ÅRSPLAN HORDABØ SKULE 2015/2016

Fag: Matematikk Klassetrinn: 7 Lærar: Kristin Helland ÅRSPLAN HORDABØ SKULE 2015/2016 Veke Kompetansemål Tema Læringsmål Låg måloppnåing Middels måloppnåing Høg måloppnåing 35 KAPITTEL 1 -beskrive plassverdisystemet for desimaltal, rekne med positive og negative heile tal, desimaltal, Prosent brøkar og prosent, og plassere dei på tallinja -stille opp og forklare berekningar og framgangsmåtar, og argumentere for løysingsmetodar KAPITTEL 1 brøk, prosent og desimaltal 36 KAPITTEL 1 samansette tal og primtal -kva prosent er Kan finne 25% og 50 %. Kan finne 10%, 20%, 25%, 50%. -samanhengen mellom brøk, prosent og desimaltal -meir om samansette tal og primtal -kunne gjere om mellom prosent, desimaltall og brøk Kan finne samansette tal og primtal under 10. Kan gjere om 25% og 50% til desimaltal og brøk. Kan finne samansette tal og primtal under 100. Har god kontroll på å finne10%, 20%, 25%, 50%, gjerne på fleire måtar. Kan gjere om 10%, 20%, 25% og 50% til desimaltal og brøk. Kan finne samansette tal og primtal under 100, og kan forklare kvifor tala er samansette eller prim KAPITTEL 1 Faktorisering -faktorisere samansette tal Kan faktorisere ein-sifra Kan faktorisere to-sifra Kan faktorisere to-sifra tal, og kan forklare kva ordet faktor tyder. KAPITTEL 1 Negative tal -rekne med negative tal Veit kva eit negativt tal er. Kan rekne med negative tal på tallinje. Kan rekne med negative tal utan tallinje. 37 KAPITTEL 1 38

KAPITTEL 2 Tid -meir om forskjellar i tid Kan klokka, og veit kor mange min. i ein time, og kor mange sekund i eit minutt. Kan rekne ut tidspunkt frem eller tilbake i tid. Kan rekne ut tidspunkt frem eller tilbake i tid, og tid mellom to tidspunkt. KAPITTEL 2 -gjere overslag over og måle storleikar for lengd, areal, masse, volum, vinkel og tid, og bruke Tidssoner tidspunkt og tidsintervall i enkle berekningar 39 KAPITTEL 2 -bruke forhold i praktiske samanhengar, rekne med fart og rekne om mellom valutaer Lengdemål -rekne med tidssoner Veit at verden er delt opp i tidssoner. Veit at sola står opp i øst, og ned i vest, og kan forklare samanhengen med det og tidssonene. -meir om lengdemål Eg kan rekna med m og cm. Eg kan rekna med mm, cm, dm og m. Klarer å finne ut kva klokka er andre stader i verden. Eg kan rekna med mm, cm, dm, m og mil. -stille opp og forklare berekningar og framgangsmåtar, og argumentere for løysingsmetodar KAPITTEL 2 Rekna med fart -rekne med fart (s=v*t) Veit at det er ein samanheng mellom strekning fart og tid, og kan rekne ut fart vha enkle illustrasjonar. Veit at det er ein samanheng mellom strekning fart og tid, og kan rekne ut fart vha å sjølv lage enkle illustrasjonar. Klarer å rekne ut farten når strekning og tid er gitt, i høveleg nemning. 40 KAPITTEL 2 Alle mål 41 HAUSTFERIE 42 -utvikle og bruke metodar for hovudrekning, overslagsrekning og KAPITTEL 3 skriftleg rekning, og bruke Brøk 43 -finne samnemnar (bm.: fellesnevner) og utføre addisjon, subtraksjon og multiplikasjon av brøkar KAPITTEL 3 -stille opp og forklare berekningar og framgangsmåtar, og Divisjon -addere og subtrahere brøker med forskjellige nemnarar. -finne felles nevner -dividere med rest Eleven forstår og kan forklare omgrepet likeverdig brøk. Eleven kan dividere, der resten vert ein halv. Eleven kan legge sammen og subtrahere brøkar med forskjellig nemnar, der berre den eine nemnaren må endras. Eleven kan dividere med rest, anten i hovudet, eller med utrekning. Eleven kan legge sammen og subtrahere brøkar med forskjellig nevnar, der berre begge nemnarane må endras. Eleven kan dividere eit stykke fult ut, og vise korleis han har tenkt (oppstilt utrekning).

argumentere for løysingsmetodar KAPITTEL 3 Multiplikasjon -å multiplisere desimaltall med 10 og100 Eleven kan multiplisere heiltal med 10 og 100. Eleven kan multiplisere desimaltall med 10 og100. Eleven kan multiplisere og dividere desimaltall med 10 og100 (da divisjon berre er det motsette av multiplikasjon). -å multiplisera fleirsifra tal med kvarandre. Eleven kan multiplisera fleirsifra tal med eitsifra -å multiplisera fleirsifra tal med kvarandre. Eleven kan multiplisera desimaltal med kvarandre. 44 KAPITTEL 3 Multiplikasjon og divisjon -dividere med rest -å multiplisera fleirsifra tal med kvarandre. Eleven kan dividere, der resten vert ein halv. Eleven kan multiplisera fleirsifra tal med eitsifra Eleven kan dividere med rest, anten i hovudet, eller med utrekning. -å multiplisera fleirsifra tal med kvarandre. Eleven kan dividere eit stykke fult ut, og vise korleis han har tenkt (oppstilt utrekning). Eleven kan multiplisera desimaltal med kvarandre. 45 KAPITTEL 3 Alle måla 46 analysere eigenskapar ved to- og tredimensjonale figurar og beskrive fysiske gjenstandar innanfor teknologi og daglegliv ved hjelp av geometriske omgrep 47 -velje høvelege målereiskapar og gjere praktiske målingar i samband med daglegliv og teknologi, og vurdere resultata ut frå presisjon og måleusikkerheit KAPITTEL 4 -velje høvelege måleiningar og rekne om mellom ulike måleiningar KAPITTEL 4 Areal Måla vinklar Volum Overflate -bruke formlar i arealutrekning -finne arealet til parallellogram og rombe -finne arealet til samansette figurar -måle vinklar Eleven kan finne omkrins til ein firkant. Eleven kan måle ein vinkel til 90 grader. Eleven kan finne areal og omkrets til kvadrat, rektangel og samansette figurar. Eleven kan måle ein vinkel til 90 grader, og veit kor mange grader det er i ein sirkel. Eleven kan finne areal og omkrets til kvadrat, rektangel, trekant, parallellogram, rombe og samansette figurar. Eleven kan måle vinklar i og veit kor mange grader det er i ein sirkel.

48 -forklare oppbygginga av mål for areal og volum og berekne omkrins og areal, overflate og volum av enkle to- og tredimensjonale figurar KAPITTEL 4 -finne volum og overflate til prisme Eleven veit kva volum er. Eleven kan finne volumet til eit prisme. Eleven veit kva volume og overflate tyder, og kan finne det til eit prisme. 48 -beskrive referansesystemet og notasjonen som blir nytta for formlar i eit rekneark, og bruke rekneark til å utføre og presentere enkle berekningar KAPITTEL 5 sektordiagram -bruke prosent i sektordiagram Eleven veit kva eit sektordiagram er. Eleven veit kva eit sektordiagram er, og kan hente informasjon ut frå det. Eleven veit kva eit sektordiagram er, og kan hente informasjon ut frå det. Eleven kan også sjølv sette opp eit sektordiagram basert på prosent. -vurdere sjansar i daglegdagse samanhengar, spel og eksperiment og berekne sannsyn i enkle situasjonar KAPITTEL 5 sannsyn -meir om sannsyn Eleven veit definisjonen på kva vi meiner med sannsyn. Eleven veit definisjonen på kva vi meiner med sannsyn, og kan ta stilling til korleis det påverkar deira val i spel. Eleven veit definisjonen på kva vi meiner med sannsyn, og kan ta stilling til korleis det påverkar deira val i spel. Eleven kan også rekne ut sannsynet i oppgåver. 49 KAPITTEL 5 Rekneark excel -kunne enkel bruk av reknearket excel Eleven kan lage ein tabell i excell. Eleven kan lage ein tabell i excell, og lage søylediagram og sektordiagram basert på tabellen. Eleven kan lage ein tabell i excell, og lage søylediagram og sektordiagram basert på tabellen, og bruke desse diagramma til å løyse oppgåver. 50 KAPITTEL 5 51 JULEFERIE

1 utforske og beskrive strukturar og forandringar i enkle geometriske mønster og talmønster KAPITTEL 6 MØNSTER Lommereknar KAPITTEL 6 MØNSTER Problemløysing -utvikle og bruke metodar for 2 KAPITTEL 6 hovudrekning, overslagsrekning og MØNSTER skriftleg rekning, og bruke Problemløysing KAPITTEL 6 MØNSTER Spel -bruke lommereknar -samarbeide om å løyse problem -løyse gruppeoppgåver -følgje spelereglar Eg kan bruka lommereknar til enkle utrekningar. Eg kan vera med i ei gruppe, og læra frå andre. Eg veit at i eit spel, har deltakarane kvar sin tur. Eg kan bruka minnet på lommereknaren. Eg kan arbeida i ei gruppe, og snakka etter tur. Eg kan følgja spelereglane i eit spel. Eg kan enkel programmering på lommereknaren. Eg kan koma med innspel i ei gruppe som arbeidar saman om ei oppgåve, samstundes som eg kan lytta til andre innspel, og bruke desse til hjelp i eigne slutningar. Eg kan følgja spelereglane i eit spel, utan å laga bråk, eller surmula over resultata. 3 -beskrive plassverdisystemet for desimaltal, rekne med positive og negative heile tal, desimaltal, brøkar og prosent, og plassere dei på tallinja 4 KAPITTEL 7 -finne samnemnar (bm.: fellesnevner) og utføre addisjon, Brøk subtraksjon og multiplikasjon av brøkar -utvikle og bruke metodar for hovudrekning, overslagsrekning og skriftleg rekning, og bruke KAPITTEL 7 Avrunding Desimaltal KAPITTEL 7 Brøk Prosent -avrunding og overslag med desimaltal -forenkle og utvide brøk -samanhengen mellom brøk og prosent Eg kan runda av desimaltal til næraste heile tal, og veit kva overslag tyder. Eg veit at to ulike brøkar kan vere like store. Eg veit samanhengen mellom prosenta: 25%, 50%, 75% og 100% og brøk. Eg kan runda av prisar i butikken, og kan gjere overslag over fleire summar. Eg kan forenkla brøken: ½. Eg veit samanhengen mellom prosenta: 25%, 50%, 75% og 100% og brøk, og kan bruka dette for å gjera utrekningar enklare. Eg kan runda av til heilt tal, ein desimal og to desimalar. Eg kan bruka overslag i rekninga. Eg kan bruka divisjon for å forenkla brøkar. Eg kan gjera om brøk til prosent, og prosent til brøk, og bruka dette for å gjera utrekningar enklare der det høver. -stille opp og forklare berekningar og framgangsmåtar, og argumentere for løysingsmetodar KAPITTEL 7 Kvadratrot -finne kvadratrot Eg veit kva eit kvadrat-tal er. Eg kan finna kvadratrot på lommereknaren. Eg kan finna kvadratrot av enkle tal utan kalkulator, 5 KAPITTEL 7

6 -utvikle og bruke metodar for hovudrekning, overslagsrekning og skriftleg rekning, og bruke -velje høvelege målereiskapar og gjere praktiske målingar i samband med daglegliv og teknologi, og vurdere resultata ut frå presisjon og måleusikkerheit KAPITTEL 8 Liter mm KAPITTEL 8 Volum KAPITTEL 8 Kilo mm -gjere overslag over og måle storleikar for lengd, areal, masse, 7 KAPITTEL 8 volum, vinkel og tid, og bruke Vurdera tidspunkt og tidsintervall i enkle måleusikkerhet berekningar -kva hektorliter er -kva kubikkdesimeter er -kva tonn, kilo, hekto og gram er -vurdere måleusikkerhet Eleven veit kva ordet hekto tyder, og kan finne desiliter og liter. Eleven veit kva ordet kubikk tyder. Eleven veit kva orda kilo og tonn tyder. Eleven forstår at vi nytter ulike måleeiningar for vekt, alt etter kva som skal vegast. Eleven veit kor mange liter det er i ein hektoliter, og kan gjere om mellom desiliter, liter og hektorliter. Eleven kan finne ut kor mange liter ein boks inneheld. Eleven veit når vi nyttar einingane tonn, kilo, hekto og gram. Eleven kan vurdere når han skal bruke kva måleeining i måling av vekt. Eleven kan forklare samanhengen mellom centiliter, desiliter, liter og hektoliter. Eleven kan forklare kva ein kubikkdesimeter er, og finne ut kor mykje ein boks inneheld i liter. Eleven veit når vi nyttar einingane tonn, kilo, hekto og gram, og kan forklare forskjellane mellom dei. Eleven kan vurdere og forklare når vi nyttar dei ulike einingane for måling av vekt. -velje høvelege måleiningar og rekne om mellom ulike måleiningar -forklare oppbygginga av mål for areal og volum og berekne omkrins og areal, overflate og volum av enkle to- og tredimensjonale figurar 8 KAPITTEL 8 -omgjering mellom einingar Eleven veit kor mange gram det er i eit kilo. Eleven veit kor mange gram det er i eit kilo, og kor mange kilo det er i eit tonn. Eleven kan rekne mellom dei ulike vekt-einingane; gram, kilo, hekto og tonn. 9 beskrive plassverdisystemet for desimaltal, rekne med positive og negative heile tal, desimaltal, brøkar og prosent, og plassere Prosent Prosent -finne prosent av eit tal -rekne prosent med lommereknaren Eleven veit kva ordet prosent tyder. Eleven kan finne prosent vha lommereknar. Eleven kan finne 1% av eit Eleven kan rekne ut avslag gitt i prosent, vha lommereknar. Eleven kan finne prosent av eit tal, ved først å finne 1%. Eleven kan rekne ut avslag gitt i prosent, og finne sluttsummen, vha lommereknar.

dei på tallinja -utvikle og bruke metodar for hovudrekning, overslagsrekning og skriftleg rekning, og bruke Lommereknar -sjekke om svara sine er riktige Eleven kan sjekke svara sine vha lommereknar. Eleven kan sjekke svara sine vha overslag. Eleven forstår og kan bruke samanhengen mellom rekneartane, for å sjekke eigne svar. Eleven kan også bruke overslag for å sjekke svara sine. 10 -stille opp og forklare berekningar og framgangsmåtar, og argumentere for løysingsmetodar Multiplikasjon Divisjon -multiplisere med fleirsifra tal -dividere med tosifra divisor Eleven kan multiplisere med 10 og 100. Eleven kan dividere med 10 og 100. Eleven kan multiplisere eit einsifra tal, med eit fleirsifra Eleven kan dividere eit tosifra tal, med eit einsifra Eleven kan multiplisere to fleirsifra tal, og vise korleis han har gjort det. Eleven kan dividere eit tresifra tal med eit tosifra Multiplikasjon med desimaltal -multipliserer med desimaltal i båe faktorane Eleven kan multiplisere eit desimaltal med 10 og 100. Eleven kan multiplisere med desimaltal i den eine faktoren. Eleven kan multiplisere med desimaltal i båe faktorane. 11 Repetisjon Alle måla 12 måla Alle 13-14 15 VINTER- OG PÅSKEFERIE beskrive og gjennomføre spegling, rotasjon og parallellforskyving KAPITTEL 10 Sirkel -finne omkrins og areal til ein sirkel Eleven kan lage ein sirkel med passar med gitt radius. Eleven kan finne ut om lag kor stor diameteren til ein sirkel er, når han veit kva radius er. Eleven veit formelen for omkrets og diameter av ein sirkel, og kan bruke denne i utrekningar. 16 -bruke koordinatar til å beskrive KAPITTEL 10 plassering og rørsle i eit koordinatsystem, på papiret og symmetri -rotasjonssymmetri Eleven kan finne rotasjonssymmetri vha konkreter. Eleven kan rotere ein figur 90- og 180 grader. Eleven kan finne posisjonane på ein figur, når den har rotert 90 grader heilt rundt.

digitalt -bruke koordinatar til å berekne avstandar parallelt med aksane i eit koordinatsystem KAPITTEL 10 koordinatsystem -skildre rørsla i rutenett og koordinatsystem. Eleven kan finne eit oppgitt punkt i eit koordinatsystem, og kan parallellforskyve dette. Eleven kan finne dei tre topp-punkta til ein trekant i eit koordinatsystem, og kan parallellforskyve denne. Eleven kan finne punkta til ein figur i eit koordinatsystem. Eleven kan parallellforskyve figuren, og gje nye koordinatar for punkta. 17 KAPITTEL 10 18 planleggje og samle inn data i samband med observasjonar, spørjeundersøkingar og eksperiment KAPITTEL 11 Datainnsamling -datainnsamling frå eksperiment Eleven veit kva det tyder å gjere eit eksperiment, og kan skrive ned resultata. Eleven veit kva det tyder å gjere eit eksperiment, og kan samle resultata i ein tabell. Eleven veit kva det tyder å gjere eit eksperiment, og kan samle resultata i ein tabell, som han kan lage eit diagram for enklare å lese ut resultata. KAPITTEL 11 -representere data i tabellar og diagram som er framstilte digitalt Gjennomsnitt og manuelt, og lese, tolke og Typetal vurdere kor nyttige dei er median -finne gjennomsnitt, typetal og median Eleven veit korleis ein kan finne ut gjennomsnitt. Eleven kan rekne ut gjennomsnittet og typetal av fleire målingar. Eleven kan rekne ut gjennomsnitt, typetal og median, og forklare kva av dei tre som gjer best bilete av eksperimentet. -finne median, typetal og gjennomsnitt av enkle datasett og vurdere dei i høve til kvarandre 19 KAPITTEL 11 rekneark -rekne ut sparing og løn med rekneark Eleven kan bruke rekneark til å finne ut kor mykje han har spart over tid. Eleven kan bruke rekneark til å finne ut kor mykje han har spart over tid, og berekne kor mykje lenger han må spare for å oppnå eit ynskja beløp. Eleven kan bruke rekneark til å finne ut kor mykje han har spart over tid, og berekne kor mykje lenger han må spare for å oppnå eit ynskja beløp, når ein reknar med at banken også betaler renter på sparepenger.

20-22 REPETISJON ÅRSPRØVE