Sunnhordland tingrett

Sunnhordland tingrett År 2005 den 27 januar blei det halde rett i Sunnhordland tingrett, Stord. Dommar: Meddommarar: Sorenskrivar Knut Gramstad Sivilingeniør Johannes Sørli Sivilingeniør Olav Birger Espeland Protokollførar: dommaren Sak nr.: 04-434 A Saksøkjar: Prosessfullmektig: Saksøkt: Prosessfullmektig: Trygve Bauge Advokat Lars Arne Bauge Hordaland fylkeskommune v/fylkesordføraren Advokat Karl Inge Nygård Saka gjeld: Saka gjeld krav om erstatning etter påstått mishalden kontrakt

Det blei deretter sagt slik DOM: Saka gjeld krav om erstatning etter påstått mishalden kontrakt mellom vegkontoret og grunneigar i samband med avvikling av ferjeleie på Matre i Sunnhordland og etablering av nytt ferjeleie same stad. Det første ferjeleiet på Matre blei etablert etter påtrykk frå Sunnhordland kraftlag (SKL). Matre høyrde tidlegare til Skånevik kommune, og det var Skånevik kommune som skreiv kontrakt om grunnavståing med ei går av gnr. 29 bnr l i Skånevik, Hans L. Bauge, den 10.12.1964. Seinare har Matre blitt ein del av Kvinnherad kommune, og eigedommen har gnr 258 bnr 1.1 tillegg høyrer bnr 7 til eigedommen. I dag eig saksøkjar Trygve Bauge eigedommen. Kontrakten mellom Skånevik kommune og Hans Bauge inneheldt avståing av grunn til ferjestø med erstatning for dette, og i pkt 3 var det avtalt følgjande: "For eigedommen sin - gnr 29, bnr l - forbeheld Hans Bauge fortøyningsplass for motorbåt på ferjestøs nordvestre side." Ferjeleiet blei bygd omkring 1962 og var i bruk fram til om lag 1999, då det blei vedtatt å flytta ferjeleiet til nordsida av Havnaneset. Trygve Bauge eigde då gnr 258 bnr l og 7, og det var aktuelt for vegvesenet å kjøpa grunn på bnr 7 i samband med etableringa av det nye ferjeleiet. I samband med dette blei det inngått ein kjøpekontrakt mellom fylket v/vegsjefen i Hordaland og Trygve Bauge dagsett 22.06. og 17.06.1999. Under pkt 3 "Spesielle kontraktsvilkår" er det m.a. tatt inn følgjande avtalepunkt: 1. Areal som denne eiendommen i sin [tid] avstod til ferjeleiet i Matre tilbakeføres til eiendommen. Dette gjøres ved å slette erklæring avgitt 10.12.64 tinglyst 18.12.64 vedrørende dette forhold. 2. 3. Kjøper fjerner tekniske konstruksjoner på det gamle ferjeleiet snarest mulig etter at det nye ferjeleiet er tatt i bruk, og ferjeleiet forlates for øvrig på en slik måte at kaianlegget ikke er skjemmende eller utgjør noen sikkerhetsrisiko utover det som er vanlig ved en kai. Dette arbeidet skal koordineres med rettighetshaverne til kaien, enten dette er kommunen eller nabo. En forutsetning for kjøpers plikt til slik fjerning er at kjøper rettslig har anledning til å gjennomføre dette overfor rettighetshaverne. 4. Kaifronten mot vestpå denne eiendom plastres/mures slik at det går an å nytte denne til landing av småbåter. Om nødvendig må deponert stein i sjøen fjernes for tilflått. Dette avklares nærmere på stedet mellom grunneier og Statens vegvesen.

Området omkring ferjeleiet er eigd av gnr 258 bnr l og 5. Ein tvist mellom eigarane av desse to eigedommane blei avgjort av Sunnhordland tingrett i dom av 01.07.2002. Slutninga i dommen er slik: 1. Grensen mellom gnr 258 bnr l på nordre side og gnr 258 bnr 5 på søndre side går som fastsatt i lensmannsskjønnet av 29.07.1967 og fortsetter fra det østre hjørnet av betongkaien ut i sjøen etter vanlige regler fastsatt ut ifra slik strandlinjen varførferjestøet ble anlagt. Areal som blir liggende innenfor eiendomsgrensene tilhører de respektive eiendommene. 2. Gnr 258 bnr l har rett til å benytte det tidligere ferjestøets nordvestre kaiside tilfortøyningsplass for båt. 3. Edith Vik kan ikke hindre vegvesenet i å rydde opp ved det gamle ferjeleiet i Matre, som beskrevet i avtale av 17/22 juni 2000pkt 3.4 mellom bnr l og Vegvesenet. 4. For øvrig frifinnes saksøkte. 5. Hver av partene bærer sine egne saksomkostninger. Den 06.01.2003 skreiv advokat Lars Arne Bauge på vegne av Trygve Bauge, brev til vegvesenet der det blei oversendt ein skisse frå Prosjekt Konsult om tiltak på bnr l, og med invitasjon til synfaring og forhandlingar. Den 18.03.2003 purra adv Bauge på dette brevet, og han purra også i brev av 03.04.2003. Det blei også purra 23.05.2003, og vegvesenet svarte den 24.06.2003. Det blei foreslått ei synfaring 13.08.03 i det sistnemnde brevet, og synfaringa blei halden. Den 17.11.2003 skreiv Statens vegvesen til advokat Bauge og la fram eit forslag til tiltak frå vegvesenet si side med skisse, og med tilbod om ei kontantbetaling med kr. 50.000 dersom Trygve Bauge ynskte å gjera arbeidet sjølv. Trygve Bauge godtok ikkje dette tilbodet om tiltak, og viste til kjøpekontrakten frå 1999. Det vart nå tatt ut forliksklage, og saka gjekk vidare til retten. I prosesskrift til tingretten av 04.01.2005 blei det lagt fram brev av 29.12.2004 til advokat Bauge med eit tilbod om minneleg løysing av tvisten. Vegvesenet tilbaud å mura opp ein ca 4 m brei landingsplass ved den tidlegare landingsplassen på bnr l. Dette er heller ikkje akseptert av Bauge. Saksøkjaren har i korte trekk gjort gjeldande følgjande forhold: Då ferjeleiet blei bygd på Matre i 1962, mista gnr 258 bnr l båtplassen sin, og det blei difor avtalt at eigedommen skulle få båtplassen flytta til utsida av ferjekaien. Dåverande eigar, Hans Bauge, hadde ein 30 fot båt som stakk ca l meter under vassflata, liggjande på staden i 8-10 år etter at ferjeleiet blei bygd. Båtplassen hans var då bygd med telefonstolpar som verka som fenderar. Etter kvart viste det seg at det blei setningar i ein del av ferjeleiet, og området der båten hadde lege, blei fylt ut for å stansa setninga i ferjeleiet. Dette har ført til at denne båtplassen blei ueigna til båt, noko som blei tatt opp av Trygve Bauge då vegvesenet ville ha grunn til nytt ferjeleie. Føremålet med å avtala tiltak på det gamle ferjeleiet i kjøpekontrakt av 22.06. og 17.06.1999 pkt 3-4, var å gjenoppretta denne båtplassen. Dette har vore

partane sin føresetnad, noko som korrespondansen mellom partane viser. I utgangspunktet nekta vegvesenet ansvar for dette, og viste til at det var kommunen som hadde avtalt avståing av grunn til det første ferjeleiet, og at dei også matta ha ansvaret for awiklinga. Dei tok likevel på seg ansvaret, og må difor vera fullt ut ansvarleg. Vegvesenet inngjekk avtalen, men vegra seg mot å gjera noko. Avtalen frå 1999 må dermed reknast for å ha blitt mishalden av vegvesenet, noko som utløyser erstatningskrav. Då vegvesenet til slutt kom med eit tilbod til løysing, var dette svært utilfredsstillande. Den tekniske løysinga dei foreslo er ikkje eigna til å lenda ein båt slik avtalen var. Heller ikkje forslaget som kom frå vegvesenet nokre få dagar før hovudforhandlinga, er tilfredsstillande. Når det gjeld storleiken på erstatninga, blir det vist til framlagt rapport frå Prosjekt Konsult AS av 03.01.2003. Arbeidet er kalkulert til mellom kr. 400-500.000 pluss mva, noko som tilsvarar kr. 620.000 med mva. Dette er eit utgangspunkt og eit maksimalbeløp. Saksøkjaren har lagt ned slik påstand: 1. Hordaland Fylkeskommune dømmes til å betale til Trygve Bauge en erstatning oppad begrenset til kr. 620.000,-, samt lovens rente på dette beløp f.o.m. 14 dager etter dommens forkynnelse frem til betaling skjer. 2. Hordaland Fylkeskommune dømmes til å betale Trygve Bauges omkostninger i forbindelse med saken, etter oppgave, samt lovens rent på dette beløp f.o.m. 14 dager etter dommens forkynnelse frem til betaling skjer. Saksøkte har i korte trekk gjort gjeldande følgjande forhold: Vegvesenet har ikkje ansvar for awiklinga av avtalen mellom Skånevik kommune og Hans Bauge frå 1964. Det er difor berre avtalen frå 1999 som kan gi grunnlag for ytingar frå vegvesenet si side. Det sentrale tema i saka er tolkinga av avtalepunkt 3-4 i denne avtalen. Avtalen må tolkast objektivt i samsvar med ordlyden, jf Rt 2002 side 1155. Ein kan ikkje kreva eit stort anlegg for å lenda småbåtar i dette området. Ein 30 fot båt er ikkje ein småbåt i denne samanhengen. Det kan ikkje vera snakk om å byggja ein kai slik Prosjekt Konsult AS har foreslått, då denne både storleiksmessig og omfangsmessig er langt ut over den avtalte ytinga. Det blir difor vist til brev frå vegvesenet av 17.11.2003 med utkast til ein kai høveleg for landingsplass, alternativt erstatning på kr. 50.000. Det er ikkje ført prov for noko anna felles meining enn dette, og "landing av småbåter" kan ikkje gi grunnlag for ein kai der det skal liggja større lystbåtar. Saksøkte viser elles til at Trygve Bauge hadde hjelp av advokat då avtalen blei skriven, og at han hadde høve til å presisera sitt krav, dersom dette gjekk ut over det ordlyden sa. Det blei også vist til "minimumsregelen" som seier at ein skal velja det tolkingsalternativet som er minst byrdefullt for den parten som skal yta. Dersom retten likevel finn at vegvesenet sitt tilbod frå 2003 ikkje dekker avtalen, blir det gjort gjeldande at Prosjekt Konsult AS sitt opplegg langt overstig det avtalte.

Når det gjeld sakskostnader, viser saksøkte til forlikstilbod i dok.8-1. Dette tilbodet vil i alle høve dekka kravet mot vegvesenet. Saksøkte har lagt ned slik påstand: 1. Hordaland Fylkeskommune frifinnes mot å utføre arbeidet som nevnt i brev til advokat Bauge av 17.11.2003 (dok 1-11). 2. Saksøkte blir tilkjent sakskostnader. Retten ser saka slik: Begge partar er samde om at utgangspunktet for saka er kjøpekontrakt frå 1999 mellom partane. Når det gjeld føresetnadene for avtalen, går det fram av avtalepost 3-1 at partane har vore merksame på avtalen mellom Skånevik kommune og Hans Bauge frå 1964. Partane har likevel ikkje avtalt direkte gjenoppretting av båtplassen, då det i avtalen frå 1964 er sagt "fortøyningsplass for motorbåt", medan det i kjøpekontrakten frå 1999 er nemnt at kaifronten skal kunna nyttast til "landing av småbåter". Retten tolkar kjøpekontraktens post 3-4 slik at landing av småbåt vil dreia seg om båt opp til 30 fot. Større båtar vil, slik retten ser det, ikkje gå inn under uttrykket "småbåt". Lending av båt føreset at det er djupne nok ved kaien til å leggja ein båt med djupne på l meter under vassflata, og det bør vera høve til at båten kan fortøyast trygt ved kai. Retten kan ikkje sjå at dette gir grunnlag for å foreta konstruksjonsmessige endringar av den delen av kaien som ligg på bnr 5, noko som heller ikkje vil samsvara med ei gjenoppretting av tidlegare båtplass. Retten finn at forslaget frå vegvesenet til løysing dagsett 17.11.2003, ikkje tilfredsstiller avtalen fullt ut. Retten finn at gjenoppretting av tidlegare fortøyningsplass ville kunna gjerast svært mykje enklare enn det som er avtalt i kjøpekontrakten, dvs at ein truleg kunne gjenoppretta fortøyningsplassen ved å slå ned stolpar på utsida av den tidlegare fortøyningsplassen, med eit enkelt tredekke. I avtalen pkt 3-4 er det derimot avtalt plastring/muring og retten legg difor til grunn at det her er snakk om ein steinkai. Forslaget som vegvesenet kom med i desember 2004, dok. 8-1, vil langt på veg tilfredsstilla avtalen, slik retten tolkar denne. Det vil likevel kunna vera problem med djupne på nordaustsida, og retten vurderer det difor slik at ein bør følgja djupnekotene noko, slik at kaien blir lagt på skrå i forhold til utkastet frå vegvesenet. Denne vil då bli noko breiare i nordaust. Dette vil også gi høve til å nytta fortøyningspåle på den delen av kaien som tilhøyrer bnr 5. Ut frå dette finn retten at vegvesenet ikkje har oppfylt sin del av avtalen frå 1999, noko som gir Trygve Bauge rett til erstatning. Storleiken på denne erstatninga, vil matta avgrensast til det det vil kosta for Bauge å byggja ein kai som tilfredsstiller avtalen. Her har retten lagt vekt på at det finst flinke kaibyggjarar i dette området, at det er tilgang på gratis fyllmasse i samband med anleggsarbeid i nærleiken, men at det vil bli ein kostnad å få tilkjørt brukbar blokk til muring av kaien. Inkludert

fraktkostnader, arbeidskostnader og materialkostnader, finn retten at denne kaien vil kosta inntil kr. 120.000 inkl. mva. Retten finn difor at Trygve Bauge blir tilkjent erstatning med kr. 120.000. Når det gjeld sakskostnader, finn retten at Trygve Bauge berre delvis har vunne fram med kravet sitt. Retten finn også at tilbodet frå vegvesenet av 29.12.2004 ligg svært nær opp til den løysinga retten har funne som tenleg. Sjølv om dette forlikstilbodet kom svært kort før hovudforhandlinga, ville likevel aksept og eventuell justering av dette tilbodet ha redusert sakskostnadene vesentleg. Retten finn ut frå dette at kvar part må berå sine sakskostnader, og det blir vist til tvml 174, første og andre ledd. Dommen er samrøystes. DOMSSLUTNING: 1. Hordaland Fylkeskommune blir dømt til å betala til Trygve Bauge erstatning med kr. 120.000 - kroneretthundreogtjuetusen - med tillegg av lovleg rente frå forfall til betaling skjer. Summen fell til betaling 2 - to - veker etter forkynning av dommen. 2. Kvar part ber sine sakskostnader. Ingen av partane var til stades då dommen blei sagt, og denne må difor forkynnast for dei gjennom deira prosessfullmektigar. Johannes Sørli OMv Birger Espeland kojpl ^Agidføsta Sign.: ff Sunnhordland tingrett