Forvaltningssekretariatet SVR v/alf Odden DYKKAR REF: VÅR REF: SAKSHANDSAMAR: ARKIVKODE: DATO: 2013/180-5 Jørn Trygve Haug 26.11.2014 Forslag til forvaltningsplan for verneområda i Setesdal vesthei, Ryfylkeheiane og Frafjordheiane. Uttale frå villreinnemnda Vedlagt følgjer villreinnemnda sin uttale i saka. Vert bare sendt elektronisk. Med helsing Jørn Trygve Haug sekretær
UTTALE TIL FORSLAG TIL FORVALTNINGSPLAN FOR VERNEOMRÅDA I SETESDAL VESTHEI, RYFYLKEHEIANE OG FRAFJORDHEIANE. ARKIVKODE: SAKSNR.: SAKSHANDSAMAR: SIGN.: 2013/180 Jørn Trygve Haug UTV.SAKSNR.: UTVAL: MØTEDATO: 14/22 Arbeidsutvalet i villreinnemnda 12.11.2014 14/10 Villreinnemnda for Setesdalsområdet 13.11.2014 Vedlegg: 1 Høringsbrev - Forvaltningsplan for SVR Bakgrunn: Verneområdestyret har sendt ut forslag til revidert forvaltningsplan for verneområda i Setesdal Vesthei, Ryfylkeheiane og Frafjordheiane på høyring. Sjå vedlegg 1. Forvaltningsplanen vil erstatte eksisterande fovaltningsplanar i dei aktuelle områda. Heile forvaltningsplanen er tilgjengeleg på SVR si heimeside (www.svr.no): http://www.nasjonalparkstyre.no/images/svr_bilde/toppbilde%20til%20menyval/forvaltni ngsplan%20svr%20-%20h%c3%b8ringsutkast.pdf?epslanguage=no Jamfør høyringsbrevet skal forvaltningsplanen vera eit praktisk hjelpemiddel til å oppretthalda og fremme verneføremål og verneverdiar. Den skal og bidra til å sikre ei heilskapleg forvaltning ved å gi retningsliner for praktisering av verneføresegna. Forvaltningsplanen skal utarbeidast innanfor rammene av verneforskrifta.
Villreinnemnda uttala seg til oppstartsmeldinga for forvaltningsplanarbeidet i møte 4.4.2014. Uttalen var som følgjer: Da forvaltningsplanen nå skal famne fleire verneområde vert dokumentet naturleg nok omfattande. Kap 1 og 2 (Innleiing og Retningsliner) er ein felles del som famnar alle verneområda. Kap. 2 er særleg viktig da det gjev føringar/retningsliner for handsaming av søknader om tiltak og aktivitet i verneområdet. Kap. 3 (Forvaltning av verneområda) tar for seg det einskilde verneområdet. Kap. 4 (Sakshandsaming og søknadsrutiner) og kap. 5 (Skjøtsel, tilrettelegging og informasjon) gjeld for alle verneområda. Vurdering: Vurdering sett i høve til villreinnemnda sin uttale til oppstartsmeldinga I kapittel 1.5 Verneverdiar og trugsmål, samt i kapittel 3 er det gjeve ei god vurdering av dei trugsmåla ein ser for verneområdet og verneverdiane. Omfanget av ulovleg scootertrafikk er monaleg i delar av verneområdet. Dette bør difor takast inn som eit trugsmål i dei nemnde kapitla. Villreinnemnd har tidlegare spela inn trongen for ei avklaring av korleis ulike former for kommersiell verksemd i verneområdet skal handterast av forvaltninga. Dette er naturleg nok inga enkel sak da det inneheld eit vidt spekter av verksemder og aktivitetar. På. S. 56 i planforslaget går det fram at «Verneområdestyret bør legge til rette for at naturbasert reiseliv kan utvikle seg og vekse. Det er likevel viktig å vere tydeleg på at vernet og set sine grenser slik at ein ikkje skaper urealistiske forventningar» Det hadde vore ønskjeleg at planforslaget gjekk meir i djupna på kva type aktivitet og tiltak ein ser føre seg innafor naturbasert reiseliv da dette ville gi ei meir føreseieleg forvaltning. Ved handtering av slike saker er det vesentleg at det vert lokalisert i område, og til tider på året, der det ikkje kjem i konflikt med villreinen sin bruk av områda.
Andre tilhøve I kapittel 1.5 vert det generelt synt til at vegar, anleggsvegar og turistløyper med mykje ferdsel vil påverke villreinen sin områdebruk. Vidare at «Om forstyrringane blir for omfattande kan trekkvegar gå ut av bruk og viktige beiteområde kan bli liggande ubrukt». I planforslaget vert det synt til moglege barriereeffektar av trafikken på veg Brokke Suleskard samt anleggsveg til Store Urar (kap. 1.5). Det same gjeld i høve til plassering av enkelte turisthytter (kap. 2.3.4). Det er vesentleg at verneområda vert forvalta slik at ein unngår ytterligare fragmentering av villreinen sine leveområde, og at konkrete avbøtande tiltak vert sett i verk. På s. 120 er det særleg lista opp område som vil få særleg merksemd i forvaltningsplanperioden (Steinsbuskardet og Brokke Suleskardvegen samt aktuelle turistløyper og turisthytter). Det er positivt og viktig at det vert gjennomført avbøtande tiltak der ein med stor grad av tryggleik veit kva som skaper barrierar. Kap. 2 Retningsliner for brukarinteresser og kap. 4 Sakshandsaming og søknadsrutinar er særleg viktige i høve til kva tiltak og aktivitetar det er opna for eller kan gjevast løyve til i verneområdet. Eit hovudinnrykk er at handtering av nye bygningsmessige tiltak er gjeven ein særleg stor plass. Det er vanskeleg å sjå at dette speglar den restriktive haldninga til nye tiltak gjeven i verneforskrifta. Der er utarbeida overordna forvaltningsmål for verneområde (kap. 1.7.1). Målsetting 1 er viktig i høve til villrein. Denne bør supplerast med trong for ei heilskapleg forvaltning av leveområde slik at ein sikrar trekk/tilkomst mellom viktige funksjonsområde. Det kan og vera fornuftig at verneområda vert bytt ut med nasjonalt villreinområde slik at ein såg ei klar kopling mot Heiplanen. Preparerte skiløyper der det er dokumentert at desse har ein positiv kanaliserande effekt skal preparering kunne halde fram (kap. 3.7.5). I høve til villrein vil kanalisering av ferdsel ha ein positiv effekt. Det er likevel vesentleg at ein først vurderer til kva område ein faktisk ønskjer å styre ferdsla slik at ein ikkje kanaliserer til «feil» område. Særleg i sentrale vinterbeiteområde vil dette vera av stor viktigheit. Revisjon av vilkår for vasskraftkonsesjonar vert nemnd i kap. 2.2.1. Gjennom slike prosesser kan det vera von om å få til avbøtande tiltak som og kjem villreininteressene til gode. Likevel vil bilete ofte vera samansett i høve til kva som har skapa ulike barriereeffektar. I slike prosessar vil det difor vera naudsynt å sjå heia under eitt og der ulike vassdragskonsesjonar vert sett i samanheng. Det er lite hjelp i å betre tilhøva for trekk ein stad viss det er barrierar andre stader som er til hinder for at dyra kjem inn i området. Kanskje må ein i større grad tenke «pakkeløysingar» der revisjon av konsesjonsvilkår er eit av fleire verktøy/virkemiddel. Forvaltningsplanen er utarbeida etter standard mal for slike planar. Den skal og famne fleire verneområde med til dels ulike utfordringar. Dette har gjeve ein svært omfattande plan i innhald og tematikk. Mange vil nok oppleve den som tungt tilgjengeleg. Verneområdestyret bør sjå på ei moglegheita for å gjera den enklare, til dømes ved å redusere den beskrivande delen.
Framlegg til uttale: Planforslaget som ligg føre er eit omfattande og godt gjennomarbeida dokument. Planprosessen har og gitt gode moglegheiter for medverknad undervegs. Villreinnemnda har følgjande merknadar til planforslaget: I kapittel som tar for seg trugsmål mot verneverdiane bør ulovleg snøscootertrafikk i delar av verneområdet takast inn. For å gjere forvaltninga meir føreseieleg er det ønskjeleg at planforslaget gjekk meir i djupna på kva type aktivitet og tiltak ein ser føre seg innanfor naturbasert reiseliv. Ved handtering av slike saker er villreinnemnda oppteken av at det vert lokalisert i område, og til tider på året, der det ikkje kjem i konflikt med villreinen sin bruk av områda. Villreinnemnda er særleg oppteken at verneområda vert forvalta slik at ein unngår ytterligare fragmentering av villreinen sine leveområde og at konkrete avbøtande tiltak vert sett i verk der det ligg til rette for det. Villreinnemnda stetter framlegg til kva områda som skal få særleg merksemd. Det er vesentleg at det vert sett i verk snarlege tiltak der ein med storgrad av tryggleik veit kva som skaper barrierar. Handtering av nye bygningsmessige tiltak og aktivitetar er gjeve ein stor plass i dokumentet. Det er vanskeleg å sjå at dette speglar den restriktive haldninga til nye tiltak gjeve i verneforskrifta. I dei overordna forvaltningsmåla har villreinnemnda konkrete innspel til endringar knytt til heilskapleg forvaltning og kopling mot nasjonalt villreinområde. Ein syner til saksframstillinga. Preparering av skiløyper har ein viktig kanaliserande effekt på ferdsel. Preparering bør likevel ikkje skje inn i viktige vinterbeiteområde men heller styrast til andre område. I samband med revisjon av vilkår for vasskraftkonsesjonar er det naudsynt å sjå heiområda og vasskraftkonsesjonar under eitt. Villreinnemnda syner elles til saksframstillinga. Saksprotokoll i Arbeidsutvalet i villreinnemnda - 12.11.2014 Som framlegg til uttale men med følgende tillegg under prikkpunkt 2: Villreinnemnda ønskjer å bli involvert i arbeidet med korleis omsynet til villrein skal gripe inn i saker knytt til naturbasert reiseliv. Uttale: Planforslaget som ligg føre er eit omfattande og godt gjennomarbeida dokument. Planprosessen har og gitt gode moglegheiter for medverknad undervegs.
Villreinnemnda har følgjande merknadar til planforslaget: I kapittel som tar for seg trugsmål mot verneverdiane bør ulovleg snøscootertrafikk i delar av verneområdet takast inn. For å gjere forvaltninga meir føreseieleg er det ønskjeleg at planforslaget gjekk meir i djupna på kva type aktivitet og tiltak ein ser føre seg innanfor naturbasert reiseliv. Ved handtering av slike saker er villreinnemnda oppteken av at det vert lokalisert i område, og til tider på året, der det ikkje kjem i konflikt med villreinen sin bruk av områda. Villreinnemnda ønskjer å bli involvert i arbeidet med korleis omsynet til villrein skal gripe inn i saker knytt til naturbasert reiseliv. Villreinnemnda er særleg oppteken at verneområda vert forvalta slik at ein unngår ytterligare fragmentering av villreinen sine leveområde og at konkrete avbøtande tiltak vert sett i verk der det ligg til rette for det. Villreinnemnda stetter framlegg til kva områda som skal få særleg merksemd. Det er vesentleg at det vert sett i verk snarlege tiltak der ein med storgrad av tryggleik veit kva som skaper barrierar. Handtering av nye bygningsmessige tiltak og aktivitetar er gjeve ein stor plass i dokumentet. Det er vanskeleg å sjå at dette speglar den restriktive haldninga til nye tiltak gjeve i verneforskrifta. I dei overordna forvaltningsmåla har villreinnemnda konkrete innspel til endringar knytt til heilskapleg forvaltning og kopling mot nasjonalt villreinområde. Ein syner til saksframstillinga. Preparering av skiløyper har ein viktig kanaliserande effekt på ferdsel. Preparering bør likevel ikkje skje inn i viktige vinterbeiteområde men heller styrast til andre område. I samband med revisjon av vilkår for vasskraftkonsesjonar er det naudsynt å sjå heiområda og vasskraftkonsesjonar under eitt. Villreinnemnda syner elles til saksframstillinga. Saksprotokoll i Villreinnemnda for Setesdalsområdet - 13.11.2014 Arbeidsutvalet si tilråding til uttale vart samrøystes vedteke. Uttale: Planforslaget som ligg føre er eit omfattande og godt gjennomarbeida dokument. Planprosessen har og gitt gode moglegheiter for medverknad undervegs. Villreinnemnda har følgjande merknadar til planforslaget: I kapittel som tar for seg trugsmål mot verneverdiane bør ulovleg snøscootertrafikk i delar av verneområdet takast inn. For å gjere forvaltninga meir føreseieleg er det ønskjeleg at planforslaget gjekk meir i djupna på kva type aktivitet og tiltak ein ser føre seg innanfor naturbasert reiseliv. Ved handtering av slike saker er villreinnemnda oppteken av at det vert lokalisert i område, og til tider på året, der det ikkje kjem i konflikt med villreinen sin bruk av områda. Villreinnemnda ønskjer å bli involvert i arbeidet med korleis omsynet til villrein skal gripe inn i saker knytt til naturbasert reiseliv. Villreinnemnda er særleg oppteken at verneområda vert forvalta slik at ein unngår ytterligare fragmentering av villreinen sine leveområde og at konkrete avbøtande tiltak vert sett i verk der det ligg til rette for det. Villreinnemnda stetter framlegg til
kva områda som skal få særleg merksemd. Det er vesentleg at det vert sett i verk snarlege tiltak der ein med storgrad av tryggleik veit kva som skaper barrierar. Handtering av nye bygningsmessige tiltak og aktivitetar er gjeve ein stor plass i dokumentet. Det er vanskeleg å sjå at dette speglar den restriktive haldninga til nye tiltak gjeve i verneforskrifta. I dei overordna forvaltningsmåla har villreinnemnda konkrete innspel til endringar knytt til heilskapleg forvaltning og kopling mot nasjonalt villreinområde. Ein syner til saksframstillinga. Preparering av skiløyper har ein viktig kanaliserande effekt på ferdsel. Preparering bør likevel ikkje skje inn i viktige vinterbeiteområde men heller styrast til andre område. I samband med revisjon av vilkår for vasskraftkonsesjonar er det naudsynt å sjå heiområda og vasskraftkonsesjonar under eitt. Villreinnemnda syner elles til saksframstillinga. Kopi til: Forvaltningssekretariatet SVR v/alf Odden