GEODATAPLAN HORDALAND OG SOGN OG FJORDANE

Transkript

1 GEODATAPLAN HORDALAND G HORDALAND OG SOGN OG FJORDANE

2 INNHALD I GEODATAPLANEN FOR FYLKA 1 STRATEGISKE VAL KOMANDE ÅR OG I 4-ÅRS PERIODEN NOREG DIGITALT SAMARBEIDET I HORDALAND OG SOGN OG FJORDANE BAKGRUNN SENTRALE LOVER FOR NOREG DIGITALT SAMARBEIDET GEODATALOVA PLAN OG BYGNINGSLOVA MATRIKKELLOVA MÅL MED GEODATAPLANEN GEOVEKST-SAMARBEIDET SIN PLASS I NOREG DIGITALT ORGANISERING AV NOREG DIGITALT I HORDALAND OG SOGN OG FJORDANE OG FYLKE FYLKESGEODATAUTVALET I HORDALAND OG SOGN FJORDANE OG FYLKE ARBEIDSUTVAL FOR BASIS GEODATA ARBEIDSUTVAL FOR PLAN- OG TEMADATA ÅRLEGE NOREG DIGITALT MØTE (ÅRSMØTE) I REGIONANE ÅRSSYKLUS FOR GEODATAPLANEN GEODATASAMARBEID STATUS TILGANG TIL OG BRUK AV GEODATA BRUK AV GEODATA TILGANG TIL GEODATA FOR NOREG DIGITALT PARTAR DET OFFENTLEGE KARTGRUNNLAGET FORMIDLING AV GEODATA TIL KOMMERSIELLE BRUKARAR METADATA GEODATAGRUNNLAGET STANDARDAR OG PRODUKTSPESIFIKASJONAR GEODETISK GRUNNLAG HORISONTALT GRUNNLAG VERTIKALT GRUNNLAG NN1954/ NN POSISJONSTENESTER BASIS GEODATA GEOVEKST FKB-prosjekt Arealressurskart (AR5) FKB-Vegnett (Vbase) Nasjonal traktorveg- og stidatabase Ortofotoprosjekt Laserskanningsprosjekt OMLØPSFOTO MATRIKKELEN Matrikkeleiningar Adresser Bygning Kvalitetsheving Side 2 av 48

3 4.3.4 ADMINISTRATIVE GRENSER KRINSGRENSER STADNAMN NASJONALE KARTSERIAR SJØKART OG DJUPNE INFORMASJON KYSTKONTUR HISTORISKE ORTOFOTO PLANDATA KOMMUNALT PLANREGISTER KOMMUNEPLANAR OG KOMMUNEDELPLANAR (AREALDELEN) REGULERINGSPLANAR TEMADATA TEMADATA I DET OFFENTLEGE KARTGRUNNLAGET INNSAMLING OG TILGJENGELIGGJERING AV LOKALT ETABLERTE TEMADATASETT Tur- og friluftsruter FREMME BRUKEN AV TEMADATA FORVALTNING, DRIFT OG VEDLIKEHALD FDV-AVTALANE VEDLIKEHALD FORVALTNINGSLØYSINGAR FORVALTNING AV FKB - LEIDNING KOMPETANSE HANDLINGSPLAN EXCEL-FIL (SØKBAR) PDF-DOKUMENT Strategiske val komande år og i 4-års perioden Ein føresetnad for å lukkast med Noreg digitalt vil vere om det finst eit fullstendig og påliteleg datagrunnlag. Datagrunnlaget skal kunne brukast til partane sine prioriterte oppgåver som næringsutvikling, sysselsetting, busetting og i planprosessane innanfor plan- og bygningslova sitt område m.v. Faktaopplysningar det er behov for bør finnast her, og dei må vera tilrettelagt slik at dei enkelt kan brukast som eit middel i effektive og opne planprosessar og til støtte for ei god gjennomføring. Den viktigaste suksessfaktoren for å lukkast, er at forvaltninga har tekniske og økonomiske verkemidlar for å kunne forvalte og bruke datagrunnlaget optimalt og i nært samarbeid med aktørane i Noreg digitalt. Side 3 av 48

4 Fylkesgeodatautvala i Hordaland og Sogn og Fjordane vil ha følgjande satsingsområde i planperioden: Fortsetja etablering og forbetring av basisdata ut frå partane sine behov ved samfinansiering av felles datagrunnlag Avtalefesta, forpliktande vedlikehald og periodisk ajourføring av datagrunnlaget skal gjennomførast Syte for oppdaterte kart- og registerdata, og påverka framdrifta av det tredimensjonale punktgrunnlag. Desse dataa kan gje betre grunnlag for vurdering og planlegging av tiltak i ein naudsituasjon, og er viktig med omsyn til tryggleik og førebygging av t.d. ras og flom Oppretthalde kvaliteten på digitale plandata etter prosjektet Auke aktiviteten innan temadata Vegadresser er komen langt i Hordaland, og er i god prosess mange stader i Sogn og Fjordane. Ferdigstilling i alle kommunar må prioriterast, med tanke på å sikre liv, helse og eigedom samt bidra til samfunnsøkonomiske vinst Side 4 av 48

5 2 Noreg digitalt samarbeidet i Hordaland og Sogn og Fjordane 2.1 Bakgrunn Noreg digitalt er eit breitt samarbeid mellom kommunale, regionale og nasjonale verksemder som har ansvar for å framstille geodata eller er store brukarar av slike data. Samarbeidet er etablert for å byggje og drive ein nasjonal geografisk infrastruktur som skal sikre alle brukargrupper i samfunnet tilgang til gode geodata. Noreg digitalt samarbeidet er basert på gjensidig forpliktande avtalar der partane bind seg til ei todelt løysing som inneber andelsfinansiering av basis geodata og ei plikt til å levere eigen temainformasjon. Det vert elles vist til informasjon på Sentrale lover for Noreg digitalt samarbeidet Dette kapitlet gir ei oversikt over lover som er sentrale for Noreg digitalt samarbeidet; geodatalova, plan- og bygningslova og matrikkellova Geodatalova Lov av 3. september 2010 nr. 56 om infrastruktur for geografisk informasjon (geodatalova) skal sikre effektiv tilgang til geodata for offentlege og private føremål. Sjå Forskrift til geodatalova vart vedteken av Miljøverndepartementet 8. august 2012 og tok til å gjelde same dag. Forskrifta gir detaljerte reglar for korleis offentlege etatar skal organisera sine vevtenester for å kunna gi effektiv tilgang til geografisk informasjon. Sjå Geodatalova gjennomfører også europaparlaments- og rådsdirektiv 2007/2/EF av 14. mars 2007 om etablering av ein infrastruktur for geografisk informasjon i Det europeiske fellesskapet (INSPIRE) i norsk rett. Direktivet er tatt inn i EØS-avtalen gjennom Stortinget si godkjenning. Betre tilgang til geodata er ein føresetnad for god miljøpolitikk og god offentleg forvaltning. Geodata skal kunne samanstillast og gjerast tilgjengeleg på tvers av administrative grenser og organisatoriske skilje. For å nå målsetnaden, er det naudsynt å styrke samarbeidet om deling av geodata mellom verksemder med offentlege oppgåver, og sikre vidare utvikling og drift av den nasjonale infrastrukturen for geografisk informasjon Noreg digitalt.

6 2.2.2 Plan og bygningslova Plandelen i lov om planlegging og byggesaksbehandling (plan- og bygningslova) av 27. juni 2008 nr. 71 tredde i kraft 1. juli I plan- og bygningslova 2-2 er det stilt krav om at den einskilde kommune skal ha eit planregister som gir opplysningar om gjeldande arealplanar og andre avgjerder som slår fast korleis areala skal nyttast. Dette kravet er utdjupa i forskrift om kart, stadfesta informasjon, arealformål og kommunalt planregister (kart- og planforskrifta) av 26. juni 2009 nr Kart- og planforskrifta tredde i kraft den 1. juli 2009, og krev at alle vedtekne arealplanar skulle førast i ei planoversikt i tråd med 13 i forskrifta. Frå 1. januar 2010 skal kommunen ha eit digitalt planregister. Det digitale planregisteret skal i følgje 12 i forskrifta innehalde alle nye digitale arealplanar, dispensasjonar, mindre endringar, m.m. Endeleg vedtekne arealplanar skal framstillast i tråd med reglane i kart- og planforskrifta 9 til 11, og Nasjonal produktspesifikasjon for arealplan og digitalt planregister (NPAD). Krava til framstilling skal sikre at alle arealplanar berre kan utarbeidast med arealformål og omsynssoner som er heimla i plan- og bygningslova, og dermed sikre einsarta bruk av areal i heile landet. Dette gjer det mogleg å lage statistikk om bruk og vern av areala våre og sikre våre forpliktingar som er nedfelt i geodatalova Matrikkellova Lov om eigedomsregistrering (matrikkellova) tredde i kraft 1. januar Sjå Pr. september 2016 er fortsatt ikkje matrikkellovas 7 tredd i kraft. Den gjeld «Krav om klarlagt grense før tinglysing av heimelsovergang». Matrikkelforskrifta tredde i kraft samtidig med lova. Det har vore gjennomført endringar både i lov og forskrift etter at lova tredde i kraft. Lova skal sikre tilgang til viktige eigedomsopplysningar, ved at det blir ført eit einsarta og påliteleg register (matrikkelen) over all fast eigedom i landet, og at grenser og eigedomstilhøve blir klarlagt. Bestemmelsane om gjennomføring av saker i matrikkellova skal mellom anna vere konfliktførebyggjande og dermed i størst mogleg grad hindre grensetvistar m.m. For å nå formålet med matrikkellova er det naudsynt å vidareutvikle gode matrikkelfaglege miljø med tilstrekkeleg kapasitet til å halde tidsfristane i lova. 2.3 med geodataplanen Geodataplanen skal vere ein sentral reiskap i arbeidet med å realisere Noreg digitalt samarbeidet i Hordaland og Sogn og Fjordane. gruppa for geodataplanen er Noreg digitalt partane i fylka. Geodataplanen skal medverke til: å betre den offentlege sakshandsaminga ved bruk av geografisk informasjon at etablering, ajourføring, tilrettelegging, forvaltning og distribusjon av data vert gjort på ein effektiv og formålstenleg måte, og å organisere geodataarbeidet på ein formålstenleg og god samfunnsøkonomisk måte, både administrativt og teknologisk, på regionalt, interkommunalt og kommunalt nivå. Geodataplanen skal vere ein konkret, handlingsretta plan prega av: Side 6 av 48

7 klare prioriteringar realistiske mål fornuftige tiltak konkrete resultatmål 2.4 Geovekst-samarbeidet sin plass i Noreg digitalt Geovekst er eit samarbeid om felles etablering, forvaltning, drift, vedlikehald og bruk av geografisk informasjon. Samarbeidet vart etablert i Partane i Geovekst: Statens vegvesen Energi Norge KS (kommunesektorens organisasjon) Kartverket Telenor Landbruksdepartementet med underliggjande etatar Norges vassdrags- og energidirektorat (laser) Formålet med Geovekst samarbeidet er å gjennomføre felles kartleggingsprosjekt samt etablere og vedlikehalde felles sett av geografiske data som tilfredsstiller eit vidt spekter av brukarbehov. Partane er i fellesskap rettshavarar til alle data som inngår i samarbeidet. I dei einskilde kartleggingsprosjekta deltek dei sentrale Geovekst partane og andre aktørar som har behov for geografisk informasjon, til dømes Jernbaneverket, NVE og Forsvaret. Det er semje mellom Geovekst partane om at alle data etablert gjennom samarbeidet skal inngå som ein del av datatilfanget i Noreg digitalt med dei rettar som er omtala i Generelle vilkår for Noreg digitalt. Alle partar i Noreg digitalt som ikkje er Geovekst partar betalar ei avtalt årleg avgift for bruksretten. 2.5 Organisering av Noreg digitalt i Hordaland og Sogn og Fjordane og fylke Fylkesgeodatautvalet i Hordaland og Sogn Fjordane og fylke Alle fylke skal organisere Noreg digitalt arbeidet gjennom eit Fylkesgeodatautval (FGU) med underutval. FGU må ha god forankring, og det skal leggjast vekt på at det har representasjon på vedtaksnivå. FGU si samansetjing: 2 til 5 kommunerepresentantar (dersom det er kommunesamarbeid bør flest mogleg regionar vere representert) Skal ha representantar frå dei øvrige Geovekstpartane. Fylkesmannen Fylkeskommunen Andre aktuelle samarbeidspartar Side 7 av 48

8 Partane peikar sjølve ut representantane til FGU. Vertskap for møter i FGU går på rundgang mellom partane. Fylkesgeodatautval Hordaland: Part Representant Vararepresentant Fylkesmannen Hordaland (leiar) Kjell Kvingedal Fylkesmannen Hordaland (GIS/geodata) Trond Rolland Hordaland fylkeskommune (nestleiar) Hans-Christian Engum Hordaland fylkeskommune (GIS/geodata) Torbjørn Eidsheim Bøe Bergen kommune Terje Helle Endre Leivestad Region Vest Arne Klingsheim (Askøy) Kristoffer Barhaug (Fjell) Regionrådet Nordhordland IKS Tommy Veland (Lindås) Kjersti Soltvedt Furnes Samarbeidsrådet for Sunnhordland IKS Bjarne Hetlesæter (Sveio) Bjørn Eikemo (Etne) Statens vegvesen region vest Arild Bergstrøm Sven Arild Fedje Telenor Networks AS Tove Røkke Molnes Energiverka Kjell Nerhus (BKK) Ole Magnus Dybwad (BKK) Norges vassdrags- og energidirektorat Delia Welle Kejo (NVE) Kartverket Bergen (fylkeskartsjef) Anne Lien Kartverket Bergen (sekretær) Aase Midtgaard Skrede Fylkesgeodatautval Sogn og Fjordane: Part Representant Vararepresentant Fylkesmannen Sogn og Fjordane (leiar) Nils Erling Yndesdal Fylkesmannen Sogn og Fjordane (landbruk) Arne Sandnes Enisa Saracevic Fylkesmannen Sogn og Fjordane (GIS/geodata) Tone Reinsnos Knutsen Sogn og Fjordane fylkeskommune Birgit Tansøy Sogn og Fjordane fylkeskommune (GIS/geodata) Jo Tore Kristoffersen Sogn regionråd Bjørn Inge Fossen (Luster) HAFS og Samarbeidsforum i Sunnfjord (SIS) Stig Tverberg (Hyllestad) Nordfjordrådet Roy Cato Hopland (Stryn) Asbjørn Tverberg (Eid) Statens vegvesen Region vest Sven Arild Fedje Arild Bergstrøm Telenor Networks AS Tove Røkke Molnes Energiverka Einar Tefre (Sunnfjord Energi) Oddvar Kjell Grotle (SFE) Norges vassdrags- og energidirektorat (NVE) Delia Welle Kejo Kartverket Bergen (fylkeskartsjef) Anne Lien Kartverket Bergen (sekretær) Aase Midtgaard Skrede I fylkesgeodatautvala kan statlege partar som til dømes Fiskeridirektoratet og Mattilsynet møte i utvalet ved høve.fgu er styringsgruppe for arbeidsutval der det kan trekkjast inn fagleg representasjon etter høve. Arbeidsutval bør vere representert med brei samansetjing av fagpersonell. Om ikkje anna er bestemt skal Kartverket vere representert i alle utvala og ha anten leiar- eller sekretærfunksjonen. Representantane til utvala vert peika ut av rettshavarane. Representantar for andre partar kan delta der dette er naturleg. Side 8 av 48

9 2.5.2 Arbeidsutval for basis geodata Samansetjing av arbeidsutval for basis geodata: Kommunerepresentantar Representantar frå øvrige Geovekst partar Eventuelt andre relevante representantar Arbeidsutval for plan- og temadata Samansetjing av arbeidsutval for plan- og temadata kan vere slik: Kommunerepresentantar Representantar frå Geovekst partane Fylkeskommunen Fylkesmannen (andre fagområde enn Geovekst) Eventuelt andre relevante representantar (for eksempel Fiskeridirektoratet, Mattilsynet, Kystverket m.fl.). Det skal organiserast ei fast rapportering frå alle plan- og temadata og beredskapsutval til Noreg digitalt sine forum for Temadata og Plandata Plan og temadatautval (PTU) i Hordaland: Part Representant Vararepresentant Fylkesmannen i Hordaland (GIS) Trond Rolland Fylkesmannen i Hordaland (plan) Brooke Wilkerson Hordaland fylkeskommune (GIS) Thorbjørn Eidsheim Bøe Hordaland fylkeskommune (plan) Hans-Christian Engum Statens vegvesen region vest (plan) Marian Dagfrid Barsnes (Nordhordland) Os kommune (Midthordland) Torbjørn Steffensen Stord kommune (Sunnhordland) Yngve Sagvaag Lunde (Hardanger/Voss) Kartverket Bergen Kjetil Holm Henrik Løseth Jansen Plan og temadatautval (PTU) i Sogn og Fjordane: Part Representant Vararepresentant Fylkesmannen i Sogn og Fjordane (GIS) Tone Reinsnos Knutsen Fylkesmannen i SF (plan) Gunn Tove Nyheim Dag Endre Stedje Sogn og Fjordane fylkeskommune (GIS) Jo Tore Kristoffersen Sogn og Fjordane fylkeskommune (plan) Torbjørn Hasund Statens vegvesen region vest (plan) Magna Fondenes Vangsnes Sven Arild Fedje Stryn kommune (Nordfjord region) Lisbeth Lervik Helset (Stryn) Cecilie Åshamar (Eid) Sogndal kommune (Sogn regionråd) Markus Mohn Werner (Sogndal) Mari Johansen Aune (Leikanger) HAFS og SIS Sasa Sehic (Høyanger) Irene Hollevik (Flora) Kartverket Bergen Aase Midtgaard Skrede Henrik Løseth Jansen PTU-utvala i begge fylka vil ha hovudfokus på etablering av høyringsbasar. Side 9 av 48

10 2.5.4 Årlege Noreg digitalt møte (årsmøte) i regionane Det gjennomførast regionvise årlege møte for alle kommunane og fylkespartane. Som tids- og kostnadsbesparande tiltak blir det frå 2017 felles møte for fleire regionar: Hordaland: Nordhordland og Midthordland møter saman i Bergen. Sunnhordland og Hardanger/Voss møter saman i Rosendal (viss nokon kommunar heller vil delta på møtet i Bergen kan dei sjølvsagt det). Sogn og Fjordane: Opphavleg plan var som følgjer: Indre og ytre Sogn og delar av Sunnfjord møter saman i Balestrand. Nordfjord og delar av Sunnfjord møter saman i Sandane. Etter innspel på FGU-møta vil møtestad bli vurdert endra. Dei årlege Noreg digitalt møta skal sikre at samarbeidet i fylka blir drive etter formålet og etter dei sentrale og lokale retningslinene. På møta vil normalt desse sakene bli handsama: Melding om arbeidet føregåande år Årsrekneskap for prosjekta Presentasjon av ny geodataplan Innmelde saker Presentasjon av nye medlemar og vara til utvala Årssyklus for geodataplanen Aktivitetane i utvala vil i stor grad vere knytt opp til årssyklusen for geodataplanen, og vil difor ha 2 3 naturlege møtetidspunkt gjennom året. For å kunne evaluere aktivitetane siste året på ein god måte, vil det vere naturleg å organisere eit årleg Noreg digitalt møte i fylket tidleg på året. Side 10 av 48

11 Planfase Periode Aktivitet STANDARDISERT GEODATAPLANPROSESS Revisjon 1.mai - 1.september Basert på innspel og dialog med partane gjennomfører Kartverket revisjon av innhaldet i planen. Revisjonsfasen vert ofte innleia med møte i geodatautvalet i fylket. Avgjerd 1.september - 1.november Iverksetjing 1.november - 1.mai Utkast til revidert plan skal vere klar innan 1.september. Denne handsamast så i geodatautvalet (eventuelt i eit par omgangar) og skal vere ferdig vedteken i geodatautvalet 15.oktober. Seinast 1. november skal planen (tekstdel og handlingsplan) leggjast ut på internett for å kunne samhaldast med planar frå heile landet/til bruk for Geovekstforum. Behandling i fellesmøte kan skje etter 15.oktober. Framlegg til endringar som kjem etter dette vert avvik frå plan og teke med i neste års revisjon. I denne perioden vert planen sett ut i livet. Det vert gjort avtalar mellom partane, og avtalte prosjekt vert starta opp. Rapport om kva som er gjennomført skal leggjast fram for geodatautvalet. Ferdig godkjent geodataplan skal liggje føre 1.november Årshjul i fylka med kopling til nasjonale arbeidsprosessar Side 11 av 48

12 2.6 Geodatasamarbeid Status I fylka har dei ulike partane ulike roller. Dei ulike fagetatane på regionalt nivå har til oppgåve å gje kommunane fagleg rettleiing innafor sine fagfelt. Dei tek difor initiativ til etablerings- og forbetringsprosjekt og er pådrivar innanfor desse felta. Kartverket har ei viktig rolle som rettleiar for dei regionale partane og som rettleiar for kommunane i tekniske spørsmål ved gjennomføring av etableringsprosjekt og arbeid knytt til vedlikehaldsavtalane. Kartverket styrer normalt desse arbeida. Kommunane deltek i utførande oppgåver og rapporterer feil og manglar til regionale og nasjonale fagetatar. Partane i fylket syter for at forvaltning og finansiering er sikra. et er å få datasetta innarbeida i forvaltning-, drift- og vedlikehaldsavtalen (FDV- avtalen). Side 12 av 48

13 3 Tilgang til og bruk av geodata 3.1 Bruk av geodata Rammeverksdokumentet i Noreg digitalt trekkjer opp viktige prinsipp som skal ligge til grunn for den tekniske tilrettelegginga og utvikling i regi av partane. Geodata som blir produsert skal leggjast til rette best mogleg for at dei skal vere enkle å ta i bruk. 3.2 Tilgang til geodata for Noreg digitalt partar For å kunne gje tilgang til data til alle Noreg digitalt partane finst det ein felles nasjonal portal for formidling av kartdata og annan geografisk stadfesta informasjon, sjå Denne portalen vert drifta av Kartverket på vegne av partane. Her kan du søkje etter, få vite meir om og få tilgang til det som er tilgjengeleg av slik informasjon. Ein del av det som vert bydd fram her ligg ope for alle, medan andre data krev at ein er Noreg digitalt part. For å handheve dette er det etablert et verktøy kalla BAAT. Her må Noreg digitalt partane registrere seg for å kunne laste ned data, og for å kunne bruke WMS og andre tenester som berre er tilgjengeleg for dei. 3.3 Det offentlege kartgrunnlaget Plan- og bygningsloven 2-1 og kart- og planforskriften 5 seier at kommunane i samarbeid med staten skal organisere tilgang til eit offentleg kartgrunnlag for dei formål som er omtala i loven. Det offentlege kartgrunnlaget (DOK) er offentlege og kvalitetssikra geodata som skal gi et nødvendig geografisk informasjonsgrunnlag for oppgåver etter plan- og bygningsloven. Det offentlege kartgrunnlaget (DOK) var ute på offentlig høyring sommaren 2012 basert på ein rapport utarbeidd av Kartverket. 1. juli 2014 publiserte departementet ein revidert rettleiar til forskrift om kart, stedfestet informasjon, arealformål og digitalt planregister (kartforskriften). Dei viktigaste endringane er knytta til DOK. 1.januar 2015 vart det offisielle innhaldet i DOK publisert for første gang. Vidare vil godkjende DOK-data bli offentleggjort av Kommunal- og moderniseringsdepartementet (KMD) 1. januar kvart år. Lista viser alle datasett som er foreslått som ein del av DOK, og er gruppert som godkjent, i prosess og ikkje godkjent. Oversikta over datasett i det offentlege kartgrunnlaget er også å finne i den nasjonale geoportalen. Det er viktig å påpeike at arbeidet som no er starta opp vil vere ein prosess som går over fleire år, med stadig fleire godkjente datasett. Dette er eit arbeid som vil vere i stadig utvikling. Det er KMD som har ansvar for å vurdere og godkjenne datasetta som skal inngå i DOK. Vurderinga vert basert på eit sett av tekniske, innhaldsmessige og oppfølgingsmessige kriterium. Kartverket som nasjonal geodatakoordinator bistår departementet i dette arbeidet. Det er viktig at datasetta tilfredsstiller vedtatte spesifikasjonar, og at tilhøyrande metadata m.a. omtalar dekningsområde, kvalitet og kor fullstendig det enkelte datasettet er på ein måte som Side 13 av 48

14 set brukarane i stand til å forstå og bruke dataa. Kartverket har ulike oppgåver knytt til det offentlege kartgrunnlaget: Oppfølging av nasjonale etatar. Dette vert samordna med Norge digitalt/oppfølging av Geodatalova Oppfølging av kommunane. Dette vert samordna med oppfølginga av Geovekst/Norge digitalt. Fylkeskartkontora samordnar dette med den øvrige oppfølginga av FDVarbeidet gjennom FDV-avtalen. Revisjon av liste med datasett som er del av DOK. Revisjonen byggjer blant anna på innspel gjennom nasjonale og regionale Noreg digitalt-utval. Frist for innsending av forslag til revidert kandidatliste og krav til KMD er 1. november. Dataeigarar og geodatautval må sende sine innspel til Kartverket innan 1. oktober. 3.4 Formidling av geodata til kommersielle brukarar Frå og med har Kartverket etablert eiga formidlingsteneste og overteke formidling av eigne data. Dette er data frå Geovekst-samarbeidet samt andre felles datasett. Data vert levert til sluttbrukarar primært gjennom forhandlarar. Data frå Geovekst-samarbeidet kan også seljast av den einskilde kommunen. 3.5 Metadata Ein viktig faktor for å medverke til auka bruk av geografiske data, er dei ulike brukarane sin tilgang til metadata. Kommunevise metadata over FKB (både baser, produkt og temadata) finn ein her: Metadata for plandata i fylka blir lagt ut her etter kvart som dei er klare. Side 14 av 48

15 4 Geodatagrunnlaget Geovekst oppdrag skildra i geodataplanen sin handlingsplan skal merkast med ein identifikator når oppdraget er vedteken gjennomført og registrert i Kartverkets rekneskapssystem. Som identifikator vert Kartverkets interne oppdragsnummer (LACHffån) brukt, til dømes LACHSF61. Oppdragsnummeret skal vere gjennomgåande i Geovekstavtalar, firmaavtalar og i Kartverkets arkivsystem (Arken). Oversiktskart med identifikatorane finn ein i metadatakatalogen: FKB-Metadatakatalogen/Georef. 4.1 Standardar og produktspesifikasjonar Geovekstforum har ansvar for å utarbeide og revidere produktspesifikasjonar for FKB-data og ortofoto. Produktspesifikasjonane baserer seg på SOSI standarden. Det er ein føresetnad at alle data og produkt utarbeida i regi av Geovekst følgjer gjeldande standardar og spesifikasjonar. 4.2 Geodetisk grunnlag Horisontalt grunnlag EUREF89 UTM (Universal Transversal Mercator-projeksjon) er frå 1994 vedteken som Noregs offisielle, horisontale grunnlag. Sonebreidde mellom sentralmeridianen i sone 32 (sør- Noreg) og sone 33 (nord-noreg) er 6º. Denne UTM-projeksjonen har ein målestokksfaktor på 0,9996 i sentralmeridianen. Ein avstand målt i terrenget må påførast ein korreksjon for å få avstanden i kartplanet. Denne korreksjonen er inntil 400 ppm eller 4 cm/100 meter, avhengig av avstanden frå sentralmeridianen. I ein del samanhengar kan dette vere eit praktisk problem. For å bøte på desse praktiske problema er det etablert ein kartprojeksjon spesielt for bygg- og anleggsformål, EUREF89 NTM (Norsk Transversal Mercator) med sonene Projeksjonen (EUREF89 NTM) har følgjande eigenskapar: Sonebreidde 1º. Sentralmeridian kvar halve grad, 5º30, 6º30, osv. estokk i sentralmeridianen (tangering) i falsk offset nord (N= ved B=58º ) og i falsk offset aust. Same geoide- og ellipsoidemodell som EUREF89 UTM. Projeksjonen EUREF89 NTM har ein maksimal målestokkskorreksjon innan sonebreidda på 11 ppm i Sør-Noreg, noko som vert redusert til 5 ppm lengst i nord. Dette dekkjer kravet til dei fleste praktiske formål der vanleg måleutstyr vert nytta. Dersom kartdata i NTM ligg til grunn for prosjekteringa, vert det rekna med at ein unngår dei fleste problema knytt til korreksjon av avstandar frå kart til terreng og omvendt Vertikalt grunnlag NN1954/ NN2000 Kartverket arbeider no i saman med Geovekst om innføring av eit nytt høgdesystem, NN2000. Alle målingar som vert brukt til å realisere systemet, er korrigert til år Det betyr at det i framtida blir korrigert for landheving med moderne berekningsteknologi (landhevingsmodell). Det innførast eit høgdesystem som vil vare i mange år, utan trong for endringar. Side 15 av 48

16 Status Hordaland og Sogn og Fjordane gjekk i 2015 over til NN2000. Bergen går over haust Posisjonstenester Kartverket sine posisjonstenester er retta mot profesjonelle brukarar som har behov for posisjonsbestemmelse med stor presisjon. CPOS er den mest nytta posisjonstenesta der posisjonen kan fastsetjast med centimeters presisjon. Status Det er etablert heildekkande CPOS-teneste for Hordaland og Sogn og Fjordane. Det er ikkje innmeldt behov for utbygging av fleire stasjonar i fylka. 4.3 Basis geodata Basis geodata er data ei rekke brukarar har behov for til mange ulike formål, mellom anna til hovudkartserien for norskekysten, topografisk hovudkartserie for Noreg (Norge 1:50 000), detaljerte FKB- data, samt til ei oversikt over eigedomar, eigedomsgrenser, adresser og bygningar (matrikkelen). Til basis geodata høyrer også data som gir grunnlag for nøyaktig posisjonsfesting. Basis geodata er ein naudsynt bakgrunn for handsaming og presentasjon av alle andre former for geodata. Norgeskart.no er Kartverkets innsynsløysing for kartdata Geovekst I Geovekst-samarbeidet vert dei mest detaljerte FKB-data, ortofoto og terrengdata i Noreg etablert og forvalta. Etablering og periodisk ajourføring vert gjennomført i eigne prosjekt, mens det kontinuerlege vedlikehaldet vert regulert gjennom FDV-avtalar (sjå kapittel 5.) Prosjekta baserast på behov hos partane. Prinsippa som ligg til grunn for kartleggingsarbeid i Hordaland og Sogn og Fjordane: Side 16 av 48

17 1. FKB-B prosjekt og høgdedatafangst med samtidig ortofoto 2. Omløpsfoto 25 cm (vert styrt av Kartverket sentralt) 3. Høgoppløyselege ortofoto i sentrumsområde (10 cm eller betre) dersom 1 part eller fleire vil prioritere dette 4. Ny runde FKB-B (m orto) og evt. høgdedata i høveleg frekvens (mindre aktive kommunar hopper over ei runde og kjører halv frekvens, andre kartlegg no berre mindre område med endringar før dei tek ei større kartlegging ved neste høve). 5. Ny runde omløpsfoto 25 cm FKB-prosjekt Status Alle FKB B/C område er kartlagde, men ein finn i nokre område gamle utdaterte data med dårleg teknisk kvalitet. Oversikt over FKB-data i FKB-Metadatakatalogen/Georef. Det er framskaffa mykje 25 cm omløpsfoto i Hordaland og Sogn og Fjordane siste åra (sjå avsnitt om ortofoto). Dette er kommunedekkande ortofoto med mange potensielle bruksområde, mellom anna konstruksjon av FKB-C data der partane har trong for dette. Dei mest detaljerte kartdata skal vere verifisert og a jour i periodar som ikkje er lenger enn 5-10 år. I område med stor byggjeaktivitet er målet å få kartlagt på nytt kvart 3-5 år, elles vert kartlegging planlagt basert på behov. Tiltak Gjennomføre geovekstprosjekt og sikre brukarane tilgang til gode geodata basert på vedlagte handlingsplan Arealressurskart (AR5) Geovekstpartane er retthavarar til FKB-AR5 på lik linje med andre FKB datasett. Norsk institutt for bioøkonomi (NIBIO) har det faglege ansvaret for datasettet. Forvaltning av FKB- AR5 vert regulert i FDV-avtalen. Status Alle kommunane i Hordaland og Sogn og Fjordane har hatt 1. gongs periodisk ajourhald av FKB AR5 i samband med gardskartprosessen. Desse kommunane har originalbasen for FKB AR5, og har sjølve ansvar for det kontinuerlege ajourhaldet. NIBIO har ansvar for den periodiske ajourføringa og det faglege innhaldet. Side 17 av 48

18 I 2016 var det til saman 6 kommunar i Hordaland og Sogn og Fjordane som leverte data til periodisk ajourhald av AR5, mens til kontinuerlig ajourhald i 2016 har vi så langt (medio september) fått inn data frå tilsaman 34 kommunar. Alle kommunar som er ferdig med gardskartprosessen må ha rutinar for kontinuerleg ajourhald. FKB AR5 må inn som fast del i det årlege ajourhaldet for dei kommunane som er ferdige med gardskart. Planen vert utarbeida i samråd med NIBIO. Periodisk ajourhald av FKB AR5 skal frå no av fylgja omløpsfotografering. setjinga er at det gjennomførast med 4 til 7 års mellomrom. Tiltak Lage Geovekstprosjekt for periodisk ajourhald av FKB AR5 etter plan Delta på årlege kurs i ajourhald av FKB AR5 i samarbeid med Fylkesmannen si landbruksavdeling og NIBIO Kommunar som er ferdige med gardskartprosessen sender kontinuerleg FKB AR5 vedlikehaldsdata til Kartverket Bergen ein til to gongar årleg. Kartverket utfører mottakskontroll og sender AR5 vidare til NIBIO. Periodisk ajourhald av FKB AR5 skjer i samband med ortofotoprosjekt eller omløpsfotografering Kartverket i Bergen informere til alle kommunar i Hordaland og Sogn og Fjordane om AR5 gjennom sin årlig årsmøte Side 18 av 48

19 Side 19 av 48

20 FKB-Vegnett (Vbase) Vegnett vert forvalta i Nasjonal vegdatabank (NVDB), drifta av Statens vegvesen. Statens vegvesen oppdaterer hovudvegnettet (europa-, riks- og fylkesvegar). Ajourføring av øvrige vegar (kommunale-, private- og skogsbilvegar) er regulert i FDV-avtalen. Normalt er det kommunane som gjennom sakshandsaming registrerar endringar av desse vegane og sender «manus» til Kartverket som så oppdaterer NVDB. I FKB-prosjekt får firmaa med ein kopi av vegnettet og skal konstruere ny geometri når eksisterande geometri har avvik frå gjeldande kvalitetsmål eller geometri manglar i vegnett. Status Vegnett er av varierande kvalitet i fylka. Mykje av geometrien er frå etableringa av Vbase på byrjinga av 1990-talet, og er mange stadar unøyaktig.. Den blir etter kvart bytta ut ved nykonstruksjon i Geovekstprosjekt, I nokre kommunar er andelen gateadresser høg, men det er ikkje lagt inn i Vegnett. Oppdatere Vegnett i kommunane kvart år Prioritere kommunar med stort avvik i registrerte gateadresser mellom Vegnett og matrikkel Heve kompetansen hjå kommunane om ajourhald av vegnett Tiltak Fotogrammetrisk ajourhald av vegnett blir gjort i dei fleste geovekstprosjekt Side 20 av 48

21 Nasjonal traktorveg- og stidatabase Status FKB-TraktovegSti er eit nytt landsdekkande FKB-datasett og inneheld traktorvegar og stiar (med senterlinjegeometri). Dette er objekt som tidligare er forvalta som ein del av FKB-Veg, men er no flytta til eit eige datasett. I FKB -TraktorvegSti vil disse objekta verte forvalta vidare i eit landsdekkande datasett som inneheld fleire eigenskapar enn tidligare. Ein viktig del av dette er å legge til rette for å handtere geometridelen av forvaltningsopplegget for landbruksvegar. Følgje sentrale rettesnorer omkring lagring av traktorveg. Tiltak Fotogrametrisk ajourhald i geovekstprosjekt Påføre traktorvegnummer der det manglar Ortofotoprosjekt Ortofoto er målestokksrette flybilete. Ortofoto vert framskaffa ved landsdekkande omløpsfotografering styrt av Kartverket sentralt og gjennom ortofotoprosjekt i regi av geovekst lokalt. Etter at omløpsfotograferinga frå og med 2012 vert gjennomført med 25 cm oppløysing og betre nøyaktigheit, er det naturlig at nye ortofotoprosjekt i regi av Geovekstsamarbeidet dekkjer mindre område (byar og tett busette område) med større oppløysing (10 cm og mindre) der det er trong for det. I særskilt aktive kommunar med stor byggeaktivitet kan det likevel verte trong for ortofoto i større delar av kommunen eller eventuelt i heile kommunen. Å vurdere dette er opp til kommunen som part. Dei fleste reine ortofotoprosjekt i regi av Geovekst i Hordaland og Sogn og Fjordane går dermed ut eller minskar mykje i omfang. For å kompensere for dette vert det som standard laga ortofoto av flybileta som vert tatt i høve FKB-B kartlegging (B-orto). Desse bileta vil fortrinnsvis verte tatt før lauvsprett og verte mindre fargerike enn vanlege ortofoto. Flystriper kan verte fotografert til ulike tider, noko som kan gi ulike fargar og utsjånad. Ein kan og oppleve meir innslag av skyer og skuggar i desse bileta sidan dei ikkje er fotografert etter ortofotospesifikasjon. Bileta vil likevel ha god oppløysing (10 cm), god nøyaktigheit, og ha godt innsyn (lite lauv) og vil såleis utfylle dei meir fargerike omløpsfotoa i 25 cm. Partane får på denne måten mykje biletedata for ein moderat meirkostnad i FKB-B kartlegginga. Sjå meir informasjon om omløpsfotografering i seinare avsnitt. Partane i Geovekst deler på å dekke kostnaden for kvalitetsheving av omløpsfoto. Alle ortofoto vert lagra og forvalta i, samt formidla frå Norge i bilder. Status Oversikt over kva område som er dekt av ortofoto finn ein i FKB-Metadatakatalogen/Georef. Side 21 av 48

22 Ha oppdaterte ortofoto i Geovekst for alle område med bygningar, infrastruktur og jordbruk Ortofoto skal ikkje vere eldre enn 5 år Dekke ekstrakostnad av heva kvalitet i omløpsfoto gjennom Geovekstsamarbeidet Bruke flybilete frå FKB-B fotografering til ortofoto (populært kalla B-orto) Tiltak Gjennomføre geovekstprosjekt etter vedlagte handlingsplan Laserskanningsprosjekt Frå og med har laserskanning vorte nesten heilt einerådande når det gjeld innsamling av detaljerte høgdedata. Prosjektet Nasjonal detaljert høgdemodell (NDH) er no i gong med laserskanning, og målsetjinga er å dekke heile Noreg med gode høgdedata i løpet av perioden Kartoversikt 1. Til venstre: Eksisterande laserdata som vert brukt i NDH i grøn farge. Områder der NDH matchar høgdedata frå omløpsfoto i rosa farge. Til høgre NDH plan for laserskanning: Gul farge er prioriterte 2 punktsområde for Grøn farge er prioriterte 5 punktsområde for 2016 (stoppa til etter lauvfall i SF). Blå farge er 2 punktsområde med fritt tidspunkt for skanning. Raud farge er områder som vert opna for skanning først våren 2017 (med eventuelle 5 punkt oppgraderingsområde dersom lokale partar har ynskje om det). Side 22 av 48

23 Hoydedata.no Nettløysing for lagring, innsyn og nedlasting av høgdedata er etablert. Løysinga heiter hoydedata.no og skal sikre lett tilgang til detaljerte høgdedata for brukarane, og oversiktleg og trygg forvaltning av data. Løysinga vart lansert med over 300 innlagde prosjekt. Ein reknar med at alle eksisterande prosjekt vert tilgjengelege i løpet av Kartoversikt 2. Dekning i hoydedata.no pr Høydedata.no vil innehalde i hovudsak punktskyer frå laserdata, men ein vil og finne punktskyer frå bildematching. Ein kan velje ulike kartlag for visualisering av høgdedata, som skyggerelieff av terreng og overflate, terrenghelling og punkttettleik. Partar i Noreg digitalt og forhandlarar får full tilgang til nedlastingsløysinga i høydedata.no. Logg inn med BAAT brukarident og passord for tilgang til nedlasting av detaljerte høgdedata. I tillegg til dei originale punktskyene tilbyr ein og nedlasting av terrengmodellar(dtm) og overflatemodellar (DOM) på grid format. Side 23 av 48

24 Kartoversikt 3. Døme på visualisering av 5 punkts laserdata i Førde frå 2015 med DTM Skyggerelieff/DTM Høydeplott Status Terrengdata frå laserskanning er etablert i deler av fylka. For full oversikt, sjå i FKB- Metadatakatalogen/Georef. Etter kvart som nettløysinga hoydedata.no vert komplett finn ein oversikt der. Laserdata i Hordaland og Sogn og Fjordane er i all hovudsak av kvalitet 2 pkt. pr m2. Noko eldre data frå 2009 og 2010 har kvalitet 0,7 pkt. pr m2 (merka med «DTM 20»). I 2015-sesongen vart det og skanna mykje i kvalitet 5 pkt pr. m2. I 2015-sesongen vart det også matcha høgdegrunnlag frå omløpsfoto i delar av Vaksdal kommune, dette er i metadatakatalogen merka med «DTM 100». Prosjektet Nasjonal detaljert høgdemodell (NDH) starta i sesongen 2016 med skanning i Sunnhordland, Voss, Fusa og midtre delar av Sogn i høve dei tre geovekstprosjekta Sunnhordland 2016, Voss Fusa Samnanger 2016 og Midtre Sogn Etablere terrengdata frå laserskanning i område med busetting, infrastruktur og produktiv jord/skog, og i skred- og flaumutsette område. Tiltak Gjennomføre geovekstprosjekt for laserskanning etter vedlagte handlingsplan. Prioritere kommunar utsette for skredfare, som har stor aktivitet, eller som manglar eller har utdatert Side 24 av 48

25 terrengdatagrunnlag. Vurdere oppgradering til 5 punkt pr kvadratmeter i områder der NDH skannar 2 punkt dersom lokale partar har ynskje om dette Omløpsfoto Omløpsfoto er eit kontinuerleg program for fotografering av heile landet i løpet av ei 5- årsperiode for deretter å gjenta fotograferinga i regelmessige intervall på 5-10 år avhengig av område. Kommunal- og moderniseringsdepartementet, Norsk institutt for bioøkonomi (NIBIO) og Kartverket står for grunnfinansieringa av programmet. Resten vert finansiert gjennom forvaltningssamarbeidet Norge digitalt og av Geovekst. Frå og med 2012 er all fotografering bestilt med 25 cm oppløysing (tidlegare 35 cm), samt signalering av eit tal passpunkt for betre nøyaktigheit. Ekstrakostnaden ved betre oppløysning og nøyaktigheit vert finansiert av Geovekst-partane (størrelsesorden kr 40/km 2 netto landareal). Den største utfordringa for omløpsfotograferinga er veret, dvs gode nok vertilhøve til å fotografere relativt store samanhengande område. Omløpsfoto er kommunedekkande og har mange bruksområde i tillegg til å gi eit godt biletegrunnlag: konstruksjon av FKB-C, ajourføring FKB AR5 (arealressurskart 1:5000) og framskaffing av høgdedata ved hjelp av matching. FKB-C frå omløpsfoto: Ettersom laserdata no strekker seg godt utover FKB-B areala i fylka oppstår det stor kvalitetsskilnad oppover i terrenget mellom laserdata/genererte 1 meterskoter og gamle FKB-C og D data. Dette gir seg utslag i at bekkar, elvar, stiar og vatn (gamle data) ligg upresist plassert i høve det nye høgdegrunnlaget (nye 1 m koter frå laserdata). Med store mengder nye omløpsfoto er det no eit godt høve til å konstruere nye FKB-C data for å harmonere grannsemda i desse datasetta. Side 25 av 48

26 Kartoversikt 4. Omløpsfotografering 25 cm 5 årsplan Status pr Gjennomført datafangst med små årstal, planlagd datafangst med store årstal ( Viser også til plan for omløpsfoto 25 cm på FKB-metadatakatalogen. Status Det vart i 2013, 2014 og 2015 fotografert mykje 25 cm omløpsfoto i Hordaland og Sogn og Fjordane (sjå kartoversikt). Gjere best mogleg bruk av dette kommunedekkande biletedatasettet i samråd med partane til konstruksjon av FKB-C og ajourføring FKB AR5 (arealressurskart 1:5000). Bruke datasettet til framskaffing av høgdedata ved matching der dette er hensiktsmessig. Tiltak Ajourføre FKB AR5 og konstruere FKB-C etter vedlagte handlingsplan. Framskaffing av høgdedata ved hjelp av matching der dette er hensiktsmessig. Side 26 av 48

27 4.3.3 Matrikkelen Kartverket er sentral matrikkelstyresmakt og kommunane lokal matrikkelstyresmakt. Kommunane som lokal matrikkelstyresmakt har ansvar for å utføre oppmålingsforretningar og føre matrikkelen i kommunen. Kartverket som sentral matrikkelstyresmakt skal sørgje for ordning, drift og forvaltning av matrikkelen. Kartverket rettleier kommunane i arbeidet med å føre matrikkelen og fører også tilsyn med kommunane sitt arbeid etter matrikkellova. Kartverket arrangerer kurs for dei som skal føre matrikkelen. Kurset er delt i 3 modular med forkurs, lovkurs og føringskurs med avsluttande eksamen. I 2017 skal det gjennomførast 2 lovkurs og 6 føringskurs i Bergen Matrikkeleiningar Fylke Pr Sum matrikkel eining Tal på grunn eigedom Tal på feste grunn Tal på eigar seksjon Tal på jord sameige Tal på anleggs eigedom Hordaland Sogn & Fjordane Status Kvaliteten på nye matrikkeleiningar er i hovudsak bra. Mellombels forretning: Statistikken syner at det pr framleis er registrert 86 mellombels forretningar i Hordaland og 27 i Sogn og Fjordane. Ikkje-fullførte oppmålingsforretningar: Statistikken syner at det er registrert 103 ikkje-fullførte oppmålingsforretningar i Hordaland og 47 i Sogn og Fjordane der fristen gjekk ut før Oppnå god kvalitet knytt til eksisterande einingar i matrikkelen. Mellombels forretning vert ferdigstilt etter reglane i Delingslova. Ikkje fullført oppmålingsforretning vert fullført innan fastsett frist (jf. matrikkelforskrifta 25). Tiltak Rettleie kommunane i arbeidet etter matrikkellova. Produsere statusrapportar over mellombels forretningar (delingslova) og over ikkje-fullførte oppmålingsforretningar Side 27 av 48

28 (jf. matrikkelforskrifta 25) som vert sendt til kommunane og fylkesmannen. Restansar blir følgt opp etter føresegn i matrikkelforskrifta 26. Arrangere kurs/fagdag i matrikkelfaglege tema i løpet av 2017 for kommunane i våre fylke Adresser Kommunen er adressestyresmakt og fastset offisielle adresser etter regelverket i matrikkellova og lov om stadnamn med forskrifter. Kommunen skal tildele vegadresse til bygning som er planlagt brukt til bustadformål, fritidsformål, næringsverksemd, offentleg eller publikumsretta verksemd. Fylke Adresser totalt Vegadresser % vegadr. Matrikkeladresser % matr.adr Hordaland Sogn & Fjordane Pr Status Formålet med adresser er å syte for at alle kan finne fram til bygningar eller stader som er viktig å finne fram til. Det er og viktig med adresser som datakopling i offentlege register. Det er ei viktig nasjonal satsing å etablera vegadresse/områdeadresse. Vegadresseprosjektet vart offisielt avslutta et i prosjektet var at minst 86 % av eksisterande adresseobjekt skal ha vegadresser. Kartverket vil fortsetje arbeidet med oppfølging og anna bistand til kommunane slik at offentlege vegadresser er innført for 90% av landets adresseobjekt i løpet av Tiltak Aktiv rettleiing og oppfølging av kommunane. Tilby lokale fagdagar / møter som gjeld adressering. Andre kompetansehevande samlingar etter behov for kommunane i våre fylke Bygning Kommunen skal registrere nye bygningar i matrikkelen samtidig med at det blir gitt byggjeløyve. Fullstendige opplysningar om bygningar og bustader skal seinast vere førde inn når bygningen lovleg kan takast i bruk. Matrikkelen skal dessutan oppdaterast når ei byggjesak medføre at opplysningar i matrikkelen må endrast. Fylke Bygningar totalt Hordaland Sogn & Fjordane Pr Side 28 av 48

29 Status Mange kommunar har etterslep med å føre byggesaker i matrikkelen. Registreringa skal vere ført seinast fem dagar etter at rammeløyve, igangsettingløyve eller ferdigmelding er gitt. Fleire kommunar skal føre bygningsdata innan fristen i matrikkellova. Tiltak Aktiv rettleiing og oppfølging av kommunane. Gjennomføre 2 fagdagar om føring av bygningsinformasjon for kommunane i våre fylke. Synleggjere etterslepa i kommunane Kvalitetsheving Status Kvaliteten på nye matrikkeleiningar er i hovudsak bra. Manglar og feil som ligg i matrikkelen har sin bakgrunn m.a. i Økonomisk kartverk (ØK) og Digitalt eigedomskartverk. Forbetre kvaliteten på datainnhaldet i matrikkelen. Tiltak Aktiv rettleiing og oppfølging av kommunane i våre fylke Administrative grenser Når kommunane skal føre inn i matrikkelen opplysningar om grenser som også er riks-, fylkje-, eller kommunegrense må det takast særskilte omsyn. Status Kartverket har utført ei stor endring av kommunegrensa mellom to kommunar i Hordaland i Administrative grenser skal førast i matrikkelen på korrekt måte. Tiltak Utarbeide og gjere kjent rutine for korrekt forvalting av administrative grenser i matrikkelen Krinsgrenser Status Side 29 av 48

30 Grenser for grunnkrinsar, kyrkjesokn, valkrinsar, postnummerområde og tettstad samt skulekrinsar (for dei kommunane som har det) er digitalisert og registrert i matrikkelen for kommunane i fylka våre. Sikre at alle offisielle adresser er oppdatert med korrekte krinsopplysningar i matrikkelen. Tiltak Sørgja for at dei digitale krinsgrensene vert oppdatert i matrikkelen ved endringar Stadnamn Lov om stadnamn, som vart sett i verk , regulerer arbeidet med stadnamn. Lova gjeld fyrst og fremst skrivemåten av stadnamn i offentleg samanheng. Kartverket ved fylkeskartkontora er vedtaksmynde for skrivemåten av dei fleste stadnamna, slik som naturnamn, nedervde gardsnamn/bruksnamn, og namn i statleg verksemd dersom ikkje anna er fastsett i lov eller forskrift. Kommunane har vedtaksrett for namn på tettstader, grender, bustadfelt, bydelar, kommunale anlegg, gater, vegar og adresser. Fylkeskommunen har vedtaksrett for fylkeskommunale anlegg. Sentralt stadnamnregister (SSR) vert forvalta av Kartverket på vegner av Kulturdepartementet. Det er eit nært samarbeid mellom Kartverket, kommunane og Stadnamntenesta (SNT) i Språkrådet. SSR inneheld alle namna frå Noreg 1:50.000, frå økonomisk kartverk, og namn frå mange andre offentlege kartprodukt og databasar. Det er automatisk vasking av namn mellom SSR og mange av databasane i Kartverket. Det vert arbeidd med å gjera dette komplett. I nokre kommunar ligg det føre «djupinnsamla» namn (innsamla gjennom historielag og liknande). I Sogn og Fjordane arbeider framleis fylkeskommunen med fullføring av den omfattande namneinnsamlinga som starta på 1980-talet. Nokre tal frå SSR per 13. september 2016: Hordaland Sogn og Fjordane Tal namn (namneeiningar) Tal skrivemåtar totalt derav vedtekne Alle partane i Noreg digitalt skal ha god og naudsynt kjennskap til lov om stadnamn med tilhøyrande regelverk, og til SSR. Partane skal syta for effektiv og kontinuerleg behandling av spørsmål om stadnamn, og reisa namnesaker i kommunane, fylkeskommunane og Kartverket når det er naudsynt og føremålstenleg. Partane skal bidra til høg kvalitet og truverde på informasjonen i SSR. Tilrådde skrivemåtar (prioriterte skrivemåtar i SSR) skal hentast frå SSR, ev. via innsynsløysinga Stadnamn Noregskart. Tiltak Halda seg orientert om og fylgja regelverk og rutinar som gjeld stadnamn Kontakta regionalt stadnamneansvarleg i alle spørsmål om stadnamn Side 30 av 48

31 Informera og oppmoda om djupinnsamling av stadnamn i kommunane Gjera Stadnamn Noregskart kjent for ND-partane og andre som vil ha nytte av det Nasjonale kartseriar Kartserien 1: og dei digitale kartseriane N50 og mindre målestokk er heildekkande og vert fortløpande vedlikehaldne for Sogn og Fjordane og Hordaland. Vedlikehaldet vert utført av Kartverket. Kartverket gir gratis tilgang til ei rekke kartdatasett, sjå informasjon om dette på kartverkets nettsider Sjøkart og djupne informasjon Sjødivisjonen i Kartverket har ansvaret for vedlikehaldet av sjøkart i Noreg. Saman med andre Noreg Digitalt partar samlar dei også inn informasjon om forholda under havoverflata. Les meir: Nyttig informasjon om vasstand: Djupneinformasjon er tilgjengelig gjennom Norge Digitalt, og kan lastast ned frå Produktserveren. Djupnedataa skal ikkje nyttast til navigasjon. Status Dei viktigaste leiene og hamnene er sjømålt med multistråleekkolodd i nyare tid. Sjømålingsperioden for vårt område strekkjer over perioden Trygg seilas med offisielle sjøkart. Tiltak Kartverket jobbar etter ein kartplan for å stadig erstatte gamle usikre målingar med nyare og sikrare data Kystkontur Frå og med 2012 er det etablert ein felles kystkontur som skal nyttast i både land- og sjøkart. Det er etablert to versjonar av kystkonturen, primærdatabasen (dei mest detaljerte dataa) og generalisert kystkontur (nyttast i sjøkart og i N50). Det pågår eit arbeid med å ta inn felles kystkontur i produkta på land og sjø. For landprodukta (FKB og N50) vert det i dag nytta felles kystkontur for store område, for sjøkart vil utskiftinga av eksisterande kystkontur med ny felles kystkontur bli utført i åra som kjem. Kartverkets sjødivisjon arbeider no og i åra framover med nye utgåver av fleire sjøkart i hovudkartserien i våre fylke. I Hordaland gjeld dette sjøkart 19 Ryvarden Selbjørnsfjorden i Sunnhordland, i Sogn og Fjordane omfattar det 5 sjøkart langs kysten av fylket frå Sognefjorden nordover til og med Stad: 25 Sognesjøen Stavenes (halve kartet er ajourført med nye data), 26 Håsteinen Batalden, 27 Sunnfjord og 29 Stad Side 31 av 48