saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: 09.04.2014 23813/2014 Lisbeth Nervik Saksnr Utval Møtedato Regional- og næringsutvalet 06.05.2014 Statusrapport akvakulturforvalting og fiskeri mars 2014 Akvakulturforvalting Vedtak fatta etter akvakulturlova Løyve i perioden til no i 2014 7 Avslag i perioden til no i 2014 0 Akvakultursøknader under behandling Laks og aure i sjø 23 Laks og aure på land (landbasert) 8 Andre arter i sjø 7 Andre arter på land 0 Skaldyr 0 Havbeite 0 * Løyver i perioden er meste lokalitetsklareringar for laks og aure, men kan også vere nye løyver for settefisk av laks og aure + løyver generelt til marine artar og skjell. Det har ikkje vore skrive ut nye løyver for laks og aure sidan førre tildelingsrunde i 2009. Lokalitetsklarering kan t.d. vere: geografisk endring av anlegg, at det vert lagt til ein fôrflåte, utviding av MTB på eksisterande lokaliteter m.m. Lakselus status Lakselus er ein naturleg parasitt på laksefisk i saltvatn, og er funne i alle havområder på den nordlege halvkule. Lakselus er den vanlegaste parasitten på oppdrettslaks, og ei stor utfordring for oppdrettsnæringa. Omfanget har auka mykje i takt med veksten i oppdrettsnæringa. Meir oppdrettslaks betyr fleire vertar som lusa kan feste seg på, og fleire lus som spreiar seg vidare. Frå 2013 har myndigheitene fastsatt ei maksimalgrense på 0,5 voksen holus per fisk. Lakseselskapa må derfor sørgje for å sette inn tiltak i god tid før dei når denne grensa. Lakselus formeirar seg heile året, men raskare når temperaturen aukar, spesielt på seinsommaren. Lakseselskapa er pålagt å rapportere om lusemengda til Mattilsynet ein gong i veka. Medisinen ein har mot lakselus verkar ikkje like effektivt lenger, fordi lusa har vorte meir motstandsdyktig (reistent). Det gjer det vanskeleg å bekjempe parasitten og halde nivået lågt i oppdrettsanlegga. Tiltak som er satt i gang og som har hatt god
effekt er samordna avlusingar i større områder, og bruk av heildekkande presenning i avlusingane. Det vert også jobba aktivt med alternative metodar for avlusing, der det også vert fokusert på metodar retta mot dei tidlege lusestadiane. Fordelen med dette er at den naturlege utviklinga til voksen holus vert broten, og dermed stoppar oppformeiringa av lakselusa. Figurane under er gjennomsnittstal for Noreg og Møre og Romsdal, basert på rapporteringar frå lakseselskapa på lokalitetsnivå. Ut frå lusestatstikken om Møre og Romsdal: Noreg Møre og Romsdal 2012 2013 2014
Kjelde: www.lusedata.no Marknad Dei største sjømatmarknadane, etter verdi. Volum i 1 000 tonn og verdi i mrd. NOK. Januar mars 2014 Januar mars 2013 Volum Verdi Volum Verdi Totalt 572 16,824 692 13,492 EU 336 10,456 409 8,235 Polen 45 1,526 42 1,214 Frankrike 33 1,460 36 1,330 Russland 60 1,459 79 1,502 Danmark 42 1,248 113 1,087 Storbritannia 31 1,026 25 0,639 Norsk eksport av laks omrekna til rund vekt. Volum i 1 000 tonn og verdi i mrd. NOK. Januar mars 2014 Januar mars 2013 Volum Verdi Volum Verdi Totalt 253 10,710 247 8,087 EU 174 7,171 170 5,483 Frankrike 31 1,273 35 1,135 Polen 31 1,258 32 1,031 Russland 23 0,955 28 0,910 Danmark 17 0,692 15 0,484 Storbritannia 17 0,668 14 0,401
Norsk eksport av klippfisk. Volum i 1 000 tonn og verdi i mrd. NOK. Pris som NOK/kg. Januar mars 2014 Januar mars 2013 Volum Verdi Pris Volum Verdi Pris Totalt 25,7 0,862 33,56 23,2 0,743 32,03 Brasil 9,1 0,324 35,46 8,7 0,294 33,99 EU 6,6 0,241 36,28 6,5 0,230 35,35 Portugal 5,6 0,204 36,59 5,4 0,196 36,04 Eksport fersk laks 2012 2013 2014 Kommentarar Det vart eksportert sjømat for NOK 16,8 mrd. frå Noreg i første kvartal i år. Dette er ei auke på totalt sett 25 % målt mot 2013. Etterspurnaden etter laks og fersk torsk er hovudårsaka til eksportrekorden i første kvartal. Det vart eksportert fersk torsk, inklusiv filet, for NOK 770 mill. i første kvartal. Dette er ei auke på 66 % eller NOK 306 mill. samanlikna med første kvartal 2013. Eksportert kvantum auka i same periode med 15 000 tonn til totalt 37 000 tonn. Eksporten av fryst torsk, inklusiv filet, var på NOK 657 mill. i første kvartal. Dette er ei auke på 58 % eller NOK 240 mill. samanlikna med første kvartal 2013. Eksportert kvantum auka med 14 000 tonn til totalt 36 000 tonn i same periode. For sild og makrell vart det høvesvis eksportert NOK 720 mill. og NOK 661 mill. i første kvartal. For sild er dette ein nedgang på 13 % eller NOK 107 mill. samanlikna med første kvartal 2013. Til samanlikning auka eksporten av makrell med 40 % eller NOK 189 mill. i første kvartal samanlikna med første kvartal i 2013. I første kvartal vart det eksportert laks for NOK 10,7 mrd. frå Noreg. Dette er ei auke på 33 %, eller NOK 2,6 mrd. samanlikna med første kvartal i 2013. Gjennomsnittsprisen for heil, fersk norsk laks var i mars månad 43,88 kr/kg mot 37,59 kr/kg i mars i fjor. Eksporten av aure auka med 30 % eller NOK 146 mill. i første kvartal til ein samla verdi på NOK 632 mill. Russland og Japan er dei støste kjøperane av aure frå Noreg.
Klippfiskeksporten hadde ei auke på 16 % eller NOK 119 mill. i første kvartal samanlikna med same periode i 2013. Den totale klippfiskeksporten var på NOK 862 mill. i første kvartal. Eksportert kvantum auka med 2 500 tonn første kvartal. Tildeling av nye laksekonsesjonar - Grøne løyver Fiskeridirektoratet lyste i juni i fjor ut 45 nye lakseløyver. Det kom inn 255 søknader, der faggruppa avviste 118 grunna formelle feil. I alt 115 av dei i alt 118 søknadane som vart avvist klaga inn avslaga. Nærings- og fiskeridepartementet oppheva alle avvisingsvedtaka med unntak av to søknader i gruppe C. Begge desse søknadane var frå Marine Producers Norge, og avvisingsgrunnen var manglande dokumentasjon av betalingsevne (firma under stifting). Søknadane er ikkje geografisk knyta til Møre og Romsdal. Faggruppa har i tillegg avslått to søknader i Gruppe B grunna tekniske løysingar. Dette er Eide Fjordbruk (Hordaland) og Kobbvåglaks (Nordland). Eide Fjordbruk klaga, men fekk ikkje medhald. Gruppe A Gruppe B Gruppe C Region Troms og Finnmark Uavhengig av region Uavhengig av region Tal på løyve 20 (10 til mindre 15 10 aktørar) Pris 10 mill. kr per løyve Høgste bod 10 mill. kr per løyve Innløysing Innløysing av eksisterande løyve i same region- som vert grønt løyve Innløysing av eksisterande løyve i same region- som vert grønt løyve Ikkje krav om innløysing Kriterie for tildelingeffektkrav «redusere miljøutfordringane» «redusere miljøutfordringane» «redusere miljøutfordringane vesentleg» Søknader totalt 59 72 124 Søknader MR - 6 15 Avviste 25 27 66 Klager 25 27 63 Prekvalifiserte søknader 59 70 119 Oppsummering Gruppe B Det kom 72 søknader i gruppa, 70 av desse er prekvalifisert. Det skal tildelast 15 løyver i gruppa. Søkjarane med dei 15 boda som er antatt vil få tilsegn om løyve. Boda frå plass 14 17 var likelydande. Faggruppa gjennomførte difor loddtrekning blant desse. For dei 15 søknadene som har fått boda antatt, vil det fattast vedtak om tilsegn i samsvar med bod. For dei andre søknadane vil det fattast vedtak om avslag. Vedtak i gruppe B vil bli sendt ut innan utgangen av april 2014. Avslaga kan påklagast til Nærings- og fiskeridepartementet. Salmar Farming og Mainstream Norway (Cermaq) stakk av med 13 av dei 15 grøne løyva, boda varierte mellom 66 og 55 millionar kroner. Marine Harvest la til saman inn 15 bod der summen varierte frå 36 og 46 millionar kroner. Det var likevel ikkje høgt nok til å sikre seg nokon av dei 15 grøne løyva.
Oversikt over dei 15 søkjarane som har fått boda antatt: Firma Bod Salmar Farming AS 66 000 000 Salmar Farming AS 66 000 000 Salmar Farming AS 64 000 000 Salmar Farming AS 64 000 000 Mainstream Norway AS 63 011 000 Mainstream Norway AS 63 011 000 Mainstream Norway AS 63 011 000 Salmar Farming AS 62 000 000 Salmar Farming AS 62 000 000 NRS Feøy AS 56 000 000 Bjørøya Fiskeoppdrett AS 55 100 000 Mainstream Norway AS 55 011 000 Mainstream Norway AS 55 011 000 Salmar Farming AS 55 000 000 Salmar Farming AS 55 000 000 Totalt gruppe B 904 155 000 Samla vederlag for dei 15 løyva er kr. 904 155 000. Det resterande 30 løyva delast ut til fast pris, kr. 10 mill. per løyve. Det totale vederlaget for samtlege 45 løyver vil dermed verte på kr. 1,2 milliardar. 40 % av dette, kr. 480 mill., vil tilfalle kommunane, føresatt at alle løyva vert tildelt. Spesifisering av vederlag for «grøne løyver» og oversikt over bod gruppe B ligg som vedlegg. Geografisk spreiing i gruppe B Troms 1 Nordland 5 Nord-Trøndelag 1 Sør-Trøndelag 8 Det er kunngjort at faggruppa vil ha klart vedtak for utsending i gruppe A (Troms og Finnmark) til påske. Forslag til vedtak: Regional- og næringsutvalet tek statusrapporten om akvakulturforvalting og fiskeri mars 2014 til orientering. Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann Bergljot Landstad regional- og næringssjef Vedlegg 1 Vederlag for grøne løyver 2 Oversikt over bod gruppe B