E134 VÅGSLI - SELJESTAD

Transkript

1 E134 VÅGSLI - SELJESTAD VINJE KOMMUNE I TELEMARK FYLKE ODDA KOMMUNE I HORDALAND FYLKE PLANPROGRAM FOR UTGREIING AV MASSEDEPONI I SAMBAND MED REGULERINGSPLAN HØYRINGSUTGÅVE STATENS VEGVESEN REGION VEST JUNI 2016

2 DOKUMEN TI NFORMASJON Rapporttittel: E134 Haukeli Vågsli. i samband med reguleringsplan Dato: Utgå ve: 0 1 Filnam n: Oppdragsgivar : Statens Vegvesen Region vest Kontaktperson SVV: Sindre Egeland og Åge Jonn Hillestad Utfør ande : Prosjektleia r: Utarbeida av: Sidemannskontroll: Godkjent av: Asplan Viak as Jarle Skjold Guro Steine Jarle Skjold Sindre Egeland 2

3 F O R O R D Dette planprogrammet er ein del av planarbeidet for E134 Vågsli Seljestad. Statens vegvesen starta hausten 2011 opp to reguleringsplanarbeid for ny stamve g over Haukeli. Vedteken KVU/KS1 (2011) og kommunedelplan med tilhøyrande konsekvensut greiing (2008) for E134 Haukelifjell, parsell Vågsli Grostøl låg til grunn for reguleringsplanarbeida. Valt alternativ omfatta då berre eitt, større deponi for alle overskotsmassar, plassert på Liamyrane. Planarbeida vart overlevert til Odda og Vinje kommune i april Ett er dette stoppa planarbeida opp. Endelege avklaringar for vidare planlegging kom frå Samferdselsdepartementet i januar 2016, på bakgrunn av Aust - Vest - utgreiinga og utgreiing av vintersikker veg over Haukelifjell. Avklaringane gir fleire endringar i vegsta ndard i forhold til kommunedelplanen. Ei viktig endring er ny tunnelklasse med krav om 2 løp for lang tunnel, som vil gjelde for dei to lengste tunnelane, når trafikken når eit bestemt nivå. I tillegg er det lagt til ein ny tunnel forbi Haukeliseter. Dei n ye tunnel ane fører til eit større masseoverskot i prosjektet enn det som låg til grunn for kommunedelplanarbeidet. Trasévalet frå kommunedelplanen ligg fast, og sjølve veglinja er tilstrekkeleg utgreidd. Men b ehovet for nye lokalitetar for massedeponi er vurdert å vere så omfattande at reguleringsplanarbeidet på dette punktet ikkje lenger er i samsvar med tiltaket som er konsekvensutgreidd i kommunedelplan en. Det er derfor utarbeidd planprogram for planarbeid som omfattar aktuelle område for deponering av massar, jamfør krava i forskrift om konsekvensutgreiing, vedlegg II, Planer etter 3 som skal vurderes etter vedlegg iii, punkt 11 k) Større deponier for masse på land og i sjø. Planprogrammet vert lagt ut til offentleg ettersyn samstundes med nytt varse l om oppstart av reguleringsplanarbeid. Statens vegvesen ønskjer særleg innspel og merknader til Om dei "rette" lokalitetane vert utgreidd, og kor eigna dei føreslåtte lokalitetane er Om utgreiingsplikta vert innfridd med det utgreiingsprogrammet som vert skildra Om det er andre forhold som er relevante for avgjerd og som bør omtalast i utgreiinga I samsvar med Forskrift om konsekvensutgreiingar etter plan - og bygningslova vert planprogrammet no lagt ut til offentleg ettersyn. Merknader og innspel til plan programmet og planarbeidet må sendast innan xx.xx.2016 til: Statens vegvesen Region vest, Askedalen 4, 6863 Leikanger Eller e - post: firmapost - vest@vegvesen.no Merk: E134, Vågsli Seljestad. Reguleringsplan Informasjon om planarbeidet er å finne på nettsida: Kontaktperson ar : Åge Jonn Hillestad, prosjektleiar Sindre Egeland Telefon: / Telefon: / E - post: aage.hillestad@vegvesen.no E - post: sindre.egeland@vegvesen.no Statens vegvesen Region vest 3

4 I N N H AL D FORORD SAMANDRAG INNLEIING Bakgrunn Formål med planarbeidet og med planprogrammet PLANPROSESS Organisering Medverkn ad og informasjon Framdrift MÅL, RAMMER OG FØRINGAR Overordna mål frå konseptvalutgreiinga (KVU) Nasjonale planar og føringar Regionale planar og føringar PLANOMRÅDET Planavgrensing Kort omtale av overordna karaktertrekk Arealbruk TILTAKET Vegtrasé og vegstandard Parsellinndeling Mass eoverskot og behov for massedeponi ALTERNATIVE LOKALISERINGAR FOR MASSEDEPONI Viktige problemstillingar for alternativsøk. Silingskriterium Vurderte deponiområde Aust for Haukelitunnelen Liamyrane, Odda kommune Vest for Seljestadtunnelen Deponiområde som vert tilrådd utgreidd Forkasta alternativ KONSEKVENSUTGREIING Metode Prissette konsekvensar Ikkje prissette konsekvensar

5 7.3.2 Landskapsbilete Nærmiljø og friluftsliv Naturmangfald Ku lturmiljø Naturressursar Konsekvensar i anleggsperioden Risiko og sårbarheit (ROS- analyse) Samfunnsmessige verknader Tema som skal handsamast i planskildringa Samla vurdering Samanstilling og tilråding Avbøtande og kompenserande tiltak Oppfølgjande undersøkingar Vedlegg: Silingsnotat massedeponi 5

6 SAM AN D R AG På grunnlag av Aust - Vest - utgreiinga frå 2015 har Samferdsledepartementet bestemt at E134 over Haukelifjell skal planleggjast for betre vinterregularitet og regulerast med 4 tunnellar på til saman 30 km, samt 14 km veg i dagen. Dei to lengste tunnelane skal planleggjast med 2 tunnelløp. Dei doble tunnelløpa fører saman med andre mindre endringar til eit langt større masseoverskot i prosjektet enn det som lå g til grunn for vedteken kommunedelplanen for strekninga (2008). B ehovet for nye område/lokalitetar for deponering av massar er vurdert å vere så omfattande at det er utgreiingspliktig, jamfør krava i forskrift om konsekvensutgreiing, vedlegg II, Planer ett er 3 som skal vurderes etter vedlegg iii, punkt 11 k) Større deponier for masse på land og i sjø. Det er gjennomført ein silingsprosessom har munna ut i eit planprogram for utgreiing av massedeponi som vert vurdert regulert i samband med plan arbeidet f or E134 Vågsli Seljestad. E134 Vågsli Seljestad er delt i to parseller med grensesnitt på Liamyrane i Odda kommune. Aust for Liamyrane er det vurdert i alt 11 lokalitetar for massedeponi. Av desse er 7 lokalitetar vurdert som ueigna eller for konflikt fylte, medan 4 lokalitetar i Vinje kommune vert tilrådd utgreidd som del av reguleringsplanarbeidet. Liamyrane i Odda kommune vert tilrådd utgreidd som vegtiltak/kryssområde/massedeponi med inntil 6 mill. m3 tunnelmassar. Vest for Liamyrane er det vurdert 3 lokalitetar i Odda kommune som alle vert tilrådd utgreidd som del av reguleringsplanarbeidet. Lokalitetane for massedeponi skal utgreias t i samsvar med forskrift om kon sekvensutgreiing etter plan - og bygningslova. Statens vegvesen si handbok V712 skal nyttast som metode. Tema som skal utgreiast er prissette konsekvensar i form av investeringskostnader, og ikkje prissette konsekvensar, tema landskapsbilete, nærmiljø og friluftsliv, naturmangfald, kulturmiljø og naturressursar. S amanstilling av prissette og ikkj e prissette konsekvensar for den enkelte deponi lokaliteten skal munne ut i ei tilråding for kvar enkelt lokalitet. Lokalitetar som vert tilrådd nytta til massedeponi skal så langt som råd regulerast som ein del av vegplanane. Dersom det på grunnlag av konsekvensutgreiinga er behov for å vurdere lokalitetar utanfor planområdet for ny E134, skal det gå fram av vurderinga. 6

7 1 I N N LEII N G 1.1 Bakgrunn Statens vegvesen starta hausten 2011 opp to reguleringsplanarbeid for ny stamveg over Haukeli. Reguleringsplanarbeidet byggjer på KVU/KS1 for E134 over Haukelifjell, vedteken av regjeringa i februar 2011, og kommunedelplan (KDP) med tilhøyrande konsekvensutgreiing (KU) for E134 - Haukelifjell, parsell Vågsli Grostøl vedteken i Prosjektet er prioritert i siste seksårsperiode av Nasjonal Transportplan Ved utarbeidinga av kommunedelplan og KVU låg det ikkje føre nokon samla strategi for utviklinga av vegsambanda mellom aust og vest. Etter at framlegg til reguleringsplanar for E134 v art overlevert til Odda og Vinje kommunar i april 2013, stoppa planarbeida opp i vente på overordna avklaringar av vegstatus, trafikkgrunnlag og vegstandard. Statens vegvesens utgreiing om sambanda mellom Austlandet og Vestlandet (Aust- Vest - utgreiinga) va rt lagt fram i januar I denne utgreiinga er E134 over Haukelifjell føreslått som hovudvegsamband saman med rv.7/rv.52/e16 over Hemsedal. Endeleg avgjerd vil verte tatt i handsaming av Nasjonal Transportplan , men det er gitt klare signal om at E134 skal leggjast til grunn som ein prioritert trasé. Det inneber også at det skal planleggjast for en vesentleg forbetring av vintersikkerheten. På bakgrunn av Aust - Vest - utgreiinga ga Vegdirektoratet i februar 2015 Statens vegvesen Region vest i o ppdrag å gjennomføre ei utgreiing om vintersikker E134 over Haukelifjell. Utgreiinga skulle svare på om løysingane i pågåande planarbeid gir tilstrekkeleg vintersikker veg, og eventuelt kva alternative løysingar som vil gje vintersikker veg over Haukelifje ll. Endelege a vklaringar for vidare planlegging av E134 Vågsli - Seljestad på bakgrunn av denne utgreiinga kom i brev frå Samferdselsdepartementet til Vegdirektoratet i januar Hovudlinja frå trasévalet i k ommunedelplan og KVU ligg fast, men av klaringane gir fleire standard endringa r som får konsekvensar for det vidare reguleringsplanarbeidet : For å oppnå betre vinterregularitet skal E134 over Haukeli planleggjast med 4 tunnellar på til saman 30 km, samt 14 km veg i dagen. Ei viktig endring er n y tunnelklasse med krav om 2 løp for lange tunnel ( L>10 km) og ÅDT > 4000, som vil gjelde for tunnelane Ulevåvatn Liamyrane og Liamyrane Seljestad (erstattar Haukelitunnelen og Seljestadtunnelen ) når trafikken når dette nivået. I tillegg er det lagt t il ein ny tunnel forbi Haukeliseter. Dei nye tunnelløpa fører mellom anna til eit langt større masseoverskot i prosjektet enn det som låg til grunn for kommunedelplanen. Både Odda og Vinje kommunar og Vegdirektoratet meiner at endringane ikkje er så store at det er behov for ny kommunedelplan med KU. Trasévalet frå kommunedelplanen ligg fast, og sjølve veglinja er tilstrekkeleg utgreidd til at ein både kan og bør gå vidare med reguleringsplan. Men der konsekvensutgreiinga i kommunedelplanen omfatta eitt, s tørre deponi for alle overskotsmassar, plassert på Liamyrane i Odda kommune, vert behovet for nye område/lokalitetar for deponering av massar vurdert å vere så omfattande at det ikkje er tilstrekkeleg utgreidd. Det er derfor utarbeidd planprogram for utgr eiing av aktuelle område for deponering av massar, jamfør krava i forskrift om konsekvensutgreiing, vedlegg II, Planer etter 3 som skal vurderes etter vedlegg iii, punkt 11 k) Større deponier for masse på land og i sjø. 7

8 Planprogrammet og utgreiinga er på denne bakgrunnen avgrensa til moglege deponiområde for overskotsmassar. For meir om E134 i ein overordna samanheng og vegprosjektet E134 Vågsli - Seljestad vert det vist til Aust Vest - utgreiinga, KVU/KS1, og vedteken kommunedelplan med konsekvensut greiing. 1.2 Formål med planarbeidet og med planprogrammet Formålet med heile reguleringsplanarbeid et er å legg j e til rette for utbygging av ny stamveg over Haukeli med betre vegstandard og vinterregularitet. Den nye stamveg - traseen skal gje ei meir direkte og kortare veglinje, der vegen vert lagt utanom Røldal. Ei kortare veglinje vil føre t il reduserte transportkostnader og miljøutslepp. Reguleringsplanarbeida skal sikre naudsynt areal til gjennomføring av utbygginga. Det inneber også at det må settast av t ilstrekkeleg med område for handtering av overskotsmassar frå nye tunnelar. Områda for massehandtering må, i tillegg til å kunne ta imot store nok volum, vere rett lokalisert for ei tenleg anleggsgjennomføring og etappevis utbygging. Formålet med planprog rammet er å gjere greie for bakgrunn og formål for planarbeidet for massehandtering, for planprosessen med organisering, medverknad og fristar, og for kva som skal utgreiast og vektleggjast i planarbeidet. Vidare skal planprogrammet omtale vurderte alterna tiv for massedeponi, og kva alternativ som vert vurdert som relevante og realistiske for vidare utgreiing. Planprogrammet vert lagt ut til offentleg ettersyn samstundes med nytt varsel om oppstart av reguleringsplanarbeid. Etter eventuell revisjon på bakg runn av innkomne merknader og vedtak vert vedteke planprogram lagt til grunn for utgreiing av massedeponi og det vidare reguleringsplanarbeidet. 2 PLAN PROSESS 2.1 Organisering Statens vegvesen er tiltakshavar for planarbeidet. Prosjektavdelinga i Statens vegvesen Region Vest er prosjekteigar. Planseksjonen ved Ressursavdelinga i Region vest er ansvarleg for utarbeiding av planprogram og reguleringsplan(ar). Kommunestyra i Vinje og Odda kommune er planmynde og skal vedta planp rogram og reguleringsplanar. Formannskapa kan fungere som utval for reguleringsplanane / prosjektgruppe. Kommunane er også viktige partar i arbeidet med å finne mest mogleg samfunnsnyttig bruk av overskotsmassane i prosjektet, gjennom lokalkunnskap og plan lagt arealbruk i kommunane. Plankonsulent Asplan Viak er tildelt arbeidet med å utarbeide framlegg til planprogram i samarbeid med oppdragsgjevar Statens vegvesen. Reguleringsplanarbeidet er elles delt mellom plankonsulentane Multiconsult og Asplan Viak sl ik: Delparsell 1: Vågsli i Vinje kommune til Liamyrane i Odda kommune: Multiconsult AS Delparsell 2: Liamyrane til Seljestad (Vektstasjonen), Odda kommune: Asplan Viak AS 8

9 2.2 Medverknad og informasjon Informasjon om prosess og planarbeid ligg på Statens veg vesen si prosjektside: Nytt formelt varsel om oppstart av planarbeid vert kunngjort samtidig med at framlegg til planprogram vert l agt ut til offentleg ettersyn. Framlegget vert sendt på høyring til regionale fagmynde og andre offentlege høyringspartar, og til naboar og grunneigarar. Planprogrammet vil, i tillegg til prosjektsida i lenka over, bli gjort offentleg tilgjengeleg på nett sidene til Odda og Vinje kommunar, og på dei respektive rådhusa. Det vil vere ope for alle å sende synspunkt og innspel til planprogrammet og det komande planarbeidet. Når framlegg til reguleringsplan ligg føre s einare i prosessen, vil det også verte høve til å kome med innspel og merknadar til sjølve planframlegga. Høyringsfristen er 6 veker frå kunngjeringsdato. Etter høyring og eventuelle endringar på bakgrunn av innkomne merknadar, vert endeleg planprogram handsama og fastsett av Odda og Vinje kommunar. Planframlegg og konsekvensutgreiing av massedeponi i planen vert deretter utarbeidd med bakgrunn i vedteke planprogram. Det vert teke sikte på å halde offentlege folkemøte i Odda og i Vinje ved høyring av sjølve planframlegget. Offentlege møter vil verta annonsert i lokalavisene. 2.3 Framdrift Det vert teke sikte på å g jennomføre planarbeidet etter fø lgjande overordna framdriftsplan: Fase 1: Planprogram Kunngjering oppstart reguleringsplanarbeid Siste halvdel av september 2016 Framlegg til planprogram på høyring / Høyring og offentleg ettersyn 6 veker offentleg ettersyn Oppsummere innkomne merknader og eventuelt juster e av planprogrammet Fastsett planprogram November 2016 Fase 2: Reguleringsplanarbeid med konsekvensutgre iing (KU) Utarbeiding av framlegg til reguleringsplan Haust/vinter 2016/2017 med tilhøyrande KU av massedeponi O ffentleg ettersyn av planframlegg med KU April 2017 Oppsummer e innkomn e merknader og eventuelt justere plan framlegga. Odda og Vinje kommunar vedtek Juni 2017 reguleringsplanane 9

10 3 MÅL, RAM M ER OG FØRI N GAR 3.1 Overordna mål frå konseptvalutgreiinga (KVU) KVU/KS1 for E134 over Haukelifjell vart vedteken av regjeringa i februar 2008, same år som kommunedelplanen med tilhøyrande konsekvensutgre iing for E134 - Haukelifjell, parsell Vågsli Grostøl. Overordna målsetting for E134 er å : Redusere tids - og transportkostnadene mellom viktige næringssterke delar av vestlandet og sentrale delar av sør - og austlandet Samfunnsmål og effektmål: 1. Betre framkomst og reduserte avstandskostnader for gods - og p ersontransport ved kryssing av H aukelifjell Redusert reisetid over Haukeli Redusert reisekostnad over Haukeli 2. Gje betre regularitet for transport over Haukelifjell i vinterperioden Betra regularitet fo r person - og godstransport over Haukeli Sideeffektmål: 0 - visjonen skal liggje til grunn for realisering av nye samferdsleprosjekt Reduksjon av talet på ulukker med drepne eller hardt skadde Redusere skadelege utslepp ved transport over Haukelifjell Reduser t utslepp til luft frå gods - og persontransport Bidra til å oppfylle nasjonale mål for støy Unngå inngrep i viktige naturområde og ivareta viktige økologiske funksjonar Avgrense inngrep i viktige kulturminne, kulturlandskap og dyrka jord P lanprogram og konsekvensutgreiing er avgrensa til alternative plasseringar av massedeponi, og det er dei to siste kulepunkta under sideeffektmåla som er relevante mål for denne utgreiinga: Ved utarbeidinga av reguleringsplan for vegtiltaket skal det regul erast massedeponi for overskotsmassane i prosjektet. Det skal gjennomførast KU for realistiske område/lokalitetar for massedeponi, der endeleg t ilråding av massedeponi skal støtte opp om sideeffektmåla knytt til inngrep i viktige naturområde, økologiske fu nksjonar, kulturminne, kulturlandskap og dyrka jord. 3.2 Nasjonale planar og føringar Nasjonale forventingar til regional og kommunal planlegging T er eit heilskapleg dokument der regjeringa legg fram sine forventingar til kva som skal takast serleg oms yn til i planlegginga på kommunalt, regionalt og statleg nivå. Dokumentet spennar frå område som klima og naturmangfald, til trafikk, næringsutvikling og oppvekstvilkår. Intensjonane vert lagt til grunn i planarbeidet og er også fanga opp i nasjonale og re gionale planar og føringar. Nasjonal transportplan (NTP) Viktige transportmål i NTP: 10

11 Byar: All auke i persontransport skal takast med kollektivtransport (buss, tog, bane), sykling og gange Regionar: Bidra til regionforstørring Mellom byar og regionar: Redusere avstandskostnader og styrke godstransporten E134 Haukelifjell, parsell Vågsli Seljestad støttar opp om dei to siste transportmåla. Prosjektet er prioritert i siste seks - årsperiode av Nasjonal Transportplan Statlege planretningslinjer for samordna bustad, areal og transportplanlegging Målet med dei statlege planretningslinjene er at arealbruk og transportsystem skal fremje samfunnsøkonomisk effektiv ressursutnytting, god trafikksikkerheit, effektiv trafikkavvikling, redusere transportbehovet og legge til rette for klima - og miljøvenlege transportformer. Planlegginga skal bidra til å utvikle berekraftige byer og tettstadar, legge til rette for verdiskaping og næringsutvikling, og fremme helse, miljø o g livskvalitet. Det skal leggjast vekt på gode regionale løysingar på tvers av kommunegrensene. E134 Haukelifjell vil i den nye stamveg - traseen få ei kortare veglinje, der vegen vert lagt utanom Røldal med ny Seljestadtunnel og Haukelitunnel. Betre vegstan dard og vinterregularitet, samt innkorta veg vil føre til reduserte transportkostnader og miljøutslepp. Lokale og regionale verknader av vegtiltaket er elles utgreidd gjennom KDP/KU og Aust - Vest - utgreiinga og vert ikkje tema i utgreiinga av massedeponi. R ikspolitiske retningslinjer for å styrke barn og unges interesser i planlegginga For å styrke og synleggjere barn og unge sine interesser i planlegginga, er det gitt rikspolitiske retningslinjer for barn og unge. Retningslinjene stiller krav til at oppveks tmiljø og areal som vert nytta av barn og unge skal vere sikra mot forureining, støy, trafikkfare og anna helsefare. Planområdet for E134 Haukelifjell femner i hovudsak om areal utanfor tettstadar og bygdemiljø, men vil kunne femne om friluftsområde, utfa rts - og hytteområde som kan vere viktige for barn og unge. Vurderinga av dette vil inngå i konsekvensutgreiinga under utgreiing av tema nærmiljø og friluftsliv. Utredning om forbindelser mellom Østlandet og Vestlandet Statens vegvesens utgreiing om samban da mellom Austlandet og Vestlandet (Aust- Vest - utgreiinga) vart lagt fram i januar I denne utgreiinga er E134 over Haukelifjell føreslått som hovudvegsamband saman med rv.7/rv.52/e16 over Hemsedal. Endeleg avgjerd vil verte tatt i handsaming av Nasjo nal Transportplan , men det er gitt klare signal om at E134 skal leggjast til grunn som ein prioritert trasé. Det inneber også at det skal planleggjast for tilnærma vintersikker veg. 3.3 Regionale planar og føringar Regionale planar og føringar omha ndlar ulike samfunnsforhold og har fleire samanfallande fokusområde. Føringane er gjerne lettast å knyte opp mot dei overordna måla for E134 over Haukeli, men fleire av dei vil kunne ha føringar for delområde/fokus som er relevante for plan arbeidet og utgr eiing a av massedeponi (ikkje uttømmande liste) : Hordaland: Regional planstrategi for Hordaland Fylkesplan i Hordaland Klimaplan for Hordaland Regional klima - og energiplan Regional Transportplan

12 Telemark: Regional plan f or attraktive senter senterstruktur, tenester og handel Regional plan for folkehelse Fleire gode leveår for alle - Bærekraftige Telemark. Regional planstrategi (Ny plan på høyring). Regional plan for samordna areal og transport i Telemark Regional plan for Hardangervidda / Fylkesdelplan for Hardangervidda Regional plan for nyskaping og næringsutvikling Regional plan for oppvekst og kompetanse 12

13 4 PLAN OM RÅDET 4.1 Planavgrensing Figur 1 E134 Vågsli Seljestad. Oversiktskart Planområdet / undersøkingsområdet for nye massedeponi omfattar strekninga for E134 i ny trasé frå Vågsli i Vinje kommune, Telemark fylke, over Haukelifjell til Grostøl i Jøsendal, Odda kommune, Hordaland fylke. I vest overlappar planområdet delvis med søre del av planområdet for Rv.13 Oddadalen. Alle aktuelle område for deponering av massar ligg innafor det planområdet som vart undersøkt og utgreidd i samband med kommunedelplanen ( vedte ken i 2008 ), sjå avgrensing i kartet over. Når dei ferdig utarbeidde regulerings p lanframlegga vert lagt ut til offentleg ettersyn, vil planane vere avgrensa til dei områda som vert direkte omfatta av tiltak. I det følgjande vert overordna karaktertrekk av betyding for moglege deponiområde for overskotsmassar skildra. For meir om vegprosjektet E134 Vågsli - Seljestad vert det vist til Aust Vest - utgreiinga, KVU/KS1, og til vedteken kommunedelplan med konsekvensutgreiing. 4.2 Kort omtale av overordna karaktertrekk Planområdet går frå aust og fjell område på om lag moh kring Vågsli, over Haukelifjell og sårbare høgfjellslandskap opp mot 1000 moh, til lågfjellet ved Seljestad og øvre del av Oddadalen på om lag 500 moh i vest. Store delar av planområdet ligg over skoggrensa. H øgaste punkt på dagens E134 ligg om lag 1085 moh, ved Midtlæger vest for Haukelitunnelen. 13

14 Dagens E134 er ein viktig fjellovergang mellom Aust - og Vestlandet, og den sørlegaste av fleire stam - og riksvegruter som kryss ar fjellet i Sør - Noreg. Fjellovergangen har samband vestover mot rv. 13 og E39 i Hordaland og Rogaland, sørover via Hovden/Setesdal mot Kristiansand, og austover mot Telemark, Grenland og Buskerud. Fjellovergangen har høg tungtransportandel og er viktig fo r næringslivet, men er og ei viktig rute for ferie - og fritidstrafikk. Fjellbygda og vintersportstaden Røldal i Odda kommune ligg ved dagens E134. Opp frå Røldal ligg dei to bratte stigningane Håralia (mot vest) og Austmannalia (mot aust). I framtidig sit uasjon skal E134 leggjast utanom Røldal i nye tunnelar. Utanom Røldal er området spreitt bygd, men har ein del hytter og fritidsbustader, særleg kring Vågsli i aust og Seljestad/Løyning i vest. I tilknyting til hyttefelta i området Seljestad/Løyning ligg v iktige friluftsanlegg med skistadion, idrettsplass og lysløyper. Fleire nasjonale turløyper kryssar på Haukeli, som er ein viktig innfallsport til fjellet. I tillegg til dagens E134 går det fleire eldre vegtrasear over Haukelifjell og Røldalsfjellet. I pl anområdet ligg ei strekning av den første køyrevegen over Haukeli, som sto ferdig bygd i Strekninga på Telemarksida vart bygd på talet. Vegen er del av Haukelifjell vegmiljø og vart forskriftsfreda av Riksantikvaren i Den freda Ålmannavegen som gjekk mellom Vinje og Røldal er rekna å vere blant dei viktigaste vegane for ferdsle mellom aust og vest, i tilleg g til å vere ein av dei fem viktigaste eldre slepa på Hardangervidda. Ålmannavegen er godt tilrettelagd for vandring i Vinje kommune. D ei seinare åra har også Hordalandssid av vegen blitt brukt på ny, i samband med den årlege pilegrimsvandringa til Røldal stavkyrkje. I tillegg til fleire generasjonar med vegar, er store delar av høgfjellsområdet prega av kraftutbygging og regul erte vatn, damanlegg og kraftliner. Planområdet er såleis rikt på både tekniske kulturminne knytt til veg og kraftmiljø, og på automatisk freda kulturminne. Haukelifjell ligg mellom villreinområda Setesdal vesthei - Ryfylkeheiene, Setesdal austhei, og Hardan gervidda, og planområdet omfattar viktige trekkvegar og leveområde for villrein. Det er registrert både raudlisteartar og prioriterte naturtypar innafor området. Dei fleste elvar og større bekkar i fjellet fører aure. På vestsida av Seljestadtunnelen ligg planområdet i nedslagsfeltetil det varig verna Opovassdraget. Liamyrane og Grostøl har ein del dyrka / nydyrka areal, medan planområdet elles har ein del beite/fjellbeiteområde, særleg i tilknyting til eldre stølsområde. Vassressursane i planområdet er sterkt påverka av kraftutbygging, og det er registrert dårleg miljøtilstand i fleire vatn langs dagens E

15 4.3 Arealbruk I gjeldande arealdel til kommuneplanen for Vinje kommune ( ) er E134 vist med linje medan planområdet elles i hovudsak vist som LNF - område med omsynssone villrein. Kommunedelplan for Vågsli ( ) dekkjer parsellstarten og viser områder so m LNF - område der spreitt utbygging ikkje er lov. Figur 2 Utsnitt frå Kommuneplanens arealdel , Vågsli Haukeli i Vinje kommune. Gjeldande arealdel til kommuneplanen for Odda kommune viser dagens E134. Ny, vedteken tra sé frå fylkesgrensa på høgfjellet til Røldal er i hovudsak vist som LNF - område der friluftsliv er dominerande. På Liamyrane er det vist LNF - område der landbruk dominerande, i tillegg er det regulert skytebane, vist som anna byggjeområde i kommuneplanen. Figur 3 Utsnitt frå KPA Odda , Røldal til fylkesgrensa mellom Hordaland og Telemark. 15

16 På Seljestad / Løyning er store delar av planområdet regulert til fritidsbustader, friområde/skianlegg, herberge/bevertning, drikkevassforsyningsanlegg mm. Utanfor regulerte område viser kommuneplanens arealdel i hovudsak LNF - område der friluftsliv er dominerande. Nedslagsfeltetil Opo - vassdraget med ulike forvaltingskategoriar er vist. På Grostøl er det regulert skytebane, vis t som anna byggjeområde i kommuneplanen. Figur 4 Utsnitt frå KPA Odda , Oddadalen - Reinsnos Løyning 16

17 5 TI LTAK ET 5.1 Veg trasé og vegstandard Hovudlinja frå trasévalet i vedteken kommunedelplan (2008) ligg fast, men avklarin gar frå Vegdirektoratet i etterkant av Aust - Vest - utgreiinga gir fleire standardendringar som får konsekvensar for det vidare reguleringsplanarbeidet. For å oppnå betre vinterregularitet skal E134 over Haukeli planleggjast med 4 tunnellar på til saman 30 km, samt 8,5 km veg i dagen med høgfjellsprofil. Tiltaket omfattar i hovudtrekk (frå aust til vest) : Ny tunnel forbi Vågslitunnelen, ca. 1, 7 km Ny tunnel forbi Haukeliseter, ca. 2, 8 km Dagsone Haukelifjell, ca. 8,5 km høgfjellsprofil Ny tunnel Ulevåvatn Liamyrane (erstattar Haukelitunnelen ), ca. 12, 1 km Dagsone med nytt kryss på Liamyrane, ca. 2,2 km Ny tunnel Liamyrane Seljestad (erstattar Seljestadtunnelen ), ca. 13,0 km Dagsone med nytt kryss på Seljestad, ca. 3,2 km Ei viktig endring frå kommunedelplanarbeidet er ny tunnelklasse med kra v om 2 løp for lange tunnelar ( L>10 km) og ÅDT > 4000, som vil gjelde for U levåvatn Liamyrane og Liamyrane - Seljestad når trafikkmengda når dette nivået ein gong i framtida. I tillegg er det lagt til ein ny tunnel forbi Haukeliseter. Dei nye tunnelløpa fører mellom anna til eit langt større masseoverskot i prosjektet enn det som låg til grunn for kommunedelplanen. Det skal leggjast til grunn eit trafikkgrunnlag på ÅD T =3700 med berekningsår 2050, henta frå Aust - Vest - utgreiinga (2015). Med utgangspunkt i denne trafikkmengd a, fartsgrense 90 km/t og funksjonen E134 skal ha som nasjonal hovudveg, skal det i vidare planarbeid leggjast til grunn geometrikrav frå di m mensjoneringsklasse n H3. Eit s amla normalprofil på 9m skal leggast til grunn for vegprosjektet. På høgfjells profilet (dagsona på Haukelifjell) vert det lagt til 5 meter breitt fresefelt for snøopplag på kvar side av H3 - profilet. For tunnelane skal tverrprofilet T9,5 meter leggjast til grunn. For Ulev åvatn - Liamyrane og Liamyrane - Seljestad vert det regulert 2xT9,5. 17

18 Figur 5 Prinsipp for tunnelprofil T9,5. Kjelde: Handbok N

19 5.2 Parsellinndeling Vegprosjektet ny E134 Vågsli Seljestad er delt i ein austre og ein vestre parsell på Liamyrane i Odda kommune, mellom dei to lange tunnelane. Austre parsell omfattar vegstrekninga Vågsli Liamyrane med ny e tunnel ar forbi Vågslitunnelen og Haukeliseter, og ny tunnel Ulevåvatn Liamyrane. Vestre parsell omfattar veg - og tunnel s trekning a L iamyrane Seljestad. Prosjektet vil verte gjennomført i tre byggjetrinn. F ørste og andre byggjetrinn er prioritert i siste seks - årsperiode av Nasjonal Transportplan , medan tredje og siste byggjetrinn først vil verte prioritert når trafikkgrunnlaget når ÅDT=4000 og det vert stilt krav om naudutgangar og separate løp: Byggjetrinn 1, v estre parsell, E134 Liamyrane - Seljestad Byggjetrinn 2, a ustre parsell, E134 Vågsli Liamyrane Byggjetrinn 3: Tunnelløp 2, Ulevåvatn Liamyrane og Liamyrane Seljestad Figur 6 E134 Vågsli Seljestad, parsellinndeling 19

20 5.3 Masseoverskot og behov for massedeponi I kommunedelplanen vedteken i 2008 vart det lagt til grunn eit deponi på om lag 1,5 mill.m3 på Liamyrane som einaste og felles massedeponi for heile tiltaket. Med veg - og tunnel standarden det no vert lagt opp til er det berekna eit samla masseoverskot på c a. 7 mill. m3. Det er gjort vurderingar av Liamyrane som tilseier at det kan deponerast inntil 6 mill. m3 i området. I byggjetrinn 1 og 2 vil det likevel vere behov for handtering av masseoverskot på begge sider av dei lange tunnelane, uavhengig av kor m ykje massar som eventuelt kan plasserast på Liamyrane. Det skuldast fleire faktorar, der den viktigaste er at mål om kortast mogleg byggjetid fører til at dei to lange tunnelane må drivast frå begge sider. Mest sannsynleg vil tunneldrivinga gå året rundt. Sidan ein vanskeleg kan basere seg på transport av massar på dagens E134 i vintersesongen, vil det eventuelt vere behov for å mellomlagre tunnelmassar før frakt til varig deponi på Liamyrane i sommarhalvåret. T ransport av massar til Liamyrane vil måtte s kje med køyretøy på dagens E134 med tunge lass ned høvesvis Håralia og Austmannalia. Anleggstrafikken vil vere med på å forverra trafikktryggleiken generelt og særleg for dei tunge køyretøya, og bør unngåast dersom det finst andre løysingar. L øysingar som fører til kortare transpor tlengde og/eller transport med minst mog leg høgdeskilnad vil gje vinst både for trafikktryggleik, ytre miljø og kostnader i anleggsperioden. Frå eit gjennomføringssynspunkt vil det vere rasjonelt og kostnadseffektivt å etablere større permanente deponi i rimeleg avstand frå tunnelmunningane både vest for tunnelen Liamyrane Seljesta d og aust for tunnelen Ulevåvatn Liamyrane, og i plan - og konsekvensutgreiing vert det lagt til grunn at det er behov for deponiområde b åde på austsida og på vestsida. Desse deponia vil det vere aktuelt å bruke i første og andre byggjetrinn. Tabell 1 Førebels utrekna deponibehov (masseoverskot) i byggjetrinn 1 og byggjetrinn 2 : Deponibehov byggjetrinn 1 og byggjetrinn 2 ( Bygging av første tunnelløp ) Aust for Ulevåvatn Liamyrane Vest for Liamyrane Liamyrane Seljestad 1,0 mill. m3 1,5 mill.m3 0,9 mill. m3 Massane frå tunnelløp 2 i dei lange tunnelane i byg gjetrinn 3 er førebels rekna til ca. 3,8 mill.m3. I plan - og konsekvensutgreiing vert det lagt til grunn at massane i byggjetrinn 3 skal fraktast til Liamyrane, gjennom tunnelane bygd i byggjetrinn 1 og 2. Store delar av tunnelmassane i byggetrinn 3 vil verte nytta til etablerin g av sjølve veglinja og nytt vegkr yss på Liamyrane, medan overskotsmassane vert planlagt deponert i tilknyting til kryssområdet. 20

21 6 ALTERN ATI VE LOKALI SERI N GAR FOR M ASSEDEPONI Austre portal, nye Haukelitunnelen i Odda kommune Austre portal på den nye Haukel itunnelen ligg på sørsida av E134 i dalsida ved Ulevåvatnet, noko lengre aust enn dagens tunnelinnslag. Området ligg om lag moh. Terrenget er sidebratt og austre portal må forlengast og sikrast mot skred. Det er anslått at det kan nyttast om lag m3 tunnelmassar til omfylling av tunnelportalen for å gje denne betre landskapstilpassing og skredsikringsfunksjon. Omfyllinga vert rekna som ein del av tiltaket (bruk av massar i linja), som er i samsvar med det vegalternativet som er konsekvensutgr eidd i kommunedelplanen for E134. Det er ikkje nødvendig å greie ut området på nytt. Konklusjon : Austre portal vert ikkje vidare utgreidd som deponiområde, men vert utforma som ein del av tiltaka i reguleringsplanen. 6.1 Viktige problemstillingar for alterna tivsøk. Silingskriterium På bakgrunn av kapittel 5 er det søkt etter nye område å fordele massar på i begge parsellar samt på Liamyrane. Alternativssøket er basert på kunnskap om planområdet frå kommunedelplanarbeidet med konsekvensutgreiing, synfaringar, og kontakt med kommunane og andre etatar med interesser i området. For 9 lokalitetar er det undervegs gjort verdivurderingar av kulturminne, kulturmiljø og biologisk mangfald utover det som ligg føre frå KDP/KU i Som viktigaste søkekriterium for mog lege deponiområde er nytta Låg konfliktgrad jf. kunnskapsgrunnlaget (annan arealbruk/infrastruktur, bustader/fritidsbustader, naturmiljø, kulturmiljø, landskap, verna vassdrag, vassressursar, andre) Transportlengde og høgdeskilnad /stigningsforhold for m assetransport S amfunnsmåla og dei overordna effektmåla frå konseptvalsutgreiinga (KVU) for E134 Haukelifjell låg til grunn ved val av traséalternativ i kommunedelplanen. Desse er i liten grad relevante for å skilje mellom alternative område for massehandtering. I sideeffektmåla frå KVU ligg det likevel målsettingar knytt til konfliktgrad for tema som er relevante som silingskriterium: Sideeffektmål for E134 Haukelifjell ( frå KVU): Unngå inngrep i viktige naturområde og ivareta viktige økologiske funksjonar Avgrense inngrep i viktige kulturminne, kulturlandskap og dyrka jord Desse sideeffektmåla er nytta saman med følgjande anleggstekniske kriterium som grunnlag for siling av alternative lokalitetar for massedeponi: Transportlengde og høgdeskilnad / stigningsforhold Storleik, volum, potensial og nytteverdi Tilgjenge / vegtil knyting Vegstandard, trafikktryggleik mm I denne fasen er kostnader ikkje vurdert som eige silingskriterium. Kostnadselementet ligg likevel inne som ein del av silingskriterium transportlengde og stigningsforhold. Investeringskostnader vil verte samanstil t som ein del av prissette konsekvensar av tiltaka og vurdert opp mot ikkje prissette konsekvensar i samanstilling av konsekvensutgreiinga. 21

22 6.2 Vurder te deponiområde Figur 7 Oversiktskartet viser alle vurderte lokaliseringar av deponiområde, både utsilte og dei som vert tilrådd utgreidd i KU. Områda er omtalt frå aust mot vest. Transportlengde for overskotsmassar er rekna frå midt Haukelitunnelen for områda i aust, og frå mid t Seljestadtunnelen for områda i vest. For Liamyrane er transportlengde rekna frå midten av begge tunnelane. Foto er henta frå Statens vegvesen si vurdering av kulturminne og kulturmiljø dagsett november Aust for Haukelitunnelen Edland, Vinje kommu ne Området er vurdert etter lokalt innspel / ønskje om å ta imot massar for vidareforedling / knusing som del av næringsverksemda i eksisterande massetak ved E134 like aust for bygda Edland. Det aktuelle området ligg om lag 600 moh. Transportlengd er om lag 40 km. Det er anslått at området kan ta imot om lag m3. Området kan ta imot eit relativt lite volum i denne samanheng, samstunde som transportlengde og høgdeskilnad er stor. Transportkostnadene vil verte høge. Området vil berre vere aktuelt d ersom det ikkje let seg gjere å finne bruksområde/deponiområde nærare fjellet. Vi vurderer det også slik at det ikkje vil vere behov for omfattande utgreiing av å ta området i bruk i seinare fasar, då det kan oppfattast som vidareføring av eksisterande ver ksemd i området. Konklusjon : Edland vert ikkje vurdert vidare som deponiområde i reguleringsplan for E134. Vågsli sør, Vinje kommune Området kalla Vågsli sør er eit ca. 30 daa stort område som ligg ved stølsområdet Finnebu på vestsida av E134 nord for Lø yningvatnet. Området ligg like under tregrensa om lag moh, i 22

23 overgangen mellom høgfjellet og dalføret som fell mot søraust. Plasseringa på "brinken" gjer området visuelt sårbart. Området er i gjengroing, men har registrering av naturtypen naturbeit emark. Det er også registrert raudlisteartar i området. Området ligg ved den austlegaste trekkorridoren mellom villreinområda i Setesdalen og på Hardangervidda, men er rekna å ha mindre verdi enn trekkrutene på høgfjellet på grunn av nærleiken til aktivite t knytt til hytter og busetnad. Av kulturminne finst i tillegg til stølsmiljøet ei SEFRAK - registrert steinbu som er ein del av Haukelifjell vegmiljø (Nasjonal verneplan). For kultur - og naturmiljø er konfliktane førebels vurdert som middels negative. Det g år umerka tursti ar i området mellom Finnebu og K jelavatnet, men det er ikkje registrert særskilte friluftsinteresser i området. Transportlengde frå Haukelitunnelen er om lag 20 km. Det er anslått at området kan ta imot om lag m3 tunnelmassar. Omr ådet kan også ta imot massar frå Vågsli tunnelen og Haukelisetertunnelen, avhengig av korleis gjennomføringa av anlegget vert organisert. Akseptabel transportlengde og liten høgdeskilnad gjer at området vert vurdert som aktuelt for deponering av massar. Ko nklusjon : Vågsli sør skal konsekvensutgreiast som mogleg deponiområde. Figur 8 Foto frå kulturminnevurderinga som syner aktuelt deponiområde Vågsli sør med utsyn nordover mot Vågslitunnelen. Vågsli nord, Vinje kommune Området kalla Vågsli nord er eit ca. 30 daa stort område som ligg mellom dagens E134 og Midtskarnuten like nord for Finnebu og Vågsli sør. Området ligg om lag moh, og er noko meir visuelt eksponert mot dagens veg/vegfarande enn Vågsli sør, og noko skrinnare. Elles er områda vurdert mykje likt. For kulturmiljø er Vågsli nord rekna som mindre konfliktfylt enn Vågsli sør så framt ein unngår å røre den freda første køyrevegen over Haukeli, frå 1874, og tek omsyn til omkringliggande kulturlandskap i utfo rminga. Transportlengde frå Haukelitunnelen er om lag 20 km. Det er anslått at området kan ta imot om lag m3 tunnelmassar. Området kan også ta imot massar frå Vågsli tunnelen og Haukelisetertunnelen, avhengig av korleis gjennomføringa av anlegget v ert organisert. Akseptabel 23

24 transportlengde og liten høgdeskilnad gjer at området vert vurdert som aktuelt for deponering av massar. Konklusjon : Vågsli nord skal konsekvensutgreiast som mogleg deponiområde. Figur 9 Foto frå kultur minnevurderinga som syner aktuelt deponiområde Vågsli nord med utsyn sørover mot Løyningvatn. Til høgre stolpesko frå gammal telegrafline. Vêrstasjonen, Godthol i Vinje kommune Området kalla Vêrstasjonen er eit ca. 35 daa stort areal som ligg på om lag 1000 moh mellom Kjelavatn (944 moh) og Ståvatn (979 moh) like vest for dagens E134. Namnet kjem frå Meteorologisk Institutt (DNMI) sin målestasjon som ligg på eit utfylt myr i området. Steinen er henta frå eit mindre massetak i området. Området ligg i sårbart høgfjell, og det er registrert 5 raudlisteartar i tillegg til reinsdyrtrekk i området. Området ligg innafor influensområdet til Haukelifjell vegmiljø og eit freda sideslep av Ålmannavegen, men ikkje i d irekte konflikt. Det går umerka turstiar i området mellom stølane og vatna, men det er ikkje registrert særskilte friluftsinteresser i området. Heile området vil verte liggjande mellom dagens E134 og ny veg, og mest sannsynleg verte ein del av anlegget. Transportlengde frå Haukelitunnelen er om lag 15 km, og det er anslått at området kan ta imot om lag minst m3, truleg ein del meir. DNMI har signalisert positiv til å nytte området dersom ein samtidig kan leggje betre til rette for målestasjonen. A kseptabel transportlengde, liten høgdeskilnad og høve til både å reparere eldre sår i landskapet og leggje til rette for DNMI gjer at området vert vurdert som svært aktuelt for deponering av massar. Konklusjon : Vêrstasjonen skal konsekvensutgreiast som mo gleg deponiområde. 24

25 Figur 10 Foto frå kulturminnevurderinga syner aktuelt deponiområde ved DNMI sin verstasjon på Godthol. Ståvatn i Vinje kommune Ståvatn (979 moh) ligg vest for dagens E134 og er regulert. D eponering av massar i regulerte vatn er drøfta i møte med Fylkesmannsem beta i Telemark og Hordaland. I møte i 2014 vart Vegvesenet rådd ifrå å gå vidare med deponi i vatna av ulike grunnar, og det vart ikkje arbeidt vidare med å vurdere denne type tiltak. I nye møte med fylkes mannsembeta i 2016 er dette stadfesta. Konklusjon : Deponering i vatn er ikkje aktuelt for E134. Ståvatn vert ikkje vurde r t vidare. Fentedokki, Vinje kommune Fentedokki ligg aust for dagens E134 ved Ståvatn. Området som er vurdert er på om lag 28 daa, og ligg på moh i eit skålforma landskapsrom som vender seg mot vatnet. I framtidig situasjon vil den nye Haukelisetertunnelen avlaste dagens veg. Det er registrert 2 raudlisteartar i området. Området er framheva som viktig trekkområde for rein, der ny tunnel vil verke positivt. Eldre vegfar i området inngår i Haukelifjell vegmiljø, og det er registrert ein (sannsynlegvis) freda heller i området. Førebels vurdering er at det kan takast omsyn til desse kulturminna i utforming av deponiet. Transportlengde frå Haukelitunnelen er om lag 10 km. Området kan også ta imot massar frå Haukelisetertunnelen, avhengig av korleis gjennomføringa av anlegget vert organise rt. Det er anslått at området kan ta imot maksimalt m3 tunnelmassar, dersom ein skal kunne ta omsyn til kulturminne og samla miljø i området. Fentedokki vil ikkje ligge i tilknyting til anleggsområdet. Landskapsforma, akseptabel transportlengde og liten høgdeskilnad gjer at området likevel vert vurdert som aktuelt for deponering av massar. Konklusjon : Fentedokki skal konsekvensutgreiast som mogleg deponiområde. 25

26 Figur 11 Foto frå kulturminnevurderinga i 2014 syner terrengf orseinkinga som er mogleg deponiområde ved Fentedokki like aust for fylkesgrensa i Ståvatn og dagens E134 Dyrskar, Odda kommune Det er vurdert to område i Dyrskaret. Dyrskar aust ligg i vasskillet aust for den trongaste delen av Dyrskaret, på om lag moh. Dyrskar vest ligg ved Øysteinsvatnet i dalbotnen langs gamlevegen, på om lag moh. Områda har transportlengde på 4,5 7 km. I konsekvensutgreiinga for komm unedelplanen vart Dyrskaret gitt stor verdi for både landskap, naturmiljø og kulturmiljø. Området er bl.a. den viktigaste av trekkorridorane for villrein i høgfjellet, og har store kulturminneverdiar knytt til bl.a. Ålmannavegen og Haukelifjell vegmiljø. D esse verdiane er oppretthalde i nye vurderingar utført for deponiområda, og konfliktpotensialet for massedeponering er vurdert som høgt. Konklusjon : Dyrskar vert ikkje vurdert vidare som deponiområde. Middyrdalen, Odda kommune Middyrdalen er ein høgfjell sdal strekker seg nordvestover frå Ulevåvatnet og har tilkomst frå ein anleggsveg som går langs elva i dalbotnen. Det er vurdert eit deponiområde som ligg på om lag moh. Transportlengd er berekna til 7,5 km. Dalføret har eit nokså urørt preg, og vart vurdert å ha stor landskapsverdi i konsekvensutgreiinga for kommunedelplanen. Naturmiljø er også vurdert å ha stor verdi. Det viktigaste villreintrekket går gjennom dalen, og det er registrert raudlista karplantar i området. Middyrdalen er vurdert å ha liten kulturhistorisk verdi, men transport av massar vil måtte gå gjennom verdifulle og sårbare kulturmiljø i Dyrskaret. Konfliktpotensialet er vurdert som høgt for både landskap, naturmiljø og kulturmiljø. Konklusjon : Middyrdalen vert ikkje vurdert v idare som deponiområde. Austdalen, Odda kommune Deponiområde i Austdalen er avhengig av tverrslag frå Seljestadtunnelen, og var knytt til vegalternativ i kommunedelplanarbeidet. I trasévalet som vart gjort i kommunedelplanen, er Austdalen ikkje lengre akt uelt, fordi tunnelen ligg så langt nord at tverrslaget ville verte for langt. Det 26

27 er også store konfliktar med landskaps - natur - og kulturlandskapsverdiar i den urørte dalen. Austdalen vart utsilt allereie med vedtaket i kommunedelplanen. Konklusjon : Austd alen er ikkje aktuelt som deponiområde. Kaldevatn, Odda kommune Deponiområdet kalla Kaldevatn er knytt til utgreiingane/vurderingane gjort av Statens vegvesen knytt til heilt vintersikker veg over Haukelifjell, dvs. at alternativet med 4 tunnelar og høgfjellstrekning vert erstatta av ein samanhengande tunnel på ca. 25 km frå Liamyrane til Vågsli (Tyrveli). For denne lange tunnelen vart det vurdert tverrslag til ein lokalitet for deponering av tunnelmassar i høgfjellet nord for eksisterande demning ved Kaldevatn. Samferdselsdepartementet slår i brev til Vegdirektoratet d atert fast at alternativet med lang tunnel ikkje er aktuelt for vidare planlegging. Konklusjon : Kaldevatn er ikkje aktuelt som deponiområde Liamyrane, Odda kommune Liamyrane ligg ved dagens E134 i dalføret mellom Røldal og Austmannalia, på om lag 550 moh. Området vert delvis nytta til landbruk og her finst både nydyrka areal og beitemark. Ny E134 vil her ha ei kort dagstrekning mellom Haukelitunnelen og Seljestadtunnelen, der det vert planlagt eit større toplanskryss. Store areal vil verte omf atta av ny veg og kryss med dagens veg. Liamyrane vart utgreidd og vedteke som einaste og felles massedeponi for heile tiltaket i kommunedelplanen for E134. Området vart vurdert å ha liten verdi for naturmiljø og kulturminne, medan landskapsverdien var set t til middels. I konsekvensutgreiinga var det lagt til grunn eit deponi på om lag 1,5 mill.m3. Konsekvensane vart rekna som mest negativ for 38 daa dyrka mark som vart råka. Liamyrane er det lågaste punktet i veglinja, og har føresetnader for både revegete ring og etterbruk som gjer det mindre sårbart for tiltaket enn område i høgfjellet. I samband med regulering og ny vurdering av kryssutforming, faseplanar og behovet for massedeponi, vert det vurdert eit større areal enn i kommunedelplanarbeidet. Transpo rtlengde frå midt Haukelitunnelen er om lag 6 km, og frå midt Seljestadtunnelen om lag 7 km. Det er anslått at området kan ta imot om lag 6 mill. m3 tunnelmassar totalt. Konklusjon : Liamyrane skal konsekvensutgreiast for bruk av mellom 5 og 6 mill m3 tunn elmassar. Store delar av dette skal nyttast til etablering av tiltaket E16 med kryss og sekundærvegar. Overskotsmassar skal deponerast i nærområdet til kryssområdet. Det må vurderast nærare kor mykje massar som skal deponerast i kvar fase av vegprosjektet, og eventuelle mellomfasar. Dei tunnelmassane som ikkje vert nytta til vegformål bør søkast tilrettelagt for samfunnsnyttig etterbruk så langt som mogleg, som byggjeområde for næring eller landbruksareal. 27

28 Figur 12 Dagens E134 på Liamyrane. Foto frå Vest for Seljestadtunnelen Seljestad aust, Odda kommune Området kalla Seljestad aust er eit ca. 125 daa stort areal like vest for dagens E134 og Opo, i den smale delen av dalføret opp mot Seljestadjuvet og mellom Korlevoll skistadion og innslaget til den eksisterande Seljestadtunnelen. Området ligg om lag moh, og er avgrensa av Op o og eksisterande høgspentline i fjellfoten. Størst konflikt er knytt til nærføringa til Opo som er verna vassdrag, og til framtidig drikkevassinntak nedstrøms deponiet, der sideelva Histeinselva er planlagt som reservevasskjelde for Odda vassbehandlingsan legg. Transportlengde frå Seljestadtunnelen er om lag 8 km. Det er anslått at området kan ta imot inntil 1,2 mill. m3 tunnelmassar. Akseptabel transportlengde og stort behov for massedeponi på vestsida gjer at området vert vurdert som aktuelt for deponeri ng av massar. Området ligg nær veg, busetnad, hytter og skianlegg, og kan også vere aktuelt for samfunnsnyttig etterbruk som utviding av skistadion, aktivt massetak/vidareforedling av massar eller liknande. Konklusjon : Seljestad aust skal konsekvensutgrei ast som mogleg deponiområde. Seljestad vest, Hesjabakk (ny parkeringsplass) i Odda kommune Området kalla Seljestad vest / Hesjabakk er eit mindre areal som ligg på om lag vest for E134 og Opo, og tvers overfor eksisterande parkeringsplass på Hesjeb akk. Dagens parkeringsplass ligg i traséen for ny E134 og må flyttast, og dette er det næraste eigna arealet. Området er rekna som middels konfliktfylt, der størst konflikt er knytt til freda kulturminne (kolgroper) og nærføring til Opo. Området har også n ærføring til drikkevassinntak i Stølselva, som er sidegrein til Opo. Transportlengde frå Seljestadtunnelen er om lag 7 km. Det er anslått at det kan nyttast om lag m3 tunnelmassar til etablering av ny parkeringsplass på andre sida av elva. Volumet er så lite at det ikkje eigentleg kan reknast som deponiområde. Konklusjon : Seljestad vest vert ikkje vidare utgreidd som deponiområde, men vert teke inn/utgreidd som nytt tiltak og omtalt i reguleringsplanen. 28

29 Figur 13 Foto frå kulturminnevurderinga syner det aktuelle deponiområdet som ligg mellom kraftlina i fjellfoten og dagens E134, her sett nordover mot Korlevoll og Seljestad/Løyning. Figur 14 Foto frå kulturminnevurderinga syner det aktue lle området for ny parkeringsplass vest for elva og dagens parkeringsplass, sett mot området for tunnelpåhogget for den nye Seljestadtunnelen. 29

30 Grostøl, Odda kommune Området er vurdert etter lokalt innspel frå grunneigar som ønskjer å nytte massar til nydyr kingsareal i området kring Grastjørna ved E134 på Grostøl. Odda kommune har stilt seg positiv til innspelet. Området er verdisett i konsekvensutgreiinga for kommunedelplanen, og er her vurdert til liten middels verdi for landskap, natur og kulturmiljø, o g vert på bakgrunn av det rekna som lite konfliktfylt. Innspelet omfattar i tillegg til Grostøl eit areal som strekker seg på begge sider av E134 vestover mot Vassvik. Her vert terrenget svært sidebratt, og denne delen vert vurdert som mindre eigna. Det a ktuelle området ligg på om lag moh. Transportlengde frå midt Seljestadtunnelen er om lag 16 km. Etter synfaring sommaren 2016 har vegvesenet vurdert kapasiteten til at området kan ta i mot inntil m3. Akseptabel transportlengde, stort behov for massedeponi på vestsida og muleg etterbruk som dyrkingsareal gjer at området vert vurdert som aktuelt for deponering av massar. Konklusjon : Grostøl skal konsekvensutgreiast som mogleg deponiområde. Planprosess/p lanbehov må eventuelt avklarast nærare med Odda kommune. Figur 15 Dagens E134 ved Grostøl. Foto frå 30

31 6.3 Deponiområde som vert tilrådd utgreidd Aust for tunnelen Ulevåvatn - Liamyrane er det vurdert i alt 11 lokalitet ar for massedeponi. Av desse er 7 lokalitetar vurdert som ueigna eller for konfliktfylte, medan 4 lokalitetar vert tilrådd utgreidd som del av reguleringsplanarbeidet. Liamyrane vert tilrådd utgreidd som vegtiltak/kryssområde/ massedeponi med ein auke frå 1,5 mill m3 til 5-6 mill m3 tunnelmassar. Vest for tunnelen Liamyrane - Seljestad er det vurdert 3 lokalitetar for massedeponi. Av desse vert alle tilrådd utgreidd som del av reguleringsplanarbeidet, men den eine vert ikkje rekna som massedeponi men som del av tiltaket (ny parkeringsplass). Tabell 2 Lokalitetar for massedeponi som vert tilrådd utgreidd Aust for Haukelitunnelen Byggjetrinn Vågsli sør Vågsli nord Vêrstasjonen Fentedokki Liamyrane Auke frå 1,5 mill m3 til 6 mill m3 Byggjetrinn 2 Austre parsell Byggjetrinn 2 Austre parsell Byggjetrinn 2 Austre parsell Byggjetrinn 2 Austre parsell Byggjetrinn 1 Vestre parsell Byggjetrinn 2 Austre parsell Byggjetrinn 3 ( tunnel løp 2) Vest for Seljestadtunnelen Seljestad aust Byggjetrinn 1 Vestre parsell Seljestad vest ( Hesjabakk ) Byggjetrinn 1 Vestre parsell Grostøl Byggjetrinn 1 Vestre parsell Massedeponia skal i utgangspunktet regulerast som ein del av den enkelte reguleringsplanen, dvs. at deponiområde vest for Seljestadtunnelen skal regulerast i plan for vestre parsell, Liamyrane skal regulerast i plan austre parsell i Odda kommune, og deponi områda aust for Haukelitunnelen skal regulerast i plan for austre parsell i Vinje. 6.4 Forkasta alternativ Følgjande 7 lokalitetar aust for Haukelitunnelen er vurdert som ueigna eller for konfliktfylte: Edland, for lang transportavstand. Kan ev. ta imot massar t il eksisterande verksemd. Ståvatn, stor konflikt med vassressursar/vassmiljø. Austre portal Haukelitunnelen, omfylling av tunnelportal er utgreidd i KDP. Ytterlegare deponering konfliktfylt av omsyn til natur - og kulturmiljø. Dy rskar, stor konflikt med natur - og kulturmiljø. Det viktigaste reinsdyrtrekket på Haukelifjell. Middyrdalen, avhengig av transport gjennom Dyrskar og med det konflikt med natur - og kulturmiljø. Austdalen, utsilt med vedtak av trasé i kommunedelplanen i Kaldevatn (tverrslag), utsilt ved forkasting av samanhengande tunnel på ca. 25 km frå Liamyrane til Vågsli. 31

32 7 KON SEKVEN SU TGREII N G 7.1 Metode Konsekvensutgreiinga skal gjennomførast i tråd med Statens vegvesen si handbok V712 Konsekvensanalyser. Figur en under syner skjematisk framstilling av innhaldet i ei konsekvensutgreiing etter V712 - metodikken. Utgreiinga er delt i ein samfunnsøkonomisk analyse som består av prissette konsekvensar og ikkje prissette konsekvensar, og ei utgreiing av andre forhold. På bakgrunn av desse skal ein vurdere måloppnåing i prosjektet og kome fram til ei fagleg tilråding. Figur 16 Skjematisk framstilling av innhaldet i konsekvensutgreiing etter metodikken i handbok V712 (illustrasjon: Statens vegvesen) Utgreiinga av massedeponi i tilknyting til E134 Vågsli Seljestad er ei avgrensa utgreiing der ikkje alle delar vist i framstilli nga over er aktuelle. Alle massedeponia skal samanliknast med eit 0 - alternativ, som er ein referansesituasjon som skildrar situasjonen i samanlikningsåret dersom det ikkje vert lagt massedeponi i eit område. 0 - alternativet har per definisjon konsekvens 0. Konsekvensane av dei ulike mass e deponia illustrerer dermed kor mykje alternativet avvik frå referansesituasjonen. Det skal utarbeidast ei, felles utgreiing for alle deponiområda, uavhengig av parsellinndeling og reguleringsplan. Den enkelte reguleringspla nen skal innehalde eit ikkje teknisk samandrag av konsekvensutgreiinga, samt omtale av dei deponiområda som vert regulert i planen. 32

33 7.2 Prissette konsekvensar Formål Prissette konsekvensar er dei konsekvensane av tiltaket som kan målast i kroner og øre. Konsekvensaner for trafikantar, transportbrukarar, transporttilbydarar, det offentlege og samfunnet elles. Desse kan typisk vere byggekostnad, endring i reisetid, end ring i tal på reisande, endring i reisekostnad osv. Formålet med å greie ut prissette konsekvensar av massedeponi er å kunne rangere områda ut frå kostnader og nytte ved å kartlegge det totale kostnadsbiletet. Framgangsmåte I denne konsekvensutgreiinga s er vi berre på deponiområda og konsekvensane av dei. Vi ser då bort frå dei prissette konsekvensane som er knytt til vegprosjektet generelt, og prissette konsekvensar som er like eller tilnærma like for deponiområda. Kartlegginga av dei prissette konsekve nsane blir då ei estimering av nytten og kostnadene med dei ulike deponiområda. I estimatet tek vi også med risiko og uvisse som skil områda frå kvarandre. Nytte Hovudfunksjonen til deponiområda er å ta unna massar frå veganlegget. Funksjonen er å sjå på s om lik for alle massedeponi. Vi har ingen god metodikk for å berekne forskjell i nytte av rein deponering av massane og meir "samfunnsnyttig" bruk av massane til for eksempel nydyrking, nytt byggjeareal eller andre formål. For massedeponia blir det derfor sett på investeringskostnader åleine, før ein gjer samanstillinga med dei ikkje prissette konsekvensane for å skilje/rangere mellom alternati va. Kostnad Kostnadene ved massedeponia kan delast opp i: Grunnerverv Etableringskostnad (tilkomstvegar, fjerning av vegetasjon ol.) Transportlengde Sluttarbeid/ istandsetting Kostnaden knytt til kvart enkelt deponi vert estimert ved hjelp av handbok R76 4 Anslagsmetoden i programmet Anslag. Det vert oppretta eit Anslag - prosjekt for kvart deponiområde og berekna ein forventa kostnad. 33

34 7.3 Ikkje prissette konsekvensar I kkje - prissette konsekvensar er ein del av den samfunnsøkonomiske analysen, og vert omtalte s om ikkje - prissette fordi konsekvensane av temaa som vert utgreidd ikkje vert rekna i kroneverdiar. I staden vert dei vurderte etter ein ni - delt skala som går frå svært stor positiv konsekvens til svært stor negativ konsekvens. Utgreiing av ikkje - prissette tema i samsvar med handbok V712 tilfredsstiller utgreiingsplikta gitt av forskrift om konsekvensutreiingar for planar etter plan - og bygningslova (pbl.). Dei ikkje - prissette konsekvensaner inndelt i fem fagtema: Landskapsbilete Nærmiljø og friluftsliv Naturmangfald Kulturmiljø Naturressursar Føremålet med analysen er å bringe fram kunnskap om undersøkingsområdet og verknader av tiltaket. Analysen skal vise korleis dei ulike alternativa vil kunne verke inn på tilhøva for kvart fagtema. Det skal gjerast ei samla vurdering av ikkje - prissette tema som gjer greie for verknaden av de ulike alternativa. Analysen skal inngå i ei samla tilråding der prissette verknader og ikkje - prissette verkander vert vurdert samla. Metode Tre omgrep står sentralt når det gjeld vurdering og analyse av ikkje - prissette konsekvensar: Verdi. Vurdering av kor verdifullt eit område / miljø er, med utgangspunkt i nasjonale mål innafor kvart fagtema. Omfang. Vurdering av korleis eit område / mi ljø (verdiområde) vert påverka av tiltaket. Konsekvens. Dei fordelane og/eller ulempene tiltaket vil føre med seg samanlikna med alternativ 0. Konsekvens er eit resultat av samanstilling av området sin verdi med omfanget av tiltaket sin påverknad. Konsek vensvifta til høgre er eit hjelpemiddel i den samanheng. 34