SAMLA SAKSFRAMSTILLING

Transkript

1 Side 1 SAMLA SAKSFRAMSTILLING Arkivsak: 08/ /09 Saksbeh.: Arkivkode: Saksnr.: Utval Møtedato 83/09 Formannskap/ plan og økonomi /09 Kommunestyret Berit Marie Galaaen PLAN soneinndeling SAMLA SAK - SKJERVE - REGULERINGSPLAN Administrasjonen si innstilling: 1. I medhald av Plan og bygningslova 28-1 godkjenner Voss kommunestyre reguleringsplan for Skjerve, plankart og føresegner sist revidert , sign Voss kommune med atterhald i endringar i føresegna og plankart nemnt under: 1.1. Under pkt Plankrav i føresegna skal det tilføyast: Landskapsfagleg ekspertise skal ha tiltaksklasse Under pkt Hogst og skog i føresegna skal det tilføyast: All skog innafor planområdet har støydempingseffekt. Skog utanfor planområdet som er avgjerande for støydemping av skytebanen skal sikrast gjennom føresegner til kommuneplanen Under pkt.4.1 Landbruksområde i føresegna skal det tilføyast: Området kan ikkje nyttast til matproduksjon eller hausting av grovfôr Under pkt.4.2 Anlegg og våpentypar i føresegna skal det tilføyast/takast ut: Skytebaneanlegget kan byggjast ut med fylgjande anlegg: - Geværbanar 100m, 200m for fleirbruk med pistolbane, viltbane, leirduebane og skiskyttarbane. (leirduebane og skiskyttarbane vert tilføyd). På nærare avgrensa område kan det etablerast standplassar for -Feltskyting med gevær og med pistol -Leirdueskyting (Tekst som er overstreket skal takast ut) 1.5. Arealføremålet på dei faste geværskytebanane skal endrast frå Friområdeskytebaneanlegg i kombinasjon med fareområde til Spesialområde- idrettsanlegg med vesentlege terrenginngrep i kombinasjon med fareområde. Endring gjeld både plankart og føresegna Arealføremålet på fareområde-skytebane/feltskytebane skal endrast frå Jordbruk/skogbruksområde i kombinasjon med fareområde til spesialområdefriluftsområde kombinert med fareområde for område for feltskyting og areal som skal vere buffer /støydemping ved at skogen skal stå. Endring gjeld både plankart og føresegna Under pkt.4.2 Støykrav og omfang av skyting i føresegna skal det tilføyast: Anlegget skal byggjast med støyskjermingstiltak slik at maksimalnivå for støy til omgjevnadene er i samsvar med gjeldande retningslinjer til ei kvar tid (Rundskriv T-1442 med veiledning. (til ei kvar tid vert tilføyd) 1.8. Under pkt.4.3 Naturvern-100-meters belte mot Vossovassdraget, som er verna på denne strekninga i føresegna skal det føyast til: Innafor området ligg eit brufeste som

2 Side 2 automatisk freda kulturminne Under pkt.4.2 Skytetider og avgrensa bruk i føresegna skal det takast ut av teksten. Tekst som er overstreket skal takast ut: Skytebaneanlegget med geværbanar og feltområde kan i tillegg nyttast på inntil 4 stemner i året. Området for feltskyting kan berre nyttast i samband med stemner i månadane mars-mai og under landskyttarstemne. 2. Etablering og plassering av feltskytebane i Voss kommune skal vurderast i kommuneplansamanheng. Det skal vurderast ved rullering av kommuneplanen Formannskap/ plan og økonomi den sak 83/09 Behandling i møte: FrP kom med følgjande framlegg: 1) tillegg til pkt 2: ---feltskytebane og eventuelt alternativ leirduebane i Voss kommune ) nytt pkt 3: 1. og 2. som administrasjonen si innstilling 3. Ny vegline til Tverberg og Selheim og Håraldsdalen er illustrert på plankartet og vil vera førande for søknad om seinare regulering av vegen. Røysting: Administrasjonen si innstilling med Frp sine framlegg vart samrøystes tilrådde. Administrasjonen vert beden om å leggje til rette for eit møte med skyttarlaget for å avklare tilhøvet kring spelemidlar. Tilråding: 1. I medhald av Plan og bygningslova 28-1 godkjenner Voss kommunestyre reguleringsplan for Skjerve, plankart og føresegner sist revidert , sign Voss kommune med atterhald i endringar i føresegna og plankart nemnt under: Under pkt Plankrav i føresegna skal det tilføyast: Landskapsfagleg ekspertise skal ha tiltaksklasse Under pkt Hogst og skog i føresegna skal det tilføyast: All skog innafor planområdet har støydempingseffekt. Skog utanfor planområdet som er avgjerande for støydemping av skytebanen skal sikrast gjennom føresegner til kommuneplanen Under pkt.4.1 Landbruksområde i føresegna skal det tilføyast: Området kan ikkje nyttast til matproduksjon eller hausting av grovfôr Under pkt.4.2 Anlegg og våpentypar i føresegna skal det tilføyast/takast ut: Skytebaneanlegget kan byggjast ut med fylgjande anlegg: - Geværbanar 100m, 200m for fleirbruk med pistolbane, viltbane, leirduebane og skiskyttarbane. (leirduebane og skiskyttarbane vert tilføyd). På nærare avgrensa område kan det etablerast standplassar for -Feltskyting med gevær og med pistol -Leirdueskyting (Tekst som er overstreket skal takast ut) Arealføremålet på dei faste geværskytebanane skal endrast frå Friområdeskytebaneanlegg i kombinasjon med fareområde til Spesialområde- idrettsanlegg med vesentlege terrenginngrep i kombinasjon med fareområde. Endring gjeld både plankart

3 Side 3 og føresegna Arealføremålet på fareområde-skytebane/feltskytebane skal endrast frå Jordbruk/skogbruksområde i kombinasjon med fareområde til spesialområdefriluftsområde kombinert med fareområde for område for feltskyting og areal som skal vere buffer /støydemping ved at skogen skal stå. Endring gjeld både plankart og føresegna Under pkt.4.2 Støykrav og omfang av skyting i føresegna skal det tilføyast: Anlegget skal byggjast med støyskjermingstiltak slik at maksimalnivå for støy til omgjevnadene er i samsvar med gjeldande retningslinjer til ei kvar tid (Rundskriv T-1442 med veiledning. (til ei kvar tid vert tilføyd) Under pkt.4.3 Naturvern-100-meters belte mot Vossovassdraget, som er verna på denne strekninga i føresegna skal det føyast til: Innafor området ligg eit brufeste som automatisk freda kulturminne Under pkt.4.2 Skytetider og avgrensa bruk i føresegna skal det takast ut av teksten. Tekst som er overstreket skal takast ut: Skytebaneanlegget med geværbanar og feltområde kan i tillegg nyttast på inntil 4 stemner i året. Området for feltskyting kan berre nyttast i samband med stemner i månadane mars-mai og under landskyttarstemne. 2. Etablering og plassering av feltskytebane og eventuelt alternativ leirduebane i Voss kommune skal vurderast i kommuneplansamanheng. Det skal vurderast ved rullering av kommuneplanen Ny vegline til Tverberg og Selheim og Håraldsdalen er illustrert på plankartet og vil vera førande for søknad om seinare regulering av vegen. Saksordførar: Leif Ribe Hjeltnes. Kommunestyret den sak 71/09 Behandling i møte: Møtet kjende repr. S. Wiik Bjørke ugild. Repr. Leif Ribe Hjeltnes la fram saka på vegne av utval for formannskap/plan og økonomi. Repr. A. Andersen kom med slikt framlegg: Etablering og plassering av sivil skytebane i Voss kommune skal vurderast i kommuneplansamanheng. Repr. I. Schau Johansen kom med slikt framlegg: Dersom innstillinga i denne saka vert vedteken, vil dette føre til ulemper for naboar. Naboane bør få eit klårt signal om at desse ulempene blir tekne på alvor, og at deira interesser og blir ivaretekne. På bakgrunn av dette ber Voss Høgre ordføraren om at det blir utarbeida ei eiga sak om ulempeerstatning til naboar i samband med Skyteanlegget på Skjerve, og at denne saka blir handsama politisk. Punkt som bør vere med i saka er: * geografiske avgrensingar * storleik på erstatningane * kven som skal stå ansvareleg for kompensasjonen.

4 Side 4 Repr. S. Hauge kom med slikt fellesframlegg frå Ap, Sp, H, FrP, V, Krf: Endringar i pkt 1 i tilrådinga frå FPL (pkt. 2 i FPL) Pkt Anlegg og våpentypar: Leirdueskyting blir teke inn att og skal tilretteleggast slik plankartet syner. Det er ein føresetnad at banen held retningslinjene på under 60 Db til næraste busetnad. 2 Skytetider og avgrensa bruk: Feltområde kan brukast 2 dagar, ikkje sundagar og helgedagar, pr år til stemne i månadene mars og april og under landskyttarstemnet. Tillegg pkt 2: 3 Ny vegline Tverberg og Selheim og Håraldsdalen er illustrert på plankart og vil vera førande for søknad om seinare regulering av vegen. Når interessentane og grunneigarane for denne vegen ynskjer det, skal Voss kommune stå for denne reguleringa. Nytt pkt. 3 4 Voss KST ser det som heilt avgjerande for vedtaket at bruken av banane fylgjer vedteken regplan av KST Eventuelle endringar på skytetider og avgrensa bruk i reguleringsføresegnene som medfører auka aktivitet og støy skal sakshandsamast som ei fullstendig reguleringsendring etter reglane i Pbl. Nytt pkt. 4: Omfanget av skytetider mv. Skal evaluerast etter LS Repr. E. Horvei kom med slikt tilleggsframlegg til pkt. 1.18: Dersom dette ikkje er mogeleg ut frå økonomiske omsyn, skal feltskytebana plasserast ein annan stad i kommunen. Røysting: Framlegget frå repr. A. Andersen fall med 37 mot 5 røyster. Framlegget frå repr. I. Schau Johansen følgjer saka. Fellesframlegg frå Ap, Sp, H, FrP, V, Krf vedk. 1 anlegg og våpentypar vart samrøystes vedteke. Framlegget frå repr. E. Horvei til pkt fall med 29 mot 13 røyster Fellesframlegg frå Ap, Sp, H, FrP, V, Krf vedk. endringar i pkt. 1 vart vedteke med 35 mot 7 røyster for FPL si tilråding pkt. 2. Fellesframlegg frå Ap, Sp, H, FrP, V, Krf vedk. 2 skytetider og avgrensa bruk vart vedteke med 32 røyster mot 10 røyster for tilrådinga frå FPL Fellesframlegg frå Ap, Sp, H, FrP, V, Krf tillegg til pkt. 2 vart samrøystes vedteke. Fellesframlegg frå Ap, Sp, H, FrP, V, Krf til nytt pkt. 3 vart samrøystes vedteke, FPL si tilråding fekk 0 røyster. Fellesframlegg frå Ap, Sp, H, FrP, V, Krf til nytt pkt. 4 vart samrøystes vedteke. Heile planen med endringar vart vedteken med 38 mot 4 røyster. Vedtak: 1. I medhald av Plan og bygningslova 28-1 godkjenner Voss kommunestyre reguleringsplan for Skjerve, plankart og føresegner sist revidert , sign Voss kommune med

5 Side 5 atterhald i endringar i føresegna og plankart nemnt under: Under pkt Plankrav i føresegna skal det tilføyast: Landskapsfagleg ekspertise skal ha tiltaksklasse Under pkt Hogst og skog i føresegna skal det tilføyast: All skog innafor planområdet har støydempingseffekt. Skog utanfor planområdet som er avgjerande for støydemping av skytebanen skal sikrast gjennom føresegner til kommuneplanen Under pkt.4.1 Landbruksområde i føresegna skal det tilføyast: Området kan ikkje nyttast til matproduksjon eller hausting av grovfôr Under pkt.4.2 Anlegg og våpentypar i føresegna skal det tilføyast/takast ut: Skytebaneanlegget kan byggjast ut med fylgjande anlegg: - Geværbanar 100m, 200m for fleirbruk med pistolbane, viltbane, leirduebane og skiskyttarbane. (leirduebane og skiskyttarbane vert tilføyd). På nærare avgrensa område kan det etablerast standplassar for -Feltskyting med gevær og med pistol -Leirdueskyting (Tekst som er overstreket skal takast ut) Leirdueskyting blir teke inn att og skal tilretteleggast slik plankartet syner. Det er ein føresetnad at banen held retningslinjene på under 60 Db til neraste busetnad Arealføremålet på dei faste geværskytebanane skal endrast frå Friområdeskytebaneanlegg i kombinasjon med fareområde til Spesialområde- idrettsanlegg med vesentlege terrenginngrep i kombinasjon med fareområde. Endring gjeld både plankart og føresegna Arealføremålet på fareområde-skytebane/feltskytebane skal endrast frå Jordbruk/skogbruksområde i kombinasjon med fareområde til spesialområdefriluftsområde kombinert med fareområde for område for feltskyting og areal som skal vere buffer /støydemping ved at skogen skal stå. Endring gjeld både plankart og føresegna Under pkt.4.2 Støykrav og omfang av skyting i føresegna skal det tilføyast: Anlegget skal byggjast med støyskjermingstiltak slik at maksimalnivå for støy til omgjevnadene er i samsvar med gjeldande retningslinjer til ei kvar tid (Rundskriv T-1442 med veiledning. (til ei kvar tid vert tilføyd) Under pkt.4.3 Naturvern-100-meters belte mot Vossovassdraget, som er verna på denne strekninga i føresegna skal det føyast til: Innafor området ligg eit brufeste som automatisk freda kulturminne Under pkt.4.2 Skytetider og avgrensa bruk i føresegna skal det takast ut av teksten. Tekst som er overstreket skal takast ut: Skytebaneanlegget med geværbanar og feltområde kan i tillegg nyttast på inntil 4 stemner i året. Feltområdet kan brukast 2 dagar, ikkje sundagar og helgedagar, pr år til stemne i månadane mars og april og under landskyttarstemnet. 2 Ny vegline til Tverberg og Selheim og Håraldsdalen er illustrert på plankartet og vil vera førande for søknad om seinare regulering av vegen. Når interessentane og grunneigarane for denne vegen ynskjer det, skal Voss kommune stå for denne reguleringa. 3. Voss KST ser det som heilt avgjerande for vedtaket at bruken av banane fylgjer vedteken regplan av KST Eventuelle endringar på skytetider og avgrensa bruk i reguleringsføresegnene som medfører auka aktivitet og støy skal sakshandsamast som ei

6 Side 6 fullstendig reguleringsendring etter reglane i Pbl. 4. Omfanget av skytetider mv. Skal evaluerast etter LS Administrasjonen si utgreiing: 2. DOKUMENT SOM BAKGRUNN FOR SAKA: Dokument merka med * ligg ved. * Brev Merknad til planframlegg Voss skiskyttarlag v/ Trond Herfindal * Brev til kommunelegen Naboar i Bjørkevegen * Brev Merknad til planframlegg Statens vegvesen * Brev Merknad til planframlegg Voss Jeger og fiskarlag v/geir J. * Brev Merknad til planframlegg Fylkesmannen i Hordaland - landbr. * Brev Merknad til planframlegg Fleire naboar * Brev Merknad til planframlegg Nils.J. Bjørke * Brev Merknad til planframlegg Brynhild og Nils T Bjørke * Brev Merknad til planframlegg Jostein og Kjerstin S Finne * Brev Merknad til planframlegg Austfjelli Grunneigarlag v/knut.a.m. * Brev Merknad til planframlegg Lars.K. Bonsaksen * Brev Merknad til planframlegg Voss Naturvernlag v/arnfinn G. * Brev Merknad til planframlegg V.K Helseavd. v/kommuneoverlege * Brev Merknad til planframlegg Knut Skjerve * Brev Merknad til planframlegg Lars Selheim * Brev Merknad ril planframlegg Gurid Bonsaksen * Brev Merknad til planframlegg Voss Rafting Senter * Brev Merknad til planframlegg NVE * Brev Merknad til planframlegg Fylkesmannen i Hordaland, miljøvernavdelinga. * Brev Merknad til planframlegg Hordaland Fylkeskommune, komm.samarbeid ** Rapport Støyfagleg rapport Kilde Akustikk as (FPL har fått den før, legges kun ved til Kommunestyret) * Reviderte Føresegner Voss Kommune * Plankart Voss Kommune * Illustrasjonar- landskapsnitt Arkitektbruket ans Miljøteknisk kartlegging og risikovurdering Forsvarsbygg Tiltaksplan for forurenset grunn Forsvarsbygg 3. SAMANDRAG AV SAKA: Forslag til reguleringsplan for Skjerve har vore ute til offentleg ettersyn. Voss kommune legg no fram planforslag til 2.gongs behandling og endeleg godkjenning. Føremålet med reguleringsplanen er å leggja rammene for ombygging av Skjerve skytefelt til sivile skytebaneanlegg for skyeaktivitetar for lag i Voss kommune og som arena for regionale og nasjonale stemner. I føresegna til planen er føremålet formulert slik: Føremålet med planen er å sikra fleirbruksverdiar, vassdragsvern og biologisk mangfald. Planen skal gje grunnlag for utbygging av skytebaneanlegg med tilhøyrande installasjonar og

7 Side 7 bygningar. Klarlegging av grunnlag for bygging av skogsveg og ny veg til gardane Tverrberg og Selheim og for stølane i Håraldsdalen er også ein del av planen. Planen skal sikra vern av Sledasteinen som fornminne og kantsona med verdifull vegetasjon langs Raundalselva som varig verna vassdrag. Planen legg til rette for eit skytebaneanlegg på Skjerve for dei fleste organiserte, sivile skyteaktivitetar som er aktuelle. Skjerve skal vera ein sentralskytebane i Voss kommune, og arena for regionale stemner og Landsskyttarstemna. Det kom inn 19 merknader til planforslaget ved offentleg ettersyn. Administrasjonen fremjar at reguleringsplanen vert godkjent med ein del endringar. Administrasjonen legg fram 2 alternative innstillingar. 4. FAKTA OM SAKA: Fastleggje bruk av skytebana gjennom reguleringsplan Bygging og bruk av skytebanar må ha konsesjon etter Forurensingslova eller fastleggjast i reguleringsplan godkjent av kommunestyret. Etter drøftingar med Fylkesmannen si miljøvernavdeling er det i føresegnene til planforslaget teke inn vilkår for drift av skytebaneanlegget slik at det skal vera unødvendig å fremja eiga konsesjonssak etter forurensingslova. Grunnlaget for det er også at med dei støydempingstiltak som er sett krav om i føresegnene vil løysinga gje eit støynivå som ligg innanfor retningslinene for behandling av støy i arealplanlegging ( T ). Drift og bruk til skyting må godkjennast av Politiet etter Forskrifter om anlegg av, kontroll med og godkjenning av sivile skytebaner. Det må vidare opprettast ein avtale mellom tiltakshavar som skal byggja og driva skyteanlegget og grunneigar, - som i dette tilfellet kan verta Voss kommune etter bruk av forkjøpsretten. Planprosess, samråd og medverknad Oppstartsvedtak: FPL møte sak 119/8. Varsel om oppstart av reguleringsplanarbeidet vart kunngjort i avisa Hordaland og naboar, organisasjonar og lag og offentlege myndigheiter vart varsla direkte pr. brev Det kom inn ei rekkje merknadar/fråsegn til oppstart. Informasjonsmøte/folkemøte Vedtak om utlegging til off. ettersyn FPL møte sak 71/09 Offentleg ettersyn i perioden til Det kom inn 19 merknadar ved offentleg ettersyn Planarbeidet vart starta opp i samråd med Skifte Eigedom som på vegne av staten skal stå for sal av arealet etter at Bømoen leir er nedlagt. Under planarbeidet har det vore fleire møter, synfaringar og kontakt via post og e-post med Voss skyttarlag, Det frivillige Skyttarvesen, Miljøvernavdelinga til Fylkesmannen, Fylkeskommunen, Forsvarsbygg og Skifte Eigedom. I samband med planarbeidet er alle innspel som gjeld Skjerve gjennomgått med tanke på å fanga opp opplysningar som kan vera aktuelle og nyttige for planarbeidet.

8 Side 8 I tillegg har det vore innhenta ei rekkje opplysningar ved direkte kontakt med mange informantar. Ombygging av militært skytefelt til sivilt skytebaneanlegg Skjerve har vore militært skytefelt i bruk frå 1907 til Voss skyttarlag har hatt bruksrettsavtale med Forsvaret for tilrettelegging og bruk av sivile skytebanar frå Avtalen som vart fornya seinast i 2002 er no oppsagd av Staten v/forsvarsdepartementet i samband med nedlegging av Bømoen leir og at området skal seljast. Avtalen vil opphøyra med verknad frå 1. februar Ombygging av Skjerve skytefelt til ein skyttararena med riflebanar og feltskyteområde er aktualisert i samband med at Voss skyttarlag har fått tildelt oppgåva med å arrangera Landsskyttarstemnet i Gjennom planarbeidet har kommunen ønska å få klarlagt om eit skytebaneanlegg på Skjerve kan tilretteleggjast for dei fleste organiserte, sivile skyteaktivitetar som er aktuelle i Voss kommune. Skjerve vil kunna verta ein sentralskytebane i Voss kommune som også skal vera arena for landsskyttarstemne. Andre skytebanar i Voss kommune er Åsbrekke: 200m, 100m og med skyttarhus. Skiple / Tjørnamyrane er nedlagt. Etter nedlegging av Bømoen leir og statleg avklaring er det klarlagt at Voss kommune vil få tilbod om å kjøpa eigedomen på Skjerve etter reglane om forkjøpsrett for sal av slike forsvarseigedomar. Grunnlaget for Voss kommune sitt engasjement er at det kan leggjast til rette for at all organisert skyteaktivitet i kommunen kan få tilfredsstillande baneanlegg her. I plansamanheng og i eit fleirbruksperspektiv vil det vera rett å samla skyteaktivitetane på ein plass. Forsvarsbygg har sett opp ein oversikt over tidlegare aktivitetar i området som kan danna grunnlag for samanlikning med ny framtidig bruk av anlegget. Voss skyttarlag har lagt fram oversikt over aktuelt areal og tilrettelegging for Landsskyttarstemnet. Det gjeld både stemnearena, geværbanar og areal for feltskyting. Samtidig er det innhenta opplysningar om behovet for jegerbanar, pistolskytebanar, plass for leirdueskyting og skiskyting. Alle desse aktivitetane bør lokaliserast på området, og har fått sin plass i planforslaget ved fleirbruk av riflebanar på 100 og 200 meters hold. Støy og støydemping Voss skyttarlag som har fått tildelt Landsskyttarstemnet i 2012, har fått utarbeida rapport med støyfaglege vurderingar som er nødvendig for ein slik skytebane. Kilde Akustikk AS har vore konsulent. Syner til konklusjon i støyrapporten s. 17. Rapporten konkluderer med at støynivået for dei nærast bustadene vil liggja under maksimalnivået i gjeldande retningsliner når støydempande vollar/murar, i kombinasjon med godt dempa standplassoverbygg, skogdemping og optimalisert skyteretning vert gjennomført. Dette gjeld dei faste standplassane på 200 m og 100 m riflebanane. Dei støydempande vollane/murane er svært høge (13-16m), og alle flatane som vender inn mot standplassane må vera akustisk absorberande, dvs. ikkje vera i stand til å gje lydrefleksjonar for dominerande lydfrekvensar i skotlyd. Akustisk absorberande materiale er m.a. vegetasjon og jord. Det er ei stor utfordring å få vegetasjon til å vekse på så bratte og høge vollar. Plassering av leirduebane er skissert utanfor riflebanane. Ved god plassering og/eller demping vil også støy frå føreslegen leirduebane stetta tilrådd krav om å vera 60dB eller lågare ved mest utsette bustad. Det vil krevje 5-6 m høge skjermar kombinert med standplassoverbygg.

9 Side 9 Det er gjort overordna støyfagleg vurdering av plassering både utanfor og innanfor geværbanane.eg plassering innafor riflebana er det ikkje behov for å gjera ytterlegare tiltak enn det som er kravet for bruk av riflebanane. For feltskyting er det ikkje gjort gjeldande retningsliner, men det har kome mange merknadar på at det er ynskjeleg å få nokre konkrete vurderingar å forhalde seg til. Kilde akustikk fekk oppdrag frå Voss kommune om å rekna på støynivået også frå feltskytestandplassane og vurdera kva som kan oppnåast som reduksjon ved skjermingstiltak. Det er gjort ei forenkla vurdering av feltskytinga. Det er ikkje realistisk å avbøta støy frå feltskyting ned til tilrådd øvre grense for dei ordinære riflebanane, men det er føreslege ei viss skjerming også av feltbanane som kan få ned støynivået noko. Men sjølv med forholdsvis store terrenginngrep som eit amfi med øvre kant inntil 6-8 m og 3-4 m høge støyskjermar kan støynivået for næraste bustad komma opp i inntil 88 db. Det er gjort vurderingar rundt refleksjonslyden. Det er konkludert med at refleksjonslyden neppe vil vera eit stort problem med dei nye banane. Ved visse vêrtilhøve vil refleksjonslyden vera tydeleg og vil høyrast som ei lengre buldring m.a. oppetter hovuddalføre. Det er skarv i liene kring bana, i fyrste rekkje er det parti aust for skytebana. Desse skarva er svært bratte og kan gje refleksjonar, spesielt nordvestover frå skytebana mot Tjukkebygdi. Rapporten presenterer ikkje rekneresultat for refleksjonslyden, men det er vurdert til at nivåa til maksimalstøyen frå refleksjonar neppe vil overstiga tilrådd øvre grense. Landskap og estetikk Aktuell ombygging av skytebaneanlegget slik det er presentert av Voss skyttarlag som planlegg landsskyttarstemnet i 2012 vil gje store terrenginngrep. Det gjeld særleg dei to riflebanane for 200 meter og 100 meter hold. Dei skal sprengjast langt inn i terrenget og skjermast med høge vollar på sidene. Eventuell skjerming av feltskytebanene vil og måtte vurderast med omsyn til landskapet og omgjevnaden. Dei må nærast sjåast på som frittståande innstallasjonar i landskapet. I detaljplanlegging av anlegget må det nyttast landskapsfagleg ekspertise. Det vil også vera nyttig å få vurdert hydrogeologiske tilhøve når det kan verta så store endringar av bekker og vassførande fjellsprekker i området. Etablering av vegetasjon som støydemping krev også ei slik fagleg vurdering. Naturmiljø - biologisk mangfald, verneverdiar og kulturminne Forsvarsbygg har lagt fram ein rapport om biologisk mangfald på Bømoen og Skjerve. Rapporten omfattar ei kartlegging av biologisk mangfald, naturtypar og vilt på Bømoen Skjerve. Ei oppsummering på eit statuskart for biologisk mangfald viser to områder på Skjerve. Det eine, er nemnt Sledasteinen N sekken og er på statuskartet merka som klasse A svært viktig. Det andre som er nemnt Bjørkehagen Ø Sledasteinen S er karakterisert som viktig. Det viktigaste området har lokalitetar med naturtypen rik edellauvskog i den høgaste verdiklassen (A) og nest høgaste klasse (B). Det andre har lokalitet av rik edellauvskog klasse B og store gamle tre klasse C. I planforslaget er det viktigaste området for biologisk mangfald føreslått regulert til vern saman med eit naturleg avgrensa område rundt Sledasteinen som og er eit automatisk freda kulturminne.

10 Side 10 Sledasteinen har eit av dei få helleristningane i Voss. Innanfor planområdet er det også eit brufeste ved Raundalselva etter middelalderveg. Dette vert liggjande innanfor område regulert til naturvern, med strenge føresegner mot tiltak på området. Det er ikkje andre registrerte kulturminne i kulturminneplanen for Voss. Hordaland fylkeskommune som er kulturminnemyndigheit har heller ikkje påpeika andre kjente kulturminne, men dei vil ved høve synfare og kartleggja området. Verna vassdrag I samsvar med dei rikspolitiske retningslinene for verna vassdrag ligg det inne eit belte på 100 meter breidde langs Raundalselva som er regulert til naturvernføremål. Ved Skytebanearenaen er dette belte avgrensast ned mot 30 meter for å få passa inn skytebanane. Men dette arealet er alt teke i bruk til slikt føremål tidlegare. Forurensing og miljøopprydding Forsvarsbygg står for ei omfattande kartlegging av forurensing frå tidlegare skyteaktivitetar. Forsvarsbygg har lagt fram ein miljøteknisk kartlegging og risikovurdering og tiltaksplan for opprydding av området. Søknad om løyve til sanering av forurenset grunn ved skytebaner er datert Det er fylkesmannen i Hordaland ved miljøvernavdelinga som skal godkjenne søknaden. Søknaden er til behandling, høyringsfrist for uttale var 14. august. Ein ser for seg eit snarleg svar på søknaden. Den miljøtekniske kartlegginga syner at området er sterkt forurenset av tungmetall frå handvåpenammunisjon innanfor et areal på 3700 m2 og det er rekna på at ca 1800m3 forurenset jord må fjernes. Det er tatt utgangspunkt i forslag til reguleringsplan for Skjerve og intensjonane om å vidareføre skyteaktiviteten, men at området Øvre Skjerve også delvis vert nytta til friluftsliv. Det er ut frå det berekna kriterier for kor mykje restforurensing som kan aksepterast i grunnen utan at det kjem i konflikt med framtidig arealbruk. Risikovurderinga vurderer helserisiko og spreiingsfare samt omsynet til planter og dyr. Området er ikkje eigna til matproduksjon eller hausting av grovfôr. Grunnvatnet på eigedomen vil heller ikkje kunne brukast til drikkevatn. Arbeidet med kartlegging og tiltaksplan er gjort av NGI. Oppryddinga må vera gjennomført før området kan avhendast. Det er planlagt at saneringa skal koordinerast med anleggsarbeida knytet til den nye reguleringsplanen. Tiltaksløsning for miljøoppryddinga basert på risikovurdering frå NGI: Oppgraving og fjerning av forurenset masse som analyser viser at innhaldet av tungmetall i jord overskrider berekna akseptkriterier. Forurenset masse leverast til godkjent mottak. Tiltaksområdet arronderast og tildekkast med minimum 0,25 m med rene vegetasjonsmassar og såast til med stadlige gras og buskvekstar. PAH-forurenset jord tildekkast med 0,5 m masser for å hindre eksponering og spreiing av forurensing. Forurensing frå ny aktivitet på skytebanane må sikrast med nødvendige tekniske løysingar eller restriksjonar. Avløpsløysinga må godkjennast etter gjeldande regelverk og god praksis. Dette er teke inn i føresegnene. Jord- og skogbruksdrift

11 Side 11 Innanfor planområdet vil det vera spørsmål om korleis dyrka mark og beite skal kunna nyttast i høve til forurensingssituasjonen. Risikovurderinga konkludere med at området ikkje er eigna til matproduksjon eller hausting av grovfôr. For skog som vil ha effekt som støydemping for dei næraste bustadene må det setjast restriksjonar på skogsdrift. Lyd gjennom skog vil få ei tilleggsdemping i høve til lyd gjennom ope landskap. Støyvurderinga har føresett skogkledde areal som i dag, med same trehøgde som i dag. Fleire av dei mest utsette bustadbygningane ligg slik til at dempinga gjennom skog vert monaleg. Føresegna må sikre at skog innafor reguleringsplanområdet får like god eller betre dempande effekt enn ståande skog i dag. Kritisk skog utanfor planområdet lyt sikrast på tilsvarande måte. Dette gjeld skog som står i siktlinja frå framtidig skytebane til utsette eksisterande bustadbygg. 7 eksisterande bustadhus er avhengig av at ståande skog vert ståande for å oppnå eit maksimalstøynivå under tilrådd grense frå 200 m bana og 2 eksisterande bustadhus frå 100 m bana. Skog som står mellom dei respektive standplassane og dei aktuelle bustadane bør ikkje fellast eller endrast på ein måte som øydelegg den dempande verknaden. Det har tidlegare i prosessen vore noko usikkerheit omkring kor stor effekt den ståande skogen har, men støyrapporten som no føreligg, og er endeleg, konkludere med at skogen har avgjerande effekt som støydempar for ein del bustadar. Det er sett detaljert på situasjonen for Bjørkevegen 121 (Nils T. Bjørke) og Bjørkevegen 140 (Jostein Finne) som er dei to eigedomane som vert mest berørt. Ved å forlengja den sørlegaste vollen/muren for 100 m-riflebana litegrann i vestleg retning vil begge desse bustadane få skytestøy under tilrådde grensenivå (L_AImaks = 60 db) utan restriksjonar på skogen. Ved ei slik forlenging av vollen/muren vil mellomliggjande skog ikkje vera kritisk. Bjørkevegen 104 hamnar så vidt under 60 db dersom all skog utanfor reguleringsplanområdet vert felt. Resterande bustader i Bjørke-området er uproblematiske. Dette er løysningar som må detaljerast i vidare planlegging. For Tjukkebygdi vil skog både innanfor og utanfor reguleringsplanområdet vera kritisk fordi det ikkje er realistisk å auka voll/murhøgda (for den nordlegaste vollen/muren). Alt i dag ligg denne inne med ei kotehøgd på 123,5 m og ei stor auke må til før effekten av hoggen skog kan kompenserast. Ein vil dermed få eit (endå meir) dominerande landskapselement. Mellomliggjande skog nord for Raundalselva (altså mellom skytebana og Tundal) må verta ståande. Det er 3 bustader merka m57, m58 og m59 i desse vedlegga som vil vera mest utsette. Resterande bustader i Tjukkebygdi vil hamna under 60 db sjølv med all skog utanfor reguleringsplanområdet hoggen. Krav om at skog må stå utanfor planområdet for denne reguleringsplanen må ivaretakast ved utarbeiding av reguleringsplanen med føresegner for Bømoen, eller ved fastlegging av omsynssone og føresegner i kommuneplanen. Veglinje På plankartet er det illustrert ei vegline for landbruksveg til Tverrberg, Selheim, Håraldsdalen og som skogsveg gjennom området. Det må vere eit privat iniativ for å få regulert inn denne vegen. Landskapsomsyn, forhold til kulturminner og sikring ved konflikt med feltskyteaktivitet må vera ein del av dei avklaringar som må gjerast. I dette tilfellet er det så mykje usikkert, at både Fylkesmannen og andre har tilrådd at vegprosjektet bør fremjast seinare. Det sikraste og beste er å fremja reguleringsplanar også for landbruksvegar. Og dersom vegen skal gjennomførast slik som illustrert

12 Side 12 med veglinja på planen, må det skje etter reguleringsendring. Då må det brukast meir tid på plan og prosess. Friluftsinteresser Over arealet går det skogsvegar og stiar som er i bruk som turvegar. Tilkomst til områda vil verta oppretthaldne og langs elva er det aktuelt å opparbeida betre sti på utsida av støyvoll. Støyforholda i området vil verta vesentleg betre ved ei utbygging av skytebaneanlegget med støyskjerming. Sikring av geværskytebanane skal ivaretakast med støyvollar og inngjerding. For feltskyteaktivitet skal det verta sett krav til sikring i samsvar med gjeldande forskrift. Framtidig disponering og forvaltning av området Voss kommune har signalisert ynskje om å bruka forkjøpsretten til å overta området. Det vil då vera aktuelt å festa bort nødvendig areal til skytebaneanlegg for ein periode på minst 40 år, slik at det tilfredsstiller kravet for å søkja om tippemidlar til opparbeiding. Kommunen må vurdera korleis verneområda og kulturminna skal ivaretakast, og korleis skogen som har støydempande verknad for skyteaktivitetane, skal forvaltast. Skogen som har stått i målområde for skyteaktivitetar kan ha stålsplintar og prosjektil i stammene. Areal med ein viss grad av forurensing må vurderast i høve til bruk i landbruksproduksjon. Forvaltning av området må avklarast etter kvart, men reguleringsplanen med føresegner gir rammer for bruk av areala. 5. ADMINISTRASJONEN SI VURDERING: Planforslaget vart lagt ut til offentleg ettersyn før ny planlov trådde i kraft , så planen kan sluttbehandlast etter gamal plan- og bygningslov. Støysoner som ligg utanfor avgrensinga til reguleringsplanen må danna grunnlag for innføring av omsynssoner etter ny plan- og bygningslov når kommuneplanen skal reviderast og Bømoen regulerast. Det kom inn 19 merknader til planforslaget under høyringa. 6 fråsegn frå offentlege instansar/myndigheitar, 8 fråsegn frå grunneigarar og direkte berørte naboar og 5 fråsegn frå organisasjonar/interessentar. Det er eit generelt problem at dei offentlege instansane kjem med fråsegn etter at fristen for høyring har gått ut. I denne saka måtte administrasjonen purre på 4 fråsegna frå dei offentlege instansane. Merknadane frå dei offentlege instansane syner at planen tilfredstille teoretiske krav og retningslinjer. Dei er oppteke av at den totale støyvurderinga av område bør vurderast i ein større heilskap. Dei har utover det ingen vesentlege merknader til planforslaget. Merknadane frå grunneigarar og direkte berørte partar syner derimot store innvendingar mot planforslaget og regulering til skyteaktivitet i det heile. Merknadane kan oppsummerast i nokon hovudpunkt: Skogsvegen mellom Skjerve og Tverrberg-Selheim-Håraldsdalen Støy frå feltskytebanane og leirduebane Etablering av skytebane bør vurderast i kommuneplanen. Vegrettar gjennom området.

13 Side 13 Støyen frå skytebana er berre ei av mange støykilder i området. Merknadane er kort oppsummert og kommentert under. Alle merknadane er lagt ved saka. Offentlege instansar/myndigheiter 1.Statens vegvesen I samband med kommentarar til oppstart av reguleringsarbeidet etterlyste Statens vegvesen litt om korleis tilkomsten frå riks- og fylkesveg var tenkt. Av dei tilsendte dokumenta kan ein ikkje sjå at dette er utdjupa. Me føreset difor at tilkomsten til området skal skje frå Rv 13 via kommunal veg 1145 frå Mønshaugen mot Bjørke. Elles ingen merknader til planforslaget. Tilkomsten til området skal skje frå Rv 13 og via Mønshaugen mot Bjørke. Når Bømoen vert regulert i heilskap kan ein sjå for seg eventuelt andre tilkomstar i tillegg. 2.Fylkesmannen i Hordaland, landbruksavdelinga Store deler av det regulerte arealet er sett av til jord- og skogbruk og verneområde. Innanfor området som er regulert til skytebaneanlegg ligg ein del dyrka mark som er innanfor eit registrert kjerneområde for landbruk. Dei rår til at dette området og vert regulert til jord- og skogbruk, føresegnene vil likevel sørgja for at skyting kan skje her. Administrasjonen meiner at den miljøtekniske kartlegginga syner at det aktuelle område er sterkt forurensa. Tiltaksplanen legg opp til at dei kan fjerne veldig mykje av forurensinga, men området vil ikkje eigne seg til matproduksjon og hausting av grovfor. Administrasjonen kan ikkje sjå at det da kan ha verdi som kjerneområde og innstiller på å ha eige føremål på skytebaneanlegget. 3.Fylkesmannen i Hordaland, miljøvernavdelinga Fylkesmannen meiner planen er god i høve til naturverninteresser og tilhøve til vassdrag. I samband med oppstartsmeldinga viste fylkesmannen til at heile området på Bømoen og Skjerve bør sjåast på samla då det har store og viktige kvalitetar for friluftsliv og også verdifulle naturlokalitetar med edellauvskog. Det har vore gjennomført fleire møter og synfaringar i planarbeidet som fylkesmannen har delteke i, eller fått orientering om. Fylkesmannen har innvending mot bruken av arealføremål. Fylkesmannen meiner rett arealføremål vil vere spesialområde idrettsanlegg med vesentlege terrenginngrep i kombinasjon med fareområdeskytebane. Funna i kartlegginga av biologisk mangfald er teke inn i planen på ein god måte. 100 metersona langs vassdraget er regulert som naturvernområde med tilhøyrande føresegner som sikrar arealet som naturområde. Det har i planarbeidet vore stor fokus på ureina massar. Forsvaret som eigar pliktar å rydde opp før avhending av eigedomen. For skytebaneområdet er det i føresegnene ei rekke krav som skal styre bruken og redusere støyproblema. Det er krav om støyvoll og andre støyskjermande tiltak. Detaljplan for tiltak skal leggjast fram til godkjenning. Fylkesmannen meiner 60 db bør takast inn i

14 Side 14 føresegnene som maksimal støy frå skytebana på nærliggjande hus, samt at det bør vere tak på tal stemnedagar når desse er unnateke støykrava, samt at det kan skytast sundagar ved stemner. Areal som er vist som skravur fareområde med reguleringsførmål landbruk i botnen er loveleg men kan vere problematisk. Skogen har støydempingsffekt og hogging av skogen må regulerast gjennom føresegnene. Ein bør bruke eit reguleringsføremål som sikrar at skogen får stå utan hogst på areal som er viktig for støydemping. Det bør vurderst om ein skal bruke arealformålet spesialområde friluftsområde kombinert med fareområde for område for feltskyting og areal som skal vere buffer/støydemping ved at skogen skal stå. Administrasjonen har undervegs i planprosessen diskutert om kva arealføremål som er riktig å bruke. Areal for skytebane er ikkje eintydig definert i retningslinjer for utarbeiding av reguleringsplanar. Administrasjonen tek tilråinga frå fylkesmannen til fylgje og føreslår å endre føremålet både på område for dei faste geværbanane og område for feltskyting. Administrasjonen vurderer endringa til å vere ein formalitet som ikkje medføre at planforslaget må ut på ny høyring. Endringa er formulert i innstillinga. Når det gjeld fylkesmannen sin merknad om at 60 db bør takast inn i planen vil ikkje administrasjonen tilrå at det vert teke til fylgje. Det fastsatte talet 60dB er ei retningsline i rundskriv frå Statens forurensingtilsyn. Denne kan verte endra i framtida. Administrasjonen meiner at grunnen til at det ikkje er eit absolutt krav er at det er vanskeleg å dokumentera både ved støyberekningar og målingar. 4.NVE Skytebaneanlegget blir liggande inntil Raundalselva, som er ein del av det verna Vossovassdraget. NVE seier seg nøgd med at planen regulerer inn eit naturvernområde mellom elvestrengen og tiltaksareal med ei breidd varierande mellom 30 og 100 m. Dette vil sikre elvestrengen og det elvenære arealet mot inngrep/tiltak som kan kome i konflikt med vernegrunnlaget. NVE vil elles minne om den differensierte forvaltningsplanen for Vossovassdraget. Planen er vedteken av Voss kommune og gjev føringar i høve til vernegrunnlaget for inngrep både i vasstrengen og nedbørfeltet. NVE er tilfreds med verneområde langs Raundalselva. 5.Voss kommune, helseavdelinga Helseavdelinga har vurdert planen i forhold til Kommunehelsetenestelova kap. 4a og Forskrift om miljørettet helsevern. Støy er uønskt lyd. Støy verkar negativt på helsa, skapar mistrivsel, fører til åtferdsendringar, forstyrrar tale og kan opplevast som ei plage, men bortsett frå høyrselskader, er det vanskeleg å måla helseeffektane. Effektar er påvist heilt ned mot 30dB, men stressreaksjonane er betre relatert til oppleving av plage enn til sjølve støynivået. Måling/estimering av støynivå gir derfor ikkje alltid rette mål for støyplaga for mange menneske. I Kommuneplanen for Voss kapittel 8.2 er det og satt som mål at støy generelt skal reduserast i planperioden.

15 Side 15 Skjerve og omgjevnadane er eit støyutsett område. Det er betydeleg støy frå Bømoen flyplass og også frå motorcross banen i tillegg til skytebanen. Helseavdelinga har mottatt klager på den totale støybelastninga frå både sør og nordsida av området. Den eksisterande skytebana på Skjerve gir etter opplysningar frå Kilde akustikk eit støynivå over 60dB for om lag 46 bustadar. I alle høve vert det ei monaleg betring i forhold til dagens situasjon, og det er positivt. Feltskytebana vil gi veldig høg (inntil 88dB) støy for bustadane i nærleiken. Grunna lite omfang av skyting frå denne banen, er den ikkje støyregulert i forurensingsforskrifta på same måte som skyting frå dei ordinære riflebanane. Den er likevel en klar støymessig tilleggsbelastning for området. Støyureininga skjer og mykje på dei tider og under slike vêrtilhøve når folk har muligheit for å vera ute (ved bustadar og natur-/friområde). Bruken av feltskytebana må avgrensast til eit minimum, og støyskjerming av denne bør gjennomførast i den grad det er mogleg. Endra plassering som ikkje påfører andre ulemper, bør ev. vurderast. Ved ombygging av Skjerve skytebane må alle tiltak som kan redusera støybelastninga verte iverksatt. Dersom det eventuelt skulle oppstå helseskadeleg støy frå skytebanen trass i dei planlagde støydempande tiltaka, kan ein i ettertid krevja retting i medhald av Lov om helsetjenesten i kommunene 4a-8. Administrasjonen meiner at merknaden frå helseavdelinga er viktig å ta til fylgje. Verknaden av støy er vanskeleg å fastsetja. Det kjem fram i merknaden at støy kan opplevast forskjellig og belastninga kan vere veldig individuell. Det går klart fram av merknaden at det er støyen frå feltskytinga som er mest kritisk. Merknaden har vore avgjerande for at administrasjonen rår til at det bør ligge ein grundigare overordna prosess til grunn før plassering av feltskytebanar vert bestemt. 6.Hordaland fylkeskommune Hordaland fylkeskommune har merknader til planforslaget når det gjeld arealføremål for registrert kulturminne. Etter nedlegging av Bømoen leir er det klarlagt at Voss kommune vil få tilbod om å kjøpe eigedomen på Skjerve. Grunnlaget for Voss kommune sitt engasjement er at det kan leggjast til rette for at all organisert skyteaktivitet i kommunen kan få tilfredsstillande baneanlegg her.vi har ingen merknad til denne løysinga. Det er påvist i alle høve to automatisk freda kulturminne innafor plangrensene. Sledasteinen, som er eit av desse, er på korrekt vis lagt til spesialområde vern i planen. Det andre kjende kulturminnet er eit brufeste som mest sannsynleg kan tidfestast til mellomalder. No er dette kulturminnet lagt i spesialområde naturvern, så det har eit visst vern gjennom dette, sjølv om det hadde vore ynskjeleg med kombinert føremål naturvern/spesialområde vern for kulturminne. Ved eit seinare høve vil vi også sjå over planområdet elles i tilfelle det skulle finnast fleire kulturminne i området. Administrasjonen meiner dei to automatisk freda kulturminna er sikra tilfredstillande gjennom å vere regulert som spesialområde, naturvern og vern av fornminne. Administrasjonen meiner at sona langs elva må sjåast på som ein heilskap og meiner da at sona vert best illustrert ved å ha same føremål. For å synleggjera at fornminne ligg i planen tek ein inn tilleggstekst i føresegna under naturvern. Innafor området ligg eit brufeste som automatisk freda kulturminne.

16 Side 16 Grunneigarar, naboar, partar, organisasjonar 7.Grunneigarar og nære naboar til Skjerve skytebane. Kan ikkje godta det framlagde planutkastet slik det ligg føre. Kan ikkje godta at det skal byggjast feltskytebane på øvre platå på Skjerve. Store og uhaldbare støyplagar for bebuarar og husdyr. Dei ønskjer innskjerping av skytetidene som er føreslegne. Feltskytebana skal etablerast berre 150 m frå næraste bustadhus, berekna støy opp mot db. I stemneperiodar vil støyen verta uhaldbar og langt over tilrådd støygrense. Dei er redd for at det vert hyppigare stemner enn tilrådd. Påpeiker at det er store berre bergflater som verkar som reine forsterkarar av skytestøy. Opplever at planar vert pressa fram av korte tidsfristar. Spørjande til gjennomføring av anleggsarbeid, massedeponering, opprustning av vegar og kva kostnadar Voss kommune lyt dekka av anlegget fram til Minner om at summen av aktivitetar i Bjørkemoen alt no er relativ støyande. Industriområdet, gardsdrift, flystøy, eksisterande skytebane og motorcross. Verdien av eigedomane vert sterk forringa når det i tillegg til dagens støy vert feltskytebane i tillegg. Dersom feltskytebana vert flytta til andre sida av Raundalselva, slik opphavleg planutkast var, kan grunneigarane rundt bana likevel vera med og sjå på heilskapen i reguleringsplanen. Ber om at politikarar og andre som avgjer planen må koma på synfaring. Ber og om at ny skogsveg til Tverberg og Selheim og for stølane i Håraldsdalen vert regulert inn i planen. Formannskapet har vore på synfaring Når det gjeld gjennomføring av anleggsarbeid og massedeponering må det takast hand om ved søknad om løyve til tiltak. Kva som vil krevjast av opprustning av vegar og andre kostnadar ved anlegget som kommunen må dekka høyrer ikkje til reguleringssaka. Syner til konklusjon og innstillinga når det gjeld feltskytebana. Administrasjonen har sett på summen av alle merknadar som har kome inn, konklusjonar i støyrapporten og heilskapen av støybelastning for området Skjerve. Administrasjonen rår til at det må ei grundigare vurderingar til før endeleg plassering av feltskytebanar vert bestemt. Administrasjonen rår til at Skjerve vert regulert til bruk av fast- og støydempa skytebane, samt tilgrensande areal for feltskyting ved Landskyttarstemne. Leirdueskyting skal føregå inne på dei faste, støydempa banane. Ny vegline til Tverberg og Selheim og Håraldsdalen er illustrert på plankartet og vil vera førande for søknad om seinare regulering av vegen. Det må brukast meir tid på regulering av vegen, og det er viktig at det er eit privat iniativ for å få vegen regulert inn. Før vegen vert regulert bør det koma fram kor realistisk det er å få gjennomført bygging av vegen. Landskapsomsyn, forhold til kulturminner og sikring ved konflikt med feltskyteaktivitet må vera ein del av dei avklaringar som må gjerast. Det vil vere riktig å avvente vegtraseen i forhold til å få endeleg avklaring om det vert feltskytebane eller ikkje. Konflikten med at vegen skal gå i fareområde for skytebane har vore ein av dei problemstillingane som krev meir planlegging. I dette tilfellet er det så mykje usikkerheit at både Fylkesmannen og andre har tilrådd at vegprosjektet bør fremjast seinare. 8.Lars K Bonsaksen, eigar av gnr 156 bnr 1 og 3- Tverrberg

17 Side 17 Tragisk at ein ynskjer å regulere inn ein skytebane på Skjerve, utan at det er omtalt i kommuneplanen eller drøfta breiare politisk. Hastereguleringa skyldast tildeling av landskyttarstemnet. Skytebane på Skjerve vil for alltid tilføra store deler av Austlifjelli ( Tverbergsdalen, Gretteggi, Horndalsnuten og Håraldsdalen) uhyrlege mengder med ny støy. Austlifjelli har eit stort rekreasjonspotensiale. Umogleg å realisere dei 20 hyttetomtene som ligg i kommuneplanen frå Store deler av dette arealet ligg innafor det som har raud og gul farge på støykarta. Ber om at det vert gjennomført tilfredstillande støydemping eller at hyttefeltet vert flytta i kommuneplanen til eigna areal høgare oppe på eigedomen. Synst det er underleg at ein legg fram støykart berre for dei best støyskjerma skytebanane. Feltskytebana og leirduebana har inga skjerming mot Tverberg. Positiv til at reguleringsføresetnadane har søkt å kartlegge om det er grunnlag for bygging av ny veg frå Bjørke til Tverberg. Syner til det som er skreve om eventuell vegutbygging: Sikring ved konflikt med feltskytebaneaktiviteten må vera ein del av dei avklaringane som må gjerast. Meiner at avklaring må vere på plass før endeleg vedtak av planen. Vegløysinga mellom Bjørke og Tverberg må såleis til fulle inn i denne reguleringsplanen. Minner om at han og andre har vegrett gjennom området som er planlagt regulert. Den er ikkje teke omsyn til i den framlagde reguleringsplanen. Varslar om at krav om erstatning for eventuelle støyplager som vert påført Tverrberg gard som fylgje av den regulerte skytebana, vert vurdert fremja. Administrasjonen legg no opp til at plassering av feltskytebanane må vurderast breiare. Dersom raud eller gul støysone kjem i konflikt med andre tiltak som ligg i området nært opp til reguleingsplanen for Skjerve, må dei vurderast i komuneplanen. Det vert da aktuelt å sjå på plassering av hyttefelt på nytt. Syner til kommentar under merknad 7 når det gjeld vegen frå Bjørke til Tverberg. Tinglyste vegrettar vil gjelda og ved skifte av grunneigar. Vegrettane er i dag mest truleg avtale mellom ein part og forsvaret. Reguleringsplanen legg ikkje føringar for at området skal stengjast av. 9.Nils J. Bjørke, eigar av gnr 158 bnr 3 Stølen på garden min ligg på gritveit/tverrberg. Buførevegen til stølen går gjennom nemnde område, og dette er ein rett som høyrer garden til. Ein feltskytebane vanskeleg gjer bruken av denne vegen. Ber om at feltskytebana vert flytta på andre sida av Raundalselva. Administrasjonen rår til at plassering av feltskytebanane vert vurdert breiare. Når plassering av feltskytebanane er avklart vil det verte enklare å ta stilling til traseval for eventuell veg opp til Tverberg. 10.Nils T Bjørke og Brynhild Tennebekk Bjørke, eigar av gnr 158 bnr 1 Som næraste nabo til Skjerve skytebane, bustadhus 150 m frå feltbana, kan dei ikkje godta det framlagde planutkastet, og absolutt ikkje dei framlagde feltskytebanane på øvre platå. Dei driv mjølkeproduksjon og har beite for dyra ca 50 m frå planlagt feltskytebane. Støyen vert høgare enn mattilsynet sine grenser. Kan da ikkje nytte beite under skyting på feltbana. Dei andre

18 Side 18 beita ligg i nærleiken av den nedre skytebana. Ved skyting på båe banane vert det urå å drive mjølkeproduksjon om sumaren, det må erstattas. Frå feltbana vert det støy opp mot 88 db. Det er ikkje gjort detaljerte berekningar for feltskytebana, meiner det er urovekkjande. Krev at tilsvarande berekningar vert utført. Påpeike støyen frå fjellet bak øvre skytebane. Meiner at plassering på andre sida av Raundalselva vil gje mykje betre situasjon for miljøet på Bjørke. Når det gjeld ureining av grunnen er det viktig å få fram at det er berre ein liten del av dyrka mark som er ureina. Bruk av areala på Skjerve er ein viktig del av gardsdrifta. Dyrka areal innafor reguleringsplanen må nyttast til forproduksjon. Stølsveg opp til Tverrberg er viktig for drift av skog, og nytte av beiteareal i fjellet. Støyrapporten syner at deler av skogen deira må verta ståande for støydemping. Kommunen kan ikkje bandleggja privat eigedom på slikt grunnlag. Planta granskog må hoggast når han er utvaksen. Støyskjerming må løysast på andre måtar enn ved bruk av eksisterande vegetasjon. Reguleringsplanen oppfyller ikkje krava til skytebane og kan ikkje aksepterast. Kommunen vert erstatningspliktig for ulempene me vert påført. Meiner at deira tidlegare innspel ikkje har vorte teke omsyn til i det heile, og ville ha vore med i prosessen frå eit tidlegare tidspunkt. Syner og til flystøy i området. Syner til kommentar under merknad 7 når det gjeld plassering av feltskytebana og vegen gjennom området. Når det gjeld ureining av grunnen kjem det klart fram i rapporten Miljøteknisk kartlegging og risikovurdering at området ikkje eignar seg til matproduksjon og hausting av grovfor. Det med bakgrunn i at oppryddinga vert tilpassa det som er tenkt som ny bruk i reguleringsplanen. Det er forsvaret som er eigar av eigedomen pr. i dag og dei legg føringar på kva området skal brukast til i framtida. Dei ser det som lite aktuelt å leggje område til rette for dyrka mark. Når det gjeld skogen som viktig støydemping ligg det som ein føresetnad i støyrapporten at ein stor del av skogen i område har avgjerande effekt på å redusere støyen. Kor mykje skog som det eventuelt må leggjast restriksjonar på er avhengig av detaljutforming av anlegget. I støyrapporten er det sett detaljert på situasjonen for Bjørkevegen 121 (Nils T. Bjørke) og Bjørkevegen 140 (Jostein Finne) som er dei to eigedomane som vert mest berørt. Ved å forlengja den sørlegaste vollen/muren for 100 m-riflebana litegrann i vestleg retning vil begge desse bustadane få skytestøy under tilrådde grensenivå (L_AImaks = 60 db) utan restriksjonar på skogen. Ved ei slik forlenging av vollen/muren vil mellomliggjande skog ikkje vera kritisk. Dette syner at den vidare detaljplanlegginga er avgjerande for kor mykje skog som må stå. Støydempingstiltaka på standplassane og rundt banane kan best tilpassast ved detalprosjektering. Dette må klarleggjast i byggesaka, og for å oppnå god støydemping bør det veljast blant dei mest effektive løysingane. Dersom Kommunen kjøper Skjerve og Bømoen slik intensjonane er vil dette kunna sikrast i forvaltningsplan, som også må gjerast gjeldande for eventuelt nye eigarar ved salg. Restriksjonar på private eigedomar kan medføra krav om erstatning. 11.Knut Skjerve, eigar av gnr 157 bnr 6-3.

19 Side 19 Eigedomen deira vil verta pålagt store restriksjonar ved ei utbygging av skytebana på Skjerve, t.d. byggjeforbod. Eigedomen er unik når det gjeld utsikt og solgang. Meiner at når militæret no har trekt seg ut av området, kan ikkje eit sivilt lag påleggja dei same restriksjonane for framtida. Ei særinteresse burde ikkje få dominera i området. Ei bandlegging av området vil få økonomiske konsekvensar for utbyggjar. Restriksjonar for området rundt er mykje avhengig av plassering av feltskytebanar. Administrasjonen rår til at det må vurderast breiare. 12.Jostein Finne og Kjerstin Solstad Finne Har sterke motsegner mot den framlagde reguleringsplanen. Deira merknader har bakgrunn i Kilde Akustikk sin rapport, Forureininglova, Grannelova og sjølve reguleringsplanen. Fyrst og fremst skeptisk til feltskytebana, men og til hovudskytebana. Skytinga har ved militære øvingar pågått på dagtid. No skal alt gå føre seg på kveldstid og helgar. Hovudmotsegna går på støy dei vert påført, både folk og husdyr. Dei er i tillegg plaga av anna støy, flystøy, industriområde, motorcross, landbruk og eksisterande skytebaneanlegg. Bruken av feltskytebana er sett til færre enn 10 helgar mellom april og september. Dei meiner det vil sei annakvar helg i heile sumarhalvåret. Dei meiner det vert opna for meir bruk i framtida. Dei er kritisk til korleis dei har vorte / ikkje vorte involvert i planarbeidet. Direktelyden frå feltskytebana på 88 db er umogleg å opphalda seg nær. Og støy frå hovudskytebana vil ofte kome over grensa på 60 db ved stemner. Dei påpeike at det er uoverstemmelse mellom planforslaget og støyrapporten når det gjeld effekten av ståande skog. Høge støyvollar vil skjemma ut det fine naturlandskapet. Dei stiller spørsmålsteikn til korleis ein kan fanga opp forureining frå feltskyting. Dei påpeike at ein gamal veg frå Sledasteinen og opp i området mellom Håraldsdalen og Tverrberg ikkje er nemnt. Dei meiner at tidspunkt for skyting er altfor vide. Påpeike at ein regulert skytebane 150 m frå eigedomen vil føre til dramatisk verditap. Og det vil føre til ekstrakostnadar ved bortflytting i periodar. Syner til kommentar under merknad 7 når det gjeld plassering av feltskytebana og vegen gjennom området, og til kommentar under merknad 10 når det gjeld skogen som støydemping. Administrasjone er einig i at det er vide opningstider for skytebana. Men for dei skyteaktivitetane som skal føregå innafor det faste, støydempa skytebaneanlegget bør forholdsvis stor bruk aksepterast når støyen skal haldast innafor tilrådd støygrense, som pr.i dag er oppgitt som 60dB i gjeldande forskrifter. 13.Lars Selheim Som næringsdrivande på Selheim ser me det som svært viktig at den planlagde skogsvegen/næringsvegen til Tverberg/Selheim vert teke med i reguleringsplanen. Syner til kommentar under merknad 7 når det gjeld vegen til Tverberg/Selheim. 14.Gurid Bonsaksen

20 Side 20 Svært upassande å plassera ein skytebane der folk bur. Når militæret skulle trekkja seg ut, vona med det skulle verta roleg. At det vart laga skytebane for 100 år sida er ein ting, at ein planlegg ny skytebane i dag er uforståeleg. Folk og dyr treng ro og stille stader. Vegen om Bjørke til Tverrberg har ein bruk for no som før. Vegen er gamal, og lagt nett der det var mogleg å ta seg fram i det bratte berget. Ein må ikkje skyta sund gamle ferdselsvegar. Det er ille at ein kan søkja om å arrangera eit stemne på ein bane som ikkje finst. Ta omsyn til nærmiljøet når det vert planlagt ny skytebane i kommunen. Syner til konklusjon og innstillinga når det gjeld feltskytebana. Administrasjonen har sett på summen av alle merknadar som har kome inn, konklusjonar i støyrapporten og heilskapen av støybelastning for området Skjerve. Administrasjonen rår til at det må ei grundigare vurderingar til før endeleg plassering av feltskytebanar vert bestemt. Syner til kommentar under merknad 7 når det gjeld vegen til Tverberg/Selheim. 15.Austlifjelli grunneigarlag Fremjar krav om at deira planar om vegtrase frå Bjørke-Skjerve, til gardane Selheim Tverberg og Håraldsdalen, vert tekne med i reguleringsplanen på lik linje med andre interesser i området. Stiller seg bak naboane sin stor skepsis til eit eventuelt nyanlegg av skytebane. Saknar ein brei politisk diskusjon i førekant av så omfattande inngrep. Austlifjelli er eit unikt område. Ny vegtilkomst opp i fjellet kan opna for framtidige område for rekreasjon og friluftsliv i kort avstand frå sentrum. Syner til kommentar under merknad 7 når det gjeld vegen til Tverberg/Selheim/Håraldsdalen. Eventuell utvikling av Austlifjelli må fremjast som innspel til kommuneplanen. Det er klart at eventuell utvikling av eit framtidig rekreasjonsområde basert på friluftsliv må sjåast i samanheng med mogleg tilkomst til området. Organisasjonar/interessentar 16.Voss skiskyttarlag Har registrert at det ikkje er teikna inn nokon skytebane for skiskyting i det planlagde anlegget. Dei har eit anlegg på Skjerve i dag som vert mykje nytta til trening på barmark. Denne banen ligg nært opp til løypenettet i Bømoløypa som dannar svært gunstige tilhøve for deira utøvarar. Anlegget bør utformast slik at der er ein 50m bane der skiskyttarlaget kan ha sine treningar utan å kome i konflikt med skyttarlaget sine treningar. Dei faste skytebanane er planlagt som fleirbruksbanar og der sjølvsagt skiskyting skal vere med. Anlegget er dimensjonert for å kunne ta store stemner så det vil vere god plass for alle dei ulike skyteaktivitetane. Det er ein føresetnad at det vert semje mellom dei ulike laga om bruk av anlegget. 17.Voss jeger og fiskarlag Ser det som positivt at Voss kommune vil bruka dette området til skyteaktivitet.