HORDALAND FYLKESKOMMUNE Samferdselsavdelinga Arkivsak 200706630-21 Arkivnr. 8211 Saksh. Midtgård, Bjørn Inge Saksgang Samferdselsutvalet Fylkesutvalet Møtedato 16.09.2009 23.09.2009 INNFARTSPARKERING I BERGENSOMRÅDET FYLKESKOMMUNEN SITT INVESTERING- OG DRIFTSANSVAR SAMANDRAG Fylkesrådmannen legg med dette fram ei sak for å avklara og orientera om kva som er og bør vera fylkeskommunen sitt investering- og driftsansvar for innfartsparkering i Bergensområdet. Fylkesrådmannen legg til grunn prinsippet om at vedkomande vegstyresmakt er ansvarleg for investering og teknisk drift/vedlikehald av innfartsparkering inklusive sykkelparkering. Det kan vera innfartsparkeringsplassar som ligg til kommunal eller statleg veg, men som reelt betener terminalar som ligg til fylkesveg. Fylkesrådmannen meiner at slike anlegg kan ein sjå på som ein del av terminalen, og er innstilt på å ta investeringsansvar om terminalen er definert som ein fylkesvegterminal dvs. om terminalen ligg til fylkesveg. Ansvaret for teknisk drift (brøyting, kosting, reasfaltering, merking og liknande) på slike plassar legg fylkesrådmannen opp til vert teke hand om i leveranseavtale med Statens vegvesen. Fylkesrådmannen føreset vidare at fylkeskommunen sitt ansvar gjeld for overordna plassar for innfartsparkering slik det kjem fram i saka til fylkesutvalet 26.9.2008. Der det er aktuelt å leiga parkeringsplassar hos private grunneigarar/kjøpesenter osv. rår fylkesrådmannen til at dette vert eit fylkeskommunalt ansvar. Som ansvarleg for kollektivtransporten vil det vera aktuelt at fylkeskommunen ivaretek behovet for samordning og fellesløysingar for operativ drift av innfartsparkering.
FORSLAG TIL INNSTILLING 1. Fylkesutvalet viser til Veglova 1 og legg til grunn prinsippet om at vedkomande vegstyresmakt er ansvarleg for investering og teknisk drift/vedlikehald av innfartsparkering og haldeplassar/terminalar. Samstundes kan det vera innfartsparkeringsplassar som ligg til kommunal eller statleg veg, men som reelt betener terminalar som ligg til fylkesveg. Fylkesutvalet meiner at slike anlegg kan ein sjå på som ein del av terminalen, og er innstilt på å ta ansvar for investering og teknisk drift/vedlikehald om terminalen er definert som ein fylkesvegterminal dvs. om terminalen ligg til fylkesveg. 2. Fylkesutvalet føreset at fylkeskommunen sitt ansvar gjeld for overordna plassar for innfartsparkering slik det kjem fram i saka til fylkesutvalet 26.9.2008. Dersom det er aktuelt å leiga plassar for innfartsparkering hjå private grunneigarar/kjøpesenter, vert dette eit fylkeskommunalt ansvar. 3. Fylkesutvalet godkjenner at fylkeskommunen tek ansvaret for innfartsparkering for operativ drift (marknadsføring og eventuelt overvaking, oblatordning og parkeringstilsyn) på plassar for innfartsparkering - også på plassar som ligg til/på kommunal, statleg og privat veg eller grunn, i samråd med vegeigar/grunneigar. Paul M. Nilsen Magnus Vestrheim 2
FYLKESRÅDMANNEN, 03.09.2009: Innleiing Fylkesrådmannen legg med dette fram ei sak for å avklara og orientera om kva som er og bør vera fylkeskommunen sitt investering- og driftsansvar for innfartsparkering i Bergensområdet. Saka omhandlar driftsansvar for innfartsparkering der fylkeskommunen er kollektivstyresmakt. Innfartsparkering for togreisande er Jenbaneverket sitt ansvar. Innfartsparkering er definert slik i Statens vegvesen si handbok 232 Kollektivtransport på veg : Innfartsparkering er et begrep knyttet til parkering av kjøretøy for individuell transport ved trafikkårer/knutepunkter (veg/bane) med godt kollektivt transporttilbud. Innfartsparkering i Bergensområdet handlar i stor grad om overgang frå eigen bil eller sykkel til buss i ytre delar av Bergen (utanfor kollektivbyen som strekkjer seg 10 km. frå sentrum) for transport inn til sentrum. Innfartsparkering er eit av fleire tiltak i ein samla transportpolitikk for å auka kollektivtransporten si konkurransekraft. Ein kan sjå på innfartsparkering som ein del av kollektivtilbodet og som ein av føresetnadane for at kollektivtilboda blir nytta. Innfartsparkering i Bergensområdet status og vidare utvikling I rapporten Innfartsparkering i Bergensområdet er følgjande stadar med etablert innfartsparkering utpeika som overordna innfartsparkeringsplassar: Stad Plassar per i dag Planar framover Arna 520 Planar om P- hus på sikt Åsane 200 Planar om vidare utbygging og leige ved terminalen. Storavatnet 50 95 nye plassar skal opparbeidast. Nesttun 83+120 Planar om etablering av 300 +100 plassar. 120 plassar er etablert. Birkelandsskiftet 120 Mogleg utviding. Flatøy 45 Straume 128 Kleppestø 430 Planar om sentrumsutvikling I tillegg finst det mindre lokale innfartsparkeringsplassar. Det er i rapporten foreslått følgjande nye overordna innfartsparkeringsplassar: Liavatnet, Skarphaugen, Skjoldskiftet, Lagunen, Arefjord (til erstatning for Straume) og Tøsdalskiftet i Os. I tillegg kjem innfartssykkelparkering, som i stor grad kjem i bybanekorridoren. Bergen kommune har planlagt å byggja 740 nye plassar for sykkel. Politiske vedtak om innfartsparkering Fylkesutvalet handsama 26.8.2008 sak 196/08 rapporten Innfartsparkering i Bergensområdet Det vart gjort slikt vedtak: Fylkesutvalet ser positivt på innfartsparkering for bil og sykkel i Bergensområdet som eit av fleire tiltak i ein samla transportpolitikk for å auke kollektivtransporten sin konkurransekraft. Fylkesutvalet sluttar seg til dei overordna måla og hovudprinsippa som er gjort i rapporten om innfartsparkering i Bergensområdet. 3
Fylkesutvalet legg til grunn at spørsmålet om lokalisering, planlegging, prosjektering og gjennomføring av dei aktuelle tiltaka i Bergen kommune blir tatt hand om i regi av Bergensprogrammet. For tiltak utanfor Bergen ber fylkesutvalet om å få status på framdrift i samband med framlegging av dei årlege riksvegbudsjetta. Bystyret i Bergen handsama 26.5.2008, med grunnlag i rapporten, sak om innfartsparkering i Bergensområdet. Bystyret vedtok mellom anna at: Det etableres anlegg for innfartsparkering for bil i tråd med tabell 5 i fagnotatet og vedtakspunkt 6 (Arna stasjon), på kort sikt ca. 600 nye plasser. Anlegg langs bybanen prioriteres. Det må arbeides for å finansiere opp tiltak utover tiltak Bergen kommune i dag har finansiering til. Det er et mål å øke andelen som sykler i Bergen. Sykkelparkering er et av flere virkemidler for å få flere til å reise mer miljøvennlig, og utgjør rimelige og lite arealkrevende tiltak. Alle større holdeplasser, kollektivknutepunkt og innfartsparkeringsanlegg bør være tilrettelagt for sikker sykkelparkering. For sykkelparkering avsettes på kort sikt 4,6 millioner kroner - av rammen på 40 millioner kr. - til 740 nye plasser, slik det fremkommer i saken. Langs bybanen etableres sykkelparkering som del av bybanens holdeplasser. Bergen bystyre ber byrådet sørge for et godt samarbeid med omegnskommunene og fylket slik at det etableres velfungerende innfartsparkering i alle omegnskommunene. Uten gode muligheter for innfartsparkering i omegnskommunene, vil trafikkanter herfra i stedet belaste innfartsparkeringen innad i Bergen kommune. Det må vurderes ulike tiltak som stimulerer reisende til å bruke innfartsparkering i egen kommune primært. Fylkesrådmannen si vurdering og tilråding For utvikling av innfartsparkering vil det vera naudsynt å vurdera og avklara ansvar og oppgåvefordeling mellom dei ulike forvaltningsnivå i høve til investering, teknisk drift, operativ drift og leige av plassar. 1) Investering Etter Veglova 1 er parkeringsplass og haldeplass (terminal) som ligg beinveges til ein veg ein del av vegen. Investeringsansvaret for innfartsparkering må difor definerast ut frå kven som er vegeigar.. Investeringsansvaret for innfartsparkering vert då fordelt på stat,fylkeskommune og kommune ut frå om innfartsparkeringsplassen er definert som riksveg, fylkesveg eller kommunalveg. Kva type veg parkeringsplassen ligg ved, vert då avgjerande for kven som har investeringsansvaret. Det kan vera innfartsparkeringsplassar som ligg til kommunal eller statleg veg, men som reelt betener terminalar som ligg til fylkesveg. Fylkesrådmannen meiner at slike anlegg kan ein sjå på som ein del terminalen, og er innstilt på å ta investeringsansvar om terminalen er definert som ein fylkesvegterminal dvs. om terminalen ligg til fylkesveg. Fylkesrådmannen føreset at fylkeskommunen sitt ansvar gjeld for overordna plassar for innfartsparkering slik som det kjem fram av saka til fylkesutvalet 26.9.2008. 2) Teknisk drift. Teknisk drift er brøyting, kosting, asfaltering, vegmerking, skilting og liknande dvs. drift av grunnen/anlegget. Etter prinsippet om vegstyresmakt er ansvaret for teknisk drift av innfartsparkering fordelt på dei tre vegeigarane når innfartsparkering kan definerast som veg. 4
Fylkeskommunen vil som vegeigar ta ansvar for teknisk drift/vedlikehald av innfartsparkering når innfartsparkeringa er meint å betena terminal ved fylkesveg. Ansvaret for teknisk drift (brøyting, kosting, reasfaltering, merking og liknande) på slike plassar legg fylkesrådmannen opp til vert teke hand om i leveranseavtale med Statens vegvesen. 3) Operativt drift Operativ drift er marknadsføring, billettering, sanntidsinformasjon, overvaking, oblatordningar og parkeringstilsyn m.m. Fylkeskommunen er ansvarleg for kollektivtransporten utanom jernbane. Ein kan sjå på innfartsparkering som ein utvida del av kollektivtilbodet og som ein føresetnad for at kollektivtilbodet blir nytta. Basert på dette prinsippet samt behovet for samordning og felles løysingar, kan det vera naturleg at fylkeskommunen tek eit ansvar for operativ drift av all innfartsparkering i tilknyting til terminalar og Bybanen eksklusive jernbaneterminalar i Bergensområdet. Som ansvarleg for kollektivtransporten vil det vera aktuelt at fylkeskommunen ivaretek behovet for samordning og fellesløysingar for operativ drift av innfartsparkering. 4) Leige av plassar. Skyss er involvert i innfartsparkering på Nesttun og Lagunen gjennom å administrera utdeling av oblatar. Utdeling av oblatar på Lagunen og Nesttun kostar Skyss kr. 2000 per månad. På Lagunen vert det leigd plassar. Leige for plassane på Lagunen er kr. 6000 per månad eller om lag 1000 kr. per plass per år. Leigeavtalar kan grunngjevast ut frå at fylkeskommunen ser det som naudsynt, praktisk eller strategisk viktig i høve til trafikkavvikling og satsing på kollektivtrafikken Det er rimeleg å leggja til grunn at drifting av innfartsparkering på store overordna plassar inkludert plassar for sykkel, som er ein del av det komande fylkesvegnettet eller vert leigd hos private grunneigarar, vil vera i storleiken 2 3 mill. kr. per år frå 2010 og utover mykje avhengig av kva ambisjonsnivå ein har for plassane. Der det er aktuelt å leiga parkeringsplassar hos private grunneigarar/kjøpesenter osv. rår fylkesrådmannen til at dette vert eit fylkeskommunalt ansvar. 5