ÅRSMELDING 2016 Godkjent av kommunestyret i PS 45/

Transkript

1 ÅRSMELDING 2016 Godkjent av kommunestyret i PS 45/

2 Innhald 1 Forord Politisk organisering - hovudstruktur Hareid kommunestyre Hareid formannskap Hareid næring og miljøutval Hareid levekårsutval Administrativ organisering - hovudstruktur Sektor Rådmannen sin stab Kommunen sin økonomiske stilling Utvikling av balanserekneskap pr. 31. desember Økonomisk oversikt drift Økonomisk oversikt investering Nøkkeltal og utviklingstrekk Utvikling av realverdien av viktige økonomiske parameter Utvikling av dekningsgrader i % brutto utgifter eks. renter Utvikling av lånegjeld eks. pensjonsforpliktingar Utvikling av lønskostnadar Likestilling Lønsutvikling Helse miljø og sikkerheit Sektordel Forholdet mellom dei einskilde område Sektor for sentraladministrasjonen Sektorskildring Oversyn faste årsverk pr Ressursinnsats Måloppnåing Tilstandsvurdering Sektor for oppvekst Sektorskildring Utviklinga i faste årsverk i rekneskapsåret Ressursinnsats Måloppnåing Tilstandsvurdering Sektor for næring, kultur og samfunnsutvikling Sektorskildring Utviklinga i faste årsverk pr i rekneskapsåret Ressursinnsats Måloppnåing Tilstandsvurdering Årsmelding 2016 Side 1 av 63

3 10 Sektor for kommunalteknisk drift Sektorskildring Utviklinga i faste årsverk pr i rekneskapsåret Ressursinnsats Måloppnåing Tilstandsvurdering Sektor for velferd Sektorskildring Utviklinga i faste årsverk pr i rekneskapsåret Ressursinnsats Måloppnåing Tilstandsvurdering Årsmelding 2016 Side 2 av 63

4 1 FORORD Med dette legg rådmannen fram årsmeldinga for Året som la det endelige grunnlaget for at Hareid kommune igjen vert herre i eige hus Kommunen sin Robekstatus har i mange år prega utviklinga av Hareidsamfunnet. Fylkesmannen har vore svært restriktiv i høve godkjenning av låneopptak til anna enn naudsynte prosjekt på det sjølvfinansierande området, så her er mange gode ynskje om viktige tiltak. Tilsette og politikarar har over fleire år arbeidd målbevisst for at kommunen skal ut av Robek-lista. Vi har dei siste åra hatt ei positiv utvikling i driftsresultatet, men det er verdt å merke seg vidare utvikling sidan det i budsjettrevisjonen i 2016 vart oppretta fleire nye stillingsheimlar. Det meste av dette vart tatt frå eksisterande lønsmidlar og tilskot, men dei faste lønsutgiftene har like fullt auka, og her må ein fortløpande følgje og vurdere utviklinga. Ein må legge seg på minnet at kommunen er ei låginntektskommune, med eit korrigert inntektsnivå på berre 92 % av ei norsk gjennomsnittskommune. Uavhengig av status i høve Robek, vil finanskostnader knytt til alle nye låneopptak verte belasta over driftsbudsjettet og såleis skape ein konkurransesituasjon mellom naudsynte tenester og naudsynte investeringar. Ei viktig oppgåve i dei komande budsjettåra, vert å halde oppe den effektive tenesteproduksjonen samt å sikre at det vert bygd opp eit høveleg disposisjonsfond. Berre på denne måten kan kommunen minske den økonomiske sårbarheita i åra som kjem. Den sentrale målsettinga for Hareid kommune dei siste åra har vore å kome ut av Robek, - ei målsetting som økonomiresultatet syner at vi vil lukkast med. Formell friskmelding vil kome frå fylkesmannen i Det er stor grunn til å takke alle som har jobba aktivt og systematisk for at ein skulle lykkast med dette store målet! Det er tid for å feire, og tid for å reflektere på kva som er viktige suksessfaktorar å ta med på vegen vidare. Når det gjeld organisasjon er skjer her mykje godt fagutviklingsarbeid rundt omkring på arbeidsplassane, men kommuneorganisasjonen treng å samle seg om felles målsettingar og dra i same retning. Her er utfordringar når det gjeld rekruttering. Noko av dette er nasjonalt avhengig av den demografiske endringa i befolkningssamansetninga. Det er viktigare enn nokon gong å bygge gode kompetansemiljø og godt omdømme for å kunne vere ein attraktiv arbeidsgjevar. Det er avgjerande viktig å ta i bruk ny teknologi, og som følgje av dette også nye arbeidsmåtar. Dette krev fokus og tolmod i gjennomføringa, og det krev mykje god haldningsendring frå både brukarar og tilsette. Folkehelse er eit sentralt omgrep, og vi må alle bidra til ei haldning i samfunnet der vi vrir fokus frå «fordi eg fortener det, til kva kan eg bidra med..!?» Alle har ansvar for eige liv, men kommunen skal vere ein bidragsytar for å legge til rette for dei som treng nødvendig hjelp. Mantraet førebygging i staden for behandling er stadig like aktuelt, men vi heng etter i gjennomføringa av dette. Velferd har budsjettmidlar til å kunne kjøpe og ta i bruk ny velferdsteknologi, så her vert ei spennande utvikling framover. Også innanfor oppvekst og teknisk sektor er muligheitene mange og ennå ikkje fullt henta ut, men dette får fokus framover. Kortare opningstid på NAV er eksempel på eit tiltak som skal frigjere tid for personalet til å hjelpe dei som treng det mest. Vi andre klarer å ta i bruk nettløysingar. Dette er ei rett og god retning slik samfunnet har utvikla seg. Dette er ei tenking som vi må vidareføre til andre område, som til dømes byggesak. Eit sjukefråvær på over 10 i vår organisasjon er for høgt, og tiltak for å redusere dette må få fokus i Når det gjeld teneste vert det ein del synsing, for med unntak av brukarundersøkinga i NAV og dei undersøkingane som går nasjonalt Årsmelding 2016 Side 3 av 63

5 gjennom oppvekst, har vi har ikkje dokumentert kva brukarane syns om tenestene i Hareid. Det er klart behov for ein meir systematisk brukardialog. Dei første brukarundersøkingane vert gjort i Rådmannen sitt inntrykk er at her vert levert mange gode tenester til innbyggarane, men at vi også har mykje å strekke oss etter når det gjeld produktivitet, og kanskje kvalitet på nokre område. Ein fullstendig gjennomgang av organisasjonsmodellen og oppgåvene vil fange opp desse forholda. Innanfor tenesteområdet er det behov for nybygg når det gjeld diverse typar bustad for alle aldersgrupper. Hareid kommune har eit allsidig og svært kompetent næringsliv, og det er god kontakt mellom kommunen og næringslivet. Dessverre har fleire arbeidsplassar gått tapt siste året, og kommunen er på fylkestoppen i arbeidsløyse. Kommunen har gått i dialog med næringslivet og fylket for å vidareutvikle den aktiviteten som er her, og gjerne legge til rette for ny aktivitet. I 2016 har ein vidareutvikla det regionale samarbeidet på områda barnevern, IKT og landbruk. Barnevernskontoret er lokalisert, og har Volda som vertskommune. Hareid er vertskommune for SSIKT, men i løpet av 2017 vil det kome sak om endra driftsform. Landbrukskontoret er lagt til Myrvåg med Herøy som vertskommune. Ved å slå saman små og viktige samfunnsfunksjonar får ein større fagmiljø og vert meir robuste. Rådmannen vurderer dette som ei styrke for tenesta og lokalsamfunnet. Vi lever i ei spennande tid. Hareid ute av Robek gir nye muligheiter. Verden er i stadig endring, og kunnskapssamfunnet i stadig raskare utvikling. Det som er in i dag er umoderne i morgon. Det er mitt ynskje at kommunen sine folkevalte og administrative leiarar saman kan finne dei beste grepa for å legge til rette for å gjere Hareidsamfunnet budd på å møte den nye framtida. Ei takk til kvar og ein for det du bidrog med i året 2016! Eg avsluttar med den fine rettesnora i arbeidsgivarpolitikken sin visjon om at der vi sett brukaren først, så får vi også glade tilsette: «Hareid kommune; gode tenester glade tilsette» Hareid, mai 2017 Ragnhild Velsvik Berge Rådmann Årsmelding 2016 Side 4 av 63

6 2 POLITISK ORGANISERING - HOVUDSTRUKTUR Kommunestyre Kontrollutval Formannskap Levekårsutvalet Nærings- og miljøutvalet Ordførar Interkommunale selskap Figur 1 Ordførar Anders Riise 2.1 Hareid kommunestyre Arbeidarpartiet Stian Runne Brandal Ragnhild Nedrelid Toril Oda Ringstad Høgre Anders Riise Ottar Røyset Wenche J. Holstad Jøsok Berte Holstad Engen Ole Frank Bakken Venstre Annika Brandal Jenny Helen Korsnes Fremskrittspartiet Truls Håbakk Ingebjørn Grimstad Jeanette Teigene Oskar Grimstad Folkelista Kristian Fuglseth Kjetil Nesset Ranja Dimmen Alme Bernt Brandal Marianne Overå Kristeleg Folkeparti Marit Øien Sæverud Leidulv Hareide 21 representantar Årsmelding 2016 Side 5 av 63

7 2.2 Hareid formannskap Høgre Anders Riise FRP Truls Håbakk Jeanette Teigene Arbeidarpartiet Stian Runne Brandal Folkelista Kristian Fuglseth Ranja Dimmen Alme Venstre/Kristeleg folkeparti Annika Brandal 7 representantar 2.3 Hareid næring og miljøutval Leiar Kjetil Nesset Høgre Turid Lise Ambjørnsen Gunnar Riise FRP Ingebjørn Grimstad Arbeidarpartiet Hege Holstad Folkelista Bernt Brandal Kjetil Nesset Venstre\Kristeleg folkeparti Marit Øien Sæverud 7 representantar 2.4 Hareid levekårsutval Leiar Ottar Røyset Høgre Ottar Røyset Wenche J. Holstad Jøsok Fremskrittspartiet May Britt Ertesvåg Arbeidarpartiet Ragnhild Nedrelid Folkelista Marianne Overå Einar Jarle Måseide Venstre/Kristeleg Folkeparti Jenny Helen Korsnes 7 representantar Årsmelding 2016 Side 6 av 63

8 3 ADMINISTRATIV ORGANISERING - HOVUDSTRUKTUR Rådmann NAV Sosial Brannvern Løn- og personal Plan, utvikling, byggesak og geodata Servicetorg og politisk sekretariat Økonomi IT Sektor for kommunalteknisk drift Sektor for velferd Sektor for oppvekst Sektor for næring, kultur og samfunnsutvikling Figur 2 Rådmann Ragnhild Velsvik Berge 3.1 Sektor Kommunalsjef Namn Sektor for kommunalteknisk drift Nils Yngve Nupen* Sektor for velferd Berit Aasen Sektor for oppvekst Eivind Longva (frå ) Sektor for næring, kultur og samfunnsutvikling Oddbjørn Grimstad * Kai Rune Bjørke var konstituert i stillinga deler av året 3.2 Rådmannen sin stab Avdelingsleiar NAV Sosial Brannvern Løn- og personal Plan, utvikling, byggesak og geodata Servicetorg og politisk sekretariat Økonomi IT Namn Ingunn Rise Olav Helt Brubakk Trude Kristin Dalen Kai-Rune Bjørke Helga Bøe-Grimstad Egil Mortensen Per Erik Akerjordet Talet på årsverk i heile kommunen er 310 ved året sitt utløp. Årsmelding 2016 Side 7 av 63

9 4 KOMMUNEN SIN ØKONOMISKE STILLING 4.1 Utvikling av balanserekneskap pr. 31. desember Tekst Sum anleggsmidlar Sum omløpsmidlar SUM EIGEDELAR SUM EIGENKAPITAL Sum langsiktig gjeld Sum kortsiktig gjeld SUM GJELD SUM EIGENKAPITAL OG GJELD Memoriakonti Ubrukte lånemidlar Andre memoriakonti Motkonto for memoriakonti SUM MEMORIAKONTI Balansen er todelt, eigedelane er ein oversikt over kva kommunen eigar, medan eigenkapital og gjeld viser korleis kommunen har finansiert eigedelane sine. Dei to verdiane er derfor alltid like store, dei balanserar, derav namnet balansen. Anleggsmidlar er eigedelar som er til varig bruk, til dømes Rådhuset, skular og barnehagar, men også maskiner og liknande. Omløpsmidlar er meir likvide balansepostar, der den mest likvide er innskot i bank. Den andre sia av balansen seier altså noko om korleis kommunen har finansiert eigedelane sine. Samansetninga her seier noko om kor solid kommunen er, og sett ut i frå eit likviditetsperspektiv er det enkelt forklart ønskeleg med mest mogleg eigenkapital og langsiktig gjeld kontra kortsiktig gjeld som forfell til betaling tidlegare. Eigenkapitalen forfell ikkje til betaling, og ein kan auke denne dersom ein oppnår gode økonomiske resultat som kan til dømes kan disponerast på disposisjonsfond eller tilbakebetale tidlegare års underskot. Hovud forklaringar til endringar i balansen i forhold til førre år: Anleggsmiddlar: Det er ein netto auke på 11 millionar kroner. Årets investeringar, sal og avskrivingar påverkar balanseposten. Omløpsmidlar: Skuldast i hovudsak ei auke på innskot i bank. Eigenkapital: I tråd årets gode resultat har kommunen styrka eigenkapitalen sin. Langsiktig gjeld: Skuldast i hovudsak ei auke i pensjonsforpliktingane. Kortsiktig gjeld: Noko som er nytt av året er at det er satt av i driftsrekneskapet for variable lønsmidlar som er opparbeida i 2016, men utbetalt i Ettersom dette ikkje er gjort tidlegare aukar dette den kortsiktige gjelda med ca. 3 mill. kr. Årsmelding 2016 Side 8 av 63

10 4.2 Økonomisk oversikt drift Nettoutgifter/inntekter (inntekter vert førd med minus) R2016 B2016 Avvik % av B R2015 DRIFTSINNTEKTER Brukarbetalingar , Andre sals- og leigeinntekter , Overføringar med krav til motyting , Rammetilskot frå staten , Andre statlege overføringar , Andre overføringar Skatt på inntekt og formue , Eigedomsskatt verk og bruk ,0 0 Eigedomsskatt annan fast eigedom , Andre direkte eller indirekte skattar ,0 0 Sum driftsinntekter , DRIFTSUTGIFTER Sum lønsutgifter , Sosiale utgifter , Kjøp av varer og tenester i komm. tenesteproduksjon , Kjøp av tenester som erstattar komm. tenesteproduksjon , Overføringar , Avskrivingar og kalkulatoriske renter VAR , Fordelte utgifter , Sum driftsutgifter , BRUTTO DRIFTSRESULTAT , EKSTERNE FINANSTRANSAKSJONAR Finansinntekter Renteinntekter, utbytte og eigaruttak , Mottekne avdrag på lån Sum eksterne finansinntekter , Finansutgifter Renteutgifter, provisjonar og andre finansutg , Avdragsutgifter , Utlån Sum eksterne finansutgifter , RESULTAT EKSTERNE FINANSTRANSAKSJONAR , Motpost avskrivningar og kalkulatoriske renter VAR , NETTO DRIFTSRESULTAT , AVSETNINGAR Bruk av avsetningar Bruk av tidlegare års overskot , Bruk av disposisjonsfond Bruk av bundne fond , Bruk av likviditetsreserve Sum bruk av avsetningar , Overført til investeringsregnskap Dekning av tidlegare års underskot , Avsetningar til disposisjonsfond , Avsetningar til bundne fond , Avsetningar til likviditetsreserve Sum avsetningar REKNSKAPSMESSIG OVER-/UNDERSKOT Årsmelding 2016 Side 9 av 63

11 4.2.1 Rekneskapsskjema 1 A Vedlegg 1 Regnskapsskjema 1A - Driftsregnskapet Tall i 1 kroner FRIE DISPONIBLE INNTEKTER Skatt på inntekt og formue Ordinært rammetilskot Eigedomsskatt verk og bruk Eigedomsskatt annan fast eigedom Andre direkte eller indirekte skatter Andre generelle statstilskot Sum frie disponible inntekter Rekneskap 2016 Regulert budsjett 2016 Opphaveleg budsjett 2016 Rekneskap FINANSINNTEKTER/-UTGIFTER Renteinntekter og utbytte Gevinst finansielle instrument (omløpsmidlar) Renteutgifter, provisjonar og andre finansutgifter Tap finansielle instrumenter (omløpsmidlar) Avdrag på lån Netto finansinntekter/-utgifter AVSETNINGER OG BRUK AV AVSETNINGER Til dekning av tidligare års regnskapsmessige meirforbruk Til ubundne avsetningar Til bundne avsetningar Bruk av tidligare års regnskapsmessige mindreforbruk Bruk av ubundne avsetningar Bruk av bundne avsetningar Netto avsetningar FORDELING Overført til investeringsregnskapet Til fordeling drift Sum fordelt til drift (frå skjema 1B) Rekneskapsmessig meirforbruk/mindreforbruk Årsmelding 2016 Side 10 av 63

12 4.2.2 Rekneskapsskjema 1 B For nokre av einingane er det avvik i høve til budsjett, men i sum har kommunen lågare driftsutgifter enn budsjettert. Vedlegg 2 Regnskapsskjema 1 B Tall i 1 kroner Netto driftsutgifter pr. avdeling Rekneskap 2016 Regulert budsjett 2016 Opphaveleg budsjett 2016 Rekneskap 2015 Politisk styring og kontroll Rådmannskontor Økonomiavdeling Personalavdeling Plan og utviklingsavdeling Servicetor og politisk sekretariat Ikt-avdeling Nav-kommune Brannvern Oppvekstkontor Bigset skule Hareid skule Hjørungavåg skule Hareid ungdomskule Hareid musikk og kulturskule Ressurssenteret Bigset barnehage Hareid barnehage Syverplassen barnehage Helse og koordinerande eining Velferdskontor Skjerma eining Somatisk eining Dagsenter Kjøken Heimeteneste eining Heimeteneste eining Hadartun omsorgsbustadar Bu- og habilitering Kulturkontor Næring Bibliotek Kulturtiltak Trusamfunn Kommunalteknikk Sjølvkostområde Bygg Finans Netto for Avdeling Årsmelding 2016 Side 11 av 63

13 4.3 Økonomisk oversikt investering Tall i 1000 kroner Rekneskap 2016 Regulert budsjett 2016 Opphaveleg budsjett 2016 Rekneskap 2015 Frå regnskapsskjema 2A: Investeringar i anleggsmidlar Fordeling på Seksjon Rovdefjordsambandet Pålhaugen Eliasgarden Fiberkabel mellom Hareid og Ulstein QMS innføring i kommunane SSIKT Driftsenter Agresso SSIKT-Gerica Gerica- Felles database WIFI Sjukeheimen for velferdsteknologi Breiband/kommunikasjon Hareid brannstasjon Pasient signal-anlegg Legesenteret - kabling nettverk Ymse grunnkjøp Tomtesal Grunnkjøp Bustadfelt Holstad Industriområde, Myrane IT-læremiddel skulane Barnehagar - inventar Nytt helsesenter Sansehage Sjukeheimen - velferdsteknologi Tryggleiksalarmar / analoglinje Hareid sjukeheim - hjelpemiddel Ovrasanden friluftsområde og spelplass Ovrasanden - veg og brygge Kulturminne Sjøkart Hareid - Andel av prosjekt Utbygging og utstyr til brannstasjonen Brannbekledning Kloakkpumpestasjon ved fryseriet Brannvernutstyr Avløp - Kjøpmannsgata Bedehusparken Avløp Bigset - Rise Avløp Røyset - 1. byggetrinn Gjerdeelva, Førebygging Trafikktryggingstiltak - fartsdemparar - merking overgangar Vassleidning Bigset - Rise Vassforsyning Røyset 1. byggesteg Hareid skule - trafikktrygging gjerde Ny vassleidning over Eidet Avløpsanlegg Hareid hamn, nordre molo Miljøprosjekt Kjøpmannsgata Bedehuset - Parken Inntak Hammarstøylsvatnet Kommunale leikeplassar og park i sentrum Årsmelding 2016 Side 12 av 63

14 Vasspumpestasjon Teigane Avløp - vakuumvogn (slamsugar) Fornying vassleidningsnett Vatn - Kjøpmannsgata Bedehusparken Fornying kloakknett Fremste Teigane med Justeringsrett Bygningar oppvekst - inneklima Nytt helsesenter Brannvarsling, Hareidhallen Omsorgsbustadar Pålhaugen - grunnerverv Omsorgsbustadar Hadartun - Rehabilitering Bigset skule, inngangsparti Utebod Hjellebakken Rådhuset - altan Hareid ungdomsskule -ombygging toalett Hareid ungdomsskule - lysarmatur symjehall Rådhuset - rømningsvegar Hareid skule - grupperom Hjørungavåg skule - rehabilitering Sjukeheimen - tilgangskontrollsystem Sjukeheimen, Ventilasjonsanlegg Sjukeheimen, oppgradering bad Hareid barnehage ventilasjon Hareid musikkskule - ventilasjon Hareid kyrkje - varmeanlegg og golv Kyrkjegarden, utviding Eigenkapitaltilskot Sum fordelt Rekneskapsskjema 2 A Regnskapsskjema 2A - Investeringsregnskapet Tall i 1 kroner Rekneskap 2016 FINANSIERINGSBEHOV Investeringar i anleggsmidlar Utlån og forskoteringar Kjøp og sal av aksjar Avdrag på lån Dekking av tidlegare års meirforbruk Avsetningar Årets finansieringsbehov Regulert budsjett 2016 Opphaveleg Budsjett 2016 Rekneskap FINANSIERING Bruk av lånemidlar Inntekter frå sal av anleggsmidlar Tilskot til investeringar Kompensasjon for meirverdiavgift Mottatte avdrag på utlån og refusjonar Andre inntekter Sum ekstern finansiering Årsmelding 2016 Side 13 av 63

15 Overført frå driftsregnskapet Bruk av tidlegare års mindreforbruk Bruk av avsetningar Sum finansiering Udekka / Udisponert Årsmelding 2016 Side 14 av 63

16 5 NØKKELTAL OG UTVIKLINGSTREKK Index = 100 i Utvikling av realverdien av viktige økonomiske parameter Kommunal deflator % endring 4,50 3,10 3,25 3,00 3,00 2,90 2,70 Kommunal deflator - indeksendring 6,70 4,82 5,21 4,97 5,11 5,09 4,88 Kommunal deflator (indeks) 155,50 160,32 165,53 170,50 175,61 180,71 185,58 FASTE KRONER Driftsinntekter eks. renter Driftsutgifter eks. renter og avdrag Skatteinntekter Eigedomskatt Rammetilskot Skatt + rammetilskot Sektorinntekter Statstilskot flyktningar Kalkulatoriske avskrivingar og renter Bruttoresultat Nettoresultat Netto renter og avdrag Utvikling av dekningsgrader i % brutto utgifter eks. renter NØKKELTALL % Skattedekningsgrad 39,7 35,7 36,2 34,6 34,7 34,3 33,7 Rammetilskotsgrad 20,3 36,8 36,9 38,3 39,9 39,6 40,2 Skatt + rammetilskot 60,0 72,5 73,0 72,9 74,6 73,9 73,9 Sektorinntektsgrad 35,7 27,9 25,9 32,1 30,7 29,2 29,3 Flyktningsinntektsgrad 2,3 1,9 1,8 1,7 1,6 2,1 3,4 Kalk. avskrivingar og rentegrad 6,3 6,0 5,5 5,2 5,0 4,7 4,0 Bruttoresultatsgrad 2,0 0,4 2,7 1,7 1,3 2,3 4,7 Nettoresultatsgrad 2,7 0,2 1,2 1,2 0,9 2,3 4,2 Netto renter og avdrag 7,1 6,6 6,9 5,6 5,3 4,6 4,3 Årsmelding 2016 Side 15 av 63

17 Skattedekningsgraden viser kor stor del av driftsutgiftene som vert dekt av skatteinntektene. Rammetilskotsgraden viser kor stor del av driftsutgiftene som vert dekt av rammetilskot. Skatte- og rammetilskotsgraden viser kor stor del av driftsutgiftene som vert dekt av dei driftsuavhengige inntektene. Sektorinntektsgraden viser kor stor del einingane sjølv dekkjer av driftsutgiftene gjennom dei driftsavhengige inntektene. Bruttoresultatgraden viser kor mykje som er til disposisjon av inntektene til å dekkje renter og avdrag, avsetningar, eigenandel kapitalrekneskap m.m. Motpost avskrivingar kjem i tillegg på inntektssida. Nettoresultatgrad er handlefridomen etter at renter og avdrag er betalt. Positive tal betyr at driftsutgiftene er større enn driftsinntektene. Lina for "netto renter og avdrag" viser kor stor del desse utgiftene utgjer i høve til driftsinntektene. Årsmelding 2016 Side 16 av 63

18 5.3 Utvikling av lånegjeld eks. pensjonsforpliktingar 5.4 Utvikling av lønskostnadar Lønsutvikling i faste 2016-kroner fordelt på art (tal i tusen kroner) Lønskostnadar heile kommunen Fastlønn Vikar Ekstrahjelp Overtid Annan løn og trekkpliktige godtgjersler Løn vedlikehald Godtgjersle folkevalde Introduksjonsløn flyktningar Pensj. innsk. og kollektiv ulykkes-/gruppe Arbeidsgjevaravgift SUM Årleg lønsauke i % 3,7 3,7 2,4 2,7 Indeks 130,3 135,1 138,4 142,1 Årsmelding 2016 Side 17 av 63

19 Sentraladministrasjonen Oppvekst Velferd Næring, kultur og samfunnsutvikling Kommunalteknisk drift 11,6 14,3 16,4 17,6 25,0 27,9 80,1 86,4 85,6 92,4 Lønsutvikling i faste 2016-kroner for det einskilde området (tal i mill. kroner) 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10, Lønsutvikling i faste 2016-kroner fordelt på art Årsmelding 2016 Side 18 av 63

20 Utvalte nøkkeltall, kommunar - nivå Hareid 1511 Vanylven 1514 Sande 1515 Herøy 1516 Ulstein 1519 Volda 1520 Ørsta EKG10 KOSTRA gruppe 10 EKA15 Møre og Romsdal EAKUO Landet utan Oslo Finansielle nøkkeltall Brutto driftsresultat i prosent av brutto driftsinntekter Netto driftsresultat i prosent av brutto driftsinntekter Frie inntekter i kroner per innbyggjar Langsiktig gjeld i prosent av brutto driftsinntekter Arbeidskapital ex. premieavvik i prosent av brutto driftsinntekter Netto lånegjeld i kroner per innbyggjar Prioritering Netto driftsutgifter per innbyggjar 1-5 år i kroner, barnehagar Netto driftsutgifter til grunnskolesektor (202, 215, 222, 223), per innbyggjar 6-15 år Netto driftsutgifter pr. innbyggjar i kroner, kommunehelsetenesten Netto driftsutgifter pr. innbyggjar i kroner, pleie- og omsorgstenesten Netto driftsutgifter til sosialtenesten pr. innbyggjar år Netto driftsutgifter per innbyggjar 0-17 år, barnevernstenesten Netto driftsutgifter til administrasjon og styring i kr. pr. innbyggjar Dekningsgrad Andel barn 1-5 år med barnehageplass Andel elever i grunnskolen som får spesialundervisning Legeårsverk pr innbyggjarar, kommunehelsetenesten Fysioterapiårsverk per innbyggjarar, kommunehelsetenesten Andel mottakar av heimeteneste over 67 år Andel plasser i einerom i pleie- og omsorgsinstitusjonar Andel innbyggjarar 80 år og over som er bebuarar på institusjon Andelen sosialhjelpsmottakarar i alderen år, av : : 4 innbyggjarane år Andel barn med barnevernstiltak ift. innbyggjarar 0-17 år : 5 5 Sykkel-, gangveier/tursti mv. m/kom. driftsansvar per innb Kommunalt disponerte bustadar pr innbyggjarar Årsverk i brann- og ulykkesvern pr innbyggjarar Produktivitet/einingskostnadar Korrigerte brutto driftsutgifter i kroner per barn i kommunal barnehage Korrigerte brutto driftsutgifter til grunnskule, skulelokale og skuleskyss (202, 222, 223), pr. elev Gjennomsnittlig gruppestørrelse, årstrinn Korrigerte brutto driftsutg pr. mottakar av heimeteneste (i kroner) Korrigerte brutto driftsutgifter, institusjon, pr. kommunal plass Årsgebyr for vassforsyning - ekskl. mva. (gjelder rapporteringsåret+1) Årsgebyr for avløpstenesten - ekskl. mva. (gjelder rapporteringsåret+1) Årsgebyr for avfallsteneste - ekskl. mva. (gjelder rapporteringsåret+1) Gjennomsnittlig saksbeh.tid for private forslag til detaljreg Kalenderdagar Gj.snittleg saksbehandlingstid for oppretting av grunneigedom Kalenderdagar Bto. dr.utgifter i kr pr. km kommunal veg og gate Bruk av lovverk Andel søknader om motorferdsel i utmark innvilga Andel innvilga disp. søknadar for nybygg i 100-m-beltet langs sjø. Prosent Årsmelding 2016 Side 19 av 63

21 5.5 Likestilling Hareid kommune arbeider for likestilling og mot diskriminering. Vi set oss mål om å arbeide for ein jamnare kjønnsbalanse, redusere ufrivillig deltid og redusere ulikskap i løn mellom kvinner og menn i samanliknbare stillingar Årsverk og kjønn Årsmelding 2016 Side 20 av 63

22 5.5.2 Kjønn per sektor 5.6 Lønsutvikling Likeløn Det er eit mål å rette opp i lønsforskjellar som kan vere av diskriminerande art. Årsmelding 2016 Side 21 av 63

23 5.6.2 Deltid Hareid kommune arbeider aktivt med å redusere uønska deltid der det er mogleg ved å auke opp fast stillingsprosent når stillingar blir ledige. Årsmelding 2016 Side 22 av 63

24 5.7 Helse miljø og sikkerheit Status Produksjon, produkt og tenester skal oppfylle ulike sikkerheits- og kvalitetsvilkår. Det er sett krav til lokalar, verneutstyr og tilrettelegging av arbeidet. Alle bedrifter skal utføre internkontroll og systematisk HMS-arbeid. Arbeidsgjevar, arbeidstakar, tillitsvald, verneombod, bedriftshelseteneste og arbeidsmiljøutval har alle roller i HMS-arbeidet. Hareid kommune er IA-bedrift, og har avtale med bedriftshelseteneste. Alle områder skal ha eigne HMS-system tilpassa si drift og risikoforhold. Dette skal utarbeidast på sektor-/einingsnivå. Arbeidstilsynet gjennomfører tilsyn Bedriftshelseteneste Hareid kommune har avtale om bedriftshelseteneste med Stamina Helse AS med utløp Arbeidsmiljøutval Arbeidsmiljøutvalet har hatt fem møter i Yrkesskader Det er registrert fem yrkesskader i Sjukefråvær Årsmelding 2016 Side 23 av 63

25 Årsmelding 2016 Side 24 av 63

26 6 SEKTORDEL 6.1 Forholdet mellom dei einskilde område Netto driftsresultat for det enkelte område (ekskl. finans) Driftsutgifter Sektor Tusen kr Mill kr % Sentraladministrasjonen ,4 15,6 Oppvekst ,3 33,7 Velferd ,1 30,4 Næring, kultur og samfunnsutvikling ,2 6,2 Kommunalteknisk drift ,0 14,1 Sum ,0 100,0 Driftsinntekter Sektor Tusen kr Mill kr % Sentraladministrasjonen ,3 16,7 Oppvekst ,2 14,9 Velferd ,2 26,8 Næring, Kultur og Samfunnsutvikling ,1 9,3 Kommunalteknisk drift ,3 32,3 Sum ,2 100,0 Nettoutgifter Sektor Tusen kr Mill kr % Sentraladministrasjonen ,1 15,1 Oppvekst ,1 41,4 Velferd ,8 31,9 Næring, Kultur og Samfunnsutvikling ,0 4,9 Kommunalteknisk drift ,7 6,7 Sum sektorar ,8 100,0 Årsmelding 2016 Side 25 av 63

27 Sentraladministrasjone n Oppvekst Velferd Næring, Kultur og Samfunnsutv. Kommunalteknisk drift Utgifter og inntekter i ,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 58,4 126,3 18,3 16,2 114,1 29,2 23,2 10,1 53,0 35,3 Utgifter Inntekter Andel av bruttoutgifter i % 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 15,6 33,7 30,4 6,2 14,1 Årsmelding 2016 Side 26 av 63

28 Andel av nettoutgifter i % 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 15,1 41,4 31,9 4,9 6,7 Årsmelding 2016 Side 27 av 63

29 7 SEKTOR FOR SENTRALADMINISTRASJONEN Sektorleiar: Rådmannen 7.1 Sektorskildring Sentraladministrasjonen tar hand om dei sentrale stab- og støttetenestene i kommunen og bidrar såleis med administrative tenester til dei tenesteproduserande sektorane i kommunen. I stor grad dreier dette seg om økonomi, løn, personell og IT. Men slik sentraladministrasjonen er organisert i dag yter ein og brukarretta tenester. Byggesakshandsaming, sosiale støtteordningar m.m., samt informasjon og rettleiing til brukarar og publikum elles, er blant desse. 7.2 Oversyn faste årsverk pr Resultateining 2016 Ordførarkontor 1,00 Hovudverneombod 0,05 Rådmannskontoret 3,38 Økonomiavdelinga 5,30 Personalavdelinga 3,40 Plan, utvikling, byggesak og geodata 5,75 Servicekontoret 4,50 IT-avdelinga 1,00 NAV-kommune (ekskl. barnevern) 3,80 Brannvern 1,25 SUM SEKTOR 29,43 I oversikta for 2015 manglar opplysningar om ei 50 % stilling i servicetorget og 50 % stilling for kommuneoverlege (budsjettert på rådmannskontoret). Lønsmidlane ligg inne, men var for 2015 ikkje tatt med i denne oversikta. Dette er det korrigert for i år. Tala er henta frå Arena. SSIKT har 4 årsverk. 7.3 Ressursinnsats Sektorrekneskap (eks. avskrivingar) Tal i tusen kroner R2016 B2016 Avvik % Driftsutgifter ,9 Driftsinntekter ,3 Nettoutgifter ,2 Avdelingsrekneskap politisk styring og kontroll (eks. avskrivingar) Tal i tusen kroner R2016 B2016 Avvik % Driftsutgifter ,7 Driftsinntekter ,7 Nettoutgifter ,2 Årsmelding 2016 Side 28 av 63

30 ORDFØRARKONTOR KOMMUNESTYRE FORMANNSKAP LEVEKÅRSUTVAL NÆRINGS- OG MILJØUTVAL ANDRE POLITISKE UTVAL STORTINGS- OG STØNAD TIL POLITISKE RGIONRÅDSSAMARBEID SEKRETARIAT FOR OVERFORMYNDERI ELDRERÅD RÅD FOR VILT- OG HOVUDVERNEOMBOD TILLEGGSLØYVINGAR POLITISK STYRING OG POLITISK STYRING OG KONTROLL RÅDMANNSKONTORET ØKONOMIAVDELING PERSONALAVDELING PLAN, UTV., BYGGESAK, GEODATA SERVICETORG OG POLITISK SEKR. IKT-AVDELING NAV KOMMUNE BRANNVERN SENTRALADMINISTRASJONEN Ressursane vart fordelt slik (Bruttoutgifter i 1000kr) Ressursane vart fordelt slik i politisk styring og kontroll (Bruttoutgifter i 1000kr) Avviksoversyn nettotal Resultateining R2016 B2016 Avvik POLITISK STYRING OG KONTROLL RÅDMANNSKONTORET ØKONOMIAVDELING PERSONALAVDELING PLAN, UTV., BYGGESAK, GEODATA SERVICETORG OG POLITISK SEKR IKT-AVDELING NAV KOMMUNE BRANNVERN SENTRALADMINISTRASJONEN Årsmelding 2016 Side 29 av 63

31 Avviksoversyn politisk styring og kontroll nettotal Ansvar R2016 B2016 Avvik ORDFØRARKONTOR KOMMUNESTYRE FORMANNSKAP LEVEKÅRSUTVAL NÆRINGS- OG MILJØUTVAL ANDRE POLITISKE UTVAL STORTINGS- OG KOMMUNEVAL STØNAD TIL POLITISKE PARTI RGIONRÅDSSAMARBEID SEKRETARIAT FOR KONTROLLUTVAL OVERFORMYNDERI ELDRERÅD RÅD FOR FUNKSJONSHEMMA VILT- OG INNLANDSFISKENEMND HOVUDVERNEOMBOD TILLEGGSLØYVINGAR POLITISK STYRING OG KONTROLL Økonomisk avviksanalyse Rådmannskontoret. Rekneskapen syner eit meirforbruk i høve budsjett. Det vart brukt rekrutteringsbyrå ved tilsetting av ny rådmann, og det vart oppretta ei 100 % ny stilling for rådgjevar i rådmannens stab. Økonomiavdelinga. Totalt sett har økonomiavdelinga mindreforbruk på 191 tusen kroner i Inntektene er lågare enn budsjett, dette gjelder spesielt gebyrinntekter. Dette varierer i tråd med kor aggressivt innkrevjinga må gjerast for å få inn fordringane våre. På kostnadssia er det ein rekke konto med mindreforbruk som til saman er med på å bidra til det positive resultatet. Når det gjelder løn er dette omtrent i tråd med budsjett, men sosiale kostnadar bidrar positivt. Dette kjem i stor grad av pensjonsberekningane og er ikkje knytt drifta. Revisjonsansvaret har eit lite mindreforbruk i forhold til budsjett, dette bidrar også til at eininga totalt sett har eit mindreforbruk. Servicetorg og politisk sekretariat. Avdelinga består av fellesutgifter (1570), servicetorg og politisk sekretariat (1550) og startlån/tilskot (8030). Servicetorg og politisk sekretariat gjekk i balanse, fellesutgifter gjekk i balanse etter at vi under siste reivsjon fekk tilført kr og startlån/tilskot er i balanse. Plan, utvikling, byggesak og geodata. Avdelinga gjekk med eit mindre forbruk på kr ,- Grunnen til dette var stor innsats på nå budsjetterte gebyrinntekter. NAV kommune Rekneskapstala for 2016 viser at Nav kom ut med eit underforbruk på i høve det reviderte budsjettet. Dette skuldast hovudsakleg at barnevernet hadde eit underforbruk på og etter at budsjettet til barnevernet hadde vorte styrka kraftig i Den største enkeltposten i budsjettet er økonomisk sosialhjelp, som viser eit meirforbruk på 1,7 mill. I denne summen ligg etablering og stønad til livsopphald i starten av opphaldet til den gruppa av flyktningar som kommunestyret har gjort vedtak om skulle takast mot i Målsettinga om å halde seg innanfor dei budsjetterte rammene ser ein på som oppfylt. Løn- og personalavdelinga. Budsjett versus rekneskap for avdelinga syner eit marginalt positivt avvik. Brannvern. Her var eit underskot på ,-. Dette har si forklaring i at her var fleire utrykningar i 2016 enn normalt. Trenden her er stigande. Årsmelding 2016 Side 30 av 63

32 SSIKT. Driftsrekneskapen for 2016 enda med eit overforbruk på kr Beløpet er ført som refusjon frå andre kommunar 7.4 Måloppnåing Eit av dei sentrale styringsdokumenta i kommunal forvaltning er budsjett- og økonomiplanen. Og det same dokumentet vert fylgjeleg eit sentralt kriterium ved utarbeiding av årsmeldinga. Den største utfordringa vidare vere å sikre ei god basisdrift samstundes som ein maktar å bygge reservekapital for uføresette utgifter. Vidare å etablere ein brukskonto for å dekke kommunen sin eigendel ved søknad på tilskotsmidlar. Samstundes er her store investeringsbehov og vedlikehaldsetterslep som må finne si løysing. Gjennom kommunen si deltaking i KS sitt effektiviseringsnettverk for Robekkommunar, vart det i budsjettet for 2014 introdusert eit system med styringskort. Desse styringskorta skulle skildre eit oversikteleg tal målbare mål. Men grunna stor utskifting av folk i nøkkelposisjonar har forankringa forvitra. Hareid kommune har pr. i dag dessverre ikkje eit gjennomgåande system for målstyring, og det er behov for å etablere dette på nytt. Det vert difor ikkje lagt særleg vekt på å kommentere målsettingar utover dei økonomiske måla. Hausten 2016 starta arbeidet med å bygge opp eit elektronisk internkontrollsystem (Compilo). I første omgang vert det prioritert å legge inn planar, retningsliner og prosedyrar i ein dokumentasjonsmodul. Vidare å ta i bruk avviksmodulen. Planlagt oppstart første halvår Det vart på slutten av året vedtatt å ta i bruk ein ny mal for tertialrapportering der ein ikkje berre rapporterer på økonomi, men også forhold knytt til teneste, organisasjon og lokalsamfunn. Her under også rapportering på politiske vedtak. Denne vert tatt i bruk frå 1. tertial Våren 2016 gjennomførte NAV den årlege HKI-undersøkinga, som seier noko om arbeidsmiljø, kompetanse, leiing og og blir fakturert medlemskommunane, slik at driftsrekneskapen totalt sett går i balanse per rammevilkår elles. Responsen i kontoret var på 100% og resultatet var svært bra. Hausten 2016 vart det gjennomført ei brukarundersøking, der alle som var innom det enkelte NAV-kontoret fekk tilbod om å gjennomføre ein Questback med vekt på den enkelte si brukaroppleving, korleis samtalen/besøket vart opplevd, kompetanse, respekt osv. Nav Hareid kom svært godt ut av denne undersøkinga, men har fortsatt noko å strekke seg etter, og arbeider kontinuerlig med kvalitetsforbetring Grunna sjukemeldingar og permisjon hadde økonomiavdelinga noko låg kapasitet i starten, men dette betra seg i andre halvdel av året. Det vart halde månadlege verkstadar for månadsrapportering, fram til økonomileiar gjekk ut i permisjon i slutten av året. Tertialrapportar og budsjettrevisjonar vart utført etter plan og lagt fram til politisk behandling i tide. Budsjettprosessen kan med fordel starte tidlegare, og det må leggast opp til fleire møter med leiargruppa for å behandle budsjettrelaterte spørsmål undervegs. Det er ei utfordring at det ikkje vert handsama og produsert nok løyver på byggesak trass i at avdelinga har hatt fokus på det siste året. Her er mange dyktige fagfolk, og det pågår mykje godt utviklingsarbeid rundt om på dei ulike avdelingane. Når det gjeld realog formalkompetanse i sentraladministrasjonen så er den rimeleg god. 23 av 28 har høgare utdanning. Erfaringa medarbeidarane har hatt med seg inn i kommunen er innanfor eit breitt og spanande felt. Frå stat, fylke, kommunar, privat næringsliv, direktorat m.m. Det er behov for ei meir systematisk tilnærming til arbeid med planar og mål, der ein tek utgangspunkt i kommunen som ei samla eining. Årsmelding 2016 Side 31 av 63

33 7.5 Tilstandsvurdering Tenestene Fleire av einingane i sektoren melder om jamt over tilfredsstillande nivå på tenestene, men fleire peiker samstundes på knappe ressursar. Mange nye i ein organisasjon vil i ei innkøyringsperiode gi redusert produktivitet. I 2016 fekk kommunen ny rådmann og ny leiar for oppvekst, året før ny leiar for velferd. Avdeling for kommunalteknikk har skifta leiar, og i 2017 vil endå fleire nøkkelpersonar i leiinga gå over i pensjonistane sine rekker. Kommunen er dermed i ein sårbar fase med tanke på overlapping av kunnskap og oppgåver, men ein får møte det med ei positiv innstilling til å sjå nye muligheiter. Dette får likevel merkbar konsekvens for stab/støtteavdelingane med auka behov for opplæring og oppfølging. Offentleg forvaltning skal vere open, og gjennom sine medarbeidarar med høg kompetanse på området, gjer vårt postmottak og servicekontor eit godt stykke arbeid med dette. Av særskilde utfordringar dette året har nokre saker fått særskilt merksemd i media. Dette gjaldt ei sak om arbeidsmiljø i brannvernet. Saka er under arbeid. Vidare sette asbest og lysrøyr med PCB Hareid på kartet. Behovet for brukardialog og god informasjon gjer at fleire har meldt om behov for ein kommunikasjons- /informasjonsmedarbeidar. Avdeling for plan, utvikling, byggesak og geodata slit framleis med kapasiteten, spesielt på byggesak. Avdelinga har elles god kompetanse og det som vert levert av tenester har høg kvalitet. Rådmannen ynskjer å tydeliggjere stab/støttefunksjonen og vil skilje denne frå tenesteproduksjon. Rådmannen ser vidare at det er behov for ei betre intern koordinering av stabfunksjonen, samt eit endå betre samarbeid mellom dei tenesteytande avdelingane og stab/støtte. Her er også forbetringspotensiale på oppfølging av politiske vedtak og prosjekt. Behovet for ei stilling for assisterande rådmann kom difor opp i saka om ny organisasjonsmodell Læring og utvikling Avdelingane rapporterer om ulike positive tiltak for læring og utvikling. For dei som står utanfor dei sentrale midlane som oppvekst og velferd kan søkje på, er kompetansemidlane midlane avgrensa. Det er behov for å sjå meir heilskapleg på kompetanseutviklinga, både for leiarutvikling og stab/støttepersonell. Og det er behov for å prioritere meir midlar til kompetanseutvikling Arbeidsmiljø Fleire avdelingar melder om godt arbeidsmiljø. Samstundes vart der i første halvår gjennomført ein arbeidshelseundersøking på rådhuset som viser at her er forbetringspotensiale på ulike område innanfor samhandling og systematikk mellom avdelingar og funksjonar. PCB-haldige kondensatorar i lysarmatur og asbest i veggane i rådhuset har hatt fokus dette året. I samband med vedlikehaldsarbeid kom ein i kontakt asbesthaldige plater. Det vart gjort eit stort arbeid for å sikre arbeidsmiljøet i samband med dette. Midlar til utskifting av lysrøyr er inne på budsjettet for Vidare står det føre å sikre brannrømmingsvegar på rådhuset, og utskifting av asbestplater må kombinerast med å ordne med temperaturproblematikken på huset. Det er svært kaldt når det er kaldt og veldig varmt når det er varmt. Dette vert opplevd som eit arbeidshelseproblem. Utover dette er det eit problem at kapasiteten er sprengt. Fleire må dele kontor utan at det er lagt til rette for dette på ein måte som tek hand om eit godt arbeidsmiljø Særskilte tiltak Ingen særskilte tiltak utover det som er nemnt elles. Årsmelding 2016 Side 32 av 63

34 OPPVEKSTKONTOR BIGSET SKULE HAREID SKULE HJØRUNGAVÅG SKULE HAREID UNGDOMSSKULE BIGSET BARNEHAGE HAREID BARNEHAGE SYVERPLASSEN BARNEHAGE SEKTOR FOR OPPVEKST 8 SEKTOR FOR OPPVEKST Kommunalsjef: Eivind Longva 8.1 Sektorskildring Sektor for oppvekst femnar om tenestene grunnskule og barnehage. Hareid kommune har tre kommunale barneskular, ein ungdomsskule og tre kommunale barnehagar, med einingsleiarar som har eit sjølvstendig fag-, personal- og økonomi-ansvar. 8.2 Utviklinga i faste årsverk i rekneskapsåret Einingsleiarane rapporterer til kommunalsjef. Hareid kommune har tilsyns- og rettleiingsansvar for privat barnehage i kommunen, samt ansvar for å gjere vedtak og finansiere spesialpedagogiske tiltak i privat barnehage og privat grunnskule. Resultateining Hareid Ungdomsskule 28,66 27,8 28,89 Hareid skule 31,28 35,38 33,78 Bigset skule 14,58 15,10 14,98 Hjørungavåg skule 9,47 11,11 11,73 Bigset barnehage 12,05 12,7 14,3 Syverplassen barnehage 12,8 13,17 13,81 Hareid barnehage 8,7 6,9 6,57 Spes.ped barnehage 2,5 1,97 1,99 Styrka barnehage* 4,3 5,44 2,62 SUM SEKTOR 127,9 129,7 128,8 Tala er henta frå lønsark i budsjetteringsprogrammet Arena 8.3 Ressursinnsats Tal i tusen kroner R2016 B2016 Avvik % Driftsutgifter ,5 Driftsinntekter ,1 Nettoutgifter ,5 Ressursane vart fordelt slik (Bruttoutgifter i 1000kr) Årsmelding 2016 Side 33 av 63

35 Avviksoversyn nettotal OPPVEKSTKONTOR BIGSET SKULE HAREID SKULE HJØRUNGAVÅG SKULE HAREID UNGDOMSSKULE BIGSET BARNEHAGE HAREID BARNEHAGE SYVERPLASSEN BARNEHAGE SEKTOR FOR OPPVEKST Eining Økonomisk avviksanalyse Sektoren hadde i 2016 eit mindreforbruk i høve revidert budsjett på vel 4 million kroner. Barnehage På barnehageområdet har det vore små driftsendringar dette året. Ei lita auke i ressurs på grunn av auka barnetal. For å halde kostnadane nede har styrar vore brukt som vikar ved sjukefråver, i ferieavvikling og såleis teke innsparingar så godt som råd. Dette forklarar det positive avviket i rekneskapen for Syverplassen barnehage. Av same grunn gjekk Bigset barnehage med eit overskot på drifta. Hareid barnehage hadde i fleire barn enn budsjettert med, overforbruket gjeld ein ekstra barnehagelærar. R2016 B2016 Avvik Samla sett kjem barnehagane ut med mindreforbruk. Skule På skuleområdet er resultatet eit stort mindreforbruk. Her er det Hareid skule som kjem best ut med 2,3 mill. i mindreforbruk. Dette er tal som ikkje kom til syne i verktøya som kommunen nyttar i økonomistyringa. Tala i rekneskapsprogrammet synte ein sektor i balanse. Drifta ved skulane har difor gjennom heile året vore stram, og det har vore vanskeleg å yte nødvendige tenester innan gitt budsjettramme. 8.4 Måloppnåing Mål som vart nådd Barnehagelærar i alle stillingar som krev dette God søknad til kommunale barnehageplassar. Dette ser vi på som eit signal på at vi er synlege og leverer kvalitativt gode tenester som søkjarar set pris på Mål som ikkje vart nådd Styrking av den ordinære undervisninga i skule for å redusere behovet for spesialundervisning 3-årig kompetanseheving av heile personalgruppa i barnehagane i samarbeid med PPT Ferdigstilling av Kvalitetsplan for god oppvekst i Hareid Omsorg og læring Etablert kommunalt foreldreutval felles for barnehage og skule Etablere 3 partssamarbeidet mellom oppveksteigar, tillitsvalde og administrasjonen. Nasjonale prøver i norsk og matematikk viser at elevane ligg under landsgjennomsnitt. Årsmelding 2016 Side 34 av 63

36 8.5 Tilstandsvurdering Tenestene Tenestene i både barnehage og skule vert generelt utført på ein god måte av godt kvalifisert personale. Budsjettrammene er stramme, og dette pregar kvardagen i sektoren Barnehagane I samsvar med lokal rammeplan for Hareid kommune og barnehagane sine årsplanar, har barnehagane m.a. arbeidd med fylgjande i 2016: Sosial kompetanse Barnehagane arbeider systematisk og kontinuerleg med at alle born i barnehagen skal ha ein ven, og har hatt fokus på at barnehagen skal vere ein trygg stad å vere, der borna møter omsorg og byggjer relasjonar i tilknyting til trygge og stabile vaksne. Leik- den livsviktige leiken. For born er leik først og fremst noko dei opplever som morosamt og gledefylt, noko borna har lyst til å gjere av eigen fri vilje. Borna tenkjer ikkje at «no lærer eg noko» eller «no var eg flink» Kjerneoppgåva har ofte prioritet framfor andre oppgåver og kjem derfor i første rekke av alle oppgåver ein institusjon skal arbeide etter. I barnehagane er LEIK kjerne i arbeidet til dei tilsette. Tidleg innsats Barnehagane har arbeida med tidlegg innsats gjennom at borna skal kjenne tryggleik, nærleik og omsorg overfor dei vaksne som er rundt dei. Tilknyting handlar ikkje berre om gode kjensler, men og om korleis dei tilsette i barnehage kan hjelpe born med vanskelege kjensler. Syverplassen barnehage: Barnegruppa Per var det 54 born i Syverplassen barnehage. Personale Alle pedagogane har godkjent utdanning for arbeid i barnehage. Bemanninga har auka i takt med opptak av fleire born gjennom året. Barnehagen har barne- og ungdomsarbeidarar og assistentar med barnehagefagleg grunnkompetanse. Fokusområde 2016 Målsetting for barnegruppa: Barn skal få støtte til si danning, utvikling og læring gjennom at barnehagen set fokus på barna sin leik og leikemiljøet i barnehagen. Implementering av kvalitetsplanen «Læring og omsorg» Utviklingsplan- ei konkretisering av satsingsområda frå kvalitetsplanen. Kompetanseheving innanfor leiing og læringsmiljø: - Autoritativ leiing - Utvikle autoritative tilsette i leik og samspel med barn som er ei vidareføring av kompetanseløftet,- vaksenrolla i eit autoritativt perspektiv. Fagleg utvikling i personalgruppa, korleis vere gode leiarar for borna. Kollegarettleiing Bigset barnehage: Barnegruppa Ved talde barnegruppe 59 barn. Barnehagen har mange søkarar og ei stor gruppe av barna er under tre år. Dette har utfordra vår tenking i høve organisering og formålstenleg bruk av areal. Fokusområde 2016 Målsetting for barnegruppa: Å få støtte til si danning, utvikling og læring gjennom at barnehagen set fokus på barna sin leik og Årsmelding 2016 Side 35 av 63

37 leikemiljøet i barnehagen. Leikeareal og læringsmiljø med engasjerte tilsette som medspelarar. Tilsette med fokus på våre utvalde kjernekomponentar innanfor den autoritative leiarstilen i samspel med barn Modige og engasjerte vaksne som ser barn som ein ressurs i deira eigen kvardag ved å sjå etter det positive framfor det negative Systematisk kompetanseheving av alle tilsette innanfor leiing og læringsmiljø. Medarbeidar-/utviklingssamtale med alle tilsette med fokus på måla i kompetanseløftet Implementering av og forståing for «Kvalitetsplan for god oppvekst.» sine satsingsområde inn mot vårt kompetanseløft Hareid barnehage: Barnegruppa: Per gjekk der 35 born, 10 fleire enn året før. Hareid barnehage er ein liten og oversikteleg barnehage. Mange av barna er fleirkulturelle og minoritetsspråklege. Kommunen legg vekt på å styrke språkinnlæringa i barnehagen. Personale: Vi har kvalifisert personale og god kvalitet på tenestene våre. Hareid har barnehagelærarar i alle stillingane der det er krav om det. Assistentar med barnehagefagleg grunnkompetanse og barne- og ungdomsarbeidarar Skulane Rettleiarkorps Hausten 2015 starta skulane opp eit samarbeid med eit Rettleiarkorpset i regi av Utdanningsdirektoratet, etter innvilga søknad til fylkesmannen og UDIR. Rettleiinga skal gi støtte til både skuleeigar og skulane i det lokale utviklingsarbeidet. Samarbeid med Rettleiarkorpset varer i 2,5 år, fram til sommaren Vurdering for læring Bigset skule Bigset skule har skuleåret 2016/ elevar fordelt på sju klassesteg, i seks klasser. 4. og 5.klasse går om lag halve skuleveka si saman. Bigset skule har SFO kvar dag. Det er 40 elevar ved Bigset SFO (haust 2016). Fokusområde 2016: Kvalitet i alle ledd Språk og kulturelt mangfald Kompetanseheving innanfor leiing og læringsmiljø.eit satsingsområde med fokus på vaksenrolla i eit autoritativt perspektiv. Implementering av kvalitetsplanen for god oppvekst i Hareid kommune»læring og omsorg» og også arbeide etter utviklingsplanen for Hareid barnehage I 2016 har alle dei kommunale skulane i Hareid vore med i satsinga Vurdering for læring. Dei tilsette ved skulane har arbeidd saman i lærande nettverk med målsetjing om å utarbeide tydelegare mål for elevane slik at dei forstår kva dei skal lære. Støtte frå Utdanningsdirektoratet vart avslutta i desember 2016, men vert vidareført som samarbeidsprosjekt i Måloppnåing Skulen har kvalifisert personale og godt arbeidsmiljø- sjukefråværet kan ikkje knytast til tilhøve på arbeidsplassen Det er gjennomført medarbeidarsamtalar. Bigset skule har gjennomført pålagde innsparingar og styrer etter budsjett. Årsmelding 2016 Side 36 av 63

38 Elevane skorar høgare enn landsgjennomsnittet på nasjonale prøver Lesing Rekning Engelsk Snitt Landsgj.sn Skulen har gode resultat for læringsmiljø og trivsel blant elevane. Elevundersøkinga for 2016, henta frå Skoleporten, Udir Klipt og limt frå bestillings- og rapportportalen UBAS. Indeks Støtte frå lærer 4,8 Vurdering for læring 4,2 Læringskultur 4,1 Mestring 4,2 Elevdemokrati og medverknad 3,9 Mobbing på skolen 1,2 Andel elever som har opplevd mobbing 2-3 gangar i månaden eller oftare (prosent) - personalet har arbeidd målretta med utviklingsarbeid knytt mot: Vurdering for læring Autoritativ vaksen Relasjonskompetanse Hareid skule Hareid skule har 241 elevar ved skulen, 13 klassar. Eitt av trinna er slått saman til ei klasse i gruppe med 30 elevar. 76 av elevane er framandspråklege, frå 16 ulike nasjonar. Hareid skule har SFO-tilbod. Hareid skule har i 2016 arbeidd for å Legge til rette for eit godt læringsmiljø for elevane og arbeid mot mobbing i skulen. Systematisk arbeid med undersøkingar og tiltak etter dei Styrka kompetanse for tilsette i faga engelsk, lesing i alle fag og leiing Tilsette på etterutdanning i dette VFL kommunalt satsingsområde som alle skulane tek del i Klasseleiing: Kollegarettleiing IKT som grunnleggjande ferdigheit Snitt Arbeidsmiljø Det har i løpet av året blitt gjennomført medarbeidarsamtalar med alle tilsette. Medarbeidarane melder om god trivsel. Sjukefråveret skuldast i liten grad av tilhøve på arbeidsplassen. Dei som kjem av forhold på arbeidsplassen er knytt til kompetanse om, og utfordringar knytt til enkeltelevar. På det jamne opplever dei tilsette arbeidsmiljøet som svært positivt, lite konfliktar og trivsel og støtte blant dei tilsette. Måloppnåing Resultat frå elevundersøkinga 2016 viser lågare tal på mobbing enn tidlegare år. Indeks undersøking 5 = høg score Trivsel 4,5 Støtte frå lærar 4,6 Støtte frå heimen 4,7 Vurdering for læring (VFL) 3,9 Læringskultur 3,9 Mestring 4,3 Årsmelding 2016 Side 37 av 63

39 Motivasjon 4,0 Elevdemokrati/elevmedverknad 3,7 Felles reglar 4,6 Mobba av andre elevar 1,2 Fagleg utfordring 4,1 Resultat nasjonale prøver syner vi ligg litt under både fylke og nasjonalt: Lesing Rekning Engelsk Snitt Møre og Romsdal Landsgj.sn Hareid ungdomsskule Hareid ungdomsskule (HUS) har for året 2016 hatt mål og tiltaksplan ut i frå kommunen sin gjeldande Kvalitetsplan for Omsorg og læring i oppvekst. I tillegg gjennomførde HUS ekstern skulevurdering våren 2016 noko som også har danna grunnlag for mål og tiltak (rapport frå skulevurderinga, sjå vedlegg). Leiinga ved skulen har som føremål å vidareutvikle eininga som lærande organisasjon, og ynskjer å nå dei måla som er sette gjennom erfaring- og kunnskapsdeling mellom dei tilsette. UDIR-satsinga Vurdering for læring HUS har hatt god støtte frå UDIR i gjennomføringa av satsinga Vurdering for læring VFL). I denne satsinga har kommune fått tilførd ressursar for å kunne setje av tid for ressurslærar som har hatt som nøkkeloppgåve å drive fram utviklingsarbeidet saman med leiing. Ressurslærar har hatt deltaking i ei arbeidsgruppe sett saman av representantar frå alle dei kommunale skulane. Arbeidsgruppa har planlagd og lagt til rette for vidare arbeid i nettverksgrupper på tvers av skulane i kommunen. Rettleiarkorpset (UDIR) HUS har gjennom Rettleiarkorpset fått innspel til korleis kome i gang med betre førebuing, gjennomføring og etterarbeid av ulike kartleggingar på skulen (nasjonale prøver, Elevundersøking, bruk av Kartleggaren og bruk VOKAL). Dette skal gi betre kompetanse i høve til å setje inn tiltak og fordele ressursar. Innføringsklasse Hausten 2016 har skulen hatt eiga tilrettelagd klasse for nykomne elevar med anna morsmål enn norsk. Ut i frå dei erfaringane som vart gjort våren 2016, var dette eit uttrykt behov. Våren 2016 hadde skulen mellom 9-11 nykomne einslege mindreårige asylantar. I tillegg ga vi tilbod til ein elev frå annan kommune. Tal på nykomne elevar minka fram til mai/juni, då nokre fekk opphald i anna bu kommune. For hausten 2016 har talet på elevar i innføringsklassen vore på jamt 5-6 elevar, og berre ein elev har vore asylant. «Jentesnakk» 2016 har vore eit år der det har vore sanka erfaringar i høve til gjennomføring av eit tverrfagleg samarbeid med skulehelsetenesta. Sosiallærar og helsesøster ved skulen har kompetanseheva seg i lag i høve til opplegget «Jentesnakk». Programmet skal verke førebyggande i høve til å skape gode relasjonar i jentegrupper, i høve til å stå for eigne val, og for psykologiske vanskar seinare i livet. Resultat Elevundersøkinga (nov.2016 jan.2017) Elevundersøkinga er ei nettbasert spørjeundersøking som blir gjennomført kvart år. Her får elevane seie meininga si om læringsmiljøet og dei tilhøva som er viktige for å lære og trivast på skolen. Skala: 1-5. Høg verdi vil seie positivt resultat for alle indeksane unnateke mobbing. Når det gjeld mobbing, vil låg verdi seie lite mobbing. Årsmelding 2016 Side 38 av 63

40 Indikator og nøkkeltall Hareid ungdomsskule Hareid kommune Møre og Romsdal fylke Nasjonalt Læringskultur 3,6 3,6 3,8 3,8 Elevdemokrati og medverknad 3,0 3,0 3,3 3,3 Faglig utfordring 3,7 3,7 4,2 4,2 Felles regler 3,9 3,9 4,0 3,9 Trivsel 4,1 4,1 4,2 4,2 Mestring 3,9 3,9 4,0 4,0 Utdanning og yrkesrettleiing 3,8 3,8 3,9 3,8 Støtte frå lærarane 3,9 3,9 4,0 4,0 Motivasjon 3,5 3,5 3,5 3,5 Vurdering for læring 3,0 3,0 3,3 3,3 Støtte heime i frå 3,8 3,8 4,0 4,0 Mobba av andre elever på skolen 1,3 1,3 1,3 1,3 Hareid ungdomsskule, Grunnskole, Elevundersøkelsen, Offentlig, , Trinn 10, Begge kjønn Utfordringar Ut frå eit leiarperspektiv treng ungdomsskulen ei styrking av ressurstildeling når det gjeld tverrfagleg kompetanse (psykiatriteneste, skulehelseteneste og tilsette med sosialfagleg bakgrunn). I tillegg må det satsast meir på integrering av IKT i undervisning. Dette gjeld både kompetanseheving i pedagogisk bruk av IKT, og maskinvarer. Hjørungavåg skule Hjørungavåg skule har skuleåret 2016/ elevar. Skulen har vore firedelt med tilleggsressursar for delingstimar i faga norsk, matematikk og engelsk. Slik skulen ser det, blir det vanskeleg å tilpasse undervisninga i desse kjernefaga utan nok ressursar for deling på klassesteg. Vi har større kull som kjem inn klasse 2016 hadde eit tal elevar som er for høgt til at desse kunne slåast saman. Frå hausten 2017 vil Hjørungavåg skule ha 97 elevar. 3.og 4.klasse samt 5.og 6.klasse er slått saman i alle fag, utanom norsk, matematikk og engelsk. Satsingsområde 2016 for Hjørungavåg skule Vidareføring av programmet «Det er mitt val» Kompetanseheving for å leggje til rette for eit godt læringsmiljø er eit kontinuerleg arbeid ved skulen. Målsetjinga er å fremje eit godt læringsmiljø, førebygge mobbing både på skulen og heime. Hjørungavåg skule arbeider også med å utvikle god relasjonskompetane og har fokus på det autoritative læringsperspektivet. Foreldreskule for 1. trinn. Dette er eit samarbeidsprosjekt mellom det tverrfaglege teamet ved Hjørungavåg skule. Her er fokus relasjonsbygging på tvers. Kompetanseheving og førebygging av eit godt heim skule samarbeid, samt godt skulemiljø. Vurdering for læring. Dei tilsette ved skulane har arbeidd saman i lærande nettverk med målsetjing om å utarbeide tydelegare mål for elevane slik at dei forstår kva dei skal lære. Dei tilsette ved Hjørungavåg skule melder tilbake gjennom medarbeidarsamtaler at det er godt arbeidsmiljø ved skulen. Dei opplever arbeidsmiljøet som positivet, lite konfliktar, høg trivsel og støtte blant dei tilsette. Sjukefråvær blant dei tilsette er lavt. Alle har eit sterkt ansvar for den jobben som skal gjennomførast. Elevundersøkinga for 2016, henta frå Skoleporten.no. Årsmelding 2016 Side 39 av 63

41 Hjørungavåg skule (Haust 2016) Trivsel 4,1 Støtte frå lærar 4,7 Støtte heimanfrå 4,2 Vurdering for læring 4 Læringskultur 4,2 Meistring 4,1 Motivasjon 3,9 Elevdemokrati og medverknad 3,7 Felles reglar 4,5 Mobbing på skulen 4,4 Innsats 4,2 Klipt og limt frå bestillings- og rapportportalen UBAS. Årsmelding 2016 Side 40 av 63

42 HAREID MUSIK- OG KULTURSKULE RESSURSSENTER KULTURKONTOR BIBLIOTEK KULTURTILTAK NÆRINGSTILTAK TRUSAMFUNN SEKTOR NK&S 9 SEKTOR FOR NÆRING, KULTUR OG SAMFUNNSUTVIKLING Kommunalsjef: Oddbjørn Grimstad 9.1 Sektorskildring Sektor for næring, kultur og samfunnsutvikling har desse einingane: Biblioteket med einingsleiar Anne Vasstrand, Hareid musikk- og kulturskule med einingsleiar Torgeir Hauge, Ressurssenteret med Trine Pilskog som einingsleiar. Hareid sokn og næringstiltak ligg under sektoren. Einingsleiarane har fag-, økonomi- og personalansvar og rapporterer til kommunalsjef. 9.2 Utviklinga i faste årsverk pr i rekneskapsåret Resultateining Biblioteket 1,54 1,34 1, Hareid musikk- og kulturskule 4,59 4,48 4, Ressurssenteret 7,47 7,99 8,80 10,50 Kulturkontoret 1,31 1, SUM SEKTOR 14,91 15,12 15,96 17,66 Årsverksressursane i sektoren/einingane er stabile. Stillingsauken ved Ressurssenteret har bakgrunn i vesentleg auke mottak flyktningar i Ressursinnsats Sektorrekneskap (ekskl. avskrivingar) Sektorrekneskap Tal i tusen kroner R2016 B2016 Avvik % Driftsutgifter ,3 Driftsinntekter ,5 Nettoutgifter ,6 Ressursane vart fordelt slik (Bruttoutgifter i 1000kr) Årsmelding 2016 Side 41 av 63

43 Avviksoversyn nettotal Eining R2016 B2016 Avvik HAREID MUSIK- OG KULTURSKULE RESSURSSENTER KULTURKONTOR BIBLIOTEK KULTURTILTAK NÆRINGSTILTAK TRUSAMFUNN SEKTOR NK&S Økonomisk avviksanalyse Sektor for næring, kultur og samfunnsutvikling går med overskot samla sett for rekneskapsåret Ressurssenteret administrerte i 2016 eit auka mottak av flyktningar (14) pluss 3 som familieinnvandra med flyktning, noko som gav auka tilskot og overskot på rekneskapen for eininga. Meirforbruk på nokre einingar vert utlikna av mindreforbruk på andre. Stram budsjettstyring i alle einingane ligg til grunn for resultatet som ligg føre. 9.4 Måloppnåing Mål som vart nådd Einingane har arbeidd målretta gjennom heile året med å få samsvar mellom budsjett og rekneskap. Kulturavdelinga -Arbeidet med ein kulturminneplan vart sett i gong i Kulturminneplanen vart ferdigstilt i slutten av 2016, og politisk godkjent i starten av Digitalisering av stadnamnregisteret, som vart innsamla på 1980-talet, vart gjennomført. Desse stadnamna er no tilgjengelege digitalt på heimesida til kommunen. -Kulturkontoret var pådrivar, i nært samarbeid med Hareid historielag, for prosjektet Hareid i 100 år, ei jubileumsbok for Hareid som eigen kommune sidan Kommunalsjefen er Hareid kommune sin representant i redaksjonen for boka er kommunalsjefen. Prosjektet skal resultere i ei praktbok, ferdig til hausten i jubileumsåret Kulturkontoret har hatt eit nært samarbeid med dei faste kulturelle institusjonane i kommunen og vore støttespelar til organisasjonar og lag i Hareid kommune. Hareid folkebibliotek Utvida tal på arrangement og eventyrstunder for born med fokus på nynorsk kvar veke Biblioteket heldt budsjettet med god margin. Gjennomføring av medarbeidarsamtalar med alle tilsette. Hareid musikk- og kulturskule Venteliste og effektiv drift arbeider ein stadig med. Ventelistene er ganske stabile, og ligg i snitt på ca.10%. Enkelte disiplinar har ikkje venteliste, medan dei mest populære har noko høgare %. Ressurssenteret Busetting av tal flyktningar i kommunen etter avtale med IMDI. Grunnskuleopplæring og innføring til grunnskule for asylsøkarane ved mottaket Norskopplæring på alle nivå etter Det felles Europeiske rammeverket for språk innan tre månadar frå busetting med eigen individuell plan for opplæringa. Oppnådd A2 munnleg innan første året som deltakar i introduksjonsprogrammet. Oppretting av fleire språkpraksisplassar som ein prioritert del av språkopplæring for introduksjonsdeltakarane (busette flyktningar) Helsesøstertilbod på Ressurssenteret for introduksjonsdeltakarane Årsmelding 2016 Side 42 av 63

44 9.4.2 Mål som ikkje vart nådd På biblioteket gjekk besøk pr. innbyggjar ned med 14,3 % og enda på 3 besøk pr. innbyggjar. Målet om eit snitt i besøk på 4,1 pr. innbyggjar vart ikkje nådd. Ein grunn til dette kan vere dei uklare parkeringsmuligheitene for besøkande til biblioteket. Bokutlån i aldersgruppa 0-13 år gjekk ned med 2,7 prosent og enda på 9 lån pr. innbyggjar i denne aldersgruppa. Målet om 11 lån pr. born vart dermed ikkje nådd. Dette utgjer ein nedgang på ca. 250 lån i denne aldersgruppa. Musikk- og kulturskulen nådde ikkje måla når det gjeld auka av romkapasiteten. Ressurssenteret kan melde at sjølv om ikkje tala er offentlege på grunn av for få som avslutta introduksjonsprogrammet dette året, ser vi at vi ikkje nådde målet om 70% overgang til arbeid ved avslutning av programmet. Dei flyktningane som har rett til, og behov for bistand og kartlegging frå PPT, og eit eventuelt tilpassa vaksenopplæringstilbod, har ikkje fått det. 9.5 Tilstandsvurdering Tenestene Ressurssenteret - gir opplæring i norsk og samfunnskunnskap til innvandrarar etter introduksjonslova norskopplæring på fem nivå; analfabetar, A1, A2, B1 og B2 etter læreplan for norsk og samfunnskunnskap (inkl. språkpraksisplassar). Vi heldt eitt 50- timars kurs i samfunnskunnskap (på morsmål) på våren og eitt på hausten - gir introduksjonstilbod til innvandrarar med rett og plikt for å kvalifisere til vidare utdanning eller jobb etter introduksjonslova. Dei nasjonale måla om overgang til arbeid eller utdanning for busette flyktningar vart ikkje målt då vi hadde mindre enn fem avsluttande deltakarar, noko vi hadde i 2016 (4 avslutta). - buset flyktningar som kjem til kommunen. Resultat Opplæring i norsk og samfunnskunnskap til om lag 95 elevar i snitt gjennom dei tre semestera i løpet av året. - Introduksjonstilbod til 27 deltakarar i løpet av året, det var 4 deltakarar som avslutta programmet dette året. - Busette 14 flyktningar, i tillegg kom det tre personar med vedtak om familiegjenforening - Tilbaud 7 personar spesialpedagogisk opplæring ved senteret. Elevane har hatt vedtak på 2-6 timar per veke. Lærarressursen på - gir opplæring etter 4a2 til vaksne med behov for spesialundervisning. - tilbyr grunnskuleopplæring for vaksne i kommunen, samt nabokommunane Sande, Herøy og Ulstein. - gir eit innføringstilbod til grunnskule for vaksne etter opplæringslova til asylsøkarar ved mottaket for einslege mindreårige asylantar ved Link mottak. - tilbyr kunnskapsprøver i sal og skjenk etter alkohollova, samt etablerarprøva for serveringsverksemder, for Hareid, Sande, Herøy og Ulstein. - tilbyr Kompetanse Pluss kurs (norskopplæring for minoritetspråklege i arbeidslivet) for bedrifter og næringar med tilskot frå staten. spes. ped. var på om lag eitt årsverk fordelt på to lærarar. -Tilbaud 8 elevar grunnskule for vaksne etter søknad (29 t i veka) med faga norsk, matematikk, samfunnsfag, naturfag, engelsk og data. Hareid har hatt dette som eit interkommunalt tilbod sidan slutten av 90-talet, for kommunane Herøy, Sande,Ulstein og Hareid. - Oppretta eit innføringstilbod til grunnskule for dei asylantane ved Link mottak. - Gjennomført 47 prøver i alkohollova og serveringslova for kommunane Ulstein, Årsmelding 2016 Side 43 av 63

45 Herøy og Sande i tillegg til Hareid. (ein kraftig auke frå 17 stk. i 2015) Flyktningkontoret har dei to siste åra busett fleire flyktningar enn åra før dette. Vi busette i flyktningar, i tillegg kom det tre personar som familieinnvandra med flyktning. Vi hadde totalt 27 personar i introduksjonsprogrammet, derav fire som avslutta programmet dette året. Dette er for få personar til at det vil vise att i offisiell statistikk med tanke på måloppnåing (direkte overgang til arbeid/utdanning) i introduksjonsprogrammet. Det som var avtalt med IMDI hausten 2015 var at Hareid kommune skulle busette 20 flyktningar i 2016, og av dette skulle det vere 5 einslege mindreårige. Vi busette ingen einslege mindreårige, og grunnen til dette var også fordi det ikkje var nok busettingsklare i mottak til alle kommunar som hadde slike vedtak. Dei kommunane som hadde investert i bustader, tilsett folk og hadde klart opplegg for å ta i mot EM, vart prioriterte. Det kan også seiast at det var vanskeleg å «få tak i» flyktningar å busette på våren 2016, frå og med juli/august var det varsla (og slik blei det også) at det var mange busettingsklare. Dette var fordi UDI hadde utfordringar med å behandle alle søknadene som kom inn utover hausten Alle som vart busette og familieinnvandra i 2016, flytta inn i ein bustad som var privat eigd, men som kommunen leiger inn for å leige vidare til flyktningar. Hareid Musikk- og Kulturskule har som målsetjing å - gi eit frivillig opplæringstilbod innan ulike kulturfag til alle mål og aldersgrupper i kommunen, med særleg vekt på born og unge. - utvikle og styrke sin posisjon som eit kulturelt kreativt kompetansesenter i kommunen. - vere med på å profilere og marknadsføre kommunen sine opplærings- og aktivitetstilbod. Musikk og kulturskulen gjennomfører faste laurdagskonsertar på sjukeheimen + - ein gong i månaden heile skuleåret. Dette er Det var ingen sekundærflyttingar i 2016, totalt var det 53 flyktningar/familieinnvandra med flyktning som kommunen fekk integreringstilskot for, vi fekk tilskot for 3 einslege mindreårige. I følgje gjeldande kommunestyrevedtak kan Hareid kommune til ei kvar tid ha busett inntil 65 flyktningar som utløyser integreringstilskot. Flyktningkontoret har flyktningkonsulent i 100% stilling, samt koordinator i 60% knytt til introduksjonsprogrammet og miljøterapeut i 40% knytt til samarbeidet heim-skule for busette flyktningar. Det har og vore eit godt samarbeid med andre kommunale einingar og lokalt næringsliv om språkpraksisplassar for deltakarane i introduksjonsprogrammet. Vi hadde i desember 13 deltakarar i språkpraksis, av dei var heile sju kommunale plassar (Barnehagar, skular, planavdelinga og vaktmeistertenesta). For å lukkast med integrering og kvalifisering er det vesentleg med eit godt tverrsektorielt samarbeid med alle einingar i kommunen. Opplæring på dag og kveldstid var ved slutten av året på omlag 120 personar, pluss omlag 60 deltakarar på bedriftskurs (Kompetanse Pluss kurs, statlege tilskot) med deltakarar frå mellom anna Sperre As, Ekornes, Eilertsen AS, Brandal Bygg AS, Åsen Bil AS, Ulstein Betong, Vestlandshus, Gjerdsvika Vask AS, Trelast AS, Kleven AS. ei svært populært hending for dei eldre. Vi køyrer også etter kvart fast Kulturskulemesse i Hareidhallen i april kvart år. Dette er også eit svært populært tiltak der borna får presentert kvart enkelt instrument i ein minikonsert, og etterpå gå rundt på stand og prøve. Skulen er med i eit prosjekt der vi er ein av tre skular i Møre og Romsdal som ei periode får jamleg besøk av ei ressursgruppe frå Norsk Kulturskuleråd. Dette for å ta i bruk og implementere den nye nasjonale rammeplanen og etter kvart den lokalt tilpassa læreplanen i skulen. Biblioteket Folkebiblioteket si oppgåve er å fremje opplysning og utdanning og skal samtidig Årsmelding 2016 Side 44 av 63

46 vere ein uavhengig møteplass og debattarena. Tenestene skal vere gratis og prega av kvalitet og aktualitet. Samla sett auka utlånet ved biblioteket med 2 % frå året før til eit totalt utlån på over , utlån av e-bøker inkludert. Trass nedgang i besøkstalet frå året før kan biblioteket vise til besøkjande i 2016, så mange av innbyggjarane på Hareid nyttar biblioteket. Den største lånargruppa er 45 år +. Ikkje alle som kjem til biblioteket lånar med seg media. Biblioteket er ein vel så viktig møtestad som kunnskapsarena. Møtestadsfunksjonen vert tatt til følgje med gode opningstider. Målet er eit bibliotek med eit meir imøtekommande lokale og møblement og etter kvart meirope, ubetent bibliotek kvar dag heile året. Biblioteket legg opp til fleire større arrangement både for små og store kvart år og i 2016 hadde biblioteket 14 arrangement for ulike aldersgrupper, som til dømes Maria Parr, Oddgeir Bruaset, Flettemia, slektsgranskingkurs og teikneseriekurs. For fyrste gong prøvde biblioteket seg på eit søndagsarrangement for born. Det var vellukka og bør satsast på i åra framover. Biblioteket har lisens til å vise filmar og hadde i 2016 fleire økter med filmframsyningar, eit konsept som skal vidareutviklast. I 2016 har biblioteket hatt lesestund kvar veke for born i alderen 3-6 år, der formidling på nynorsk har stått i fokus. All norsk barnelitteratur på nynorsk vert kjøpt inn, men meir midlar trengs for å kunne ha fleire eksemplar av etterspurde titlar. Biblioteket held fram med det gode samarbeidet med Hareid Mållag for å underbygge viktigheita av nynorske bøker, spesielt for borna i kommunen. Kulturavdelinga Har som visjon at Hareid skal marknadsførast som ei kulturkommune, med gode oppvekstvilkår for born og unge og eit målretta arbeid for det gode kulturelle liv for alle innbyggarar i våre bygder. Avdelinga arbeider med dei faste kulturelle institusjonane, museumsdrift, kulturminnevern, kommunalt I eit samarbeid med Ressurssenteret og Frivilligsentralen har det gjennom heile 2016 vore leksehjelp kvar veke på biblioteket for innvandrarfamiliar. Dette som eit ledd i integrering og tilvenning til bibliotekbruk. Fleire integreringstiltak skal planleggjast, men sidan eigna lokale med kjøkken er ei viktig brikke i mange av tiltaka, vert mykje satt på vent. Dei nærliggjande barnehagane nyttar biblioteket mykje og viser kor viktig eit lokalt bibliotek er. Skulane nyttar ikkje folkebiblioteket like mykje, så der bør på plass eit meir formelt samarbeid og leggjast til rette for givande klassebesøk. Ressursane på biblioteket er uendra frå førre år, sett bort i frå at vi i 2016 har nytta oss av ca. 60 % gratis arbeidskraft via NAV. Auke av faste, tenlege, stillingsheimlar må på plass for å ha kapasitet til å vidareutvikle biblioteket sitt aktivitetsnivå og for å gi innbyggjarane eit godt tilbod og ein pulserande møteplass. Det gode interkommunale biblioteksamarbeidet med Ulstein, Herøy og Sande vert vidareutvikla med arrangementssamarbeid i tillegg til samlingsutvikling. Dei fire biblioteka har felles katalog slik at brukarane i dei fire kommunane har ei samling på over media å låne av i nærområdet. Bibliotektransporten fraktar media mellom biblioteka to gonger pr. veke slik at brukarane får raskt det dei ynskjer. Biblioteket er aktive på Facebook og Instagram og har eiga heimeside. Der er grenselause moglegheiter for å gje Hareid sine innbyggjarar ein attraktiv møteplass og arena for debatt og kultur, men det må satsast på biblioteklokala, auke i stillingsheimlar og eit styrka driftsbudsjett for å få dette til. Det er folkehelse i kvar krone som går til biblioteket. ungdomsarbeid, interkommunalt samarbeid, førebyggande arbeid, ulike kulturtiltak. Til sektoren ligg strategisk nærings- og samfunnsutviklingsarbeid, i tillegg til ansvar Hareid sokn, trussamfunn og næringstiltak. Årsmelding 2016 Side 45 av 63

47 9.5.2 Læring og utvikling Alle einingane har hatt faglege kurs for å styrke kompetansen på sine felt. Einingane i sektoren er med i interkommunale utviklingsnett og samarbeidsfora Arbeidsmiljø Sektoren har fokus på å utvikle eit godt arbeidsmiljø og samarbeidsklima. Sektoren har lågt sjukefråvær i 2016, noko som kan tyde på eit rimeleg bra arbeidsmiljø på våre einingar. Musikk- og kulturskulen er med i nasjonalt utviklingsarbeid i samband med innføring av ny nasjonal rammeplan for musikk- og kulturskular. Kommunalsjef hadde sine årlege medarbeidarsamtaler med einingsleiarane, der mellom andre arbeidsmiljøet er sentralt tema. Einingane har gjennomført personalmøter etter fastsett opplegg. Årsmelding 2016 Side 46 av 63

48 10 SEKTOR FOR KOMMUNALTEKNISK DRIFT Konst. Kommunalsjef: Kai-Rune Bjørke 10.1 Sektorskildring Kommunalteknikk har drift- og vedlikehaldsansvar for kommunale vegar, vatn- og avløpsanlegg, park, grøntareal, idrettsanlegg og Hareid hamneområde, samt planlegging og prosjektering innan fagområda. SSR har hovudansvar for renovasjon og slamtøming. For kommunale bygg har vi drifts- og vedlikehaldsansvar for alle kommunale bygg og reinhald av desse. Innan kommunalteknikk er 11,5 stillingsheimlar fordelt på kommunalsjef, einingsleiar, 1 ingeniør, arbeidsleiar i utedrifta, 6 fagarbeidarar + 0,5 st. ved servicetorget. 1 av stillingane som fagarbeidar har stått i vakanse i fleire år. Kommunal eigedom har ansvaret for dei kommunale bygningane. Av formålsbygga har vi sjukeheimen, rådhuset, 4 skular, idrettshallen, symjehallen, barnehagar, 46 omsorgs- leilegheiter og 23 utleigeleilegheiter. I tillegg har vi 54 hyblar og 2 leilegheiter på Myrtunet, samt innleige av 16 private leilegheiter, som kommunen leiger ut vidare. Av yrkesbygg er godsterminalen seld og fryselageret er vedteke seld. Totalt har vi ein eigedomsmasse på ca m2. Kommunal eigedom har ansvaret for vedlikehaldet av bygningsmassen, samt reinhaldet på formålsbygga. Innan område for kommunal eigedom er det einingsleiar, 4 vaktmeistrar i 3,45 med stillings- heimlar, samt bustadkonsulent med 0,5 stillingsheimel. Innan reinhald har vi leiande reinhaldar, og 16 reinhaldarar. Totalt 16,78 stillingsheimlar for Kommunal eigedom Utviklinga i faste årsverk pr i rekneskapsåret Resultateining Kommunalteknikk 11,5 11,5 Kommunal eigedom 16,78 16,78 SUM SEKTOR 28,28 28, Ressursinnsats Sektorrekneskap (eks. finans) Tal i tusen kroner R2016 B2016 Avvik % Driftsutgifter ,4 Driftsinntekter ,4 Nettoutgifter ,3 Ressursane vart fordelt slik (Bruttoutgifter i 1000kr)Avviksoversyn nettotal Eining R2016 B2016 Avvik KOMMUNAL TEKNIKK SJØLVKOSTOMRÅDE BYGG SEKTOR FOR KOMMUNALTEKNISK DRIFT Årsmelding 2016 Side 47 av 63

49 KOMMUNAL TEKNIKK SJØLVKOSTOMRÅDE BYGG SEKTOR FOR KOMMUNALTEKNISK DRIFT Økonomisk avviksanalyse Kommunalteknikk: Gebyrfinansierte sjølvkosttenester: Retningslinjene fastset reglar for fordeling av relevante administrasjonsutgifter som kan inngå i sjølvkostgrunnlaget. Vidare er det bestemt at eventuelle overskot skal avsetjast til bundne sjølvkostfond. Eit overskot frå eit enkelt år skal førast attende til brukarane i form av lågare gebyr innanfor ei femårsperiode. Ein generasjon brukarar skal ikkje subsidiere neste generasjon, eller omvendt. Vintervedlikehald/ beredskapsgodtgjering for privat brøyting av 6 brøyteroder har siste åra teke ein stadig større del av Kommunal eigedom: Ved bruk av straum, står ein overfor fleire usikre faktorar. Det vere seg temperatur, vind (nedkjøling av bygg), menneskelig faktor (varmebehov), men sist og ikkje minst, straumprisar. budsjettet. Hareid har vinterdrifta på den 7. roden sjølv. Anna vedlikehald går i hovudsak på å forhindre flomskadar ved at drenssystema blir vedlikehaldne. Vi har eit etterslep på grøfterens som kan få konsekvensar i form av skade på annan manns eigedom og regresskrav til kommunen. Vi har også eit stort etterslep på reasfaltering. (Snøfattige vintrar gir stor slitasje på asfaltdekke). Noko av dette vart kompensert ved bruk av den statlege tiltakspakken. Når det gjeld restanse på husleige, er den litt spesiell. Denne viser ikkje berre restanse for 2015, men for fleire år tilbake i tid. Gamal restanse fylgjast opp med inndriving der det er mulig. Sjølvkostområde: Sjølvkostområde Vatn: Gebyrinntekter vatn: Frå 2015 til 2016 auka gebyrinntektene med omlag 2,4 % frå 6,7 millionar kr til 6,8 millionar kr. I perioden 2015 til 2021 ventast gebyrinntektene å auke med 2,8 millionar kr, frå 6,7 millionar kr i 2015 til 9,5 millionar kr i Dette svarar til ein gjennomsnittleg årleg auke på 6,1 %. Driftsutgifter vatn Frå 2015 til 2016 auka driftsutgiftene med omlag 4,4 % frå 4,7 millionar kr til 4,9 millionar kr. I perioden 2015 til 2021 aukar driftsutgiftene med 1,1 millionar kr, frå 4,7 millionar kr i 2015 til 5,9 millionar kr i Dette svarar til ein gjennomsnittleg årleg auke på 4,1 %. Kapitalkostnader Vatn: Frå 2015 til 2016 auka kapitalkostnadane med omlag 5,3 % frå 2,3 millionar kr til 2,5 millionar kr. I perioden 2015 til 2021 aukar kapitalkostnadane med 0,7 millionar kr, frå 2,3 millionar kr i 2015 til 3,0 millionar kr i Dette svarar til ein gjennomsnittleg årleg auke på 4,4 %. Sjølvkostfond Vatn Årsmelding 2016 Side 48 av 63

50 Sjølvkostfond pr /+ Bruk av /avsetjing til sjølvkostfond Sjølvkostfond Gebyrsatsar Vatn Normalgebyr kr kr kr kr kr kr kr Årleg endring 0,0 % 4,8 % 11,0 % 8,8 % 4,6 % 3,7 % Sjølvkostområde Kloakk: Gebyrinntekter kloakk: Frå 2015 til 2016 blei gebyrinntektene redusert med omlag 0,8 % frå 5,2 millionar kr til 5,1 millionar kr. I perioden 2015 til 2021 ventast gebyrinntektene å auke med 2,6 millionar kr, frå 5,2 millionar kr i 2015 til 7,8 millionar kr i Dette svarar til ein gjennomsnittleg årleg auke på 7,0 %. Driftsutgifter kloakk: Frå 2015 til 2016 auka driftsutgiftene med omlag 14,8 % frå 3,1 millionar kr til 3,5 millionar kr. I perioden 2015 til 2021 aukar driftsutgiftene med 1,2 millionar kr, frå 3,1 millionar kr i 2015 til 4,3 millionar kr i Dette svarar til ein gjennomsnittleg årleg auke på 5,7 %. Kapitalkostnader kloakk: Frå 2015 til 2016 auka kapitalkostnadane med omlag 8,7 % frå 1,4 millionar kr til 1,5 millionar kr. I perioden 2015 til 2021 aukar kapitalkostnadane med 1,6 millionar kr, frå 1,4 millionar kr i 2015 til 3,0 millionar kr i Dette svarar til ein gjennomsnittleg årleg auke på 13,8 %. Sjølvkostfond Avløp Sjølvkostfond pr /+ Bruk av /avsetjing til sjølvkostfond Sjølvkostfond Gebyrsatsar Avløp Normalgebyr kr kr kr kr kr kr kr Årleg endring 3,5 % 8,5 % 3,9 % 10,4 % 8,2 % 5,6 % Sjølvkostområde Slamtøming: Søre Sunnmøre Reinhaldsverk er driftsansvarleg for tøming av septiktankar i Hareid kommune. SSR sender faktura for arbeidet til HK som skal ta inn att kostnaden i form av gebyr til dei som får tøming. Gebyrinntekter slamtøming: Frå 2015 til 2016 auka gebyrinntektene med omlag 110,4 % frå 285,5 tusen kr til 600,8 tusen kr. I perioden 2015 til 2021 ventast gebyrinntektene å auke med 292,6 tusen kr, frå 285,5 tusen kr i 2015 til 578,1 tusen kr i Dette svarar til ein gjennomsnittleg årleg auke på 12,5 %. Driftsutgifter slamtøming: Frå 2015 til 2016 blei driftsutgiftene redusert med omlag 86,4 % frå 0,57 millionar kr til 0,08 millionar kr. I perioden 2015 til 2021 reduserast driftsutgiftene med 0,06 millionar kr, frå 0,57 millionar kr i 2015 til 0,51 millionar kr i Dette svarar til ein gjennomsnittleg årleg reduksjon på 2,0 %. Sjølvkostområde Renovasjon: Søre Sunnmøre Reinhaldsverk er driftsansvarleg for renovasjonsordninga i Hareid. Sjølvkostfond pr : Årsmelding 2016 Side 49 av 63

51 10.4 Måloppnåing Mål som vart nådde: Kommunalteknikk har i 2016 hatt brukbar framdrift i gjennomføring av rehabilitering og investeringstiltak på VAR. Dei store investeringane i nyanlegg har gitt fleire abonnentar / auka inntekter. Kartlegging og tilknyting av nye abonnentar til VA er ei prioritert oppgåve. Hovudplan for avløp vart godkjend i 2007 og har som mål at kommunen innan 12 år skulle vere ajour med å oppfylle gjeldande krav til avløpsnettet, og til utslepp av sanitært avlaupsvatn frå fellesanlegg og frå separate anlegg. Kommunen har fått til ein god balanse mellom store investeringar i nye VA-anlegg og eit akseptabelt avgiftsnivå. Av investeringar står det att mykje, men vi er på god veg. Kjøpmannsgata: - legging av ny infrastruktur innan vassforsyning, kloakk og drens frå rundkøyringa og nesten til Hareidsporten. Omkopling av abonnentane på begge sider av Kjøpmannsgata. Kloakkpumpestasjon Fryseriet: Utskifting av gamal kloakkpumpestasjon ved sørvestre hjørnet av fryseriet, og noko tilstøytande leidningsnett. Kloakkpumpestasjon v. nordre molo: Bygging av ny kloakkpumpestasjon ved molofestet for avskjering av ein del diffuse utslepp til hamna, og hovudkloakksystemet på ytre Hareid. Samarbeid med Hareid Småbåtlag om påbygg av laget deira sitt hus, for felles stasjon/lokale. Framtidig kloakkreinseanlegg: Kryssing av fv. 35 på 3 stader ved kryss til Soffibakken for å legge ned leidningsnett som trengs i samband med bygging av framtidig kloakkreinseanlegg. Førebuing arbeid vedkomande nye utsleppsleidningar frå komande kloakkreinseanlegg ved synste molo, for tilpassing i høve reguleringsplanen Mylna Nord. Alle utførte prosjekt har ført til nylegging av meir enn 2100 lm vass-, kloakk- og drensleidningar m. kummar. Ny veg og flytebryggje på Ovrasanden kom på plass. Det vart lagt ein heil del fiberkabel mellom Hareid og Ulstein. Prosjekteringa av anlegget VA Bigset Røyset vart sett i gang. Vasspumpestasjonane på Teigane og på Bigset vart sette i drift. Prosjektet «Nytt inntak Hammarstøylvatnet» vart det innhenta anbod på prosjektering på. Fartsdempande tiltak vert utført om lag etter planane, men noko av oppmerkinga av dei vart utsett til 2017 grunna klimaet. Vi har også fått utført mykje frå midlane i Tiltakspakken når det gjeld asfaltering, drenering rundt fleire kommunale bygg og plassar, rehabilitering av avskjerande drensgrøfter m. m.. Dei tiltaksmidlane vi løyvde i 2016, oml kr, vert brukte i 2017 med grunnlag i underskrivne kontraktar daterte i des Kommunal eigedom nyttar databasen frå Famac. Dette systemet er eit godt verktøy for det viktige arbeidet med forvaltning, drift og vedlikehald. Rektorar og styrarar ved skular, barnehagar og sjukeheim, har ein god plass for å melde inn avvik på bygnings- massen. Likeeins har reinhaldsleiar eit godt verktøy i sitt arbeide med reinhald av alle formålsbygga, samt at utleige har eit førsteklasses reiskap for funksjon med utleige av husvære. Kommunal eigedom laga ein viktig vedlikehaldsplan for skulebygg for perioden Denne viser bl.a. kartlegging av bygningsmassen, nøkkeltal, løyver og budsjett, samla behov til forvaltning, drift og vedlikehald. Planen tek Årsmelding 2016 Side 50 av 63

52 for seg mange andre moment også. Rapporten blei sendt til Arbeidstilsynet. Grunngjeving for dette hadde å gjere med ein undersøking som vart utført av arbeidstilsynet om inneklima på skulane. Innsending av rapporten, samt godkjenning av denne, førde til at avvika som Arbeidstilsynet hadde mot kommunen vart lukka og godkjent Mål som ikkje vart nådde: Anlegget «Sidegrein VA Hovden Mork» kom ikkje i gang grunna manglande grunnavtalar. Som følgje av innleige av private leilegheiter, har kommunal eigedom hatt som mål å føre opp fleire leilegheitsbygg for utleige. P.g.a. veldig gode støtteordningar frå husbanken ved oppføring av eigne bustader, hadde det vore veldig fordelaktig å bygge nye bygg, kontra å leige. Men pga. restriksjonar frå fylkesmannen i høve låneopptak, har ein ikkje lykkast med dette så langt Tilstandsvurdering Tenestene Kommunalteknisk drift forvaltar kommunen sin tekniske infrastruktur og tek vare på innbyggjarane sine interesser på området. I forvaltningsansvaret ligg det at sektoren skal drifte, vedlikehalde og om naudsynt oppgradere kommunen sin tekniske infrastruktur etter dei til ei kvar tid gjeldande lover, forskrifter og tekniske normer. Kommunal eigedom må til ei kvar tid prioritere vedlikehaldsarbeidet ut ifrå tilgjengelege ressursar. Dette er ei vanskeleg øving når ressursane ikkje strekk til. Avdelinga har pr. i dag 125 leilegheiter og hyblar for utleige. I tillegg blir det leigd 16 private leilegheiter for vidareutleige. Forutan 56 hyblar/ leilegheiter på Myrtunet, som blir leigd ut til næring/ flyktningar, blir leilegheitene leigd ut til dei som har vanskar med å kome inn på det private marknaden. Ein viktig del av det å drive formålsbygg, er det daglege reinhaldet. Avdelinga har ein stabil arbeidsstokk, som sørger for at brukarane får eit godt og trivelig arbeidsmiljø Arbeidsmiljø Ein vurderer at arbeidsmiljøet er godt. Det er generelt lavt korttidssjukefråvær, samt lite langtidsfråvær. Årsmelding 2016 Side 51 av 63

53 11 SEKTOR FOR VELFERD Kommunalsjef: Berit Aasen 11.1 Sektorskildring Sektoren utgjer helse- og omsorgstenestene i Hareid kommune. Einingane er helse og koordinerande eining, bu- og habiliteringstenesta, heimetenestene, somatisk eining- sjukeheim og skjerma eining-sjukeheim. Kommunalsjef for velferd har valt å trekke kjøken ut som eiga eining, og ikkje lenger ein del av somatisk eining. Dette har blitt meldt til rådmann, og det er bedt om endring i organisasjonskartet. Sektoren fungerer per i dag med seks einingsleiarar som er medlemar i leiargruppa for velferd. Sektor for velferd har blitt ein kompetanseog kvalitetsorganisasjon, men det er alltid rutiner og tiltak som må utbetrast og kvalitetssikrast betre. Ulike tiltak må vidareutviklast for å kunne kvalifisere seg til dette: Samarbeidsstrategi med HTV for fagorganisasjonane, Fagforbundet, NSF og Delta Samarbeid med hovudverneombodet Ny rammeavtale for utarbeiding av turnus Revurdering av kompetanseplanen for 2017 Samarbeid med spesialisthelsetenesta for å sikre kompetanseutvikling Omdømebygging, rekruttering og personellsituasjon Sektor for velferd har opplevd det som vanskeleg å rekruttere kvalifisert helsepersonell. Det har blitt sett i gong ulike tiltak for å kunne betre denne situasjonen. Tiltaka har vore vellukka, og det har blitt ein auka søkarmasse til ledige stillingar. Det har lukkast å tiltrekke seg nyutdanna sjukepleiarar som har busett seg i Hareid eller nabokommunane. Det er vanskeleg å rekruttere inn nye helsefagarbeidarar sidan det er få som vel denne utdanninga. Det blir tilrettelagt for lærlingplassar. Kompetanseplanen legg til rette for at faste tilsette kan søke tilskot til både grunn- og vidareutdanning. Mediastrategi - mål om minst ein positiv omtale frå sektor for velferd i lokalavisa. Dette har ein greidd i godt samarbeid med Vikebladet. Implementering av arbeidsgjevarpolitikken til Hareid kommune: Gode tenester - glade tilsette Arbeidsmiljøstrategi: Det er innført faste dialogmøter mellom leiing, fagkoordinatorar, tillitsvalde og verneombodsteneste siste torsdag i oktober. Leiarutvikling: Systematisk vegleiing og oppfølging av einingsleiarane Kompetanseløftet frå Fylkesmannen har sikra satsing på leiingkompetanse 11.2 Utviklinga i faste årsverk pr i rekneskapsåret Tala i høve utvikling av årsverk er basert på tal frå Arena, budsjettprogram innført hausten Auken frå 2013 til 2014 er eit enkeltvedtak i kommunestyret for å auke bemanninga i bu- og habiliteringstenesta. Avvik frå 2015 til 2016 har fleire grunnar: Auka årsverk ved budsjettjustering juni 2016 til bu- og habiliteringstenesta Auke i faste tilsettingar p.g.a. krav om fast stilling i høve til HTA. Lønsmidlar er flytta frå vikar til fast lønn. Årsmelding 2016 Side 52 av 63

54 HELSE- OG KOORD. EINING VELFERDSKONTOR SJUKEHEIM LANGTID SJUKEHEIM KORTTID KJØKKEN HEIMETENESTE EINING 1 HEIMETENESTE EINING 2 BU OG HABILITETSAVDELINGA SEKTOR FOR VELFERD Kontroll over eksisterande årsverk og tilsettingar gjennom Arena vart gjort hausten ,4 årsverk til lærling er ikkje medteke i tabellen SUM SEKTOR 93,84 99, , Ressursinnsats Sektorrekneskap (eks. finans) Tal i tusen kroner R2016 B2016 Avvik % Driftsutgifter ,7 Driftsinntekter ,4 Nettoutgifter ,5 Ressursane vart fordelt slik (Bruttoutgifter i 1000kr) Avviksoversyn nettotal Eining R2016 B2016 Avvik HELSE- OG KOORD. EINING VELFERDSKONTOR SJUKEHEIM LANGTID SJUKEHEIM KORTTID KJØKKEN HEIMETENESTE EINING HEIMETENESTE EINING BU OG HABILITETSAVDELINGA SEKTOR FOR VELFERD Årsmelding 2016 Side 53 av 63

55 Økonomisk avviksanalyse Sektoren kom rekneskapsmessig i pluss, grunna premieavvik KLP. Det har blitt jobba målretta med å halde budsjettrammene, og det er sett inn tiltak for å redusere bruken av overtid Måloppnåing Leiargruppa utarbeidde ein 12 punkts plan som det vart jobba målretta mot. Det er eit viktig må for sektoren om å drive utviklingsarbeid og ikkje berre ha eit driftsfokus i kvardagen. Tryggleiksalarm Gerica Vedtak Sansehage ephorte/versus Gerica Etikk ABC Ernæring Smittevern Aktivitet Medisinrutinar Kvalitetslosen / Compilo Det vart ikkje gjennomført innkjøp i Det er gjort ei vurdering om å sjå dette i samanheng med nytt pasientsignalanlegg ved sjukeheimen og omsorgsbustadane SSIKT samarbeidet gjer til at Gerica arbeidet i velferd har auka jamt. Det er fagkonsulent og fagkoordinator i heimetenestene som er ressurspersonar. Det er eit krevjande arbeid og krev teknisk kompetanse, noko vi ikkje har i vår eining per i dag. Det har blitt vurdert i løpet av året at velferd har behov for eigen teknisk kompetanse og kan ikkje rekne med den hjelpa frå SSIKT Det er utvikla rutinar for sakshandsaming i Gerica. Fagkonsulenten har ansvaret for å gi opplæring ut til einingane. Det har vore ei kvalitetsbetring i dette arbeidet. Sansehagen er ferdigstilt frå kommunal eigedom, og teken i bruk Det er utarbeida rutinar i samarbeid med arkivgruppa. Arbeidet vil bli vidareført i 2017 Etikkgrupper vil ikkje fortsette i noverande form, men bli ein del av kvalitetsarbeidet på fagutviklingsdagar Det er gjennomført arbeidsgrupper i ABC demens miljøarbeid Det har vore gjennomført undervisning om ernæring på kvar eining. Det er nedsett ei arbeidsgruppe for å planlegge måltidsendring for både sjukeheimen og heimebuande, som skal gjennomførast i starten på Det er utarbeidd smittevernplan. To sjukepleiarar har fått kurs, og følger opp interne rutinar Det er innført ti på topp inne på sjukeheimen der det er bilete av nærområdet på dei ulike postane. Det er oppretta kulturkontaktar på kvar eining, og arbeidet er i gang på tvers av einingane. Det var gjennomført julebord på alle einingane der pårørande var invitert, og tilbakemeldingane var svært gode både frå bebuarane, pårørande og personalet. Rutinane for medisinutdeling og kontroll på medisinromet er kvalitetssikra og sett i gang Leiargruppa har starta arbeidet med å innføre Compilo i sektoren. Det er gjennomført ei kort orientering til alle fagkoordinatorar, tillitsvalde og verneombod. Arbeidet med å legge inn prosedyrar vart starta i oktober. Innføring vil bli i 2017 i samråd med rådmann Innføring av fagutviklingsdag i turnus Det vart innført fagutviklingsdag i turnus for alle einingar i løpet av Dette har vore eit viktig middel for å bli ein kompetanse- og kvalitetsorganisasjon. Det er organisert i tett samarbeid med HTV, og det blir laga ein årsplan for gjennomføring av fagutviklingsdagar. Tema for dagane blir diskutert i leiargruppa, og det blir framheva at det skal vere kompetansehevande tiltak. Einingsleiarane har ansvaret for å organisere dagen for si eining. Det er andre einingar som dekker behovet for bemanning når ei eining har fagutviklingsdag. Alle faglærte tilsette i over 50% stilling er dei som deltek på fagutviklingsdagen. Sektor for velferd har fire einingar som har 24 timer drift heile året. Dette gjer det Årsmelding 2016 Side 54 av 63

56 utfordrande å samle alt fast personale til dømes til kompetanseutvikling, planlegging av arbeidet i avdelinga, oppfølging av rutinar og kvalitetssikring. I nært samarbeid med tillitsvalde, er det utvikla ein fagutviklingsdag som er fast Mål: - ei fagleg sterk og framtidsretta teneste - god innføring og oppfølging av interne rutinar - felles forståing og rett bruk av fagsystem/verktøy - styrke fellesskapskjensle og internt samarbeid innarbeidd i turnus og arbeidsplanar på alle einingane. Dette har vist seg svært viktig for å sikre kvalitet i det daglege arbeidet og grunnlag for naudsynt utvikling av tenestene. - kompetanseutvikling for tilsette - godt arbeidsmiljø og lavt sjukefråver - rekruttering og omdømmebygging» ( Utdrag frå kompetanseplanen 2017, sektor for velferd) Mål som ikkje vart nådd og må jobbast vidare med i 2016 Vi har ikkje ressursar til å gi eit godt etterverntilbod til Oppstart av Compilokvalitetssystem rusavhengige i samarbeid med NAV Samarbeid om kulturtilbodet til eldre ved Hadartun Rekruttering av vernepleiarar, men vi har 2 faste tilsette under utdanning Avvikshandtering, kontroll og kvalitetssikring 11.5 Tilstandsvurdering Tenestene Velferdskontor/stab Rådgivar Oddrun Alme Mork Velferdskontoret har ansvar for eigenbetaling for institusjonsopphald, inklusiv korttidsopphald, grunnlag for fakturering av tenester som heimehjelp, kost og middagslevering, heimehjelp, dagsenter og tryggleiksalarmar, arkiv, post, kontering, innrapportering til KOSTRA, ressurskrevjande tenester og førefallande kontortenester. Ansvar for varelager/sentrallager og for å bestille varer for alle einingane, samt koordinering av innkjøp for sektoren. I tillegg kjem resepsjonstenesta Mål som er nådd i 2016: Har utført etterrekning vederlag innan fristen Har avvikla ferie innan fristen Har halde tildelt budsjettramme for 2016 Nye utfordringar: Arbeide med å få digitale løysingar på betalingstenestene for m.a. heimehjelp, matombering, korttidsopphald m.m. på plass. Målet er at når ny digital løysing for betalingstenestene er implementert, vil sakshandsamarane få meir tid saman til å jobbe med eigenbetaling for institusjonsopphald. Årsmelding 2016 Side 55 av 63

57 Kjøken Kjøkensjef Ann Cecilie Garnes Utgård Kjøkenet vart i samband med omorganiseringane lagt under somatisk eining. Grunngjevinga var færrast mogleg einingsleiarar. Erfaringane er at dette ikkje er ei god løysing. Kjøkenet er felles for alle einingane i velferd og leverer tenester til alle sektorane i form av catering. Kjøkenet har særeigne krav og forskrifter, samt løpande logistikk og innkjøp som skil seg vesentleg frå tenestene i dei fem einingane i sektoren. Kjøkensjefen må difor ha ansvar for kvalitet, budsjett, rekneskap og innkjøp, samt personalforvaltning. Kjøkkensjefen har fått delegert mynde i høve dette og har rapportert direkte til kommunalsjefen. Einingane i kommunen kan fortsatt bestille mat til arrangement, men levering kan berre skje dersom det er kapasitet. Levering til minnestunder ved Eldresenteret vert prioritert. Måltidsendring starta eit prøveprosjektet på Skjerma eining med middag kl:15 i staden for kl:13. Det vart innført lunsj kl:12:30. Eininga gav etter ei stund tilbakemelding på at dette hadde god effekt på dei demente brukarane i form av at dei var rolegare på kveld og natt. Einingsleiarane bestemte då at dette skulle innførast på alle einingane. Dagsenteret gav også tilbakemelding om at dei ville ha litt seinare middag,men at dei måtte få den kl:14 for å kunne verte ferdig til brukarane skulle bringast heim. Dei vil og innføre frukost når brukarane kjem. Det vart gjennomført fagutviklingsdagar på alle einingane der vi informerte alle dei fast tilsette om endringa som skal skje i januar Personalsituasjonen Kjøkenet har i løpet av 2016 fått to krav om fast tilsetjing. Desse har gått som vikarar og hadde krav på dette. Dermed får kjøkenet i 2017 ressursar til å få dekt opp turnus. Lærlingar og praksisplassar Kjøkenet har hatt ein lærling i Kjøkenet har også hatt ein person på mentorordning gjennom Nav til november 2016,denne personen gjekk opp til fagprøve i institusjonskokkfaget i november og bestod. I 2016 har kjøkenet fortsett arbeidet med Aivo 2000(matmerkingssystem). Dette er eit krevjande arbeid som tek mykje tid. Det er vanskeleg å få sett av nok tid innanfor dagens ressursar. Arbeidet gjer vi for å følgje opp krava frå Mattilsynet i høve matmerking. Arbeidsmiljøpris 2016 Kjøkenet fekk i desember tildelt arbeidsmiljøprisen for 2016, noko vi sette svært stor pris på. Helse- og koordinerande eining Einingsleiar Monica Svoren Alle som mottek individuelle tenester frå psykiatri og dagsenter skal ha skriftlege vedtak etter forvaltningslova. Psykiatritenesta Brukarane har ofte eit samansett behov og treng tenester i kortare eller lengre periodar. Dette krev stor grad av samarbeid både i kommunen og inn mot spesialisthelsetenesta. Arbeidsområdet er tidkrevjande. Fleire brukarar har i tillegg rusproblem som forsterkar krav til samarbeid internt og eksternt. Vi har retta fokus mot ungdom og deira behov for teneste innan psykisk helse. Fleire ungdommar vert og følgde opp med støttesamtaler utanom skule. Det er ein stor auke i tilvisingar av unge vaksne i forhold til angst, depresjon, sjølvskading og sorg. Behovet er stort for å drive aktivt førebyggande arbeid. Psykiatrisk sjukepleiar har fast trefftid ein dag i veka på ungdomskulen, med oppfølging av elevar med samtalar. Tenesta deltek og i informasjonsmøter og i opplysningsarbeid i dei enkelte Årsmelding 2016 Side 56 av 63

58 klassetrinn. Vi jobbar aktivt med å prøve å auke teneste til ungdom utifrå behov vi ser til denne gruppa. Dei tilsette i psykiatritenesta utgjer også ein del av innsatsteamet i krise- og omsorgsberedskapsgruppa. Fellesskapet aktivitetssenter Dagsenter for psykisk helse har vore nokså stabilt i talet på brukarar. Det er tilbod om ulike aktivitetar og turar i nærmiljøet. Brukarane av tenesta gir tilbakemelding om at det er ein positiv stad å kome til og eit godt tilbod. Dagsenter for eldre heimebuande Det vert kontinuerleg jobba med å utvikle dagsenter for eldre heimebuande til å vere ei teneste som kan bidra til at dei eldre kan bu heime lengst mogleg. Det har også i 2016 vore ei auke i talet på brukarar av dagsenteret, og tilbakemeldingar er at fleire kan bu heime lengre med eit dagtilbod. Det vil dermed utsette behovet for andre omsorgstenester som omsorgsbustad og sjukeheimsplass. Å vere i eit sosialt fellesskap har stor tyding for mange sidan fleire bur åleine, samtidig som det kan vere ei avlastning for pårørande. Utfordringa er yngre demente som krev stor grad av personaloppfølging. Fysio- og ergoterapitenesta Kommunen har driftsavtale med eit privat institutt med tre driftsheimlar fordelt på fire fysioterapeutar. Det er ei 100% stilling som kommunefysioterapeut og ei 100% stilling som kommuneergoterapeut. Begge yter tenester til brukarar i alle aldersgrupper og på ulike arenaer som primærheim, sjukeheim, tilrettelagde bustadar og i skular og barnehagar. Dei arbeider med helsefremjande og førebyggande tiltak. Ergoterapeut gjer vurderingar av brukarar sine behov for hjelpemiddel, hjelper med søknadar og formidlar hjelpemiddel. Ein stor del av arbeidet skjer i tverrfagleg samhandling med andre yrkesgrupper. Helsestasjon og skulehelseteneste. Helsestasjon og skulehelseteneste vert drive etter nasjonale retningsliner innanfor førebyggjande helsearbeid blant familiar, born og unge under 20 år. Tenesta nyttar i dag fleire kartleggings- og rettleiingsverktøy for å kunne jobbe meir systematisk og målretta, og har tett samarbeid med 7- stjerne kommunane. Helsesøster har fast trefftid på ungdomskulen to dagar i veka, og helsesøsterkontoret er godt besøkt av ungdommen. Helsestasjon for ungdom har ope to timar kvar måndag og har lege tilgjengeleg. Asylhelseteneste: Helsesøster er på asylmottaket ein dag i veka og har ansvar for helseundersøkingar, smittevern og vaksinering av asylantane i samarbeid med fastlege. Det har vore store utfordringar knytt til psykisk helse blant asylantane og faste samarbeidsmøter mellom tilsette på mottaket, helsesøster og psykiatrisk sjukepleiar er sett i system.. Flyktningar: dei vert følgde opp med eigne obligatoriske kontrollar. Dette er eit omfattande og ressurskrevjande arbeid. Helsesøster deltek i undervisningsarbeid kring helsefremmande og førebyggande arbeid på Ressurssenteret. Jordmortenesta Tenesta er eit interkommunalt samarbeid mellom Ulstein, Hareid, Herøy og Sande med Ulstein som vertskommune. Hareid kjøper tenester tilsvarande ei 30 % jordmorstilling som har ansvar for svangerskapskontrollane og foreldreførebuande kurs. Jordmor tek også heimebesøk til nyfødde. Støttekontakt Utfordringa har vore å rekruttere nok støttekontaktar og rett person til brukar sine behov. Behova til brukarane er individuelle og vekslande, og det har vore vanskelig å samle støttekontaktane for felles opplæring. Det vert difor gitt individuell opplæring til kvar støttekontakt. Sjølv om det er meir tidkrevjande, får vi lettare dekt den einskilde sine behov på den måten. Vi får positive tilbakemeldingar frå brukarar fordi vi har funne rett person til deira behov. Årsmelding 2016 Side 57 av 63

59 Koordinerande eining Etter Helse og omsorgstenestelova 7-3 har kommunen plikt til å nemne opp ei koordinerande eining for habilitering- og rehabiliteringsverksemda. I Hareid er det einingsleiar for helse og KE, kommuneergoterapeut, leiande helsesøster og kommunefysioterapeut som utgjer teamet. Denne gruppa har møte kvar 14.dag der mellom anna søknadar vert handsama. Individuell plan og ansvarsgrupper er verktøy for å hjelpe og koordinere innsatsen for brukarar med samansette behov. I tillegg til møter nyttar brukar/ pårørande det elektroniske programmet «Sampro»,- til samhandling og planlegging. Opplæring i bruk av Sampro vert gitt ved behov. Det er ei utfordring å fordele koordinatoroppgåvene mellom tilsette i ulike einingar for at ein koordinator ikkje skal ha ansvaret for mange brukarar. Det har vore auke i kontakt kring ungdom som treng ansvarsgruppe og omfattande oppfølging. Eininga bidreg til å starte prosessen. Legeteneste Stilling som sjukeheimslege er pr. i dag ikkje kombinert ned stillinga som kommuneoverlege. Dette utgjer 100 % stilling. Sjå eige avsnitt om kommuneoverlege. Ein har også kommunelege 2 i 12 timar per veke fordelt på helsestasjon/skulehelseteneste og offentleg legearbeid. Der er fem fastlegeheimlar ved Hareid legesenter som er privat drive. Kommunen har ikkje turnuslege. Legane leiger lokale frå kommunen, og lokala er små med dårleg inneklima. Prosessen meg planlegging av nytt helsehus er i gang. Bu- og habilitering eining Einingsleiar Tommy Anzenberger Dette er den mest aukande og ressurskrevjande eininga i sektor for velferd. Det krev eit tett samarbeid mellom pårørande, fastlege, spesialistar og eininga for å kunne bygge gode tenester rundt den einskilde brukar. Det har blitt jobba målretta med å sikre god fagleg kompetanse, og per i dag er over 30 med fagkompetanse tilsett. Avdelinga fekk tildelt nye årsverk i budsjettjusteringa i juni 2016 for å sikre forsvarleg drift og kunne sikre brukarane ei forsvarleg og kvalitetsmessig god teneste. Hjellebakken Eininga yter tenester til fastbuande utviklingshemma i eigen bustad og avlastning til familiar med born og unge under 18 år som har særlege store omsorgsbehov. Eininga har to husvære med til saman 10 sjølvstendige bueiningar, samt ei avlastningsavdeling. Det var i fastbuande med adresse Hjellebakken. Brukarstyrt personleg assistanse Eininga har ansvar for brukarar som nyttar Brukarstyrt personleg assistent (BPA). Det er eit aukande krav frå brukarar og pårørande om å nytte denne forma for tenesteyting. Ordninga er svært ressurskrevjande, og inneber omfattande saksbehandling frå kommunen. Avlastningstilbodet Behov for avlastning har vore aukande frå hausten Dette har ført til at det i periodar har vore tre born på avlastning samtidig. Grunna einskildbehov for den enkelte brukar har dette ført til avgrensa bruk av delar av avlastinga. Det er svært krevjande både for brukar og personalet å forhalde seg til for liten plass på avlastningsbygget. Det hastar med å starte arbeidet med planlegging og utbygging av Pålhaugen elles vil ein ikkje kunne imøtekome lovkravet om avlastningshjelp til born med omfattande omsorgsbehov. Brukarar i eigen heim oppsøkande miljøarbeid Denne gruppa har vore aukande i løpet av 2016, og nye ressursar vart tildelt i juni Årsmelding 2016 Side 58 av 63

60 Det er ei ny gruppe brukarar som har behov for oppfølging i egen bustad, for å kunne klare å bu i eigen heim. Det omfattar å gi vegleiing innanfor daglege gjeremål og hjelpe eller oppmode til å delta på sosiale aktivitetar. Dette er eit nybrotsarbeid for å kunne sikre fleire brukarar hjelp på ein god måte, innanfor dei rammene som er gitt, Dette har blitt løyst ved å tilrettelegge for bruk av ressursar i samarbeid med Hjellebakken. Målet er å sjå ressursane på tvers, slik at ein kan nytte ressursane og fagkompetansen til personalet på ein best mogleg måte Sanzibar Dagsenteret Sanzibar vert nytta til å gjennomføre daglege aktivitetar for dei fleste med fast bustad ved Hjellebakken. Arealet på Sanzibar er ikkje stort nok til at det er mogleg å gjennomføre tilpassa aktivitetar eller skjerming av brukarar med ulike behov. Utfordringar Det er ikkje gode nok lokale for drift av dagtilbod eller eit kveldstilbod for brukarane. Det er eit stort behov for nye lokale til dette. Brukarar har behov for ei tett oppfølging med få personale rundt seg, men dette kan vere vanskeleg å innfri ved fråvær. Barneavlastinga er ikkje godt nok tilrettelagt for den aukane brukargruppa Somatisk eining: Bu- og korttidsavdeling. Einingsleiar Monica Småge Skeide. Somatisk eining består av buavdeling (17 senger) og korttidsavdeling (15 senger). Eininga yter tenester til pasientar som har fått langtidsopphald på institusjon og til dei som har mellombels behov for vurdering/rehabilitering etter sjukdom og skader. Målet er at alle vurderingsopphald og korttidsopphald skal skje på Korttidsavdelinga ved hjelp av 5 senger. I snitt greier vi ikkje meir enn 1-3 senger då behovet for langtidsplassar er stort. Ansvarleg sjukepleiar på korttidsavdelinga tek imot varsel om utskrivingsklar pasient via E-link og avgjer saman med einingsleiar kva tid pasienten kan takast mot. I dette ligg og vurdering om utskriving til heim er eit alternativ. Pasientar som kjem inn på sjukeheimen er meir hjelpetrengande enn for få år tilbake. Korttidsavdelinga har eit rom som er sett av til akutt hjelp(øh). Det er berre lege som kan legge inn pasientar som ØH i sjukeheimen. Å ta imot utskrivingsklare pasientar innan kl same døgn og ø- hjelp, krev at korttidsavdelinga til ei kvar tid har sjukepleiar på vakt og ei forsvarleg grunnbemanning. Låg grunnbemanning og låg sjukepleiedekning, gjorde at det tidvis generererte kostnader i overtidsbruk. Med den auken som er i bruken av ø-hjelp, og at stadig meir av pasientbehandlinga skjer i kommune og ikkje i helseføretak, må vi satse stadig sterkare på kompetanse og rekruttering. Omgjering av hjelpepleiestillingar til sjukepleiestillingar er eit tiltak vi ser som naudsynt. Eit av måla til buavdelinga er å gje trygg og god omsorg til pasientar som ikkje lenger kan bu i eigen heim. Buavdelinga har i stor grad pasientar med demens eller anna kognitiv svikt. Vi ser føre oss at denne avdelinga går mot å bli ei rein demensavdeling i løpet av få år. Det må då gjerast ytterligare tiltak for å kunne kalle også dette ei skjerma eining. I samband med sikring av sjukeheimen, vart det installert lås med kode på dørene inn til avdeling. Samhandlingsreforma Avtalar og samarbeidsorgan Det er inngått eit omfattande avtaleverk mellom kommunane og helseføretaket. Ordførar Anders Riise er medlem av overordna samhandlingsutval og tidlegare kommuneoverlege Ottar Grimstad var i 2016 medlem i administrativt samhandlingsutval. Ved innføring av samhandlingsreforma har det blitt ei styrking av det interkommunale samarbeidet innanfor helse- og omsorgssektoren ved eit samhandlingsutval under Sunnmøre Regionråd. Det eksisterande omsorgssamarbeidet i Sjustjerna omfattar no også helseleiarar og kommuneoverlegar. Utskrivingsklare pasientar Årsmelding 2016 Side 59 av 63

61 I 2016 har vi hatt bøter frå helseføretaket på kr Vi har arbeida målretta med god kommunikasjon og planlegging mellom helseføretak, sjukeheim og heimetenester. Dei to rehabiliteringsleilegheitene på Hadartun som heimetenesta administrerer, har vore i bruk store delar av året. Desse er med på å auke fleksibiliteten vår når det er stort behov for rehabilitering eller vurderingsopphald. Ein legg sterk vekt på å ta imot pasientar direkte til heim. Vi har aldri tidlegare hatt så mange utskrivingsklare pasientar frå sjukehus, og heller ikkje så stort behov for sjukeheimsplassar for heimebuande i kommunen. Dette har gjort til at vi har fått ein del bøter, trass i auke av grunnbemanning, innleige av ekstravakter og at vi i store delar av året har hatt behov for å ha fleire pasientar ilag inne på einerom enn det vi har gjort før. Dette gjer at vi ser behov for ei planlegging av fleire sjukeheimsplassar. Vi ser føre oss at det som er mest aktuelt/realistisk, er omgjering av nokre av omsorgsbustadane på Hadartun til heildøgns omsorg, og auke bemanninga der. Akutt hjelp døgnopphald Frå 1. oktober 2012 har vi hatt tilbod om akutt hjelp døgnopphald. Det blir nytta eit eige rom ved korttidsavdelinga. Det blir opplevd svært nyttig å ha tilgang på slike plassar. Frå eit pasientperspektiv gjeld dette spesielt eldre med kognitiv svikt, som ofte blir svært dårlege av å bli innlagt på sjukehus der dei må dele rom med fleire, og pårørande ikkje er like tilgjengelige. Utfordringar Ut frå tilgjengelig data veit vi at Hareid har mange eldre innbyggarar. Vi merkar stor etterspørsel etter tenester og sjukeheimsplassar. Prioriteringa på kven som får fast plass blir stadig vanskeligare. Generelt kan ein seie at det er stort sett dei med kognitiv svikt som blir prioritert, då det blir vurdert at det er uforsvarleg at dei bur heime. Det at pasientane på sjukeheimen stort sett har kognitiv svikt, påverkar kva bemanning som er forsvarleg. I løpet av året har vi auka grunnbemanninga på begge sjukeheimsavdelingane, slik at alle avdelingar på sjukeheimen har grunnbemanning på 5 på dag, 4 på kveld og ein på natt. Vi ser også at stillinga som sjukeheimslege i 50 % er under press. Grunna stadig dårlegare pas, er det nødvendig å tilkalle lege fleire kveldar i veka og omtrent kvar helg. Vi kan sjølvsagt bruke legevakt, men vi ser at ved å bruke sjukeheimslegen, forhindrar vi ein del innleggingar i sjukehus. Skjerma eining Einingsleiar Nina Ulstein Skjerma eining har 17 plassar. Målgruppa er personar med ei demensdiagnose som treng stor grad av tilrettelegging på grunn av redusert forståing av sosiale normer. Dette stiller store krav til personalet i form av kompetanse og personlege eigenskapar. Fleire av personalet ved avdelinga har tatt vidareutdanning innan miljøterapi i demensomsorga og demensomsorgen sin ABC. Personalet har opparbeidd seg høg kompetanse på å handtere både utfordrande pasientar og situasjonar. Avdelinga jobbar målretta med miljøterapi og ved hjelp av demensmidlar har personalet pussa opp ei stue som er i bruk dagleg til mellom anna andakt, songstund, lesestund og til å slå av ein god prat ilag med pårørande. I januar 2016 starta vi opp med middagservering kl mot kl tidlegare. Det har vist seg at dette gir positive ringverknadar som til dømes betre tid til aktivitetar og betre søvnkvalitet til pasientane. For skjerma avdeling er det svært viktig å samarbeide med pårørande for å gi best mulig pleie til personar med demens. Vi har derfor regelmessige pårørandemøter. Med miljøterapi i fokus gler skjerma avdeling seg til å jobbe vidare med å ferdigstille sansehagen med møblar og planter. Det er høg grad av trivsel på skjerma avdeling, både blant pasientar og personalet. Det viser det lave sjukefråværet ved avdelinga. Årsmelding 2016 Side 60 av 63

62 Utfordringar Vi merkar stor etterspørsel etter sjukeheimsplassar. Personar med demens er ei aukande gruppe som generelt må prioriterast då det vert vurdert at det er fagleg uforsvarleg at dei bur heime. Prioriteringa på kven som skal få fast plass vert stadig vanskeligare. Heimetenestene Einingsleiar Unni Bergdal ( til mai 2016) Einingsleiar Christina Aasen-Helvig ( frå mai 2016) Under heimetenestene ligg tenesteyting som heimesjukepleie, praktisk bistand (heimehjelp og BPA), Hadartun omsorgsbustader og omsorgsløn. Alle tenester blir gitt som enkeltvedtak etter forvaltningslova. Heimetenestene er ei aukande teneste i Hareid kommune, og ein forventar at dette vil fortsette. Ved innføring av samhandlingsreforma i 2012 medførte dette ei raskare utskriving av pasientar frå spesialisthelsetenesta. Det må alltid gjerast eit grundig vurdering av kven som har behov for hjelp, og nødvendig helsehjelp blir prioritert. Prosjektgruppe - den nye heimetenesta Det har vore behov for å starte arbeidet med å utvikle den framtidige heimetenesta, som vil innebere at ein styrkar hjelpa til nokon brukargrupper, og reduserer til andre. Dette vil medføre at hjelp som tidlegare vart gitt blir no avslått. Leiing, fagkoordinator og tillitsvalde har gått saman for å sjå på organisering av heimetenestene, og sjå om ein kan nytte tilgjengelege ressursar på ein betre teneleg måte. Dette arbeidet vil fortsett ut i Brukargruppene sine behov Dei yngre brukarane har som oftast eit langvarig behov på grunn av kronisk sjukdom eller skade som er svært ressurskrevjande. Sjukdomsbildet hos dei eldre vert meir komplekst og samansett, noko som krev meir ressursar og fagkompetanse. Heimetenestene har eit tett samarbeid med dei andre einingane i velferd, for å kunne sikre gode, tverrfaglege tenester til pasientane. Personalgruppa til heimetenestene har opparbeidd seg god fagleg kompetanse og møter dei fleste utfordringar i heimen. Pasientgruppa omfattar både somatisk-, psykisk- og rusproblematikk. Det har blitt sett i gong vegleiing av personalet for å styrke dei til å møte krevjande situasjonar i heimen til pasientane. Utfordringar Det er eit behov for døgnkontinuerleg fagkompetanse og ei utfordring å sikre dette ved fråvær. Årsmelding 2016 Side 61 av 63

63 Antal personar som mottok tenester Heimesjukepleie Heimehjelp Tryggleiksalarm Middagsombringing Aldersfordeling etter vedtak om heimesjukepleie år år år år år Totalt Årsmelding 2016 Side 62 av 63

64 HAREID KOMMUNE Rådhusplassen Hareid Tlf postmottak@hareid.kommune.no