Norsk Trinn 5 Kompetansemål Munnlege tekstar Mål for opplæringa er at eleven skal kunna Grunnleggjande ferdigheiter Læremiddel Arbeidsmåtar Tidsplan Eleven: opptre i ulike språkroller gjennom rollespel og drama, opplesing, intervju og presentasjonar - kan lytta aktivt med ulike føremål: oppleving læring - har delteke i dramatiseringar / skodespel Elevkveld i januar, ulike framføringar for trinn 1 (fadderklasse) lytta til andre, uttrykkja og grunngje eigne standpunkt og visa respekt for andre sine - kan lesa høgt for andre med tydeleg tale og innleving drøfta korleis språk kan uttrykkja og skapa haldningar til enkeltindivid og grupper av menneske - veit at han gjennom språk kan: såra, plaga, erta og mobba - veit at han gjennom språk kan: gleda, oppmuntra og ordna opp Klassemøter drøfta og vurdera skjønnlitterære tekstar med utgangspunkt i eigne opplevingar og med god forståing for språk og innhald - kan finna konkret informasjon i tekstar - kan granska og vurdera form og innhald i tekstar - kan tolka og forstå / kombinera informasjon frå fleire stader i teksten Zeppelin språkbok kap 4 1
gi ei grunngjeve vurdering av andre sine munnlege framføringar presentera eit fagstoff munnleg der ein er medviten på kven som er mottakar; med eller utan hjelpemiddel - kan gje positiv og grunngjeven respons til andre sine munnlege framføringar - kan framføra eigne tekstar for medelevar - kan fortelja eit eventyr med innleving 2
Norsk Trinn 5 Skriftlege tekstar Grunnleggjande ferdigheiter Læremiddel Arbeidsmåtar Tidsplan Mål for opplæringa er at eleven skal kunna Eleven lesa lengre norske og omsette skjønnlitterære tekstar, barnelitteratur og sakprosatekstar på bokmål og nynorsk, og uttrykkja forståing og leseopplevingar Leseverk Leselyst prosj. bruka varierte lesetstrategiar for å lesa ulike typar tekst i ulikt tempo - kan laga tankekart - kan skriva nøkkelord / setningar - har kjennskap til VØL skjema - har kjennskap til venn diagram - les om lag 90 ord pr. minutt - kan skumlesa leitelesa nærlesa lærelesa Lær deg å lære 5 Zeppelin leseb. 5 Sept. referera og oppsummera tekstar - kan svara på/laga spørsmål til tekstar: på linjene spørsmål mellom linjene spørsmål i hovudet spørsmål - kan skriva logg 3
presentera eigne leseopplevingar frå skjønnlitteratur og fagbøker, skriftleg og munnleg - skriva bokmeldingar - kan presentera bøker for andre bruka røynsler frå eiga lesing i skjønnlitterær og saksprega skriving - kan skriva forteljing med spenning, raud tråd, og høgdepunkt - brukar meir variert og betre utvikla språk i friskriving (synonym, adjektiv, framandord) - kan gjera eigen tekst betre - kan skriva ein fagleg rapport ut frå tankekart og nøkkelord - meistrar fylgjande sjangrar: forteljing eventyr - har laga og skrive eigne eventyr - kjenner til særtrekka: o det var ein gong o 3-talet, 7-talet o kampen mellom det gode og det vonde - kan gjera greie for skilnaden på folkeeventyr og kunsteventyr dikt - kan skriva eigne dikt - kan klyppa opp og pusla saman nye dikt 4
brev folkeviser fagtekst rapport intervju eksperimentera med ulike språkvariantar i eigen skriving på bokmål og nynorsk, dialekt og gruppespråk strukturera tekst etter tidsrekkefølge og tema, og skapa samanheng mellom setningar og avsnitt - kan henta viktig informasjon frå tekstar gjennom : B - Bilete og bilettekstar I - Innleiing S - Siste avsnitt O - Overskrift N - NB-ord - Ord som skil seg ut - kan skriva ein enkel fagleg rapport ut frå tankekart og nøkkelord Zeppelin leseb.5 vurdera sterke og svake sider ved eigne og andre sine tekstar 5
bruka bibliotek - kjenner til plasseringa av bøkene; Dewey-systemet - finn fram i biblioteket - finn fram i biblioteket på Internett Zeppelin lesebok kap 1 - kjenner til skilnaden på skjønnlitteratur faglitteratur (sakprosa) bruka oppslagsverk og ordbøker - kan forklara omgrepa: forlag tittel forfattar kapittel tema handling hovudperson illustratør / illustrasjon lay-out -trailer- - skal læra om ein / fleire forfattarar - kan fylla ut ein enkel bokrapport på standardskjema med ulike vurderingar 6
meistra ortografi, teiknsetting, variert ordforråd og bruk av ulike setningskonstruksjonar - kan bruka rettskrivingsreglane: forenkling av dobbel konsonant ein m i slutten av ord (dobling inne i ordet) stumme konsonantar har lært at nokre ord med o-lyd skrivast med u kan skriva ord med skj lyd ( skj, sk, sj ) samansette ord deling av ord - kan bøya substantiv bøya verb bøya adjektiv - får trening i bruk av enkle kommakommareglar - kan bruka hermeteikn og tankestrek ved direkte tale Zeppelin språkbok kap 4 Zeppelin språkbok kap 7, 8 og 11 Zeppelin språkbok kap 12 kjenna att og uttala bokstavane som finst i samisk alfabet skriva samanhengande med personleg og funksjonell handskrift 7
bruka digitale skriveverktøy i skriveprosessar og i produksjon av interaktive tekstar bruka digitale informasjonskanalar på ein målretta måte - kan bruka PC til teksthandsaming - kan bruka TOUCH-metoden - kan illustrera ein tekst: for hand på PC - kjenner til reglane for trygg bruk av Internett forklara opphavsrettslege reglar for bruk av tekstar som blir henta frå Internett 8
Samansette tekstar Grunnleggjande ferdigheiter Læremiddel Arbeidsmåtar Tidsplan Mål for opplæringa er at eleven skal kunna laga samansette tekstar med bilete, utsmykningar og varierte skrifttypar til ein større heilskap, manuelt og ved hjelp av digitale verktøy Eleven - kan skriva tekst på PC og setja inn bilete/illustrasjonar - kan bruka ulik skrift og skriftstorleikar på PC Sjå skulen sin eigen plan for IKT-opplæring bruka sang, musikk og bilete i framføringar og presentasjonar bruka estetiske verkemiddel i eigen tekstproduksjon vurdera tekstar, TV-program, reklame, musikk, teater og film og grunngje eigne medievanar bearbeida digitale tekstar og drøfta virkningane - kan laga ryddig og oversiktleg plakat 9
Språk og kultur Grunnleggjande ferdigheiter Læremiddel Arbeidsmåtar Tidsplan Mål for opplæringa er at eleven skal kunna presentera eigne tolkingar av personar, handling og tema i eit variert utval av barne- og ungdomslitteratur på bokmål og nynorsk, og i omsetjing frå samisk Eleven finna språklege særtrekk i sitt eige miljø og samanlikna med nokre andre dialektar forklara nokre likskapar og forskjellar mellom munnleg og skriftleg språk, både nynorsk og bokmål - kan den formelle skrivemåten av typiske dialektord forklara korleis tekstar er laga ved hjelp av omgrep frå grammatikk og tekstkunnskap vurdera tekstar, TV-program, reklame, musikk, teater og film og grunngje eigne medievanar bearbeida digitale tekstar og drøfta virkningane - skriva om tekst frå presens til preteritum - veit kva synonym, antonym og homonym er - kan bruka ordlista 10