Møteprotokoll Nærøyfjorden verneområdestyre Utval: Møtestad: Quality Hotel Sogndal, Sogndal Dato: 05.04.2016 Tidspunkt: 12:45 14:30 Følgjande faste medlemmar møtte: Namn Funksjon Representerer Noralv Distad Leiar AUR Olav Turvoll Nestleiar VIK Jan Geir Solheim Medlem LÆR Bjørg Djukastein Medlem VOSS Gunn Åmdal Mongstad Medlem SFFK Følgjande medlemmar meldte forfall: Namn Funksjon Representerer Iril Schau Johansen MEDL HOFK Følgjande varamedlemmar møtte: Namn Møtte for Representerer Stein Inge Ryssdal Iril Schau Johansen HOFK Merknadar Frå administrasjonen møtte: Namn Stilling Anbjørg Nornes Sekretær Underskrift: Vi stadfestar med underskriftene våre at det som er ført på dei sidene vi har signert i møteboka, er i samsvar med det som vart vedteke på møtet.
Saksliste Utvalssaksnr ST 8/16 ST 9/16 ST 10/16 ST 11/16 ST 12/16 DS 3/16 RS 6/16 Innhald Lukka Arkivsaksnr Godkjenning av innkalling og dagsorden Val av eit styremedlem til å skrive under protokoll Nærøyfjorden landskapsvernområde - oppføring av utedo på stølen Hovdungo Nærøyfjorden landskapsvernområde - landing med sjøfly i Nærøyfjorden Nærøyfjorden landskapsvernområde - oppføring av hytte på Horten Nærøyfjorden landskapsvernområde - løyve til snøskutertransport til Flenjaeggi og Fessene Workshop om besøksforvaltning i Vestnorsk fjordlandskap - program og deltakarliste 2016/1009 2016/1152 2015/4116 2016/779 2013/3387 Andre saker Delegasjonsmynde til forvaltar skal leggjast fram til orientering på neste møte i verneområdestyret. Styret vil gå gjennom delegeringsvedtaket.
DERSNÆRØYFJORDEN VERNEOMRÅDESTYRE Saksframlegg Arkivsaksnr: 2016/1009-0 Saksbehandlar: Anbjørg Nornes Dato: 17.03.2016 Utval Utvalssak Møtedato Nærøyfjorden verneområdestyre 10/16 05.04.2016 Nærøyfjorden landskapsvernområde - oppføring av utedo på stølen Hovdungo Innstilling frå forvaltar Nærøyfjorden verneområdestyre gjev Edvin Flåm løyve til at det oppsett av utedo på stølen Hovdungo ovanfor Undredal. Løyvet er gjeve med heimel i verneforskrifta for Nærøyfjorden landskapsvernområde og naturmangfaldlova 48 fyrste ledd og fyrste alternativ. Løyvet gjeld med fylgjande vilkår: Utedoen på Hovdungo skal plasserast i bakkehellinga nordaust for selet til Edvin Flåm, slik det er avmerkt i kartet vedlagt søknad (utklipp av kartet i saksframlegget). Søkjar må ha naudsynt samtykke frå andre grunneigarar/rettshavarar på Hovdungo før doen vert sett opp. Utedoen bør vera til felles bruk for stølsområdet. Utedoen skal tilpassast i terrenget utan vesentleg terrenginngrep. Utedoane skal byggjast med tremateriale og gamle bølgjeblekkplater. Bølgjeblekkplatene skal ha rustsida ut. Grunnflate kan vera inntil 1,4 m x 1,1 m, og høgd på inntil 2 m. Tiltakshavar er ansvarleg for vedlikehald og eventuell tømming av utedoen. Dersom utedoane fører til problem av noko slag, skal tiltakshavar fjerna utedoen, og området skal ryddast opp. Utedoen bør vera tilgjengeleg for andre turgåarar i området. Løyve til tiltaket gjeld i 3 år frå vedtaksdato. Det skal sendast rapport med bilde frå tiltaket til sekretariatet når arbeidet er sluttført. Saksprotokoll i Nærøyfjorden verneområdestyre - 05.04.2016 Handsaming i møte Vedtak i samsvar med innstilling frå forvaltar.
Vedtak Nærøyfjorden verneområdestyre gjev Edvin Flåm løyve til at det oppsett av utedo på stølen Hovdungo ovanfor Undredal. Løyvet er gjeve med heimel i verneforskrifta for Nærøyfjorden landskapsvernområde og naturmangfaldlova 48 fyrste ledd og fyrste alternativ. Løyvet gjeld med fylgjande vilkår: Utedoen på Hovdungo skal plasserast i bakkehellinga nordaust for selet til Edvin Flåm, slik det er avmerkt i kartet vedlagt søknad (utklipp av kartet i saksframlegget). Søkjar må ha naudsynt samtykke frå andre grunneigarar/rettshavarar på Hovdungo før doen vert sett opp. Utedoen bør vera til felles bruk for stølsområdet. Utedoen skal tilpassast i terrenget utan vesentleg terrenginngrep. Utedoane skal byggjast med tremateriale og gamle bølgjeblekkplater. Bølgjeblekkplatene skal ha rustsida ut. Grunnflate kan vera inntil 1,4 m x 1,1 m, og høgd på inntil 2 m. Tiltakshavar er ansvarleg for vedlikehald og eventuell tømming av utedoen. Dersom utedoane fører til problem av noko slag, skal tiltakshavar fjerna utedoen, og området skal ryddast opp. Utedoen bør vera tilgjengeleg for andre turgåarar i området. Løyve til tiltaket gjeld i 3 år frå vedtaksdato. Det skal sendast rapport med bilde frå tiltaket til sekretariatet når arbeidet er sluttført. Saksopplysningar Dokument som bakgrunn for saka: Søknad frå Edvin Flåm om å få setta opp utedo på stølen Hovdungo i Undredal, datert 08.03.2016 Saka vert vurdert etter: Forskrift om vern av Nærøyfjorden landskapsvernområde av 08.11.2002 Naturmangfaldlova av 19.06.2009 Forvaltningsplan for Vestnorsk fjordlandskap Nærøyfjorden, rapport nr. 1-2008 Edvin Flåm er rettshavar på stølen Hovundgo og har stølshus på Hovdungo. Han har siste åra arbeid med vedlikehald av stølshuset. Det er berre bygget til Flåm og eit til stølshus att på stølen. Det er tufter etter 8 9 andre bygningar på stølen. Etter Flåm har sett i stand stølshuset, har det vorte ein auka bruk av stølshuset, og han set trong for å sette opp ein utedo. Han har funne ein eigna plass for utedoen i bakkehellinga nordaust for stølshuset. Her kan doen få ein naturleg tilpassing til terrenget, og den vert lite synleg i stølsmiljøet. Flåm har liggande ein del gamle bølgjeblekkplater etter dei gamle bygningane på stølen. I tillegg har han ekstra materiale etter arbeidet på stølshuset. Ved å nytta materiale han alt har på stølen, treng det ikkje ekstra helikoptertransport for å setta opp utedoen. Grunnflata på doen er planlagt til 1,4 m x 1,05 m, og 2 meter høgt. Doen vert kledd med bølgjeblekkplatene. Rustsida skal vera ut. Takktekket vert med bølgjeblekk. På Hovdungo kan det vera sterk vind, så bygget må ha god forandring, og døra må festast godt. Flåm opplyser at doen ikkje vil verta låst, og at den kan nyttast av turgåarar i området.
Utklipp av kart. Punkta lengst til høgre og punkt med raud sirkel er bygningar. Dei andre punkta er tufter. Skisse av utedo Lovgrunnlaget «Føremålet med Nærøyfjorden landskapsvernområde er å ta vare på eit vakkert og eigenarta natur- og kulturlandskap frå fjord til fjell i eit storfelt isbreutforma landskap med eit mangfald av plante- og dyreliv og der eit kulturlandskap med slåtteteigar, beitelandskap, stølsområde, gardsbruk og kulturminne, skapt gjennom aktiv landbruksdrift, utgjer ein vesentleg del av landskapets karakter» jf. verneforskrifta 2. Området er verna mot alle inngrep eller tiltak som kan endre eller verke inn på landskapets art eller karakter. Forvaltningsstyresmakta kan gje løyve til «Oppføring av nybygg i samband med landbruk, turlagsverksemd og oppsyn» jf. verneforskrifta 3 punkt 1.3 b). Utedoen kan ikkje vurderast desse reglane. Forvaltninga kan i særskilte høve vurdera om det er heimel til tiltak etter naturmangfaldlova 48 fyrste ledd fyrste alternativ som seier at «Forvaltningsmyndigheten kan gjøre unntak frå et vernevedtak dersom det ikkje strider mot vernevedtakets formål og ikkje kan påvirke verneverdiene nevneverdig». Etter naturmangfaldlova (nml) 7 skal prinsippa i 8 12 leggjast til grunn ved utøving av offentleg mynde, og det skal koma fram av vedtaket korleis prinsippa er vurderte og vektlagt i saka.
Vurdering Tilgang til allsidige naturopplevingar gjennom enkelt friluftsliv er eit av delmotiva ved oppretting av verneområde, og særleg i landskapsvernområde. Ferdsel og tilrettelegging for ferdsel skal ikkje føra til skade på verneverdiane eller vera i strid med verneføremålet. I Nærøyfjordområdet er det utarbeidd turkart for turar i fjellet og på fjorden. Marknadsføring av området og status som verdsarvområde har ført til ein auka bruk av desse områda, og med det spørsmål om meir tilrettelegging. Verneforskrifta regulerer kva inngrep som kan tillatast i verneområde. Stølen Hovdungo vert ikkje nytta i samband med landbruksdrift lenger. Utedoen kan difor ikkje vurderast som bygg i landbruksdrift eller turlagsverksemd. Forvaltninga har gjeve løyve til oppsett av utedo på fleire av stølane i området som vert nytta i samband med landbruk og friluftsliv. Utedoane er vurdert som naudsynt for å dekka normale funksjonar for ei hytte/stølshus, og tiltaket kan redusera faren for ureining av område. I forvaltningsplanen for Nærøyfjorden er tema utedo omtalt under fleire tema. I kapittel om friluftsliv tiltak for tilrettelegging for friluftsliv, står det at «Dersom omsynet til naturkvalitetane tilseier det, skal naudsynte tiltak gjerast for å unngå skadar som skuldast friluftslivet». Under kapittel om forsøpling og ureining står det at det kan førast opp «utedo der det syner seg naudsynt». Tiltaket er eit lite bygg, og er i nærleiken av andre inngrep. Bygget vil i liten grad påverka landskapet sin art og karakter. Forvaltar vurderer det er heimel i naturmangfaldlova 48 til å vurdera oppsett av utedo på Hovdungo. I forvaltningsplanen er stien frå Undredal til Hovdungo ein av stiane det er tilrådd å merka. Grunneigarane i området har utbetra og merka stien til Hovdungo, og stien har fått ein auka bruk siste åra. Ei lokal verksemd arrangerer guida fjellturar til Hovdungo og fjellområdet rundt. I den samanheng har verneområdestyret gjev løyve til oppføring av gapahuk på fjellet ovanfor Hovdungo. Aktiviteten til denne verksemda vil truleg føra til auka bruk av området, noko som Undredal grendalag har gjeve positiv uttale til. Auka bruk av området fører til auka trong for tilrettelegging med blant anna utedo. Utedoen på Hovdungo vil vera eit bra tiltak både for grunneigar på Hovdungo og turgåarar. Kommersielle aktørar bør inngå avtale med Flåm før dei nyttar seg av utedoen. Kunnskapen om området er henta frå forvaltningsplan og erfaring med skjøtsel og bruk av området. Så langt me kjenner til er det ingen kjente trua artar eller naturtypar (Naturbase 17.03.16) på Hovdungo. Kunnskapsgrunnlaget jf. nml. 8 er vurdert som godt for å vurdera denne saka, og føre-var-prinsippet jf. nml. 9 er difor ikkje tillagt vekt. Ut frå kunnskapen me har om området, vurderer forvaltar at tiltaket ikkje vil gje nemneverdig skade på verneverdiane. Auka bruk av området medfører større trong for tilrettelegging for å unngå ureining av området. Dette gjeld både naturområdet og kulturlandskapet. Det må vurderast kva verknad tiltaket vil få på den samla belastninga på økosystemet jf. nml. 10. Erfaringane med utedoane som er sett opp andre stader i landskapsvernområdet er for det meste positive. Folk nyttar i stor grad doane, og det vert mindre tilgrising av områda rundt. Det er positivt at Flåm vil ha doen open for turgåarar i området, sjølv om utedoen er knytt til stølshuset til Flåm. Utedoen vil kunne vera med å redusera den samla belastning av ureining i område. Utedoen som er planlagt på Hovdungo har i hovudsak same utforming og storleik som dei andre utedoane som er sett opp av verneområdeforvaltninga. Flåm ynskjer å nytta materiale han har på stølen i dag, og unngå ekstra helikoptertransport av materiale. Det er positivt at tiltaket ikkje krev motorisert transport. Bygget vert sett opp med tradisjonelle materiale. Tradisjonelt har bølgjeblekkplater for det meste vore nytta til
taktekking, men har også vore nytta til kledning. Plassering av bygget i bakken nedanfor stølen fører til at bygget vert lite dominerande i stølslandskapet. Forvaltar vurderer tiltaket til å vera godt tilpassa miljøet jf. nml 12. Løysinga er berekraftig og gjev liten avrenning. Flåm er ansvarleg for tiltaket, og må ta kostnadane med fjerning av utedoen dersom den fører til skade på verneverdiane jf. nml. 11. På bakgrunn av vurderingane etter verneforskrifta og naturmangfaldlova 8 12, meiner forvaltar det kan gjevast løyve til oppføring av utedo på Hovdungo med heimel i verneforskrifta og naturmangfaldlova 48 fyrste ledd og fyrste avsnitt.
NÆRØYFJORDEN VERNEOMRÅDESTYRE Saksframlegg Arkivsaksnr: 2016/1152-0 Saksbehandlar: Anbjørg Nornes Dato: 17.03.2016 Utval Utvalssak Møtedato Nærøyfjorden verneområdestyre 11/16 05.04.2016 Nærøyfjorden landskapsvernområde - landing med sjøfly i Nærøyfjorden Innstilling frå forvaltar Nærøyfjorden verneområdestyret avslår søknad frå Monster Entertainment AS om landing med sjøfly i Holmaviki eller Odnesviki i Nærøyfjorden. Avslaget er heimla i verneforskrifta for Nærøyfjorden landskapsvernområde 3 punkt 2.1 og naturmangfaldlova 48 fyrste ledd og fyrste alternativ. Saksprotokoll i Nærøyfjorden verneområdestyre - 05.04.2016 Handsaming i møte Noralv Distad kom med fylgjande framlegg til vedtak i møte: «Nærøyfjorden verneområdestyre gjev Monster Entertainment AS løyve til å landa med sjøfly i Holmaviki eller Odnesviki i Nærøyfjorden. Vedtaket er heimla i verneforskrifta for Nærøyfjorden landskapsvernområde og naturmangfaldlova 48 fyrste ledd og fyrste alternativ. Kunnskapsgrunnlaget jf. naturmangfaldlova (nml.) 8 er vurdert som god for å vurdera denne saka. Landingsløyvet er vurdert som naudsynt for å gjennomføra tiltaket (jf. nml. 12). Vedtaket i denne saka er vurdert til ikkje å gje grunnlag for presedens. Dette løyvet er vurder til ikkje å auka den samla belastninga på området jf. nml. 10. På bakgrunn av vurderingane vurderer verneområdestyret løyvet til ikkje å vera i strid med verneføremålet eller vera til nemneverdig skade på verneverdiane». Verneområdestyret røysta over framlegget frå Distad og innstilling frå forvaltar. Resultat frå avrøystinga gav 4 stemmer til innstilling til forvaltar og 2 stemmer til framlegget frå Distad.
Vedtak Nærøyfjorden verneområdestyret avslår søknad frå Monster Entertainment AS om landing med sjøfly i Holmaviki eller Odnesviki i Nærøyfjorden. Avslaget er heimla i verneforskrifta for Nærøyfjorden landskapsvernområde 3 punkt 2.1 og naturmangfaldlova 48 fyrste ledd og fyrste alternativ. Saksopplysningar Dokument som bakgrunn for saka: Søknad om landingsløyve for sjøfly i Nærøyfjorden, datert 15.03.2016 Kart med avmerkte landingsplassar Søknaden vert vurdert etter: Forskrift om vern av Nærøyfjorden landskapsvernområde av 08.11.2002 Naturmangfaldlova av 19.06.2009 Forvaltningsplan for Vestnorsk fjordlandskap delområde Nærøyfjorden 2007 Monster Entertainment AS v/henriette Ellefsen Toreskaas søkjer om landingsløyve med sjøfly i Nærøyfjorden i samband med åpningsscenen til programmet Alt for Norge. Programmet skal visast i haust, og innspelinga i Nærøyfjorden skal vera 29. april. Dei søkjer om 2 landingar med 2 sjøfly, tilsaman 4 landingar. Dei vil landa i Odnesviki eller Holmaviki. Programmet omhandlar 12 norsk-amerikanarar som skal reisa tilbake til fedrelandet for fyrste gong, i håp om å få treffa sin norske familie, og for å læra om norske tradisjonar, kultur og historie, i tillegg til å få oppleva den spektakulære naturen i Norge. Filminnspelinga er planlagt på Styvi og i Dyrdal, og dei har avtale med grunneigar Bjørn Henning Hov på Styvi. Grunneigar er positive til landing med sjøfly og til innspelinga av programmet. Søkjar ynskjer å starta åpningsscenen med å fly inn i området og landa på fjorden. Deltakarane skal vasse i land og gå postvegen frå Holmaviki til Styvi. I programmet i fjor vart det nytta båt i opningsscenen, og dei opplyser at dei ikkje kan ha same opningsscenen i år. Alternativ transport er å landa med sjøfly eller helikopter utanfor verneområdet og ta båt til Styvi. Dei har fått løyve av grunneigar til å landa med helikopter på innmark i Dyrdal. Dette området ligg tvers over fjorden frå Styvi, og er utanfor verneområdet. I søknaden står det at i programmet frå Nærøyfjorden vil dei fremja Nærøyfjorden sitt unike natur- og kulturlandskap, og med det verneverdiane, korleis kulturlandskapet er knytt til emigrasjonshistorie, postvegen, kajakkpadling på fjorden, Styvi Gard, Undredal Geitostfestival og Otternes.
Utklypp av kartvedlegg i søknad Lovgrunnlaget Formålet i Nærøyfjorden landskapsvernområde er definert i verneforskrifta 2: «Føremålet med Nærøyfjorden landskapsvernområde er å ta vare på eit vakkert og eigenarta natur- og kulturlandskap frå fjord til fjell i eit storvelt isbreutforma landskap med eit mangfald av plante- og dyreliv og der eit kulturlandskap med slåtteteigar, beitelandskap, stølsområde, gardsbruk og kulturminne, skapt gjennom aktiv landbruksdrift, utgjer ein vesentleg del av landskapets karakter». Motorferdsel er forbode, likeeins lågtflyging under 300 meter og landing jf. verneforskrifta 3 pkt 2.1. Landing i samband med filminnspeling er det ikkje opning for i dei spesielle dispensasjonsreglane i verneforskrifta. Forvaltninga må vurdera om det er heimel for å behandla søknaden etter den generelle dispensasjonsregelen 48 i naturmangfaldlova fyrste ledd og fyrste alternativ; «Forvaltningsmyndigheten kan gjøre unntak frå et vernevedtak dersom det ikkje strider mot vernevedtakets formål og ikkje kan påvirke verneverdiene nevneverdig.» Vurdering Motorferdsel er forbode i landskapsvernområde med nokre unntak. Unntaka gjeld blant anna naudsynt motorisert transport i samband med landbruksdrift. Forvaltninga kan gje løyve til naudsynt frakt av materiale, proviant og utstyr til hytter og stølshus. I verneområde skal motorferdsle haldast på eit så lågt nivå som mogleg. Slik aktivitet gjev uro og støy som reduserer opplevingsverdien i området. Kunnskapen om området er henta frå forvaltningsplan for Nærøyfjorden. Det er ikkje registrert trua artar eller naturtypar (Naturbase 18.03.16) i dette området som vil verta skada av transporten. Kunnskapen om området er vurdert som god for å vurdera saka, jf. nml 8, og føre-var-prinsippet i nml 9 er difor ikkje vektlagt i denne saka. I forvaltningsplanen er det sett opp føringar for vurdering av søknader om motorferdsel. Om persontransport står det fylgjande; «Landing med og transport av personar i verneområde er i utgangspunktet forbode. Slike løyve vil normalt heller ikkje bli gjeve». Forvaltar kan ikkje sjå at det er særlege grunnar som tilseier at denne søknaden bør vurderast på ein anna måte enn føringane i forvaltningsplanen. I forvaltningsplanen er media omtalt under eige kapittel. Dersom det skal vurderast unntak frå forbod mot
motorisert ferdsel etter naturmangfaldlova 48, må filminnspelinga i utgangspunktet vera knytt saman med føremålet med vernet, og transporten må vera naudsynt. Det er fleire moglege transportmåtar til Styvi (jf. nml. 12). Det er fri ferdsel med båt på fjorden, men med ei sone med fartsregulering frå Skalmenes til Bleiklindi. Her er det maksimum fart på 8 knop for båtar over 30 fot, jf. verneforskrifta 3 punkt 2.1 b), og eit sjøfly vil truleg ha langt høgare fart under landing. Eit anna alternativ kan vera at deltakarane ror eller padlar inn i Nærøyfjorden. Det er positivt at kulturen og landskapet vert formidla i filmen. Slik det kjem fram av søknaden, vil det meste av formidlinga vera på Styvi og på Nærøyfjorden. Hovudpoenget med å lande med sjøfly er å få ei spektakulær opning av programmet. Ut frå vurdering av naudsynt transport, kan forvaltar ikkje sjå at lågtflyging og landing med sjøfly er naudsynt for å transportera personar og utstyr til Styvi. Det vil vera uheldig om eit TV-program formidlar spektakulær opning av programmet med ein transportmåte som er ulovleg etter verneforskrifta. Det kan få ande til å tru at det er lovleg å lande med sjøfly i Nærøyfjorden. I Nærøyfjordområdet er det stor aktivitet innan reiseliv om sommaren. Det er stor båttrafikk på fjorden som medfører ein del støy. Forvaltninga skal vurdera den samla belastninga eit tiltak har på naturmiljøet jf. nml 10. Det må vurderast om ein eventuell dispensasjon kan gje presedens for liknande saker i dette eller andre verneområde. Det har vore, og vil truleg kome spørsmål frå fleire media om lufttransport i samband med innspeling av filmar. Eit løyve i denne saka vil difor truleg føre til presedens for liknande saker. Forvaltar vurderer den samla belastninga av motorstøy i området som så pass stor at det ikkje bør gjevast løyve til transport når det ikkje er naudsynt for ivaretaking av verneverdiane, eller til tiltak det er gitt opning for i verneforskrifta. Sjølv om transporten i dette tilfelle ikkje vil skada verneverdiane isolert sett, vil auka motorferdsel samla sett føra til auka uro. Samla effekt av fleire tilsvarande tiltak vil redusera verneverdiane og vera i strid med verneføremålet. Forvaltar vurderer på denne bakgrunn at det ikkje er heimel i verneforskrifta og naturmangfaldlova 48 til å gje løyve til å landa med sjøfly på Nærøyfjorden i denne saka, og rår til avslag på søknaden.
NÆRØYFJORDEN VERNEOMRÅDESTYRE Saksframlegg Arkivsaksnr: 2015/4116-0 Saksbehandlar: Anbjørg Nornes Dato: 16.03.2016 Utval Utvalssak Møtedato Nærøyfjorden verneområdestyre 12/16 05.04.2016 Nærøyfjorden landskapsvernområde - oppføring av hytte på Horten Innstilling frå forvaltar Nærøyfjorden verneområdestyre gjev Svenn Vidar Stegen avslag på søknad om oppføring av ny hytte på Hortakollen ved Horten i Aurland kommune, gnr. 56 bnr. 1. Avslaget er gjeve med heimel i verneforskrifta for Nærøyfjorden landskapsvernområde og naturmangfaldlova 48 fyrste ledd og fyrste alternativ. Saksprotokoll i Nærøyfjorden verneområdestyre - 05.04.2016 Handsaming i møte Saka vart utsett. Det skal gjennomførast synfaring på Horten med sikte på å finne ei tenleg løysing med omsyn til plassering og utforming av bygget. Synfaringa skal gjennomførast av forvaltar, representantar frå verneområdestyret og grunneigar. Saksopplysningar Dokument som bakgrunn for saka: Tilleggsopplysningar frå Svenn Vidar Stegen til søknaden om å få setja opp nytt bygg på Horten, datert 06.03.2016 Saksprotokoll med saksframlegg i Nærøyfjorden verneområdestyre 01.03.2016, sak 5/16 Søknad frå Svenn Vidar Stegen om å få setja opp eit nytt bygg på Horten, datert 17.11.2015 Søknad datert 17.11.2015 frå Svenn Vidar Stegen om bygging av hytte på Horten, vart lagt fram for Nærøyfjorden verneområdestyre på møte 1. mars. Styret utsette saka. Styret bad forvaltar ta kontakt med søkjar for å sjå på alternative løysingar. Stegen
sendte nye opplysningar til søknaden 6. mars. Stegen har bruk for ei hytte til overnatting i samband med skjøtselsarbeid. Han ynskjer å slå graset på bøen på Horten og rydde området for kratt og skog rundt bøen og tuftene i det gamle tunet. Stegen søkjer om ny plassering av hytta nedanfor Hortakollen. Ny plassering er på sørsida av Hortakollen, men med ei plassering som ikkje er i kontakt med gamle rydningsrøyser eller gamle tufter. Ny vurdering Det er positivt at Svenn Vidar Stegen vil vedlikehalda stien opp til Horten og halda området på Horten opent slik at det ikkje gror att. Eigedomen har ikkje vore i aktivt drift etter 1960-talet, og det er ikkje bu- og driveplikt på garden. Horten er ikkje peika ut som prioritert område for skjøtsel i forvaltningsplan for Nærøyfjorden, og skjøtsel på Horten er ikkje eit prioritert tiltak. Ein ny bygning på Horten vil ikkje vera eit landbruksbygg, men eit fritidsbygg. Det er fleire stader i landskapsvernområdet det kan vera ynskjeleg med ei hytte til fritidsbruk, og eit løyve i denne saka vil difor kunne gje presedens i liknande saker. Forvaltar viser til tidlegare vurdering i saka, og kan ikkje sjå at dei nye opplysningane i saka endrar tidlegare vurderingane. Forvaltar vurderer det ikkje er heimel i verneforskrifta og naturmangfaldlova 48 til å gje løyve til tiltaket. Bakgrunn for saka går fram av saksutgreiing til sak 5/16 nedanfor: Saksprotokoll og saksframlegg sak 5/16: Saksprotokoll i Nærøyfjorden verneområdestyre - 01.03.2016, sak 5/16 Handsaming i møte Saka vart utsett til neste møte. Styret bad forvaltar ta kontakt med søkjar for å sjå på alternative løysingar. Framlegget til vidare saksgang vart godkjent med 4 stemmer for og 1 stemme mot. Søknaden vert vurdert etter: Forskrift for Nærøyfjorden landskapsvernområde av 08.11.2002 Forvaltningsplan for Vestnorsk fjordlandskap delområde Nærøyfjorden (2007) Naturmangfaldlova av 19. juni 2009 Svenn Vidar Stegen er ny eigar av garden Horten i Aurland kommune, gnr. 56 bnr. 1. Horten er ein hyllegard som ligg ca. 570 moh over Aurlandsfjorden på austsida av fjorden. For å koma til Horten må ein bruka båt over fjorden. Det går to stiar opp til Horten frå fjorden. Det er ingen bygningar på Horten i dag. Tidlegare stod det ei gamal jaktbu på fjellet ovanfor fjellstølen til Horten. Jaktbua er ramla ned, og berre restane frå bygget ligg att der jaktbua stod. Stegen søkjer om å få setja opp ei ny hytte på Hortakollen (høgste punkt på kollen er 620 moh). Hortakollen er ein liten kolle rett nord for tunet på Horten. Det nye bygget er planlagt med eit areal på 24 m 2 (4 x 6 meter). Hytta er tenkt nytta vår og sommar i samband med vedlikehald av stien, og under jakta om hausten.
Skisse av bygget, utklypp frå søknad Utsnitt av kart med innteikna plassering av hytta Lovgrunnlaget «Føremålet med Nærøyfjorden landskapsvernområde er å ta vare på eit vakkert og eigenarta natur- og kulturlandskap frå fjord til fjell i eit storfelt isbreutforma landskap med eit mangfald av plante- og dyreliv og der eit kulturlandskap med slåtteteigar, beitelandskap, stølsområde, gardsbruk og kulturminne, skapt gjennom aktiv landbruksdrift, utgjer ein vesentleg del av landskapets karakter» jf. verneforskrifta for Nærøyfjorden landskapsvernområde 2. «Nærøyfjorden landskapsvernområde er verna mot alle inngrep eller tiltak som vesentleg kan endra eller verke inn på landskapets art eller karakter.» jf. verneforskrifta 3 punkt 1.1. Dette gjeld.oppsetjing og riving av bygningar, oppføring av anlegg og faste innretningar. jf. 3 punkt 1.1. a). Det er reglar i verneforskrifta for oppføring av bygg i samband med landbruksdrift, turlagsverksemd eller oppsyn. Ei privat jakthytte kjem ikkje under desse reglane. Forvaltninga kan i særskilte høve vurdera om det er heimel til tiltak etter naturmangfaldlova 48 fyrste ledd fyrste alternativ som seier at «Forvaltningsmyndigheten kan gjøre unntak frå et vernevedtak dersom det ikkje strider mot vernevedtakets formål og ikkje kan påvirke verneverdiene nevneverdig». Etter naturmangfaldlova 7 skal prinsippa i 8 12 leggjast til grunn ved utøving av offentleg mynde, og det skal koma fram av vedtaket korleis prinsippa er vurdert og vektlagt i saka.
Vurdering Føremålet med vern av Nærøyfjorden landskapsvernområde er å ta vare på eit vakkert og eigenarta natur- og kulturlandskap. Horten er ein av fjellhyllegardane i Aurlandsfjorden. Det har ikkje vore busetnad på Horten etter 1865. Det er tufter etter hus i tunet på Horten, innmarka, vårstølen og fjellstølen. Stovehuset stod delvis oppe kring 1960 (Aurland bygdebok, Undredal og Nærøy - Åsmund Ohnstad). Stien opp til Horten har vore lite nytta, og er delvis attgrodd, men det er restar etter den stien vegen på nokre strekningar. Stegen har søkt om å få utbetra stien på nordsida av Horten på nokre stadar. Det er ikkje kjente trua artar eller naturtypar i tiltaksområde (Naturbase 29.01.2016). Det er bra kunnskap om området gjennom forvaltningsplan for Nærøyfjordområde, lokalhistorie (Aurland bygdebok, Undredal og Nærøy - Åsmund Ohnstad) og synfaring i område v/forvaltar og SNO. Fylkeskommunen i Sogn og Fjordane opplyser i sin uttale at det er lite kjende kulturminne frå nyare i tid på Hortakollen. Kunnskapsgrunnlaget jf. nml. 8 er vurdert som godt for å vurdera denne saka, og føre-var-prinsippet jf. nml. 9 er difor tillagt liten vekt. Det må vurderast om vilkåra i naturmangfaldlova 48 er oppfylt, og om det kan gjevast løyve til oppføring av ny hytte. Den samla belastninga dette tiltaket vil ha for naturmiljøet jf. nml. 10, og presedensverknaden for tilsvarande saker må vurderast. Det har vore spørsmål frå andre grunneigarar og jegerar i dette landskapsvernområdet om å få setja opp jaktbu, og det kan koma spørsmål frå fleire om bygging av jaktbu i tilknyting til stølar og hyllegardar. Det er store utmarksområde med både beiterettar og jakt- og fiskerettar knytt til dei fleste gardsbruka i Aurland. Dette gjeld og for Horten. Jaktrettane har stor rekreasjonsverdi for grunneigarar og innbyggjarar i Aurland. Løyve til oppføring av ei ny hytte i dette området vil kunne gje presedens i tilsvarande saker. Det er fleire eigedomar med jaktrettar innafor landskapsvernområdet der det ikkje er bygningar på eigedomen i dag. Den gamle jakthytta på fjellet ovanfor Horten var ei lita arbeidsbrakke på ca 10-12 m 2. Jakthytta som er rast saman, kan ikkje byggjast opp att utan nytt byggeløyve, og må sjåast på som eit nytt tiltak. I forvaltningsplanen er det retningslinjer om at det ikkje bør setjast opp nye bygningar i område det ikkje er bygningar frå før. Dette er kommentert under kapittel om stølsmiljø, og i samband med landbruksdrift. I verneforskrifta og forvaltningsplan er trongen for oppføring av nye bygg vurdert til å vera i samband med landbruk, turlagsverksemd og oppsyn. Jakt er omtalt som friluftsaktivitet. Det er ikkje heimel for oppføring av jakthytter i verneforskrifta, og jakthytter er ikkje vurdert som aktuelt tema i forvaltningsplanen. Det er heller ikkje forvaltningspraksis i dette verneområdet for å gje løyve til oppføring av nye jakthytter. I forvaltningsplan under kapittel «Tiltak for tilrettelegging og friluftsliv», står det at tilrettelegging med faste leirplassar ikkje er ynskjeleg. Det er tilrettelagt med leirplassar ved fjorden der det er mykje ferdsel, og der tilrettelegginga er tiltak innafor lokal næringsutvikling. Døme på dette er gapahuken i fjellet ovanfor Hovdungo i Undredal. Stegen ynskjer å kunne nytta området til jakt og friluftsaktivitetar. Han vil setja opp ei enkel hytte for overnatting i samband med jakt og friluftsliv. Han opplyser at hytta kan stå open for andre som ferdast i området, men med avtale om nøkkel. Området er vanskeleg tilgjengeleg og vert i liten grad nytta til friluftsliv med unntak av jakt. Hytta vil difor i hovudsak vera ei privat jakthytte. Sommaren 2015 bar Stegen lavvo og utstyr opp til Horten til bruk under jakta. Ein lavvo som står fast oppe i meir enn 2 månader, og kasser for lagring over fleire år, er å rekna som faste innretning, og må søkjast om løyve til frå verneforskrifta og naturmangfaldlova 48. Vanskeleg tilgang til området
kan vera eit argument for å vurdera ein fast leirplass i området. Dette må i tilfelle vurderast i ein ny sak. I uttalen frå Fylkeskommunen vert det gjeve ein generell tilbakemelding i forhold til gamle murar i verneområdet. Dei rår til at «ein skal vera svært varsam med å sette nye bygningar opp på eller i nærleiken av dei gamle murane». Gamle murar er spor etter menneske som budde og livnærte seg her. Bygget på Hortakollen vil lite truleg påverka kulturminne, men vil ha stor påverknad på naturlandskapet på Horten. Med eit nytt bygg i dette området, og moglegheit for fleire tilsvarande saker, vil effekten av nye bygg med tilnærma likt formål i verneområdet kunne gje ei samla stor belastning på verneverdiane og vera i strid med verneføremålet. Konklusjon Nye hytter i eit naturområde utan inngrep vil påverka landskapet sin karakter. Hytta er ei jakthytte, og det er ikkje heimel for å bygge nye jakthytter i verneområdet. Denne saka vil høgst sannsynleg gje presedens for tilsvarande saker. Dette bygget saman med fleire tilsvarande byggesaker er vurdert til å kunne påverka verneverdiane, og vil vera i strid med verneføremålet om å ta vare på eit eigenarta natur- og kulturlandskap. Vilkåra etter naturmangfaldlova 48 er difor vurdert til ikkje å vera oppfylt. Det er med det ikkje heimel for å gje løyve til oppføring av ny hytte på Horten, og søknaden må avslåast.