleteneste som samsvarar med dei langsiktige linene i samfunnsutviklinga Dei tradisjonelle grendene smeltar i større grad saman Det er ein trend i Fjell at bustadfelta smeltar saman og knyter saman gardar og grender som tidlegare har hatt busetnad i god avstand mellom seg. Denne trenden ser ein over heile kommunen. I skuleområde vest er dette tydeleg frå Møvik over Ulveset til Fjell. I nord spreier bustadfelta seg frå Ågotnes skule og mot Landro skule. Byggjeprogrammet stadfester framhald i denne trenden og venteleg vil denne utviklinga forsterke seg frametter. I kva grad dette får konsekvensar for skulane og skulestrukturen er vanskeleg å vurdere, men ei samansmelting av skulekrinsane kombinert med tilflyttarar som ikkje har tilknyting til staden, kan resultere i at skulen vert ein enno viktigare samlingsstad. Kommuneplanen legg opp til ei tydlegare grende- og nærmiljøutforming kor grendene vert vurdert som større geografiske områder med meir robuste offentlege tenester. Skulestrukturen bør i så fall tilpassast denne langsiktige utviklinga. Nytt fastlandssamband med nye vegtrasear betre, kortare og tryggare reiseveg for elevane Dagens skulestruktur vart etablert i eit tid kor sjøvegen var viktigaste ferdselsåre. Fleire av grendene var veglause og stod utan samband til omverda. Nye vegar og bruer har bunde fleire av grendene til resten av Fjell. Krinsar som Turøy, Lokøy, Syltøy, Algrøy, Langøy, Kallestad, Misje, Bjorøy, mv er nokre døme på stadar som i nyare tid er vorten landfast eller tilknytt resten av Sotra med vegutløysing. Deler av desse områda hadde eigne skulehus (Lokøy, Turøy, mv) tidlegare. Nytt fastlandssamband er truleg på plass i 2021 eller om 9 år frå no. Nye veg- og kommunikasjonsliner opnar for å sjå på andre modellar for korleis grunnskuletenestene er innretta og organisert. Reiseavstand, reisetid og trygg skuleveg er eitt av fleire moment som får direkte konsekvensar ved ny og betre vegutløysing. Ny vegutløysing med betre Side 75 av 102

76 kommunikasjonar mellom skulen og bustadområder, kan opna for å vurdere andre strukturløysingar. Såleis bør skulestrukturvurderingane koplast til arbeidet med Trafikksikringsplanen. Likeins vil deler av dette arbeidet også kunne relaterast til lokalt folkehelsearbeid. 4.2 Økonomisk fokus Skulestruktur skulestorleik og kostnader Det er ein klår samanheng mellom talet på skular, storleiken på skulane / klassane og storleiken på kostnadane. Store skular er rimelegare å drifte enn små skular fordi den samla kostnaden vert fordelt på fleire elevar. Slik er stoda også i Fjell. Det er såleis dei store skulane som bidreg til kostnadseffektiv drift ved at lærarane her underviser fleire elevar enn skular med få elevar. Dersom høg lærartettleik er eit gode i seg sjølv, er denne goden ulikt fordelt i Fjell. Då er det dei minste skulane med få elevar som får den største utteljinga i høve tal lærar pr. elev. I all kommunal tenesteproduksjon er målet om like og rettvise tenester til innbyggjarane ei rettesnor for tenesteutviklinga. I skulesamanheng har likeverdige driftsvilkår ofte vore kopla til innhaldet i undervisninga framfor fokus på lærartettleik og den pedagogiske gruppesamansetjinga. Det er fullt ut mogleg å sjå føre seg at likeverdige driftsvilkår også kan koplast til lærartettleik og slik verte ein premiss i det vidare lokale strukturarbeidet. I tabellen under er det gjort eit uttrekk frå kommunens driftsbudsjett i Det vert drive undervisning i 129 klassar / grupper i Dette gjev ein gjennomsnittleg kostnad pr. klasse / gruppe på kr. 1,86 mill. Kvar elev kostnar i gjennomsnitt kr Netto kostnaden for SFO utgjør om lag kr. 2,6 mill. Drift av skuleanlegga er kostnadsrekna til nær kr. 34 mill. pr. år eller kr. 563 pr. m 2 BTA. Dette er noko under det Norconsult tilrår som grunnlagskostnad for forvaltning, drift og vedlikehald av kommunale skulebygg (Kr pr. m 2 BTA). Norconsult tilrår at denne summen ikkje vert mindre i dei framtidige budsjettåra Side 76 av 102

77 KOSTNADSOVERSIKT Grunnskulane i Fjell Under visning BRUTTO (inkl. spes.ped) Under visning NETTO (inkl. spes. ped) Grupper klasser Antall elever Kostnad pr. gruppe NETTO Netto kostnad pr. elev SFO netto Forvaltning, drift, vedlikehold netto Rekneskap 2011 Skyss netto Algrøy skule Brattholmen skule Foldnes skule Ågotnes barneskule Syltøy skule Skålevik skule Ulveset skule Misje skule Landro skule Kolltveit skule Knappskog skule Ekerhovd skule Tellnes skule Liljevatnet skule Hjelteryggen skule eks spes.ped Bjorøy skule Tranevågen ungdomsskule Fjell ungdomsskule SUM Gjennomsnitt Kr. 563 pr m2 BTA Netto kostnad pr. elev ved dei fire største barneskulane (over 200 elevar), utgjør kr pr. elev. Skular med eit elevtal under 100 elevar (5 skular) har ein gjennomsnittleg netto kostnad pr. elev på kr pr. elev. Differansen utgjør i overkant av kr pr. elev mellom store og små skular i Fjell. Det er Syltøy skule som har den største netto kostnaden pr. elev med kr pr. budsjettår. Ein desentralisert skulestruktur med mange skular, gjev auka netto kostnader samla sett og per elev i høve ein skulestruktur med færre skular. Ein samanstilling av KOSTRA-tal for brutto driftskostnader i kommunane syner ein tendens til at kompakte og folketette kommunar har eit lågare kostnadsnivå pr. innbyggar og samstundes fleire elevar pr. skule. Dette stadfester at demografi og geografi verkar inn på kostnadsnivået og høve til å organisere skuleverksemda i store einingar Side 77 av 102

78 Opplæringslovens 8-2 presiserer at: «I opplæringa skal elevane delast i klassar eller basisgrupper som skal vareta deira behov for sosialt tilhør. For delar av opplæringa kan elevane delast i andre grupper etter behov. Til vanleg skal organiseringa ikkje skje etter fagleg nivå, kjønn eller etnisk tilhør. Klassane, basisgruppene og gruppene må ikkje vere større enn det som er pedagogisk og tryggleiksmessig forsvarleg. Klassen eller basisgruppa skal ha ein eller fleire lærarar (kontaktlærarar) som har særleg ansvar for dei praktiske, administrative og sosialpedagogiske gjeremåla som gjeld klassen eller basisgruppa og dei elevane som er der, mellom anna kontakten med heimen.» I departementets merknad til den «nye» paragrafen heiter det at skulane sjølv, og innafor skuleeigaren sine rammer, har høve til å vedta korleis opplæringa skal organiserast inklusiv om det skal vere faste elevgrupper og storleiken på klassane/gruppene. Delingstallet er såleis teken ut av opplæringslova. Brorparten av kommunane praktiserer framleis ei ressurstildeling tufta på dei gamle delingstala. Falch m.fl.(2005) analyserer skulestorleik og elevsamansetning i høve ressursbruk på skulenivå. Analysen gjev eit innblikk i kostnadsfunksjonen for skulene. Storleiken på skulane følgjer av skulestrukturen som er ei rein kommunal avgjerd. Dei samla kostnadane til grunnskulen vert eit resultat av elevsamansetjing, vedteken skulestruktur og lokal prioritering av skulesektoren. Figuren nedanfor gjev eit bilde av korleis tal lærartimar pr. elev heng saman med skulestorleik. I figuren er skulane gruppert slik at skular med elevar er i den fyrste gruppa, deretter skulene med elever, osv. Stolpane syner gjennomsnittleg tal lærartimar per elev innan kvar gruppe. Figuren viser at realinnsatsen pr. elev vert redusert når skulestorleiken aukar, men at reduksjonen minkar med tal elevar. Det meste av «Stordriftsfordelane» synas å være uttømt når talet på elevar overstig 300 elevar. Figur: Lærartimar pr. elev pr. år for ulik skulestorleik. (Kun skular med minst 10 elevar) Det er i analysane til Falch m. fl. (2005) teke omsyn til at skulepolitikken varierer mellom kommunane, grunna ulikt inntektsnivå kommunane i mellom, ved å inkludere eit fullt sett med Side 78 av 102

79 års-spesifikke effektar for kvar einskild kommune. Analysen viser at gjennomsnittleg ressursinnsats ved ein skule med: 10 elever er 186 lærartimer pr. elev 20 elever er 131 lærartimer pr. elev 100 elever er 81 lærartimer pr. elev 500 elever er 71 lærartimer pr. elev Skulestorleik er vesentlig fordi lærartettleiken er større på små skular enn på større. Dette vil seie at sjølv om det er få elever på eit klassetrinn er det likevel behov for ein lærar på klassetrinnet. Når elevtalet på ein skule har stor tyding for ressursbruken på skulen, er skulestrukturen viktig for kommunens utgifter. Skulestrukturen er ein lokal politisk avgjerd og ikkje åleine bestemt av forhold som kommunane sjølv ikkje kan påverke. Busetjingsmønsteret åleine forklarar ikkje variasjonane i skulestruktur kommunane i mellom. Til dømes kan kommunar med relativt høge frie inntekter velje ein meir spreidd skulestruktur enn kommunar med lågare inntektsnivå. Kommunar med høge kommunale inntekter kan dermed ha fleire og mindre skuleeiningar, gitt busetjingsmønsteret i kommunen. Kommunar med spreidd busetjing, store landareal og lange avstandar har eit vanskelegare utgangspunkt for å organisere ein meir sentralisert og kostnadseffektiv skulestruktur enn kommunar med mange innbyggjarar og små avstandar. I Fjell er avstandane små og mykje ligg til rettes for å organisere ein kostnadseffektiv skulestruktur lokalt. Kommunesamarbeid Norconsult er kjend med at Fjell og Sund kommunar vurderer eit eventuelt skulesamarbeid for å overføra barneskuleelevane ved Tellnes skule til Skogsvåg skule (Sund kommune). Elevtalet ved Tellnes skule er prognostisert til mellom elevar framover mot I Hordaland fylke utgjør gjennomsnittlege statlege rammeoverføringa om lag kr pr. elev. I tillegg må Fjell kommune vidareføra eller auka skysskostandane i høve eit slikt skule- og kapasitetssamarbeid (kr i 2012). Spesialpedagogiske tiltak må vidareførast tilsvarande. Fjell kommune må truleg rekna med ein årleg overføring knytt til gjesteelevar / overføring av elevane ved Tellnes skule (barnesteget) til Skogsvåg skule på om lag kr. 5,5 6,3 mill. pr. år (eks. skuleskyss og spes.ped). Samstundes vert Fjell kommune sine kostnader med skuledrifta ved Tellnes skule kutta. Det er og mogleg å vurdere skulesamarbeid med Øygarden kommune i nord. Deler (Turøyna) eller heile Misje skule kan vurderast overført til Toftøy skule i Øygarden kommune Side 79 av 102

80 4.3 Organisatoriske og pedagogiske fokus Skulestorleik I samband med vurderinga av skulestrukturen er det ofte ein sentral oppgåve å sjå på konsekvensar av skulesamanslåingar og etablering av større skulemiljø. Når vi skal undersøke samanhengen mellom kvalitet og skulestorleik, er det viktig å sjå på fleire kvalitetsdimensjonar: Elevprestasjonar Elevanes sosiale kompetanse (mobbing, trivsel etc.) Tilpassa opplæring og like høve til utvikling Samarbeid med heimane og lokalsamfunnet Forskingsresultata sprikar når det gjeld samanlikning av kvalitet på små og store skular. Det synast også som det vert praktisert ein temmelig upresis bruk av omgrepa store og små, og vi må difor starte med å talfeste kva som er store og små skular i nasjonal og internasjonal samanheng I internasjonal samanheng er skular med elevar av middels storleik (nedre grense er gjerne avhengig av årssteg), mens man i Noreg reknar dette for store skular. Det er bare vidaregåande skular som har over 1000 elevar i Norge, men dette er relativt nytt, og man kan framleis telje på fingrane skular av denne storleiken. Statistisk Sentralbyrå (SSB) si offisielle statistikk på skulestorleik gjer ein pekepinn om kva som vurderast som stort og lite i Noreg. SSB statistikk frå 2007 syner at 34,0 prosent av skulane i Noreg har mindre enn 100 elevar. 39,6 % av skulane har mellom 100 og 300 elevar, mens 26,4 % av skulane har meir enn 300 elevar. Tala syner altså at det er langt vanlegare med skular under 300 elevar i Noreg enn med skular over 300 elevar. I internasjonal forstand regnes til vanleg skular opp til 300 elevar på barnetrinnet (og 900 på high school-nivå ) som små skular, mens man må over 1000, og på høgare klassetrinn over 1500, for at skulane skal betraktast som store (Andrews, Duncombe and Yinger 2002 i Herczynski og Herbst 2004, Sollien 2008). Resultat frå internasjonal forsking må sjåast i lys av dette. Den norske forskinga om skulestorleik har derimot ofte tatt utgangspunkt i svært mye mindre skular (skular med under 50 elevar og aldersblanda grupper i fådelte skular) i små bygder. Fleire studiar dokumenterer ein tydeleg tendens til økte elevprestasjonar i matematikk og lesing i high-schools med elevar. Forsking knytt til skulestorleik kan i noen grad seiast å vera preget av ulike ideologiske syn på små og store lokalsamfunn, samt ulike ideologiske syn på kva som er skulens viktigaste føremål. Det er difor grunn til også å vurdere internasjonal forsking på området, sjølv om man her må ta i betraktning at skular under elevar ikkje definerast som store. Det er særlig interessant å sjå på metastudiar kor all føreliggjande forsking på området vurderast og summerast opp. Norske forskarar på området (f.eks. Solstad og Kvalsund), har i stor grad hatt forskingsfokus på mogelegheitene til å integrere lokalmiljøet på ein god måte i skulens læringsarbeid, og har ut frå dette konkludert med at små skular i bygdesamfunn gjer ein god mogeligheit til dette Side 80 av 102

81 Ut frå pedagogiske, sosiale og økonomiske argument bør ein planleggje for at skular i Fjell kommune har elevtal mellom ca. 300 ca Robuste fag- og elevmiljø Dei lokale strukturdrøftingane må også vurderast opp mot fordelane og ulempene med større fag- og elevmiljø. Kommunen kan gjennom strukturelle grep, etablere meir homogene og like skular på barnesteget. Dette kan ha mange føremoner. Til dømes; meir robust mindre sårbar meir fleksibel felles og betre kompetanseutvikling målstyring, leiing og resultatoppfølging redusert kontrollspenn utvikle spesialistar i visse fag meir profesjonelle mot hjelpetenester, spesialisttenester, mv I Fjell bør også fordelane og ulempene med ei organisering av barneskulane som sikrar større fag- og elevmiljø vere eit sentralt moment i den politiske og administrative drøftinga. Reisetid og skuleskyss Opplæringslova 7-1 gjev elevar følgjande rettar i høve skuleskyss: Elevar i årstrinn som bur meir enn fire kilometer frå skolen har rett til gratis skyss. For elevar i 1. årstrinn er skyssgrensa to kilometer. Elevar som har særleg farleg eller vanskeleg skoleveg har rett til gratis skyss utan omsyn til veglengda. Opplæringslova 13-4: Kommunen er ansvarleg for skyss av grunnskuleelevar som har tett til skyss på grunn av særleg farleg eller vanskeleg skoleveg, [ ] Elles er fylkeskommunen ansvarleg for skyss, [ ] Kommunane betaler refusjon etter persontakst for grunnskoleelevar. Merknad frå Ot.prop. nr. 46 (1997/1998) til 7-1 i opplæringslova Elevar i 1. klasse som har meir enn 1 km gangavstand til offentleg skyssmiddel kan søkje om særskild skyss på denne strekninga. På same måte kan elevar i klasse som har meir enn 2 km gangavstand til offentleg skyssmiddel søkje om særskild skyss på denne strekninga. I reisetida skal gangtid, ventetid og reisetid frå heimen til skulen eller dør til dør målast. Det er kommunen som vurderer om skulevegen er farleg eller ikkje. Reisetid Opplæringslova har ikkje lenger øvre grenser for kva som er akseptabel reisetid og det er opp til Fjell kommune å gjere desse vurderingane (jf. lokal drøfting om reetablering av den lokale skyssnemnda) Side 81 av 102

82 Tidlegare var maksimal tilrådd reisetid ein veg lovregulert til 45 minutt for elevar på småtrinnet, 60 minutt for elevar på mellomsteget og 75 minutt for elevar på ungdomssteget. Denne tilrådinga er ikkje lenger styrande for kommunane. Avstandane til næraste skule i dagens skulestruktur er små og ligg innafor det som vert vurdert som akseptabel reisetid (inklusiv gang- og ventetid på bussen) i opplæringslova. Lengst reiseveg for elevane ved Tellnes skule og Bjorøy skule Dei elevane med lengst reiseveg i dagens skulestruktur, er einskilde ungdomsskuleelevar som er busett i dei sørlegaste delane av Fjell (Tellnes og Bjorøy) og som må til Tranevågen eller Fjell ungdomsskule for undervisning. Elevar busett i Trengereid og Kallestad krinsar har ei bussreise åleine på om lag minuttar til Tranevågen ungdomsskule. Med gang- og ventetid har truleg nokre ungdomsskuleelevar i søre Fjell ei reisetid på opptil 1 time på morgonturen til skulen. Det er ingen strukturalternativ i denne rapporten som overstig denne reisetida, men einskilde alternativ gjev lengre reiseveg for fleire elevar samanlikna med dagens situasjon. Seinare i rapporten vert det synt til eitt alternativ, som får konsekvensar for barneskuleelevane ved Tellnes og Bjorøy skular. I nokre modellar er det synt alternativ som overfører elevane ved Tellnes skule til Ulveset skule og mellomsteget ved Bjorøy skule til Liljevatnet skule. Einskilde elevar i Tellnes skulekrins vil få ei bussreise på om lag 40 min. (elevane må følgja bussen over Haganes og Tellnes og attende). I tillegg må gang- og ventetid på skyssmiddelet påreknast, slik at den totale reisetida mellom einskilde grunnkrinsar ved Tellnes skule og Ulveset skule, kan verta opp mot 1 time kvart veg. Denne reisevegen gjeld for et fåtal elevar, men ein reiseveg på om lag 1 time kvar veg for elevar på småsteget (1-4 årssteg) vert vurdert som lang. Køproblematikk for elevane ved Bjorøy kan forlenge reiserida. Ungdomsskuleelevane ved Bjorøy skule soknar til Fjell ungdomsskule. Køane langs hovudvegen kan forsterka seg i åra som kjem. Dette kan gjera at reisetida mellom Bjorøy og Bildøyna vert lengre. Den same problemstillinga vil vera gjeldande for alternativet som synleggjer overføring av elevar på mellomsteget til Liljevatnet skule. Ungdomsskule og vidaregåande Nokre større kommunar som Oslo og Bergen vurderer også å kombinere ungdomsskule og vidaregåande skule, altså med elevar frå 8. til 13. trinn. Oppretting av slike skular er ein følgje av undervisningsreforma Kunnskapsløftet, og i ein del tilfelle resultatet av samanslåing av ein vidaregåande skule og ein ungdomsskule i same nærområde. For å kalla det ein 8 13 skule skal dei to skulane vidaregåande og ungdomsskulen vere samlokalisert, og dei skal etablerast som ei formell eining med eitt personale og felles leiing. Ein slik skule i Fjell kommune vil få svært mange elevar, og vert ikkje tilrådd av Norconsult Side 82 av 102

83 Nærskuleprinsippet Prinsippet om å gå på nærskulen er felt ned i opplæringslova 8-1. Det er òg mogleg å gå på ein annan skule enn nærskulen etter søknad. Som prinsipp vil elevar som tilhøyrar ein skule etter nærskuleprinsippet bli prioritert framfor ein elev som søkjer med bakgrunn i ordninga med fritt skuleval. For Fjell kommune er det viktig å utnytta skulane sin kapasitet optimalt ved å foreta opptak av nye elevar basert på skulane sin kapasitet. Dette medfører at det må bli utarbeida ei forskrift som regulerer dette. Frå Tyssøy til Fjell ungdomsskule vil køyretida vere om lag minutt utan kø (Kjelde: Kart Gule Sider). 4.4 Bygningsmessige fokus: Ein skulestruktur som sikrar likeverdige fysiske læringsareal Samsvar mellom bygg og pedagogikk Etter store investeringar i skuleanlegg i perioden har Fjell kommune ein rimeleg god bygningsstandard i sine skuleanlegg. I Læreplanen er det opna for metodefridom for lærarane i arbeidet med å nå kompetansemåla i dei ulike faga. Dette stiller krav til at skulane må leggja til rette for varierte arbeidsmåtar som skal gje elevane erfaringar med praktiske og skapande aktivitetar og oppgåver. Arbeidsmetodane skal bidra til heilskap og samanheng i opplæringa og ha høgt fokus på å nå dei kompetansemåla som er nedfelt i læreplanen. Å tileigna seg kunnskap gjennom øvingar, praksis, eksperiment, opplevingar, individuelt og i grupper utfordrar skulebygget og stiller krav til lærarar som skal ta skulebygget i bruk. Elevane skal få innføring i og erfaring med varierte vitskaplege, kunstariske og praktiske arbeidsmåtar. Ser ein dette i lys av ein auka kunnskapsfokusering, vil kravet til kvaliteten i kva som vert tilbydd elevane vera høg. Dette gjeld både kompetanse hos lærarane og kva for kva utstyr skulen blir tilrettelagt for. Skulen sitt uterom Uteområdet til skulen er ein viktige arena for barna si fysiske utfalding og læring, og må av den grunn bli lagt til rette for allsidig fysisk leik og sosialt samkvem. Saman med bygga skal utområdet utgjera eit heilskapleg læringsmiljø. Eit uteområde som er lagt godt til rette reduserer mengda vald, mobbing og uro blant elevane og stimulerer trivnad, motivasjon og læringsevne. Uteområdet er òg ein viktig del av eit nærmiljøanlegg. 9a i Opplæringslova, ofte kalla elevane sin arbeidsmiljølov, konkluderer med at det fysiske miljøet i skulen inkluderer bygningsmessige tilhøve så vel som storleiken og utforminga av uteområde. I dag fins inga vedtekne faglege normer som 9a viser til når det gjeld uteområde, men lova understrekar kommunen si plikt til å leggja til rette for at elevane skal ha arenaer i skuleanlegget for allsidig aktivitet som fremjar tryggleik, helse, trivnad og læring. Sosial og helsedirektoratet gav i november 2003 ut rapporten Skulens utearealer. Om behovet for arealnormer og virkemidler. Rapporten tok i utgangspunkt i barn sitt behov for fysisk Side 83 av 102

84 aktivitet og inneheld ei mengd forslag til normer for uteområde ved skulane. Innhaldet i rapporten er ikkje gjort gjeldande som normsetjande for skulebygging. Dei tilrådde retningslinene for storleik og utforming av uteområdet er: Minimumskrav på 50 m 2 netto uteareal per elev. Minimumsareal ved små skoler (færre enn 100 elever): ca m 2 Minimumsareal ved middels store skoler (mellom 100 og 300 elever): ca m 2 Minimumsareal ved store skoler (flere enn 300 elever): ca m 2. For hver elev over 300 kommer et tillegg på 25 m 2. Skolens utearealer - Om behovet for arealnormer og virkemidler Sosial- og helsedirektoratet Kravene skiller mellom eksisterende og nye skoleanlegg: For nye skoleanlegg må minstekravene være tilfredsstilt, og arealene skal være samlet innenfor skolens uteareal. For eksisterende skoler med små arealer må minstekravene tilfredsstilles innenfor 200 m fra skolebygningen. Kommunen må sørge for at aktuelle offentlig tilgjengelige arealer i skolenes nærmiljø sikres gjennom arealplanleggingen, ved oppkjøp av arealer, ved leieavtaler og lignende. Kommunen må først og fremst sørge for at slike arealer avsettes i oversiktsplanleggingen som friområder eller friluftsområder etter plan- og bygningsloven. Skolens utearealer - Om behovet for arealnormer og virkemidler Sosial- og helsedirektoratet Kommunen må fyrst og fremst syta for at areal vert avsett i oversiktsplanlegginga som friområde eller friluftsområde etter plan- og bygningslova. Ved utbygging eller større rehabiliteringar skal òg uteanlegget takast med i planlegginga på same måte som bygga. Storleiken på uteområda til skulane i Fjell kommune varierer mellom m². På skular med dei aller største uteområda, er deler av tomten ikkje eigna til aktiv leik. Fleire av skulane har uteområde på mellom m². 4.5 Nærmiljøfokus Sosial nærleik til lokalsamfunnet vert ofte vurdert som ein sentral føresetnad for ein inkluderande skule. Skulane er eit samlingspunkt og fysisk base for aktivitetar i nærmiljøa også utanom skuletida. Skulane er difor sentrale institusjonar i lokalmiljøa. Mange har eit nært og personleg forhold til skulen og mange opplever skulen som eit symbol på kontinuitet og som ei positiv kraft i krinsen uavhengig av elevtalsutviklinga. Det er som oftast dei minste skulane som er mest utsett i samband med eventuelle endringar av skulane sine inntaksområder Side 84 av 102

85 Skulane er samstundes offentlege arbeidsplassar som er med på å gje aktivitet og attraktivitet til dei stadane skulane er etablert. Strukturløysingar som inneberer at skulen vert føreslege lagt ned, vert difor opplevd som utelukkande negativt for nærmiljøa sjølv om elevane vert overført til skular av ein mykje høgare fysisk bygningsmessig kvalitet og standard. Fjell er ein vekstkommune og brorparten av dei som bur i grunn- og skulekrinsane har kort avstand til ein arbeidsmarknad i vekst og utvikling. Det er særleg arbeid og arbeidsplasutviklinga, kombinert med bustadbygging som er vesentlege rammefaktorar i høve lokal grendeutvikling. Ein skule åleine kan ikkje sikre berekraftig utvikling av dei einskilde nærmiljøa eller grendene. Dei kommunale tenestene bør som hovudregel utviklast der kor behova er størst Side 85 av 102

86 5 Alternative modellar for framtidige skulestrukturar I dette kapittelet vert det presentert og konsekvensvurdert framlegg til alternative skulestrukturar for Fjell kommune. 5.1 Føresetnader Dei strukturelle vurderingane i denne rapporten tek utgangspunkt i slike overordna føresetnader: etablere skulestrukturar som i størst mogleg grad sikrar at alle elevane får likeverdige fysiske opplæringsmiljø elevar som vert tilrådd å byta skule skal få tilbod om eit betre fysisk læringsmiljø ved eit eventuelt skulebyte Tiltak i rapporten tek utgangspunkt i slike følgjande økonomiske føresetnader: Investeringskostnader (prosjektkostnad inkl. mva) Nybygg / tilbygg (eks. tomtekostnader) Oppussing Lett rehabilitering Tung rehabilitering Kr pr. m 2 bruttoareal (BTA) Kr pr. m 2 nettoareal (NTA) Kr pr. m 2 nettoareal (NTA) Kr pr. m 2 nettoareal (NTA) Sal eller anna form for avhending av skuleanlegg er ikkje inntektsberekna eller inntektsført Rente- og kapitalkostnader er kalkulert med kr pr. investert million kroner pr. år om lag 4,0 prosent rente over ei avskrivingstid på 30 år. Driftsmessige konsekvensar vert tufta på 2012 budsjettet (inneverande år) og tek utgangspunkt i kommunens budsjettal for Side 86 av 102

87 Sentrale premissar og prinsipp for vurderinga av framtidige modeller tek utgangspunkt i dei 6 fokusområda i kapittel 4 i tillegg vert det lagt vekt på å sikre: nok skuleareal og skulekapasitet i eit langsiktig perspektiv etter 2021 ei lokalisering som samsvarar med behova og dei langsiktige linene i kommuneplanen funksjonelle og kostnadseffektive skuleanlegg som gjev likeverdige fysiske opplæringsrammer Sikre strukturar som i størst mogleg grad gjev fulldelte 1-7 skular på barnesteget 1.1 Referansealternativ 0 Tiltak i dagens skulestruktur I tabellen under er det vurdert naudsynte tiltak i dagens skulestruktur for å møta dei framtidige behova og utfordringane for grunnskulane i Fjell. Norconsult kostnadsreknar tiltaka til kr. 404 mill. (dagens kroneverdi) som eit langsiktig utbyggingsbehov fram mot Kr. 334 mill. utgjør kostnaden til nybygg eller tilbygg, medan kr. 70 mill. utgjør kostnadar til rehabilitering, ombygging og oppussing av skuleanlegga. Denne samla investeringskostnaden inkluderer ny skule på Bildøyna. Eventuelle langsiktige tiltak på ungdomssteget er ikkje vurdert. Kolltveit, Landro og Bjorøy skular vert vurdert til å ha dei mest kortsiktige behova for kapasitetsutbygging for å møta elevtalsveksten. Utbygginga av Kolltveit skule må sjåast i samanheng med framtidig løysing på Bildøyna. Norconsult vurderer at elevtalsutviklinga åleine på garden Kolltveit, tilseier eit dimensjonerande elevtalsbehov på om lag 350 elevar om utbyggingspotensialet vert realisert. Eventuell utbygging av Foldnes skule, må vurderast og sjåast i samanheng med ny skule på Bildøyna. Elevtalsutviklinga i Foldnes krins og Bildøyna vil truleg påverka denne vurderinga. Skålevik skule er tilrådd oppført som nybygg dimensjonert for 150 elevar. Dette tiltaket har den største investeringskostnaden i tabellen. Foldnes skule vil også ha eit langsiktig behov for kapasitetsutbygging om utbyggingspotensialet vert realisert i denne skulekrinsen. Behovet er ikkje kostnadsrekna i tabellen under då dette behovet bør sjåast i samanheng med etableringa av ny barneskule på Bildøyna. Ekerhovd skule har trong for snarleg byggfornying og modernisering. Gamleskulen er mellom anna føreslege sanert. Utan endringar i skulestrukturen vil desse investeringane samla gje over kr. 23 mill. i årlege rente- og kapitalkostnader Side 87 av 102

88 Skuleområde Nord Skuleområde Vest Skuleområde Sør Skuleområde Litlesotra Ungdoms steget Elevkapasitet, elevtalsprognosar og skulestruktur Referansealternativ 0 Vidareføring av dagens skulestruktur med investeringstiltak Dimensjonerande elevtal Samla arealbeho v BTA Bygningsareal Nyttbart areal BTA Nybygg tilbygg BTA Rehab. Oppussing Ombygging BTA Investeringskostnad Nybygg tilbygg Rehab. oppussing Drifts konsekvens Årleg rentekapital kostnad Ågotnes skule Knappskog skule Landro skule ,5 8,0 1,9 Misje skule ,0 0,6 Algrøy skule ,0 0,2 Syltøy skule ,0 0,2 Skålevik skule ,7 0 4,7 Ulveset skule ,5 0,1 Kolltveit skule ,3 5,0 3,3 Bjorøy skule ,5 10,0 2,0 Ekerhovd skule ,6 11,2 1,2 Tellnes skule ,0 0,2 Hjelteryggen skule ,0 0,2 Brattholmen skule Liljevatnet skule Foldnes skule NY SKULE BILDØYNA ,6 Tranevågen ungdomsskule Fjell ungdomsskule ,5 69,7 Delsum , Side 88 av 102

89 5.2 Skuleområde Nord (barnesteget) modellar Knappskog, Ågotnes, Landro og Misje Modell Nord A: Ågotnes skule (inkl. Misje) Landro skule og Knappskog skule Struktur- og elevkonsekvensar Bygningsmessige konsekvensar Tilbygg Landro skule Dimensjonert for 250 elevar (inkl. 10 prosent tryggleiksmargin) Side 89 av 102

90 Tilbygg Ågotnes skule dimensjonert for 100 elevar ekstra til 500 elevar. Tilbygg er ferdig i skuleåret 2024/25. Skuletomta på Ågotnes kan setje avgrensing i høve utbygging Modell Nord B: Ågotnes skule og Landro skule (inkl. Misje) Struktur og elevkonsekvensar Bygningsmessige tiltak Tilbygg Landro skule: Dimensjonert for 300 elevar. Ågotnes skule: Tiltak kan vurderast mot slutten av prognoseperioden Side 90 av 102

91 5.2.3 Modell Nord C: Ågotnes skule (inkl. elevane frå Misje skule og Vindenes) og Landro skule Struktur- og elevkonsekvensar Bygningsmessige tiltak Ågotnes skule: Tilbygg og noko ombygging. Skulen dimensjonerast for 550 / 600 elevar. Landro skule får eit elevtal på mellom i heile prognoseperioden. Skulen treng ikkje kapasitetsutviding Side 91 av 102

92 5.3 Skuleområde vest (barnesteget) modellar Ulveset, Skålevik, Algrøy og Syltøy skular Modell Vest A: Ulveset skule og Skålevik skule (inkl. Algrøy og Syltøy) Struktur- og elevkonsekvensar Bygningsmessige konsekvensar Nybygg Skålevik skule. Dimensjonert for 200 elevar (inkl. 15 prosent tryggleiksmargin). Enkel ombygging av Ulveset skule for å sikre meir areal til lærararbeidsplassar Side 92 av 102

93 5.3.2 Modell Vest A + Tellnes Struktur- og elevkonsekvensar Bygningsmessige konsekvensar Nybygg Skålevik skule. Dimensjonert for 200 elevar ( inkl 15 prosent tryggleiksmargin). Enkel ombygging av Ulveset skule for å sikre meir areal til lærararbeidsplassar Side 93 av 102

94 5.3.3 Modell Vest B: Ulveset (inkl. Algrøy, Syltøy og Skålevik) Struktur- og elevkonsekvensar Bygningsmessige konsekvensar Tilbygg og noko ombygging av Ulveset skule dimensjonert for 500 elevar Side 94 av 102

95 5.3.4 Modell Vest B + Tellnes: Ulveset (inkl. Algrøy, Syltøy, Skålevik og Tellnes) Struktur- og elevkonsekvensar Bygningsmessige konsekvensar Tilbygg (kan vurdere 2 byggjesteg) og noko ombygging av Ulveset skule dimensjonert for 600 elevar (inkl. 10 prosent tryggleiksmargin). 1. byggjesteg: dimensjonert for 500 elevar. 2. byggjesteg: ferdigstilling til skuleåret 2025/ elevar Side 95 av 102

96 5.4 Skuleområde sør (barnesteget) modellar Modell Sør A: Kolltveit skule (inklusiv Ekerhovd skule), mellomsteget (5-7. årssteg) ved Bjorøy skule til Liljevatnet skule Struktur- og elevkonsekvensar Elevtalsutviklinga ved Kolltveit skule står i ei særstilling i Fjell. Kapasitetsutbygginga ved denne skulen må vurderast opp mot dei langsiktige løysingane for Sotra Kystby. Inntaksområdet Bildøyna vert overført og etablert som eigen skulekrins. Figurane på neste side syner elevtalet i dette alternativet for skulane Liljevatnet og Bjorøy Side 96 av 102

97 5.4.2 Vurderingar knytt til Tellnes skule For Tellnes skule er det i hovudsak tre strukturløysingar: 1. Som i dag 2. Overføring av heile eller delar av elevane til Skogsvåg skule. Eit eventuelt samarbeid bør også avklåre skulestad for ungdomsskuleelevane i Tellnes krins. 3. Overføring av elevane til Ulveset skule (skuleområde vest) Bygningsmessige tiltak Kolltveit skule: Tilbygg. Tiltak må sjåast i samanheng med utviklinga av Sotra Kystby, men utbyggingspotensialet på garden Kolltveit tilseier utbyggingsbehov Side 97 av 102

98 5.5 Skuleområde Litlesotra (barnesteget) modellar For skulane Hjelteryggen, Foldnes, Brattholmen og Liljevatnet syner prognosane få kapasitetsutfordringar på kort og mellomlang sikt. Skulane vil ha særs god elevkapasitet framover mot ferdigstillinga av nytt fastlandssamband i Dette er på mange måtar ein heilt ny kvardag for desse store barneskulane. Fjell kommune har såleis vore i forkant av kapasitetsutbygginga i dei mest sentrale bustadområda i kommunen. Det er særleg Brattholmen og Liljevatnet skule som har plass til fleire elevar i den neste 10 års perioden. Det er såpass mykje ledig skulekapasitet i Litlesotra skuleområde at den minste skulen (Liljevatnet skule) kunne vore mellombels overført til Brattholmen og Hjelteryggen i ein periode. Dette er synt i figuren under. Politisk arbeidsgruppe ynskjer dette alternativet vurdert i høve elevfordeling. 5.6 Investeringsbehov og driftskonsekvensar - Strukturmodellar Tabellen på neste side syner investerings- og driftskonsekvensane dei ulike strukturmodellane har for det einskilde skuleområde. Tabellen syner investeringsbehov og estimerer driftskonsekvensar isolert for kvart tiltak. Hovudkomponenten i høve innsparingspotensiale er tal klassar. Utover dette estimerer kvar modell konsekvensane av rente- og kapitalkostnader, byggdrift (FDV) gjennom dagens kostnad og ny kostnad, samt ei grovkalkyle på ekstra skysskostnader Side 98 av 102