E134 Vågsli-Seljestad. Parsell: Dyrskartunnelen - Røldalstunnelen. Odda kommune

Transkript

1 E134 Vågsli-Seljestad Parsell: Dyrskartunnelen - Røldalstunnelen Odda kommune Region vest Bergen kontorstad 25. mars 2018

2 FØREORD Forslag til reguleringsplanar for ny E134 Vågsli Seljestad vert lagt ut til offentleg ettersyn samtidig med Konsekvensutgreiing (KU) for deponi. Planarbeidet vert gjennomført i regi av Statens vegvesen Region vest. Prosjektleiar er Åge Jonn Hillestad. Planleggingsleiar er Sindre Egeland. Reguleringsplanane er utarbeidd av Statens vegvesen i samarbeid med plankonsulentane Asplan Viak AS og Multiconsult, for planområda: PlanID Vågsli-Fylkesgrensa Vinje kommune PlanID Fylkesgrensa -Dyrskartunnelen Odda kommune PlanID Dyrskartunnelen - Røldalstunnelen Odda kommune PlanID Røldalstunnelen-Seljestad Odda kommune Forslag til reguleringsplan med konsekvensutgreiing vert i samsvar med PBL lagt ut til offentleg ettersyn i seks veker. Høyringsfristen er tilgjengeleg på nettsida oppgitt under. Merknader skal sendast Statens vegvesen. Adressa er: Statens vegvesen Region vest Askedalen Leikanger Eller e-post: firmapost-vest@vegvesen.no Merk: E134 Vågsli Seljestad Konsekvensutgreiing med underliggande delutgreiingar, samt reguleringsplan med teikningar, føresegner og planrapportar ligg tilgjengeleg på eiga nettside: Kontaktpersonar: Åge Jonn Hillestad, prosjektleiar Sindre Egeland Telefon: / Telefon: / E-post: aage.hillestad@vegvesen.no E-post: sindre.egeland@vegvesen.no

3 INNHALD FØREORD... 2 SAMANDRAG BAKGRUNN OG MÅLSETTING Bakgrunn for planarbeidet Målsetting for planforslaget PLANPROSESS E134 VÅGSLI - SELJESTAD Innleiande planarbeid Reguleringsplan fase 1; Reguleringsplan fase 2; PLANSTATUS Nasjonale forventingar til regional og kommunal planlegging Regionale planar og føringar Kommuneplanar Kommunedelplan og Konsekvensutgreiing for E Andre reguleringsplanar TILTAKSSKILDRING Hovudelement for strekninga E134 Vågsli - Seljestad Vegstandard Vinterregularitet Kolonnekøyring og stengt veg Byggetrinn Trafikkavvikling i anleggsperioden PLANOMRÅDE I DAG Lokalisering og avgrensing Arealbruk Trafikktilhøve Teknisk infrastruktur Landskapsbilete, topografi og landskapstrekk Nærmiljø og friluftsliv Naturmangfald Kulturminne og kulturmiljø Naturressursar Grunntilhøve

4 5.11. Helse, risiko og sårbarheit Eigedomsforhold SKILDRING AV PLANFORSLAG Reguleringsprinsipp Planlagt arealbruk Vegsystemet, køyreveg, veg Gang- og sykkelvegar, kollektiv Utforming av sideterreng Støy Konstruksjonar Mellombels rigg- og anleggsområde Massehandtering, Deponi Reinsing av tunnelvatn, vatn i dagsona VERKNADER AV TILTAK I PLANFORSLAGET Overordna planar Naboar Veg- og trafikktilhøve, Trafikktryggleik Anna teknisk infrastruktur Landskap, topografi og estetikk Nærmiljø og friluftsliv Naturmiljø Naturmangfaldslova Kulturminne / kulturlandskap Naturressursar, Landbruk som jord- og skogbruk. Beiteareal Støy Risiko og sårbarheit (ROS) Framtidig status på noverande vegsystem Grunnerverv Generelt VEDLEGG KJELDER

5 5

6 SAMANDRAG Formål med reguleringsplanen er å legge til rette for utbygging av ny stamveg E134 Vågsli Seljestad med betre vegstandard og vinterregularitet ved at denne reguleringsplanen legg til rette for trinnvis utbygging og ein framtidig trafikksystem for ei trafikkmengd over 4000ÅDT. Denne reguleringsplanen er ein av fire reguleringsplanar for strekninga Vågsli - Seljestad. Reguleringsplanen omfattar i hovudtrekk: Dagstrekning mellom to løps tunnelar, Dyrskartunnelen og Røldalstunnelen Nytt kløverkryss mellom ny E134 og nedklassifisert veg til Røldal og Valldal/Austmannalia Deponi for masseoverskot frå nye tunnelar på strekninga Areal til nyetablering av Røldal skytterbane Areal til kolonneoppstilling Areal til ny vekt og kontrollstasjon, erstatning for dagens ved Seljestad Areal til bensinstasjon Næringsareal Landbruksareal, både eksisterande og nytt areal oppå massedeponi Gang sykkelveg mellom bensinstasjon og hyttefeltet Vetlehovden /Frøystein Forslag levert til Statens vegvesen AGG/ToA CNR ToA REV. DATO OMTALE UTARBEIDD AV KONTROLLERT AV GODKJENT AV 6

7 1. BAKGRUNN OG MÅLSETTING 1.1. Bakgrunn for planarbeidet Statens vegvesen starta hausten 2011 opp reguleringsplanarbeid for ny stamveg over Haukeli, strekninga Vågsli - Seljestad. Til grunn for reguleringsplanarbeida låg kommunedelplan med tilhøyrande konsekvensutgreiing (2008) for E134 Haukelifjell, parsell Vågsli Grostøl og KVU/KS1 (2011) for strekninga Drammen Haugesund. Vedteke alternativ frå kommunedelplan omfatta då eitt større deponi for alle overskotsmassar, plassert på Liamyrane. Forslag til reguleringsplanar for strekninga vart overlevert til kommunane Vinje og Odda i Planforslaga vart då ikkje lagt ut til offentleg ettersyn. Endelege avklaringar for vidare planlegging kom frå Samferdselsdepartementet i januar 2016, med bakgrunn i Aust-Vest-utgreiinga og utgreiing av vintersikker veg over Haukelifjell. Avklaringane medførte fleire endringar i vegstandard i forhold til kommunedelplanen. Ei viktig endring er ny tunnelklasse med krav om 2 løp for lang tunnel, som vil gjelde for dei to lengste tunnelane, når trafikkmengda når ÅDT I tillegg er det lagt til ein ny tunnel forbi Haukeliseter. Anleggsgjennomføring med dei lange tunnelane medfører trong for deponi på begge endar av Røldalstunnelen og Dyrskartunnelen. Tunneldriving vert frå begge sider av tunnelane. Av sikkerheitsårsaker vert det planlagt for å unngå massetransport ned Håradalen og ned Austmannalia. Det er difor trong for deponi på fjellet tillegg til deponi på Liamyrane. Med forslag til reguleringsplan fyl det difor konsekvensutgreiing for vurderte massedeponi. Tilrådde deponiområde inngår i forslag til reguleringsplan. 7

8 1.2. Målsetting for planforslaget Føremålet med reguleringsplanarbeidet er å leggje til rette for utbygging av ny stamveg E134 Vågsli Seljestad med betre vegstandard og vinterregularitet. Ny vegtrasé for E134 Vågsli Seljestand vil korte ned køyrelengda med ca.11 km, redusere stigningsforholda, auke trafikktryggleiken, auka framkomst ved dårlege vêrforhold og flytte trafikk ut frå tettstaden Rødal. Figur 1, Illustrasjon av ny E134 sin lengdeprofil Reguleringsplanen skal sikre naudsynt areal til gjennomføring av vegutbygginga. Det inneber at reguleringsplanen viser areal til handtering av overskotsmassar frå tunnelar og areal til anleggsdrift ved bygging av ny vegtrasé. Reguleringsplanforslaget skal sikre areal for trinnvis utbygging av nytt veganlegg. Områder til massedeponi er konsekvensutgreidd og tilråding frå KU er lagt til grunn for reguleringsplanen. 8

9 2. PLANPROSESS E134 VÅGSLI - SELJESTAD 2.1. Innleiande planarbeid I 2005 vart det starta opp arbeid med KDP / KU etter pbl for strekninga Vågsli i Telemark Fylke til Grostøl i Hordaland Fylke. Kommunedelplanarbeidet starta med ein silingsprosess der ein i samarbeid med kommunane og andre aktuelle partar reduserte talet på aktuelle alternativ frå vegutgreiinga, som ein skulle ta med seg inn i arbeidet med KDP/KU. Figur 2, illustrasjon frå Silingsrapport 2006 Planprogram for utarbeiding av KDP / KU vart lagt ut til offentleg ettersyn i september 2006, og godkjent i januar Vinje kommune overførte planmynde for KDP/KU til Odda kommune. Det vart utarbeida ei konseptvalutgreiing parallelt med kommunedelplanarbeidet som grunnlag for KS1 (Ekstern kvalitetssikring). Dette arbeidet vart avslutta i oktober Konseptutvalsutgreiinga for E134 strekninga Vågsli Røldal Grostøl syner at konsept G med bygging av ny vegline mellom Grostøl og Vågsli best oppfyller krav og mål innan ei realistisk kostnadsramme og byggetid. 9

10 Figur 3, Alternative vegtrasear vist med svart line inngjekk i KU til KDP, medan Raude liner er trasear som vart silt vekk Den vedtok kommunestyret i Odda kommune kommunedelplan og Konsekvensutgreiing for E 134 Haukelifjell, parsell Vågsli Grostøl med fylgjande alternativ: S2 ved Vågslidtunnelen U1 ved Ulevåvatn M4 ved kryssing av Valldalen Massedeponi på Liamyrane. Odda kommunestyre gjorde den fylgjande vedtak i sak 077/08: Odda kommunestyre anser utredningsplikta for ny Ev134 Vågsli Røldal Grostøl er oppfylt i samsvar med bestemmelsane om konsekvensutredning i plan- og bygningslova. Odda kommunestyre godkjende kommunedelplan for Ev 134 med fylgjande alternativ : S2 ved Vågslidtunnelen + U1 ved Ulevåvatn+ M4 ved kryssing av Valldalen og massedeponi på Liamyrane. 10

11 Vedtaket har slik ordlyd: 1. Odda kommunestyre anser at utreningsplikta for ny Ev.134 Vågsli Røldal Grostøl er oppfylt i samsvar med bestemmelsane om konsekvensutredning i plan- og bygningslova. 2. Odda kommunestyre godkjenner kommunedelplan for Ev.134 med følgjande alternativ: S2 ved Vågslidtunnelen + U1 ved Ulevåvatn + M4 ved kryssing av Valldalen og massedeponi på Liamyrane. 3. Ved utarbeiding av reguleringsplanar skal det gjerast ein ny vurdering av kryssløysingane, både med omsyn til framtidige trafikkmengder, plassering og utforming. Dette gjeld og Løyningskrysset. 4. Austmannalitunnelen inngår i sommarveg og Røldals og Seljestadtunnelen inngår i Rv13 og skal vera heilårsveg. 5. I samband med detaljprosjektering av ny Ev.134 må det også planleggjast og utførast tiltak langs dagens Ev.134 gjennom Røldal, både med tanke på støy og trafikktryggleik. 6. Det må leggjast til rette for tydelig skilting som viser til Røldal sentrum, turistområde og næringsareal. 7. Odda kommunestyre vil sterkt tilrå at Stortinget innarbeider E-134: Vågsli-Røldal-Grostøl i Nasjonal Transportplan (NTP)

12 2.2. Reguleringsplan fase 1; I 2011 vart det starta opp med reguleringsplanarbeid for heile strekninga mellom Vågsli og Grostøl. Varsel om oppstart vart kunngjort i Bergens Tidende, Hardanger, Folkeblad og Varden samt Multiconsult og Statens vegvesen sine heimesider den Høyringsinstansar og naboar vart varsla direkte i brev dagsett Frist for å komme med merknader vart sett til Det vart utarbeidd varsel om oppstart for to reguleringsplanarbeid samstundes: Delparsell 1: Vågsli Liamyrane (Multiconsult AS er ansvarleg konsulent) Delparsell 2: Liamyrane Seljestad (Asplan Viak AS er ansvarleg konsulent) Odda kommune handsama oppstart av reguleringsplan, vedtak den : 1. I samsvar med plan- og bygningslova 12-8 vedtar Utviklingskomiteen i Odda kommune at det vert satt i gang reguleringsplanarbeid for den del av parsellen E134 Liamyrane Haukeliseter Hall som ligg i Odda kommune. 2. I samsvar med plan- og bygningslova 12-8 vedtar Utviklingskomiteen i Odda kommune at det vert satt i gang reguleringsplanarbeid for parsellen E134 Liamyrane Grostøl i Odda kommune. 3. Når en skal bestemme rekkefølgen på byggetrinnene ber Odda kommune at det tas hensyn til følgende: - Det bør ligge til grunn sammenlikningstall for flest mulige år (vintre) dersom man skal bruke vinterregularitet som argument. Statens vegvesen bygger sine vurderinger på vinteren 2009, som var et snøfattig år, langt fra normalen i denne regionen. Vinteren 2010/2011 som værmessig var ganske normal, kan Røldal Bilberging opplyse om at de i snitt har hatt 2 bergingsoppdrag per døgn til fastkjørte vogntog i området Håradalen Korlevoll. Flere av disse har resultert i trafikkfarlige situasjoner og stengte veier. De har hatt få oppdrag øst for Røldal. Der har vegen vært stengt pga uvær, men uten de samme konsekvenser som vest for Røldal. - Antall dødsulykker har vært flere på vestsiden. - Gevinst i form av antall høydemeter og dermed dieselforbruk, utslipp av CO2 og besparelsen i kroner er høyest på vestsiden. - Ved bygging av den østlige tunnelen først og dermed forbedret veistandard over Haukeli, vil enda mer tungtrafikk sluses gjennom Røldal. Dette vil føre til en økt belastning på bygda og dens befolkning i form av støy, støv og trafikkfarlege situasjoner. E134 gjennom Røldal er også skolevei, uten autovern mellom vei og fortau. Dette bør tas hensyn til i valget av rekkefølge for byggetrinnene. Planarbeidet stansa opp i påvente av avklaringar knytt til Aust-Vest utgreiinga og standardval for ny vintersikker veg over Haukeli. Eksisterande E134 på Høgfjellet vart i etterkant av vedteken Kommunedelplan vedtaksfreda som kulturminne. Forslag til nytt veganlegg i konflikt med kulturminne krov avklaring før planforslag for nytt veganlegg kunne sakshandsamast. 12

13 2.3. Reguleringsplan fase 2; Endelege avklaringar for vidare planlegging kom frå Samferdselsdepartementet i januar 2016, på bakgrunn av Aust-Vest-utgreiinga og utgreiing av vintersikker veg over Haukelifjell. Avklaringane medførte fleire endringar i vegstandard i forhold til kommunedelplanen. Ei viktig endring er ny tunnelklasse med krav om 2 løp for lang tunnel, som vil gjelde for dei to lengste tunnelane, når trafikken når eit bestemt nivå årsdøgntrafikk over 4000ÅDT. I tillegg er det lagt til ein ny tunnel forbi Haukeliseter. Dei nye tunnelane fører til eit større masseoverskot i prosjektet enn det som låg til grunn for kommunedelplanarbeidet. For dagens E134 er det fatta vedtak om avfreding av forskriftsfredinga på dagens E134. Etter Samferdselsdepartementet si avgjerd for vidare planarbeid vart det varsla ny oppstart av planarbeid den med frist for merknader Mottekne innspel til planarbeidet er samanfatta og kommentert i Vedlegg 1. Planområde Ny og utbetra trase for E134 Vågsli - Liamyrane vert regulert i reguleringsplanforslag til kommunane Vinje og Odda. Planrapport for vegstrekninga vert felles for begge kommunane, medan det vert eige sett med reguleringsplankart og tilhøyrande føresegner til kvar av kommunane. Fylkes- og kommunegrense er avgrensinga mellom kommunane, på vestsida av bru mellom Ståvatn og Ulevåvatn. Figur 4, Planområda for strekninga Vågsli - Seljestad 13

14 Konsekvensutgreiing Figur 5 E134 Vågsli Seljestad. Oversiktskart. Planområdet / undersøkingsområdet for nye massedeponi omfattar strekninga for E134 i ny trasé frå Vågsli i Vinje kommune, Telemark fylke, over Haukelifjell til Grostøl i Jøsendal, Odda kommune, Hordaland fylke. Alle aktuelle område for deponering av massar ligg innanfor det planområdet som vart undersøkt og utgreidd i samband med kommunedelplanen (vedteken i 2008). I vest overlappar undersøkingsområdet delvis med søre del av planområdet for rv.13 Oddadalen. Sjå avgrensing i kartet over. 14

15 Tabell 1 Tilråding av massedeponi for regulering i planar for E134 Vågsli - Seljestad Deponiområde Tilråding ja/nei Merknad / grunngjeving Austre parsell Vågsli sør Ja, inngår i reguleringsplan for; Vågsli Fylkesgrensa, Vinje kommune Stølsområde med god evne til landskapstilpassing og reetablering av vegetasjon. Vågsli nord Nei. Negativ eksponering, lang anleggsveg og høge kostnader. Vêrstasjonen Ja. inngår i reguleringsplan for; Vågsli Fylkesgrensa, Vinje kommune God lokalisering i linja. Oppfylling av eldre massetak. Fentedokki Nei. Stor konflikt med kulturmiljø. Austre og vestre parsell Liamyrane Ja, inngår i reguleringsplan for; Dyrskartunnelen Røldalstunnelen, Odda kommune God lokalisering. Etablering av næringsareal til byggjeformål og landbruk. Vestre parsell Seljestad (aust) Grostøl 1 Ja, inngår i reguleringsplan for; Røldalstunnelen Seljestad, Odda kommune Ja, Vert ikkje regulert som del av vegplanen. Eigen prosess må avklarast av Odda kommune. God lokalisering. Reetablering av naturlikt terreng og vegetasjon. Stort volum. Reetablering av skytebane, nydyrkingsareal. Grostøl 2 Nei. Lite volum, lang anleggsveg dersom større. Følgjande deponiområde er vurdert i KU som mindre eigna og vert ikkje tilrådd til reguleringsplan: Austre parsell: Vågsli nord på grunn av prissette konsekvensar og negative verknader for landskapsbilete. Fentedokki ut frå omsyn til negative verknader for kulturmiljø. Vestre parsell: Grostøl 2 ut frå prissette konsekvensar. 15

16 3. PLANSTATUS 3.1. Nasjonale forventingar til regional og kommunal planlegging T-1497 er eit heilskapleg dokument der regjeringa legg fram sine forventingar til kva som skal takast særleg omsyn til i planlegginga på kommunalt, regionalt og statleg nivå. Dokumentet spennar frå område som klima og naturmangfald, til trafikk, næringsutvikling og oppvekstvilkår. Intensjonane vert lagt til grunn i planarbeidet og er også fanga opp i nasjonale og regionale planar og føringar. Nasjonal transportplan (NTP) Dei tre hovudmåla i NTP: Betre framkome for personar og gods i heile landet Redusere transportulukkene i tråd med nullvisjonen Redusere klimagassutsleppa i tråd med ei omstilling mot eit lågutsleppsamfunn og redusere andre negative miljøkonsekvensar E134 Røldal Seljestad er prioritert i årsperiode , fullfinansiert med statlege midlar og bompengar. Parsell Vågsli Røldal er også priortert i årsperiode til oppstart med statlege midlar og bompengar. Statlege planretningslinjer for samordna bustad, areal og transportplanlegging Målet med dei statlege planretningslinjene er at arealbruk og transportsystem skal fremje samfunnsøkonomisk effektiv ressursutnytting, god trafikksikkerheit, effektiv trafikkavvikling, redusere transportbehovet og legge til rette for klima- og miljøvenlege transportformer. Planlegginga skal bidra til å utvikle berekraftige byer og tettstadar, legge til rette for verdiskaping og næringsutvikling, og fremme helse, miljø og livskvalitet. Det skal leggjast vekt på gode regionale løysingar på tvers av kommunegrensene. E134 Haukelifjell vil i den nye stamveg-traseen få ei kortare veglinje, der vegen vert lagt utanom Røldal med ny Røldalstunnel og Dyrskartunnel. Betre vegstandard og vinterregularitet, samt innkorta veg vil føre til reduserte transportkostnader og miljøutslepp. Lokale og regionale verknader av vegtiltaket er elles utgreidd gjennom KDP/KU og Aust- Vest-utgreiinga og vert ikkje tema i utgreiinga av massedeponi. Rikspolitiske retningslinjer for vernede vassdrag Retningslinene gjeld verna vassdrag, som er dei vassdrag eller delar av vassdrag som er omfatta av stortingsvedtak av: 6. april 1973, om Verneplan I for vassdrag, 30. oktober 1980, om Verneplan II for vassdrag, 19. juni 1986, om Verneplan III for vassdrag, 1. april 1993, om Verneplan IV for vassdrag. Delar av planområde femnar om vassdraget Opo som vart verna i

17 Rikspolitiske retningslinjer for å styrke barn og unges interesser i planlegginga For å styrke og synleggjere barn og unge sine interesser i planlegginga, er det gitt rikspolitiske retningslinjer for barn og unge. Retningslinjene stiller krav til at oppvekstmiljø og areal som vert nytta av barn og unge skal vere sikra mot forureining, støy, trafikkfare og anna helsefare. Planområdet for E134 Haukelifjell femner i hovudsak om areal utanfor tettstadar og bygdemiljø, men vil kunne femne om friluftsområde, utfarts- og hytteområde som kan vere viktige for barn og unge. Vurderinga av dette vil inngå i konsekvensutgreiinga under utgreiing av tema nærmiljø og friluftsliv. Utredning om forbindelser mellom Østlandet og Vestlandet Statens vegvesens utgreiing om sambanda mellom Austlandet og Vestlandet (Aust-Vestutgreiinga) vart lagt fram i januar I denne utgreiinga er E134 over Haukelifjell føreslått som hovudvegsamband saman med rv.7/rv.52/e16 over Hemsedal. Endeleg avgjerd vil verte tatt i handsaminga av Nasjonal Transportplan , men det er gitt klare signal om at E134 skal leggjast til grunn som ein prioritert trasé. Det inneber også at det skal planleggjast for tilnærma vintersikker veg Regionale planar og føringar Regionale planar og føringar omhandlar ulike samfunnsforhold og har fleire samanfallande fokusområde. Føringane er gjerne lettast å knyte opp mot dei overordna måla for E134 over Haukeli, men fleire av dei vil kunne ha føringar for delområde/fokus som er relevante for planarbeidet og utgreiinga av massedeponi (ikkje uttømmande liste): Hordaland: Regional planstrategi for Hordaland Fylkesplan i Hordaland Klimaplan for Hordaland Regional klima- og energiplan Regional Transportplan E134 Vågsli - Seljestad Planprogram for utgreiing av massedeponi Regional plan for attraktive senter senterstruktur, tenester og handel Regional plan for folkehelse Fleire gode leveår for alle- Telemark: Bærekraftige Telemark. Regional planstrategi (Ny plan på høyring). Regional plan for samordna areal og transport i Telemark Regional plan for Hardangervidda / Fylkesdelplan for Hardangervidda Regional plan for nyskaping og næringsutvikling Regional plan for oppvekst og kompetanse 17

18 3.3. Kommuneplanar I gjeldande arealdel til kommuneplanen for Vinje kommune ( ) er E134 vist med line medan planområdet elles i hovudsak vist som LNF-område med omsynssone villrein. Kommunedelplan for Vågsli ( ) dekkjer parsellstarten og viser områder som LNFområde der spreitt utbygging ikkje er lov. Figur 6, Utsnitt frå KPA Haukeli i Vinje kommune Gjeldande arealdel til kommuneplanen for Odda kommune viser dagens E134. Ny, vedteken trasé frå fylkesgrensa på høgfjellet til Røldal er i hovudsak vist som LNF-område der friluftsliv er dominerande. På Liamyrane er det vist LNF-område der landbruk dominerande, i tillegg er det regulert skytebane (sjå kap 3.5), vist som anna byggjeområde i kommuneplanen. Figur 7, Utsnitt frå KPA Odda , Røldal til fylkesgrensa mellom Hordaland og Telemark 18

19 På Seljestad / Løyning er store delar av planområdet regulert til fritidsbustader, friområde/skianlegg, herberge/bevertning, drikkevassforsyningsanlegg mm. Utanfor regulerte område viser kommuneplanens arealdel i hovudsak LNF-område der friluftsliv er dominerande. Nedslagsfeltet til Opo-vassdraget med ulike forvaltingskategoriar er vist. På Grostøl er det regulert skytebane, vist som anna byggjeområde i kommuneplanen (sjå kap. 3.5). Figur 8, Utsnitt frå KPA Odda , Oddadalen - Reinssnos - Løyning 19

20 3.4. Kommunedelplan og Konsekvensutgreiing for E134 Kommunedelplan og konsekvensutgreiing for E134 strekninga Vågsli i Vinje kommune og til Grostøl i Odda kommune har tilrådd trase med alternativ S2 ved Vågslidtunnelen og alternativ U1 ved Ulevåvatn samt alternativ M4 ved kryssing i Valldalen med massedeponi på Liamyrane. Konsekvensutgreiinga tilrår at det vert utarbeidd reguleringsplan med den tilrådde traseen Andre reguleringsplanar Tabellen under listar opp gjeldande reguleringsplanar langs vegprosjektet E134 Vågsli Seljestad. Opplistinga syner kva planar som er gjeldande innanfor kva reguleringsplan. Tabell 2, Oversikt gjeldande reguleringsplanar for strekninga Vågsli - Seljestad Reguleringsplanforslag PlanID Vågsli-Fylkesgrensa, Vinje kommune Gjeldande reguleringsplan Ingen PlanID Fylkesgrensa Dyrskartunnelen, Odda kommune Ingen PlanID Dyrskartunnelen Røldalstunnelen, Odda kommune PlanID R035 Frøystøl - vetlehovden PlanID _Ro20_Skytebane Liamyrane 20

21 PlanID Røldalstunnelen-Seljestad, Odda kommune PlanID _S019_Korlevoll hyttefelt PlanId _Hesjabakk-Korlevoll PlanId _Øvre Seljestad Felt A, B, C og J 21

22 PlanID Røldalstunnelen-Seljestad, Odda kommune PlanID _Hesjabakkmyrane PlanID _S018_Seljestadgardane PlanID _S010_Seljestad PlanID S011_Løyningskrysset 22

23 PlanID Røldalstunnelen-Seljestad, Odda kommune PlanID _S022_Løyning Torekoven PlanID _S012:Smørtjørnsmoen PlanID _S030_Solfonn Langedalen 23

24 4. TILTAKSSKILDRING 4.1. Hovudelement for strekninga E134 Vågsli - Seljestad Hovudlinja for E134 frå trasévalet i vedteken kommunedelplan (2008) ligg fast. Avklaringar frå Vegdirektoratet i etterkant av Aust-Vest-utgreiinga har gitt fleire standardendringar som har fått konsekvensar for reguleringsplanarbeidet. For å oppnå betre vinterregularitet skal E134 over Haukeli planleggjast med 4 tunnelar på til saman 30 km, samt 8,5 km veg i dagen med høgfjellsprofil. Tiltaket omfattar i hovudtrekk (frå aust til vest): Dagsone aust for Kjelatunnelen. Lengde ca 1.6 km. Kjelatunnelen. Ny tunnel forbi Vågslidtunnelen. Lengde ca. 1,8 km. Dagsone mellom Kjelatunnel og Haukeliseter tunnel Lengde ca. 4,3 km høgfjellsprofil Haukelisetertunnelen. Ny tunnel frå Haukeliseter til Ulevåvatn. Lengde ca. 2,9 km. Dagsone mellom Haukelisetertunnelen og Dyrskartunnelen. Lengde ca. 3,9 km høgfjellsprofil. Dyrskartunnelen. Ny tunnel Ulevåvatn Liamyrane (erstattar Haukelitunnelen). Lengde ca. 12,4 km. Dagsone med nytt kryss på Liamyrane. Lengde ca. 1,7 km Røldalstunnelen. Ny tunnel Liamyrane Seljestad (erstattar Seljestadtunnelen). Lengde ca. 12,9 km. Dagsone med nytt kryss på Seljestad. Lengde ca. 3,4 km. Vegprosjektet ny E134 Vågsli Seljestad er delt i ein austre og ein vestre parsell på Liamyrane i Odda kommune, og inngår i 4 reguleringsplanar. Austre parsell omfattar vegstrekninga Vågsli Liamyrane med Kjelatunnelen, Haukelisetertunnelen, og Dyrskartunnelen. Vestre parsell omfattar strekninga Liamyrane Seljestad med Røldalstunnelen. Prosjektet vil verte gjennomført i tre byggjetrinn: Byggjetrinn 1, vestre parsell, E134 Liamyrane - Seljestad Byggjetrinn 2, austre parsell, E134 Vågsli Liamyrane Byggjetrinn 3: Tunnelløp 2, Dyrskartunnelen og Røldalstunnelen I Nasjonal Transportplan er ikkje prosjektet med i siste periode, dvs. i perioden I denne perioden er parsellen Røldal Seljestad fullfinansiert med MNOK i statlege midlar og 500 MNOK i bompengar. I same periode ligg det inn oppstartsfinansiering av parsellen Vågsli Røldal med 250 MNOK i statlege midlar og 50 MNOK i bompengar. 24

25 4.2. Vegstandard Det er forventa trafikk, ÅrsDøgnTrafikk, som er avgjerande for mange faktorar som gjeld kva standard ein ny veg skal planleggast etter. Det er vanleg å bruka ÅDT-prognose 20 år etter forventa vegopnings år som grunnlag. I 2007 var ÅDT i Vågslidtunnelen medan den i 2016 var Tungtransportdelen er ca. 22 %. For Seljesadtunnelen har vi tilsvarande målingar som viser at ÅDT i 2016 var med tungtransportdel på 18 %. For ny E134 på Vågsli Seljestad er det bestemt at det for planlegginga skal leggjast til grunn ÅDT på Dette talet er ein trafikkprognose for år 2050 som vart laga for eit av alternativa som er omtalt i "Utredning om forbindelser mellom Østlandet og Vestlandet", datert januar Med utgangspunkt i denne trafikkmengda, fartsgrense 90 km/t og funksjonen E134 skal ha som nasjonal hovudveg, skal det i vidare planarbeid leggjast til grunn geometrikrav frå dimensjoneringsklasse H3, dvs. eit samla normalprofil på 9m for vegprosjektet. På dagsona over Haukelifjell vert det lagt til rette for at vinden skal blåsa vegen mest mogeleg rein for snø utan brøyteinnsats, jf. sjølvreinsingsprinsippet. Difor vert vegen bygt med slake vegskråningar og heva 1-2 m over terrenget. I tillegg skal det vera minst mogeleg rekkverk, difor midtfeltet med forsterka midtoppmerking. Utanfor skuldra skal det byggjast fresefelt på begge sider som er 4,0 m breie og som vert avslutta med 2,0 m breitt sikkerheitsfelt før vegskråninga. For tunnelane skal tverrprofilet T9,5 leggjast til grunn. For dei to lange tunnelane på ca 12 km skal det regulerast for eit løp nr. 2 som skal byggjast når trafikkmengda tilseier det. Etter dagens regelverk slår dette kravet inn når ÅDT = Figur 9,1 Prinsipp for vegprofil med 9,0 m breidde og fresfelt. Kjelde Handbok N100 25

26 Figur 10,2 Prinsipp for tunnelprofil T9,5. Kjelde Handbok N100 26

27 4.3. Vinterregularitet Langs dagens veg er det 3 strekningar som stort sett "lever sitt eige liv" når det gjeld vinterregularitet. Alle 3 strekningane har kvar vinter tider med kolonnekøyring og stengt veg. Strekningane er: 1) Vågslidtunnelen Haukelitunnelen (Peparstein) 2) Haukelitunnelen (Midtlæger) Austmannalitunnelen 3) Håradalen Strekning 1) er høgfjellsstrekninga i prosjektet. Strekninga går frå vestsida av Vågslidtunnelen til austsida av Haukelitunnelen. På denne strekninga (ca. 14,5 km) ligg vegen stort sett rundt ca. kote 975. Denne strekninga er utsett for både mykje vind og snø og ofte begge deler samstundes. Difor er dette ein vanskeleg strekning å halde open i periodar. Denne strekninga har om lag halvparten av alle vinterrestriksjonane lista opp i tabellen under. Det førekjem òg at det vert kolonnekøyring eller stengt veg mellom Vågslidtunnelen og Tyrveli, men det skjer ikkje kvar vinter. Dagens veg mellom Vågsli og Haukelitunnelen (høgfjellet) vert planlagt i reguleringsplan for Vågsli-Fylkesgrensa (Vinje kommune) og Fylkesgrensa Dyrskartunnelen (Odda kommune). På denne strekninga vert det planlagt for 2 nye tunnelar på høvesvis ca 2 og ca 3 km lengde. I tillegg vert dagsone på ny vegbana løfta i høve dagens veg for at snøen lettare skal blåsa av, i tillegg planlegg ein dag strekningane med 2-sidig fresefelt. Den nye 3 km lange Haukelisetertunnelen ligg om lag midt på strekninga, det vert dag strekning på ca 4,3 på begge sider, og der kan kolonnar frå begge sider/retningar møtast. Ved å køyra kolonne parallelt i begge retningar oppnår ein tilnærma dobbel kapasitet. Ved å byggja ny veg på strekninga reknar ein med at vinterrestriksjonane kan reduserast med ca. halvparten av dagens situasjon. Strekning 2) går frå vestsida av Haukelitunnelen til austsida av Austmannalitunnelen. Strekninga er ca. 8 km lang inkl. Svandalsflonatunnelen og Svandalsflona rasoverbygg. På denne strekninga er det i Austmannalia bratt veg med hårnålsvingar. Kombinert med både mykje snø og delvis mykje vind er òg denne strekninga vanskeleg å halde open i periodar. I tillegg til vêrtilhøva er det mange køyretøy som køyrer seg fast grunna stigningstilhøva og kurvatur. Denne strekninga har om lag halvparten av alle vinterrestriksjonane lista opp i tabellen under. Dagens veg vert planlagt i reguleringsplan for Fylkesgrensa Dyrskartunnelen (Odda kommune). På heile denne strekninga vert det planlagt for ein lang tunnel som eliminerer vinterrestriksjonane. Strekninga er om lag 12 km lang. 27

28 Strekning 3) ) går frå Håra til austsida av Røldalstunnelen. Strekninga er ca 4 km lang inkl. Hordatunnelen. Denne strekninga er òg bratt og med mange hårnålsvingar. Vegen stig ca. 320 m over ca 4 km lengde. Det er sjeldan kolonnekøyring eller stengt veg pga. vêrtilhøve på denne strekninga. Slike restriksjonar skjer likevel ganske ofte, særleg om vinteren, men av di store/tunge køyretøy køyrer seg fast og hindrar framkomst for anna trafikk. Dagens veg i Håradalen vert planlagt i reguleringsplan for Røldalstunnelen-Seljestad (Odda kommune) som i hovudsak er ein lang tunnel med slak stigning og dagsone med nytt kryss på Seljestad. Med den nye tunnelen går ein ut ifrå at alle framkomstvanskar pga. vintertilhøve vert borte. Totalt reknar vi med å kunne redusere vinterrestriksjonane til ca 25 % av gjennomsnitt for siste 10 åra, dvs. til ca 100 timar kolonnekøyring og 20 timar stengt veg, jfr. tabellen under. Tabell 3, Kolonnekøyring og stengt veg på strekninga Vågsli - Røldal Vintersesong Kolonnekøyring (time) Stengt veg (time) Totale restriksjonar (time) 2006 / / / / / / / / / / Gjennomsnitt

29 4.4. Kolonnekøyring og stengt veg Dagens situasjon I dag vert det ikkje gjennomført planlagt kolonnekøyring på strekning 3). Det kan verte innført kolonnekøyring i Håradalen òg, men det skjer som følgje av trafikkuhell, fastkøyring eller anna framkomsthindring. Gjennomføringa av kolonneregimet i slike tilfelle vil avhenge av kvar det skjer og den aktuelle situasjonen. I dag vert det avvikla planlagd kolonnekøyring både på strekning 1) og 2) (sjå tabell over). Ofte vert det avvikla kolonnekøyring på berre ein av strekningane av gongen av di det er ulike vindretningar som gjer at det vert kolonnekøyring for kvar av dei. Ved spesielt dårlege vêrforhold vert det innført kolonnekøyring på begge strekningane samstundes. Desse må då i størst mogeleg måte koordinerast for å oppretthalde regulariteten. Tradisjonelt har det vore Vågslid-, Haukeli- og Austmannalitunnelen) som har vore nytta som oppstillingsplass for kolonnar. I desse tunnelane er det eigne kolonnebommar for austgåande kolonne er det bom i Austmannalitunnelen og Haukelitunnelen aust (Peparsteinen) og for vestgåande kolonne tilsvarande bom i Vågslidtunnelen vest og Haukelitunnelen vest (Midtlægre). Det er i dag lov å ha maksimalt 40 ventande køyretøy ved kvar kolonnebom og det er krav til eigne bomvaktar ved kvar oppstillingsplass (ved bom i tunnel). I tillegg er det òg bommar ved Tyrveli (aust for Vågslidtunnelen) og ved Liamyra vest for Austmannalitunnelen, desse må oftast må nyttast ved stor trafikk. I utgangspunktet er det 2 kolonnestrekningar på fjellovergangen: Vågslidtunnelen Haukelitunnelen (kolonnestrekning aust) og Haukelitunnelen Austmannalitunnelen (kolonnestrekning vest). Avhengig av versituasjonen (den kan arte seg svært ulikt på aust- og vestsida av Haukelitunnelen), vert det avvikla kolonnar på begge strekningane samstundes (dvs. kolonnekøyring over heile fjellet) eller berre på ei av sidene. Avviklinga skjer då slik: 1. Kolonnekøyring over heile fjellet. Det vert då avvikla kolonnekøyring samstundes (koordinert ) frå både aust (frå Vågslidtunnelen) og frå vest (frå Austmannalitunnelen). Kolonnene «møtes» i Haukelitunnelen og brøytebilane (2 brøytebilar pr. kolonne) snur og overtar motgåande kolonne høvesvis i aust- og vestenden av Haukelitunnelen og returnerer til utgangspunktet. Der står ei ny kolonne ferdig oppstilt. 2. Kolonnekøyring på austsida av fjellet. I utgangspunktet vert det då nytta oppstilling i Vågslidtunnelen vest og i Haukelitunnelen aust (Peparstein). Brøytebilane snur da høvesvis i vestenden av Vågslidtunnelen og i austenden av Haukelitunnelen og tek med ny ventande kolonne tilbake. 3. Kolonnekøyring på vestsida av fjellet. I utgangspunktet vert det nytta kolonneoppstilling i vestre ende av Haukelitunnelen (Midtlægre) samt i Austmannalitunnelen. Kolonneavviklinga skjer då i prinsippet på same måte som under (2). 29

30 Sidan det berre vert tillate med maksimalt 40 køyretøy oppstilt ved kvar kolonnebom i tunnel, vil det i mange tilfelle vera naudsynt å regulera/avgrensa trafikkstraumen til tunnelane ved kolonnekøyring til makstalet. Til dette vert bommane ved Tyrveli (aust for Vågslidtunnelen) og ved Liamyra (vest for Austmannalitunnelen) nytta. Trafikken vert sendt puljevis herifrå og opp i aktuelle tunnelen. Dette kan vanlegvis gjerast utan brøytebil då det som oftast ikkje er problem med framkomsten på desse strekningane som ligg lågare og er mindre vêrutsatt. Planlagt situasjon ved ny E134 Strekninga over Høgfjellet er den einaste som vil vera utsett for vinterrestriksjonar etter at ny veg er ferdig. På denne strekninga medfører ny veg følgjande endringar: 1. Frå den nye Kjelatunnelen til den nye Haukelisetertunnelen går vegen stort sett på sørsida av dagens veg. Nyvegen er plassert slik av omsyn til dei gunstigaste snø- og vindtilhøva. På den vestre delen vert nyvegen heva noko for å for at snøen lettare skal blåsa av og det vert bygt 2-sidig fresefelt. 2. Ny Haukelisetertunnel som erstattar vegen mellom Haukelister Fjellstue og fylkesgrensa. Som for dei andre tunnelane reknar ein ikkje med hindringar i framkomst grunna vintertilhøve på denne strekninga. 3. Frå Haukelisetertunnlen til den nye Dyrskartunnelen fylgjer nye vegen stort sett same trasé som dagens veg. På heile strekninga vert nye vegen heva noko for at snøen lettare skal blåsa av og det vert bygt 2-sidig fresefelt. I reguleringsplanen vert det lagt opp til at det i prinsippet vert same kolonneregime som i dag. Det er ingen signal som tyder på at det vert endringar i dette regimet. For å få til god gjennomføring av kolonnekøyring legg planarbeidet opp til: a) Å bruka den nye kolonneoppstillingsplassen som Region sør arbeider med ved Tyrveliområdet. Vi tek som utgangspunkt at denne vil få god skilting, mogelegheit for sortering av type køyretøy og venterom og toalettfacilitetar. b) Å byggje ein stor kolonneoppstillingsplass med god skilting, mogelegheit for sortering av type køyretøy og venterom og toalettfacilitetar på Liamyrane. c) Auka breidde mot midtfelt og skulder langs del av køyrefelt i tunnel som kan nyttast som kolonneoppstillingsfelt i vestre ende av Kjelatunnelen og Haukelistertunnelen samt i austre ende av Dyrskartunnelen. Dette vil auke sikkerheit for bilar som ventar på kolonne når møtande kolonnetrafikk passerar i tunnel. Frå snunisje nærast tunnelportal vert det tilrettelagt med auka breidde på ei strekning på om lag 450 m innover i tunnel. Same løysing med auka breidde vert bygd frå snunisje og ut av tunnel også. d) Byggja ei stor snunisje dimensjonert for modulvogntog i enden av køyrefelt som også kan nyttast som kolonneoppstillingsfelta i alle tre tunnelane nemnde under c). 30

31 e) Byggje HC-toalett ved snunisje som kan nyttast ved kolonnetrafikk i alle tre tunnelane nemnde under c. Den nye Haukelistertunnelen ligg om lag midt på høgfjellstrekninga og vil dele denne i to om lag like lange dagstrekningar. Det opnar for at det vert tryggare og enklare å gjennomføre kolonnekøyring i begge retningar parallelt. Vestoverkøyrande- og austoverkøyrande kolonne kan møtast i tunnelen, ev. vente på kvarande, for så å køyre vidare i kvar sin retning. Då vil ein oppnå ein føreseieleg og kontrollert passering med kontroll på alle køyretøya. Gjennomføring av kolonnekøyring vil då kunne gjerast slik: Bilane ventar på dei to oppstillingsplassane ved Tyrveli og på Liamyrane. Vakter styrer/regulerer her og slepper ei kolonne opp til høvesvis vestre ende av Kjelatunnelen og austre ende av Dyrskardtunnelen. Her ventar kolonne på høvesvis austover- og vestover køyrande kolonne. Brøytebil leier kolonnene inn i Kjelatunnelen og Dyrskartunnelen, snur i den aktuelle nisja, sender kolonna vidare i aktuelle retning og tek med seg ny kolonne i retur. Dei to kolonnene som køyrer i kvar sin retning har samband med kvarandre og tilpassar avgangane sine til kvarandre all den tid dei har om lag lik avstand frå «endetunnelane» fram til Haukelistetertunenlen. I vestre ende av Haukelisetertunnelen er det òg laga kolonneoppstillingsfelt for vestoverkøyrande kolonne. Her ventar kolonne på kvarande og passerar kvarandre under kontrollerte former, evt. stoppar slik at bilførarane kan få kort pause, få hjelp, ordne vindusviskarar etc. Etter dette regimet er det ca 11 km kolonnestrekning, to dagstrekningar på 4,3 km og 3,9 km med Haukelisetertunnelen på 2,9 km i mellom dagstrekningane. Med to so pass korte dagstrekningar og kolonne begge retningar parallelt vert det vesentleg betre kapasitet enn dagens ordning. I samband med evt. stenging av vegen over høgfjellet vert det lagt opp til at stenginga skjer ved Tyrveli og Liamyrane stenginga skjer. Her vil det verta gode oppstillingsplassar og lagt til rette for at dei køyretøya som vil snu og returnere får gode tilhøve til det. Det vert lagt opp til god skilting/infotavle ved Liamyrane og ein reknar med at det same vil skje ved Tyrveli. Heile den problematiske strekninga i Austmannalia vert erstatta av den nye Dyrskartunnelen. Denne tunnelen går inn i berg oppe på Høgfjellet og kjem ut i austre del av Liamyrane. Med veg i tunnel og med ganske slak stigning reknar vi ikkje med framkomsthindringar grunna vintertilhøve på denne strekninga. Heile problemstrekninga i Håradalen vert erstatta av ny Røldalstunnel. Med veg i tunnel og med slak stigning reknar vi ikkje med framkomst hindringar grunna vintertilhøve på denne strekninga. Røldalstunnelen går inn i berg i vestre del av Liamyrane og kjem ut att på Hesjabakk ved Seljestad. 31

32 4.5. Byggetrinn Dette prosjektet går over ein strekning på nesten 45 km; frå aust for dagens Vågslitunnel via Liamyrane ved Røldal til vest for Seljestad. For eit prosjekt med slik lengde er det naturleg å vurdere om det kan vera fornuftig å byggje i fleire etappar, byggjetrinn, og ikkje "gape over" alt samstundes. Både byggjetid, det å kunne ta del(ar) av prosjektet i bruk før heile prosjektet er ferdig samt kostnader/finansiering er grunnar for å vurdere oppdeling i byggjetrinn. Tunnelar lengre enn 12 km utan anna tilkomst enn frå endane, gjer at det vil ta fleire år å byggja heile prosjektet. Redusert tilgjengeleg arbeidstid på dagstrekningane i vintermånadane kan òg påverke byggjetida. Særleg med omsyn på vinterregularitet er det viktig å ta i bruk dei ulike strekningane etter kvart som dei vert ferdig. All betring på dette feltet må takast i bruk så snart som mogeleg for å få ein framkomst som er trygg, har god regularitet og er stabil open. Ein annan viktig grunn til å leggja opp til trinnvis utbygging er å ikkje binda opp for stor del av finansieringa. Liamyrane ved Røldal har ei sentral plassering mellom Dyrskartunnelen og Røldalstunnelen, og ligg i direkte tilknyting til veglinja. Dette området gjev ei naturleg deling med omsyn på å tenkje byggjetrinn. Området ligg mellom dei to lange tunnelane og området er egna for å planleggje tilkopling mellom ny veg og til eksisterande E134. I tillegg vert Liamyrane deponiområde for båe tunnelane. Området ligg på lågare høgde over havet enn vegen både lenger aust og lenger vest og er mindre utsett for uver. Store delar av massane vil verte nytta i sjølve veganlegget med tilhøyrande kryss, serviceområde og tilførslevegar. I tillegg til veganlegg er det stort nok areal til å ta imot overskytande tunnelmassar. Måloppnåinga er god. Det er mest naturleg å tenkje heile den knapt 45 km lange strekninga delt i 3 byggjetrinn og med slik prioritet: I. Røldal (Liamyrane) Seljestad II. Vågsli Røldal (Liamyrane) III. Løp nr. 2 for Røldalstunnelen og Dyrskartunnelen Det er grunna lengde på realistiske tilkomsttunnelar vurdert at både byggjetid og kostnad gjer det uaktuelt å byggje nokon av dei to lange tunnelane (begge på ca 12 km) med tverrslag. I praksis kan dei lange tunnelane berre kan byggjast frå endane. Av omsyn til byggjetida, det å viktig å ta i bruk investeringane så raskt som mogeleg, må dei lange tunnelane byggjast frå båe sider samstundes. 32

33 Byggjetrinn I Byggjetrinn I omfattar vestre parsell Røldal Seljestad. Dette byggjetrinnet vil gi størst innsparing i lengde, høgdemeter, køyretid, drivstoffkostnad og klimautslepp. I tillegg vil denne strekninga gje mest betring i høve til fastkøyring og bilberging på vinterstid, mest betring av stigningstilhøva og mest betring av trafikktilhøve for mjuke trafikantar. Difor har denne strekninga første prioritert. Hovudelementet her er den nye Røldalstunnelen på ca. 12,5 km lengde. Mesteparten av utsprengt berg vert overskotsmasse. Konsekvensutgreiinga tilrår deponiområde 2 deponiområde vest for Røldalstunnelen: Seljestad og Grostøl 1. Ingen av desse ligg i direkte tilknyting til veganlegget. Seljestad har best lokalisering, men er ikkje stort nok til å handtere behovet åleine. Grostøl 1 har stort areal og potensial for størst volum av deponia på vestsida, og vil saman med Seljestad vere i stand til å dekke behovet. Deponiområde aust for Røldalstunnelen er Liamyrane. Masseoverskot vil i hovudsak gå med til nytt veganlegg og for areal til vektstasjon og kolonneoppstillingsområde. Massedeponering vert i direkte tilknyting til veganlegget. Samla måloppnåing for byggjetrinn 1 vestre parsell er god. Byggjetrinn II Byggjetrinn II omfattar austre parsell Vågsli Liamyrane. Det er mogeleg å dele dette byggjetrinnet opp i to "undertrinn"; Vågsli Fylkesgrensa og Fylkesgrensa Røldal. Strekninga Fylkesgrensa Røldal kan byggjast først og strekninga Vågsli Fylkesgrensa kan vente til seinare. Det vert ikkje tilrådd å dele opp strekninga Vågsli Røldal av di ein då berre vil få delvis nytte av den relativt store kostnaden med å byggja den nye Dyrskartunnelen. I tillegg vil heile byggjetrinn II kunne byggjast på same tida som strekninga Fylkesgrensa Røldal; det er den lange tunnelen som er dimensjonerande for byggetida dersom dei finansielle ressursane er på plass. Begge undertrinna kan tilpassast kvarande slik at dei kan verte ferdig samstundes. I tillegg vil det ikkje verta særleg innkorting av kolonnestrekninga med tilhøyrande auka kapasitet utan at strekninga Vågsli Fylkesgrensa vert bygt. Her er Haukelisetertunnelen det sentrale elementet. Konsekvensutgreiinga tilrår 2 deponiområde aust for Dyrskartunnelen: Vågsli sør og Vêrstasjonen. Vêrstasjonen ligg i direkte tilknyting til veglinja, og massar vil verte nytta i sjølve veganlegget i tillegg til deponiet. Vågsli sør ligg ikkje i tilknyting til ny eller eksisterande veg. Vågsli sør ligg aust for den nye Kjelatunnelen og kan nytta eks stølsveg som del av anleggsveg. I tillegg til deponia på austsida av Dyrskartunnelen må det etablerast ein skredvoll ved austre tunnelmunning til Dyrskartunnelen. Vest for Dyrskartunnelen er Liamyrane deponiområde. Dette deponiet ligg i direkte tilknyting til veganlegget. Der er i praksis same deponiet som for byggetrinn I. 33

34 Byggjetrinn III Byggetrinn III omfattar å byggje løp nr. 2 for både Røldals- og Dyrskartunnelen. Det er usikkert når dette kan verte aktuelt, men truleg først om fleire ti-år. Liamyrane vert deponiområde for løp 2 til Røldalstunnelen og halve løp 2 for Dyrskartunnelen. Resterande masseoverskot frå løp 2 på Dyrskartunnelen som ikkje går til veglinja vil kunne deponerast i Vågsli sør. Noko masse frå tunnelane vil gå med til å byggja vegen mellom tunnelane, resten av massane vert plassert som permanent deponi Etter samla vurdering av konsekvensar og måloppnåing tilrår Statens vegvesen følgjande deponiområde i samband med reguleringsplan for E134 Vågsli Seljestad: Austre parsell byggjetrinn II: Vågsli sør, Vêrstasjonen og Liamyrane. Vestre parsell byggjetrinn I: Seljestad (aust), Grostøl 1 og Liamyrane Løp nr. 2 byggjetrinn III: Liamyrane 4.6. Trafikkavvikling i anleggsperioden Det er ikkje utarbeida faseplanar i samband med reguleringsplanforslaget. Det vert utarbeidd i byggeplanfasen. Omsynet til mjuke trafikantar vil bli særleg vektlagt ved Seljestad og Liamyrane. På Liamyrane vil omlegging av dagens veg i kulvert under ny E134 verte gjort tidleg for å få best mogelege trafikktilhøve. På det meste av dagstrekningane vert det enten bygt fresefelt, lokal- eller g/s-veg parallelt med den nye køyrevegen. Det betyr at det totalt vert ein ganske stor vegbreidde. Det betyr òg at der den nye vegen går i sama trasé som dagens vert det greitt å få til god trafikkavvikling. 34

35 5. PLANOMRÅDE I DAG 5.1. Lokalisering og avgrensing Planområdet for strekninga Dyrskartunnelen Røldalstunnelen er platået på Liamyrane. Avgrensa i sør og aust av Storelva, i nord av Storehovden samt dagens E134. Figur 11, Planområde for Dyrskartunnelen - Røldalstunnelen Liamyrane har ein del dyrka / nydyrka areal, medan planområdet elles har ein del beite/fjellbeiteområde, særleg i tilknyting til eldre stølsområde. Vassressursane i planområdet er sterkt påverka av kraftutbygging, og det er registrert dårleg miljøtilstand i fleire vatn langs dagens E134. Fjellbygda og vintersportsstaden Røldal i Odda kommune ligg ved dagens E134. Opp frå Røldal ligg dei to bratte stigningane Håralia (mot vest) og Austmannalia (mot aust). I framtidig situasjon skal E134 leggjast utanom Røldal i nye tunnelar. Utanom Røldal er området spreitt bygd, men har ein del hytter, særleg kring Vågsli i aust og Seljestad/Løyning i vest. 35

36 5.2. Arealbruk Gjeldande arealdel til kommuneplanen for Odda kommune ( ) viser dagens E134. Frå høgfjellet til Røldal er arealbruken i hovudsak vist som LNF-område der friluftsliv er dominerande. På Liamyrane er det vist LNF-område der landbruk er dominerande, i tillegg er det regulert skytebane og hyttefelt. Høgspentline frå Novle er også vist i kommuneplanen. Figur 12, Utsnitt frå kommuneplanens arealdel for Liamyrane I kommunedelplanen for E134 Vågsli Grostøl, vedteken i 2008 vart det lagt til grunn eit deponi på om lag 1,5 mill.m 3 på Liamyrane som einaste og felles massedeponi for heile tiltaket. Med veg- og tunnelstandarden det no vert lagt opp til er det rekna eit samla masseoverskot på ca. 7 mill. m Trafikktilhøve Dagens E134 er ein viktig fjellovergang mellom Aust- og Vestlandet, og den sørlegaste av fleire stam- og riksvegruter som kryssar fjellet i Sør-Noreg. Fjellovergangen har samband vestover mot rv. 13 og E39 i Hordaland og Rogaland, sørover via Hovden/Setesdal mot Kristiansand, og austover mot Telemark, Grenland og Buskerud. Fjellovergangen har høg del tungtransportandel og er viktig for næringslivet, men er og ei viktig rute for ferie- og fritidstrafikk. Dagens strekning har ein årsdøgntrafikk på 1900 ÅDT med tungtrafikkdel på 21% (trafikkmengde for 2017) til Liamyrane frå Røldal og 1700 ÅDT med tungtrafikkdel på 22% frå Liamyrane og austover. 36

37 5.4. Teknisk infrastruktur E134 saman med kraftline som kryssar dalen og tidlegare deponi, er dei største tekniske inngrepa. Norsk Hydro opna vasskraftverk i Røldal i 1968, og Novle kraftstasjon har ein inngang nord på Liamyrane til anlegget. Figur 13, Bilete sett mot Novlefoss med høgspentliner 37

38 5.5. Landskapsbilete, topografi og landskapstrekk Liamyrane er eit skålforma heilskapleg landskapsrom avgrensa av bratt dalside i sør og den meir avrunda Storehovden i nord. Hovudforma går aust-vestleg retning og dalbotnen er flat(liamyrane). Storelva skjer seg ned i terrenget i overgangssona mellom dei flate Liamyrane og dalsida i aust og i sør. Bygningsmiljøeter ei blanding av einebustader, fritidsbustader og næringsbygg. Jordbruksområda er i ferd med å gro igjen. Figur 14, Bilete av Liamyrane sin fjellrygg i sør, sett frå hyttefeltet Vetlehovden Frøystein Figur 15, Bilete av Liamyrane sett mot sørvest 38

39 5.6. Nærmiljø og friluftsliv Det er eit stort hyttefelt like nord for planlagt deponi på Liamyrane med over 60 hytter. Røldal er ein tettstad med over 300 innbyggjarar. Det er også noko busetnad vidare nordover mot Liamyrane. Den vestlege delen av influensområdet overlappar eit regionalt viktig friluftsområde i Hordaland; Valldalen (Registrert, C). I tillegg har Røldal skyttarlag ei skytebane ved Liamyrane heilt nede mot Storelva som vert hyppig brukt om i sommarhalvåret, men noko sjeldnare om vinteren. Vidare er det sal av fiskekort til vatna i området (i regi av Ullensvang Statsallmenning) samt at Røldal Statsallmenning leiger ut rype-/småviltterreng Figur 16, Utsnitt frå friluftskart for Røldal Det er nokre stiar, både merka og umerka, samt skiløyper nærleiken av Liamyrane. Dei fleste av desse har anten Røldal eller Liamyrane som start-/endepunkt. 39

40 5.7. Naturmangfald Det er ingen naturtypar, ingen viltområde, regulerte vassdrag med liten betydning for fisk, nokon observerte raudlista fugleartar utan kjente hekkelokalitetar på Liamyrane. Figur 17, Trekkruter for Villrein, henta frå Naturbasen I fylgje villreinnemnda for Setesdalområdet og Hardangerviddeområdet har ikkje avmerka trekkveg på tvers av Liamyrane noko verdi for villrein. Det er ikkje registrert verdifulle naturtypar, jf. DN-handbok

41 5.8. Kulturminne og kulturmiljø Det er ingen kjende automatiske kulturminner innanfor planområdet. Liamyrane har frå gamal tid vore eit utmarks- og beiteområde for fleire av gardane i Røldal. Mellom anna var område nytta som hestebeite under Røldalsmarknaden som fann stad ved Jonsok kvart år. Røldalsmarknaden var eit av dei største marknadene på Vestlandet og av dei eldste vi kjenner til. Røldal var frå gamalt av ein sentral møteplass og stemnestad. Her møtast vegane frå Setesdal, Telemark og Numedal med vegane frå Ryfylke, Sunnhordaland og Hardanger. Marknaden var særleg nytta for omsetnad av hestar og anna kreatur. Marknaden vart nedlagd i Av fysiske kulturminner på Liamyrane i dag finst det fleire steingarder, som til dømes i Steingardsbakken og aust for Storelva står eit uthus. Det er spor etter torvuttak i myrer. Den freda Ålmannavegen som gjekk mellom Vinje og Røldal er rekna å vere blant dei viktigaste vegane for ferdsle mellom aust og vest, i tillegg til å vere ein av dei fem viktigaste eldre slepa på Hardangervidda. Ålmannavegen kryssar nord-vest for Vetlehovden i området. Figur 18, Kartutsnitt frå Askeladden Liamyrane kan ha vore nytta i førhistorisk tid til busetnad og utvinning av jern. Dette baserer seg på området sin plassering mellom Røldal og stølsområde i Valldalen gjer at ein må gå ut frå at også dette området har vore nytta i førhistorisk tid. Kulturlandskapet er vakse til og jordmassane delvis omrota av moderne gravemaskiner. Tidlegare stølsområde vest i kulturmiljøet er i dag eit relativt tettbygd hytteområde. Kulturmiljøet har liten verdi. 41

42 5.9. Naturressursar I følgje AR5 er det til saman 33,7 daa med fulldyrka jord innanfor planområdet ved Liamyrane. Heile arealet er klassifisert som lettbrukt. Vidare er ca. 200 daa med skogsmark og myr som er klassifisert som dyrkbar jord. Areala med fulldyrka mark og dyrkbar jord er vurdert å ha stor verdi. Elles i influensområdet er det nokre små teigar med overflatedyrka jord og innmarksbeite, men mest skog på varierande bonitet, open jorddekt fastmark og open grunnlendt fastmark. Figur 19, Kartutsnitt som syner arealkatergoriar, frå Naturbasen Det meste av arealet innanfor planområdet ved Liamyrane består av lauvskog på høg eller særs høg bonitet. Med unntak av områda nærmast elva er driftsforholda i området gode. Skogarealet er ikkje å rekna som dyrkbar jord. Det er ikkje registrert viktige georessursar ved deponiområdet på Liamyrane, jf. NGU. Næraste førekomstane er pukkførekomst ved Bråstøl (ca. 800 m nord for Liyamyrane) og grusførekomst ved utløpet av Storelva i Røldalsvatnet (ca. 2,2 km vest for Liamyrane). I NGU sin database (GRANADA) er det registrert ein fjellbrønn ved Edlandshaugen (like innanfor plangrensa). Vidare er det registrert ein fjellbrønn, ein lausmassebrønn, to energibrønnar samt inntak til Røldal vassverk (to lausmassebrønnar) mellom Liamyrane og Røldalsvatnet. Det er truleg lågt potensial for utbygging av vasskraft i denne delen av vassdraget, som allereie er regulert og har låg restvassføring. 42

43 5.10. Grunntilhøve Det er for deler av området utført grunnboringar i Figur 20, Oversiktsfoto over utført borplan Setning eller stabilitetsproblem for massedeponiet er ikkje forventa, med atterhald om at matjord, torv og humusholdig jord vert masseutskifta. Dersom deponiområdet vert utvida i byggeplanfasen må supplerande grunnundersøkingar vurderast. Terrenget har større helling lengre ned mot elven og grunnforholda her er ikkje kjent. For å kartlegge masseutskiftingsvolumet må supplerande undersøkingar utførast i byggeplanfasen. Figur 21, Geologisk oversiktskart for området Det er forventa at grunnen skal ta opp store laster på austsida av brua som fylgje av at fylling, brufundament og tunnelportal skal etablerast. I byggeplanfasen må det vurderast supplerande undersøkingar for fundamentering av brua. 43

44 For vegfyllingane er det ikkje forventa setning eller stabilitetsproblem på ferdig utlagt fylling, med atterhald om at torv og humusholdig jord vert masseutskifta. Det er stadvis registrert myrdjupne opp mot 3m. For å kartlegge masseutskiftingsvolumet må supplerande grunnundersøkingar vurderast i byggeplanfasen Helse, risiko og sårbarheit Det er utarbeidd ein samla ROS-analyse for reguleringsplanane inklusive massedeponia, i tråd med 4-3 i plan- og bygningslova. Det er ikkje avdekka moment i ROS-analysen som er relevante for å skilje mellom deponiområda, ut over det som allereie er dekka av prissatte konsekvensar. 44

45 5.12. Eigedomsforhold Eigedommar lista opp i tabell under vert berørde av planforslaget. E134 har gnr. 23, bnr. 90 og er eigd av Statens vegvesen, region vest. Eigedom gnr/bnr Eigar 11/1, 11/15 Dag Sverre Ekkje 11/3 Olav A Berge 11/6 Anna Margrethe Hamre Utne 11/10 Nils Åge Sandal 11/14 Jens Eivind og Åse Førre Helgeland 11/17 Mari Ekkje, Åsfrid Ekkje, Sigbjørn Ekkje, Ingvild Ekkje 11/20 Røldal Geitostysteri As 11/23 Lars Åge Wessel, Nina V. Bjellebø Nilsen 11/24 Svein Magnus og Ingebjørg m. Klungetveit 12/1 Alf N Melhus 12/5 Odd Arne og Sonja Hamrane 12/6, 12/12 Ranveig K. A. T. M. Capjon 12/13 Trygve Rui 12/43 Nancy Lien 17/1 Oddbjørn Juvet 18/2, 18/14, 18/15 Helge Hagen 18/5 Jan Dagfinn Dalen 18/9 Oddvar Småbrekke 18/24 Unni Marie Ronæs 18/41 Svenn Oddvar Mannsåker 18/43 Gulleik Saltvold 18/47 Røldal Bensin & Service AS 19/1 Olai O. Hagen 19/5 Jan Dagfinn Dalen 19/20 Røldal Suldal Kraft AS 20/1 Sondof Rabbe 21/1 Tor Helge Espeland 21/9 Kjell Einar Eide 21/15 Terje Øverland 24/4 Gunn Turid Aakre, Geir T. Stengårdsbakken, Torleif Stengårdsbakken, Jan Åge Stengårdsbakken, Udmund K. Stengårdsbakken 24/5 Nils Oddvar Kvalvik, Hilde Solberg 45

46 6. SKILDRING AV PLANFORSLAG 6.1. Reguleringsprinsipp Det er planlagt for ny trasé E134 på Liamyrane, Røldal. Ny vegtrasé i reguleringsplanen er planlagt for ei framtidig trafikkmengde på over 4000ÅDT. Innanfor areal til regulert samferdsels- og teknisk infrastrukturareal skal dei 3 byggetrinna til vegprosjektet E134 Vågsli - Seljestad kunne opparbeidast. Figur 22, Oversiktsteikning av reguleringsplan for Dyrskartunnelen - Røldalstunnelen Nytt veganlegg for E134 Vågsli Seljestad omfattar 4 tunnelstreningar og er eit vegprosjekt med stort masseoverskot. Liamyrane vert regulert for nye terrenghøgder og ny arealbruk knytt opp til framtidig veg 46

47 6.2. Planlagt arealbruk Reguleringsplan for Dyrskartunnelen - Røldalstunnelen har fylgjande arealformål: Arealformål Bygningar og anlegg (pbl 12-5 nr. 1) Næringsbygningar (BN) Bensinstasjon/vegserviseanlegg (BV) Skytebane (BSK) Andre særskilte bygningar og anlegg - Deponi (BAS) Samferdsel og teknisk infrastruktur (pbl 12-5 nr. 2) Samferdselsanlegg og teknisk infrastruktur (S) Veg (SV) Køyreveg (SKV) Gang- og sykkelveg (SGS) Annan veggrunn teknisk anlegg (SVT) Annan veggrunn grøntareal (SVG) Tekniske bygningar/konstruksjonar (STB) Landbruks-, natur- og friluftsformål (pbl 12-5 nr. 5) LNFR areal for nødvendige tiltak for landbruk og reindrift og gardstilknytt næringsverksemd basert på ressursgrunnlaget på garden (L) Landbruksformål (LL) Bruk og vern av sjø og vassdrag, med tilhøyrande strandsone (pbl 12-5 nr. ) Naturområde (VN) Sum arealbruk i planområdet Areal (da) 32,7 da 3,2 da 18,5 da 108,1 da 29,3 da 8 da 110,3 da 1,2 da 35,7 da 180,5 da 0,6 da 195,8 da 63 da 19,7 da 806,6 da Omsynssoner Frisikt (H140) Andre sikringssoner (H190) Raud sone etter rundskriv T-1442 (H210) Gul sone etter rundskriv T-1442 (H220) Ras- og skredfare (H310) Høgspenningsanlegg (inkl. høgspentkablar) (H370) Sum omsynssoner i planområdet Areal 1,1 da 35,7da 12,5 da 146,5 da 253 da 41,9 da 490,7 da 47

48 6.3. Vegsystemet, køyreveg, veg Nytt vegsystem på Liamyrane vert bygd i 3 byggetrinn. I fyste byggetrinn, vert ny E134 frå Seljestad kopla på eksisterande E134 ved Liamyrane ovanfor Røldal. Byggetrinn 1 omfattar eit tunnelløp frå Seljestad, ny Røldalstunnel og nytt veganlegg i tilgrensande reguleringsplan for Røldal - Seljestad. Det er prosjektet ei byggetrinnsløysing med vegstandard H3 og med 90km/t eit stykke ut i dagsona. Deretter går vegstandarden over i H2 og ei fartsgrense på 80 km/t. Eksisterande E134 har vidare austover ei fartsgrense på 80 km/t. I dette byggetrinnet er det massar til opparbeiding av kolonneoppstillingsplass og areal til kontroll og vekststasjon (som vert flytta frå Seljestad). Køyreveg til Røldal sentrum er i byggetrinn 1 prosjektert lagt om og skal krysse i kulvert under ny E134. Figur 23, Illustrasjon av byggetrinn 1 og byggetrinn 2 på Liamyrane Neste byggetrinn omfattar fyrste tunnelløp på Dyrskartunnelen, (regulert i reguleringsplan for Fylkesgrensa Dyrskartunnelen) og ny E134 mellom Røldalstunnelen og Dyrskartunnelen. Mellom ny E134 og køyreveg til eksisterande E134 til Valldalen og Austmannalia vert det eit kanalisert T-kryss. Køyreveg til Valldal, Austmannalia får da lågare trafikkmengde og lågare fartsgrense enn idag. Det vert derfor også bygd ein gang og sykkelveg mellom hytteområdet og bensinstasjonen. Kryssing for mjuke trafikantar over køyreveg (rv13) vert ei tilrettelagt kryssing. Ved tilrettelagt kryssing kan ein ha ei fartsgrense på 60km/t. I dette byggetrinnet vert veg til Novle kraftstasjon bygd, vegen vil krysse i kulvert under ny E134. Ny E134 i byggetrinn 1 og 2 er planlagt med H3 standard inkludert eit forsterka midtoppmerking på 0,5 meter, for å gjere vegen meir trafikksikker. Vegklasse H3 er for ein ÅDT opp mot 4000 og ei fartsgrense på 90km/t. Denne vegklassa har 3,25m brede køyrefelt og 1m breie skuldrer langs køyrefelt. Dagstrekninga mellom Dyrskartunnelen og Røldalstunnelen er på 1,66km. 48

49 Når nytt veganlegg (ny E134) har eit trafikktal over ÅDT 4000 skal byggetrinn 3, tunnelløp nr. to byggjast både for Røldalstunnelen og Dyrskartunnelen. Byggetrinn 3 omfattar også planskilt kryssing, med ramper som knyte seg til 2 rundkøyringar, kløverkryss. Mellom desse rundkøyringane vert det ei bru over ny E134. Figur 24, Illustrasjon av byggetrinn 3 ny E134 på Liamyrane I byggetrinn 3 er det planlagt for H7 vegstandard, fartsgrense 90km/t. Denne har 2 køyrefelt i kvar retning og køyrefelta har ei breidde på 3,5m. Dei ytre skuldrane har ei breidde på 1,5m, mens skulder inn mot midtdelaren har ei breidde på 0,5m og sjølve midtdelaren vert 2m brei. 49

50 Under er det vist fleire 3D illustrasjonar av planlagt ny E134 på Liamyrane, byggetrinn3:. Figur 25, Frå Dyrskartunnelen mot Liamyrane, Ill. Multiconsult Figur 26, Ny Kryss på Liamyrane og areal til bensinstasjon, næringsområde, Ill. Multiconsult Figur 27, Ny E134 med veg til Røldal i kulvert under, Ill. Multiconsult Figur 28, Utsnitt frå 3D illustrasjon - ny E134 mot Røldalstunnelen, Ill. Multiconsult Figur 29, Illustrasjon av tunnel med to tunnelløp, Ill. Multiconsult Tunellane har eit tunnelprofil T9,5. Der det er havarinisje i tunnel er tunnelprofilet T12,5. Havarinisjer på veg i dagen er plassert minimum ei stopplengde frå tunnelportalane, i køyrefelt inn mot tunnel. Dei andre vegane er planlagt med kopling til vegnettet til og frå Liamyrane. Vegklasse brukt på dei forskjellege vegane er valt i forhold til kva formål vegane skal brukast til. 50

51 6.4. Gang- og sykkelvegar, kollektiv Det er planlagt med gang og sykkelveg mellom hytteområdet og bensinstasjonen. Planlagt gang- og sykkelveg ligg langs veg med 3 m rabatt avstand mellom gang- og sykkelveg og køyreveg. Frå bensinstasjonen må det køyreveg til Valldal / Austmannalia kryssast i plan. Likeeins må køyreveg til Røldal kryssast i plan for tilkomst til hytteområdet Utforming av sideterreng Langs køyrevegane i dei forskjellige byggetrinna er det planlagt med rekkverk frå tunnelportalane, på bru og der fyllinga har ei helling 1:2. Det er også rekkverk langs hovudvegen der kulvert kryssar under. Stort sett er fyllinga 1:2 på sørsida av hovudvegen og 1:4 på nordsida. Grøfter er utforma slik; Den første grøfteflata har ei breidde på 1,7m med helling 1:4, Den andre grøfteflata ei bredde på 0.5m med helling 0, Den siste siste grøfteflata ei bredde på 4m med helling 1:2. Langs fjellskjering vert hellinga 1:4 eller 10:1 ut ifrå kva som passar best ut ifrå terreng og estetisk sett Støy Fritidsbustader og bustader der det er trong for nærare støyutgreiing er lista opp i tabell under. Vedlagt Støyrapport viser støysonen for området. Vedlegg 3. Tabell 4, Tabell over bygningar med trong for nærare støyutgreiing Eigedom, gnr/bnr Bygningstype 11/11 Fritidsbustad 11/12 Fritidsbustad 11/17 Fritidsbustad 11/18 Fritidsbustad 11/21 Fritidsbustad 11/22 Fritidsbustad 18/14 Einebustad 19/31 Fritidsbustad 19/32 Fritidsbustad 19/58 Fritidsbustad 19/87 Fritidsbustad 21/1 Våningshus 51

52 Det er ikkje funne stader der det er tenleg med støyskjerming. Støyømfintleg bygningar ligg i hovudsak på nordsida av vegen på Liamyrane. Her er terrenget høgare enn vegen og støyskjerming langs veg vil derfor ikkje vera effektivt. Ettersom det ikkje er tenleg med støyskjerming må støyreduserende tiltak utførast lokalt ved den enkelte bygning. For fritidsbustader er det ikkje angitt grenseverdi for innandørs lydnivå i Norsk Standard for lydtilhøve i bygningar (NS 8175). Lokale støytiltak er derfor støyskjerming av uteplassar etter trong. For bustader omfattar lokale støytiltak støyskjerming av uteplass og eventuelt støyisolering av fasade Konstruksjonar Det blir fleire nye konstruksjonar langs strekninga, dette er: K8 - Bru mellom rundkøyringane til kryss i byggetrinn 3 K9 - Bru Storelva-overbygg (portalar til Dyrskartunnelen løp 1 og 2) K10 Kulvert (tilkomst til skytebane og Novle kraftverk) K11 Kulvert for ny rv. 13 til Røldal sentrum K12 -Portal aust Røldalstunnel (løp 1 og 2) Mellom ny E134 frå Røldalstunnel og ny veg til Røldal er det planlagt for mur. Konstruksjonen K9 bru over Storelva har noko spesiell funksjon og løysning. Bru over Storelva er ein kombinasjon av tunnelportal, rasoverbygg og bru. Konstruksjonen er utarbeidd i samråd med fagekspert på skred/ras. Opptak av raslaster i kombinasjon med fokus på ein akseptabel estetikk, har vorte tillagt stor vekt i utforminga. Bygningskonstruksjonar til veganlegget er to teknisk bygg til kvar av dei ulike tunnelløpa, både Dyrskar- og Røldalstunnelen. Tekniske bygg er plassert utanfor sikkerheitssona. Tekniske bygg for Dyrskartunnelen er plassert under Storelvbrua. Tilkomsten til denne skjer frå tilkomstveg til Novle kraftverk. Det tekniske bygga for Røldalstunnelen er plassert i ein nisje på nye rv. 13 og ved ein havarinisje på hovudvegen. Denne nisjen ligg meir enn en stopplengde frå tunnel. 52

53 6.8. Mellombels rigg- og anleggsområde I byggjetrinn 1, vestre parsell E134 Liamyrane Seljestad, er det lagt til grunn eit behov for plassering av massar både på austsida (Liamyrane) og på vestsida av den nye Røldalstunnelen. Transporten vil gå frå tunnel i arbeid til deponi i kvar ende av Røldalstunnelen. Massar på Liamyrane vil verta nytta til nytt veganlegg og nye areal. I byggjetrinn 2, austre parsell E134 Vågsli Liamyrane, er det lagt til grunn eit behov for plassering av massar både på vestsida (Liamyrane) og på austsida av den nye Dyrskartunnelen, (viser i reguleringsplan for strekninga Vågsli Fylkesgrensa). Transporten vil gå på dagens E134 oppå fjellet og frå Dyrskartunnelen i arbeid til Liamyrane. Massar vil i hovudsak gå til framtidig veganlegg for byggetrinn 2 og 3. I byggjetrinn 3 er det lagt til grunn at massane frå tunnelløp 2 i Røldalstunnelen skal fraktast til Liamyrane på ny E134, dvs. gjennom tunnel bygd i byggjetrinn 1. Dyrskartunnelen løp 2 vert gjennomført i byggetrinn 3. Massar frå Dyrskartunnelen er planlagt frakta både til Liamyrane og til deponi satt av i reguleringsplan for Vågsli Fylkesgrensa. Det vert lagt til grunn at det må etablerast separate område for handtering av ureina (inerte) massar for kvart enkelt byggjetrinn innanfor deponiområdet på Liamyrane. Areal for rigg og drift kan løysast innanfor deponiområde, men behovet må avklarast nærmare for kvart av byggetrinna. 53

54 6.9. Massehandtering, Deponi Figur 30, Illustrasjon av Liamyrane, Ill. Multiconsult Området på Liamyrane er i dette planforslaget planlagt endra med overskotsmassar frå ny tunnelar til vegprosjektet Vågsli Seljestad. Figur 31, Snitt i nord-sør retning gjennom planlagt område Liamyrane, Ill. Multiconsult Figur 32, Snitt i nord-sør retning gjennom planlagt område Liamyrane. Ill. Multiconsult Byggetrinn 1 omfattar massar frå halve Røldalstunnelen, m 3. Om lag m 3 vil gå i fylling til ny veg med tilkopling til dagens E134 og resterande til etablering av vekt- og kontrollstasjon samt kolonnefelt. Byggetrinn 2 omfattar massar frå halve Dyrskartunnelen, m 3. Massane vil gå med til ny veglinje for E134. Byggetrinn 3 utgjer massar frå andre tunnelløp Røldalstunnelen og halve løp 2 på Dyrskartunnelen, ca. 2,1 mill. m 3. 54

55 Til etablering av kryssområde og fullverdig vegløysing vil det gå med 1 mill. m 3. Resterande 1,1 mill. m 3 vil verta deponert (massar frå halve løp 2 Dyrskartunnelen vert deponert i deponia på høgfjellet. Det er og ønskjeleg å deponera botnrenskmassar frå alle tunnelane i dette deponiet. Deponiområdet får tilkomst frå eksisterande E134 og anleggsveg til tunnelane. Området kan i ettertid nyttast som landbruksområde, næringsareal, areal til bensinstasjon, døgnkvilestad for vogntog, kolonneoppstilling og vekt- og kontrollstasjon (flytta frå Solfonn). I utgangspunktet skal dei vegrelaterte føremåla etablerast som del av fyrste byggjetrinn. Det bør være ein føresetnad at området blir permanent sett i stand som eit varig deponi. Før deponering av steinmassar kan starte må eksisterande torv / jordmassar takast av og lagrast mellombels i ranker. Det må settast av tilstrekkeleg areal til dette. Stadeigen masse skal nyttast til istandsetting av ferdig deponi / vegfyllingar. I byggetrinn 3 må skytebanen reetablerast oppå deponiet, sør for ny E Reinsing av tunnelvatn, vatn i dagsona I samband med søknad om utsleppsløyve for tunnelvatn bør ein òg søkja om løyve til mellombels lagring av forureina botnreinskmassar for sortering og eventuelt prøvetaking for å vurdera graden av forureining i massane. I søknaden må det gjerast ein miljørisikovurdering, og ein må skildra avbøtande tiltak. Det bør utførast ein vurdering av kost-nytte og miljømessige konsekvensar av til dømes utsortering av finstoff frå botnreinskmassane og moglegheit for å nytte botnreinskmassar i veglinja. 55

56 7. VERKNADER AV TILTAK I PLANFORSLAGET 7.1. Overordna planar Planforslaget er i samsvar med overordna planar. Planforslaget viser arealbruk for nytt veganlegg i byggjetrinn 3 og legg til rette for at ny E134 Vågsli Seljestad kan byggjast ut trinnvis innanfor samla samferdselsanlegg. Planlagde tiltak vert etablert saman med veganlegg knytt til byggetrinna Naboar Planforslaget medfører at bygningar på fleire eigedommar må rivas som fylje av det samla vegtiltaket. Figur 33, Utsnitt som syner bygg som må fjernast på 18/41 og 24/5 Uthus på eigedommen 18/41 vil måtte fjernast når ny veg til Røldal vert bygd, byggetrinn1 Uthus på eigedommen 24/4 til hestebeitet vil måtte fjernast når massar skal deponerast på området, antatt byggetrinn 2 / byggetrinn 3. 56

57 Figur 34, Utsnitt som syner bygningar som må rivast på 12/12, 12/43, 13/13, 11/10 og 11/24 I byggetrinn 1 når tunnel og ny E134 med påkopling til dagens E134 vil bygningar på eigedom 12/12 måtte rivast. Arealet bygningane står på vert nytt vegareal. Bygningar på eigedommane 12/43, 12/13 og 11/10 antar ein også må rivast i byggetrinn 1, som fylgje av at området vert anleggsområde til byggetrinn 1. Bygningane vert i byggetrinn3 liggjande på areal tilknytt ny E134. Bygning på eigedom 11/24 antar ein vert riven i byggetrinn 3, grunna nærleik til ny E134. Uthus på eigedom18/41 vil verta riven i byggetrinn2 ved bygging av Dyrskartunnelen og ny E134 mellom tunnelane. Bygning til Skyttarlaget vert riven i byggetrinn 3 som fylgje av deponering av overskotsmassar. Det er i reguleringsplanen vist nytt areal til Skytebanen på Liamyrane. 57

58 7.3. Veg- og trafikktilhøve, Trafikktryggleik Det er fleire tiltak som er gjort for å betre trafikktryggleiken på den nye hovudvegstrekninga. Eit tiltak i seg sjølve er at det byggast ny veg som følg krava i handboka for korleis den skal utformast. I byggetrinn 2 er det lagt til grunn H3. I tillegg til det standardnormalprofilet ein H3-veg skal ha er det valt å legge inn en forsterka midtoppmerking på 0,5m. Når eit køyretøy i fart treffer feltet med hjula vil det oppstå vil det oppstå en betydelig vibrering i køyretøyet. Dersom sjåføren er uoppmerksam eller sovnar vil vibreringa vekke oppmerksamheten og gi ein moglegheit til å korrigera køyretøyets plassering før ein trafikkulykke oppstår. I byggetrinn 3 er ny E134 hovudvegen en vegklasse H7 men med ein fartsgrense på 90 km/t. Det blir også eit toplanskryss med ramper til og frå rundkøyringane. Eit planskiltkryss er meir trafikksikkert enn eit kryss i plan. Eit anna trafikksikkerheitstiltak er kanalisering av kryssa som er i plan. Det er også lagt inn et venstresvingefelt i dei kanaliserte kryssa for å skilje trafikkstraumane. I alle kryss og avgjørsler, særleg ut mot hovudvegen er det god sikt. Sidearealet er utforma på ein måte som er tilfredsstilande innanfor sikkerheitssonen. Ved tunnelportalar og ved bratt fylling og mur er det lagt inn rekkverk for å hindre påkøyrsel og utforkjørsel. Det er også få kryss og avkøyrsler på strekninga, noko som er bra trafikksikkerheits tiltak i seg sjølv. Dei fleste ulukkesutsette stadene som er kjent langs riksveg, er vegkryss (Christensen 1988; Statens vegvesens handbok 115, 2007) Anna teknisk infrastruktur Dette planforslaget vil medføre trong for ei omlegging av høgspent i byggetrinn 3. Deponering av overskotsmasse som skjer i byggetrinn 3 vil medføre nye terrenghøgder som gjer at høgspentlina ikkje vil ha nødvendig høgde frå line til terreng Landskap, topografi og estetikk Planforslaget medfører ei total transformasjon av området med nye terrenghøgder og eit stort vegkryss midt i området. Frå å vera eit utmark- og beiteområde vert flata på Liamyrane med planforslaget dominert av nytt veganlegg. 58

59 7.6. Nærmiljø og friluftsliv Området er avgrensa av dagens E134 i nord og elva Storelvi i sør. Størst konflikt er knytt til arealets storleik og at tiltaka endrar området sin karakter og eksisterande verksemder innanfor området. Området vil i hovudsak inngå som grunn for nytt veganlegg og tilhøyrande tiltak (kolonnefelt / bensinstasjon / vektstasjon) samt framtidig næringsareal Naturmiljø Deponiet er i konsekvensutgreiing av deltema Naturmangfald vurdert å ikkje ha negativ verknad verken for naturtypar, raudlisteartar eller villrein. Det er også venta svært små negative verknader for funksjonsområder for fisk i driftsfasen Naturmangfaldslova 8. Kunnskapsgrunnlaget Kunnskapsgrunnlaget er rekna som godt nok for planområdet. Det er utført konsekvensanalyse av naturmangfald for mogleg massedeponi på Liamyrane tidlegare av Håland (2007). 9. Bruk av føre var prinsippet Planforslaget medfører ei stor endring av området både i arealbruk og nye terrenghøgder. 10. Samla belastning Innanfor området er det ikkje registreringar av verdfullt naturmangfald, og ein vurderer at tiltaket slik sett ikkje reduserer verdfullt mangfald. Tiltaket sitt omfang og trinnvise utbygging gjer at det må takast særleg omsyn for å ikkje forverra påverknad nedstraums. 11. Kostnadar ved miljøforringing Tiltakshavar skal dekka kostnadane ved å hindra eller avgrensa skade på naturmangfaldet som tiltaket valdar, om dette ikkje er urimeleg ut frå tiltaket og skaden sin karakter. For dette tiltaket vil det være naturleg å vurdera å ikkje gjere inngrep i dei naturområda utover dette planområdet. I tillegg vil det for dette tiltaket vere særs viktig å hindra partikkelspreiing og kjemikaliar frå anleggsarbeidet i vassførekomstane, samt at kvalitet nedstraums ikkje vert negativt forringa. 12. Miljøforsvarlege teknikkar og driftsmetodar Tiltakshavar er forplikta til å bruka teknikkar og driftsmetodar som er mest mogleg optimale i høve til naturmiljø, økonomiske- og samfunnsmessige høve. I dette ligg også plikta til å vurdera alternative plasseringar av deponi- og riggområde til dei ulike byggetrinna. Dette betyr at tiltakshavar må ta omsyn til tiltakets konsekvensar for kringliggjande areal. Avbøtande tiltak Avløp frå deponi bør ikkje førast direkte til vassdrag, men gå via sedimenteringsbasseng. Det er viktig at desse har tilstrekkeleg størrelse/opphaldstid på vatnet og kan tømmast ved behov. 59

60 På Liamyrane bør det planleggjast for område til forureina / inerte massar. Eit slikt deponi treng løyve frå forureiningsmynde Kulturminne / kulturlandskap Innanfor planområdet er det ingen registerte kulturminner. Planforslaget inneheld ingen omsynssoner for kulturminner/-miljø. Liamyrane kan ha vore nytta i førhistorisk tid til busetnad og utvinning av jern. Område sin plassering mellom Røldal og stølsområde i Valldalen gjer at ein må gå ut frå at også dette området har vore nytta i førhistorisk tid. Kulturlandskapet er vakse til og jordmassar delvis omrota av moderne gravemaskiner. Her er heller ikkje kjende kulturminner av høg verdi. Den gamle køyrevegen er utbetra ti moderne standard og har ikkje kulturhistorisk interessante element igjen. Stølsområde vest i kulturmiljøet er i dag eit relativt tettbygd hytteområde. Kulturmiljøet har liten verdi. Kulturlandskapet er tilvakse og delvis omrota av moderne gravemaskinar. Her er heller ikkje kjend nokre kulturminne av høg verdi. Den gamle køyrevegen er utbetra til moderne standard og har ikkje kulturhistorisk interessante element igjen. Stølsområdet vest i kulturmiljøet er i dag eit relativt tettbygd hytteområde. I delrapport om kulturminne til Konsekvensutgreiinga og kommunedelplan for E134 (KDP) er Liamyrane lågt verdsett som kulturminne Figur 35, Illustrasjon frå delrapport til KDP E Naturressursar, Landbruk som jord- og skogbruk. Beiteareal Planforslaget opprettheld landbruksareal i nordre del av planområdet og legg til rette for at område langs veg til Røldal og nærast tilkomstveg til hytteområde kan opparbeidast som landbruksareal etter ferdig veganlegg. I samband med vegutbygging vil området verta nytta som massedeponi Støy Støyvurderinga tilseier at det bør gjerast nye støyvurderingar til dei enkelte byggetrinn for fastsetjing av trong for støyskjermande tiltak. 60