Forfall vert å melda til kundetorget på tlf 53 45 85 00, som syt for innkalling av varamedlemar. Varamedlemar møter kun etter særskild innkalling.

Fitjar kommune Møteinnkalling Utval: Formannskapet Møtestad: Kommunestyresalen, Rådhuset Dato: 11.03.2014 Tid: 14:00 Forfall vert å melda til kundetorget på tlf 53 45 85 00, som syt for innkalling av varamedlemar. Varamedlemar møter kun etter særskild innkalling. Innkalling er sendt til: Namn Funksjon Representerer Wenche Tislevoll Ordførar H Agnar Aarskog Varaordførar AP Arne Prestbø Medlem H Lars Ove Rimmereid Medlem SP Harald Rydland Medlem KRF Varamedlemar Funksjon Representerer Thoralf Åge Røen Varamedlem AP Frode Pletten Varamedlem H Sigurd Andre Maraas Varamedlem FRP Grete Marit Veka Maraas Varamedlem SP Dagfinn Brekke Varamedlem KRF Wenche Tislevoll Ordførar Bente Fitjar ref. Side1

Saksnr Innhald Lukket PS 22/14 PS 23/14 PS 24/14 Godkjenning av protokoll Meldingar Vakt-/røykdykkarbil PS 25/14 Skatteinngangen for 2014 PS 26/14 Godkjenning av avtale med Fjellheim friluftsbarnehage om framtidig utviding PS 27/14 Finansforvaltningsrapport 2013 PS 28/14 PS 29/14 PS 30/14 Strategisk næringsplan - stadfesting Drøfting av evt. samarbeid med næringsselskap Ymse Side2

Fitjar kommune Arkivkode: 033 Saksmappe: 2014/26 Sakshandsamar: Bente Fitjar Dato: 04.03.2014 Godkjenning av protokoll SAKSFRAMLEGG Utval sak Utval Møtedato 22/14 Formannskapet 11.03.2014 Vedlegg: Protokoll frå møte i formannskapet 11.02.2014. Framlegg til vedtak: Formannskapet godkjenner protokoll frå møte 11.02.2014. Atle Tornes Rådmann Side3

Side4

Side5

Side6

Side7

Side8

Side9

Side10

Side11

Fitjar kommune Arkivkode: 033 Saksmappe: 2014/26 Sakshandsamar: Bente Fitjar Dato: 04.03.2014 SAKSFRAMLEGG Meldingar Utval sak Utval Møtedato 23/14 Formannskapet 11.03.2014 Vedlegg: Busetting av flyktningar vidare prosess E39 vidare planlegging Innspel ang vindmøllestøy frå innbyggjar Adresseprosjekt, mogeleg feil Bakken Oppsummering av felles formannskapsmøte 7. mars med tema kommunestruktur. Orientering i møtet: KS har lova å senda skriv om lovlegkontroll legesenter FKIB før møtet. Framlegg til vedtak: Formannskapet tek meldingssakene til vitande. Atle Tornes Rådmann Side12

Side13

Side14

Side15

Wenche Tislevoll Fra: Angunn Bårdsen <angunn@tveit.no> Sendt: 6. mars 2014 08:41 Til: Wenche Tislevoll Kopi: 'Anita Haugland' Emne: Vindmøllestøy AR291L Hei. Til Politikarane i Fitjar v/ordførar. Eg er som tidlegare meldt plaga av støy frå vindturbinane. Ordførar i Fitjar har fleire ganger sagt til pressa at ho vil ha ein positiv dialog om saka. Kvifor høyrer me ikkje noko? Kva tid skal ordførar og politikarane samla dei som har problem med støyen i eit ope møte om saka? Kva gjer kommunen når me krev løysing på problema? Står dei på innbyggjarane eller utbyggjar si side? Trur Fitjar kommune v/ordførar at plagene går over av seg sjølv? Trur ordførar og resten av politikarane at dei som er plaga berre innbiller seg problemet? Fitjar kommune må no tenkja på helsa til folk og ikkje godta vidare utbygging i fjellet. Helsing frustrert Angunn Bårdsen Side16

Mogleg feil i adressearbeidet. Me har oppdaga en mogleg feil i adressearbeidet. Me trudde at vegnamnet «Bakken» var utgått og vegnamnet står derfor på liste med status utgåande. Grunnen til at vegen «Bakken» ikkje vart oppdaga før, er at den står som «Varhaugsvegen» i nokre kart. I andre kart står den som «Rossnesvegen». Vegnamnet «Bakken» er ikkje lagt inn i vegbase, derfor er den heller ikkje synleg på GisLine I vårt vedtak er Bakken dekt av Varhaugsvegen. Men vegen har meir enn 10 adressar, og er såleis namnepliktig. I matrikkelen ligg det fleire aktive adresser tilknytt «Bakken». Konklusjon: Vegnamn er namnepliktig og må reetablerast. Det er kurant å ta inn att Bakken som eige vegnamn på den aktuelle vegen.. Side17

Fitjar kommune Arkivkode: 150 Saksmappe: 2013/437 Sakshandsamar: Tore Nesbø Dato: 04.03.2014 SAKSFRAMLEGG Vakt-/røykdykkarbil Utval sak Utval Møtedato 24/14 Formannskapet 11.03.2014 Dokument i saka (ikkje vedlagt): Konkuransegrunnlag med spesifikasjonar på bil frå Sunnhordland interkommunale innkjøpsforum Tilbod frå Egenes brannteknikk as Skriv frå Braco as Tilbod frå Draeger safety Norge as Tilbod frå Vestteknikk Saksopplysningar: I samband med investeringsbudsjett for 2014 vart det sett av kr 700.000,- til innkjøp av vakt/røykdykkerbil for brannvernet. Bakgrunnen for investeringa er mellom anna at ein har for lite seteplassar til mannskap under utrykking, og det vil vere fordelaktig at utrykkingsleiar disponerer uniformert bil i samband med vakter. Det er og lagt opp til kommunikasjonsløysing i bil, då ein som regel må betene sambandsradio, og telefon på veg til brannstasjon/ under utrykking. Det er og behov for ny kompressor til pressluftaparata i brannvernet. Eksisterande kompressor har liten kapasitet (100l/min) og har havarert to gonger med få månaders mellomrom, slik at den ikkje lenger kan reknast for driftssikker. Etter at ein har fått inn tilbod, ser ein at ein kan få dekka inn begge desse behova innan for ramma som er løyvd. Konkuransegrunnlag for vakt/røykdykkarbil for Fitjar kommune har vore lagt ut på DOFFIN basen av Sunnhordland interkommunale innkjøpsforum. Det melde seg 5 interessentar, ein brannbilpåbygger gav tilbakemelding på at dei ikkje hadde kapasitet til å levere tilbod. Når fristen for å levere inn gjekk ut låg det føre eit tilbod frå Egenes brannteknikk as på kr. 528.000,- Kjøretøymerke/modell dei tilbyr er Mercedes GLK 250 BT 4M. Bilen samsvarar med spesifikasjonar som var etterspurt. Vurdering: Ein vurderer tilbodet frå Egenes brannteknikk as som eit særs fordelaktig tilbod, som nok er i underkant av forventa kostnader. Slik ein vurderer det er bilen som er tilboden av høg kvalitet, og har eit høgt sikkerhetsnivå. Side18

Egenes brannteknikk er den største brannbil leverandør her til lands, og har eit godt omdøme, og gode referansar. Ein ser det difor som uproblematisk å godta tilbodet, sjølv om det føreligg kunn eit tilbod. Når det gjeld kompressor så har ein fått inn to tilbod, Vestteknikk, og Draeger safety Norge. Ein har her valt Draeger safety Norge som leverandør. Kompressoren har ein kapasitet på 300l/min, og har fyllepanel. Kostnader: Røykdykkar/vaktbil 528.000,- Kompressor 136.680,- Adm/renter 33.234,- Sum 697.914,- Ramme 700.000,- Framlegg til vedtak: Formannskapet vedtek innkjøp av Røykdykkar/vaktbil, samt kompressor for brannvesenet i samsvar med utgreiing i saka. Atle Tornes Rådmann Side19

Fitjar kommune Arkivkode: 232 Saksmappe: 2014/115 Sakshandsamar: Atle Tornes Dato: 05.03.2014 Skatteinngangen for 2014 SAKSFRAMLEGG Utval sak Utval Møtedato 25/14 Formannskapet 11.03.2014 Samandrag: Me viser til tidlegare informasjon om skatteinngang i 2013 og januar 2014. Me har no fått meir informasjon frå skatteetaten. Isolert sett er forskjellen imellom januar 2013 og januar 2014 at me i januar 2013 hadde ei ekstra innbetaling på kr. 870 000,- som galdt tidlegare år. Når ein tek den ut, er det ein normal, til dels positiv, auke for januar -13 til januar -14. Så var det i desember 2012 ei ekstra innbetaling på kr. 2,3 mill. som og galdt tidlegare år. Difor viste desember 2013 stor svikt i høve 2012. Svikten i november har meir med normale underliggande trendar(t.d. marginavrekning)å gjera. Det er ikkje noko spesielt å sei om den. Dei to korreksjonane i desember 2012 og januar 2013, har dessverre hatt fylgjer for budsjetta våre både for 2013 og 2014. Som vi huskar var skatteinngangen i 2012 svak på grunn av tilbakebetaling av skatt frå tidlegare år. Me har tidlegare rekna med at det galdt 3 terminer à 1,9 mill., tilsaman 5,7 mill. som vart tilbakebetalt. Og me baserte budsjettet for 2013 ut i frå det. Det viser seg no at den 3. terminen ikkje var ein tilbakebetaling, men ein innbetaling på 2,3 mill. Følgjeleg så la vi til grunn at skatten 2012 var svekka med 5,7 mill. for tidlegare forhold, men realiteten var berre 1,5 mill. Dette er den omtrentlige skattesvikten for 2013 når ein justerer for korreksjonen i innbetalinga i januar. Når vi lagar eit reknestykke basert på kva 2012 skulle vore, justerer med normal skatteinngang på kring 6%(prognose 6,2% og faktisk 5,7 %) for 2013 og justerer 2013 for ekstrainnbetalinga, ser me at tala stemmer: Skatt 2012 65.540 + 3.800 2.300 = 67.040 Skatt 2013 71.891-870 = 71.020 (= 5,93 % auke). Normal skatteauke frå 2013-14 er i statsbudsjettet føresett å vera 3,3 %. KS har ein prognose på 3,7% på faktisk inngang(skattesvikten i høve til prognosen i slutten av 2013 blir ikkje vidareført i 2014) som då gir oss ei brutto skatteinntekt på høvesvis 73,36 mill og 73,65. I budsjettet har me kr. 79 667 000,-, det vil sei ein differanse på 6,0 6,3 mill. Me får 60% av svikten kompensert og står igjen med netto på 2,4-2,5 mill. Økonomisjef Trond Salmo har laga eit reknestykke basert på litt anna reknemåte og får følgjande: I første formannskap vart det lagt fram meldingssak om skatteinngangen 2013, med følgjande avsnitt om 2014: «Budsjett 2014 legg opp til ein netto skatteinngang på 77.504.000,- basert på 102,5% av landsgjennomsnittet. I perioden 2007-2012 varierte inngangen mellom 86,2 % og 106,7 %. I 2012, som var eit særskild skatteår for Fitjar, hadde me 92,8%. Nyttar ein KS si prognose, finn ein at Fitjar har 96,4 % skatt per innbyggar i høve landet i 2013. (Justert for 870.000 i ekstrainnbetaling blir talet 95,2.) Oppdaterer ein prognosen med folketal per 3. kvartal, og samstundes nyttar 96,4 %, kjem ein til at Side20

Fitjar skal ha netto skatteinntekter i 2014 på 75.398.000,-. Då er skattesvikten for kommunane i 2013 vidareført. Det er knytt stor usikkerheit og risiko til skatteinngangen i 2014.» Nyttar ein dei siste tala (pr 31/12-2013), får ein: Skatteinngang: 3009 * (25.667,-*95,2%) = 73.525 Inntektsutjamning = 1.170 Sum 74.695 Mogleg netto skattesvikt vert då 2,8 mill. basert på at 2013-inngangen korrigert for 870.000,- var «korrekt» nivå (og at KS sin modell reknar inntektsutjamninga rett). Konklusjonen på dette er at me meiner at budsjettet kan vera overvurdert med 2,1-2,8 mill. på denne posten. Dette er førebels usikkert, og mykje kan endra seg utover året. Det er viktig å leggja vekt på at sjølv om berekning av skatteinngangen så tidleg i året ikkje er eksakt vitskap, tilseier alle reknemåtar at me får lågare inntekter enn me la til grunn i budsjettet. Spørsmålet er dermed om me alt no bør setje i verk tiltak for å kompensere opp då resultatet blir negativt dersom svikten er reell. Det er gjerne ikkje tidsnok å vente til juni for revidert budsjett, for då får me i tilfelle verknad frå etter sommaren. Administrasjonen meiner at me no må sjå på tiltak. Nokre av tiltaka bør setjast i verk, andre kan vera i reserve. Framlegg til vedtak: Formannskapet tek orientering om skatteinngangen til vitande. Formannskapet ber administrasjonen om forslag til tiltak som kan dekke opp deler av denne svikten. Atle Tornes Rådmann Side21

Fitjar kommune Arkivkode: A10 Saksmappe: 2008/248 Sakshandsamar: John Karsten Raunholm Dato: 05.03.2014 SAKSFRAMLEGG Godkjenning av avtale med Fjellheim friluftsbarnehage om framtidig utviding Utval sak Utval Møtedato 26/14 Formannskapet 11.03.2014 Vedlegg: Møtebok frå kommunestyret 19.02.14 Tilbakemelding frå Dåfjorden barnehage Tilbakemelding frå Bakken barnehage Tilbakemelding frå Årskog barnehage Samandrag: Gjennom saksutgreiinga som vart lagt fram for kommunestyret ligg bakgrunnsopplysningane for saka. Ved sakshandsaminga i kommunestyret vart det stilt mange spørsmål, m.a. om ei slik for - fordeling av barnehageplassar kunne vera lovleg. Korleis ville dei andre private barnehagane oppleva dette? Hadde dei utvidingsplanar? Det vart også reist spørsmål om ein slik avtale ikkje burde avgrensast i tid. Kommunestyret gjorde til slutt følgjande samrøystes vedtak: Kommunestyret gir fullmakt til formannskapet om å godkjenna evt. avtale om utviding av barnehagen. Kommunestyret får orientering i neste møte. Saksopplysningar: For å avklara interessa for ei mogeleg utviding i framtida hos dei andre private barnehagane har kommunen bede om skriftlege tilbakemeldingar. Ut frå dei tilbakemeldingane ein har fått, ser ein at alle har planar for framtida som kan føra til ei framtidig utviding dersom dei får løyve frå kommunen om det. Ei slik tilbakemelding var som forventa. Fylkesmannen signaliserer i samtale med kommunen at det er viktig at kommunane alt no tek høgde for ei framtidig endring i retten til barnehageplass og bur seg til å stilla fleire barnehageplassar til disposisjon. Ut frå ein slik tankegang vil avtalen med Fjellheim vera framtidsretta. Det er ikkje grunn for å så tvil om det er lov å inngå ein slik avtale. Tildeling av tilskot til drifta av barnehageplassar er den same uansett kva for ein barnehage tilskotet går til, og det er kommunen som er avgjerdsmynde. Vurdering: Alle dei private barnehagane har vist interesse for ei framtidig utviding. Slik stoda er no vil det vera fornuftig å prioritera ei utviding av Fjellheim friluftsbarnehage. Det har ved fleire høve vore uro kring drifta av denne barnehagen. Barnehagen er ein stor aktør i Fitjar kommune med sine 52 plassar i dag. Plasseringa er god, og det å ha ein friluftsbarnehage er med på å gje eit variert barnehagetilbod i kommunen. Når no eigarane ynskjer å la ein større aktør overta drifta, vil dette vera med på å gje kommunen stabile driftstilhøve for framtida. Truleg vil det bli behov for dei plassane kommunen gir dei førsteretten til i løpet av kort tid. Framlegg til vedtak: Administrasjonen rår Formannskapet til å gjera følgjande vedtak: 1. Fitjar kommune gir Fjellheim friluftsbarnehage tilsagn om at dei får førsteretten til gradvis å opna ei ny avdeling med inntil 10/20 plassar dersom det vert mangel Side22

på barnehageplassar i Fitjar kommune. Dvs. i høve til barn som har rett til barnehageplass jf. statlege føringar. 2. Retten føreset at Fjellheim friluftsbarnehage inngår ein avtale med FUS eller ein annan større aktør om overtaking av drifta av barnehagen innan 01.08.2016. 3. Det er ein føresetnad at kommunen ikkje får auka utgifter til barn utan rett til barnehageplass. 4. Tilsagnet om at Fjellheim friluftsbarnehage får førsteretten til ei slik utviding fell bort 01.08.2017. 5. Dersom det tidlegare enn 01.08.2017 skulle bli behov for fleire barnehageplassar i kommunen og Fjellheim friluftsbarnehage/fus eller ein annan større aktør ikkje er i stand til å ta imot desse, fell tilsagnet bort. Atle Tornes Rådmann Side23

Side24

Side25

Side26

Side27

Side28

Fitjar kommune Arkivkode: 250 Saksmappe: 2010/286 Sakshandsamar: Trond Salmo Dato: 03.03.2014 SAKSFRAMLEGG Finansforvaltningsrapport 2013 Utval sak Utval Møtedato 27/14 Formannskapet 11.03.2014 Kommunestyret 23.04.2014 Saksopplysningar: Likviditet: Fitjar nyttar ein enkel modell for å budsjettera driftslikviditeten. Utgangspunktet er likviditetsflyt førre år, korrigert for større endringar i budsjettet. For 2013 er korrigeringane skuleutbygging og skatteinngang, inkludert konsekvens på mva-refusjon og inntektsutjamning. I tillegg er auke i eigedomsskattegrunnlaget teken omsyn til. Langsiktige finansielle midlar vert nytta som driftslikviditet. Kommunen tok opp nytt lån til investeringar 27. mai for å finansiera skuleutbygginga. Lånet var på 36,3 mill. Ordinært låneopptak til investeringar på kr 3.625.000,- vart teke opp i desember. I snitt har kommunen hatt kr 35.896.000 i likvider. Lågast likviditet var 2. april med 5.608.000,-. Kommunen har ikkje nytta likviditetslån i perioden. Kommunen har ikkje plassert ledig likviditet i perioden. Renteavtale Rente 2013 NIBOR 3M Bankavtale NIBOR 3M + 0,70 % Terskelrente 10 mill.: NIBOR 3M + 1,20 % 3,02 % 1,75 % Renteinntekter: Kommunen har renteinntekter på følgjande postar utanom likvider: Rentegrunnlag Rente 2013 Grunnlag snitt VAR 3 års statsobl. + 1% 2,62 % 29.256.733,- Kompensasjonstilskot Husbanken 2,17 % 32.503.467,- Startlån Husbanken + 0,25% 2,42 % 8.143.763,- Finansielle investeringar: Langsiktige finansielle midlar er definert som udisponerte midlar; disposisjonsfond og ubundne drifts- og investeringsfond. I 2013 er det nytta 781.406,05 av ubunde investeringsfond, og 902.538,95 av disposisjonsfond, mellom anna til nedbetaling av to lån. Fitjar kommune har langsiktige finansielle midlar på kr 3.522.119,06 før årsoppgjørsdisposisjonar. Midlane står på driftskonto. Gjeldsforvaltning: 1) Opptak av nytt lån: a. Nytt lån i Kommunalbanken lån 20130259: i. Kr 36.300.000,- ii. Siste termin 01.07.2048 iii. P.t. rente Side29

b. Ny rentebytteavtale: i. Kr 30.000.000,- (vert redusert med kr 500.000,- kvart halvår) ii. Løpetid 31.05.2013 30.05.2023 iii. FK betalte fast 2,97% / mottek NIBOR 6M c. Nytt lån i Kommunalbanken lån 20130622: i. Kr 3.625.000,- ii. Siste termin 01.01.2038 iii. P.t. rente d. Avslutning av rentebytteavtale: i. Kr 10.000.000,- ii. Siste termin 30.10.2013 iii. FK betalte fast 4,52% / mottek NIBOR 3M e. Innfriing av lån 7258 i KLP Kommunekreditt: i. Kr 975.000,- ii. Siste termin 2019 iii. P.t rente f. Innfriing av lån 7867 i KLP Kommunekreditt: i. Kr 700.000,- ii. Siste termin 2020 iii. P.t rente Refinansiering av lån: Kommunalbanken hadde ei p.t. rente på 2,25 % i mai, medan KLP Kommunekreditt hadde p.t. rente på 3,45 %. Ein valde difor å refinansiera tre av låna i KLP Kommunekreditt i Kommunalbanken 10. mai. Nytt lån i Kommunalbanken lån 20130205: i. Kr 26.925.571,- ii. Siste termin 01.01.2031 iii. P.t. rente (2,25 %) Erstattar 3 lån i KLP: a. Lån nr. 9333: i. Kr 8.762.460,- ii. Siste termin 01.07.2028 iii. P.t. rente (3,45 %) b. Lån nr. 9377: i. Kr 10.913.756,- ii. Siste termin 01.04.2033 iii. P.t. rente (3,45 %) c. Lån nr. 7741: i. Kr 7.249.355,- ii. Siste termin 30.06.2029 iii. P.t. rente (3,45 %) Samansetjing av låneportefølgja: Långjevar Saldo 31.12.13 Rente 31.12.13 NIBOR 3M KBN Flytande 157.921.224,- 2,25 % 1,67 % KLP Fast * 8.694.000,- 5,22 % Husbanken Fast 9.903.603,- 2,16 % SpV Flytande 1.462.450,- 2,09 % Sum 177.981.277,- 2,39 % * Rentebindingstida for lånet i KLP Kommunekreditt gjekk ut ved årsskiftet. Ny rente er NIBOR 3 mnd. + 0,40 Side30

Utvikling betalte renter: 31.12.2011 31.12.2012 31.12.2013 Rente 3,17 % 2,67 % 2,39 % Rentebytteavtalar: Ein rentebytteavtale på 10 mill. gjekk ut 30.10.2013. Snitt Per 31.12.13 57.000.000,- Innlånsrente 3,83 % 3,54 % Utlånsrente 1,78 % 1,71 % NIBOR 3M 1,75 % 1,67 % Fastrenteavtalar og rentebytteavtalar utgjer kr 76.097.603,- per 31.12.2013. Det vil seia at kommunen har fastrente på 42,8 % av totale lån. Det er innanfor grensene sett i finansreglementet (33,3% - 66,7%). Ved årsskiftet gjekk fastrenteavtale på lån i KLP Kommunekreditt ut, og reduserte fastrentedel til 37,9%. Utvikling i skilnad mellom innlåns- og utlånsrente på rentebytteavtalar: 31.12.2011 31.12.2012 31.12.2013 Rente 1,16 % 2,34 % 1,83 % Lån i underliggjande selskap 31.12.2013 (flytande rente): Havnahuset kr 20.262.788,- FKIB kr 3.684.000,- GFT kr 4.709.506,- Sum kr 28.656.294,- Kommunen sitt garantiansvar 31.12.2013: Havn Burettslag kr 4.172.935,- Havnahuset kr 20.262.788,- FKIB kr 3.684.000,- GFT * kr 4.709.506,- Sum kr 32.829.229,- * Fitjar kommune har garantert for heile lånet, medan Fitjar kraftlag har gjeve eigenerklæring på 20 % til Fitjar kommune. Durasjon: Durasjon (modifisert bindingstid) er bindingstida på fastrenteavtalar, der me tek omsyn til avdrag i bindingstida. Avdrag reduserer durasjonen. Målet er å finna eit snitt for bindingstida for heile gjeldsportefølgja, og vert uttrykt i år. Eit relativt lavt tal på durasjonen viser ei relativ kort bindingstid på gjeldsportefølgja. Bindingstid Durasjon Vekta durasjon Lån utan binding kr 159 383 674 - - KK 10568 kr 8 694 000 31.12.2013 0,00 0,00 HB 13547460 kr 1 249 990 01.02.2017 2,44 0,02 HB 13506082 kr 768 000 01.01.2022 6,04 0,03 HB 13557807 kr 2 885 613 01.02.2017 2,61 0,04 HB 13559709 kr 5 000 000 01.02.2017 3,11 0,09 SWAP s kr -57 000 000 698433 kr 7 500 000 04.10.2017 3,76 0,16 741494 kr 10 000 000 22.04.2016 2,31 0,13 1305485 kr 10 000 000 27.08.2018 4,66 0,26 1225190 kr 29 500 000 30.05.2023 7,91 1,31 Sum kr 177 981 277 2,03 Modifisert bindingstid (durasjon) var 2,03 år per 31. desember. Side31

Utvikling durasjon: 31.12.2011 31.12.2012 31.12.2013 Durasjon 1,46 1,24 2,03 Risikovurdering: Finansnæringa har utarbeidd ein stresstest for å måla risiko. Følgjande parameter er lagt til grunn: - Parallelt lineskift i rentekurva (lange renter aukar med) 2%-poeng - Eigedommar taper 10% av verdien - Norske aksjar taper 30% av verdien - Utanlandske aksjar taper 20% av verdien Fitjar kommune vil berre bli påverka finansielt av renteendringa. Stresstest for kommunen gjev slikt resultat: Aktiva Balanse Balanse Endrings Berekna % MNOK parameter tap Gjeld med flytande rente 90 % 159,4 2 % -3,2 Gjeld med fast rente 10 % 18,6 Bruttogjeld 100 % 177,6-3,2 Rentebytteavtalar 57,0 2 % 1,1 Leige Havnahuset 20,3 2 % -0,4 Utlån 8,1 2 % 0,2 Renteberande lån til VAR-sektoren * 29,3 2 % 0,6 Kompensasjonstilskot 32,5 2 % 0,7 Likvider (bankinnskot) 35,9 2 % 0,7 Ledig likv. og andre midler b. for driftsform. 0,0 2 % 0,0 Mogleg tap: -0,3 Eit 2%-poengs lineskift i rentekurven gjev om lag kr 300.000 i meirkostnadar. * Basis Statsobligasjonar. I tider med uro på finansmarknaden kan renteutviklinga i statsobligasjonar gå motsett veg av NIBOR-renta. Utvikling risiko (mogleg tap): 31.12.2011 31.12.2012 31.12.2013 Durasjon - 0,1-0,3-0,3 Vurdering: Det er ikkje registrert avvik frå finansreglementet i andre tertial 2013, men finansreglementet manglar plasserings- og målingsreglar for langsiktige finansielle midlar. Risiko ved renteendring er svak positiv eksponering. Finansiell risiko er vurdert som liten. Framlegg til vedtak: Formannskapet rår kommunestyret til å gjera slikt vedtak: Fitjar kommunestyre tek finansforvaltningsrapporten til vitande. Atle Tornes Rådmann Side32

Fitjar kommune Arkivkode: 144 Saksmappe: 2012/844 Sakshandsamar: Wenche Tislevoll Dato: 06.03.2014 SAKSFRAMLEGG Strategisk næringsplan - stadfesting Utval sak Utval Møtedato 28/14 Formannskapet 11.03.2014 Kommunestyret 23.04.2014 Vedlegg : 1 Strategisk næringsplan 2 Merknad Røed 3 Merknad Folkehelsekoordinator 4 Merknad Rydland 5 Merknad Hordaland fylkeskommune 6 Merknad Fylkesmannen i Hordaland Vedlegg: Strategisk næringsplan Innkomne merknader Samandrag: Planen blei lagt ut på offentleg høyring 4.12.13 med høyringsfrist 1.02.14. Planen blei gjennomgått på næringsseminar som blei halde 28.01.14. på Fitjar Fjordhotell. Det er komen inn 5 merknader, og planen er tilført 2 tilleggssetningar som fylgje av dette: Kap. 1. Fitjar skal opplevast som næringsvenleg «Landbruksrelatert næringsutvikling skal også dekkast av landbruksplanen for Stord og Fitjar» Kap. 3. Fitjar skal vera ein unik Bu- og oppvekstkommune «Næringslivet skal tenkja folkehelse både for tilsette og for kundar og at bygg, anlegg, produkt og tenester er utforma slik at dei er tilgjengelege for alle.» Arbeidsgruppa v/leiar Wenche Tislevoll rår til at strategisk næringsplan blir stadfesta slik den no ligg føre. Bakgrunn Fitjar kommune sin planstrategi viser til at strategisk næringsplan skal startast opp haust 2012, og vedtakast haust 2013. Forrige næringsplan er frå 1996. Planen no er eit nytt produkt og ikkje på nokon måte ei rullering av tidlegare plan. Formannskapet vedtok 05.12.12 oppstart av planarbeidet og valgte politisk representant. Arbeidsgruppa består av ordførar WencheTislevoll leiar, Lars Ove Rimmereid formannskap, Monika Hatlevik, Tom Kristian Innvær og Asbjørn Vik. Atheno as har vore engasjert som konsulent i arbeidet. Det blei orientert om arbeidet på næringsrådet sitt årsmøte som blei halde i april 2013, og halde «Kick off» møte på Fitjar Fjordhotell 05.06.13, med ymse program og teamarbeid med innspel til næringsplan. Planen blei lagt ut på offentleg høyring 4.12.13 med høyringsfrist 1.02.14. Planen blei gjennomgått på næringsseminar 28.01.14. Vurdering: Planen er oppbygd slik: Innleiing: Side33

- Visjon for næringsutvikling - Kvifor strategisk næringsplan - Fitjar sin posisjon og si rolla - Strategiar: - Fitjar kommune skal opplevast som næringsvenleg - Infrastruktur og kommunikasjon - Fitjar skal vera ein unik Bu- og Oppvekstkommune - Satsing på reiseliv og kultur - Omdømmebygging og kultur Kvifor strategisk næringsplan? Det har vore endringar i strukturen i næringsarbeidet i dei siste åra. Ordførar er næringssjef, og det øvrige næringsarbeidet i kommunen har dei siste åra vore utført av SNU AS, som var eit felles næringsselskap med Stord kommune, næringsråda i Stord og Fitjar, og fagrørsla. SNU og næringsutviklingsselskapet Atheno vart fusjonert i desember 2012, for å samla ressursane i eit selskap, og Fitjar kommune er no medeigar i Atheno. Ein ynskjer å få meir fokus og merksemd på det strategiske næringsarbeidet og ikkje minst skapa fleire møteplassar for næringa. Strategiar: Strategisk næringsplan er eit verktøy for vekst og utvikling. Planen seier noko om kva me vil verta gode på og korleis me skal få dette til. Samarbeid, entusiasme og engasjement frå kommune og næringsliv er basis for arbeidet. Det er eit mål at dette skal vera med på å sikra sunn vekst, framtidsretta arbeidsplasser og eit attraktivt og godt miljø for næringsutvikling. Uansett kor god ein plan er, eller kor gode arbeidsprosessar ein har gjennomført på førehand, så er det berre tekst på papir i utgangspunktet. Planen vert fyrst til liv og resultat i den augneblinken me aktivisera oss, skaper møteplassar, knyter kontaktar, får til tiltak gjennom samarbeid og ikkje minst, vågar å evaluera det som vert gjennomført. Planen angår kvar enkelt av oss, våre born og våre barneborn. For å lukkast må me gjera kvarandre gode. Det er utarbeidd langsiktige mål og strategiar for det næringspolitiske arbeidet i kommunen som politikarar, offentleg forvalting og næringslivet er einige om, og som fungerer som utgangspunkt for konkrete satsingsområde og samarbeidsprosjekt. Det har vore eit mål at plandokumentet skal vera kortfatta, målretta og handlingsorientert. Eit godt samarbeid mellom næringsliv og offentlig sektor stimulerer til større engasjement og forplikting frå alle partar. Dette er viktig for korleis næringsarbeidet i Fitjar utviklar seg, kor føreseieleg det er og korleis ein tenkjer om framtidige investeringar. Det er allereie starta prosjekt og handlingar som er i tråd med, og underbyggjer det som står i planen. Vurdering merknader: Anne Marie og Magne Rød Ynskjer ikkje at Midtfjellet blir markedsført som turistattraksjon. Ikkje tatt til fylgje Kari Raunholm, folkehelsekordinator Tilrettelegging for alle universell utforming, planen må sjåast i eit folkehelseperspektiv. I kap. 3. Fitjar skal vera ein unik Bu- og oppvekstkommune er fylgjande setning tilføyd: «Næringslivet skal tenkja folkehelse både for tilsette og for kundar. Bygg, anlegg, produkt og tenester er utforma slik at dei er tilgjengelege for alle.» Teke til fylgje Harald Rydland Ynskjer inkubatortilbod i kommunen. Ein vil gjennom eit godt samarbeid med profesjonell næringsaktør vurdera dette viss behovet melder seg. Arbeidsgruppa vurderer dette som ivaretatt i planen. Side34

Fylkesmannen i Hordaland Den kommunale førstelinetenesta bør relaterast til regionale satsingar. Ikkje tatt til fylgje Hordaland Fylkeskommune Oppmodar kommunen til å sjå strategisk næringsplan som ein del av eit større heilskapsbilete der næringsutvikling heng nøye saman med kommunen si lokalsamfunnsutvikling. Vidare oppmodar ein kommunen til å prioritera tiltaka med kostnad og breiare forankring og involvering av lokale- som regionale miljø og kompetanse. Arbeidsgruppa vurderer at lokalsamfunnsutviklinga er godt ivaretatt i planen. Vidare så viser planen klart både mål, ansvar og framdrift. Framlegg til vedtak: Fitjar formannskap ber kommunestyret stadfesta strategisk næringsplan slik den no ligg føre. Atle Tornes Rådmann Side35

STRATEGISK NÆRINGSPLAN 2014 2018 FOR FITJAR KOMMUNE SIDE 1 AV 15 Side36

STRATEGISK NÆRINGSPLAN 2014 2018 FOR FITJAR KOMMUNE Innhald VISJON FOR NÆRINGSUTVIKLING KVIFOR STRATEGISK NÆRINGSPLAN? EIT FELLES VERKTØY FOR VEKST OG UTVIKLING AVGRENSNINGAR FITJAR SIN POSISJON OG SI ROLLA 3 4 4 4 5 1. FITJAR KOMMUNE SKAL OPPLEVAST SOM NÆRINGSVENLEG 6 1.1 UTVIKLING AV NYTT OG EKSISTERANDE NÆRINGSAREAL 6 1.2 GOD KOMMUNAL TENESTEYTING TILPASSA NÆRINGSLIVET SINE BEHOV 7 1.3 DET SKAL VERA ENKELT Å ETABLERA BEDRIFT I FITJAR 7 2. INFRASTRUKTUR OG KOMMUNIKASJON 8 2.1 FITJAR SKAL HA FULL MOBILDEKNING 8 2.2 OPPGRADERA SENTRUM OG FORSTERKA FITJAR SINE TILBOD INNAN HANDEL OG SERVICE 9 2.3 STYRKJA VEGNETTET 9 3. FITJAR SKAL VERA EIN UNIK BU OG OPPVEKSTKOMMUNE 10 3.1 INTEGRERING OG IVARETAKING AV NYE INNBYGGJARAR 10 3.2 TILTAK FOR BORN OG UNGE 11 4. REISELIV OG KULTUR 11 4.1 ORGANISERING OG SAMHANDLING 12 4.2 OPPLEVINGSPAKKAR/PAKKETILBOD 13 5. OMDØMEBYGGING OG MARKNADSFØRING 13 5.1 SYNLEGGJERING AV EIN POSITIV OG FRAMTIDSRETTA KOMMUNE 14 5.2 FITJAR SKAL ARBEIDA FOR TILRETTELEGGING AV FESTIVALAR OG ARRANGEMENT 14 5.3 REVITALISERING AV MARKNADSFØRINGSMATRIELL 15 SIDE 2 AV 15 Side37

STRATEGISK NÆRINGSPLAN 2014 2018 FOR FITJAR KOMMUNE Visjon for næringsutvikling Fitjar er ein landbrukskommune med eit eldorado av øyar utanfor og med ein spanande historie som skriv seg heilt tilbake til vikingtida. Det har budd folk på Fitjar sidan bronsealderen. Det vil sei at ca. 3000 år har forma dette flotte folket. Kulturminner spreidde rundt om i kommunen stadfestar historia. Håkon den Gode fall i slaget på Fitjar i 961, og Fitjar hadde ei betydeleg rolle på denne tida. Historia er me stolte av. Fitjar ser det som viktig å ta vare på fortida og på same tid halda fokuset på korleis me vil at framtida skal vera. I samband med dette ynskjer kommunen, i samarbeid med næringslivet, å utvikla tankar og strategiar for næringsutvikling i Fitjar framover. Fitjar skal arbeida aktivt for å styrkja og utvikla næringslivet i kommunen, samt leggja til rette for å få nye innbyggjarar og utvikla seg til å verta ein stor og attraktiv hyttekommune. Me vil at Fitjar skal vera ein plass ein ynskjer å flytta til. Nærleiken til Stord og hjørnesteinsbedrifta Kværner Stord er med på å skape tryggleik i samfunnet vårt. På same tid ser ein det som særs viktig å utvikle Håkonar næringspark. Området ligg strategisk godt til rette, med mykje selt areal. Landbruk har vore ei viktig næring i Fitjar og vil vera det også i framtida. Framleis er det mange som satsar på næringa, og det med høgare mjølkekvote i dag enn for 25 år sidan. Med nye satsingar blant dei største i Hordaland, slik som Rydland Storfe, Hogste Egg og Prestbø bær ser me at det er satsingsvilje og entusiasme i næringa. «Mat frå Fitjar» har vorte ei merkevare for bygda og både festivalar og arrangement nyttar dette som særpreg. Havbruksnæringa blir viktig for Fitjar, med Engesund Visningsanlegg og Sjøtroll havbruk avd. Kjærelva med produksjon av yngel og settefisk. Fitjar har mange gode lokalitetar for matfiskanlegg. Hordalands fyrste vindmøllepark er bygd i Fitjarfjellet. Ei utbygging som har sett spor etter seg i kommunen og som det er viktig å finna gode måtar å nytta i framtida. Visjonen i tiltaksplanen om at nye, positive og samfunnsretta tiltak og aktivitetar skal arbeidast fram, vil vera viktige framover. Potensiale innan turisme skal utviklast og ein skal tilby pakkar som byggjer på den rikdommen me allereie har, frå sjø til fjell. Visningsturar i vindparken, besøk på aktivitetssenteret ved Olstjødno, guiding i kulturhistorisk løype, lunsj i Peraløo, vitjing i Fitjar såpekokeri, middag med «mat frå Fitjar» på den freda kystgarden Smedholmen, visning på Engesund Visningssenter med kortreist mat (laks), topptur til Ramsberget på Fodno, tur til Osterneset festning er berre nokre av moglegheitene. SIDE 3 AV 15 Side38

STRATEGISK NÆRINGSPLAN 2014 2018 FOR FITJAR KOMMUNE Kvifor strategisk næringsplan? Eit felles verktøy for vekst og utvikling Strategisk næringsplan er eit felles verktøy for vekst og utvikling. Planen seier noko om kva me vil verta best på og korleis me skal få dette til. Samarbeidet, entusiasme og engasjement frå kommune og næringsliv er lagt til grunn i arbeidet. Det er eit mål at den skal vera med på å sikra sunn vekst, framtidsretta arbeidsplasser og eit attraktivt og godt miljø. Uansett kor god ein plan er, eller kor gode arbeidsprosessar ein har gjennomført på førehand, så er det kun tekst på papir i utgangspunktet. Planen vert fyrst til liv og resultat i den augneblinken me aktivisera oss, skaper møteplassar, knyter kontaktar, får til samarbeid og ikkje minst, vågar å evaluera det som vert gjennomført. Planen angår kvar enkelt av oss, våre born og våre barneborn. For å lukkast må me gjera kvarandre gode. Det er utarbeidd langsiktige mål og strategiar for det næringspolitiske arbeidet i kommunen som politikarar, offentleg forvaltning og næringslivet er einige om, og som fungerer som utgangspunkt for konkrete satsingsområde og samarbeidsprosjekt. Det har vore eit mål at plandokumentet skal vera kortfatta, målretta og handlingsorientert. Eit godt samarbeid mellom næringslivet og offentlig sektor stimulerer til større engasjement og forplikting frå alle partar. Dette er viktig i samband med korleis næringsarbeidet i Fitjar utviklar seg, kor forutsigbart det er og korleis ein tenkjer om framtidige investeringar. Avgrensningar Det er allereie starta og vil verta starta, prosjekt og handlingar som er i tråd med og underbyggjer det som står i planen. Noko av dette er forankra i andre planar også. Det er vanskelig å nemna alt og ta omsyn til alle prosessar her, då me ynskjer ein kortfatta og handlingsorientert plan. SIDE 4 AV 15 Side39

STRATEGISK NÆRINGSPLAN 2014 2018 FOR FITJAR KOMMUNE Fitjar sin posisjon og si rolla Fitjar er ein øykommune med eit areal på om lag 150 km2 som ligg vakkert til på nordsida av Stordøya. Fitjar kommune er kjent for sitt fantastiske øyrike med ca. 380 øyar og holmar. Kommunen har ca. 3000 innbyggjarar og har dei siste åra hatt ei positiv folketalsutvikling. Det er lagt stor vekt på utvikling av attraktive bustadområder som Fiskaneset i Sælevik og Rossneset i sentrum. Etter at Kråko sjøhytteområde blei bygd ut, med plass til 500 hytter, har det blitt bygd om lag 100 nye hytter dei siste åra. Det fører til at Fitjar store delar av året har mykje hyttefolk på besøk. Grunna dette har aktiviteten for lokalt næringsliv vore særs positivt. Folketalsutvikling: ÅR 2000 2003 2006 2009 2012 2013 (pr.1/7) Folketal 3000 2892 2901 2908 2944 3008 Husholdningar i Fitjar pr. 01.01.2013: 1140 stk. Fritidsbustadar i Fitjar pr. 01.01.2013: 609 stk. Hovudnæringane i kommunen: Jordbruk og havbruk Konsulenttenester Industri Handel/service Bygg og anlegg Maskinentreprenørar Helse og sosialtenester Skule/utdanning Dei største verksemdene: Wärtsila Ship Design skipsteknisk konsulentfirma Fitjar Mekaniske Verkstad båtbygging og service Engevik & Tislevoll entreprenør og bygningsfirma Fjeldtvedt Trevarefabrikk vinduog dørfabrikk Fitjar vidaregåande skule Pendling: ÅR 2003 2007 2011 Til Fitjar 302 257 309 Frå Fitjar 591 633 621 Registrerte arbeidsledige, årsgj.snitt: ÅR 2007 2012 Fitjar 1,5 % 1,6 % Hordaland 1,8 % 2,0 % Norge 1,9 % 2,5 % SIDE 5 AV 15 Side40

STRATEGISK NÆRINGSPLAN 2014 2018 FOR FITJAR KOMMUNE 1. Fitjar kommune skal opplevast som næringsvenleg Fitjar Kommune skal skapa ein kultur for næringsutvikling som er prega av kompetanse, samarbeid, livskvalitet og innovasjon på ulike felt. Me skal arbeida for å ha solide bedrifter med godt omdøme lokalt og regionalt, men også nasjonalt og internasjonalt. Dei små er viktige på lik line med dei større. Fitjar kommune skal også arbeide for å ha ei serviceinnstilt forvaltning som planlegg og gjennomfører nødvendige tiltak for å sikra eit sterkt og framtidsretta næringslivsmiljø med god bransjebredde. Framover skal det arbeidast med det som er framtidsretta i dagens næringsliv lokalt og samordna det med utviklingstrendar som ein kan sjå er viktige i samfunnet. Landbruk, industri og reiseliv inkl. naturbaserte opplevingar vil vere prioriterte næringar i det kommunale tiltaksarbeidet. Landbruksrelatert næringsutvikling er også dekka av landbruksplanen for Stord og Fitjar. 1.1 Utvikling av nytt og eksisterande næringsareal Tilrettelegging av areal for næringsutvikling er ei viktig oppgåve for kommunen og sentralt for ekspansjon innan næringsutvikling. Dette gjeld både utvidingsareal for eksisterande verksemder og plassering av nye næringsområde. Gode løysingar innan næringsareal er med på å vidareutvikle kommunen, og auka attraktiviteten til området for nye verksemder og for tilflyttarar. Fitjar har arealreservar og det er særs viktig å ha byggeklare tomtar på rett stad når behovet oppstår. Kommunen må derfor vera i forkant og sørgja for regulerte og byggeklare tomter med eigna beliggenhet for ulike verksemder. I dag har me ledige tomter i Håkonar Næringspark. o Mål: o Ansvar: o Framdrift: 2014-2016. Alltid ha tilgjengelig og regulerte næringsareal. Marknadsføra og gjera innsal av tilgjengelig næringsareal. Sal og marknadsføring av næringsområde i Aarskog (både vest og aust for vegen) til profesjonelle aktørar som kan utvikle området. Fitjar kommune, ordførar/næringssjef, grunneigarar og enkeltbedrifter. SIDE 6 AV 15 Side41

STRATEGISK NÆRINGSPLAN 2014 2018 FOR FITJAR KOMMUNE 1.2 God kommunal tenesteyting tilpassa næringslivet sine behov Fitjar kommune si hovudoppgåve er å sikra god velferd og sosial rettferd for alle innbyggjarane. Ved å yta effektiv og høg serviceevne i kommunale tenester, løysningsorientert haldning i alle ledd og kort responstid på ulike førespurnader, vert kommunen ein positiv og viktig samarbeidspart for næringsdrivande, dei som ynskjer å etablera seg og for innbyggjarane generelt. Fitjar kommune skal vera ein positiv kommune, der ein føreheld seg til lovar og vedtak for å ivareta viktige omsyn, og på same tid legg til rette for gode løysningar for dei som ynskjer å byggja eller etablera seg med næringsaktivitet i kommunen. o Mål: o Ansvar: o Framdrift: 2014-2015. Effektiv og høg serviceevne i kommunale tenester, løysningsorientert og smidig haldning i alle ledd og kort responstid på søknader. Alle som arbeidar med kundehandsaming skal gjennomføra kurs i faget. Søknader som kan generere arbeidsplasser i kommunen skal ha prioritet. Ordførar /næringssjef skal besøkje bedrifter /næringslivet i kommunen. Fitjar kommune, kundetorg, ordførar og planavdelinga. 1.3 Det skal vera enkelt å etablera bedrift i Fitjar Nyetableringar er eit fokusområde i Noreg, og det vert satsa stort på å skapa betre grobotn for nyetableringar, gründerar og produktutvikling. For Fitjar kommune vil det vera viktig å aktivt bidra til å forsterke gründerkulturen. Som eit ledd i dette vil ein utvikla ei sterk 1.linjeteneste for etablerarar gjennom godt samarbeid med kompetanseaktørar innan næringsutvikling. o Mål: o Ansvar: o Framdrift: Start 2014. Møteplassar for etablerarar skal arrangerast minst 2 gonger pr. år. Kommunen skal ha tilgjengelig kompetanse innan ulike felt som gründerar og etablerarar treng hjelp til i ein startfase. Inngå avtale med kompetanseaktør innan næringsutvikling. Fitjar kommune, næringssjef/ordførar og Fitjar Næringsråd. SIDE 7 AV 15 Side42

STRATEGISK NÆRINGSPLAN 2014 2018 FOR FITJAR KOMMUNE 2. Infrastruktur og kommunikasjon Ein viktig del av næringsutviklinga og samfunnsplanlegging i Fitjar kommune er utvikling og framsynte planar for infrastruktur og kommunikasjon. Infrastruktur innan breibandkommunikasjon er lika viktig for lokal utvikling, som infrastruktur for veg, vatn, elektrisitet og avlaup. I alt dette arbeidet har kommunen ei sentral rolle. Fitjar kommune skal arbeida for å vera ein god stad å vera for bedrifter, innbyggjarane og for tilreisande. God infrastruktur på alle områder er eit suksesskriterium for å oppnå dette. 2.1 Fitjar skal ha full mobildekning Ein finn framleis fleire stader i kommunen der det er dårleg mobiltelefon-dekning. Ein ser dette i utbyggingsområde for turisme, men også fleire andre områder. Dette har følgjer for både næringsliv, beredskap og drosje- og ambulansetenesta. Fitjar kommune skal arbeida aktivt med samarbeidspartar om betring av situasjonen. o Mål: Full mobildekning i kommunen minimum 3G over alt. o Ansvar: Fitjar kommune, ordførar, rådmann og bedrifter. o Framdrift: 2014-2016. SIDE 8 AV 15 Side43

STRATEGISK NÆRINGSPLAN 2014 2018 FOR FITJAR KOMMUNE 2.2 Oppgradera sentrum og forsterka Fitjar sine tilbod innan handel og service Eit levande sentrum er viktig i alle kommunar som ynskjer positiv utvikling og trivsel. Tiltak som løfter sentrumsområder ut frå trafikale, estetiske og miljømessige forhold skal difor prioriterast. Sentrum skal vera ein møtestad gjennom heile året for folk i alle aldrar, og ein skal sikra sentrum sin funksjonalitet ved god infrastruktur. o Mål: o Ansvar: o Framdrift: 2014-2018. Fornya og modernisera sentrum både gjennom kommunale satsingar og gjennom dugnad med sentrumseigarar og lokalsamfunn. Revidera sentrumsplanen (2007). Utvikling av sjøsida. Søkja midlar og samarbeid med Hordaland Fylkeskommune om tettstadutviklingsprosjekt i sentrum. Fitjar kommune, Fitjar Næringsråd og grunneigarar. 2.3 Styrkja vegnettet Kommunikasjon innan Fitjar kommune, mot regionssenteret Leirvik og mot dei store byane, Bergen og Stavanger, er viktig for at næringslivet skal kunne fungera på ein god, sikker og effektiv måte. Skal det vera interessant for verksemder å etablera seg, er god kommunikasjon eit fortrinn. o Mål: o Ansvar: o Framdrift: 2014-2018. Utbetra kommunalt vegnett som tilfredsstiller behov som næringslivet og innbyggjarane har. Starta arbeidet med å få vegutløysing mot Sælevik (via Svartasmoget) Forprosjekt 2014 FV545 utvida Rimbareid Vik, Rydlandssaga. E39, arbeide for bru over Langenuen lengst mogleg mot nord. Vurdera omkjøringsveg Fitjar sentrum. Fitjar kommune, ordførar, planavdeling, teknisk sjef. Statens Vegvesen, HFK. SIDE 9 AV 15 Side44

STRATEGISK NÆRINGSPLAN 2014 2018 FOR FITJAR KOMMUNE 3. Fitjar skal vera ein unik Bu og Oppvekstkommune Det skal vera godt å bu og leva i Fitjar. Skal ein lukkast med å utvikla det framtidige næringslivet så må kommunen vera ein god stad å etablera seg. Ein oppvekst på Fitjar skal vera trygg og spanande, i tillegg til å danna grunnlag for gode levekår som vaksen. Me vil skape gode oppvekststvilkår og arbeida for høg kvalitet på skulegong og fritidstilbod. Me ser det slik at dersom dei som veks opp på Fitjar, trivs og fortset utdanningsløpet vil dei koma tilbake til kommunen og verta aktive innan utvikling av næringslivet og samfunnet generelt. Det vil vera viktig å ivareta dei som bur på Fitjar i dag, men også dei som kjem til kommunen som nye arbeidstakarar og innbyggjarar. Me ynskjer alle velkommen og det skal arbeidast konkret for integrering og utvikling av gode møteplassar. Næringslivet skal tenkja folkehelse både for tilsette og for kundar. Bygg, anlegg, produkt og tenester er utforma slik at dei er tilgjengelege for alle. Gode buforhold, levande lokalsamfunn og eit næringsliv i utvikling er viktige grunnsteinar i ein kommune. Dette, kombinert med ei forvaltning av vatn, luft og jord på ein måte som gjer at samspelet i naturen ikkje kjem i utakt, vil vera det sentrale for å ha ei berekraftig utvikling for kommunen i framtida. 3.1 Integrering og ivaretaking av nye innbyggjarar Fitjar kommune skal ha fokus på og leggja til rette for gode ordningar og møtestader for dei som kjem nye til kommunen. Det vil vera viktig å informera om kommunen sine tenester, byggje nettverk blant nye innbyggjarar, og mellom dei nye innbyggjarane og dei som allereie er fastbuande. Det må knytast kontaktar mellom nye innbyggjarar og lag og organisasjonar, samt leggjast til rette for at tilflyttarar kan nytta eigne ressursar inn mot kommune, nærmiljø og frivillige organisasjonar. Arbeidet med integrering skjer blant anna i barnehagar, skular, frivillige organisasjonar og nabolag. o Mål: Skapa gode møteplassar og arrangement for nye og gamle innbyggjarar. SIDE 10 AV 15 Side45

STRATEGISK NÆRINGSPLAN 2014 2018 FOR FITJAR KOMMUNE o Ansvar: o Framdrift: 2014-2015. 4 gonger i året vil det bli sendt ut velkomstpakke til alle nye innbyggjarar i Fitjar kommune. Internasjonal helg 1 gong i året. Fitjar kommune, ordførar, kultur- og informasjonssjef, lag og organisasjonar, Frivilligsentralen. 3.2 Tiltak for born og unge Fitjar kommune ynskjer ein samla ungdomspolitikk. Ungdommen er framtida, og derfor er dette viktig. Utfordringa er å ta godt vare på ungdommen i skulealderen og få flest mogleg unge til å etablere seg og arbeida i Fitjar seinare. Ein finn i dag eit aktivt arbeid innan idrett, kultur og korps, kyrkje og kristenliv. Dette arbeidet er viktig for attraktiviteten til kommunen og legg eit godt fundament for dei som veks opp på Fitjar. For ein kommune er dette eit privilegium. Difor er eit godt samarbeid med organisasjonar som driv frivillig arbeid noko som skal leggjast vekt på. o Mål: o Ansvar: o Framdrift: 2014-2015. Arbeida for å få på plass eit levedyktig ungdomsråd. Gjennomføra ungdomsundersøking, kartleggje aktivitetstilbodet for å synleggjera behov. Skapa møteplassar, særleg for uorganisert ungdom. (t.d. ope hus). Gode vilkår for kulturskulen. Fitjar kommune, ordførar, kultursjef, lag og organisasjonar, Frivilligsentralen. 4. Reiseliv og kultur Kultur er sjølve bærebjelken for identitet og oppleving av å høyre til i eit lokalsamfunn. Det er viktig å ta vare på lokal eigenart, samstundes som ein er open for nye impulsar. Det ligg også eit stort potensiale for å utvikla kultur som næring. Det bør leggjast til rette for personar med gode idear som vil satsa innan denne bransjen. SIDE 11 AV 15 Side46

STRATEGISK NÆRINGSPLAN 2014 2018 FOR FITJAR KOMMUNE Fitjar Kommune har unike verdiar innan natur og oppleving. Her ser ein i dag eit stort unytta potensiale der kommune, enkeltpersonar, organisasjonsliv og næringslivsaktørar i fellesskap kan skapa spanande prosjekt og resultat. Her er det berre å fokusera på moglegheiter og ikkje avgrensingar. Det skal arbeidast aktivt for å auka verdiskaping innan næringar i Fitjar sine ulike kultur -og opplevingstilbod. Trenden går i retning av at folk vil nytte ein stadig større del av inntekta på ferie og fritid. Fitjar har både fjell og fjord med unike kvalitetar i vår nærleik, ikkje minst med tanke på øyane og vindmølleparken. Reiselivnæringa må sjølv vere ein aktiv part i utviklinga og særleg med vekt på samarbeid. I regionen vår er det gjennom Samarbeidsrådet for Sunnhordland, arbeidd ut ein regional reiselivsstrategi som Fitjar også er ein del av. 4.1 Organisering og samhandling Målet er å få til strategiske alliansar mellom aktørane innan reiseliv, oppleving og kultur. Samhandling og partnarskapstenking mellom alle involverte, både offentlege og private, gir ein sterkare plattform for å lukkast med nye prosjekt. Hytteeigarar er ein viktig del av kommunen og det skal arbeidast med korleis desse kan ivaretakast og integrerast som besøkjande og som kundar til ulike tilbod. Ferierande vil bety mykje for reiselivsutviklinga, handel, service og sentrumsutvikling i framtida til Fitjar. o Mål: Kartleggja attraksjonar i Fitjar Kommune. Få organisert dei ulike aktørane inn under ein felles paraply utvikla ein aktør og eit talerøyr. Arbeida for eit samarbeid med reiselivsorganisasjonar andre stader der det er naturleg. Ta i bruk kundebasar over hytteeigarar og systematisera marknadsføring og kommunikasjon inn mot desse aktørane. Betre marknadsføring mot Visit Sunnhordland. SIDE 12 AV 15 Side47

STRATEGISK NÆRINGSPLAN 2014 2018 FOR FITJAR KOMMUNE o Ansvar: o Framdrift: 2014-2016. Fitjar Kommune, kultur- og informasjonssjef, Samarbeidsrådet for Sunnhordland, Fitjar Næringsråd, Fitjar reiselivsgruppe. 4.2 Opplevingspakkar/pakketilbod Det skal arbeidast med å få på plass ulike nettverk og samarbeid mellom aktørar som tilbyr opplevingar bygd på det som er spesielt og typisk for Fitjar. Moglegheiter knytt til godt nærmiljø, vindmølleparken, øyane, revy og lokalmat er kvalitetar som skal vektleggast. Saman skal det utviklast opplevingspakkar for turistar, bedrifter og grupper som ynskjer fagleg innhald i tillegg til opplevingar, og pakker som kan leggjast opp som reine hyggjeturar. o Mål: o Ansvar: o Framdrift: 2014-2018. Utvikla attraksjonane til Fitjar og ulike produkt knytt opp mot og rundt desse. Samarbeida om pakketilbod på tvers av kommunegrenser. Konkrete prosjekt knytt opp til vindmølleparken (følgja opp tiltaksplanen). Få finansiert opp prosjektet «Reiselivspakken». Fitjar Kommune, ordførar, Fitjar Næringsråd, Fitjar reiselivsgruppe. 5. Omdømebygging og marknadsføring Korleis ynskjer ein at Fitjar kommune skal verta oppfatta av andre? Dette gjeld kommunen som administrasjon og forvaltningsorgan, men ikkje minst innbyggjarane, samfunnet generelt og heile kulturen som pregar Fitjar. I arbeidet med omdømmet og korleis andre oppfattar Fitjar, er det viktig å få fram våre særpreg, rike ressursar og verdiane samfunnet er tufta på. Merkevaren Fitjar skal med god grunn skape stoltheit hos næringsaktørar, innbyggjarar og tilreisande. Positivt omdømme er særs viktig for å oppnå dette. Gjennom Noreg som land finn ein flotte kystperler og ulike naturopplevingar. Blant desse er også Fitjar. Skal ein klara å markera seg i konkurranse med andre stader som har liknande kvalitetar, er det viktig med gjennomtenkt og kreativ marknadsføring. SIDE 13 AV 15 Side48

STRATEGISK NÆRINGSPLAN 2014 2018 FOR FITJAR KOMMUNE Det er også viktig at det vert arbeidd konkret for å synleggjera og marknadsføra Fitjar kommune som ein god tenesteytar og attraktiv arbeidsgivar. Dette sett i samband med at Fitjar ynskjer å oppnå auka tilflytting, treng arbeidskraft og ynskjer at fleire vekstbedrifter skal etablera seg. Kravet om informasjon aukar og nye informasjonskanalar set større krav til dei som informerer. God og lett forståeleg informasjon er avgjerande for å nå fram til flest mogleg. Det er viktig at alt som blir sendt ut av informasjon frå Fitjar kommune er godt gjennomtenkt og lett forståeleg. Det er også viktig å gjera så mykje informasjon som mogleg tilgjengeleg og la brukarane på ein enkel måte sila ut det dei treng. Dette vil vere med på å forma eit godt inntrykk og eit godt omdøme både for kommunen og for Fitjar generelt. 5.1 Synleggjering av ein positiv og framtidsretta kommune Fitjar kommune har store potensiale på mange områder innan næringsutvikling. Skal dette få utvikla seg og verta synleggjort må ein arbeide for eit sterkt omdøme som vil medverke til auke i næringsetableringar, folketals- og turistauke. o Mål: o Ansvar: o Framdrift: 2014-2018. Gjere alle tilsette i kommunen bevisste på deira rolle som ambassadørar for Fitjar. Utarbeide plan for informasjon og marknadsføring. Utvikle og forbetre nettsida til kommunen. Sende ut samandrag av årsmelding til innbyggjarane i kommunen. Fitjar kommune, rådmann, kultur- og informasjonssjef. 5.2 Fitjar skal arbeida for tilrettelegging av festivalar og arrangement Fitjar har allereie ein sterkt utvikla festival og arrangementskultur. Ein finn kompetanse og vilje i kommunen til å utvikla, gjennomføra og arbeida framtidsretta med ulike konsept. Dette SIDE 14 AV 15 Side49